Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
३५६
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
दीवे' जम्बूद्वीपे द्वीपे 'महाविदेहे वासे' महाविदेहे वर्षे 'गाहावइकुंडं णामं कुण्डं' ग्राहावतीकुण्डं नाम कुण्डं 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्तम्, तत् कीदृशम् ? इत्यपेक्षायामाह - ' जहेव रोहियंसाकुंडे तहेव' यथैव रोहितांशा कुण्डं तथैव - अयम्भावः - रोरितांशाकुण्डं यथा - 'सवीसं जोयणसयं आयामविक्संभेणं तिणि असीए जोयणसए किंचिविसेसूणे परिक्खेवेणं दस जोयणाईं उब्वेहेणं' इत्यादि वर्णकेन वर्णितं तथैवेदमपि वर्णनीयमिति किम्पर्यन्तम् इत्यपेक्षायामाह - 'जाय गाहाव दीवे भवणे' यावद् ग्राहावती द्वीपं भवनम् ग्राहावत्यां द्वीपं भवनं चाभिव्याप्य वर्णनीयम् अस्योपलक्षणतया तन्नामार्थ सूत्रमपीह बोध्यम् तथाहि - ' से केणट्टेणं भंते एवं बुच्चर - गाहावई दीवे गाहावई दीवे ?, गोयमा ! गाहावई दीवे णं बहुई उप्पलाई जाब सहस्सपत्ताई गाहावर दीपभाई समवण्णाई' इत्यादि एतच्छाया-अथ केनार्थेन भदन्त ! एवमुच्यते - ग्राहावती atri ग्राहवती द्वीप: १, गौतम ! ग्राहावती द्वीपे खलु बहूनि उत्पलानि यावत् सहस्रपत्राणि ग्राहावती द्वीपसमप्रभाणि समवर्णानि ' इत्यादि, एतद्वयाख्या सुगमा,
गाहावइकुंडे णामं कुंडे पण्णत्ते' हे गौतम ! सुकच्छ विजघकी पूर्व दिशा में महा कच्छ विजयकी पश्चिम दिशामें नीलवन्त वर्षधर पर्वत की दक्षिण दिशामें वर्तमान नितम्ब के ऊपर-ठीक मध्यभाग के ऊपर-जम्बूद्वीप नामके द्वीपमें वर्तमान महाविदेह क्षेत्र में ग्राहावती कुंड नामका कुण्ड कहा गया है 'जहेव रोहिअंसा कूडे तहेव जाव गाहावइदीवे भवणे' रोहितांशा कुण्ड की तरह इसका आयाम और विष्कम्भ १२० योजन का है परिक्षेप इसका कुछकम ३८० योजन का है १० योजन का उद्वेध है इत्यादि रूप से सब वर्णन इसका कर लेना चाहिये ग्राहावती नामका इसमें द्वीप है और उसमें इसी नामका भवन है । इस द्वीपका ऐसा नाम किस कारण से हुआ है ? तो इस सम्बन्ध में ऐसा कहलेना चाहिये कि ग्राहाती द्वीप में अनेक उत्पल यावत् सहस्रपत्र ग्राहावती छोपकी जैसी प्रभावाले होते है । अतः इसका नाम ग्राहावती द्वीप हुआ है तथा और भी जो कथन
वे दीवे महाविदेहे वासे गाहावइकु डे णामं कुंडे पणते' हे गौतम! सु२छ विजयनी पूर्व દિશામાં મહાકચ્છ વિજયની પશ્ચિમ દિશામાં નીલવન્ત વધર પર્યંતની દક્ષિણ દિશામાં વર્તમાન નિત ંબની ઉપર ઠીક મધ્યભાગની ઉપર જમ્મૂદ્રીપ નામક દ્વીપમાં વમાન મહાविदेह क्षेत्रमां ग्राहावती झुंड नाम: उ आवे छे. ' जहेव रोहिअंसाकुडे तहेव जाव गाव दीवे भवणे' रोहितांशा हुडनी प्रेम सेना आयाम अने विष्णुल १२० योजन જેટલે છે. એના પરિક્ષેપ કઇંક અલ્પ ૩૮૦ યાજન જેટલેા છે. ૧૦ ચેાજન જેટલેા એના ઉદ્વેષ છે. ઇત્યાદિ રૂપમાં બધુ વર્ણન કરી લેવું જોઈએ. યાવત્ ગ્રાહાવતી નામે એમાં એક દ્વીપ છે અને તેમાં એજ નામવાળુ' ભવન છે. એ દ્વીપનુ નામ ગ્રાહાવતી કેવી રીતે સુપ્રસિદ્ધ થયુ? તે એ સંબંધમાં આટલું જાણી લેવુ જોઈએ કે ગ્રાહાવતી દ્વીપમાં અનેક ઉત્પલે યાવત્ સહસ્રપત્ર ગ્રાહાવતી દ્વીપના જેવા પ્રભાવાળાં હાય છે. એથી એનુ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર