Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रकाशिका टीका - चतुर्थवक्षस्कार: सू० १६ तिगिच्छहृदात् दक्षिणेन प्रवहमाननदीवर्णनम् १४९
वक्खारपव्वयं दारइत्ता मंदरस्स पव्वयस्स पच्चत्थिमेणं अवरविदेहं वासं' अधः अधोभागे विद्युत्प्रभं तन्नामकं वक्षस्कारपर्वतं नैर्ऋत कोणवर्ति कुरुगोपकपर्वतं दारयित्वा भित्त्वा मन्दरस्य पर्वतस्य पश्चिमेन अपरविदेहवर्ष - पश्चिमविदेहवर्ष 'दुहा विभयमाणी २ एगमेगाओ चक्कवविजयाओ अट्ठावीसाए २ सलिलास हस्सेहि' द्विधा विभजमाना २ एकैकस्मात् चक्रवर्तिविजयात् अष्टाविंशत्या २ सलिलासहस्रैः महानदी सहस्रैः आपूरेमाणी २ आपूर्यमाणा२ संश्रियमाणा २ तथाहि - अस्याः शीतोदा नया दक्षिणतटवर्तिषु अष्टासु विजयेषु गङ्गा सिन्धू
द्वे द्वे महानद्यौ चतुर्दश २ सहस्रनदी परिवारयुते उत्तरतटवर्तिषु अष्टासु विजयेषु रक्तारक्तवत्यौ द्वे द्वे महानद्यौ चतुर्दश २ सहस्रनदी परिवारयुते स्तः इति प्रतिविजयमष्टाविंशति नदीसहस्राणि । अथास्याः सकलनदीपरिवारं विशेषेण द्वारपरिगणयन्नाह - 'पंचहिं सलिलासयसहस्सेहिं' पञ्चभिः सलिलाशतसहस्त्रैः महानदीलक्षेण 'दुतीसाए य सलिलासहस्से हिं समग्गा' ( पच्चत्थिमाभिमुही) फिर यह पश्चिम की ओर मुड़कर (अहे विज्जुप्पभं वक्खार पव्ययं दारइता मंदरस्स पव्वयस्स पच्चत्थिमेणं अवरविदेहं वासं दुहा विभयमाणी २ एगमेगाओ चक्कवहिविजयाओ अट्ठावीसाए सलिलासहस्सेहिं आपूरेमाणी २ पंचहिं सलिलासय सहस्सेहिं दुतीसाए य सलिलासहस्सेहिं समग्गा अहे जयंतस्स दारस्स जगई दालइत्ता पंचत्थिमेणं लवणसमुदं समप्पेइ) अधोभागवर्ती विद्युत्प्रभ नाम के वक्षस्कार पर्वतको नैर्ऋत दिग्वता कुरु गोपक पर्वत को - विभक्त करती हुई मन्दर पर्वतकी पश्चिम दिशा में वर्तमान अपर विदेहक्षेत्र में पश्चिमविदेह क्षेत्रमें बहती है वहां पर इसमें एक एक चक्रवर्ती विजय से आ आकर २८-२८ हजार नदियां और दूसरी मिलजाती है चक्रवर्ति विजय १६ हैं इन सोलह चक्रवर्तिविजयों की २८-२८ हजार नदियों के हिसाब से ४४८००० नदियोंकी संख्या हो जाती है तथा इस संख्या में देवकुरुगत ८४००० नदियोंकी संख्या जोड़ देने पर यह सब नदियों की - परिवार नदियोंकी संख्या मे पश्चिम तरई भने 'अहे विज्जुप्पमं वक्खारपव्वयं दारइत्ता मंदरस्स पव्वयस्त पच्चत्थिमेणं अवरविदेहं वासं दुहा विभयमाणी २ एगमेगाओ चक्कवट्टिविजयाओ अट्ठावीसाए सलिलासहसेहिं आपूरेमाणी २ पंचहि सलिलासयसहस्सेहिं दुतीसाए य सलिलासहस्से हिं समग्गा अहे जयं तस्स दाररस जगई दालइत्ता पच्चत्थिमेणं लवणसमुद्द समप्पेइ' अधे लागवती विद्युत्प्रलनाभञ्ज् વક્ષસ્કાર પર્યંત નૈઋત્ય દિશ્વતી, કુરુગાષક પર્વતને વિભક્ત કરતી મંદર પર્વતની પશ્ચિમ દિશામાં વિદ્યમાન અપર વિદેહ ક્ષેત્રમાં અને પશ્ચિમ વિદેહ ક્ષેત્રમાં વહે છે. ત્યાં એમાં એક એક ચક્રવર્તી વિજયથી આવી આવીને ૨૮-૨૯ હજાર ખીજી નદીઓ મળે છે. ચક્રવર્તિ વિજય ૧૬ છે. એ ૧૬ ચક્રવતિ વિજયાની ૨૮-૨૮ સહસ્ર નદીએના હિસાબથી ૪૪૮૦૦૦ જેટલી નદીઓની સ ંખ્યા થઈ જાય છે. તેમજ એ સંખ્યામાં દેવકુરુગત ૮૪૦૦૦ નદીઓની સખ્યા જોડીએ તેા એ સ નદીઓના પરિવાર-સવ` નદીએાની સખ્યા-૫૩૨૦૦૦ થઇ જાય છે.
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર