Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१६४
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
तत्रायामो दैर्घ्यम् विष्कम्भो विस्तारः संस्थानम् आकारविशेषः परिणाहः परिधिश्चेत्येषां समाहारस्तथाभूतेन यथा सम्भवमस्ति विस्तीर्णतरक एव तत्र - विष्कम्भेणाति विस्ताभ्युक्त एव साधिक चतुरशीति षट् शताधिक त्रयस्त्रिंशद्योजन सहस्रप्रमाणत्वात्, विस्तारकः अतिविपुल: संस्थानेन - पल्यङ्करूपेण महतरक एव अतिमहानेव आयामेन, सुप्रमाणतरक एवं बृहप्रमाणक एव परिणाहेनेत्येव योजना बोध्या, अत एव 'महाविदेहा य इत्थ मणूसा परिवसंति' महाविदेहाः महान् गरीयान देहः शरीरम् आभोग इति यावत् येषां ते तथा, यद्वा महान् गरीयान देहः शरीरं कलेवरं येषां ते महाविदेहाचात्र महाविदेहवर्षे मनुष्याः परिवसन्ति, 'महाविदेहे य इत्थदेवे महिद्धीए जाव पलिओवमहिइए परिवसई' महाविदेहश्चात्र देवः परि वसतीत्युत्तरेण सम्बन्धः स च कीदृश: ? इत्याह- महर्द्धिको यावत् पल्योपमस्थितिकः, इह है अर्थात् एक लक्ष प्रमाण जीवा वाला होने से यह आयाम की अपेक्षा महत्तर कही है, कुछ अधिक ८४ हजार ६ सौ ३३ योजन प्रमाण युक्त होने से यह विस्तीर्ण तरक ही है, पल्यङ्क रूप संस्थान से युक्त होने के कारण यह विपुल तरक हो है, तथा परिणाह - परिधि से यह सुप्रमाणतरक ही है । अतएव यहां के मनुष्य महाविदेह महान अतिशय विशिष्ट-भारी है - देह- शरीर- जिन्हों का ऐसे होते हैं विजयों में सर्वदा ५०० धनुषकी ऊंचाई वाला शरीर होता है तथा देवकुरु और उत्तरु कुरु में तोन कोश जितना ऊंचा शरीर होता हैं इसी महाविदेहता को लेकर अकर्मभूमिरूप भी देवकुरु और उत्तर कुरु इन क्षेत्रों को महाविदेह के भेद रूप से परिगणित किया गया है इस महाविदेहता से युक्त यहां रहते हैं और इन्हीं मनुष्यों के सम्बन्ध से इस क्षेत्र को महाविदेह कह दिया गया है तथा (महाविदेहे य इत्थदेवे महिद्धीए जाव पलिओ मट्ठिइए परिवसह, से तेणणं गोयमा ! एवं बुच्चइ महाविदेहे वासे२) महाविदेह नाम का
તર છે, મહત્તર છે તથા સુપ્રમાણ તરક છે એટલે કે એક લક્ષ પ્રમાણ જીવાવાળું હોવાથી આયામની અપેક્ષાએ મહત્તર છે. કંઈક અધિક ૮૪ સહસ્ર ૬ સે ૩૩ યાજન પ્રમાણ યુક્ત હાવાથી એ વસ્તી તરક જ છે. પલ્પક રૂપ સંસ્થાનથી યુક્ત હોવા બદલ એ વિપુલ તરક જ છે. તેમજ પરિણાહ-પરિધિથી એ સુપ્રમાણ તરક જ છે. એથી અહીંના મનુષ્યા મહા વિદેહ, મહાન્ અતિશય-વિશિષ્ટ ભારી છે જેમનાં શરીર એવા ભારી હેાય છે, વિજયામાં સર્વોદા ૫૦૦ ધનુષની ઊંચાઇવાળુ' શરીર હેાય છે, તેમજ દેવકુરુ અને ઉત્તર કુરુમાં ત્રણ ગાઉ જેટલુ ઉંચું શરીર હોય છે. આ મહાવિદેતાને લઈને અકમ ભૂમિ રૂપ પણ દેવકુરુ અને ઉત્તરકુરુ એ ક્ષેત્રને મહાવિદેહના ભેદ રૂપથી પરિગણિત કરવામાં આવેલ છે. આ મહાવિદેહતાથી યુક્ત અહી રહે છે અને એ મનુષ્યના સંબંધથી આ ક્ષેત્રને महाविदेह हेवामां आवे छे. तेभन 'महाविदेहे अ इत्थदेवे महिद्धिए जाव पलिओवमइिए परिसर से तेणणं गोयमा ! एवं वुच्चए महाविदेहे वासे २' महाविदेह नाम हेव
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
