Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१२६
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे पुनः तृणैश्वोपशोभितः, 'एवं मणीणं तणाण य वण्णो गंधो फासो सदो भाणियन्यो' एवम् अनेन प्रकारेण मणीनां तृणानां च वर्ण:-कृष्णादिः गन्धः स्पर्शः शब्दश्च भणितव्यः वक्तव्यः एतद्वर्णनं राजनीयसूत्रस्य पञ्चदशसूत्रादारभ्यैकोनविंशतितमस्त्रपर्यन्तसूत्रेषु स्थितमिति जिज्ञासुभिस्ततो ग्राह्यम् । अथात्र विद्यमानजलाशयस्वरूपं प्रदर्शयितुमाह-'हरिवासे णं' इत्यादि, हरिवर्षे खलु 'तत्थ २ देसे तहिं २ बहवे खुड्डा खुड्डियाओ' तत्र तत्र हरिवषवर्षवर्ति तस्मिंस्तस्मिन् देशे तत्र तत्र तदवान्तर प्रदेशे बहवः-अनेका क्षुद्राक्षुद्रिकाः वापिकाः पुष्करिण्यः दीपिकाः गुञ्जालिकाः सरः पडूक्तिकाः सरः सरःपक्तिकाः विलपङ्क्तिकाः, आसां वर्णनं विशेषजिज्ञासुभिः राजप्रश्नीयसूत्रस्य चतुष्षष्टितमसूत्रस्य मत्कृता सुबोधिनी टीका विलोकनीया । अत्र काल निर्णयार्थमाह-'एवं जो सुसमाए' इत्यादि, एवम् उक्तप्रकारेण वण्यमाने तस्मिन् क्षेत्रे यः सुषमायाः सुषमाख्यावसर्पिणी द्वितीयारकस्य 'अणुभावो सो चेव अपरिसेतो वत्तव्वोत्ति' अनुभावः प्रभावः, स एव अपरिशेषः निःशेषः वक्तव्यः इति, अथास्य क्षेत्रस्य विभाजकपर्वतमाह-'कहि णं भंते !' इत्यादि, 'कहि णं भंते ! हरिवासे वासे वियकी व्याख्या में किया गया है अतः वहां से इस कथन को समझलेना चाहिये (हरिवासे णं तत्थ २ देसे, तहिं २ बहवे खुड्डा खुडियाओ, एवं जो सुसमाए अणुभावो सो चेव अपरिसेसो वत्तव्वोत्ति) हरिवर्ष क्षेत्र में जगह जगह अनेक छोटी बडी वापिकाएं हैं पुष्करिणियां हैं दीर्घिकाएं हैं, गुञ्जालिकाएं हैं, सर है सरपङ्-क्तियां है इत्यादिरूप से जैसा इनका वर्णन राजप्रश्नीयसूत्र के ६४ वें सूत्र में किया गया है वैसा ही वर्णन यहां पर भी जानलेना चाहिये इस क्षेत्र में अवसर्पिणि का जो द्वितीय आरक सुषमानामका है उसका ही प्रभाव रहता है अतः उसका ही यहां पर सम्पूर्ण रूप से वर्णन करलेना चाहिये (कहि णं भंते ! हरिवासे वियडावईणामं वटवेयपव्वए पण्णत्ते) हे भदन्त ! हरिवर्षक्षेत्र में विकटापति नामका वृत्तवैताढय पर्वत कहां पर कहा गया है ? इसके उत्तर में છે. વર્ણ-ગંધાદિનું વર્ણન “રાજપ્રશ્રીય સૂત્ર” ના ૧૫માં સૂત્રથી ૧લ્માં સૂત્ર સુધીની વ્યાખ્યામાં કરવામાં આવેલ છે. એથી આ કથન વિશે ત્યાંથી જ જાણી લેવું જોઈએ. 'हरिवासेणं तत्थ २ देसे, तहिं २ बहवे खुड्डाखुड्डियाओ, एव जो सुसमाए अणुभावो सो चेव अपरिसेसो वत्तव्वोत्ति' रिवष क्षेत्रमा स्थान-स्थान ५२ घणी नानी-मोटी पापियामे। છે, પુષ્કરિણીઓ છે, દીઘિકાઓ છે, શું જાલિકાઓ છે, સરે છે અને સરપંક્તિઓ છે ઈત્યાદિ રૂપમાં એમનું જે પ્રમાણે વર્ણન “રાજપ્રશ્નીય” સૂત્રના ૬૪માં કરવામાં આવેલ છે તેવું જ વર્ણન અહીં પણ જાણી લેવું જોઈએ. એ ક્ષેત્રમાં જે અવસર્પિણી નામક દ્વિતીય આરક સુષમા નામક છે, તેને જ પ્રભાવ રહે છે. એથી અને તેનું જ સંપૂર્ણ રૂપમાં वन सभ सन . 'कहि णं भंते ! हरिवासे वासे वियडावई णामं वट्टवेयड्ढपव्वए पण्णत्ते' हे महत! विष क्षेत्रमा विति नाम मे वृत्तवैतादय पतियां
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
