________________
આકૃતિ વર્ણન નંબેર પૃષ્ઠ
૩ ૧ - ૪ ૨૨
૫ ૨૪
૭
૩૧
૧૦
૩૫
વષમ પરિચ્છેદના મથાળે (ભન ચિત્રની સમજૂતિમાં જુઓ) સપ્તમ પરિચ્છેદના મથાળે ( સદર સદર ચંદ્રગુપ્તને રાજ્ય વિસ્તાર બતાવતે નકશો છે–નકશાના વર્ણનમાં જુઓ બિંદુસારનો સદર
સદર અશેકવર્ધનનો સદર
સદર સમ્રાટ અશેકવર્ધનને ચહેરો બતાવ્યો છે. સમ્રાટ પ્રિયદર્શિનનું મહોરું છે. આ બન્ને ચિત્રો કેવી રીતે ઉપજાવવામાં આવ્યાં છે તેને સંપૂર્ણ ખ્યાલ પુ. ૨ માં ચિત્રપરિચય પૃ. ૩૧ ઉપર આવે છે એટલે તેની પુનરૂક્તિ કરવી યોગ્ય ગણાય નહીં. અત્રે એટલું જ જણાવીશું કે અનેક સ્થાને નજરે પડતાં તેમનાં અન્ય ચિત્રો કરતાં આ બેને, તેમની અસલ આકૃતિને વિશેષાંશે મળતાં આવનારાં કહી શકાશે. અને તેટલે દરજે તેમનું સ્થાન ઉચ્ચ કોટિનું ગણવું રહે છે. સમ્રાટ પ્રિયદર્શિનના સમયે મગધ સામ્રાજ્ય કેટલું વિસ્તારવંત બન્યું હતું તે આ નકશામાં બતાવ્યું છે. વિશેષ અધિકાર માટે નકશાની સમજૂતિમાં જુઓ. પ્રિયદર્શિનના મરણ બાદ મોર્યવંશની જે અણચિંતી અને એકદમ પડતી થવા પામી હતી તેને ખ્યાલ આ નકશામાં આવે છે. વિશેષ માટે નકશા ચિત્રની સમજૂતિ જુઓ, પાંચમા ખંડના પ્રથમ પરિચછેદનું શોભન ચિત્ર છે. તેની સમજૂતિ માટે શેભન ચિત્રે જુએ. પાંચમા ખંડના દ્વિતીય પરિચ્છેદનું શોભન ચિત્ર છે. તેની સમજૂતિ તેના સ્થાને આપી છે. પાંચમા અંડે તૃતીય પરિચ્છેદનું શમન ચિત્ર છે. સમજૂતિ માટે આગળ જુઓ. સમ્રાટ અગ્નિમિત્રને રાજ્ય વિસ્તાર બતાવતે નકશો છે. સમજૂતિ માટે નકશા ચિત્રના પરિચયમાં જુઓ. પાંચમા ખંડે-ચતુર્થ પરિચ્છેદનું શેભન ચિત્ર છે. આગળ ઉપર જુઓ. શંગવંશની પડતી થવા માંડી તે સમયે તેમના સામ્રાજ્યના વિસ્તારને આ નકશામાં ખ્યાલ આપે છે-વિશેષ હકીકત આગળ ઉપર. ષષ્ટમખંડે-પ્રથમ પરિચછેદનું શેભન ચિત્ર–તેને અધિકારે સમજૂતિ આપી છે.
૧
૩૬
૧૨૩
