Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9399 vApIre AcArya vijayaballA rajI mavAra Jin
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ guru-saMdeza [satalajane tIre] saurASTra ane gujarAtanI saMskAritA, dharmaprema ane samRddhinI mArA para sArI chApa paDI che. vIrabhUmi paMjAbanAM prema, saraLatAtathA ananyagurubhakti paNa kema bhUlAya ? e pradezeA dvArA jaina samAjanuM kalyANa sAdhI zakAya ema mane samajAya che, krAnti ane zAnti e maMtra jo samAja kharAkhara jhIle teA bhaviSyanA jagatamAM jainazAsananI ahiMsA ne satyanA bhArI vijaya thAya. [aMtima kSaNe] AruM kAryakSetra te have pUruM thayuM che. A khALiyuM te jUnuM thayuM che. bicAruM have keTaluM cAle? huM cirazAnti jhaMkhI rahyo chuM. vallabha, tuM hiMmata rAkhaje. mArI pATa tane soMpuM chuM. paMjAbanI rakSA e ja mArI aMtima kAmanA, zrI AtmArAmajI
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya [ zAsana prabhAvaka, paMjAba kesarI 1 AcArya zrI vijayavahAbhasariSTha 4 projaka phulacaMda haricaMda dozI mahuvAkara niyAmaka zrI cavijayajIna skula 'pAlItANA prakAzaka : zrI AtmAnaMda jana sabhA muMbaI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi. saM. 2005 vIra saM. 2470 Atma saM. 48 - I. sa. 1942 mUlya aDhI rUpiyA be bhAganA pAMca rUpiyA prakAzakaH zrI mohanalAla dIpacaMda cokasI zrI vADIlAla jeThAlAla zAha maMtrI zrI AtmAnaMda jaina sabhA goDIjInI cAlaH pAyadhunI muMbaI mudrika : maNilAla kalyANadAsa paTela sUryaprakAza prinTIMga presaH pAMcakuvA daravAjAH amadAvAda
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ nyAyAMnidhi jainAcArya 1 0 0 8 zrImadu vijayA dasUrIzvara AtmArAma mahArAja
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ arpaNa [vAyAMnidhi jainAcArya zrImada vijayAnaMda sUrI zvarajI. (AtmArAmajI mahArAja ) ] jagavatsala, karuNAnidhi zAsananAyaka, samAjauddhAra garavI gUjarAti ni je navayuvAnane tame AkarSita karyo, jene mAne prajavalita karyo, jemanI buddhine vikAsa sAthe taktione khIlavI, jemanA jJAnane prakAza ga jemanA jIvanamAM tyAga ane tapazcaryA, sevA apaharalatAnA pATha varNaH jemanI nasanasamAM, rebIsadharma, rASTra ane zAsananA kalyANa mATe bali mATenI preraNAzakita,vacanasiddhi, kAryadakSatA, janatA yazArasAmAM ApI je dIpa jema che, ane je dI rAte samAjane rozana karyo eka apanA dIpakanI jIvananAM mIThAM madhurAM tejakiraNe Apane caraNe arpaNa caraNaraja kulacaMda haricaMda dezI
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ A jIvana caritrane dvitIya bhAga je anekavidha sAmagrIothI ne ane khAM citrothI sabhara banaze. TUMka samayamAM pragaTa thaze.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritranAyaka paMjAbakesarI, zAsanaprabhAvaka AcAryA zrI vijaya vallabhasUrIzvarajI
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrI pArzvanAthAya namaH // AVAVANA. marI bhAvanA saMvata 1979 kA varSa thA / huzIyArapura (paMjAba) ke upAzraya meM bhagavAna zrI vAsupUjya svAmi ke sAmane sAyaMkAla ko baiThakara 'sikkhoM ke dasa gurU' isa pustaka ko maiM par3ha rahA thaa| parama gurUbhakta dasa gurUoM meM se cauthe zrI garU amaradAsajI kA caritra vaaNcaa| unakI zrI gurU aMgatadevajI ke prati aTala zraddhAbhakti kA varNana bAMcate hue merA hRdaya pasIja gyaa| zrI guru aMgatadevajI apane pyAre ziSya zrI guru amaradAsajI ko kahate haiM: "he mere pyAre ziSya, tuma kucha maaNgo|" taba parama gurUbhakta zrI guru amaradAsajI hAtha joDa karake prArthanA karate haiM ki "bhakti dAna mohe dijiye he gurU dInadayAla / " itane zabda apane zrImukha se kahate hue unakA hRdaya AnaMda se bhara jAtA hai aura harSa ke AMsuoM ko varSAte hue punaH punaH zrI gurudeva ke caraNoM meM sira jhukA rahe haiN| WAVORGoveveoVOUP
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147973 RAI basa isa suMdara samvAda ne isa guruziSya ke alaukika prema ne, isa hRdayasparzI vinIta aura vAtsalyapUrNa bhAvanA ne mujhe mere upakArI gurudeva ke jIvanacaritra ke likhane meM preraNA paidA kii| vahAM baiThe baiThe hI maiMne merI bAlyAvasthA meM jina 2 ghaTanAoM kA anubhava kiyA huA thA unako likha liyA aura caumAsA pUrA hote hI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ke naye makAna ke banavAne ke lie guru mahArAja kI preraNA se magasara kRSNA dvitIyA ke roja sahAya ke taura para dvitIya sAdhu muni prabhAvijayajI ko sAtha lie muMbaI kI tarapha prasthita huA / muMbaI pahuMca kara apane hitaciMtaka vizvastha sajjanoM kI anumati se prerita hokara hindI ke suprasiddha lekhaka bAbu kRSNalAlajI varmA se jIvana caritra kA prathama bhAga likhavA kara pragaTa kiyA / usakI nakaleM bhaktajanoM ke dRSTigocara hote hI logoM ne uparA uparI kharIdanA zurU kiyA / nidAna thoDe hI dinoM meM ve mudrita kaoNpIyA khapa gaI aura bhakta janoM kI mAMga uparA uparI Ane lagI / aba do savAla dRSTike sAmane khar3e hue ki zrI gurUdeva kA jIvanacaritra aba kisase likhavAnA / kauna aisA prakhara lekhaka haiM jisakI lekhanI para vAcakavRMda mugdha ho / dUsarA prazna yaha ki kisa bhASA NAAA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ BacoonOnanervorranesenean AVACAM meM likhvaanaa| itane meM gujarAtI ke suprasiddha lekhaka zrIyuta phUlacaMda haricaMda dozI kI likhI huI upA. dhyAya zrI sohanavijayajI ma. kI jIvanI logoM ke vAMcane meM aaii| taba hajAroM bhaktajanoM ne yahI salAha dI ki zrI gurUdeva kI jIvanI bhI gujarAtI meM likhAI jAya aura usake lekhaka bhI zrIyuta phUlacaMdabhAI hI hone caahiye| isalie yaha kArya zrI phUlacaMdajI dozI ko sauMpA gayA aura unhoMne apane hArdika prema se isa kArya ko kiyA / Aja maiM merA ahobhAgya mAnatA hU~ ki merA yaha prazasya prayatna saphala huaa| pUrNa AzA hai ki guNagrAhaka bhaktajana isa se bahota lAbha uThAyeMge aura isa amRtapAna se apane mAnava jIvana ko saphala mnaayeNge| mu. varakANA tIrtha ) (mAravAr3a) bhAdaravA vadi 7 ) nivedaka:vijayalalitamUri
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Mosneanchenverancaccavano - be bAla dharmavIra upAdhyAyanA prakAzana pachI paramagurabhakta AcArya zrI vijayalalitarijIe mane paMjAba kesarI A. zrI. vijayavallabhasurIzvarajInA jIvanacaritra mATe preraNA karI. A preraNA mATe temanI pAse khAsa kAraNa hatuM. huM A AtmAnaMda jana mukula (gujarAnavAlA paMjAba)mAM cha varSa 8 niyAmaka tarIke hatA. A samaya daramiyAna caritranAyakanA saMparkane, emanA aMtevAsI thavAne, emanAM jIvanane kavananAM ghaNuM pAmAM nihALavAno prasaMga prApta thayA hatA. A uparAMta AcAryazrInA samAjakalyANane vicAre, zikSaNa saMsthAo che. mATenI preraNAo, sAdhu samAjanA saMgaThana vizenI bhAvanAe, jainadharmanA pradyota ane pragati mATenI harapaLanI temanI jhaMkhanA A badhAthI huM suparicita hate. ne e ja kAraNe teozrI tarapha AkarSAyelA hatA. . . . eka mAnanIya purapanI preraNuM, ane varSonI mArI paNa aMtararaNaH baMnee kAma karyuM, ne meM hA bhaNI. varSone
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Unang nanon10 Canonenchonen mAre hadayallAsa AnI pAchaLa kAma karato hato paNa kevala ulAsa ja kAryasiddhi mATe basa nathI, e vAtanI khAtarI che 2. mane tarata ja thaI gaI ka eka te jIvana-Alekhana ja kaparI vastu che, temAMya jIvaMta vyaktinuM jIvana-lekhana te lakhanAranI kasoTI samAna che. paNa temAM caritranAyakanAM jUnA saMsmaraNoe hAma bhIDAvI, ane emanA suziSya AcArya zrI vijayalalitasUrijI tathA pa. 8 zrI samudravijayajI mahArAjanI satata preraNAe vega Apyo. A be zraddheyapuruSoThArA joItI sAmagrI ne khulAsA paNa maLavA mAMDyA. mArI kalame paNa kAma zarU karyuM. pachI bhakti ane puruSArthabharyA prayatnane zA kamInA rahe che! pariNAma vAcaka samakSa maujuda che. mane AzA che ke samAjamAM jyAre navajIvananI upA kSitija para lAgI rahI che, tyAre AvA yugavIranuM jIvana ApaNuM jIvananuM avazya rAhabara banaze. A prakAzananA yazabhAgI to AcAryavayaMnA suziSya gurubhakta A. vijayalalitasUrijI ja che. A graMthanuM Amukha lakhI ApavA mATe jANItA vicAraka ne sAhityapremI zrIyuta metIcaMda giradharalAla kApaDIyAne huM AbhArI chuM. pitAnA ativyavasAyI tathA pravRttimaya jIvanamAMthI paNa ATalI nivRtti sAdhI : te huM teozrInI mArA pratyenI zubha lAgaNI ja mAnuM chuM. A graMthanA prakAzanamAM mArA laghubaMdhusamA bhAIzrI bAlAbhAI vIracaMda desAI (jyabhikhu) no moTo phALo che. jha
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 temaNe A zra'ne suzebhita karavAmAM tathA jaladI bahAra pADavAmAM khUba jahemata lIdhI che. yAda rahe ke A pustakanA bIjo bhAga paNa taratamAM ja pragaTa thavAnA che. temAM A graMthamAM na samAI zakelI ghaNIya mahattvanI bAbateA Avaze. teozrInA jIvananA sasmaraNIya prasaMgo, advitIya patradhArA, preraka vyAkhyAnA, abhinaMdana patrA, ziSyavaga te suparicita rAjAmahArAjAene paricaya apAze. AzA che ke yathAmati racAyeluM A caritra yugavIranA jIvananA Adarzone mUrtimaMta karaze, ane teozrIne vizALa bhaktasamudAya savizeSa samAjasevA sAdhavA kaTibaddha banaze. kAratakI pUrNimA pAlItANA phulacaMda hiracaMda dozI mahuvAkara ~~
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AtmAnaMda jaina sabhA--muMbaI. kAryavAhInI UDatI nAMdha zrI AtmAnaMda jaina sabhAnI sthApanA viSe tathA sabhAArA zarU karela kAryonI TUMka noMdha ' dharmavIra upAdhyAya 'mAM ApavAmAM AvI hatI. paNa tyArapachI sabhA pragatinA paMthe keTalA pramANamAM kUcakadama karI rahI che, tenuM digdarzana ApavAnA prayatna karavAmAM Ave che. sabhyAnuM saMkhyAbaLa vistRta thatuM jAya che, temAM khIjA vanA Avana sabhyAnI saMkhyA-muMbaIvAsI tathA bahAra vasanAranI khAsa dhyAna kheMce tevI che. vArSika sabhyA paNa vadhatA jAya che. AMkaDA savAseAnI udde AvI cUkayA che. A varSomAM te saMkhyA traNaseAnI karavAnI bhAvanA che. saMsthAnA sabhyAnuM pramANu jeTale aMze vistRta thAya teTale aMze sabhAnA uddeza ne Adarzone badalAvavAmAM anuphaLatA vadhe. sabhyAne zrI phulacaMda haricaMda dozI kRta ' dharmavIra upAdhyAya ApavAmAM Avela che. A uparAMta AtmAnaMda zatAbdi samitinA ane zrI kapUravijayajI lekhasaMgraha bhAga vagere pustaka ApavAmAM AvyAM che. ' zrI hemacaMdrAcArya ' tathA zrI mahuvAkara kRta " yugavIra AcArya'nA anupama pra`ca ApavAnI vicAraNA cAlI rahI che. "
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 vijayAnaMda ' nAmanA patranA eka suMdara eka AcArya zrI vijayAnaMdasUrijInI jayantI prasaMge prakAzita karavAmAM AvyA hatA. tevA khIjo aMka zrI hemacadrAcAya nI jayantI prasaMge prakAzita thayA che. A banne akAmAM jana samAjanA jANItA lekhakAnI raMgameraMgI lekhaprasAdI pIrasavAmAM ApI che ane aMkasanamAM je suMdaratA lAvavA parizrama levAyA che, te harakAInA hRdayane AdAda upajAve tevA che. amArI bhAvanAe ghaNI ghaNI che. InAmI nibaMdhe, ' mAsika patrikA' sastA sAhityanI draSTie jaina sAhitya--tihAsa--caritra -kathA tathA jaina siddhAMtadaza ka nAnImeTI pustikAo, vagere prakAzita karavAnI yojanA vicArAya che. AcArya zrI vijayavallabhasUrijInI preraNA amane kAne vega ApavA cAlu che. sabhAnA sabhyone paNa TIkITa sAtha che. . gata kAka mAsamAM janatAne rjana sAthe edhaprada thaI paDa te draSTie zrI bhogIlAla kavinAM e AkhyAne ' vimalamaMtrI ane ' IlAcIkumAra 'geAThavavAmAM AvyAM tyAre janasamUhanuM bhAre ANa hatuM ane tethI jaina kathAnakanA Adaza ratnane AkhyAne dvArA prakAzamAM lAvavA amArA prayAseA cAlu che. sabhA divase divase pragatine paMthe prayANa karI rahI che, AtmAnaH jaina sabhA geDInI cAla-pAyadhunI-muMbai meAhanalAla dIpacaMdra cAkasI vADIlAla jeThAlAla zAhu A, sekreTarIe
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukrama 1 31 1 tIrthakarane caraNe 3 19 zrI pravartakano 2 sAcuM dhana 8 ananya prema 3 gujarAtanuM nura 18 jIvana-saMdeza 138 ja bhavanA bhera 19 aMtima-aMjali 144 5 madharAM svapna 20 gurudevanuM smAraka 153 6 kaparI kasoTI 21. janatAne prema 154 7 baMdha prema 22 vANIne camatkAra 168 8 vidAya 23 advitIya ziSyaratnanI 9 AtmajAgRti 10 kastUrInI dalAlI re 4 mahAna tyAga 11 amRta coghaDiyuM 25 sarasvatI maMdiranuM 12 adhyayana-adhyApana 84 bIjA paNa 19 17 guruviraha 89 6 zAstrArtha 14 paMjAbanI rakSA 105 racha rAjasabhAmAM zAstrArtha rasa che 15 abhyAsa ane tAlIma 110 28 vatanano sAda 222 16 adhyayana ane gurusevA 13 / 29 kara parisa 1 2 186
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 krAntikArI ke zAntikArI 251 71 zAsanasevAnAM kAryo 262 32 zrI siddhAcaLane sadha 276 33 janmabhUminuM RNa 285 34 samAdhAna ane sudhAra 291 313 35 rAjadarabAramAM sanmAna 36 zrImahAvIra jaina vidyAlaya 37 strI zikSA ane Adarza zikSakAnI himAyata 38 giranArayAtrA ane jJAnanI parame 39 muMbaImAM kalyANakArI 20 334 242 kAryo 264 40 lakSmInI capaLatAnA citAra 51) zai, lAlacaMda khuzAlacaMda 51) zeTha zIlAla pAnAcaMda 3192 41 dharmapracArakane pukAra 3219 42 karmanI prabaLatA 40. 49 marubhUminA uddhAra 410 44 tIrthaM yAtrA ane madhUruM milana 426 45 geADavADamAM pracArakArya 441 46 paMjAbapraveza to 47 tapasvIjIvana 46 48 pratiSThA tathA AcAya padavIne mahAtsava 480 49 AcAryanI javAbadArI 495 5. ma`gaLa. AzIrvAda 504 jarUrI noMdha agAu jaNAvelA sahAyAmAMthI keTalAka sahAyakA tathA nIcenA sahAyakAnA preraka pa. mahArAjazrI samudravijayajI che. 501) dhAMgadhrA nivAsI mesarsa purUzeAtama suracaMda 251) bIkAnera nivAsI zeTha zIvajI rAzanalAlajI krAyara, zAvacaMdrajI vRjalAlajI kAcara, premasukhalAlajI muMbaI sIlAlajI kAcara ( amRtasara ) bAlApura ,,
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahAyaka AcArya zrI vijayalalitasUrijInI preraNAthI sahAya ApanAra sajajanenI yAdI 1000) zeTha sAkaracaMdabhAI motIlAla mulajI je. pI. mu. muMbaI papara) zeTha mUlacaMdajI jIjamalajI presiDenTa zrI pArzvanAtha jaina vidyAlaya vakANuM mu. sAdaDI 501) zeTha jhaveracaMda chaganalAla suvADAvAlA mukarajaNa pa1) zeTha nAthAlAla becaradAsanI peDhI haste zeTha mUlacaMdabhAI lakhamIcaMda mu. pAleja 501) zeTha uttamacaMda nemacaMda mu. pAleja pa01) zeTha mohanalAla cImanalAla daulatarAma mu. mANasA pa01) zA pu ttama suracaMda, mu. muMbaI 251) zeTha vADIlAla daulatarAma mu. mANasA 251) zeTha caMdanamalajI kisturacaMdajI mu. sAdaDI 250) zeTha bhogIlAla choTAlAla sutarIA pramukhaH maskatI mArakeTa mahAjana mu amadAvAda 21) zeTha kecazeTha bIkAneravAlA hAla mu. amRtasara 151) zrI pArzvanAtha umeda jena bAlAzrama mu. kAlanA sTezana 125) zeTha lAlacaMdajI kisanAjI mu. sAdaDI 101) zeTha rAyacaMda motIcaMda mu. muMbaI 11) zrImAna DokaTara maNilAlabhAI kApaDIA mu. baDaudA 101) zeTha jhaveracaMda nemacaMda nagarazeTha mu. mIyAgAma 101) zeTha kIkAbhAI premacaMda saranAITa mu. muMbaI 101) zeTha mUlacaMdajI jAvaMtarAja mu. ghArAva 101) zrImatI lIlAbana, hIrAbahena tathA kaMcanabahenaH pitAnI dIkSA prasaMge mu. pAlaNapura 11) zeTha puMjAbhAI bhulAbhAI mu. amadAvAda
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10) zeTha puMjAbhAI dIpacaMda 1 presiDeMTa zrI pAMcakavA mahAjana 100) zrI jaina zvetAmbara. kArakhAnA haste zeTha dIpacaMdabhAi 51) zeTha karAvalAlabhAI vIracaMdabhA 51) raze. punaHmacaMdajI khImA 51) zeTha pannAlAlajI hukamAi 51) zeTha lAlacaMdajI nAjI 51) zeTha tejamalajI nihAlacaMdrajI 51) zeTha saradAramalajI maganIrAmajI 51) saMdhavI hiMmatalAlajI dhrAgamalajI 51) zeTha mANekacaMdajI bhudarajI 51) zeTha khImarAjajI annarAjajI 50) zeTha pRthvIrAjajI navalA 51) zeH sukhalAla vasIlAla 51) zeTha lAlaca'da khuzAlacaMda 21) zeTha saradAramalajI gamanAjI 31) zeTha saradAramalajI jeThAjI kAhArI 25) zrImatI maNIbDena ke. mAmAnI pe 25) eka sagRhastha // 25) zrI sadha 25) zeTha DAhyAbhAI peApaTalAla mu. amadAvAda 6. jhagaDIAtI kasalaya da mu. bharUca mu. bhAvarI ( ji. sirAhI ) mu. kAlI su, lAThADA(mAravADa) ( ) "3 > khaMDAlA mu. luNAvA ( ., ) mu. biLevA (,1 mu. khAlI (,, ) mu. sAdaDI(,, ) mu. bAlApura "" mu. bAlApura mu. khAlI(mAravADa) mu. sevADI (,, ) mu. DaudA mu. kola(gujarAta) 3. khaMbhAta 3. amadAvAda birAmI 21) mutA jemalajI kejamalajI kula rU. 6486) nI sahAyatA prApta thai che. neATaH--thADA samaya bAda jIvanaciratranA baLe bhAga (uttarAdha) pragaTa thaze. 1000) eka hajAra tathA 501) pAMcaso eka ane 251) baseA ekAvananI sahAyatA pradAna karavA mATe sagRhasthAnA koTA tathA jIvana paricaya jhIn bhAgamAM ApavAmAM Avaze. ataH kSamA kare.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Amukha kathAsAhityamAM navalanI dRSTie eka sAdhu-mahAtmAnA ciratrane rasamaya karavAmAM ghaNI muzkelI svAbhAvika rIte dekhAya che, tenuM kAraNu e che ke janatAne sAmAnya rIte nava rasamAM zRMgAra ke vIra rasa jeTalA asara kare che, teTalA sAdhAraNa rIte zAMta rasa asara karate| nathI. ane mahAtmA ke ceAgI puruSanA caritramAM e banne pradhAna rasAne sthAna ja na hAvAne kAraNe ene rasamaya banAvavAmAM ghaNI musIbata paDe e vAta samajAya tevI che. gujarAtI bhASAmAM strIpAtra vagara navalane rasika, AkarSIka ke Adamaya banAvavAno hajI sudhI kAI e prayAsa karyo jANyA nathI, ane chatAM evAM navala bahu ochI saMkhyAmAM aMgrejI bhASAmAM mArA vAMcavAmAM AvyAM che. AvAM navalAnI saMkhyA ati pAramita hovA chatAM enI zakayatA che eTalI vAta jaNAvatAM atra vaktavya e che ke A 'yugavIra AcA' pustakanA lekhaka, upara jaNAvelI paristhitinA baMdhanane AdhIna heAvA chatAM, AkhA graMthamAM rasanI kSati thavA dIdhA vagara, graMthane apanAvI zakayA che, tenuM
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya kAraNa viSayane bahalAvAnI zakita, prasaMgonA vaividhyane rasamaye karavAnI AvaData ane hakIktanA muddAma nirUpaNanuM spaSTa aMtaradana jaNAve che. koI paNa vyaktinI tulanA karavAmAM aneka prasaMgone Abaya levAnuM hoya che, paNa sAdhupuruSanAM caritramAM te enuM cAritra kevA prakAranuM che, enA prayAsa ane Adarzane sumeLa keTalo maLe che. emAM bAhya dekhAva karatAM aMtaranI dhagazane keTaluM sthAna maLyuM che ane Atmanimajajanane ane parahitane kevI Adarza rIte samajAvI zakAya cheH e dhoraNe ja enI parIkSA karI zakAya. sAdhujIvanamAM dhamAlane sthAna na hoya, daMbhane avakAza na hoya, paropakAra vRttine ja prAdhAna heya, dAkSiNya unnata prakAranuM havA sAthe emAM AtmA vRtti heya ane potAnI pharajanA khyAlanI pAchaLa bhAre parivaha-upasarga sahana karavAnI nirlepa bhAvanA hoya. AvI vRtti hovI ati muzkela che, janatAnA sAmAnya vyavahArathI para che ane ati udAra hAvI chatAM vyavaharavAmAM daDha nirNaya, AtmavizvAsa ane satata udyogazIlatA mAgI le che. A ati viziSTa guNagaNane jALavavo, svIkAra samajavo, pacAvavo ane jIvo jeTalo muzkela che, teTalA ja tene samaja, samajAvo ane navalanA AkAramAM rajU kare agharo che. lekhakanI AkhI zailI A daSTie vicAratAM ghaNI himaMda thayela dekhAya che, e ati gauravanI bAbata che. ati rasahIna dekhAtA caritrane suvAcya ane rasamaya banAvavAnA ekeeka prasaMgamAM lekhakanI viziSTatA taravarI Ave che ane graMthanI mahattAmAM pUrato vadhAre karI Ape che. ane vicAraspaSTatA sAthe bhASA parane majabUta kAbu batAvI vAMcatI vakhate AhvAda karAve che. caritranA aneka prasaMge bhAre AkarSaNaya, surekha ane suspaSTa heI vAMcavA-vicAravAmAM yAdagAra ane zikSaNIya thaI paDe tevI rIte
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ re mua[o . ji. .] cItarANa che ane vicAraka vAcakane khUba majA Ape tevA rasadAra thaI paDavyA che. khUda AcAryazrInI dIkSAno prasaMga "tIrthakarane caraNe thI zarU karIne prathamane agiyAra prakaraNano pratyeka prapaMga A paribhASAmAM lakhAya che ane saMkalita janAne pariNAme mana para chApa paDe tevA AkAramAM rajU thayo che. sAdhue vAparavAnI bhAvasaMmati AkhA dhanA pratyeka prasaMgamAM prAna thatI AvI che ane pratibhAzALI vyaktinI vacanazailI kevI suspaSTa, saMkSiNa ane surucijanya hoya tene paripUrNa abhyAsa pUrI pADe che. abhyAsaka daSTie cAritramAM raMgAyelA saMtane pUrNa paricaya hoya temanA bhASAsaMmatine samajavAnI AvaData hoya, je je AkAramAM e uddabhavI hoya te ja AkAramAM rajU karavAnI vicAraspaSTatA ane vivecakakaLA prApta thayela hoya te ja AvI vacana prAsAdine kAyama karI zakAya che. AkhA graMthane kaI paNa saMbhASaNa prasaMga vAMcatAM te vakhate "yugavIra AcArya 'ne tamArI sanmukha joI zake, temanI mAnasika dazAmAM praveza karI zake ane temane yathAsvarUpa mAnasacitramAM sAme nihALI zake evI AbehUba vacana citrAvalI taiyAra karavA mATe lekhakane abhinaMdana ApavA mana thaI Ave che. A ati viziSTa kaLAprApti asAdhAraNa che. sAdhu mahArAjanI bhASA rajU karavAnI vAta ati kaThina che ane te karavAmAM rasakSati thavA dIdhA vagara phateha meLavavI lagabhaga azakya che. e vAta je samaje te AkhA graMthanA zabdacAturya, bhASA mAdhurya ane aMtargata rasapravAhanI Umine barAbara samajI zake. lekhake kaI kaI prasaMgonI citrAmaNa to bhAre yukti pUrvaka karI che ane tenI goThavaNa karavAmAM khUba ejanma dAkhavyuM che. "krAMtikArI ke zAMtikArI'nA trIzamA prakaraNamAM jayapura zaheramAM sAdhune baMgALI dhArI je goTALo polisa kare che te vakhatanuM AkhuM
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya dRzya munasaph sAheba sAthe AMkha samakSa rajU thAya che . ane AcAya - nI vANIne vineda, alpAkSarI parimita muddAma bhASA ane zabda cAnA dAkhalA pUrA pADe che. jyAre pAlaNapuranA cukAdA ( prakaraNa 31 muM ), miyAgAmanA cukAdo ane munisaMmelana mATe lakhela vijJaptipatra ( pra. 34 ) AcAryazrInI vyavahAradakSatA, AtmaladhutA ane kavyaparAyaNatAnA pATha zIkhave che. A sava prasaMge lekhake yuktipUrvaka geAThavI janatAnI samakSa suyeAgya bhASAmAM ane taducita sthAne geAThavI ApyA che. ane lekhaprasAdIne ciraMjIva karavA mATe temanI lekhanazailI mATe jarUrI ga thAya tevI pati temaNe suMdara rIte vyakta karI che. bAkI AcArya zrInA dharmapracAra mATe Agraha, peAtAnI sagavaDane banne pare|pakAra tarapha labdhalakSyatA ane sAmAmAM prema utpanna karavAnI rIti mATe, AkhA graMtha vAMcatAM aneka prasaMgeA AnaMda upajAve che. dIkSA ApatI vakhate levI joItI saMbhALa, ati utsAhamAM zAsanane hAni na pahoMce tenI cIvaTa, samajAvaTanI viziSTa paddhati ane aucitya jALavavA mATenI UMDI ciMtA temane A yugamAM ' yugavIra ' banAve temAM navAI nathI. AkhA graMthamAM evA aneka prasaMge dIkSAne aMge prApta thAya che je vicAratAM, jenI pAchaLa rahelA mAnasanI nikhAlasatA mana para letAM, ane jenI aMdara taravaratI samAja sthitinA dIrgha vicArAnuM pRthakkaraNa karatAM, zAsananI mahattA jeTalI ja tenI ciraMjIvatA pratyenAM cIvaTa dhyAna kheMce tevI lAge che, ane anya sAdhuene anukaraNIya DAI, tene tasvarUpe rajU karavAnA kauzalyane aMge lekhaka tarakanA mAnamAM khAsa vadhArA kare che. egaNIzamI sadImAM janmelA, navayugane evAre paNa nahIM utarelA, AMgla paribhASAthI lagabhaga taddana aparicita sAdhu; ATaATalI navayuganI saMsthAone apanAve, prere, sthApe ane peSe
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAmua [ mo. ji. . ] ane jIvananuM dhyeya keLavaNI ane jJAna prasArane kare, evA kArya pAchaLa game teTalI zaktine bhoga Ape ane mIThAzathI jamanaraMjana karI kAma pAra utArI keLavaNInAM aneka kAryone pAra pADe; te mATe te vyaktinI dIrdhadarzitA ane Adarza vicAraNA mATe te dareka vicArakane sanmAna thAya emAM navAI nathI, paNa jyAre e jJAnaprasAranI vividhatA vicAravAmAM Ave tyAre eka mastiSkamAMthI ATalI preraNA paraMparA kevI rIte udbhavI prasAra pAmI haze tenuM Azcarya thayA vagara rahe tema nathI ane te vAtane yathAsvarUpe banatI rIte rajU karavAnI AvaData ane abhiruci mATe lekhaka tarapha AnaMda darzAvyA vagara rahI zakAya tema nathI. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI sthApanA ane vikAsane prasaMga bAjue rAkhIe te mAravADa jevAM pachAta dezamAM vidyAlaya sthApavAnI vAtane makkama karavI ke paMjAbamAM jana koleja karavI ke bagavADAmAM keLavaNukendra sthApavAM e kAMI sAdhAraNa vAta nathI. A yuganI e vijaya varamALA che. enAM phaLa jaina samAjane AgaLa jatAM maLavAnAM che ane samAjanA vikAsanAM e sImAcihno hoI ati AvakAradAyaka che. A sarva hakIkatane atizayokti vagara eka sthAne saMkalita karanAra lekhakane kharekhara dhanyavAda ghaTe che. e prasaMgenA guNadoSamAM UtaravAno mAro Azaya nathI ane AmukhamAM e dRSTibindune sthAna paNa na hoya. mAro muddo AcAryavayaMnA A vidyAvilAsI dharmamaya mAnasane yathAsvarUpe ekaThA karI raju karavAnI AvaDatane aMge graMthanA lekhakane yogya nyAya ApavAno che. lekhaka "yugavIra ne " rAbara samajyA che, teno Azaya teNe abhyAsI lIdho che ane tene barAbara bahalAvavAmAM ati viziSTa Adarzone emaNe jIvatA kyo che. A najare lekhakanI lekhaprasAdI ApaNI prazaMsA mAMgI le che ane te ApavAmAM ApaNe saMkeca karIe to ApaNuM dhamathI ApaNe syuta thatA hoIe evuM mane lAge che.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya sathI vadhAre mahattvanI vAta mane bhASAsauSThavanI lAge che. ghaNA lekhakA adharI bhASA, saMskRta zabdanA upayoga ane lAMbA vAkayenA prayAga karI peAtAnI vidvattA batAvavAnA byAmAhamAM paDI jAya che ane kAI kAI lekhakA te peAtAnA lekha pharI vAra vAMcatI vakhate sudhArAmAM adharA zabdone khaDakalo kare che! emAM viSayane meLa mesatA nathI, kudaratI zabdaprayAga thatA nathI ane lekhane pUrA nyAya maLatA nathI. paNa mAdI bhASA, nAnAM vAkayeA ane taravarATa karatI madhyama zailIthI graMtharacanA yAjanApUrvaka thAya tyAre gammata sAthe jJAna maLe che, AhlAda sAthe ucca bhUmikA para caDhavAnuM prApta thAya che ane vAMcanAra beghaDI rajU thatI bhUmikA pAtAnI sanmukha citra rUpe raju karI zake che. saphaLa lekhakanI A ati viziSTa prasAdI gaNAya. cAra cApaDI bhaNela daza varSanI bALA paNa samajI zake tevI zabdanu thaNI je lekhaka kathAcaritranA graMthamAM karI zake, te ja lekhakanA sAcA nAmane yogya gaNAya evA mAre mata che. A dhanajInA padAnuM vivecana kara| tyAM bhASAaucitya ucca prayAga mAgI le te judI vAta che, bAkI sAdhAraNa caritragraMtha ke cAlu upadezanA lekhAmAM bhASAnI saraLatA, sAhajikatA ane namratA khAsa upayAgI tattvA pUrAM pADe che ane lekhakane tenA sArAmAM sArA AkAramAM jaNAve che. pArasIbhAie jene ' jaDabAtaGa' bhASAprayoga kahI varNave che te yuga te kayArane AthamI gaye|. mahAtmA gAMdhIjIe gujarAtI bhASAprayAgamAM je mahAparivartana ANyuM, temAM saraLa bhAve sarva samajI zake tevA bhASAprayAgane temaNe prAdhAnya ApyuM, saraLa zabdaprayAga, gAmaDAMo paNa samajI zake tevAM nAnAM vAkayAnA prayAga ane banatA sudhI khAsa kAraNu na jaNAya te AkarA zabdaprayAganI gerahAjarIH mA nUtana vamAna gujarAtI bhASApravAhanI viziSTatA che ane te viziSTatA lekhake kharAbara jALavI che ema vicArapUrvaka vAMcanane aMge lAgyA vagara rahe tema nathI.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Akula [ mo. vi. jA. ane sAdhunI bhASAmiti vadhAre saumya hAya che, ema savyavahAra emane amuka prakAranI bhASA vAparavAnI jarUra pa che. e kAIne nArAja kare nahi ane chatAM ceAsa javAba A zake, eka cAturmAMsa mATe bhaktajanA vijJapti karavA Ave tyAre temanA zabdaprayAga vicAryo hAya te temAM rahelI temanI dIrghadRSTi ane anurAdha karavAnI AvaDatapara khyAla thAya tevuM che. AvA prayAgane barAbara taddanurUpa utArI levA e kAma eTaluM ja muzkela che ane tevA bhASAprayAge aneka prasaMge ghaNI suMdaratAthI svAdhIna karyAM che ane phatehamadIthI tene upayAga karyo che e hakIkata pravAMcanamAM taravarI Ave che. bAkI AcAryazrInA jIvanamAM aneka prasaMge vakhtIya Ave cheH emanA gAmegAmanA vihAra, emanI aneka vyaktinA svabhAvanI parIkSA, emanA paricayAnuM vaividhya ane emanI janatAne samajavAnI asAdhAraNa kuzaLatA te eTalA praMsagA pUrA pADe ke jo lekhaka temanI sAthe DrAya / lagabhaga dareka cAturmAsa mATe eka meTu navala bahAra paDI zake. ahIM te| mAtra lAkSaNika meATA prasagAnuM ekIkaraNa thayuM che, paNa haju ghaNA aMtargata itihAsa tA bAkI che. te kAya kASTa aMtevAsI ziSya ke sahacArI narIkSaka karI zake. sAdhujIvanamAM vaividhya nathI !tuM, paNa e dRSTA tarIke je vividhatA joI zake che te nATakamAM paDelAM pAtrA anubhavI zakatA nathI. AvAM manahara citra tA kAI spaSTadazI mahAtmA dAre te bhAre AkarSaka ane upadezaka thAya. chatAM je citro lekhake AravA prayatna karyo che te AkarSIka ane mananIya hoI chApa pADe tevAM che, vagara atizayAtie AcAya mahArAjane enA sAcA svarUpe rajU kare tevAM che ane caritraSTie, sAhityadRSTie ke anukaraNa dRSTie apanAvavA yogya hoI khUba majA Ave tevI rIte AlekhAyAM che. sAdhucaritrane ALekhavAnI muzkelIthI zarU karAtuM Amukha lekhakane
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya abhinadana Ape eTale emAM keTalI vAstavikatA prApta thaI haze - te sahaja samajI zakAya tevI hakIkata che. AcArya zrInA jIvana para lakhavAnA A prasaMga nathI. mArA aneka anubhava| yathAsthAne yathAsamaye huM cItarIza. mAre te A graMthanI zarUAtanA e kheAla lakhavAnA hoI gratha paratve mArI vicAradhArA raju karI che. bAkI AvA vizuddha lekhakane, sAdI zailInA abhyAsIne, upakArIne yathAsvarUpe batAvI ApavAnI AvaDatavALAne eka vijJapti karuM ke jo banI zake teA AcAryazrInA upadeza dhArApravAha ekaTho karI, barAbara gADhavI prakaTa karaveA. emanA sAtakSetranI parasparanI AyeAjanA, sAdhya ane sAdhaka kSetronI vaheMcaNI, samaya dhane aMge prApta thatuM jainadharmonuM anekAMta svarUpa, sAdhujIvananI maryAdA ane mahattA, ziSyameAharahita sthiti prApta karavAnAM kAraNeA, samAjamAM khaLabhaLATa karavAnI vRttinI pAchaLa rahela vikAravazatA Adi aneka viSaye| kAyama karavA ceAgya che ane AvA lekhaka e vicArene ekaThA karI mUrtasvarUpa Ape te svapara kalyANasAdhaka nIvaDavA uparAMta bhaviSyanI prajAne jarUra mA darzana karAve emAM mane zaMkA nathI. je sIdhI, sacoTa ane AkarSaka zailIe caritra AlekhAyuM che tene abhyAsa karatAM AvA vyavahAralakSI asarakAraka praznAnA nIkAlane aMge AcAryazrInA sagrahavAyAgya vicArAne ekatra karI rajU karavAnI pUrI lAyakAta lekhake A graMthanA prathama 432 pRSTha mane bahAra paDavAM paDelAM mAkalI ApI siddha karI batAvI che ane atra te dRSTie vizeSa prayAsa karIne A ' jIvanaprabhA 'te kAyama karI che tema have pachI " jIvanasaMdeza 'te kAyama karavA banI zakatA prayAsa karavA upasUcanA che. mane AcAya zrInI vAgdhArAnuM pAna karavAnA aneka prasaMge maLyA che ane mane te vakhate lAgyuM che ke hAthamAM pensila hoya te e graMthamAM jema AcAya va nA
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAbu [ mo. ji . ] sarva vicAranuM ekIkaraNa karuM, paNa ema karavA jatAM zravaNasukha ane aMtara AnaMdamAM vikSepa thato hovAthI ema banI zakayuM nathI. varSo agAu vile-pAramAM AcAryavaye "samayadharma' para saLaMga 2 kalAka 15 miniTa sudhI vyAkhyAna ApyuM hatuM te ke tyArabAda sAtakSetra para muMbaI (lAlabAga bhulezvara ) mAM vivecana karyuM hatuM te je sthAyI rUpe thaI zakyAM hota to atyAre ane bhaviSyamAM jana samAjanA aneka gUMcavaNa bharelA prasaMge vakhate bhAre rasto batAve enI barAbara smRti che. ane AvA to aneka prasaMge jANavA, vicAravA ane saMgrahavA gya che. e uparAMta jIvananuM kSaNikatva, dravyane sumArge vyaya, brahmacaryanI mahattA, parigraha parimANamAM rahela sukha, kaSAya pariNatimAM rahelI bhAre vicitratA, sAmAjika ane Atmika daSTine sAdhavA gya samanvaya vagere AcAryazrInA dhArApravAhanI aneka bAbato noMdhI levA gya che ane samAjamAM AcAryazrInI lAkSaNika paNa makkama bhASAmAM rajU karavA yogya che. A te kartavya sUcanA thaI, ane te eka rIte aprastuta gaNAya. bAkI je spaSTatAthI lekhaka zrI phUlacaMdabhAIe "yugavIra AcArya ' nI "jIvanaprabhA' para prakAza pADyo che te aneka rIte abhinaMdanane yogya che. emanI kalamane emaNe yathocita avakAza ApavA sAthe AvA prasaMgamAM thaI AvatI atizayokti ke atyakitane sthAna ApavA dIdhuM nathI, khATI prazaMsAne eka paNa prasaMge praveza Apela nathI ane lekhanasaMyama jALavI hakIkta rajU karavAmAM vicAra spaSTatA AkhA pustakamAM batAvI pratibhAne ucita avakAza Apyo che. duniyAnA racelapacela vyavahArIne tadana zuSka lAge tevA sAdhujIvanane rasaprada banAvavAnI kaLAne aMge lekhakane savizeSa abhinaMdana ApI, chevaTe vAlmiki eka prasaMge kahe che tema "haju rAmAyaNa
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya pUruM thayuM nathI ' e vRttine sadaiva jAgRta rAkhavA, ane te rIte AcAryavaryanA bhUta ane bhaviSyata aneka prasaMge vicAro, vyA khyAne, patro ane saMbhASaNane saMgraha karI rAmAyaNane pUruM karavAnuM na banI zake to tene bane teTaluM samRddha karavAne Adarela prayAsa cAlu rAkhavA sUcavana karuM chuM. karela kArya tarapha saMpUrNa sahAnubhUti, prema ane AnaMda batAvI graMthakAra tarIkenI temanI saphaLatA mukta kaThe svIkAratAM A graMthane janatA samakSa vagara saMkece mUkavA temane vijJapti karuM chuM ane mane khAtarI che ke janatA ene suMdara upayoga karI potAnI jAtane dhanya mAnaze. metIcaMda giradharalAla kApaDIA malabAra vyu, capATI sI phesa muMbaI tA. 20 : 12 H 1943
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhaH zrotA sudhIvaktA, yujyecAtAM cIrA ! tat / tvacchAsanasya sAmrAjya, - mekacchatra : jJAti / - vItarAgastotra jo zuddha zraddhAthI niLahuyI zrAddha zrotA hoya, ane zAstrapAragata tattvaparakhu vaktA hoya, tA he deva ! e bannenA yogathI kallikALamAM paNa tArA zAsananuM eka chatra sAmrAjya thai zake che.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNu paI prabhu heIe, kaI prabhu kIjaMI hatyi; kAja karivA mANasaha, bIjau mAgu na ayi. kAryasiddhine mATe mANase kAMte pote samartha banavuM ghaTe, athavA samartha ne potAno banAva ghaTe, A sivAya anya koI mArga nathI.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ cugavIra AcArya kjhabakesarI, zAsanaprabhAvaka yAtrI vajracavAbhasUrIzvarajInI nama
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma tIrthakarane caraNe [ 1 ] Ajano divasa ja e Uge che. sUrya astAcaLamAM UtarI gaye che. AkAza vAdaLathI chavAyeluM che. rAta paDatI jAya che. badhuM gamagIna lAge che. Aje mAtAne ThIka nathI. azakti bahu jaNAya che. vaidhe paNa AzA cheDI dIdhI che. bhAIbahene mAtAnA khATalAne viTAI vaLI beThAM che. keI paga dAbe che, koI mAthuM dAbe che, koI zeka kare che.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya mAtA paNa bALakonI sevA pAmIne saMtoSa anubhave che. nAnAne mAthe hAtha pherave che. moTAne ArAma levA IzAro kare che. gamagInIbharI rAta vadhatI jAya che. tame badhAM hajI sudhI jAge che?" "nA bA! tame phikara na karo. tamane kema che?" "mane? mane ThIka che, bhAI!" vaTapradanagaranA UMcA minArAone godamAM dAbIne kALI rAta jAmatI jatI hatI. ane eka bharelAM gharabAravALI premALa mAtAnA jIvana para mRtyunI rAtanA kALA ochAyA patharAtA jatA hatA. bA, vaidya AvI gayA. te kahetA gayA che ke zeka barAbara thaze to savAre ArAma thaI jaze. davA paNa ApI gayA che." bhAI! zeka te tame karyA ja kare chene. davA te rAtre mAre kyAM levI che. tame badhAM mArI pAse ja chene mArI keTakeTalI sevA kare che? bhAI chagana ! tuM te have UMghI jA." zabdamAM vAtsalya gUMjatuM hatuM, mehamAyAnA valavalATa nahotA. " bA! mane UMgha ja nathI AvatI." "nA, beTA. have te tuM UMghI ja jA." "sAruM bA !" DIvAra mAtA-putra zAntithI pathArImAM sUI rahyAM. paNa acAnaka mAtAe ja zAntine bhaMga karyo. bhAI! Aja sAMjanuM mane barAbara cena nathI .
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkarane caraNe mana mujhAya che ane.............?? " A ! mA ! kema khelatAM aTakI gayAM ? are zuM cAya che mA ! khelAne ! pa "" << ------ zvAsa caDayo lAge che. are chagana, UThe tA bhAI ! jarA bahenane paNa uThADa-magana uThavyo ke ? " mAtA--putra ekabIjA sAmuM joI rahyAM. vAtAvaraNa gamagIna banI gayuM. badhAM jAgI UThacAM ne bA pAse doDI AvyAM. nAnA chaganathI na rahevAyuM. te mAtAnI AkharI dazA joIne raDI paDavo. mATAbhAI e chAneA rAkhavA prayatna karyAM. zvAsa jarA heThA beThA. mAtAe chaganane peAtAnI pAse lIdheA; chAtIsarasA cAMkhyA, hAtha pheravyeA, AMsu luchyAM; kapALe cUmI lIdhI mAtAnI AMkha sajaLa thai gaI. Dra mA ! amane keAne Azare soMpatI jAya che?" nAnA belye. " beTA ! meATAbhAi che ne! tamane badhAMne sabhALaze. tamane bhaNAvaze. tamArI badhI jAtanI sabhALa rAkhaze. tame zIdane mu jhAe che ? " "" paNa khA ! tArA vinA huM teA nahi ja rahI zakuM. mAruM zuM thaze ! e--mA ! " nAnA chagana pharI pAcheA raDI paDo.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya " beTA chagana ! tuM te mArA lADakA che, beTA. tune te tIrthaMkarane caraNe sAMpuM chuM. tAruM kalyANa thaze. ' AzIrvAda ApavA hAtha UMcA karyAM, tyAM pharI zvAsa upaDayA. mAM gabharAvA lAgyAM. chellA samaya hatA. meATAbhAi samajI gayA. mALakAne samajAvI sabadhIone khelAvA mAkalyAM. hatA. pAMcadasa sagAMsaMbaMdhIe jaladI deoDI AvyAM. meATAbhAI majabUta mana karI mAtAne navakAra ApatA dharma dhyAna paNa karyuM. mAtA arihaMta--arihaMta khelatAM khelatAM chellA zvAsa levA lAgyAM. thoDIvAramAM prANa pa'kheruM UDI gayuM. mAtAjI svage sIdhAvI gayAM. paNa svage` sAdhAvatI mAtA A nAnAM bALakone ekalAM chADatI jatI hatI. enI kuTuMbakathA du:khada hatI. bALakAnA pitAjI nAnapaNamAM cAlyA gayA hatA. mAtAe bALakone ucherI meATA karyA' hatAM. mAtA ane moTAbhAi ghara calAvatA. paNa kudaratane te maMjUra naheAtu. mAtA ekAeka bimAra paDayAM. bhAie khaDepage rahyA. mAtAnI sevA sukSuSAmAM banatuM karyuM. davAo karI, ukALA pAyA paNa badhuM niSphaLa thavA sarajAyuM hatuM.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkarane caraNe 'tIrthaMkarane caraNe'chaganabhAInA hRdayamAM kotarAI gayuM. jANe ene jIvana--matra! khAtAMpItAM, sUtAMbesatAM priyamAtA ane e mAtAnA hRdayAdagAra ' tIrthaMkarane caraNe ' enI AMkha sAme taravare cheH bhUlyAM bhUlAtAM nathI. hI
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcuM dhana [2] mAtA te svarge sidhAvyAM. thoDA divasa te badhAM bhAIbhAMDune mAtAnI zILI chAMyaDI vinA sUnuM sUnuM lAgyuM paNa moTAbhAIe badhI javAbadArI upADI lIdhI. meTAbhAI bhaDa hatA. teNe hiMmata rAkhI potAnA bhAMDuone pAMkhamAM lIdhAM. badhAMne ucheravAnuM kAma upADayuM. gharanA kharca mATe dukAna zarU karI. rAtadivasanA kAmathI bhAI te TevAI gayA. bhAIbahene moTA thavA lAgyAM. mAtAnI
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcu' dhana yAda teA kema bhUlAya paNa meATAbhAInA premabharyAM ucheramAM badhAM AnadathI rahevA lAgyAM. x X X Aje vaDAdarAnA jainasamAja ( zrIsa'dha )nA AnaMdanA pAra nathI. paMjAbanA si'husamA AcAya vaya zrI, AtmArAmajI mahArAja ziSya parivAra sAthe padhAravAnA che. praveza mahe|tsava dhAmadhUmathI thayA. jAnI zerInA upAzraya haMmezAM leAkeAnI bhIDAthI ubharAvA lAgyA. AcAya zrInI mIThI madhurI vANI sAMbhaLI leAkeA dhanya dhanya kahevA lAgyA. ApaNA chaganabhAi dharmonA rAgI hatA. pUjAsevA, devadarzIna temane bahu priya lAgatAM. gurumahArAja AvyA sAMbhaLI te paNa hamezAM upAzraye AvavA lAgyA. guruvayanI madhurI vANI, jagatanI kSaNabhaMguratAnA dRSTAMtA, javAnI gati ane manuSya janmanI sACkatA vagere sAMbhaLI chaganabhAInA manAmaMdiramAM ' tIrthaMkarane caraNe ' nI bhAvanA phrI jAgRta thai. , sabhA pUrI thaI. leAkeAnI medanI echI thaI. guruvaMdA karI prabhAvanA laI leAkeA javA lAgyA. upAzraya lagabhaga khAlI thaI gayA. geAcarInA vakhata thaye sAdhue geAcarI mATe beThA. guruvaya nIce AvyA tyAM te eka kizora bALaka eka jagyAe vicAragrasta beThA che. ekavaDI kAyA, saumya mukhAraviMda, camakatI AMkhe, vizALa lalATa jotAM ja guruvane Azcaya thayuM. '' " kema bhAI ! zuM vicAramAM che ? prabhAvanA nathI
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya levI? kema UMgha AvI gaI ke zuM? ghera nathI javuM? zuM joIe che tamAre?" praznaparaMparA sAMbhaLI chaganabhAI te hebatAI gayA. zuM javAba Apavo te sUjhayuM nahi. ghaNu vicAra AvyA ne sarI gayA paNa bolI na zakAyuM. mahArAjazrIne vizeSa lAgaNI thaI AvI. "bhAI! tAre dhana joIe che? tuM kema bolate nathI?" "jI hA! mAre dhana joIe che?" vAkaye sarI paDyAM. are bhAI! upAzrayamAM te vaLI dhana hoya? hA ! tuM kAle Avaje te kaI zrAvaka pAsethI tane kAMIka apAvIzuM, samajone?" gurumahArAje samAdhAna karyuM. guruvarya ! mAre te sAcuM dhana joIe je kadI nAza na pAme-je kSaNika na hoya, te mane Apaze." hRdaya UrminA bhAve pradarzita thaI gayA. gurudeva te A bALakanA vacana sAMbhaLI mugdha thaI gayA. bALakane dhanyavAda ApyA. hamezAM vyAkhyAnamAM AvavA preraNA karI. abhyAsa karavA AvavA jaNAvyuM. tathA AzIrvAda ApyAH "vatsa yathA samaye tArI manokAmanA pUrI thaze." bALakanuM mukhakamaLa khIlI uThayuM. tIrthakarane caraNe" yAda karatA chaganabhAI ghara tarapha
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcuM dhana cAlyA. gurudevanI pratibhA-mUti hRdayamAM jaDAI gaI. gurumahArAja paNa bALakane joI ja rahyA. tenA buddhikauzalya para Azcarya thayuM. bALakanA caherAnI tejasvitA, lalATa paranI kAMti, bhaviSyanA ujajavaLa jIvananI rekhAo vAMcI lIdhI. temaNe joyuM-A bALahRdayamAM mahAna AtmA birAje che. e AtmA je dharmaprabhAvathI pUrNa vikasita thAya te te samAjanuM kalyANa sAdhaze. dhamane ughAta thaze, zAsananI prabhAvanA thaze. guruvarya bALakane AnaMdaumithI jate joI rahyA. e bALaka ApaNA caritranAyaka paMjAbakesarI samAja kalyANa sAdhaka, zAsanaprabhAvaka, AcAryazrI vijaya vallabhasUrIzvarajI.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ gUjarAtanuM nUra [3] vizvamaitrInA sadeza ApatI vizvAmitrI sari tAnA suramya tIre gujaradezanI abhivRddhi karanAra < vaTAdara 'vaDAdarA vaselu che. A pUNyabhUmi manAya che. jJAnanI gaMgA ahI thI gujarAtabharamAM prasarI che. e nagara pratApI mahArAjA sva. zrImaMta sayAjIrAva gAyakavADa mahArAjanA dIrgha rAjyakALamAM samRddha, suMdara ane hunnara-udyogamAM vikAsa pAmatuM temaja samAja, dhama ane rASTrdhvajIvanane prANapASaka sudhArAthI sapanna thayuM che. Aje paNa te gujarAtamAM suprasiddha ja gaNAya che. A pavitra bhUmine mahAkavi premAna Mde vIrakSetra kahyuM che. A vIrakSetramAM aneka vIrA rAjyanItijJA, dhamapura dharA, mahApaDitA ane rASTrasevakA tathA vyAyAma vizAradA pAkayA che.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritranAyaka pravartaka zrI kAMtivijayajI ma. zAMtamUti* zrI hu savijayajI ma. pATaNa saM', 1984
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ punAthI aMtarIkSa 1987 :: vihAra
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ PjarAtanuM nUra ahIMne jaina samAja paNa samRddha ane dharmazIla gaNAya che. e jainasamAjamAM traNa dhama-rane gUjarAtanA nara samA jAgyA ane bhAratanA jaina samAjane cetanavaMta banAvyA. eka te pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAja jemaNe pATaNanA jJAnabhaMDArene punaroddhAra karyo. pATaNamAM dharmasaMskAra javalaMta rAkhyo ane AjIvana jJAnanI pAchaLa pitAne sarva samaya ApI jaina sAhityane mahAmUle khajAno bacAvyA. bIjA zAMtamUrti zrI haMsavijayajI mahArAja jemaNe baMgALa, kaccha, mAravADa ane gUjarAtanA gAmegAma, zaherezahera vihAra karI janatAne, jaina dharmane saMdeza saMbhaLAvyuM temaja samAja ane dharmanI unnatinA kAryomAM sahakAra Apyo ane pitAnuM jIvana ujavaLa karI gayA. trIjA ApaNuM caritra nAyaka zrI vijayavallabhasUrijI. gUjarAtanuM nUra- zarada tunA suMdara divaso hatA. utsavanA divase cAlatA hatA. ghere ghera AnaMdamaMgaLa chavAI rahyo hato. nUtana varSAbhinaMdanane ullAsa janatAnA mukhAraviMda para tarI AvatuM hatuM. rAjA ke raMka, garIba ke amIra badhAM dIvALInA divasanI moja mANatA hatA. zarada Rtune madhura madhura pavana jagata para potAnI suvAsa
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ yumavIra AcAca phelAvI rahyuM hatuM. lIlAMchama khetare ne vADIomAM kudarata nAcI rahI hatI. - e maMgaLamaya samaye saM. 1927 nA kArtika sudI bIja (bhAIbIja ) nA divase mAtA IcchAbAinI kukSie eka tejasvI bALakane janma thaye. pitA dIpacaMdabhAI bALakanuM mukhAraviMda joI harSita thayA. mAtA te A bALakanI zAMti, capaLatA, mita karatuM vadana ane tejasvitA joIne pulakita thavA lAgI. A bALakanuM nAma chaganalAla rAkhavAmAM AvyuM. chaganalAla te bIjanA caMdranI jema vadhavA lAgyA. mAtApitA bALaka chagananI gaMbhIra vANI, mehaka cAla, sahanazIla svabhAva ane AjJAMkitapaNuM joIne mahAna AtmA pitAne tyAM bhUle paDyo hoya tema mAnavA lAgyAM. chaganabhAI janmathI ja mAtAnA dharmasaMskAramAM ucharyA hatA. hamezAM pUjA karavI. pAThazALAe jaI dharmazikSaNa meLavavuM. gurujI AvyA sAMbhaLe ke deDe upAzraye ane temanI sevAbhaktimAM lIna thaI jAya. vyAkhyAne sAMbhaLe ne gurUbhaktimAM macya rahe. chaganabhAIne traNa bhAIo hatA. sauthI moTAbhAI hIrAcaMda, bIjA khImacaMda, pite trIjA ane sauthI nAnA maganalAla. traNa bahena hatI, mahAlakSmI, jamanA ane rUkSmaNI. chaganabhAIne abhyAsa AgaLa vadhyo. buddhi evI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarAtanuM nUra te teja ke eka vakhata vAMce te yAda rahI jAya. naMbara haMmezAM UMce ja rAkhe. gaNitamAM te bhAre teja, pUrepUrA guNa meLave tyAre jaMpe. akSare te jANe metInA dANA. mAnasika vikAsa ThIka ThIka sadhAya tyAM kudarata vipharI. pitAnuM zirachatra jhuMTavAI gayuM. mAtAnI javAbadArI vadhI paDI. eTaluM duHkha ochuM haze tema thoDA ja varSomAM mAtAnI zILI chAMyaDI paNa sarI paDI.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavanA bheru [4] divaseA varSAnA hatA. rAtribharanA varasAdathI havAmAM ThaMDI tAjagI hatI. sukhada pavana laherAtA hatA. bagIcAnAM jhADapAna pallavita jaNAtAM hatAM. phUlAne madhamaghATa dUradUrathI AkaSaratA hatA. bhUminI suvAsa patharAcelI hatI. mitrA AvI pahoMcyA. ghaNA divase Aje ekAMta maLI hatI. " vADIbhAI ! tame tA mAhipa jaramAMthI nahi chUTI zakA, kema !" maganabhAI e prazna karyAM. " tame dhAro che. tevA hu. pUrAyelA nathI. jo ke javAkhadArImAMthI chUTavAnI muzkelI chUTavAnI muzkelI teA che ja, paNa 'sUbA ' tame zuM nakkI karyuM ? " vADIbhAI! dAsta ! hu' te ghaNAe utsuka chuM paNa
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavanA bheru vRddha mAtAnA vicAra Ave che, ne dila tUTI jAya che. paNa tame makkama hA te! huM paNa dila majabUta banAvIne nIkaLI AvuM!" harilAle spaSTatA karI. 17 " chaganabhAI ! tame zuM vicAra karyAM ?" sAMkaLacaMde nAnA chaganane pUchyuM. " bhAI ! tame badhA mArAthI moTA che. jyArathI munimahArAjazrI caMdravijayajInuM cAmAsu amArA pIpaLAzerInA upAzrayamAM thayu' che; ane temanA paricayamAM huM AvyA : tyAranA mane te| ThIka ThIka vairAgyabhAva jAgyA che. paNa mATAbhAinI bIka paNa jevItevI nathI. " CC paNa maganabhAi, tame teA aMgrejI abhyAsa kara che. tame te nahi ja chUTI zake! !" vADIbhAI e TakAra karI. zu aMgrejI abhyAsa kare te nAstika hAtA haze ! mAre te ucca jIvananI bhAvanA che. A ja jALathI chUTavA huM talasI rahyo chuM. " C: " bhAi! mArI vAta keI sAMbhaLaze| ? " harilAla sUbA 'e ukela mATe vicAra rajU karyAM. ' jarUra ! jarUra ! tame koI rastA batAvA te te kheDA pAra ! "" (6 (C vAta ema che, ApaNA badhAnA hRdayamAM vairAgyanI bhAvanA tA jAgI che. mahArAjazrInA upadezanI asara tA ajaba che; paNa vairAgya ane kha'dhana vacce ApaNe badhA mujhAyA chIe, emAMthI mAga nIkaLe evA che, "
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ yumavIra AcArya to te tame ja batAve -ke mAga ? " ApaNe eka divasa nakkI karIe. te divase pAMce mitre saMsAranAM badhAM baMdhana teDIphADIne nIkaLI jaIe. eka ja jagyAe maLIe ane pachI to pAMcenI jevI jagata jaI raheze !" vAha ! sUbA ! vAha ! tArI buddhi to kaI ajaba che. ame badhA kabUla, paNa je je he koI phasakI na jatA, nahi te AdaryA adhUrAM raheze." sAMkalacaMda mULacaMda khaMbhAtIe badhAne cetavyA. pAMce mitro vairAgyanA raMge raMgAIne chUTA paDyA. muktinA divasanI rAha jovA lAgyA. ApaNe chaganabhAI to pahelethI utsuka hatA. pUrvajanmanA sukRta, mAtAne tIrthakarane caraNe ne saMdeza ane mahArAjazrInI amRta vANI vagerethI prabhAvita thaIne saMsAra tarapha udAsIna hatA ja. mitronA saMkalpathI temane AnaMda thayo. rAtri-divasa eja dhUna, eja svapna. jema jema divasa najadIka Avata gayo tema tema chaganabhAInuM mana praphulla rahevA lAgyuM. paNa vidhinuM nirmANa te juduM ja hatuM. janAnA ghaDavaiyA harilAla sUbA ja pahelA phasayA. vairAgyabhAva osarI gayo; eTaluM ja nahi paNa potAnA sAthIdAronA vAlIone paNa bIjAnI dvArA samAcAra pahoMcADI dIdhA. basa thaI rahyuM-janA niSphaLa gaI. badhAnA vairAgyabhAva ThaMDA paDI gayA. chaganabhAInI paristhitinuM to pUchavuM ja
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ savanA bheru zuM ? temanuM sAnerI svapna vilIna thaI gayuM. AzAnA mahela kakaDabhUsa karatA dhasI paDayo. X 19 X x 1942 nI sAla cAlatI hatI. AcArya zrI vijayAnaMdasUrijI mahArAja vaDAdarAmAM padhAryA ane sUtelI vairAgyabhAvanA pharI jAgRta thai ane chaganabhAIne kayu sAcuM dhana joItuM hatuM te ApaNe joI gayA. AcArya zrInA paricaya ane abhyAsathI bhAvanA vizeSa dRDha thai paNa moTAbhAi khImacaMdubhAInI dhAka evI hatI ke kazuM khelI zakAtuM nahi. AcAryazrI tA vihAra karI gayA. chANI sudhI sAthe gayA. pAchA AvavAnI marajI nahAtI paNa bhAInI sAthe cUpacApa AvavuM paDayuM. mahArAjazrI teA gayA paNa temanA ziSya zrI harSoMvijayajI mahArAja vaDeAdarAmAM rahyA hatA. temanI pAse vAravAra jatA ane peAtAnI bhAvanAne poSatA hatA. pAMca bherue saMsArano tyAga karI dIkSA levAnA manArathA ghaDavA. eka sAthe nIkaLI javA niya karyo. pAMce bheruAmAM ApaNA caritranAyaka te makkama hatA. jyAre cAra tA phasakI paDacA. cAra gatimAMthI chUTI dIpaka rUpe jagatane prakAza ApavAnI STi te eka jhINI jyotane maLI, ane e jyAta jvalaMta nIvaDI. ajJAnarUpI aMdhakAramAM raDavaDatAM hajArAne e dIpake prakAza pAtharyAM. cAra dIvI TamaTama thaI sasAramAM ja vilina thaI gai. pAMcamA tejomaya ca jagatanAM adhArA ulecyAM ane khapI javAne prakAzita karyA.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 madhurAM svapna [4] Aja chaganabhAInA AnaMdanA pAra naheAte. guru mahArAja sAthe javAnI meTAbhAInI rajA maLI cUkI hatI. zALAmAM rajA hatI. meATAbhAI ne paNa gheADA thADA vizvAsa beThA hatA. ghaNA ghaNA divase Aje gurudeva maLyA hatA. have ahIM meTAbhAInI bIka naheAtI, gharanI ciMtA nahAtA. jaladI jaladI pAchA javAnI phikara nahAtI. svAdhInatAne Aje prathama divasa hatA. mahArAjazrI sAthe peTa bharIne vAte karI--peAtAne vairAgyanA ni ya jaNAvce. dIkSA mATe prAthanA paNa karI ane ahIMthI ghera pAchA na javAnI makkamatA paNa jaNAvI. thavAnuM haze te thaze tema manane draDha karyuM. gurumahArAje temanI bhAvanAne pASI. samaya Avye dIkSA mATe ceAgya thaze tema AzvAsana ApyuM. chaganabhAI e te amadAvAda sudhI mahArAjazrInI sAthe ja vihAra karyo paNa amadAvAda paheAMcIne joyu' te
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ madhurAM svapna 21 tyAM khImacaMdabhAI hAjara ja hatA. bhAIne joI ne AbhA ja anI gayA. zuM belavuM te sUjhe ja nahi. cAra pAMca dhela khAI lIdhI. bhAI sAthe javuM paDayuM. sArA kAmamAM se| vijJa vALA hisAba thayA. gurumahArAjane cheDIne moTAbhAInI sAthe javu paDayuM. AtmA te gurudeva pAse hatA, kheALiyu bhAi sAthe jatuM hatuM. AtmA jhaMkhatA hatA AjhAdI, mana UDatuM hatu gurunI pAse, kAyA piMjaramAM paDI hatI. bhAInI paNa dekharekha have vizeSa rahetI. bahAra javAnuM aMdha thayuM hatuM. zALA ne dukAna sivAya bIje javAnI manAI hatI. mana mUMjhavA lAgyuM. chUTavA mATe yukti--prayuktio zeAdhAvA lAgI, Ama ne Ama kayAM sudhI cAlaze tema vicAra Avye . (4 have zuM thAya? Ama ne Ama te kema rahevAya ? zuM gurumahArAjanI mArA para kRpAdraSTi nahi hAya ! are, huM te sUtAM, besatAM, khAtAM, pItAM gurumahArAja ne temanA pavitra upadezane ane temanI saumya mukhAkRtine yAda karyAM ja karuM chuM. karmanA phaLa paNa kevA che ? '' " moTAbhAine paNa temAM doSa zu ? temaNe nAnapaNathI mane meTA karyAM, bhaNAvyA, gaNAvyA, ane Aje huM taiyAra thayA eTale cAlI nIkaLuM te temane keTaluM duHkha thAya? peAtAnA mAMdhavane koI sAdhu thavA ve kharA ? paNa mArA AtmA te have akaLAya che. mArAthI te have nathI
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 yugavI AcA rahevAtuM. huM teA jaIza. mAtAnI aMtima AjJAne kema bhulAya ? " ane eka divasa pi'jaramAMthI pAMkhI nAsI chUTe tema hiMmata karI nAsI chUTayA. nizALamAM rajA hatI. gherathI dukAne javAnuM bahAnuM ApI cAlI nIkaLyA. bajAramAM te meATAbhAI sihu samA beThA hatA~~ bakarIne tyAM thaIne javAnI hiM-mata ja zAnI cAle ? chaganabhAie jaMgalanA rastA lIdhe. Aje aSTamInuM ekAsaNuM hatuM. tApa kahe mAruM kAma, pagamAM joDA paNa hatA nahi. bhayaMkara lU vAtI hatI. paraseve rebajheba, pagarmA phraphalA UDavA lAgyA, pANI vinA gaLuM sukAvA lAgyuM paNa chaganabhAInI dhUna Ara ja hatI. Aja te A piMjaramAMthI chUTavAnA Anada mAtA naheAte. game te risaha sahana karavAnI taiyArI hatI, A kasoTI kaparI hatI paNa vairAgyanA prema pAse zArIrika kaSTonI zuM visAta ? sTezana para pahoMcI amadAvAdanI TikiTa lIdhI. relagADI cAlI tyAM sudhI te mana zakita rahyuM. kacAre gADI cAle ane cAre amadAvAda pahoMcu? rakhe meATAbhAine khabara paDI jaze, te deDI Avaze ane A DabAmAMthI khUrI rIte utArI mUkaze ane pAchA lakhAnAmAM pUrI deze. tyAM sITI vAgI ane gADI upaDI. eka lAMme zvAsa lIdhe ane gheADI nizcitatA anubhavI. sAMje amadAvAda paheAMcyA. tarase jIva taDaphaDatA
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 madhurAM svapna hatA. sIdhA pahoMcyA zeDa bhUrAbhAI ne ghera. ahI' prAsuka pANInI hamezAM jogavAi rahetI. pANI pIne tarasa chIpAvI. mana paNa zAMta thayuM. ahI gheADI vAtacIta karI mahArAjazrInI pAse gayA. zrI. AtmArAmajI mahArAja ziSyamaMDalI sahita kheDA hatA. tyAM chaganabhAI e jaI vaMdaNA karI. " le ! bhAI ! tArA chagana te AvI paheAMce. zuM enA vairAgya ? pUrA ragAi gayA che. bhAI! mArI te bhaviSyavANI che ke A kumAradvArA dhama ane samAjanI bhAre prabhAvanA thaze. "" rAtri jAmatI hatI. zAnti patharAyelI hatI. upazrayamAM badhA ArAmathI nidrAne kheALe paDacA hatA, paNa chaganabhAine zAnti nahAtI, nahAtA ArAma, UMgha paNa AvatI nahotI. ghaDI dIkSAnA, ghaDI bhaviSyanA, ghaDI meTAbhAinI bIkanA teA ghaDI vairAgyanA vicAro manamAM AvatA ane kizera mana mUjhAI UtuM. anidrita avasthAmAM ekAeka eka svapna UtarI AvyuM. jANe gurumahArAja prasanna thayA che, sAme hAtha joDIne meTAbhAI UbhA che, temaNe dIkSA mATe peAtAnI sa`mati ApI dIdhI. peAte nAcI UDyA. pachI teA dIkSAnA mahe|tsava thayA. AnaMda AnaMda chavAi rahyA. dIkSAneA mATA varagheADA nIkaLyeA. gurudeve dIkSA ApI--mahAna AzIrvAda ApyA ne pachI te pAMca nadIethI sabhara evA pa'jAmadeza Avye --moTA moTA vihAra karyA--dhakA ane dharmajAgRti
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya karI--gurudeva teA peAtAnA aMtaranA AzIrvAda ApI ardhuM ruM kArya pUruM karavA Adeza ApI svage sIdhAvyA. peAtAnI AMkhA azrubhInI thaI gaI ne AMkhA ughaDI gaI. 24 are, A zuM svapna ke sAcuM ? ahA, A svapna sAcu paDe teA, te teA mArA beDA pAra thaI jAya. te tarata UThavA ne paheAMcyA gurudevanI pAse. gurudeve tarata kahyuH " kANu ? " " jI huM chagana. " chagana ? kema bahu vahelA ? " 66 sAheba, UMgha UDI gai. ' 27 " tane te| dIkSAnAM ja svapna Ave che ne ?" 46 jI hA! kharekhara, gurudeva ! mane dIkSAnuM ja svama "" Ave che. " teA e svax have sAcuM paDaze !" :: paNa kacAre! have te bahu mujhAu 8 raMgana tuM jANe che ne ! tArA svabhAva ugra che. tenI rajA sivAya mArAthI apAya ? paNa tuM nizciMta rahe. " chuM. ,, moTAbhAI nA dIkSA kema << paNa sAhema ! mane have na tarasAve ! Apane caraNe mane besavA ghA. huM ApanA jIganabhara RNI rahIza. mAnA, mArA prabhu, mAne !'" gurunA caraNamAM mastaka mUkI dIdhuM. be azrubiMduthI
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ madhurAM svapna gurunA caraNa pakhALyA. " vatsa ! tuM maDabhAgI che! huM jarUra tane dIkSA ApIza, adhiSThAyaka tArI manAvAMcchanA paripUrNa karaze. paNa thoDI kasoTIe Avaze temAMthI pAra utaraje--DagIza nahi. ' 25 ' " gurudeva ! game tevI kaparI kaseATIe Ave, huM sahana karIza. ApanI amIdraSTi sadAya rAkhaze. " gurudevanA AzIrvAdathI AnaMda mAnatA chaganabhAI pUjA sevA karI jamIne AvyA, tyAM te jue te sAme ja moTAbhAI UbhA che. khasa rAma ramI gayA. zuM ulkApAta thaze tenI kalpanAthI aMge aMga dhrujI UThayuM, ke makamAM AvI gayAM. paNa meATAbhAI hatA pAkA vANiyA. temaNe joyuM ke amadAvAda jevA zaheramAM huM dhamAla karIza ne chagana kAI jagyAe cAlyA jaze te! mAre ja upAdhi thaI paDaze, samaya joI lIdhe ane AcAya zrIjInI pAse AvI karuNa bhAvathI araja karIH '' mahArAja, Apa jJAnI che ! huM mUrkha Apane vadhAre zuM kahuM ? chagana nAsIne ApanI pAse AvyA che. enI marajI haze te huM nA nathI kahetA. ghaNI khuzIthI sayama che. paNa hAla enI uMmara bahu ja nAnI che. Apa ene dIkSA ApavAmAM utAvaLa na karazeA. hAla ane bhaNAvA. pachI jyAre e meTA thAya ane Apane ceAgya lAge tyAre mane pharamAvajo. huM pote AvIne bahu Ana
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 sAdhue prasanna parivata na joI danI sAthe ane dIkSA apAvIza. '' khImacaMdabhAinI vAta sAMbhaLI badhA thayA. chaganabhAI ne paNa bhAInuM AvuM Ana DhalAsa thayA, jANe svarganuM rAjya maLI gayuM. AcAya zrIe khImacaMdabhAI ne kahyuM " jema tame kahe che. tema ja thaze. tame bephikara raheA. paNa sAdhuonI sAme jUThThuM khelatAM vicAra karajo. chaganane paNa kahyuM: " chagana ! te tArA bhAInI vAta te sAMbhaLI lIdhIne ! zAnti ane dhairyathI abhyAsa karavA paDaze. dIkSA te tyAre ja maLaze jyAre tamArA meTAbhAI maMjurI Apaze. " yugavIra AcAya .. abhyAsa karIza, saMyama sAdhIza. mArA meTAbhAI ane Apa mane ceAgya samajo huM ApanA caraNeAmAM rahI tyAre dIkSA Apajo. huM rAjI chuM " chaganabhAI e vina prabhAvathI javAba ApyA. khImacaMdabhAI jatAM jatAM chagananI cAMpatI tapAsa rAkhavAnI vyavasthA karatA gayA. khImacaMdabhAInA munIma bhagavAnadAnuM sAsaruM amadAvAdamAM hatuM. bhagavAnadAsanA sALAne te kAma soMpavAmAM AvyuM. chaganabhAInA divaseA abhyAsamAM ja jatA ane rAtrie madhurAM svasa ubharAtAM ! kayAre e lAkheNI kSaNa Ave ane kayAre mane dIkSAnA upakaraNa!--dIkSAnA pratijJA maMtra-- dIkSAnA Adeza--dIkSAnA aMcaLA ane dIkSAnA maMgaLa AzIrvAda maLe ? paNa e svamanI siddhi sulabha naheAtI. thoDIka kasoTIe bAkI hatI. samayane paripAka thayA nahotA.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaparI kaAATI [ 6 ] ene,madAvAdanA nagarazeTha zrIyuta premAbhAi Atma rAmajI mahArAjanA parama bhakta hatA. bahu ja vRddha hAvA chatAM vyAkhyAnamAM haMmezAM AvatA ane apeAranA sAmayika karatA ane sAmAyikamAM mahArAjazrInI sAthe tattvacarcA paNa karatA. chaganane haMmezAM abhyAsamAM lIna joIne eka divasa potAne tyAM laI AvavA zrI nAnacaMdabhAi ne kahyuM. peAtAnI sAthe besArI chaganabhAI ne jamADavA. iMganabhAI ne vinaya, sayama ane zAnti joIne premAbhAI zeDane temanA tarapha AkarSINa thayu. jamI paravArI divAnakhAnAmAM kheDA. WEL ,, " chagana ! tuM vaDeAdarAthI ahIM kema AvyA che ! ' 27 gurumahArAja pAse abhyAsa karavA ne dIkSA levA ! " dIkSA laI ne zuM karIza ?" CC AtmakalyANa ! ,
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 yugavIra AcArya "keIe bharamA lAge che?" nahi ! " "tane gharamAM koI duHkha che!" "jI nA ! duHkha zAnuM ! mAre moTAbhAI che. tenI dukAna cAle che. traNa bahene che. ame sukhI chIe." . te pachI nAsIne kema Avyo !" mArA moTAbhAIne svabhAva bahu teja che. te vAraMvAra mane aTakAve che." paNa chagana ! bhAI e tene mATe zA mATe karyo? tArI kuTuMba pratyenI pharaja paNa che ke ?" te vAta sAcI paNa mAro AtmA vairAgya mATe jhaMkhI rahyA che, tenuM zuM?" "bhAI rajA nahi Ape te zuM karIza?" Apaze ja! mane vizvAsa che. jyAre mAruM mana ja draDha che te pachI vahelI meDI rajA te maLaze ja." tArI A TepI mane ApIza? huM tane jarInI TopI ApuM te tuM paheraje." mArI TepI Apane joItI hoya to te ApanI ja che, paNa jarInI TepInI mAre jarUra nathI." kema ! jarInI TopI pasaMda nathI?" mArI TopI utArI nAkhavA icchuM chuM tyAM ApanI kImatI TopIne bhAra kyAM upADuM?"
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI kaseTI zeTha hasI paDayA. A bALakanI draDhatA, capaLatA ane namratA joI premAbhAI cakita thai gayA. 23 " beTA ! tAruM' kalyANa thAo. tuM zAsanane dIpAvIza, kuLane ujjavaLa karIza. " chaganabhAinI sucAgyatA viSe premAbhAI zeThe mahArAjazrIne vigate vAta karI. mahArAjazrIne paNa Anandva thayA. paNa kudarata tA hajI anukULa nahAtI. eka nahi paNa e cAra kasoTIe bAkI hatI. Aja vamAM pAlItANAnI yAtrA viSe DhAkeAra sAthenA kesanuM samAdhAna thayuM. e nimitte vaDeAdarAnA zeTha ge!kaLabhAI durlabhadAsa, bharUcanA zeTha anUpacaMda malukacade, sUratanA zeTha kalyANabhAi, dhuliyAnA zeTha sakhArAma dula^bhadAsa, tathA khaMbhAtanA zeTha peApaTabhAI amaracaMda Adie AvIne mahArAjazrIne vinaMti karI ke ApazrI ziSyamAMDaLa sahita pAlItANA cAmAsu karavA padhAro. " tamArI vAta to sArI che, paNa pAlItANAmAM sAdhuone keTakeTalI muzkelI che tenuM zuM ! Aje tA 500 ghara hAvA chatAM sAdhue mATe pAMca cha paNa nahi hoya. AcAya zrIe khulAse karyAM. 77 (6 ApazrI padhAre te ame amAruM kAmakAja cheADI pAlItANA AvIzuM. amAre paNa nivRtti ane tIthayAtrA thaze. "" amadAvAdanA zeTha premAbhAI tathA zeTha dalapatabhAI e
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 paNa vinaMti karI ane jaNAvyuM. HH guruvarya ! ApanA puNyaprabhAvathI badhAM rUDa. vAnA ze, Apa saMghanI vinaMti svIkAre. " sAruM ! jevI spanA, " CC yugavIra cA badhA gRhasthAne bahu ja AnaMda thayo. mahArAjazrIe badhA sAdhuone melAvyA ane salAha mAgI. badhAe prasannatApUrvaka pAlItANAmAM cAmAsuM karavAnI anumati ApI. " tamAre| Azaya te bahu ja suMdara che. tyAM javAthI tIrtha sevA, zAsanasevA ane AtmasAdhana thaze, pavitra vAtAvaraNamAM pratikSaNa pavitra ane AtmajAgRtinI bhAvanAe jAgatI raheze. gRhasthA paNa Avaze. temane paNa nivRtti tathA dharmadhyAna thaze paNa ApaNe yAda rAkhavuM joIe ke ApaNe keI ne bharAMse nathI jatA. tyAM keI Ave ke ta Ave; je paristhiti haze temAM guArA karavAne raheze. gujarAta jeTalI sAdhanasAmagrI na paNa maLe. koI vakhata kaSTa paNa Ave te te mATe badhAnI taiyArI joI e. ' mahArAjazrIe badhAne cetavyA. 66 gurudeva ! kaSTAthI ame mItA nathI. paMjAbathI ahIM sudhI AvyA chIe. rastAmAM kacAM adhe zrAvakAnAM ghara hatAM ? kAI keAI vakhata jATa--jamInadArAne tyAMthI paNa geAcarI lAvavI paDI ne kAI keI jagyAe te muzkelI paNa hatI. ame badhA pirasaheA mATe taiyAra chIe, Apa ciMtA na
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaparI kaseTI 31 karA. Apa jevA pratApI AtmA amArI sAthe che te ame nizcita chIe. " ziSyAe eka svare jaNAvyuM. pAlItANA tarapha vihAra karavAnuM nakkI thaI gayuM. HH X vihAra zarU thayeA. chagananA dhamapremI AtmAnA ullAsa ananya hatA, tyAM pharIthI avanavIna banAvanA paDachAyA patharAyA. eka gADIne gharagharATa kAne paDayo, 66 66 X chagana ! bhAI, jarA jo te A gADI A tarapha kAnI Ave che?" (C sAheba ? jouM chuM. " are khImacaMdabhAI te nahAya ? " " khImacaMdabhAi ahIM gAmaDAmAM kayAMthI ? kAM DAdarA ne kAM mAvaLA?" HH bhaluM pUchavuM! khImacadabhAI teA chagana mATe AkAza pAtALa eka kare tevA che. jue te ! A gussAbharyA avAja zene Ave che? ' A tA khImacaMdabhAI nA ja avAja che. jarUra eja, ApanI zakA kharI paDI. '' dr jaie chIe. X "" gharaghara karatI sAthe betraNa mANaso paNa che. " :( huM bahAra jaI ne jouM, che zuM dhamAla ? " " sAhema ! Apa te ahIM ja raheA. ame traNa sAdhue ""
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 yugavIra AcArya chaganane laI javo hoya te bhale laI jAya, paNa khoTI dhAMdhala na kare, ne chaganane mAre nahi. khImacaMdabhAIne svabhAva uSya che." "khImacaMdabhAI ! ATale badhe gussa karavAnuM ! kAma che. zAMti rAkhe, chaganane tame khuzIthI laI jAo paNa nAnA bALakane dhamakAvavAnuM ke mAravAne,ze artha che? samaje nahi te zuM kare ! huM Apane the ja kahuM chuM-mAro bhAI che ne huM tene laI jaIza." bhale sukhethI laI jAo. paNa samajAvIne kAma le to sAruM." AcAryazrI vihAra karIne pAlItANuM tarapha jata hatA. zrI harSavijayajI mahArAja bIje divase amadAvAdathI vihAra karI sarakheja, mereyA thaI bAvaLA AvI pahoMcyA hatA. hajI to dharmazALAmAM AvIne gocarI karI beTha. hatA, tyAM te gharaghara karatI gADIne avAja Avyo. dharmazALA pAse AvelI gADI konI hatI te jevA chaganabhAI jAya che tyAM te rAtApILA thayelA khImacaMdabhAI gADImAMthI tADUkatA tADUkatA UtaryA. sAthe hatA tenA muni bhagavAna, dAsa ane trIjA temanA banevI nAnAbhAI. gADImAMthI UtaratAM chaganane ja sAme Avate joIne gussAne pAre caDyo ane hAtha pakaDI ghasaDIne dhamazALAne eTalethI nIce laI gayA. sAdhu munirAje A dhamAla sAMbhaLI deDI AvyA paNa khImacaMdabhAInuM durvAsA svarUpa joIe zuM kare? chatAM be zabdo kahyA paNa gAmanA
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaparI kasoTI munima bhagavAnadAsanA sALAnA sAsarA hatA tethI jaina bhAIo paNa khImacaMdabhAIne pakSamAM thaI gayA ane chaganane jabaradastI laI cAlyA. te divase bAvaLAmAM mukhIne tyAM rAta rahI bIje divase amadAvAda tarapha ravAnA thayA. bapore eka vRkSanI nIce gADuM cheDI, nAsto karI, ArAma letA badhA beThA che tyAM amadAvAdathI vihAra karIne pAlItANA tarapha jatA, muni mahArAjazrI vIravijayajI Adi sAdhuo jatA joyA. sAdhuone joIne chaganabhAI te deDayA ne mahArAjazrI vIravijayajInA caraNamAM paDI belyAH "mahArAja! bacAva! bacAvo! guru mahArAja pAsethI mArA bhAI mane laI jAya che." are bhAI! ATale udAsa zuM thAya che! hiMmata rAkha, moTAbhAIne prasanna karI, temanI saMmati meLavI Avajo. ame paNa meTI uMmaramAM dIkSA lIdhI hatI ne !" paNa mArA dIkSAnA bhAva che, sAheba!" "dIkSAnA bhAva haze te dIkSA thaze. bhAI pote ja saMmati Apaze. dhIraja rAkhe." A vacanothI jarA zAMti thaI paNa bhAIne manAvavA e te ghaNuM kaparuM kAma hatuM. zuM thaze? te vicAramAM prasta hatA, tyAM mahArAjazrI dUra pahoMcyA ne bhAIe gADImAM besI javA hAka mArI. sAMje amadAvAdamAM rAta rahyA. ahIMthI cUpacApa
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 yugavIra AcArya nAsI javAnI yukti racI paNa moTAbhAInI cAkI majabUta hatI. javuM muzkela hatuM. jyAre juo tyAre khImacaMdabhAIne khoMkhAre saMbhaLAte ja hoya. vaDedarA pahoMcyA ne chaganabhAInuM jelajIvana zarU thayuM. sakhatAI thavA lAgI. Dagale ne pagale chaganabhAInI khabara levAtI. chaganabhAI paNa samajI gayA. e jela-jIvanamAMthI ekAeka chUTavuM muzkela che. bhAIne rAjI karyA vinA gurumahArAja dIkSA te ApavAnA nathI ane moTAbhAI paNa evA te makkama che ke sIdhesIdhI saMmati te maLavI muzkela che. evuM kAMIka karavuM joIe jethI kaMTALIne meTAbhAI pite ja rajA Ape. hIrAcaMdabhAI! huM te have thAkyo." "kema bhAI! kAMI bimAra thayo che ke zuM? " "nA bhAInA! bimArI te zuM Ave!" gharamAM kAMI upAdhi AvI che ke vepAra pANI barAbara nathI? che zuM? " "bhAI ! vepAra te ThIka cAle che. gharamAM paNa badhAM sArAM che paNa A chagane upADe lIdho che." tyAre ema kahene ke chaganathI te kaMTALe che." paNa bhAI, kaMTALuM nahi te zuM karuM ! tame ja kahene. nathI keInI sAthe belata, ke cAlate-jANe maunavrata na lIdhuM hoya. haMmezAM garama pANI pIvuM, ekAsaNA
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 kaparI kasoTI upavAsa te cAlu, eka kAmaLA upara sUI rahevuM ne savArasAMja pratikamaNa-darzana-pUjanane nityakrama." vAha bhAI vAha! kaI dharmadraSTie kriyAkAMDa kare te paNa tene pasaMda nathI! ucca AtmA hoya te ja AvuM jIvana ghaDe." paNa tame sAMbhaLo te kharA. bhAIe pitAnI cIjo eka pachI eka garIba yAcakone ApavA mAMDI. te pUrI thaI eTale gharanI cIjo hAtha AvI te lUMTAvI ane ochAmAM pUruM dukAna para paNa e ja Adata. keI AvavuM joIe. bhAI te jANe meTA dAnezarI?" "khImacaMda! tuM chaganane nakAme bAMdhI rAkhe che. huM te barAbara joI rahyo chuM ke te nAnapaNathI udAsIna ane tyAganI bhAvanAvALe che. sAMsArika kAryamAM te kadI utsAhathI bhAga nathI leto." paNa hIrAcaMdabhAI! sAdhu thavuM kAMI retuM nathI paDyuM. e kAMI baccAne khela nathI." tArI vAta te sAcI che, paNa jyArathI zrI AtmArAmajI mahArAja ahIM AvI gayA che, tyArathI tene sAdhujIvana pratye UMDe prema jAge che. mahArAjazrI paNa kahetA hatA ke " A kizoranI lalATarekhA bhavya che. tenAthI zAsananI zobhA vadhaze. te gRhasthInA baMdhanamAM bhAgye ja rahe. bhAI e mahAtmAnA vacana mithyA nahi thAya." tame paNa tyAre tene pakSa lyo che ne bhAI !
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya mAre jIva te nahi ja cAle. huM tene nahi javA dauM. kuTuMba ane sagAMsaMbaMdhI zuM kaheze !" "te tArI marajInI vAta che. pachI tuM zuM irache che!" "huM mAtra eTaluM ja cAhuM chuM ke te bhAgI na jAya." "huM tene samajAvI daIza. paNa meM sAMbhaLyuM che ke tuM tenI dharmakiyAmAM bAdhA nAkhe che. garama pANImAM gaDabaDa kare che. te bicArA bhUkhetara paDayo rahe che. evuM anucita kAma te tane na zobhe. tethI te pApabaMdha thAya. bhaviSyamAM je thavAnuM haze teja thaze. temAM tuM ke huM kAMI karI zakanAra nathI." chaganane ApanI pAse mokaluM chuM. Apa tene samajAvI deze." zrI hIrAcaMda IzvaradAsa jhaverIne tyAM khImacaMdabhAInI besauTha sArI hatI. banne mAsiyAI bhAI hatA. hIrAcaMdabhAInI pratiSThA sArI hatI. te dharmaniSTha ane sAcA salAhakAra hatA, khImacaMdabhAI vAraMvAra temanI salAhathI kAma karatA. vepAradhaMdhAmAM paNa temanI doravaNI baha kAma lAgatI. khImacaMdabhAInI Ijajata-AbarU temanAthI ThIka ThIka vadhI hatI. AtmArAmajI mahArAjazrInA vyAkhyAnamAM teo khUba rasa letA hatA. hamezAM eka be sAmAyika karatA ane temAM dhArmika graMthonuM adhyayana karatA. vaDodarAmAM hIrAcaMdabhAI nAnAmoTA kAmamAM AgaLa paDatA hatA. AtmArAmajI mahArAja pratye temane asAdhAraNa
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ - --- kaparI kasoTI bhakti hatI, khImacaMdabhAInI ciMtA te samajI gayA. bhAIne sAdhu thavA de te kuTuMbIjane tene jIva khAI jAya ane na javA ze te chagana udhamAta macAvyA ja kare. chaganane paNa evI te laganI lAgI hatI ke have te gayA sivAya rahevAne paNa nahi. samayane paripAka thavA devA temaNe vicArapUrvaka chaganane potAnA vizvAsamAM levA nirNaya karyo. khImacaMdabhAIne paNa kAMIka rAhata maLe tema ceAjanA karI. chagana ! tuM dharma karavA nIkaLe che ke lokonA AtmAne duHkhI karavA ?" moTAbhAI ! Apa te mAre mana pUjya che. tame ja kahene huM zuM duHkhI karuM chuM ?" "e nahi cAle, gharane ujADavuM dhAryuM che ke zuM ? bhAI, tuM te sAdhu thaIza paNa bIjA paNa bAvA bane tema Icche che? khImacaMda te tArAthI herAna herAna thaI gayA che." khImacaMdabhAInI vAta badhI sAcI, mArI vAta paNa sAMbhaLaze ke !" kahe? kahe? tAre zuM kahevuM che ! " zuM kahuM ! moTAbhAI! mArA dharmakAryamAM hamezAM koI ne koI vina UbhuM karavAmAM Ave che. huM bhUkhyA-tara paDaye rahuM chuM, chatAM huM moTAbhAI viSe kAMI ja kahetA nathI." " hA te viSe meM khImacaMdane kahyuM che. paNa tuM have samaja. AjathI evuM kazuM na karIza. tuM ahIM Avata
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 yugavIra AcArya rahe. tAre mATe bane ghara sarakhAM che. ahIM phAve te ahIM jamavA Avate jA. tane koI nahi roke." te te mAre bIjuM joIe zuM, moTAbhAI !" basa! AjathI nirNaya karI le. ane sAMbhaLa, jamIne mArI pAse Avate jA. mane sArAM pustaka vAMcI saMbhaLAva. tAruM paNa jJAna vadhaze. ane je mAruM kahevuM mAnIza to tArI bhAvanA eka divasa phaLaze." kayAre phaLaze moTAbhAI! zuM jarUra phaLaze?" jarUra! jarUra! phaLazeja. paNa tArI kaseTI pUrI thaze tyAre." saMsAra samudramAM jahAja cAlyuM jAya che. jahAjane javuM che cekasa sthaLe. vacce taphAne Ave che, majA uchaLe che, khaDake pAse thaI pasAra thavAnuM hoya che, jahAja paNa e badhAM tophAnone vaTAvI jAya che. dIvAdAMDI e te jahAjanI ekamAtra mArgadarzikA che. dIvAdAMDInA prakAze prakAze te pitAno mArga kApe che. ane chevaTe pitAnA dayeyane pahoMce che. ApaNA caritranAyaka paNa AvI ja rIte kaparI kasoTIomAMthI pasAra thaI rahyA che. eka pachI eka vidane, muzakelIo Ave che. pitAnA eka mAtra dhyeyane na bhUlatAM dIkSArUpI dIvAdAMDInA prakAza pAchaLa makkama cAlyA jAya che. chevaTe eka divasa pitAnA manoratha siddha thAya che,
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdhuprema [ 7 ] HH ahena ! huM te! laganamAM nathI AvavAne. " bhAI ! nAthAbhAInA laganamAM javAmAM zuM vAMdhe ! " 66 nA, mahena ! mane laganamAM rasa nathI. mane mAre abhyAsa vaDAlA ne mArI dhamakriyA vahAlI. "" "" " chaganabhAI ! ame badhAM jaIe ane tuM na Ave te kema ane ! mAmAne kevuM khATu lAge !" " tame khuzIthI jajo. huM kAM nA kahuM chuM paNa mArI vAta na karaze. ' (6 paNa meATAbhAI tane mUkIne joja nahi. tArA vinA te javAya ! '" " meTAMbahena ! tame te jANA che ne? prAcuka pANI, rAtrieAjananA tyAga, sAmAyika, pratikramaNa e adhuM tyAM kAMI bane nahi. " " bhAI! karavuM haze teA khaya thaze. tuM nahi Ave te meATAbhAI gusse thaze. ""
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya "rUmiNI bahena ! meTAbhAI dhAratA haze ke huM lagna joIza eTale mArA vicAre badalAI jaze, te e vAtamAM kAMI mAla nathI." e game tema hoya paNa tAre AvavuM ja paDaze." te bhale! huM ne mAruM saMthArIuM taiyAra." chaganabhAInA mAmA jayacaMdabhAIne putra nAthAlAlabhAInAM lagna hatAM. chaganabhAIne te pahelethI ja AvAM kAmamAM rasa hatuM ja nahi, paNa moTAbhAInA ati AgrahathI ane bahenanI samajAvaTathI javuM paDyuM. sAdhakone mATe muzkelIo AvyA ja kare che. e kasoTIomAMthI pAra thavuM emAMja sAdhakonI ugratA gaNAya che. khImacaMdabhAI to dhAratA hatA ke chagana vairAgyabhAva bhUlI jaze, ane ThekANe AvI jaze. paNa cAra divasanI cAMdanIthI kAMI hRdayanA UMDANamAM rahele vairAgyabhAva jAya che ? khImacaMdabhAI kyAM jANatA hatA ke prasaMga to e Avaze ke kudarata temane pitAnA vicAra badalavA pharaja pADaze. jAna sAMje mAmAnI poLamAM AvIne utarI. sTezana pAse hovAthI savAre ahIMthI rela gADImAM besavuM anukULa paDe, tethI jAnaiyA ahIM AvIne rahyA hatA. chaganabhAIne jagyAnI khabara hatI. sauthI pahelAM AvIne pratikramaNa karI eka khUNAmAM khesa pAtharI sUI rahyA. jAna AvatAM ane jAnaiyAone gharagharathI bolAvI lAvatAM bahu vakhata thaI gaye. rAta paDI gaI. . jyAM
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ baprema jagyA maLI tyAM suvA lAgyA. khImacaMdabhAI teA mAmAnI sAthe kAmakAjanI dhamAlamAM hatA. meADI rAtre suvA jatA hatA tyAM chagana sAMbhayer. badhAM bichAnA joI vaLyA. battI laIne jAnaiyAonA meDhAM oLakhyAM paNa chaganabhAI na maLyA. have zuM thAya ! khImacaMdabhAI tA gabharAI gayA. badhAne ciMtA thavA lAgI phikSmaNImahena rAI paDacAM. HH lAga joIne vaLI pAche nAsI te nahi gA hAya ! " ra chagana nAsI na jAya ! gharathI mane kahIne AvyA che ke huM mAmAnI pALe jAu chuM. "" " jAya te nahi. te jUhu te khele nahi. vaLI DIrAcaMdabhAine vacana ApyuM che, eTale rajA vinA te na jAya." 41 " meTAbhAI! jue to kharA ! ATalAmAM ja kacAMI sUI rahyA haze. " " are, A " jue te zuM che ! " " AhA ! A te chaganabhAI khesa pAtharIne sutA che." mAre gAMsaDI jevu... zuM paDayuM che! '' " kevA ArAmathI sUtA che, " moTAbhAI, tame tenuM sathArI kevA zAMtithI UMghe che " >> & chagana ! " bhAi le ! " saMtADI dIdhuM taiya
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ R yugavIra AcArya "kema zuM che?" "bastare laIne sUIe ne. Ama khUNAmAM sUvAya ke? koI zuM kaheze ?" keI kAMI na kahe. mAre niyama hoya te kaMI teDAya ! " bhAI! le tAruM saMthAriyuM, zAMtithI sUI rahe. meTAbhAI chaganane tene raste javA de. tenuM mana na dubhAva, te gharamAM che eTaluM ghaNuM che." Aja khImacaMdabhAIne UMgha ja na AvI. chagananI bhAvanA, chagananI tapazcaryA, chagananI draDhatA, chaganane dharmaprema, chagananI gurubhakti, chagananI udAsInatA, chaganane vairAgyaH badhuMya yAda AvyuM. AMkhomAM azru ubharAI AvyAM. baMdhupremanuM jharaNuM vahevA lAgyuM. hRdayamAM tophAna jAgyuM. mAruM karyuM zA kAmanuM! huM ghaNoe rekuM chuM paNa te kayAM sudhI! mAre bhAI zAsanane mATe ja janme che. kuTuMbanA vADAmAM baMdhAI rahevA mATe nahi. huM zA mATe aMtarAya karuM? e vivAhita te che nahi ke mAre pAchabanAnI ciMtA karavI paDe. ane vivAhita hota te paNa huM zuM karI zakata! zrI kAMtivijyajI mahArAja, zrI haMsavijayajI mahArAja te vivAhita hatA. teo patnI ane gharanAM mANasane choDIne kevA cAlI nIkaLyA? kaI zuM karI zakayuM !
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 baMdhuprema tenA bhAgyamAM ja sAdhupaNuM lakheluM che te mArA lAkha lAkha upAye nakAmAM che. ane je tenuM nimitta nahIM ja hoya te tenA badhA prayatna nakAmA thavAnA che. are, tenA ja sAthIo harilAla sUbA, maganalAla mAstara, vADIlAla gAMdhI ane sAMkaLacaMda khaMbhAtI tenAthI uMmaramAM moTA hatA chatAM te phasakI gayA te AnuM zuM gajuM? be divasa dhakakA khAIne ThekANe AvI jaze. chatAM jevo tene bhAgyodaya. mane te bhAI tarIke meha che paNa tene duHkhI karavAne zuM artha che? basa have huM tene mArA taraphathI kazI kanaDagata nahi karuM. bhAvabhAva haze tema thaze." ke kudaratane saMga! ekaja prasaMgathI bhAIbhAI najadika AvyA. sAdhakanI kasoTI ThIka thaI. bhAInA vicAramAM atyAre te parivartana thayuM. e parivartana TakI raheze ke kema te te kema kahevAya paNa chaganabhAIne tenAthI lAbha ja thayA. savAra thayuM. gADImAM besavA javA mATe badhA taiyArI karavA lAgyA. chaganabhAI jANatA hatA, pate vahelA uThI Avazyaka kAryathI nizciMta thaI gayA. pratikamaNa paNa pUruM thavA AvyuM. sAmAyika pAravAnI taiyArI hatI. khImacaMdabhAI badhAne ravAnA karI chaganabhAI mATe rAha jotA beThA. sAmAyika pArI chaganabhAI taiyAra thaI gayA. saMthAriyuM bAMdhI laI lIdhuM ane bolyAH cAle moTAbhAI huM taiyAra chuM."
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 44 yugavIra AcArya "chagana ! tAruM saMthArIuM mane de, huM laI lauM." moTAbhAI ! e zuM bolyA? Apa vaDIla che. mAre bistaro Apa le e kevuM asabhya kahevAya !" nahi chagana, saMthArIuM te huM ja laIza." ema kahI chagana pAsethI saMthArIuM kheMcI laI cAlavA mAMDayuM. chaganabhAIe deDIne pitAnuM saMthArIuM bhAI pAsethI laI lIdhuM. sTezane jatAM jatAM banne bhAIonI AMkhamAMthI azru daDI paDyAM. ke ajaba baMdhuprema! "chagana ! tArI IcchAmAM Ave tema karaje paNa eka vAta kahI dauM chuM. je kAMI kare te khUba vicAra karIne manane draDha banAvIne karaje." kyAM bAvaLAnI zALAnA khImacaMdabhAIne tapelA leDhA jeva-na jhIravI zakAya te gusso ane kyAM AjanA khImacaMdabhAInuM agrabharyuM baMdhupremathI chalachala mRdu hRdaya. Aja chaganabhAIne AnaMdane pAra nahote. AvAja khImacaMdabhAI sadAya rahe te jarUra beDe pAra thaI jAya. mananI murAda satvara phaLe. maganabhAI! ApaNane samanI pahoMcatAM vakhata lAgaze. hajI te sarasAmAna joI tapAsI bharavAne te gADI-TAMgA pahoMcatAM paNa vAra thaze!" khImacaMdabhAIe kanyApakSanA je bhAIo pAleja sTezane ekA-gADI vagere laIne jAnane laI javA AvelA temAMnA eka
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ prema bhAIne kahyuM. gheADA vAra teA thaze, khImacaMdazeTha ! tame je kAma hAya te kaheA. huM badhI vyavasthA karI ApuM. " 45 '' vAta ema che ke jAnamAM eka bhAi che. te prAsuka pANI vApare che vaLI rAtribheAjananA tyAga che. eTale tame jo gheADA upara keAI ne mAkalA te temATe goThavaNa thaI zake. " " jarUra ! hamaNAMja gheADesavAra meAkaluM chuM. ane jAnane pahoMcatAM te vAra niha thAya paNa tyAM sAmaiyu' thatAM mADu' thaI paNa jAya. 22 '' hA ! eTalAja mATe meM tamane sUcanA ApI. takalIpha mApha karaze! maganabhAI !" '' are, tame te bahuja ThIka karyuM. amane tene khyAla paNa na Avata ane keTalAka niyamavALA bhAI bahenA tA jamI paNa na zakata. " pAleja sTezane jAna AvI pahoMcI. tyAMthI samanI javAnuM hatuM. samanIvALA ghoDAgADI ekkA-gADAM vagere laI sAmA AvyA hatA. samanI mATe javAnI taiyArI thatI hatI, khImacaMdabhAinI sUcanA maLatAM ja kanyA pakSavALAe eka mANasa tAbaDatAkha samanI ravAnA karyAM ane prAsuka prANI tathA bhAjananI vyavasthA thaI gaI. jAna teA pahoMcI. divasa thADA bAkI hatA. niyama pramANe jAnanuM vAjategAjate sAmaiyuM thavuM joie. gAmanA badhA mANasA ekaThA thAya ane badhA Ave eTale theADI
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya vAra to thAya ja. maganabhAIe tapAsa karI lIdhI ane jamavAnuM taiyAra hatuM. pATalA naMkhAI gayA hatA eTale khImacaMdabhAIne kahyuM. "zeTha! sAmaiyAnI thoDIvAra che. tame chaganabhAIne laIne cAle ane bIjA je bhAIbahenane rAtribhejananA niyama hoya temane badhAne Apa jarUra sAthe letA Ave." jamavAnI vyavasthA bahu suMdara hatI. prAsuka pANI paNa taiyAra hatuM. garamagarama rasoI badhAne maLI. samanIvALA loko bahuja utsAhI hatA. chaganabhAInuM dharmAcaraNa joIne AnaMda thaye. nAnI uMmaramAM AvuM uttama AcaraNa te kaI bhAgyazALI jIva che. jAnaiyA paNa badhA kahevA lAgyA. amArA bhAgya ke chaganabhAInI sAthe amane garamagarama rasAI maLI. nahi te koNa jANe kyAre kevuM khAvAnuM maLata! eka dharmAtmAnA putye keTalA jIvone zAMti thaI. khImacaMdabhAI A nAnA evA prasaMgathI joI zakyA ke dharmanI te balihArI cheja. chagana je dharmamaya jIvana jIve che, temAM khoTuM zuM che! kevIkevI tapazcaryA kare che. ghare hoya ke bahAra paNa tenI Teka kevI daDha che. nAnI uMmaramAM kevuM pavitra AcaraNa! baMdhuprema te hato paNa meha ja nahotuM. Aje dila DuM pIgaLyuM. chaganabhAIne raste nizciMta te nahi paNa cheDethaDe sarala thate dekhAze. khImacaMdabhAI chaganane jAnamAM laI javAne uddeza te hate chagananA vicAromAM parivartana lAvavAne, jAnaiyAnI seja, vevAIonAM milana, varaghoDAnI dhAmadhUma, lagnanI
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdhuprema kriyA, sagAMsaMbaMdhIone AnaMda, jamaNavAronI majA, strIonA lagnagItonI ramajhaTa ane sarakhesarakhA jAnathAnA hAMsI khela vagere mohaka drazya bhalabhalAne lagna tarapha AkarSe. chaganabhAI paNa yuvAna hatA. lagnajIvana kevuM hoya che, tene AthI tene khyAla Avaze ane ghaNAe juvAne caLI jAya che tema chagana paNa caLaze ane khImacaMdabhAI tathA mAmA ane rUmiNIbahena prasaMga Ave te chaganabhAI mATe keI rUDIrUpALI kanyA paNa zodhI leze. paNa A badhA vicAre havAmAM rahyA. chaganabhAI te rajamAtra paNa calita na thayA. te to udAsIna hatA ja, dharmaniSkAmAM nizcaLa hatA paNa chaganabhAIe evuM kAmaNa karyuM ke khuda khImacaMdabhAI badalAI gayA. temanA vicAramAM mRdutA AvI. meha pAtaLo thavA lAgyo ane eka dhamapremI, bALajIva paNa draDhatAthI bhalabhalAne kevA AkaSI zake che te Aje siddha thatuM lAgyuM. khImacaMdabhAInI draSTine badalAvatI jAna vaDedarA AvI pahoMcI.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidAya [ 8 ] vijaLIbahena! tame pAlItANA guru mahA rAjanA darzane ane girirAjanI yAtrA karavA javAnA che. mane paNa sAthe laI jaze ? " cr kANu ! chagana ! Avane bhAI ! tArA kAkA vicAra tA kare che. mahArAjasAheba AtmArAmajI mahArAja pAlItANA paheAMcI gayA che, eTale vicAra thAya che ke pAlItANA jaI AvIe. " vIjaLIbahena sAMbhaLyu che ke zrI ANaMdajI kalyANujInI peDhI, zrI saMgha ane pAlItANA darakhAra taraphathI meATI dhAmadhUmapUrvaka mahArAjazrInuM sAmaiyuM karavAmAM Avyu ane khUba ThAThamAThathI mahArAjazrIe ziSyamaMDaLa sahita nagarapraveza karyAM. mAru mana teA uDIne tyAM paheAMcavA adhIruM thai gayu che. gurudevanA darzananI utkaTa IcchA thaI AvI che. tame sAMbhaLyu* ke? A chagana AvyA che. khIma ,, ??
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidAya caMdabhAIno bhAi ! mahArAjazrI pratye tene bahu prema che. " vIjaLIbahene zrI geAkuLabhAI zeThane vAta karI. " Avane bhAI ! besa ! esa ! chagana kema khuzImAM ke ?" zeThe AvakAra ApyA. " tene ApaNI sAthe pAlItANA AvavuM che. bhalene Ave. kevA zvapremI chekare che!" vijaLIbahenane chagana pratye sArA bhAva thaye. chagana ! tuM khuzIthI amArI sAthe cAla. amArI sAthe ja raheje. yAtrA-adhyayana karaje ane amArI sAthe pAchA Aje. bIjI kazI te ciMtA nathI paNa khImaca'dabhAInI rajA laIne Avaje, kAraNa ke temanA svabhAva rogra. te kaMi kahI bese te manaduHkha thAya. gokuLabhAI e cAkhavaTa karI. ** 46 27 jarUra ! huM meATAbhAInI rajA meLavIne ja AvIza. te viSe Apa ciMtA na karA--mAre teA gurumahArAjanA caraNAmAM pahoMcavuM che. huM kadI gayA nathI tethI ApanI sAthe AvavA IcchuM chuM. " chaganabhAI e khulAsA karyAM. "tuM khuzIthI Ava ! bhADA-bhAtAnI kazI ciMtA na karIza. gurupratApe tArI badhI sagavaDa thaI raheze." gAkuLabhAI e maMjUrI ApI. " kAkA ! jyAre divasa nakkI kare tyAre mane jaNAvaze|. huM rajA meLavI lauM chuM. " " moTAbhAI! mArA bhAI pAsethI mane pAlItANe *
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya javAnI rajA laI Apa." chaganabhAI pAlItANuM javAnI utsukatAmAM gokuLabhAIne tyAMthI sIdhA hIrAcaMdabhAIne tyAM gayA ane vinaMti karI. pAlItANA kaI jAya che te ! saMgAtha vinA nuM kevI rIte jaIza?" hIrAcaMdabhAIe pUchyuM. "moTAbhAI! ApaNA kuLakAkA ane zrI vIjaLI - kAkI pAlItANA javAnAM che. ane temane pUchIne ja ahIM A chuM.chagane spaSTatA karI. te te bahu sAruM ! huM jarUra rajA apAvIza. hamaNAM ja paTelane bolAvA mekaluM chuM." hIrAcaMdabhAIe khImacaMdabhAine bolAvyA. "kema bhAI, zuM kAma hatuM?" khImacaMdabhAIe prazna karyo. "khImacaMda! chagana pAlItANA javA icche che. saMgAtha paNa sAre che. vIjaLabahena ne gekuLakAkA javAnA che. yAtrAe javA devAmAM zuM vAMdhe !" "bhAI ! chaganane yAtrA mATe jatAM huM nathI rekate, te khuzIthI jAya. pAlItANAmAM comAsuM karavuM hoya te paNa kare, paNa pratijJA karIne javuM paDaze ke te pAcho vaDodarA jarUra AvI jaze." , khImacaMdabhAIe zarata saMbhaLAvI. sAMbhaLyuM! bhAI chagana ! yAtrA karIne vaDodarA te AvIzane?" hIrAcaMdabhAIe prazna karyo.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidAya h "huM kAM nA kahuM chuM. huM meATAbhAinI rajA vinA tamAre zuM joie ? " kazu nahi karuM, ethI vizeSa chaganabhAI e chuTakArA zAyeA. 66 le bhAI ! khImacakra ! have che kAMI zakA ! tene khuzIthI javA de. sAthe jarUra pUratA paisA paNa Apaje. geAkuLadAsabhAI ne to huM paNa bhalAmaNa karIza ne chagana kAM nAne che ke tenI sAMbhALa rAkhavA jarUra paDe. ' hIrAcaMdabhAI e nakkI karI ApyuM. kha khImacaMdabhAie rajA ApI. geAkuLabhAI ne mATe rUpIA paNa ApyA ane bhalAmaNa karI ke " chagana hajI mAre mana te bALaka che! pAlItANA gayeA nathI. to Apa sabhALa rAkhaze ane jevA laI jAe che tevA tamArI sAthe ja pAche letA Avaze. " khImacadabhAI e cetavyA. "jo bhAI khImacaMda ! huM laI te jAuM chuM paNa pAchA lAvavAnI javAbadArI nahi lau. te tyAM gurumahArAja pAse cAmAsuM karavA ke abhyAsa karavA rokAya te huM zuM karU! pachI tame chaganane mAge te kacAMthI lAvI ApuM ! tamAre mekalavA hAya to ekalA niha tA tamArI marajI ke gokuLabhAI e spaSTatA karI. " paNa moTAbhAI! huM ja baMdhAye| chuM. pachI kAkAnI pAse karAra karAvavAnI zI jarUra che!" chagane mArga kADhayuM. rajA maLI gaI. AjanA AnaMda apUrva hatuM. meTA kedakhAnAmAMthI chUTavAthI eka kedIne jeTalA Anada thAya
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ para yugavIra AcAya tethI anekagaNe AnaMda chaganabhAIne Aje thayo. rAtre UMgha na AvI. zrI zatruMjayagiri ane gurudevanAM svapna AvavA lAgyAM. kayAre savAra paDe ane TrenamAM besAya! rAtre to khImacaMdabhAI pharI nahi bese! are, Aja te savAra ja nathI paDatuM. savAra thayuM na thayuM tyAM te UThIne chaganabhAI taiyAra thaI gayA. bhAIe bhAvabharI vidAya ApI. bahene cAMdale karyo ane rUpIo Ape. jANe AkharI vidAya. chaganabhAIne AnaMda mATe naheto. lalATane cAMdale camakI rahyo hate. zukana paNa gAyanA thayA ne bhAI-bhAbhInI rajA. laIne gokuLabhAInI sAthe pAlItANA AvI pahoMcyA. gurudevanAM darzana bhAre bhaktibhAvathI karyA. girirAjanI yAtrA karatAM karatAM AMtara zatruonA jaya mATe zaguMja yano saMdeza sAMbhaLe. dAdAne bheTI kRtakRtya mAnavA lAgyA. cAritranI sAdhanA kyAre thaze? te mahAna vicAra ghoLAvA lAge. jJAna-darzana ane cAritranI prApti mATe tejasvI AtmA cetI gaye. saM. 1943 nuM comAsuM pAlItANAmAM gurumahArAjanI sevAmAM karyuM. paMjAbI paMDita amIcaMdajI osavALanI pAse caMdrikA zarU karI. paMDita amIcaMdajI paTTI (jI. lAhora)nA rahevAzI hatA. tenA pitA sthAnakavAsI hatA. mahArAjazrIe eka vakhata temanA pitA lAlA ghasITAmalane kahyuM ke tame tamArA traNa putromAMthI amIcaMdajIne saMskRtAdi bhaNAve ane pachI te jema kahe tema tame kare.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ pas vidAya te vAta temane paNa gamI gaI. amIcaMdajIe jyAre saMskRta-vyAkaraNa-nyAya vagerene abhyAsa karI lIdhuM tyAre temaNe pUchayuM. beTA! batAva! sUtrone artha pUjya amarasiMhajI kahe che te satya che ke AtmArAmajI mahArAja kahe che te satya che?" "pitAjI! zrI AtmArAmajI mahArAja pharamAve che teja satya che. e ja jaina dharmane satyamAgane upadeza Ape che." amIcaMdajIe spaSTa uttara Apyo. te divasathI lAlA ghasITAmanI zraddhA DhaMDhaka paMthathI vicalita thaI ane AtmArAmajI mahArAjane guru mAnavA lAgyA. pachI te murzidAvAdanivAsI bAbu dhanapatasiMhajInI sUcanAthI paMDita amIcaMdajI mahArAjanI pAse ja rahevA lAgyA. temanA ziSyone abhyAsa karAvavA lAgyA ane temanA kharca mATe prabaMdha bAbujIe karI ApyuM. A vakhate paMdara soLa sAdhuo-mahArAjazrInA ziSya, paMDita amIcaMdajI pAse abhyAsa karatA hatA. chaganabhAInI buddhi teja hatI. temaNe paNa caMdrikAne pUrvArdha pUro karI lIdhe. - gurumahArAja te pahelethI jANatA hatA ke A keI mahAmUluM ratna che. temanI AvI teja buddhi joIne te mahArAjazrIne khUba AnaMda thaye. badhA sAdhuo paNa temane bhAvapUrvaka rAkhavA lAgyA; eTaluM ja nahi paNa hajI te phrIkSAnuM ThekANuM nahotuM. pagale pagale dIkSAmAM muzkelIo
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 yugavIra AcArya AvatI hatI. betraNa kasoTImAM te niSphaLatA maLI hatI chatAM gurumahArAje pitAnuM lakhavA vagerenuM temaja patravya vahAranuM kAma temane sepyuM hatuM. te evA te kAryakuzaLa hatA ke sepeluM pratyeka kArya bahu kALajIbharI rIte cekasAIthI karatA hatA. akSara te jANe metInA dANu, badhA munirAje te temane atyArathI ja gurudevanA khAsa maMtrI kahetA hatA. AtmArAmajI mahArAja sAheba kayAM che !" eka sipAIe ekAeka pUchyuM. "kema zuM kAma che ! vyAkhyAnamAM che. " dharmazAbAna munie javAba Apyo. "kyAre Avaze !" " vyAkhyAna pUruM thavAnI taiyArI che. paNa kaho te kharA tamAre mahArAjazrInuM zuM kAma che !" "munimajI ! vAta ema che ke mahArAjA sAheba para keIne tAra Avyo che eTale mahArAjazrIne darabAramAM bolAvyA che." "amArA mahArAjazrI te darabAramAM na AvI zake. paNa kene tAra che, ane mAmale che te jaNAve te zuM karavuM tenI samaja paDe. ane A mahArAjazrI paNa padhAryA." sAheba! darabAramAMthI sipAI AvyuM che. ane kahe che ke mahArAjA sAheba Apane darabAramAM bolAve
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidAya che." munie mahArAjazrIne vAta kahI. - "amane darabAramAM belAvavA jevuM zuM kAma che ! tame jaNAve che te saMbaMdhI kAMIka vicAra paNa karI zakAya." sAheba ! vaDedarAthI koI khImacaMdabhAIne tAra che. ane te lakhe che ke mArA bhAI chagananI dIkSA re." " "oho ! ema vAta karone ! have samajAyuM .ahIM tA dIkSAnI vAta kaI jANatuM nathI." AzcaryathI mahArAjazrIe khulAso karyo. paNa mahArAjazrI, huM to ciThThIne cAkara. mane hukama karyo tema mAre te karavuM paDe." "ame te darabAramAM na AvI zakIe paNa tamArI sAthe be cAra gRhastha ane chaganane paNa sAthe meluM. badhe khulAso thaI jaze." khuzIthI! tema karaze te paNa cAlaze. tAra AvyuM che eTale amAre tenI tapAsa te karavI ja joIe." - "huM hamaNAM ja tene prabaMdha karuM chuM." dharmazALAmAM mahArAjazrI pAse sipAI AvyAnI vAta vijaLI vege phelAI gaI. keTalAka gRhastho AvI pahoMcyA. sAdhuo ekaThA thaI gayA ane AsapAsa meTuM dhAMdhala macI rahyuM. te vakhate vaDodarAvALA zeTha gokuLabhAI . dhuLiyAvALA zeTha sakhArAma, bharUcavALA zeTha anupacaMdabhAI ane khaMbhAtavALA zeTha popaTabhAI ahIM hatA. temaNe A vAta jANI eTale turata AvI pahoMcyA, ane chaganane
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya laIne darabAramAM gayA. mahArAjazrIne kahyuM ke Apa nizcita rahe. ame hamaNAM ja AvIe chIe ane dIkSA viSe kAMI vAta che ja nahi pachI ciMtAnuM zuM kAraNa che? - kalakattAvALA rAyasAheba badrIdAsajI mukIma A vakhate yAtrArthe AvyA hatA ane pAlItANA darabAranA ja mahemAna hatA. mahArAjazrInA teo paNa bhakta hatA. badhA temanI pAse gayA. badhI vAta vigate karI eTale rAyasAheba pite badhAne laIne darabAra sAhebanI pAse AvyA. "nAmadAra ThAkora sAheba !" rAyasAhebe praNAma karyA. padhAre! padhAre! rAyasAheba, tame kema takalIpha lIdhI?" khurazI upara besatAM ThAkora sAheba belyA. sAheba ! ApanA upara vaDodarAthI tAra Ave che ne !" hA ! paNa e te AtmArAmajI mahArAja mATe che." "hAjI! e amArA guruvarya che." paNa te nAnA chokarAne dIkSA zA mATe Ape che?" "vAta ema che sAheba! A bhAI khImacaMdabhAI ne bhAI che. te mAne to che ja nahi, paNa dIkSAnI vAta te kaI jANatuM nathI." "te pachI tAra zI rIte Ave? " "ema lAge che ke keIe ahIMthI khoTA samAna cAra tenA bhAIne ApelA ane tethI temaNe ApanA upara - tAra karyo. Apa sAheba vaDedarAne temanA ja gAmanA
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidAya sa gokuLadAsabhAI ne pUchI juo. temanI sAthe ja chekarA tenA bhAInI rajA laine AvyeA che. " rAyasAhebe khulAsA karyA. (C jI hA! chaganane huM ja mArI sAthe lAgye chu ane tenA bhAI e rAjIkhuzIthI mahArAja sAheba pAse mAkalyA che. kA ahIM dhAmika meAkaLadAsabhAIe khulAsA karyAM. abhyAsa kare che. ' " AhA ! ema vAta che! amArA upara teA tAra AvyA eTale amAre badhI rItasara tapAsa karavI joie." " hAjI sAheba ! te vAta te kharAkhara che." "" bhAI! tAruM nAma zuM ! " chaganane mahArAjA sAhebe prazna karyAM. (6 " sAheba ! chagana ! " " keTalAM varSa thayAM ?" nAmadAra mane sattara muM varSa cAle che. " " sAheba ! ca MdrikAnA abhyAsa karuM chuM. tattvA ne gAthA adhyAya cAle che. "" 44 " tane AjakAla dIkSA devAnA che te sAcI vAta che ! '' jI nA! huM te dIkSA viSe kazuM jANatA nathI. mahArAjazrI ema mArA bhAInI samati vinA dIkSA Ape ja nahi. " ema ! rAyasAheba ! chekaro teA uMmaralAyaka, vinayI ane sAruM bhaNelA che. jyAre dIkSAnI kazI vAta ja nathI pachI zu che! tame khuzIthI jaI zakeA che. mahArAja (L ""
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - - - - - - - yugavIra AcAya sAhebane mArI vatI kaheze ke kaSTane mATe kSamA kare." | darabAramAMthI badhA mahArAjazrInI pAse AvyA. ahIM sAdhue badhA eja carcA karatA hatA. koNe AvA khoTA samAcAra ApyA haze! darabAra zuM karaze ! tyAM te rAyasAhebe mahArAjane darabArazrI sAthe thayelI badhI vAta karI ane chagananI nirbhayatA tathA vinaya mATe khUbaja saMtoSa vyakata karyo. teja samaye TapAlamAM khImacaMdabhAIne mahArAja sAheba para patra paNa AvI paha, patra vAMcatAM ja badhuM rahasya samajAI gayuM. chaganabhAInAM bahena zrI jamanA bahena yAtrArthe AvelAM. temaNe narasI kezavajInI dharmazA LAmAM aThThAI mahotsava mATe taiyAra karelA bhavya maMDapa je. maMDapa jotAM ja temane vahema paDaye ke jarUra A utsava mArA bhAI chagananI dIkSA ja hovo joIe. na keIne pUchyuM ke na tapAsa karI. temaNe te turata ja khImacaMdabhAIne vaDedarA tAra karyo ke chagananI dIkSA kArataka vada pAMcamanI thavAnI che. tame jaladI pahoMce. vAta judI ja hatI. dhuliyAnIvAsI zeTha sakhArAmabhAI bAra vrata grahaNa karavAnA hatA, ane te nimitte aThThAI utsava paNa temanA taraphathI hatuM. zrI jamanAbahene te chaganabhAInI dIkSAne utsava samajI lIdhe ane khImacaMdabhAIe tAra maLatAM pAlItANA darabAra para dIkSA rokavA tAra karyo. badhA patranI hakIkata tathA banelI ghaTanA upara hasavA lAgyA,
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ - -- -- -- - -- vidAya cAturmAsa pUrNa thaye mahArAjazrI vihAra karavAnA hatA. jamanA bahene chaganabhAIne vaDedarA AvavA samajAvyA paNa temaNe nA kahI ane jamanA bahena cAlyAM gayAM. mahArAjazrInI sAthe chaganabhAI paNa pitAnuM bIchAnuM ane pAThaya pustake laIne cAlyA. vihAra karatAM karatAM AcAryazrI rAdhanapura padhAryA. lagabhaga dasa mahinA chaganabhAI AcAryazrIjInI pAse rahyA. abhyAsa paNa bahu ja sAra karyo. sAdhumunirAjene sAre prema saMpAdana karyo. temane vinaya te bahu ja prazaMsanIya gaNate. gRhasthane tyAM bhojana mATe jatAM temane satkAra thatA. sAdhamI bhAI, dIkSAnA umedavAra, abhyAsI ane vinamrakumAra badhAne gamI jatA. badhA mAnatA ke amArAM dhanabhAgya ke AvA supatranAM pagalAM amAre tyAM thayAM. badhA Adara ane Agraha pUrvaka pitAne tyAM laI jatA ane premathI jamADatA. badhA bhAIbahene chaganabhAInI prazaMsA karatA. dhanya che ! kevA ucca ane pavitra bhAva che ! zAsananI bhA ane prabhAvanA AvA dharmAtmAthI jarUra vadhaze. ja vadhaze. ( - -
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Abha jAgRti [ 9 ] (trinA samaya hato. upAzrayamAM badhA zAntinI nidrA letA hatA. pavana adha thaI gayA hatA. ukaLATa paNa ThIka hatA. AkAza tAralAothI camakatuM hatuM. kUtarAnA bhasavAnA avAja theADItheADI vAre saMbhaLAtA hatA. badhuM sUnasAna hatuM. mAtra ApaNA caritranAyaka chaganabhAi Aje becena hatA. UMgha teA UDI gaI, paNa aMtaramAM vedanA thavA lAgI. hajAre vicAra AvyA ane cAlyA gayA. Ama kyAMsudhI rahevAze ! gurudevanI kRpAdraSTi te che paNa te zA kAmanI? Ama ne Ama baMdhanamAM kyAMsudhI paDayA rahevuM ? savAra thAya ane navAnavA gRhasthAne tyAM jamavA javuM. teo badhA mane khUbakhUba bhAvapUrvaka AnadathI jamADe che, pazu ema kAMsudhI cAle ? have teA nathI rahevAtuM. moTAbhAi te mAnatA ja nathI. ekavAra chUTavAnA prayatna karyAM, khIjIvAra karyAM, annavAra niSphaLatA maLI. bhAInuM ja dhAryuM thayuM. hajI kanA aMtarAya kacAM sudhI haze? Ama ne :
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmajAgRti 31 Ama teA nathI ja rahevuM. huM paramAtman ! dayAnidhi ! kacAMsudhI kasoTI karaze ! mAruM dila have tUTI jaze. dayA karA ! mane ugArA ! bacAvA ! bacAve ! kayAM sudhI tarasAvaze ! je jIvanane mATe huM varSothI tapazcaryA karuM chu, je pavitra mArga mATe huM gurUnI pAse taiyArI karI rahyo chuM. je ucca Adazane mATe huM paLepaLa jhaMkhI rahyo chuM, je parama zAMtinI zeSamAM huM bhaTakuM chuM: te have kayAre maLe? kema maLe? A saMsAra uparathI teA have dila UThI ja gayuM che. jagatanI hajAra lAlace ke praleAbhanA mane nathI aTakAvI zakavAnA. have evA upAya zeAdhI kADhuM ke mArI bhAvanA satvara phaLe. mana teA evuM talasI rahyuM che ke kei dayA na kare tA svayaM sAdhuveza paherI levA paNa duniyAnI jALamAM na phasAvuM te naja sAvuM. ane eka avAja aMtaranA uMDANamAMthI AnyA. AtmajAgRtithI eka upAya sUjhI AvyeA. '' basa eja sArAmAM sAro upAya che. bIjo raste ja nathI. kAle ja khasa kAle ja. ', vicAramAtrathI hRdaya nAcavA lAgyuM. AnaMdagamanAM tAra zarIra AkhAmAM jhaNajhaNI rahyA. kAI mahAna praznanA ukela maLyA hoya tema nizcitatAthI AMkha maLI gai. X X kema bhAI ! Aje mahu khImaca'dabhAI ne savAramAM vahelA bhAIe pUchyuM. X vahelA vahelA ! '" AvelA joI hIrAcada
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya moTAbhAI ! mArA duHkhane kAMI pAra che! ekane eka Aphata hoya che ja. hamaNAM gharamAM tabIyata barAbara nahetI. hajI be divasathI ThIka che tyAM bIjI upAdhi AvI paDI." khImacaMdabhAIe muzkelI batAvI. paNa che zuM, khImacaMda! vAta te kara." "chagana pAlItANAthI mahArAja sAhebanI ra rAdhanapura go che. tyAMthI rajIsTara karele patra AvyuM che ke mArI dIkSA thavAnI che." "kAgaLa te eka mArA para paNa che ane gokuLakAkA maLyA hatA te paNa kahetA hatA ke mArA para paNa eka kAgaLa che." paNa have mAre karavuM zuM! chagananI pAchaLa te herAna thaI gaye. rAdhanapura jAuM paNa tyAM mAruM koNa?" bhAI khImacaMda! ema ciMtA kaye kaMI cAlaze? tuM jA, sAthe dIvALIphaIne teDI jA. paNa je tyAM koI dhamAla na karIza. chagana have kAMI nAnuM nathI. ghera na Ave te jabaradastI lAvIne paNa tuM zuM karIza? mahArAjazrIne vinati karaje. ane chaganane samajAvaje, nahite pachI jevuM nimitta. tenA bhAgyamAM ja tyAga haze te ApaNe zuM karavAnA hatA ?" khImacaMdabhAI phaIbAnI sAthe cAlI nIkaLyA. rAdhanapura sudhI relanuM sAdhana hatuM nahi. hArIja sTezane utarIne ghoDAgADInI tapAsa karI paNa baLadagADAya na maLI. have
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmajAgRti $a zuM thAya! jaladI pahAMcavu joie. chevaTe tapAsa karatAM eka UMTa maLyuM te bhADe karI mahA muzkelIe rAdhanapura pahoMcyA ane sIdhA upAzraye gayA. " sAheba! mane patra tA lakhavA hatA !" khImacada bhAI gurumahArAjane vaMdA karatAM karatAM eTalI UThayA. paNa che zuM khImacaMdabhAi " 66 bIjuM zuM hAya sAhema! chagana mArA garIbanuM ratana che. mArI jamaNI bhUjA che. mAreA chagana mane pAchA Ape. huM tamAre page paDuM chuM. mAreA lAla huM nahiM ApuM--nahi ApuM." khImacadabhAI jorajorathI raDI uThyA. khImacakrabhAI ! zAMti rAkheA. mane badhI vAta samajAvA, tame bilakula nizciMta raheze," mahArAjazrIe AzvAsana ApatAM kahyuM. 44 66 " sAheba ! chaganane! mArA para rajIsTara patra che. zrI hIrAcaMdabhAI ane zrI geAkulabhAI upara paNa teja devase patra hatA. chagana lakhe che ke mArI dIkSA thavAnI che. " bheALA ! zuM vAta kare che! ahIM te kaI jANatuM ya nathI. " " paNa sAheba, jIe A chagananA patra, ' eTalAmAM rAdhanapuranA AgevAne zrI sIracaMdabhAi, zrI meAhanalAla pArekha, zrI gADIdAsabhAi vagere upAzrayamAM AvI paheAMcyA teoe paNa khImacaMdabhAI ne dhIraja ApI ane kahyuM.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ ** yugavIra AcAya " bhAI ! hamaNAM ApaNe ghera cAleA. tame musApharImAM thAkI gayA haze. snAna pUjA karI jamI paravArI zAntithI vAta karo. ahIM tA kAI dIkSAnI vAta paNa nathI jANatuM. rAdhanapura jevA zaheramAM dIkSA zuM cupacApa thaze! jyAre thaze tyAre dhAmadhUmapUrvaka thaze. dIkSAnA mahAtsava karavAvALA teA ame chIe. " gADIdAsabhAI e khImacaMdabhAI ne sAMtvana ApyuM. " paNa juo A chagananI ciThThI. ' (6 khImacaMdabhAI, ciThThI te joI ! paNa tamane amA rAmAM vizvAsa che ke nahi!" mahArAjazrIe jaNAvyuM. " sAheba ! ApanAM vacanA para mane pUrNa vizvAsa che. Apa evA sAdhu nathI je chekarA nasADI--bhagADI chAnI dIkSA Ape. paNa mane e vicAra Ave che ke Ape sUcanA na ApI ane chagane ekAeka kema lakhI jaNAvyuM? " " mane paNa teja Azcaya thAya che! vaLI A ciThThImAM je divasa lakhyA che temAM dIkSAnuM muhUta ja nathI. mIna mAM dIkSA thaI zake kharI? mane to lAge che, chagane pote cUpacApa A ciThThI lakhI lAge che. " AcAya zrIe khulAsA karyo. " sAheba ! tyAre chaganane ja melAvAne ! je haze te samajAze. " sIracaMdabhAie sUcanA karI. t hA ! khelAvA chaganane !" " kema bhAI! patranI zuM vAta che!"
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ - AtmajAgRti "kRpAnAtha! aparAdha kSamA karo!" "paNa jaNAvate khare ke ekAeka patra kema la ? " "gurudeva! keTakeTalA vakhatathI huM dIkSAno vicAra sevuM chuM. ApazrI te moTAbhAInI rajA vinA dIkSA ApavAnA nathI. huM eka divasa akaLAye, muMjhAye pachI vicAra AvyA ke moTAbhAIne lAvIne A vAtane nirNaya karAvI lauM, moTAbhAI te nizcita hatA ke huM rajA daIza tyAre Apa dIkSA Apane !" tAruM bhaluM thAya! kharI yukti zodhI! tyAre have khImacaMdabhAI rajA ApI deze, kema?" kRpAnidhAna! garaja te mAre che, khImacaMdabhAIne nathI. vaDodarAmAM te mAruM zuM cAle? meM vicAryuM ApazrIjInI pAse khImacaMdabhAIne sUtele AtmA jAgRta thaze. ane mArI bhAvanA siddha thaze." "paNa khImacaMdabhAI Avata nahi te tuM zuM karata?" gurudeva! eTalA mATe te rajIsTara patra mekalya hatuM. jethI na Ave to saMmati gaNI zakAya ane Apane vinaMtI karI zakAya." "paNa huM khImacaMdabhAInI rajA vinA dIkSA na Apata te ! " "te !!dayALu meMno ja vicAra karI rAkhyo hato." e zuM? "
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya " zrI saMpatavijayajI mahArAjazrInI jema svayaM dIkSA levAnA ' huM khImacaMdabhAI ! have A AtmAne tame ghera la jaine paNa zuM karazeA! koI vAtanA tanta karave ThIka nahera have tA huM paNa tamane zuM kahuM?" " sAhe.! huve Apa AjJA ApeA, khImacaMdabhA jamI paravArIne Avaze pachI badhA vicAra karIzuM. vakhata bahu thai gayA. ' '* hA ! sIracaMdabhAi jarUra khImacaMdabhAIne lakha jAe. tame paNa badhA maLIne vicAra karo ane A paristhitimAM zuM thaI zake tene ukela lAve." AcAya zrIe vicAra karavA sUcanA karI. " bhAI chagana ! cAlo Aje ApaNe banne bhAI e sAthe jamIe." khImacaMdabhAInA hRdayamAM badhuprema jAgyuM. " meATAbhAI Aje catudazI che. mAre upavAsa che, huM AvIne zuM karIza ! " "" " bhAI ! tuM mArI pAse esaje, khAiza nahi. ' 6: 27 te! cAle ! huM taiyAra chuM.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ kasturInI dalAlI [ 10 ] "tuM tAruM ja dhAryuM karavAno krama chagana 1 "" jamIne banne bhAIe vAte vaLagyA. " eTale ? " (( dIkSA levAnI utAvaLa zuM che? "; " meATAbhAi, huM keTalA varSathI tapazcaryA karuM chuM ? have nA chevaTanA nirNaya karI Ape. ' "te chasAta mahinA rokAI jA. huM cAmAsA pachI tane dIkSA mATe rajA ApIza, " 66 moTAbhAI! chasAta mahinA te zuM cha-sAta varasa rAhu jeuM paNa A kAyAne zuM bharesA ? karyuM te kAma. tame kahI zakaze ke ApaNe badhA amara rahevAnA chIe ? 77
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - - - - - yugavIra AcArya "bhAI, te te kema kahevAya?" te huM have vilaMba karavA nathI mAgatuM. kAle kAMI akasmAta thayo te mArA mananA manoratha manamAM ja rahI jAya, Apa kRpA karIne AjJA Ape eTaluM ja nahi paNa AgaLa thaIne mane dIkSA Ape. tame tamAruM vacana pALe." kayuM vacana ?" bhUlI gayA, moTAbhAI! amadAvAdamAM Ape mahArAja sAhebane kahyuM hatuM ke thoDo samaya Apa potAnI pAse rAkhI bhaNAve pachI samaya Avye hu pite tene dIkSA apAvIza." vAta te meM karI hatI." vaLI mahArAja sAhebe te potAnuM vacana pALyuM che. AjasudhI dIkSAnuM nAma paNa nathI lIdhuM. Apa ApanuM vacana pALI batAvo ane ApanI dharmajJatA ane udAratA darzAve." "khImacaMda! joyuM ne bhAIkevo taDAkapha DAka vAta kare che. che lAja zarama ? pahelAM kadI sAme bolato hato ? tuM have tene ghera laI jaIne paNa zuM karIza. AnAthI tAruM dAridra zuM dUra thavAnuM ? cAle ghera jaIe." phaIbAe chaganabhAIne spaSTa savAlajavAba joIne AzA cheDI. phaIbA! huM te ene eja chagana chuM. paNa mArI dhIraja have khUTI che. ane tame kahe che te barAbara che mane laI jaIne paNa zuM karaze!"
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka .6 AhA ! bhAi te! meTA paMDita banI beThA. " phaIbA kasturInI dalAlI dADhamAMthI melyAM. " mAre pratikramaNanA samaya thai gayA che. huM jA chuM." chaganabhAi pAtAnA samaya thaI javAthI UThIne cAlyA gayA. phaIbhatrAne vAta karatAM esI rahyAM. rAdhanapuramAM zrI geDIdAsabhAI AgevAna ane dhamapremI sajjana hatA. temanI pratiSThA AkhA rAdhanapuramAM sArI hatI. loko temanI salAha levA AvatA, ane jeTalI temanI vAta mAnavAmAM AvatI teTalI kAI kAivAra munirAjanI paNa naheAtI mAnavAmAM AvatI. AcAya mahArAjazrIne te mAMDalathI vinatI karIne rAdhanapura laI AvelA. tethI teA AcAryazrInA AgamanathI AkhAe rAdhanapuramAM apUrva utsAha phelAyA hatA. zrI goDIdAsabhAi chagananI dharmabhAvanA, tapazcaryA, abhyAsIvRtti ane vinamratAthI paricita hatA. temanI dIkSAnI bhAvanA kevI sateja che te te temaNe hamaNAM ja bhAI bhAInI vAtacIta uparathI jANyuM. khImacaMdabhAine madhuprema ane temanI bhAI pratyenI lAgaNI paNa te samajI kacA. paNa AmAMthI ukela lAvyA sivAya paNa chUTakA nahAtA, chaganabhAI tA have dIkSA mATe adhIrA thaI gayA hatA. temano dhIraja huve chUTI gaI hatI. khImacadabhAI paNa have koIka samajyA teA hatA paNa tene thADAM sicananI jarUra hatI. ibhatrIjAnI vAta pUrI thaI ne khImacaDhabhAi hajI te vicAragrasta beThA hatA tyAM gADIdAsabhAI
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ yumavIra AcArya jaI pahoMcyA. "khImacaMdabhAI! tamArI mUMjhavaNa huM jANuM chuM. bhAI jevA bhAIne haMmezane mATe javA de te kema bane ? paNa tame to samaju che. tamArAmAM paNa dharmabhAvanA te che ja, mAtra mohaja chUTa nathI." "Apa kahe che te barAbara che." bIjI rIte vicArIe. chagananI vAta tame jANe che, tenI vRtti have saMsAra tarapha che ja nahi. tenI tapazcaryA ane tejasvitA viSe te ame badhA paNa sAkSI chIe." "huM paNa badhuM jANuM chuM. te to janmathI "tIrthakarane caraNe beThe che. mArAM mAtuzrI paNa teja kahetAM." te pachI vyartha antarAya kama zA mATe bAMdhe cho? have te ghera te AvI rahyo. tame vizeSa taMga karaze te keNa jANe zuM karI bese ?" "goDIdAsabhAI ! tenI ghare pAchA AvavAnI AzA te amane paNa cheja nahi." to pachI khImacaMdabhAI! ApanA hAthe ja A maMgaLakAya kema na karavuM temAM te kastUrInI dalAlI ne?" murabbI ! huM te samajuM chuM. jyArathI AcArya mahArAja vaDedarA padhAryA hatA tyArathI mArI bhAvanA badalAI gaI che. huM te dharma jANa nahete paNa guru mahArAjanI kRpAthI ane chagananI pravRttithI mArA hRdayamAM dhamanI bhAvanAo vadhatI jAya che."
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ kasturInI dalAlI te te pachI chaganane tame rajA Apa-tamAre ja ApavI joIe." paNa e bhAvanA eTalI badhI te nathI jAgRta thaI ke mArI jamaNI bhujA samAna mArA priyabaMdhune sAdhu thavA dau. " bhAI! tamArI vAta sAcI che. duniyAmAM mehajALa bahuM moTI che te te tame samaje che ne ! geDIdAsabhAI, huM samajuM chuM, paNa karuM chuM !" "kema zuM karuM ! tame juo cho ke tame mArA chagana ! mAra chagana ! karatA phare che. chaganane tamArI paDI nathI. tamane gananuM raTaNa che, chaganane tenA svArthanuM- muktinuM che. A dizAmAM maha rAkhIne zuM karazo? karmabaMdhana sivAya tamArA hAthamAM Avaze zuM? huM te kahuM chuM tame mithyA mahine cheDo ane chaganane tenI manekAmanA pUrNa karavAmAM tame sahAyabhUta thAo. have rAta bahu gaI che. tame ArAma karo." khImacaMdabhAInA manamAM geDIdAsabhAInA vicAroe uthalapAthala macAvI mUkI. UMgha te nasIbamAM nahotI, manamAM dvayuddha UbhuM thayuM. "chagana te have ghera javA taiyAra nahe. mana chaganane dIkSAnI AjJA devA mAnatuM nahatuM. jabaradastI paNa kyAMsudhI thaI zake?" chevaTe khImacaMdabhAIne mehane paDade tUTI gaye. hadaya-- parivartana thaI gayuM. temane Aje saMsAra vizALa dekhAya. kasturInI dalAlInI vAta emane haiye vasI gaI.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ hara --- yugavIra AcArya AjasudhI je baMdhupremanI pAchaLa mehAMdhatA hatI te sarI paDI. jagatanA karaDe mANaso meharUpI madirAmAM unmatta pAgala thaI rahyA che ane tenI pAchaLa jIvananA uccamAM ucca dhyeyane bhUlI jAya che, te chagane varSo pahelAM samajeluM satya Aje temane samajAyuM. Ajeja teo spaSTa jANI zakyA ke chaganabhAIne jIvAtmA uccatama kaTine che. te mArA jevA raMkanuM ratna che. gharamAM paDI rahevA te sarjAyuM nathI. tenI sAdhanA mahAna che. ghara nahi, kuTuMba nahi, kema nahi, gAma nahi, nagara nahi, paNa jagatanA badhA manuSya, eTaluM ja nahi paNa jagatanA prANuM mAtranA kalyANa mATe e mahAna AtmA mAre tyAM nimittarUpe bhUle bhaTako AvI caDe che. prANImAtra tenuM kuTuMba-tenuM ghara che. huM kANa tene baMdhanamAM bAMdhI rAkhanAra ane tenA tyAgathI-saMyamathI huM, mAruM kuTuMba, mArI kema, mAro deza ujala thaze." - khImacaMdabhAInI bhAvanAone sateja thaI. urmio jAgI UThI. DI ja kSaNe pahelAMnA khImacaMdabhAI badalAI gayA. karmabaMdhananA dalAla dharmamuktine dalAla banI gayA. - have emane jaMpa nahote, ArAma nahote, teo ekAeka UThayA ane zAMtanidrA laI rahelA goDadAsabhAInA palaMga pAse gayA,
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ amRta-coghaDiyuM [11] C. koNa e !" avAja thatAM ja goDIdAsabhAI jAgI UDayA. e te huM khImacaMda ! " khImacaMdabhAI ! kema UMgha na AvI !" "UMgha kyAMthI Ave geDIdAsabhAI! tame mAruM mana karI lIdhuM. vicAranI paraMparA cAlI. maharAjane paMje e sakhata ke temAMthI chUTAya nahi paNa tamArI vANanI asara paNa ajaba thaI. gurudevanI kRpA mArA para varasI, mArA bAMdhavavI chagananI mahatvAkAMkSA mArA manamAM vasI gaI ane meha gaye te gaye ja. huM Apane upakAra mAnuM , Apa ja mane bujha."
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 yugavIra AcArya khImacaMdabhAI! huM te nimitta mAtra chuM. tamArA hRdayamAM dharmabhAvanA te che ja. te suSupta hatI Aje jAgRta thaI cAle bahu sArI vAta che. have nizcitatAthI ArAma kare. " nahi! have te..." "zuM kahyuM?" atyAre cAle gurudeva pAse. have mArA mananI umi ubharAI jAya che. jyAM sudhI gurUdevane huM mAre vicAra nahi kahuM tyAM sudhI mane zAMti nahi thAya." are! paNa atyAre ! gurUdeva te ArAma karatA haze. rAtri paNa bahuja gaI lAge che. atyAre ArAmamAM khalela pahoMcADavA karatAM savAre ApaNe jaIzuM." mahArAja sAheba te kRpALuM che. aMtarAyanI avadhi thaI gaI e vedanAne beje mArA hRdayane paLe paLa ne kSaNe kSaNa saMtApI rahyA che ArAmamAM haze te paNa mArA kaNane vicAra nahi kare. have mane cena ja nahi paDe. have jaldI cAle ane A vadhAI Ape. tame ja vAta karajo. mAruM te hRdaya bharAI Avaze." hana pArekha pAse ja sUI rahyA hatA. khImacaMda, bhAInI vAta sAMbhaLI temane AnaMda thayo. te belyAH "geDIdAsabhAI! khImacaMdabhAI ThIka kahe che. tame sAthe jAo. huM mArA jesaMgane ApanI sAthe mekaluM chuM." mohanapArekhanA putra jesaMgabhAI phAnasa laIne traNe
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65 amRta ceDiyuM jJAnadarzana cAritranI ratnatrayI aMdhakAramAMthI prakAza karatA karatA upAzrayamAM pahoMcyA. "trikALavaMdaNA" koNa? atyAre?" "kRpAnAtha! takalIpha mApha karazo. huM geDIdAsa ane mArI sAthe che khImacaMdabhAI!" mane te thayuM ke kaI sAdhune koI takalIpha thaI "jI nA ! ame atyAre nahotA AvatA, paNa khIma caMdabhAI kahe mAre atyAre ja gurudevane maLavuM che." kaho ! zuM vAta che?" " dayAnidhAna! Aje Apa gurudevanI kRpAthI mArAM lecana khulI gayAM. mehajALa tUTI gaI. A yaza geDIdAsabhAIne che." khImacaMdabhAI! goDIdAsabhAI to jJAnI che. paNa tamArI bhAvanAne paNa dhanya che. huM A kSaNanI ja rAha jene hato." gurudeva! meM Apane ghaNIvAra avinaya karyo haze. huM te pAmara chuM. Apa dayAbhaMDAra che. kSamA karo, kSamA kare." kahetAM kahetAM azruo sarI paDyAM." khImacaMdabhAI! tame jema kahe che tema karIzuM. rAtri baha gaI che. jaIne zAMtithI ArAma karo. savAre tiSIne belAvI muhUrta nakkI karI levAmAM Avaze."
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya "beTA chagana ! tArI manekAmanA pUrI thaI." vahelA UDI pratikramaNa karI vaMdana karavA jatAM ja chaganabhAIne gurudeve kahyuM. gurudeva? zuM khImacaMdabhAI samajyA!" are bhAI! tArI vIratA ane draDhatA pAse mera paNa calAyamAna thaI jAya." gurudeva hasyA. : "kRpAnidhAna! kahe te zuM camatkAra karyo Ape?" are bhAI! rAtre bAra vAgye goDIdAsabhAI ane bImacaMdabhAI AvyA hatA. geDIdAsabhAIe kAMI be vacana kahyA haze. khImacaMdabhAInI sUtelI dharma-bhAvanA jAgRta thaI AvI. bicArA jIvane UMgha ja na Ave ane rAtre ahIM AvyA tyAre jaMpyA." pachI !" pachI zuM ! tane dIkSA apAvavA temaNe ja kahyuM ane te te bahu ja gaLagaLA thaI gayA. hRdaya bharAI AvyuM ane amArI AMkha paNa bhInI thaI gaI." prabho ! ApanA puNyaprabhAvane ja e camatkAra. ApanI dhIraja, ApanI sAdhanA, ApanI pratibhA advitIya che. Aje huM kRtakRtya thayo. Aje mAruM jIvana sArthaka thayuM. Aje mArI tapazcaryA, dhamaprema, gurubhakti ane uccajIvanane abhilASa phaLyA." gurudevanA caraNa ziSyanI azrudhArAthI bhIMjAyA.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 amRta coghaDiyuM "beTA ! tuM mahA-prabhAvI thaIza. jaina samAjane kalyANadAtA thaIza. tAro tejasvI AtmA zAsanamAM navacetana reDaze. tuM baDabhAgI che." mAthA para hAtha mUkI premathI gurudeve hajAra hajAra AzIrvAda ApyA. "bhAI ! tArA celAnI dIkSAnuM muhUta jevazavavuM chene ! koI zrAvakane kahI saMghanA tiSIne bolAvI lyo." AcAryazrIe muni mahArAja zrI harSavijyajIne kahyuM. tiSI AvI gayA. keTalAka zrAvako paNa ekaTha: thaI gayA. zrIsaMghanA AgevAnoe khImacaMdabhAInI IcchA jANI laI dIkSAnuM muhUrta pUchayuM. jotiSIe thoDIvAra vicAra karI, gaNita gaNI muhUrtane hisAba karI kahyuM. vaizAkha suda terazanuM muhUrta dIkSA mATe sarvottama che. lagnakuMDaLI paNa meM banAvI lIdhI che." jozIjI ! te pahelAM bIjuM kaI sAruM muhUrta AvatuM hoya te te jarA juone !" khImacaMdabhAI pharI jevA Agraha karyo. khImacaMdabhAI! tame dIkSAnuM muhUrta jaradI che che paNa meM badhI rIte tapAsI joyuM che. A muhUrta uttamamAM uttama che. vaLI AcAryazrI, huM ke bhaviSyavettA te nathI paNa kuMDaLI uparathI kahA zakuM chuM ke A muhUtamAM je vyakitanI dIkSA thaze tene saMsAramAM yaza maLaze, lAkho manuSya emane pUjaze ane uccapadane meLavI jenazAsanane jaya jayakAra karaze. Apa te jyotiSanA jJAtA che Apaja kuMDaLI tapAse ne " AcAryazrIne kuMDaLI
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 8 yugavAra AcArya batAvatAM kahyuM. jyotiSIjInuM kahevuM yathArtha che. kuMDaLI paNa eja kahe che. bolo khImacaMdabhAI tame zuM kahe che?" AcAryazrIe kuMDaLI joIne khImacaMdabhAIne pUchyuM. gurudeva! jevI Apa dayALunI IcchA. muhUrta zeDuM meDuM Ave tenI ciMtA nahi paNa tevuM joIe suMdaramAM suMdara-maMgalamaya, jyAre ApazrI jyotiSIjI ane paM. amIcaMdajI eja muhUrta pasaMda kare che te te ja rAkhe." paNa tamAre te prasaMge AvavuM joIze, tamArA vinA chagananI dIkSA nahi thAya. je utsAhathI tame chagana. bhAIne rajA ApI che, tevA ja AnaMdathI tame ja te maMgalamuhUrta para AvIne dIkSAno utsava ukelo." AcAryazrIe AgrahapUrvaka jaNAvyuM. dayALa! mArI IcchA te che ke huM pote jarUra te prasaMge hAjara rahuM, paNa huM kadAca te prasaMge evA kAmamAM rokAyela haIza ke temAMthI chUTavuM muzkela banaze, mArI pAse sarakArI IjAro che eTale vizeSa zekAI zakuM tema nathI. je te samaye rajA maLI che te jarUra eka divasa mATe paNa AvI jaIza paNa huM na AvI zakuM te zrI saMgha AnaMdapUrvaka dIkSA Ape." "khImacaMdabhAI! carIno vakhata thayela che. have ApaNe rajA laIe. " geDIdAsabhAIe sucanA karI. "gurudeva! meM anucita vyavahAra karyo hoya, mana,
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ amRta coghaDiyuM vacana, kAyAthI koI jAtanI takalIpha ApI hoya-ApanuM mana dubhAvyuM hoya te Apa dayALu mane kSamA karaze. huM ajJAnI chuM. mArI vAta manamAM na lAvaze. " vAta karatAM karatAM khImacaMdabhAInuM mana bharAI AvyuM. temaNe gurumahArAjanA caraNa pakaDI lIdhA. "khImacaMdabhAI! UThe, UTho, A zuM? tame bALaka che? tame te bahAdurInuM kAma karyuM che. tame nikaTanA bhavya jIva che. meM ghaNAne dIkSA ApI che, paNa A pahele prasaMga che ke A rIte AnaMdapUrvaka rajA maLe. tamAre bhAI baDabhAgI che. tenAthI jaina dharmanI prabhAvanA thaze." gurumahArAje khImacaMdabhAIne pitAnA caraNamAMthI uThADI madhura zabdamAM dhanyavAda Apyo. dayAsAgara ! huM eja IcchuM chuM ke ApanI vANuM phaLe. huM mArA priyabaMdhu-mArI jamaNI bhujAne ApanA caraNe seMpuM chuM. tene Apa sadA ApanI pAse ja rAkhaze. tene kadI jude na karaze. te bALaka che. tenAthI koI aparAdha thaI jAya te Apa tene kSamA kareze." bolatAM bolatAM khImacaMdabhAinI AMkhe A suethI chalakAI gaI. "bheLA re bheLA ! zuM kahe che ! chagana te mAre lADako ziSya thaze. te mAro sIdhe vArasa thavA sarjAyela che. tene huM kadI dUra nahi karu " AcAryazrIe bhaviSya vANI kahI. "kRpAnidhAna ! rajA te ApI mananA AnaMdathI ApI. paNa bhAI jevA bhAIne cheDatA Aje paNa jIva
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ yuvIra AcArya te nathI cAlate. mana eTaluM badhuM muMjhAya che ke pUche nahi." khImacaMdabhAIe manaduHkha vyakta karyuM. khImacaMdabhAI! tamArI vAta huM samajI zakuM chuM. prabhu mahAvIranA bhAI te jJAnI hatA chatAM naMdivardhanane vardhamAna kumArane rajA ApatAM keTaluM duHkha thayeluM? paNa have bahAdura bane. udAra mana rAkhe. tamArA bhAIne prANI mAtra jagatanA bhAI-baMdhu banavA dyo. " AcAryazrIe sAMtvana ApyuM. chagana ! priya bAMdhava ! hRdaya bharAI AvyuM. akSara paNa belA nahi. bhAIne chAtI sarase dA. chagana bhAInuM mastaka maTAbhAInA AMsuthI abhiSikta thayuM, chaganabhAIe paNa AkharI vidAya veLAe moTAbhAIne caraNamAM mastaka mUkI dIdhuM. bhAInA caraNe azradhArAthI bhIMjavI dIdhAM. bhAIe pharI chAtIe lagAvyuM. AcAryazrIthI mAMDI nAnAmAM nAnA sAdhunI AMkhe bhInI thaI gaI. tyAM ubhelA AgevAno-sajajane badhAnI AMkhanA khUNA bhInA thaI gayA. AMsu kharI paDyAM. vidAyanuM kevuM karuNa drazya ! azruo hRdayane halakuM karavAnI amogha auSadhi che. jyAre khImacaMdabhAI bahu AMsu pADI rahyA tyAre temanuM mana jarA halakuM paDayuM ane belyAH priya brAtA ! je utsAhathI Aje dIkSA mATe taiyAra thayo che te utsAha TakAvI rAkhaje, tene ThaMDA na paDavA deje. hamezAM zuddha cAritra pALaje. ghaNI kaseTImAMthI tuM
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ amRta coghaDiyuM pasAra thayA che tethI tArI draDhatA huM jANuM chuM, paNa chatAM kAI evuM kAma na karI besatA jethI guru ane pitAne kalaka lAge. hamezAM guru mahArAjanI AjJAmAM raheje ane dharmasevA karI zAsananA udyota karaje. " 81 HH vaDIlaba ! ApanA AzIrvAdathI mAreA utsAha kaiAI divasa maMda paDaze ja nahi. meM tamane vAravAra ghaNuM kaSTa pahoMcADayu che, te te mApha karaze. " chaganabhAI e moTAbhAInI pagaraja zira para caDhAvatAM kahyuM. khImacadabhAie ekavAra pharI chaganabhAIne chAtIe lagAvyeA ane chaganane chagananA nAmathI humezane mATe vidAya ApI. AcArya zrI tathA munima`DaLane vaMdanA karI, AgevAna sajjanane AbhAra mAnyA ane jatAM jatAM pArekha meAhanabhAI TIkarazIne kahetA gayAH " zeTha ! huM te sAdhAraNa mANasa chuM. paNa mArI najIvI bheTa Apa svIkAre. hu ghaNu karIne te| dIkSAprasa`ge paheAMcIza paNa kAvaza na AvI zakayA te te rakama Apa ceAgya lAge tyAM vAparaze. 22 khImacaMdabhAI vaDodarA cAlyA gayA. dIkSAnA samaye na pahoMcI zakaLyA. dIkSAnI taiyArI cAlI. rAdhanapura AkhAmAM AnaMda AnaMda phelAI rahyA. chaganabhAI ne bheAjananA nimaMtraNa upara nimaMtraNa AvavA lAgyAM. badhA temanuM rUDu Atithya karavA lAgyA. mahineAdivasa te| dIkSAnA varagheADA nIkaLyA. chevaTe e amRta ceghaDiyu AvI paheAMcyuM. muktiramaNIne varavAne kalaiyA kuMvara ThAThamAThapUrvaka varagheADe caDavA.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya rezamI vastro ane aneka AbhUSaNothI vibhUSita chaganabhAIne jevAne rAdhanapuranA nagarajane ekaThA maLyA. zrIsaMghe dIkSAnA utsavamAM AnaMdapUrvaka bhAga lIdhe. kumArikAoe vadhAvyA. saubhAgyavatI strIoe kumakuma tilaka karyA. vRddhAoe aMtaranA AzIrvAda ApyA. zrIsaMghe akSatathI vadhAvyA. jena-ajaina brAhmaNa-vaizya, hindu-musalamAna badhAe saMsArane tyAga karanAra yuvAna nararatnane pupothI mAna ApyuM. chaganabhAInI manokAmanA phaLI. raMgaberaMgI vastro ane vividha AbhUSaNe utArI nAkhyAM. gurudeva, sAdhumaMDaLa, sAdhvIvRMda hajAro lokone namana karatA, hasatA hasatA dIkSAnI maMgaLa kriyA mATe maMDapamAM nANu pAse doDI AvyA. AcAryazrIe svahaste dIkSAvidhi karI. AnaMdapUrvaka kriyA pUrI thaI. hajAro lokoe navIna sAdhune vadhAvyA. dhanya dhanyanA avAje karI AkAza gajAvI mUkayuM. temanuM nAma muni vallabhavijayajI bahu ja arthasUcaka rAkhyuM. | muni mahArAjazrI harSavijyajInA ziSya thayA. be ghaDI pahelAM je juvAna hajArene namana karatA hatA te bALamunine hajAre strI-puruSa vaMdana karavA lAgyAM. Aja ApaNA caritranAyakane janma saphaLa thaye. Aja mananI murAda phaLI. hRdayanA tAra jhaNajhaNI UDayA. manane mera nAcI UThaye. harSane pAra na rahyo. Aja beDe pAra thayo. daridrane jANe cintAmaNi ratna maLI gayuM. varSonI tapazcaryA karanAra tapasvIne jANe AtmasAkSAtkAra thayo,
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ amRta ghaDiyuM Ajano divasa jIvanane maMgaLamaya divasa hato. AjanI rAtri AnaMdarAtri hatI. bhaviSyanA jIvananA aneka abhilA, aneka mahattvAkAMkSAo, aneka kAryo, aneka uDane, aneka seNalAM Aje lAdhyAM. madhura madhura svasa utarI AvyAM. trilokanuM rAjya meLavavA jeTalo harSa meM upara tarI Avyo. - AcAryazrI pitAnI pAse sUtelA nUtana bALamunine hasu hasu thatA praphulla caherAne rimata vadane nIhALI rahyA. aMtaranA AzIrvAda ApyA. saMvata 1944 nA vaizAkha sudI 13 ne maMgaLamaya divasa kharekhara amRta coghaDiyuM hatuM.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana-adhyApana ( 12 ) AcAryazrInA aMtevAsI rahevA sarjAyelA munizrI vallabhavijayajI gurudevanI sAthe sAthe vihAra karavA lAgyA. prathama cArtumAsa gurudevanI sAthe rAdhanapuramAM thayuM. chellA pAMca varSathI gurumahArAjanI pAse vAraMvAra rahelA. abhyAsa paNa ghaNo sAra karyo hate, have te abhyAsane vadhAravAnI taka maLI. abhyAsa AgaLa calAvyuM. caMdrikA pUrvArdha pUrI karI. pachI paM. amIcaMdrajI paMjAba gayA ane munimahArAja paNa navIna jIvananI kriyAvidhinI tAlImamAM guMthAyA. abhyAsa thaDA vakhatane mATe baMdha paDe. rAdhanapurathI vihAra karI zrIzaMkhezvara pArzvanAthanI yAtrA karI hRdayane
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana-adhyApana pavitra karyuM. ahIthI amadAvAda tarapha vihAra karyAM. rastAmAM mAMDaLamAM khImacaMdabhAI sahakuTuMba dezanAthe AvyA. " gurudeva ! mantheNa vaMdAmi. " (6 dhama lAbha ! AhA khImacaMdabhAI AvyA ke? cAleA ahu sAruM karyuM. vallabha ! moTAbhAi AvyA che. " jI Avyo ! " << madhyeNa vaDhAmi." AkhA kuTuMbe vaMdana karyuM. " dharmalAbha ! " HH 85 " kema khImacaMdabhAI ! dIkSA avasare na AvI zakavA ke ! AvyA hAta te bahu AnaMda thAta. rAdhanapuranA zrIsa`ghe dIkSA mahAtsava bahu ja dhAmadhUmathI karyA hatA." AcAya zrIe khImacaMdabhAI ne dIkSAnA AnaMda utsavanI vAta karI. " sAheba! ghaNuM pahoMcavuM hatuM paNa darabArI kAmane lIdhe cheka chellI ghaDIe rokAI javuM paDayuM. " tr jIe ! vallabhanI kazA ciMtA na karazeA. te te mAre lADakA ziSya che. " " sAheba ! ApanA caraNamAM zuM du:kha hoya. ame te Apane sAMpyA che. " HH bahu ja abhyAsI che. buddhi paNa teja che ane me te AjathI ja mArI rahasyamatrI banAvI dIdheA che. eka divase te bahu ucca sthAna meLavaze. "
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 yugavIra AcA " gurudeva ApanI vANI phaLe. " badhAM khelI uThayAM. " sAheba ! amane te bhUlyA bhulAtA paNa nathI. " " bahena ! mAha vastu khulAsA karyAM. hajI paNa rAja sAMbhare che. ahena khelyAM ! evI che. '' AcAya zrIe " sAheba ! amane badhAne temanA pratye bahu ja sneha hatA. te eTalA badhA vinayI hatA ke mane te mAtA tulya mAnatA. " bhAbhIe sneha vyakta karyAM. " bhAbhI teA mAtA ja gaNAya ne ! " AcAya zrIe nyAya ApyA. 66 paNa sAheba! A zarIre kadI kaSTa veThayuM nathI. temanA deha te kevo sukAmaLa che? kevA suMdara vALa zebhatA hatA ? chUTa-meAjA' te temane bahu gamatAM ane tiyuM teA bahuja sarasa rIte paheratA. temanA keTa Adi joI joine hajIe vAraMvAra AMsu AvI jAya che. " bhAbhI gaLagaLAM thaI gayAM. khIjAenI AMkhamAM pAcho azru ubharAi AvyAM. " bhAbhIne teA diyara lADakA hAya ja ane tamane emanA guNA vagere sAMbhare te svAbhAvika che, paNa tamArA kuTubanuM e ratna che. Akhu jagata tenuM kuTuMba banyuM che. tame jarA paNa ciMtA na karaze. tamArA jevA dhamapremI Ama AMsu pADe ke AnaMda mAne ? " AcAya zrIe sAMtvana ApyuM.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana-adhyApana " kRpALu ! sAdhumAga bahuja vikaTa che. talavAranI dhAra samAna che. bhalabhalA e mA cAtarI zAsananI helanA karAve che. " khImacaMdabhAie zakA karI. 87 " khImacaMdabhAi ! magamAM keraDu nathI hAtA ? tema kAi hAya. paNa tamAre vallabha te kuLaratna thaze. mArA paTTadhara thaze, " AcAryazrIe bhaviSyavANI kahI. " sAheba ! sukhazAtAmAM raheze. gurudevanA caraNa cheDaze! nahi, sukhazAtAnA patra lakhatA raheze. kAI vastunA khapa hoya te jarUra jaNAvazeA. ame Aje sAMje javAnA chIe. maththuNa vaMdAmi. " khImacaMdabhAI e rajA letAM vinati karI. (( dhalAbha ! mane ahIM khUkha ja AnaMda che. madhA mArA tarapha khUba mamatA rAkhe che. gurudevanI te mArA para pR kRpA che. Apa sau sukhethI jaze. mArI talamAtra ciMtA na karaze. je vastunI jarUra paDe che te gurukRpAthI maLI rahe che. kAyavaza patra na lakhAya te ciMtA na karazeA. vaDAdarAmAM je yAda kare te badhAne dharmalAbha kaheze. " mahArAjazrIe khImacaMdabhAine nizcita karyAM. kudaratanI kevI racanA che ! hajI gaI kAle meTAbhAInA caraNamAM potAnuM zira mUkayuM hatuM, te mATAbhAI peAtAnI moTAI bhulI gayA ne nAnAbhAInA caraNamAM vaMdaNA karI. je bhAI gaI kAle potAnA laghu ane kuLanI meATAinI draSTie sAdhu thavA nahAtA detA, bhAI ne kedI
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya jIvanamAM rAkhatA, vAraMvAra nAsI jatA bhAIne dhamakAvI ghasaDI lAvatA, te evA te dharmapremI banyA ke aDadhI rAtre gurune jagADI dIkSA mATe rAjIkhuzIthI rajA ApI. je jIva ucca jIvana mATe abhilASa rAkhe che, je AtmA ucca Adarza mATe sarjAyela hoya che, je manuSya jagatanA kalyANanI sAdhanA mATe AvyA hoya che tene aneka muzkelIo te kasoTI rUpe Ave che, temAM tenI agniparIkSA hoya che. paNa te prabhAvI-puruSa ane pitAnI sAdhanAmAM saphaLa thAya che. kudaratane hisAba bahuja cekakasa hoya che. karmanAM lekhAM sarva samaye abAdhita hoya che.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruviraha [ 13 ] L _ vallabha! " AcAryazrIe avAja dIdho. jI sAheba ! Avyo." mahArAjazrIe javAba Ape. . e. epha. rUDolapha hAlanA praznonA javAba meM lakhI rAkhyA che. tenI sArA akSare nakala karI zrI. maganalAlabhAI dalapatabhAIne amadAvAda mokalAvaze. te kAkaTarane mekalavAnI vyavasthA karaze. bhUla na rahe. bIDavAM pahelAM mane batAvI leje." AcAryazrIe ApaNuM caritranAyakane kAma batAvyuM.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya jI! Aje ja taiyAra karIne ApazrIne batAvI jaIza." juo meM jyAM jyAM sUtro pATha Ave che tyAM adhyAya ane lekanI saMkhyA lakhI che. te jarA joI leze. kAMI na samajAya te pUchIne lakhaze." sAruM sAheba !" vallabha ! hamaNAM hamaNAM AvAM kAma AvyAja kare che ane tane tArA pAThane paNa vakhata nahi maLatuM hoya ? - AcAryazrIne mahArAjazrInA abhyAsanI ciMtA thaI. "prabhe A paNa eka jAtane pATha ja che ne? mane te AmAMthI ghaNuM ghaNuM jANavAnuM maLe che." e to kharuM ! paNa cheDo ghaNe abhyAsa te jarUrI che. tuM ema kara, paMDitajIne savAranA AvavAnuM kahe. bhale tArA mATe khAsa vakhata rAkhavuM paDe." nA jI nA ! ema zA mATe ? be vakhata paMDitajIne kAMI nathI bolAvavA. kAma haze tyAre huM nahi besuM, bIjA sAdhuo besaze. Apa mArA mATe ciMtA na kare. gurudeva ! huM kharuM kahuM chuM ke mane A kAryamAMthI paNa meTo pATha maLI rahe che." paNa bhAI ! mAre to tene mATe vidvAna ane zAstravettA banAvavo che. mAre vallabha to dharma-pradIpa banaze." prabho ! Apa tathA mArA guruvaryAnI amIdraSTi
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruviraha 1 haze te badhuM ya thaze. huM te Apa bannene dAsAnudAsa sevaka chuM." mAMDalathI vihAra karI ApaNA caritranAyaka zrI sUrijI mahArAjanI sAthe amadAvAda padhAryA. zrI sUrijI mahArAjanI AMkhamAM motiyA AvI gayAM hatAM tene mATe zeDo vakhata amadAvAda rahevuM paDayuM. amadAvAdathI vihAra karI mahesANA AvyA, ApaNuM caritranAyakanuM bIjuM cAturmAsa (1945) mahesANAmAM thayuM. ahIM DaeN. rUDolaphanA patra AvatA ane AcAryazrI temanA praznonA javAba lakhIne tenI sArA akSare nakala karavA ApaNA caritranAyakane ApatA. ema te varSothI AcAryazrInA rahasyamaMtrInuM kAma teoja karatA hatA. abhyAsa paNa thoDo cheDo cAlatuM hatuM paNa mukhyatve Akho divasa kAmamAM rokAyelA rahetA. evAmAM cAra sajajana dIkSAnI abhilASAthI AcAryazrI pAse AvyA. AcAryazrIe potAnA siddhAMta pramANe teone abhyAsa karavA sUcanA karI ane e abhyAsa karAvavAnuM kAma ApaNA caritranAyakanA zire AvyuM. A rIte ApaNA caritranAyaka nAnI uMmaramAM potAnI buddhizakita, kAryadakSatA ane vinamratAne lIdhe vyavahArathI nahi paNa nizcaya rIte upAdhyAya banyA. ATaluM badhuM javAbadArInuM kAma hovA chatAM vRddha munirAjazrI pramodavijayajI mahArAja tathA muni mahArAjathI amaravijayajI mahArAja pAsethI caMdrikA uttarArdhanA
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 yugavIra AcAya dasa gaNenuM adhyayana karI lIdhuM; abhyAsa mATenI kevI dhagaza ? - mahesANAthI vihAra karI zrI sUrijInI sAthe vaDanagara, visanagara thaIne tAraMgA jatAM kherAlumAM ghoghAnivAsI zrI maganalAlabhAI dIkSA levAnI bhAvanAthI sUri. jIne maLyA. temane paNa vallabhavijayajI pAse abhyAsa karavA AjJA maLI. tAraMgAthI yAtrA karI vihAra karatA karatA sau pAlaNapura AvI pahoMcyA. gurudeva! muni mahArAjazrI vallabhavijayajI pAse abhyAsa karanArA bhAIe keNa che?" eka divasa vyAkhyAna pUruM thayA pachI saMghanA AgevAnoe AcArya zrIne pUchyuM. e pAMce bhAIe dIkSAnA umedavAra che. hamaNAM te abhyAsa kare che. " AcAryazrIe khulAso karyo. bApajI ! pAlaNa pura saMghanA evAM ahobhAgya kayAMthI ke pAMca mahAnubhAvonI dIkSA mahotsava ujavI AnaMda manAve ? ApanI kRpAdraSTi hoya te amane te uttama lAbha mATe AjJA pharamAve. " saMghe vinaMti karI. saMghanI IcchA hoya to e pAMce bhavI che te taiyAra che, ghaNA vakhatanI temanI abhilASA che. mArI te saMmati che. paNa huM te bhAIone jarA barAbara pUchI ne pachI tamane cakkasa jaNAvuM." AcAryazrIe nirNaya karavA IcchA darzAvI.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruviraha kRpAnAtha ! lAvuM ! Apa pharamAve te hamaNAM ja bolAvI lAvuM." eka gRhastha utsukatA batAvI. bhale ! bolAvI lAve. atyAre ja nirNaya karI laIe." AcAryazrIe AjJA ApI. " gurudeva ! maththaNa vaMdAmi. Apa dayALanI zI AjJA che ?" pAMce bhAIoe AcArya pAse AvI vinayathI pUchyuM. bhAgyazALIo ! pAlaNapura zrIsaMghanA AgevAnonI bhAvanA che ke tamArI dIkSA ahIM ja thAya. dIkSAne utsava. karavAnI zrI saMghanI tIvra IcchA che. vaLI tame paNa ghaNuM samayathI teja bhAvanA seve che. tamArI badhI rIte anukuLatA hoya te ja hA pADaje." AcAryazrIe parIkSA. karavA prazna karyo. kRpAsiMdhu ! ame te atyaMta utsuka chIe. ame te te maMgaLa ghaDInI rAha joI rahyA chIe. ApazrI have vilaMba na kare. amane judA na rAkho." gaLagaLA thaI pAMce e vinaMti karI. jahAsukhama! tamArI bhAvanAo siddha thAo. tame khuzIthI taiyArI karo. pAMce bhAIonI dIkSA ahIM ja thaze." saMghamAM AnaMda AnaMda phelAI rahyo. dIkSA mahetsavanI taiyArI thavA lAgI. dIkSAne varaghoDo ThAThamAThathI nIkaLe. AkhuM pAlaNapura pAMca bhavya ane jevAne
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 yugavIra AcAya nIkaLI paDayuM. moTA maMDapamAM zrI saMghanI moTI medanI vacce pAMce bhAIonI dIkSAnI kriyA thavAnI taiyArI cAlatI hatI tyAM bIjA be sajajana dIkSAnI abhilASAthI AvI pahoMcyA. eka hatA lIMbaDInivAsI zrI jayacaMdabhAI ane bIjA hatA zrI anaMtarAma. zrI anaMtarAma sthAnakamAgI sAdhutAne tyAga karIne AvyA hatA. janatAne bhAre Azcarya ane AnaMda thaye. sAta sajajanonI dIkSA bahu AnaMdathI thaI. jhIMjhuvADAnivAsI zrI dIpacaMdabhAInuM nAma zrI caMdravijyajI, dazADAnA zrI vardhamAnabhAInuM nAma zrI zubhavijayajI, ghoghAnA zrI maganalAlabhAInuM nAma zrI matIvijayajI rAkhavAmAM AvyuM ane e traNe munione munimahArAjazrI harSavijayajInA nAmanI dIkSA ApavAmAM AvI. pATaNanivAsI zrI vADIlAlabhAInuM nAma zrI labdhivijayajI rAkhavAmAM AvyuM ane temane zrI hIravijayajI mahArAjanA nAmanI dIkSA ApI. amadAvAdanA zrI maganabhAInuM nAma zrI mAnavijayajI rAkhavAmAM AvyuM ane temane zrI premavijayajI mahArAjanA nAmathI dIkSA ApI. lIMbaDInA zrI jayacaMdabhAInuM nAma muni zrI jazavijayajI rAkhavAmAM AvyuM ane temane AcAryazrI vijyakamaLasUrijInA ziSya banAvyA. zrI anaMtarAmanuM nAma munizrI rAmavijayajI rAkhavAmAM AvyuM ane temane sumativijayajI urphe svAmIjI mahArAjanA nAmathI dIkSA ApI. sAte munirAjene Aje AnaMdane divasa hato.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruviraha 95 AcAya zrInI saMgha bhUribhUri prazaMsA karavA lAgyuM. sAta sAta dIkSAnA bhAvikAne dIkSA ApI paNa keTalI udAra bhAvanA ? sAte navIna ziAmAMthI keAI ne peAtAnA nAmanI dIkSA na ApatAM bIjA munirAjonA nAmanI dIkSA ApI. navIna mALamunie potAnA adhyApaka-ApaNA caritranAyaka pAse AvyA ane parama upakArI vidyAgurune AnaMdapUrvaka vaMdaNA karI. pAlaNapurathI vihAra karI AcAryazrI AbUjI tathA pacatIrthI Adi tIrthonI yAtrA karI pAlI ( mAravADa ) padhAryA. ApaNA caritranAyaka paNa sAthe ja hatA. " vallabha ! meM sAMbhaLyuM che ke paMcatorthImAM AlImAM tame rAtre lokone upadeza ApyA hatA ? " AcAya zrIe prazna karyAM. " sAheba ! mAlImAM rAtre keTalAka bhAI e AvI paheoMcyA. Apa zrI vihArathI zramita hatA eTale me ja e cAra vAtA karI vidAya karyA. " caritranAyake namratAthI khulAsA karyo. " paNa me te e paNa sAMbhaLyu ke te bIje divase nADalAimAM vyAkhyAna paNa vAMcyuM hatuM. "" " jI ! vyAkhyAna zuM ! malika sabhaLAvavA leAkeAne Agraha thaye! eTale mArI pAse eka upadezamALA hatI temAMthI pAMca daza gleAkeA vAMcI tenA atha samajAvyA. ekAda kathA kahI. "
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya "vAha ! te te tuM have vyAkhyAtA thaye. badhA kahe che ke tArI jIbhamAM mAdhurya che. lokone tAruM vyA khAna bahu ja pasaMda paDyuM- huM bhAIjIne kahIza ke have tane ja vyAkhyAna mATe kahe. tAre te meTA vyAkhyAtA paNa thavuM ja paDaze ne ?" AcAryazrIe utsAha vadhAryo. ApaNA caritranAyakanuM A prathama vyAkhyAna. ane e prathama vyAkhyAnathI ja temanI vakatRtva zaktinA darzana thayAM ane gurudevanI AzISa phaLI. mAravADanA eka nAnA gAmamAM zarU karelI vyAkhyAnamALA jagatanA cokamAM pahecaze, paMjAbathI mAMDI dakSiNa sudhI e vyAkhyAnanAM guMjano gAjaze evI te kaIne kalpanA paNa nahotI. pAlImAM AcAryazrIe saM. 1946 nA vaizAkha sudI 10 nA zrI navalakhA pArzvanAthajInA maMdiramAM ApaNuM caritranAyaka tathA bIjA cha sAdhuone vaDI dIkSA ApI. AcAryazrI vihAra karI jodhapura padhAryA. ApaNA caritranAyaka guruvarya zrI harSavijayajI mahArAjanI tabiyata narama rahetI hovAthI teo pAlImAM rahyA. e rIte 1946 nuM trIjuM comAsuM pAlI (mAravADa) mAM thayuM. pAlImAM ghaNIvAra temane vyAkhyAna vAMcavuM paDatuM. paryuSaNamAM te AThe divasa temaNe ja vyAkhyAna vAMcI lokanAM manaraMjana karyA hatAM. ahIM comAsAmAM gurumahArAjanI pAse Atmaprabodha ane kalpasUtranI subAdhikA TIkAnuM adhyayana karyuM. gurudeva bahuja zAMta ane adhyayana karAvavAmAM kuzaLa hatA. AcAryazrInA keIpaNa ziSya evA
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruviraha nahi hoya, jemane zrI harSavijayajI mahArAjazrIe sUtronuM adhyayana na karAvyuM heya. vaLI ahIM mahArAjazrIe caMdrikA paNa samApta karI lIdhI. amarakeza paNa cheDeka kaMThastha karyo. pAlInA upAzrayamAM eka jyotiSI hatA, temanI pAsethI jyotiSavidyA paNa DIghaNI zIkhyA. cAturmAsa pUrNa thaye ahIMthI vihAra karI ajamera AvyA. AcAryazrI paNa jodhapurathI ajamera padhAryA. ajameramAM AcAryazrInI sAthe seLa munimahArAje hatA. ajameranA saMgha harSa mATe nahote. zrI saMghe AcAryazrInuM khUba sanmAna karyuM. samavasaraNanI racanA karAvI ane aThThAI mahatsava karyo. ahIMthI vihAra karI jayapura AvI pahoMcyA. jayapuramAM zrI harSavijayajI mahArAjazrInI tabiyata pharI kharAba thaI gaI tethI mahArAjazrI gurujInI sevAmAM rahyA ane AcArya zrIe dilhI tarapha vihAra karyo. ahIM guruvaryanI sevAmAM ApaNA caritranAyaka temaja muni mahArAja zrI zubhavijayajI tathA zrI metIvijayajI mahArAjazrI hatA. jarA tabiyata sArI thaI eTale dhIme dhIme vihAra zarU karyo ane AcAryazrIne dilhI AvI majA. bhAI ! have kema jaNAya che?" AcArya zrIe zrI harSavijayajI mahArAjanI pAse jaI pUchyuM. keNa ! gurudeva ! Ape kema kaNa lIdhuM ? mane
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya te have ThIka lAge che. kAle rAte jarA gabharAmaNa thaI hatI, paNa atyAre te sAruM che. Apa mArI bahu citA kare che ? " zrI harSavijayajI mahArAjazrIe javAba Ape. bhAIjI ! mAre paMjAba gayA sivAya cAle tema nathI, je A vakhate nahi pahecAya te ghaNuM kAme adhUrAM raheze. ahIM tamArI tabiyatanI ciMtA paNa rahe che. " AcAryazrIe ciMtA vyakta karI. prabhe Apa sukhethI paMjAba padhAre. ahIM zrI zubhavijyajI, zrI matIvijyajI tathA vallabha che ne ! teo te mArI khUba khUba sevA kare che. ajameramAM te traNe munirAjee mArA mATe ujAgarA paNa karelA." temAM zuM navAI kare che ? tamArA jevA guNInI sevA karavI e te sAne dharma che." juo vallabha ! tame badhA ahIM ja rahI jAo. dilhImAM sArA hakIme maLI raheze. vaLI dilhIne zrI saMgha bahu ja gurubhakata che. je bhAIjInI tabiyata sArI thaI jAya te paMjAba tarapha vihAra karazo. paNa kadAca vakhata vizeSa lAge te ahIM comAsAnI paNa badhI anukULatA thaI raheze." gurudeva ! ame khuzIthI gurudevanI sevA mATe rahIzuM. amArI ciMtA na karaze." zrI vallabhavijayajIe sevA mATe taiyArI batAvI.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruviraha 99 "nA tame ekalA-ajANyA che te huM jANuM chuM, paNa muni mahArAja zrI kamaLavijayajI mahArAja ahIM cAturmAsa karavAnA che. temane tamane sAro sAtha maLaze. tamArI teo khUba saMbhALa rAkhaze." prabha ! Apa sukhethI padhAre. ame Apane bhAIjInI tabiyatanA khabara vAraMvAra ApIzuM. amArAthI banatI badhI sevAsuzruSA karIzuM." ApaNA ceritranAyake hiMmatathI javAba Ape. AcAryazrI vihAra karI gayA ne ahIM bhAIjInI tabiyata bagaDI. dilhI zrIsaMghanA AgevAne vAta sAMbhaLI tarata ja upAzraye deDI AvyA. dilhI te zuM paNa AkhA hiMdustAnamAM prasiddha evA hakIma mahamUdamAMne bolAvI lAvyA. hakImajIe banatA badhA upAye karyA paNa tabiyata vizeSa kharAba thatI gaI. ApaNuM caritranAyaka to rAtadina gurusevAmAM akhaMDa sevAbhAve lIna thaI gayA hatA. ArAmanuM te nAma nahotuM, paNa kadI kadI gocarI paNa bhUlI jatA. zrI metavijayajI ane zrI zubha vijayajI mahArAjazrIe paNa bhAIjInI bhAre sevA karI. dilhIne saMghe te guruvaryanI sevAbhakita, ASadhavaidya-vageremAM kazI kamInA na rAkhI. pAlImAM eka yatInA IlAjathI pahelAM ArAma thayelo. temane pAlIthI khAsa tAra karI bolAvavAmAM AvyA. mahArAjazrI ! meM gurujIne barAbara tapAsyA che. pAlImAM te temane ArAma paNa thayo hato. Aje te
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya zarIra khUba kathaLyuM che." yatizrIe zrI harSavijayajI mahArAjazrIne barAbara tapAsI mahArAjazrI tathA saMghanA AgevAne judA belAvI kahyuM. paNa Apa te vayevRddha ane bahu ja anubhavI ane siddhahasta vaidyarAja che. Apa amane sAcI salAha Apazo eTalA mATe te A gurubhakatAe Apane pAlIthI belAvyA che. " zubhavijayajIe vaidyarAjane khulAse pUcho. mArA hAthamAM have bAjI rahI nathI. A roga asAdhya cheH sAdhya hoya te te hajAra upAya thaI zake. mAre sATha varasane anubhava kahe che ke have gurumahArAjanI jIvanadorI jarjarita thaI gaI che. aMtima samAdhi ane zAMti mATe have badhA prayatna karavA joIe." yatie spaSTa kahI dIdhuM. sAhebapaMjAbathI vaidyarAja padhAryA che." hajI to yatizrI beThA che ane gurujInA IlAja mATe zuM karavuM te vicAra cAle che, tyAM eka gRhastha khabara ApyA. padhAropadhAro! vaidyarAja ! ame badhA mUMjhavaNamAM paDayA chIe. ApazrI amane koI upAya batAve te kRpA." saMghanA AgevAnoe vaidyarAjanuM svAgata karatAM vinaMti karI. paMjAbanA prasiddha vaidyazrI sukhadayAla AcAryazrInA AdezathI AvyA hatA. te jaDiyAlAgurUnA vaidya hatA. 70 varSanI umaranA vRddha vaidyarAje muni mahArAjazrI
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruviraha 101 harSavijayajIne ghaNIvAra tapAsyA. thoDIvAra vicAra karyo ane pachI yatizrInI sAthe roga-davA-nidAna ane IlAja mATe khAnagI rIte becAra vAta karIne spaSTa jaNAvyuM. mane AcAryazrIe mokalyo che. temaNe mane e paNa sUcanA ApI che ke tamAro spaSTa abhiprAya tame Apaze. meM paNa khUba vicAra karI je. vaLI zrI yatizrI ahIM hAjara hovAthI temanI sAthe paNa meM ThIka carcA karI che." Apa amane je kahezo te ame barAbara mAnIzuM ane yathAyogya te pramANe karIzuM." eka AgevAne vaidyarajane kahyuM. mahArAjazrI ! huM jANuM chuM ke teo ApanA paramapUjya gurudeva che. huM e paNa jANuM chuM ke Apa temane mATe prANa pAtharI rahyA che. zrI saMghanI sevAbhakita te prazaMsanIya che, paNa tUTInI bUTI nathI hotI. mAre abhiprAya che ke have gurudevane aMtima samaya che. tame badhA hiMmata rAkhIne temane aMtima samaya sudhArI lya." ApaNA caritranAyakane temaNe pitAnI draSTi jaNAvI. paNa vaidyarAja ! have bIje kaze upAya nathI zuM ? Apa ane yatijI jevA niSNAta vaidyo paNa zuM kAMI nahi karI zake ?" ApaNA caritranAyake udAsa manathI gaLagaLA hRdaye pUchyuM. "mahArAjazrI ! IlAja hota te to ame te jarUra
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 vAta che, khatAnyeA heta. hA. eka nIkaLI jAya teA kadAca thADA divaseA AzA matAvI. yugavIra AcAya AjanI rAta jo lakhAya. " vaidyarAje "" " sAheba ! ApaNe have samaya nathI gumAvaveA. ApaNAthI thAya te aMtima kriyA karI levI joie." eka AgevAne munirAjone kahyuM. munimahArAjazrI haSa vijayajI mahArAja bahu ja sujJa hatA. te paristhiti samajI gayA. vaidyonI nAnI mATI vAta ane badhAnA mananI dazA uparathI tema ja peAtAnA zarIranI viSama sthiti joIne te pAte enrI UThayA. HH vallabha ! have aMtima samaya AvI pahoMcyA che. tuM kazI ciMtA na karIza. me' abhigraha karI lIdhe che. jo tuM bahu DhIlA che. hi'mata rAkhaje. " " gurudeva ! gurudeva! mArA prabhu! mAruM zuM thaze !" ApaNA caritranAyaka DhagalA thaI gayA. AMsunI dhArA cAlavA lAgI. " sAheba ! A zu'! aMtima samayane oLakhA. hiMmata rAkheA, " saMghanA AgevAnAe samajAvyA. " vallabha ! beTA ! tuM tA mArA lADakA che. te mArI aheAniza bhAre sevA karI che. tuM khaDabhAgI thaIza. AcAzrInuM nAma amara karIza. " gurue chellA AzIrvAda ApyA. vAnuM hRdaya rAkhI munirAjee AleAcanA, Adi kriyA karAvI. * cattArima'gala' Adi pATheAccAra karAvye.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruviraha 103 khAmemi savva jIvA" kahI kSamAprArthanA karI. pachI paramAtmAnA dhyAnamAM lIna thaI gayA ane dhyAnamAM ne dhyAnamAM munirAjazrI harSavijayajI mahArAjane AtmahaMsa UDI gaye. nazvaradeha chaDI AtmA hamezAne mATe cAlyA gayA. saMvata 1946 nA caitra sudI 10 tA. 21-3-1890 nI rAtri gojhArI rAtri hatI. te rAtrie zrI harSavijayajI mahArAja svarge sIdhAvyA. dilhInA zrIsaMghe bIje divase dhUmadhAmapUrvaka mahArAjazrInA dehano agnisaMskAra karyo. dilhImAM lAla killAnI pAse vAjAM vagADavAnI keIne rajA maLatI nathI, paNa A jaina sAdhunI smazAnayAtrA mATe khAsa rajA maLI hatI. Aja ApaNA caritranAyakanA duHkhane pAra nahote. ATha divasanA ujAgarA te hatA. gurusevAmAM khaDe page rahelA, paNa badhI sevA nakAmI gaI. guru ekAeka pitAnA bALaziSyane cheDI cAlyA gayA. Aje gocarI paNa na karI. na koInI sAthe vAtacIta. badhA sAdhumunirAjee ghaNuMe samajAvyA paNa gurune virahakALa kema bhUlyA bhUlAya ? vallabha! tame kazI ciMtA na karaze. gurudevanuM sthAna te khAlI ja rahevAnuM paNa tamAre te dayAsAgara AcAryazrInI pAse ja rahevAnuM che. hamaNAM te tame ahIM rahe. dilhInA zrIsaMghanI vinaMti che. ahIM comAsuM karIe ane comAsuM pUrNa karI ApaNe badhA gurudevane bheTazuM." zrIkamalavijayajI Adi munirAjee samajAvyA.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 yugavIra AcAya tamArA abhyAsa mATenI badhI vyavasthA thaI raheze. tamane kazI takalIpha nahi rahe. tame jeTalo vakhata kaheze teTale vakhata huM tamane abhyAsa karAvIza." muni mahArAja zrI zAMtivijayajI mahArAjazrIe sahAnubhUti darzAvI. Apa sonI mArA para asIma kRpA che. Apa badhA mane savA rAkhaze paNa mAruM mana lAgatuM nathI. gurucaraNa to mArA nasIbamAMthI gayAM. have te AcAryazrInA caraNemAM jaIne ja jaMpIza." ApaNuM caritranAyakane guruviraha asahya hatuM. temanA manane cena nahotuM. AcAryazrI vinA temane kharuM sAMtvana maLe tema nahotuM. badhA munirAje ane zrAsaMghanI rajA laI ApazrI ApanAva gurubhAI zrI zubhavijayajI mahArAjazrI tathA zrI melIvijayajI mahArAjazrInI sAthe dilhIthI paMjAba tarapha vihAra karI gayA. jIvananI aMdhArI vATa para navanavA dIpakano prakAza DhaLAI rahyo hate. sAdhakane sAhasanI zI kamInA ! jIvananuM sukAna navA nAvikanA hAthamAM soMpAtuM hatuM.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ot paMjAbanI rakSA [ 14 ] " gurudeva ! gurudeva ! mArA gurune cheDIne Avyo. huM zuM karuM ! kAM jAu... ! prabhu! prabhu !" AcAryazrIne jotAM ja ApaNA caritranAyakane guru yAda AvI gayA. caraNamAM mastaka mUkI dIdhuM. drazya bhAre hRdayadrAvaka hatuM. adhA munirAjonI AMkhA azraothI bharAI gaI. AcArya zrInI AMkhe paNa sajaLa thaI gaI. " beTA vallabha ! e tArA guru hatA paNa mArI te e jamaNI bhujA hatI. paNa zuM thAya ! evuM nirmANa haze. " AcAya zrIe peAtAnuM du:kha vyakta karyuM. dayAsAgara ! dilhIthI ahIM sudhI pahoMcyA hata te ! rastAmAM ja risAi gayA. ame na pacAvI zakayA." ApaNA caritranAyaka gaLagaLA thaI gayA. " bhAI ! emAM tamAre zuMDhoSa, bhalabhalA vaidyoe HH
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ yumavIra AcArya hAtha khaMkherI nAkhyA pachI tamAruM zuM gajuM? tUTInI bUTI nahi. tame te rAta dina mATe sevA karI. tamane to dhanya che." A AcAryazrIe sAMtvana ApyuM. tAraNahAra! evA guru te bhavobhava maLaje. temane zAMta svabhAva, amRta vANa, ziSya pratye athAga prema, bhaNAvavAnI saraLa paddhati, tapazcaryA ane kAryadakSatA badhuMye yAda Ave che." caritranAyaka gurune yAda karI kahevA lAgyA. vallabha! UbhuM thA! ATalo badho duHkhI na thA. bhAvI bhAva koI mithyA karI zakayuM che!" AcAryazrIe temane potAnA caraNa pAsethI uThADayA. prabhe!have Apa mane ApanA caraNathI dUra na karazo." "cintA na karIza! beTA ! tuM mArI pAse ja raheje. mAre tAruM ghaNuM kAma che. tene te mAre bhaviSyanA mahAna kArya mATe taiyAra kare che. tenI tAlima have zaru thaze." AcAryazrIe bhaviSya bhAkhyuM. "dayAnidhi ! huM te Apane caraNakiMkara chuM. bALaka chuM, ajJAna chuM, mane jJAna cakSu Apo. huM Apane saMdezavAhaka banIza. ApanI AjJA mAre mATe zirasAvaMgha haze." dilhIthI munimahArAjazrI zubhavijyajI mahArAja tathA muni mahArAjazrI metIvijayajI mahArAja sAthe vihAra karatAM karatAM aMbAlA AvI pahoMcyA. guruvirahane bhAra hRdaya parathI khasyo nahate. mArgamAM paNa vAraMvAra guruvarya yAda AvI jatA ane AMkha bhInI thaI jatI. keI kaI vakhata
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMjAbanI rakSA 107te gocarI paNa rahI jatI. banne munirAje temane hRdayabhAra ocho karavA prayatna karatA ane kSaNabhara zAMti jaNAtI. paNa gurudevanA darzana thatAM ja hRdaya uchaLyuM. guruvarya yAda AvI gayA. temane saMbhALI sAjA sArA gurudevanA samakSa lAvavAne badale, dilhImAM ja mUkIne AvavuM paDayuM. gurudeva zuM kaheze? guruvarya have kayAM maLaze ? eka pachI eka vicAre ubharAyA ane hRdaya hAtha na rahyuM. gurudevanA caraNamAM DhaLI paDayA. bhAre karuNa drazya banI gayuM. guru-virahanuM kevuM asahyA. duHkha hatuM ? aMbAlA chAvaNIthI vihAra karI AcAryazrI aMbAlA zaheramAM padhAryA. zrI saMghe AcAryazrIne dhAmadhUmapUrvaka praveza karAvyuM. A vakhate ghaNA varSe AcAryazrI paMjAbamAM padhAryA hovAthI paMjAbanA zahera zahera ane gAma gAmathI strIpuruSe darzanArthe AvavA lAgyA. AcAryazrInI. sAthe A vakhate paMdara munimahArAje hatA. 1 zrI kumudavijayajI mahArAja 2 zrI cAritravijayajI mahArAja 3 zrI kuzaLavijayajI mahArAja 4 zrI hIravijayajI mahArAja pa. zrI udyotavijayajI mahArAja zrI sumativijayajI mahArAja 7 zrI suMdaravijayajI mahArAja 8 zrI amaravijayajI mahArAja 9 zrI mANekavijayajI mahArAja 10 ApaNA caritranAyaka 11 zrI labdhivijayajI mahArAja 12 zrA zubhavijayajI mahArAja 13 zrI motIvijayajI mahArAja 14 zrI bhaktivijayajI mahArAja 15 zrI rAmavijayajI mahArAja. AcAryazrInI sevAmAM divase javA lAgyA. AcA
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 , yugavIra AcAya yazrI ApaNA caritranAyakane potAnI pAse ja rAkhatA. hamezAM kAMIne kAMI kAma te hoya. patravyavahAra te cAlu hoya ja. kaI kaI praznonA javAba paNa taiyAra karavAnA hoya. keI pustakanI nakala karavAnI hoya. A uparAMta gUjarAtI patrapatrikAo je je AvatAM te ApaNuM caritranAyaka AcAryazrIne hamezAM vAMcI saMbhaLAvatA. dhIme abhyAsamAM paNa mana jeDAyuM. guruviraha e che ke, jJAna dhyAnamAM jIva lAgI gaye. gurudeva? A navIna muni mahArAja gUjarAtI jaNAya che." eka saMghanA AgevAne yuvAna munirAjane AcArya zrInI pAse beThelA joIne kahyuM. tamAruM anumAna kharuM che. ApaNA muni mahArAjazrI kAMtivijayajI ane muni mahArAjazrI haMsavijayajInA gAmanA che." AcAryazrIe javAba Ape. gurudeva! che te nAnA paNa catura ane sevAmUrti jaNAya che. huM te ghaNA divasathI joyA ja karuM chuM. haMmezAM nAnA moTA kAmamAM rokAyelA ja rahe che." gRhastha pitAne abhiprAya darzAvyuM. lAlAjI! e celA che, zAMtamUrti zrI harSavijayajI mahArAjanA. temaNe A metIne pANIdAra banAvyuM che. hajI hamaNAM ja temanA gurunI aheniza akhaMDa sevA karIne cAlyA Ave che. mAre te e mahAmaMtrI che. bhavibane sAco vArasa che." guru mahArAje potAnI bhAvanA vyakta karI.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 pa'jAmanI rakSA " prabhA !paNa e meAtIne Apa te Apeja ApavAne che ne, khUba abhyAsa paNa karAvaze ane evI tAlIma Apaze ke bhaviSyamAM ApanuM nAma rozana kare." bIjA gRhasthe AcAya zrIne prAthanA karI. " bhAI! huM tene paMjAbanI rakSA te zIkhavI rahyo cha ,, "paNa sAheba ! gujarAtane keNa sabhALaze. '" trIjA gRhasthe TakAra karI. " gUjarAtane saMbhALavAvALA ghaNA che. tenI khATa nathI. tyAM tA eka kahetAM ekavIza.' tAraNahAra ! paNa A tamArA taiyAra thayelA ' pujAanA rakSaka ne kaI gujarAtamAM uDAvI na laI jAya. ' eka sajjane zakA karI. 66 mArI tAlIma evI pAkI haze ke paMjAmanI rakSA e emanA jIvanamaMtra haze. te mATe te mArI badhI zaktino upabhAga huM tene taiyAra karavAmAM karavAnA chu paMjAbanu nAma sAMbhaLatAM AsamAnamAM uDIne paNa te Avaze. mArI mahatvAkAMkSA jarUra phaLaze ja phaLaze." badhA sAdhue nAnA munimahArAjanA bhAgyanI rekhA joI rahyA. paMjAbanA AgevAnA Ana Mdita thayA. gurudevanA amRtavacananuM pAna karatAM karatAM ApaNA caritranAyaka peAtAne dhanya dhanya mAnavA lAgyA.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhyAsa ane tAlIma [ 15] gAdeva ! sAdhvI pArvatIjI keNu che?" ApaNA caritranAyake prazna karyo. kema bhAI! e sthAnakavAsI samAjamAM zika ThIka prasiddha che. paMjAbamAM te te pUjya manAya che. viduSI paNa gaNAya che." paNa sAheba! temanI A dIpikA paMcIne te bhAre duHkha thAya che." ApaNA caritranAyake pitAnuM duHkha vyakta karyuM. ApaNA zAstraviruddha ghaNuM ja bharaDyuM haze." sAheba ! huM AkhI dIpikA vAMcI gayo. zvetAMbara mUrtipUjaka zAstro ane sAdhuo badhA upara sakhata prahAra karyA che. mUrtipUjA viSe paNa AkSepa che. A te asahya che." vAta te barAbara che. huM jarA joI jAuM pachI yogya vicAra karIe."
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhyAsa ane tAlIma " zrIjI! meM dIpikA vAMcyA pachI eka tenA javAba taiyAra karyo che. lagabhaga tenA badhA AkSeponA temAM saceTa javAba AvI jAya che. ApazrI jarA kurasada meLavI joI jaze ?" (C 111 ' 29 zAkhAza ! zAkhAza ! mArA vallabha! tuM Ave catura ane buddhizALI haIza, te Ajeja jANyuM. javAkha paNa taiyAra karI lIdhe. zuM nAma rAkhyu che bhAI ! " " gurudeva ! me... te vicitra nAma rAkhyuM che. ApanI maMjurI maLe te gappa dIpikAsamIra ' nAma rAkhavuM che. vAha bhAI vAha, nAma paNa ThIka zeAdhI kADhayuM. caritranAyakanI A sauthI pahelI bALa-racanA. paNa e prathama racanAmAM viduSI gaNAtAM sAdhvI pArvatIjInI badhI dalIleAnA jaDabAtoDa javAbe hatA. ekeeka AkSepanI samAleAcanA ahuja buddhipUrvaka karavAmAM AvI hatI. sUtranA AdhAre| TAMkI pustakane samRddha banAvyuM hatuM. HH "" ahIMthI AcArya zrIe ludhiyAnA tarapha vihAra karyAM. ahIM saMghanI prArthanAthI munimahArAjazrI udyotavijayajI, munimahArAjazrI suMdaravijayajI mahArAja Adi sAdhuone tyAM cAmAsuM karavAnI AjJA ApI. ApaNA caritranAyakanA meATA gurubhAI munimahArAjazrI premavijayajI mahArAja kAraNavaza bhAIjI mahArAjanA ( harakhavijayajI ) svargAreAhaNa pahelAM dilhIthI paMjAba AvyA hatA. ahI' ane maLyA. ApaNA caritranAyake peAtAnA traNe gurubhAI enI salAha la, AcAryazrIne prAthanA karI ke ApanI AjJA hoya te
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 yugavIra AcAya amArI cArenI IcchA ahI ludhiyAnAmAM gurumahArAjazrI havijayajI mahArAjanA nAmathI jJAnabhaMDAra sthApavAnI che. AcAryazrIe te mATe AnaMdapUrvaka AjJA ApI. cAre gurubhAI AnI preraNAthI ludhiyAnAmAM ' zrI harSIvijayajI jJAnabhaDAra" nAmathI eka pustakAlaya ughADavAmAM AvyuM. pAchaLathI te bhaMDAra jaDiyAlAgurUmAM mekalavAmAM AvyA. ludhiyAnAthI vihAra karI AcArya zrI malerakATala padhAryA ane sa. 1946 nuM cAturmAsa ahIM thayuM. ApaNA caritranAyakanuM A ceAthuM cAturmAsa hatuM. A cemAsAmAM abhyAsa tarapha dRSTi karI. abhyAsa mATe tIvra IcchA hatI paNa badhI jagyAe te mATe sAmagrI naheAtI maLatI. kAI jagyAe sAmagrI hatI teA kAma vizeSa rahetu. A vakhate te mATe vizeSa lakSya rahyuM. ahI nyAyanA abhyAsa karyAM. amarASa pUrNa karyAM. abhidhAna cintAmaNI nAmamALAne paNa ghaNAkharA bhAga thai gayeA. upAdhyAyajI zrIsamayasuMdarajI racita dazavaikAlika sUtranI laghu TIkAnA abhyAsa Ape pAlIthI dilhI jatAM guruvaya' zrI bhAijImahArAja pAse karyA hatA. ahIM AcAryazrInI pAse daza vaikAlikanI zrI haribhadrasUrimahArAja viracita bRhad TIkA tathA AcAra pradIpanA abhyAsa karyo. A cemAsAmAM jJAnanA udaya thayA ane bhaviSyanI taiyArI thavA lAgI. AcArya zrI paNa samaya meLavI Apane zIkhavavA lAgyA. ApaNA ciratranAyaka paNa abhyAsamAM lIna eka kSaNa paNa nakAmI gumAvyA vinA thaI gayA. bALapaNathI ja jANe bhaviSyanI taiyArI mATe ja
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhyAsa ane tAlIma 113 pite sarjAyA heya tema AcAryazrIne prabhAvazALI amRta varasatAM vyAkhyAne haMmezAM dhyAnapUrvaka sAMbhaLatA. ekAda be comAsA sivAya lagabhaga badhAM vyAkhyAne pate sAMbhaLyA che, ane vyAkhyAnazailI, dRSTAMte, samAlocanAnI daSTi tathA samAjane rUcikara thaI paDe tevA vicAra ane tatvanI carcA temaNe evAM te grahaNa karI lIdhAM ke jyAre jyAre teo vyAkhyAna Ape che tyAre kharekhara e gurudevanI vANI ane zailInI yAda Ape che. gurudevanA bhakta vRddhajane Aje paNa kahe che ke ApaNuM caritranAyakanA hRdayamAM gurudevane sAkSAta vAsa che. malerakeTalAthI vihAra karI rAyakeTa, jagarAvA thaI jIrA thaI paTTI padhAryA. paTTIna zrIsaMghe cAturmAsa mATe vinati karI ane AcAryazrIe zrIsaMghane utsAha joI, te mATe pitAnI saMmati ApI ne kSetrasparzanA pramANe yathAgya karavA jaNAvyuM. paTTImAM paM. uttamacaMdrajI eka vayovRddha vidvAna hatA. ApaNA caritranAyake temanI pAse caMdrikAnuM vivecana zarU karyuM. paMDitajInI zalI saraLa tathA mane gamya hovAthI A pazrIe caMdrikAnI punarAvRtti zarU karI. ahIMthI vihAra karI ApaNuM caritranAyaka zrI cAstrivijayajI mahArAjanI sAthe jaDiyAlAgurUmAM AvyA. ahIM eka yAyika paMDita pAse nyAyAdhinI tathA caMdrodaya nAmanA be nyAyana graMthanuM adhyayana karyuM. AcAryazrI paNa kasUra amRtasara thaI ahIM padhAryA. ahIM AcAryazrIjInI pAse
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 yugavIra AcAya zrI kamalavijayajI mahArAja sAthe Ape paNa samyakatva saptatinuM adhyayana zarU karyuM. amRtasaramAM pratiSThA thavAnI hatI. AcAryazrInA varada haste zrI aranAthasvAmIne pratiSThA mahotsava thavAno hato. saM. 1947 nA vaizAkha sudI 6 ne divase samArehapUrvaka pratiSThA thaI. ApaNA caritranAyake AcAryazrInI sAthe pratiThAnI kriyAvidhimAM rasapUrvaka bhAga lIdho. temane AmAMthI ghaNuM zIkhavAnuM-samajavAnuM maLyuM. AcAryapravaranuM saM. 1947 nuM mAsuMnirNaya pramANe paTTImAM thayuM. ApaNuM caritranAyakanuM paNa pAMcamuM mAsuM paTTImAM thayuM. paTTImAM ApaNuM caritranAyake paMDitazrI uttamacaMdrajInI pAse "caMdraprabhA " vyAkaraNanuM adhyayana zarU karyuM. sAthesAthe thoDuM jatiSanuM jJAna paNa meLavyuM. ahIMthI jyotiSa tarapha prema thaye ane jyotiSa viSene vizeSa abhyAsa paNa dhIme dhIme karyo. Aje paNa jyotiSa viSenuM ApaNA caritranAyakanuM jJAna bahu UMcA prakAranuM gaNAya che. muni mahArAjazrI kamaLavijayajI mahArAjazrInA anugrahathI zrI AvazyakasUtranuM adhyayana paNa AcArya mahArAja pAse thatuM rahyuM. - valAda (amadAvAda) nivAsI zrIyuta DAhyAbhAI nava mahinAthI dIkSA mATe AvyA hatA. temane abhyAsa cAlate hate. te cAritrane pAtra hatA. temanI vAraMvAranI vinatithI temane saM. 1948 nA kArataka vada 5 nA divase AcAryazrIe dikSA ApI nAma vivekavijayajI rAkhyuM. temane AcArya
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ I + abhyAsa ane tAlIma 115 zrIe ApaNA caritranAyakanA nAmanI dIkSA ApI. A temanA prathama ziSya. prathama ziSyamAM viveka maLyA. kevuM maMgaLa zukana ! paTTIthI vihAra karI jIrA padhAryA. ahIM saM. 1948 nA mAgazara sudI 11 nA divase zrI cintAmaNI pArzvanAthajInI pratiSThA tathA bharUcanivAsI parama zraddhALu, paramabhakata dharmAtmA zeTha zrI anupacaMda malucaMda keTalIka sphaTikanI mUrtio lAvyA hatA, tenI aMjanazalAkA karAvI. AcArya mahArAja to jANatA hatA ke mAre vallabha (vijayajI) ja paMjAbanI rakSA karaze, tethI pratyeka kAryamAM temane tAlIma ApatA hatA. A pratiSThA tathA aMjanazalAkAnI badhI vidhi AcAryazrInI preraNA pramANe ApaNuM caritranAyake karAvI. A pratiSThAutsava pachI AcAryazrI haziyArapura padhAryA. ahIM paNa lAlA gujaramalajInA banAvelA jinamaMdiramAM pratiSThA karavAnI hatI. ApaNuM caritranAyakane keTalAka sAdhuonI sAthe paTTA mokalyA, jethI temane adhUre abhyAsa AgaLa cAle. pratiSThA samaye AcAryazrIe ApaNA caritranAyakane haziyArapura belAvyA ane pratiSThAnI badhI kriyAvidhimAM AcAryazrIne hArdika sahakAra Apyo. A vakhate AcAryazrIjInI sAthe 28 muni mahArAja hatA. paMjAba zrI saMghane AgevAna gaNAtA lAlA gujaramalajI tathA lAlA nabhUmalajInI sAgraha vinaMtithI temaja heziyArapuranA zrIsaMghanI IcchAthI AcAryazrIne haziyAra
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya puramAM cAturmAsa karavAne nirNaya kare paDaze. ApaNA caritranAyakanA abhyAsa mATe AcAryazrIne ciMtA hatI ja. temaNe muni mahArAjazrI vIravijyajI mahArAjazrIne kahyuM ke tame paTTImAM cemAsuM kare to vallabhane abhyAsa AgaLa vadhI zake. mahArAjazrIe AcAryazrInI AjJA mAthe caDAvI ane teoe paTTI tarapha vihAra karyo. paTTImAM paMDita uttamacaMdrajI pAse adhyayana karavAnI sArI taka hatI, te AcAryazrI sArI rIte jANatA hatA. vaLI bIjA munione paNa te rIte thoDe thoDe abhyAsa thaze tema dhArI A vihAra karyo hate. paNa paTTI pahoMcatA ja jANyuM ke paM. uttamacaMdajI kAryavaza bahAra gayA che ane kayAre Avaze te nizcita nathI. AthI zrI vIravijayajI mahArAjazrI amRtasara padhAryA. ahIM paMDita karmacaMdajIne jega banI gayo ane caMdraprabhAne pATha zarU karyo. muni mahArAjazrI dAnavijayajI mahArAjazrIe paNa caMdrikAnA uttarArdhanuM adhyayana zarU karyuM. thoDA samaya pachI vizeSa abhyAsanI daSTie paM. karamacaMdajI banArasa cAlyA gayA. amRtasaranA zrIsaMghe bIjA paMDita zrI bihArIlAlanI vyavasthA karI ApI. temanI pAse nyAyamuktAvalInuM adhyayana zaru karyuM. te paNa thoDA divasamAM potAne gAma cAlyA gayA. abhyAsa adhUro rahyo. AcAryazrI pAse paNa rahevAnuM na banyuM. abhyAsa mATe to khUba tamannA hatI. A umaramAM je abhyAsa thaze te thaze. pachI te ghaNIghaNuM javA
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhyAsa ane tAlIma 117 badArImAM kazuM nahi bane. paNa karavuM zuM? vidvAne maLe nahi, maLe te thoDA divasamAM cAlyA jAyaH A vakhate eka navIna taka prApta thaI. muni mahArAjazrI vIravijayajI mahArAja pAse bhAvanagaranA dharmaniSTha vidvAna AgevAna zrI kuMvarajIbhAI nA patra AvyA. temAM jaNAveluM }" ke "makasUdAbAda nivAsI bAbu buddhisihajI dudheDiyAe pAlItANAmAM eka sa'skRta pAThazALA khAlI che. je munirAja adhyayana karavA Icche tene mATe bahu ja sArI vyavasthA che. sArA paDitAnI paNa vyavasthA che, mATe je munirAjone A pAThazALAnA lAbha levA hAya, tene ApazrI preraNA karaze. jo ApazrI mane jaNAvaze| te huM jAte tyAM jaIne yathAzakti adhI vyavasthA karI karAvI ApIza. ' taka te sAMpaDI hatI, paNa bIjI tarapha eka meTA kavyabhAra paNa ubhA hatA. zu' karavuM enI vimAsaNa cAlu AvIne UbhI rahI.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ke gurusevA [16] valabhavijaya !tamArA abhyAsa mATe Aje ja eka patra che." mahArAjazrI vIravijayajI mahArAje kahyuM. jI! zuM gurudevane patra che! " ApaNuM caritranAyake Azcarya batAvyuM. nA! bhAvanagara nivAsI dharmapremI zeTha kuMvarajI ANaMdajIne." - ? zuM lakhe che? koI sArA paMDita ahIM AvI zake tema che?" nA bhAI! paMDita te tyAMthI na AvI zake. tyAMnA paMDitane ahIM A dezamAM phAve paNa nahi, paNa tyAM siddhA
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ke gurusevA 119 calajImAM eka pAThazALA thaI che. tyAM sAdhuo mATe ghaNuM sArI vyavasthA che." mahArAjazrI ! e te bahu sArI vAta che. paNa huM ahIM, ne pAThazALA pAlItANAmAM. zuM thAya? javuM paNa kema ane gurudevanI AjJA vinA jaIpaNa kema zakAya?" ApaNA caritranAyake muMjhavaNa darzAvI. tamArI abhyAsanI icchA te prabaLa che. AcAryazrI paNa te jANe che. mane lAge che tamane AjJA maLaze. huM paNa gurudevane lakhIza. tamAre vicAra pAka karI le." sAheba, mAre te lAkha vAte tyAM javuM che. abhyAsa thato hoya ane gurUdevanI AjJA maLe to pachI zuM joIe. ApazrI kRpAdRSTithI be zabda lakhe te kadAca gurudeva AjJA Ape." "huM lakhuM chuM, tame paNa tamArI IcchAdarzaka patra sAthe ja bIDe. huM mAnuM chuM ke AcAryazrI jarUra maMjUrI Apaze." te te dhanabhAgya mArAM ! mArI abhyAsanI tamannA te evI che ke AjJA maLe te bIjI ja ghaDIe vihAra karuM. sAthe kaI munirAja heya teja e sAhasa thaI zake." bhAgyazALI ! AcAryazrInI saMmati te AvavA de, pachI badhI vyavasthA thaI jaze." - AcAryazrIne patra lakhavAmAM AvyuM. sAthe bIjA munirAjone pUchavAmAM AvyuM te munirAjazrI rAjavijayajI
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya mahArAja tathA munizrI metIvijayajI mahArAja ApanI sAthe javA mATe taiyAra thaI gayA. ApaNuM caritranAyaka te AnaMdamAM AvI gayA hatA. siddhAcaLanAM svapna sevatA hatA. jaladI jaldI vihAra karIzuM, jarUra paDaze te babe vihAra savArasAMja karIzuM. paNa pAlItANA pahoMcIne cAturmAsa karIzuM. abhyAsa paNa jaldI thaze. tIrthAdhirAja AdIzvara dAdAnAM darzana thaze. thoDA ja vakhatamAM eka ghaDIne paNa vakhata gumAvyA vinA abhyAsamAM lAgI jaiza ane nyAya vyAkaraNa, tatvajJAna, vagerene abhyAsa pUro karI gurudevanA caraNamAM pAchA pahoMcI jaIza. A mIThAM madhurAM svapna cAlatAM hatAM, tyAM TapAla AvI; ane jenI khUba rAha jovAtI hatI te AcAryazrIne patra paNa AvI gaye. sAheba? zuM gurudevane patra AvI gayo ?" hA, tamArA patrane ja javAba lAge che. ane temAM gurudeve saMmati ja ApI haze. abhyAsa mATe te gurudeva nA naja kahe. kholIne vAMcone." jI nA! Apane patra che. Apaja vAMce." "are bhAI, emAM zuM! lAva huM vAMcI batAvuM." AcAryazrInI te AjJA AvI che." paNa lakhe che zuM?" zrIjI lakhe che ke "javAnI IcchA ja hoya te khuzIthI jAo, paNa pAMca varSathI vizeSa na raheze. pAMca varSa
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ke gurusevA pahelAM paNa jyAre IcchA thAya tyAre ahIM pAchA AvI javuM. e vAtane khyAla rahe ke kadAca banne bAjuthI na rahI jAe." 111 ApaNA caritranAyakane jaldI javAnI tAlAvelI hatI. AcAryazrInI AjJA teA hatI. vizeSa rahasyanA vicAra karavA teA mana nA pADatuM hatuM. AjJA che, teA pachI javuMja. vaLI huM vahelA AvI jaiza. Ama vicAra karI taiyArI karI lIdhI. maptheNa vaMdAmi ! " amRtasaranA epAMca AgevAne mahArAjazrI vallabhavijayajI pAlItANA tarapha vihAra kare che te vAta sAMbhaLI, muni mahArAjazrI vIravijayajI mahArAjazrI pAse doDI AvyA. 66 " dharmalAbha ! kema lAlAjI ! ' " sAheba ame sAMbhaLyuM che ke muni mahArAjazrI vallabhavijayajI Adi pAlItANA tarapha vihAra kare che." " hA ! tamArI vAta sAcI che. gurudevanI AjJA paNa AvI gaI che. pAlItANAmAM eka pAThazALA che, tyAM abhyAsa mATe sArUM sAdhana che, " " sAheba ! AcAya mahArAja pAlItANA jeTale dUra javA mahArAjazrIne AjJA Ape te amArI samajamAM AvatuM nathI. bhaviSyanA paMjAbanA rakSakane gurudeva peAtAthI judA pADe ja nahine." AgevAnAe zaMkA karI. cr juo! A rahyA zrIjInA patra. " " sAheba ! patra teA che paNa temAM AcAya zrInI AjJA
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya spaSTa nathI. " patra vAMcIne AgevAnAe spaSTatA karI. " zuM kaheA che, lAlAjI! AmAM spaSTa te lakhyuM che ke khuzIthI jAo. pachA bAkI zuM rahyuM?" ApaNA caritranAyaka A carcA sAMbhaLI AvI pahoMcyA ane javAnI taiyArImAM A vighna kayAMthI; tema vicArI uparanA zabda khelI uDavA. 12 * mApha karaze, sAheba ! ame ApanI sAthe vivAda karavA nathI IcchatA paNa eTaluM kahyA vinA te nahi cAle ke AcAya zrInA abhiprAya Apa kharAbara nathI samajyA. '' AgevAnAe nIDaratAthI vinayapUrvaka kahyuM. cr lAlA pannAlAlajI ! tame ja kaheAne, AmAM gurudevanI AjJA che ke kema ? " ApaNA caritranAyake pUchyuM. " sAheba ! etraNa vAkacA zrIjInAM evAM che ke jemAM temanI IcchA teA nathI mAtra ApanI IcchA pramala hAvAthI nA nathI lakhI, paNa te mATe izAre teA cheja. ' " e betraNa vAkayeA mane jarA samajAvaze| ? " C " ghaNI khuzIthI. jue sAheba * jo javAnI icchA hAya tA' te vAkaya ja saMdigdha che. jo tamane mAkalavA hAta te te spaSTa na lakhata ke amukaamuka sAdhu sAthe jaze. " pachI ! " " vaLI pAMca varSa pahelAM jyAre IcchA hAya tyAre AvI jajo. tenA atha paNa eja che ke jaldI pAchA AvI 66
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ke gurusevA "" javAnuM sUcana che. " e te huM paNa vicAra rAkhIne ja jAuM chuM. 123 samaju chuM. huM jaldI AvavAnA ,, 66 ' paNa sAheba! chelluM vAkaca tA spaSTa che ke kadAca anne taraphathI rahI na jAo.' A vAkacamAM zrIjI cAhe che ke tame tyAM jaze paNa kadAca abhyAsa paNa pUrA nahi thAya ane ahI te pachI kANa jANe kevA sajogo UbhA thAya. sAheba ? ame te ApanA hitanI draSTie Apane vinaMti karIe chIe ke gurucaraNamAM rahevuM eja Apane mATe zreyaskara che. pachI teA ApanI jevI marajI. '' lAlAjIe rahasya samajAvyuM. (6 lAlAjI ApanI vAta paNa vicAravA jevI che. Apa ciMtA na karo. huM ahIMthI zrIjInI pAse jAuM chuM. tyAMthI gurUdevanI AjJA laine pachI ja AgaLa vihAra karIzuM. " ApaNA caritranAyakane sa`ghanA AgevAnAnI dalIla gaLe utarI ane temaNe gurudevanI pAse javA vicAra karyAM. amRtasarathI traNe guruSa e vihAra karavAnA hatA. eTalAmAM tyAMnA yevRddha dhamapremI sajjana lAlA bAgImalajI leADhA AvyA. " mahArAjazrI ! Apa tA bhale padhAre. gurudeva te dayAsAgara che. te Apane AjJA ApI deze, paNa A mUDhAnI vAta paNa yAda rAkhajo. Apa abAlAthI pelI tarapha A ce|mAsAmAM te nahi paheAMcI zakeA. mArI vAta khATI nIkaLe teA huM sAcA gurubhakta nahi."
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 yugavI2 AcArya lAlAjInI vAta manamAM rAkhIne adhyayana mATe dhUnI ApaNA caritranAyaka cAlI nIkaLyA. AcAryazrI A vakhate miyAnI (ji. hoziyArapura) mAM hatA. tyAM pahoMcI gayA. - thoDA divasa AcAryazrInI sAthe rahI eka divasa prasaMga laIne prArthanA karI. gurudeva! mAre adhyayana mATe pAlItANA javAnI bhAvanA che. " hA ! patra te lakhyo hatene? zuM te patra nathI maLe ?" "jI! patra te maLyuM hatuM paNa amRtasaranIvAsI lAlA pannAlAlajI mahArAjamalajI vagerene lAgyuM ke gurudevanI icchA tamane gUjarAta mekalavAnI nathI." tane zuM lAge che, vatsa!" gurudeva! mArA abhyAsa mATe te A5 khUba utsuka che, vaLI huM jaldI jaladI ApanI sevAmAM pAcho AvI jaIza." khuzIthI jA! yAda rAkhaje paMjAbanI saMbhALa tAre levAnI che. gUjarAtamAM jaIne paMjAba ane tArA gurune na bhUlI jate." AcAryazrIe ApaNuM caritranAyakanI abhyAsa mATenI tamannA joIne temanuM dila na dubhAya e mATe duHkhI hRdaye rajA ApI. "gurudeva! Apa jevA mArA bhAgyavidhAtAne huM kema
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ke gurusevA 125 bhUlIza? paMjAba te have mArA hRdayamAM jaDAI gayo che. huM jaldI jaladI ApanA caraNamAM AvI pahoMcIza." ApaNuM caritranAyake gurudevanA caraNe mastaka namAvI rajA lIdhI. AcAryazrIe traNe munione vidAya ApI. ApaNe caritranAyakanA javA sAthe hRdayamAM thoDe AghAta thaye. traNa jaNane jatAM lAMbe sudhI joI rahyA. kyAre pAchA Avaze, tema vicAra Avyo. ghaDIyALamAM AThanA TakerA thayA. sAheba! A traNa munio gayA che, te ATheka mahinAmAM pAchA AvavA joIe. A ghaDIyALanI sUcanA mane bahuja samayasaranI lAge che." eka sAdhue AgAhI karI. je bhAvibhAva! pAMca varSamAM te zuM nuM zuM thaI jAya!" gurudevathI belAI javAyuM. miyAnIthI vihAra karI aMbAlA pahoMcyA, tyAM, te paMjAbanA gAmegAma samAcAra pahoMcI gayA. badhI jagyAethI aMbAlAnA zrIsaMghapara patro AvyA ke tame muni mahArAjazrI vallabhavijayajI Adine rokaze. ame AcAryazrIne vinati karIne temane gUjarAta jatA rokavA IcchAe chIe. aMbAlAnA zrIsaMghe thoDA divasa sthiratA karavA prArthanA karI, tyAM te daivayoge tyAM rahevA pharaja paDI. sAthenA eka muni mahArAjane tAva AvavA lAge. eka mahine thaye paNa utare nahi. auSadha Adi karavA chatAM tAva gaye nahi. chatAM
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 yugavIra AcAya azADa sudI ekama sudhImAM ThIka thaI jAya te 8 divasamAM dilhI pahoMcI javuM tema vicAra karyo, paNa bhavitavyatA judI ja hatI. jJAnInuM kathana mithyA thatuM nathI. vaLI aMbAlAnA zrIsaMghe gurudevane prArthanA patra lakhyo ke "ahIM eka muni mahArAjanuM zarIra azakta che. AvI hAlatamAM haTha karI vihAra karavAthI rastAmAM takalIpha raheze. vaLI amArA zaheranI paNa badanAmI kahevAya. Apa temane ahIM comAsA mATe AjJA lakhazo. ame paNa temane vihAra karavA daIzuM nahi." AcAryazrIe turata javAba lakhI jaNAvyuM. sAthenA muninI tabiyata barAbara nathI to vihAranuM sAhasa na karavuM. aMbAlA zrIsaMghanI avahelanA karI javuM gya nathI. tame te juvAna che. comAsuM pUrNa karIne jaladI pAlItANA jaI zakAze." basa, pachI zuM bAkI rahyuM! comAsuM aMbAlA nizcita thaI gayuM. ane amRtasaravALA dharmaniSTha vRddha lAlA bAgAmalajI leDhAnI vAta yAda AvI gaI. - cAturmAsamAM bimAra munirAjanuM svAthya paNa sAruM thaI gayuM. AnaMdathI comAsuM pasAra thavA lAgyuM. aMbAlAnA zrIsaMghane paNa mahArAjazrIne cAturmAsathI lAbha thayo. najIvI vAtamAMthI zrAvakomAM matabheda hatA te mahArAjazrInA prayAsathI TaLI gayo ane saMgaThana thayuM temaja maMdiranuM kAma paNa tvarAthI cAlavA lAgyuM. A rIte 1949 nuM chaThuM comAsuM aMbAlAmAM thayuM.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ke gurusevA 127 cAturmAsamAM ApaNA caritranAyaka upara gujarAtathI paNa patra AvyA. gUjarAtamAM temanA pAlItANA taraphanA vihAranI vAta pahoMcI gaI hatI. ghaNAne te mATe AnaMda thatuM hatuM, paNa keTalAka aMgata hitaiSI Atmajanane te thoDuM duHkha thayuM. teonI te mAnyatA hatI ke ApaNA caritranAyaka gurudevanA caraNomAM rahe ane tAlIma meLave e meTAmAM meTe abhyAsa che. gUjarAtamAM pAThazALAnuM sAdhana che paNa gurusevA ane tAlIma pAse tenI kazI kIMmata nathI. vaDedarAnA dharmAtmA zeTha gokaLabhAI dulabhadAsa, meTAbhAIzrI khImacaMdabhAI, dharmakAryamAM sahAyaka javerI hIrAcaMdabhAI, bharUcanA zeTha ane pacaMda malakacaMda, khaMbhAtanA zeTha popaTabhAI amaracaMda tathA dhuLiyA (khAnadeza) nA zeTha sakhArAma durlabhadAsa AdinA patra AvyA ane te vAMcatAM ApaNA caritranAyakanA vicAromAM bhAre pari. vartana thayuM. pite paNa A mATe vicAramagna te hatA ja. eka tarapha adhyayananI tamannA, bIjI tarapha gurudevanI mamatA, teozrInI tAlIma ane temanI caraNasevAne lAbha. vaLI paMjAbanA gAmegAmanA saMghanA AgevAnone paMjAba choDIne nahi javAne anurodha. A badhAmAM gUjarAtanA patroe umero karyo. gUjarAtanA patrano namUne A rahyo. vaDedarA pUjyapAdu muni mahArAjazrI vallabha vijayajI mahArAja.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 yugavI2 AcArya zrI aMbAlA vaDedarAthI lI. sevaka............nA vaMdaNA avadhAraze. Apa sA munirAja sukhazAtAmAM haze. atre devaguru dharmanA pratApe AnaMda che. ApanA gUjarAta tarapha AvavAnA samAcAra sAMbhaLI AnaMda thayo che, kAraNa ke ghaNu varSo pachI ApanA gUjarAtamAM pagalAM thAya che. gUjarAtanA badhA gurubhaktone paNa AthI AnaMda thaze. paNa amArA jevA Asajanone te AnaMdane badale atyaMta duHkha thaze. sAkSAt kalpavRkSa samAna, jJAnasAgara, guNanidhi parama gItArtha, yugapradhAna tulya 1008 zrImad vijyAnaMdasUrijI mahArAjanA caraNomAM gurukuLavAsamAM adhyayana karavAnuM-tAlIma levAnuM cheDI Apa ahIM zA hetuthI AvavA taiyAra thayA che ? amArI te prArthanA che ke bhUlecUke paNa te mATe vicAra na karaze. ame ApanA darzanalAbhathI bhale vaMcita rahIe paNa AcAryazrInI caraNasevAmAM Apa rahe tethI amane vizeSa AnaMda thaze. AmAM ApanuM ane samAjanuM kalyANa che. ApanI sukhazAtAne patra lakhatA raheze. eja lI. dazanAbhilASI sevaka ...... ne vaMdaNa svIkArazejI AvA bIjA paNa patra AvyA hatA. manamAM dvidhA utpanna thaI. zuM karavuM? Aje A divasa e ja gaye, gocarI paNa lIdhI na lIdhI ane vAMcavA beThA. vAMcavAmAM paNa mana na lAgyuM. vicAra AvavA lAgyA. sAMja paDI ane pratikramaNa
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . adhyayana ke gurusevA 129 Adi karI saMthAro karyo. lAkha lAkha vicAre AvavA lAgyA. UMgha te na AvI te na AvI. vicAraparaMparA cAlI. abhyAsa te kare che. te pachI pAlItANa javuM joIe. eka comAsuM te rastAmAM gayuM. have jatAM jatAM paNa vakhata to lAgaze. gurudeve jaladI pAchA AvavA te kahyuM che, paNa tyAM jatAM jatAM rastAmAM bIjA kAMI vina AvyAM che? DuM ja kyAMka bimArIne bhegA thaI gayo che? are pAlItANA paheMcyuM ane gurudevanI mAMdagInA samacAra AvyA te, pachI UDIne paNa nahi pahoMcAya. vidyA vinA te rahIDA paNa AcAryazrInI chatrachAyA ane kRpAdaSTithI vaMcita rahIza, vaLI paMjAba zrIsaMgha ane badhA gurubhakatanI daSTie te gurunI AjJAbhaMga karavAno doSa paNa raheze. vaLI A zarIrane paNa ze bharoso? kone khabara hatI ke muni mahArAjazrI rAjavijayajI tabiyata Ama bagaDaze ane aMbAlAmAM rahevAnuM thaze ? sAruM thayuM ke hajI te paMjAbanI bhUmimAM chIe ane gurudeva paNa dUra nathI. paMjAbanI bhUmi-paMjAbanA leka-gurudevane saMdeza mane ahIM ja rAkhavA Ica che. mAre te zidhArtha mAnavuM ghaTe. basa huM AcAryazrInI caraNasevA cheDI kyAMya paNa nahIM jAuM. vidyA je kAMI bhAgyamAM haze te te gurudevanA caraNomAM besavAthI paNa maLI raheze. are ! temanI tAlIma ane temanI kRpAdRSTi mAre mATe mAna abhyAsa thaze. meM bhAre bhUla karI. have te kyAre comAsuM pUruM thAya : ane kacAra gurudevanA caraNamAM jaI pahoMcuM?"
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya A nirNayathI hRdaya halakuM thayuM. meTo bhAra UtarI gaye. UMgha lAdhI ane gurudevanA praphula--zAMta-maneramya vadananA svapnamAM darzana thayAM. cAturmAsa pUruM thatAM ja aMbAlAthI vihAra karI ludhiyAnA thaI jalaMdhara padhAryA. gurudeva ahIM ja hatA. kRpAsiMdhu ! mane mApha karo. mArI bhUla thaI. " ApaNA caritranAyake caraNomAM mastaka mUkI mAphI mAgI. bhAI! paMDita thaI AvyA ke !" hiMmata karI AcAryazrIe uThAyA. tAraNahAra ! bhUla sudhArIne AvI gaye. kalpavRkSa cheDIne bhramathI bIje mane vAMchita levA deDato hate." ApaNuM caritranAyake ekarAra karyo. kema sAheba! meM zuM kahyuM hatuM. ATha mahinAmAM pAchA Avaze. kevuM sAcuM paDayuM?" eka munirAje bhaviSya kharUM paDatAM kahyuM. hA bhAI! tArI vAta sAcI paDI " beTA ! AnaMdathI rahe ane abhyAsa karo. tAre mATe badhI anukULatA thaI raheze. tene javA devAnI mArI te IcchA hatI ja nahi. tuM game tyAre mane AghAta paNa thayelo paNa huM tane nirAza karavA nahotA Icchato."
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 zrI pravakane ananya prema [ 17 ] jaine zreNa vaMdAmi. '' dha lAbha, AhA ! keNu vIracaMdabhAI ke ? bahu jaldI AvyA ?" " sAheba, Apano patra AvyA ne huM nIkaLyA. pharamAve! zuM hukama che ?" " vIracaMdabhAi ! juene ! amerikAmAM sarva prama pariSada thavAnI che. tyAMnu nimatraNa che. paNa mArAthI te thoDuM tyAM javAya ? " 66 paNa sAheba A pariSada paNa bahu mahattvanI che. ApaNe kAMI karavuM te joI e. ' jANuM chu. ane te vicArathI tamane " hA bhAI ! huM melAvyA che. "
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 yugavIra AcArya "guruvarya! huM taiyAra chuM. AvuM jaina dharmapracAranuM kArya thatuM haiya te te mArAM dhanabhAgya gaNAya." vIracaMdabhAI mane lAge che ke tame e vakhata mArI pAse ahIM rahe to huM tamane ThIka ThIka taiyArI karavA mATe vakhata ApI zakuM. " sAheba! huM khuzIthI rahIza. ane mAre paNa A panI pAse jaina ane vijJAna tathA karmani thei cheDe viziSTa abhyAsa kare che. mane e amerikA mAM upayogI thaI paDaze." vallabha!" "jI sAheba, AvyuM che." ApaNe nibaMdha zrI vIracaMdabhAI banAvaze ?" jI ! teyAra ja che. lAvI ApuM." juo ! vIracaMdabhAI meM eka niSada yAra karyo che. vallabhavijayajIe tene suMdara akSarathI laI rAkhe che. tame vAMcI jAo ane pachI te viSe ApaNe thoDI vAra karI laI e, " - AcAryazrI jalaMdharathI vihAra karI levAla, jas. yAlAguru thaIne amRtasara padhAryA, amerikAmAM " sarva dharma pariSada" thavAnI hatI. temAM jaina dharmanA pratinA tarIke AcArya mahArAjazrIne pramukhanuM hArdika nimaMtraNa hatuM. AcAryazrI te tyAM jaIja kevI rIte zake, paNa temaNe vicAra karI esasIezana opha InDiyAnA sekreTarI zrIyuta
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ bI pravakajIne ananya prema 133 vIracaMdabhAI gAMdhI B. A. ne te prasaMge mokalavA nirNaya karyo. te mATe zrI vIracaMdabhAIne potAnI pAse lAvyA. thoDo vakhata temane sAthe rAkhI jaina siddhAMta vagere samajAvyA. zrI vIracaMda rAdhavajI gAdhI vikSetra mahuvAnA vatanI hatA. dharmapremI, samAjasepha ane vidvAna hatA. "cikAgo praznottara" tavAra karI teo gayA ane tyAM sarva dharma paripadamAM jainadharma viSe mananIya vyAkhyAna ApyuM, eTaluM ja nahi paNa amerikA vagere dezomAM pharI jaina dharmano sAro evo pracAra karyo. ApaNA caritranAyakane paNa A badhA do. tanene lAbha maLe, eTaluM ja nahi paNa AcAryazrInI kAryapaddhati tathA vyavahAra dakSatAne paNa khUba paricaya thaye. AcAryazrInuM comAsuM jaDiyAlAgurumAM thayuM. ahIM AcAryazrIe ApaNA caritranAyakanA abhyAsanI draSTie vyAkhyAnamAM zrI sUtrakRtAMga sUtra rAkhyuM. ahIM AcArcazrInI IcchA sAra "jainamatavRkSa pite taiyAra karyuM. keTalAka sAdhuone paNa pote pATha ApatA rahyA. saM. 1949 nuM ApaNA caritranAyakanuM mAsuM paNa jaDiyAlAgurumAM thayuM. ahIM AcAryazrIne ghuMTaNamAM duHkhAvo thavAthI tarata vihAra thaI zake nahi. munirAjee AcAryazrIne navIna sAdhuone gadvahananI kriyA karAvavAne mATe prArthanA karI. zrI ughAtavijayajI mahArAjanA ziSya zrI kapUravijayajI, zrI vIravijayajI mahArAjanA ziSya zrI dAnavijayajI, zrI kAMtivijayajI mahArAjanA ziSya zrI caturavijayajI tathA lAlavijayajI tathA zrI haMsavijyajI mahArAjanA ziSya
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 yugavIra AcAya zrI tIvijayajI ane ApaNA caritranAyakanA prathama ziSya zrI vivekavijayajI, A cha sAdhumunirAjone AcAryazrIe chedepasthApanIya cegena karAvavAnI kriyA zarU karI, AcArya zrI lagabhaga badhI kriyAo ApaNA caritranAyakanA hAthathI ja karAvatA. sAyaMkAlanI kriyA te rasapUrNa rIte ApaNA ciratranAyaka ja karAvatA, jaDiyAlAthI vihAra karI paTTI thaI ne AcArya zrI jIrA padhAryAM. jIrAmAM AcAryazrInA praveza bahuja AnaMdapUrNAMka thayA, zrIsa'ghanI vinaMtithI AcAryazrIe cAturmAsa jIrAmAM karyuM. jIrAmAM keTalAka dhaniSTha bhAI e jaina dharmanA jANakAra hatA. te dhamanI jhINIjhINI vAte temaja tArkika dalIle! samajI zakatA hatA, tethI teenA AgrahathI AcA zrIe vyAkhyAnamAM gaNadharavAda zarU karyo. ApaNA ciratranAyakane paNa te sAMbhaLavAne bIjIvAra TAla maLyA. keTalIka vizighratA jJaNavAnI maLI. saM. 1950 nuM ApaNA caretranAyakanuM cAturmAsa paNa jIrAmAM thayuM. AcArya zrI jIrAthI vihAra karavAnA hatA paNa paTTIthI mahArAjazrI kAMtivijayajI tathA mahArAjazrI vIravajayajI mahArAjano patra Avye ke ApazrI tyAM sthiratA karo te ApanAM dAna karavA abhilASA che. ane munirAnte ziSyAsahita AvI pahoMcyA. gurudevane prema vadaNA karI temanI padaraja laI kRtakRtya thayA, " khAnagI khAnagI zuM vAta kare che? " AcArya -
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 zrI pravartakajIne ananya prema zrIe ekAeka prazna karyo. | 'padhAre kRpAnAtha ! ghaNu vakhate bane maLyA tethI ja vAta karIe chIe. vallabhavijayajI te ApazrInA bhAra kRpApAtra thaI gayA che ne zuM ? vidvAna paNa thayA che. juone sAheba ! mArI sAthe paNa ThIkaThIka carcA karI zake che." zrI kAMtivijayajI tathA ApaNA caritranAyaka vAte karatA UbhA thaI gayA. AcAryazrIne vaMdana karyuM ane vinayathI javAba Apyo. paNa mArA taiyAra karelA vallabhane tame gUjarAta na uDAvI laI jatA. paMjAbane mATe meM tene taiyAra karyo che. ane tene mATe bahu ja moTI AzA che." hasatAM hasatAM ArAryazrIe prazna karyo." kRpAnAtha! ema kadI na bane. e te ApanA kRpApAtra che. tenA mana para Apane e jAdu thaI gayuM che ke te phAInA caLAvyA caLe tema nathI. vaLI gurudeva! mane te khUba AnaMda thAya che ke mArA dezanA ane mArA ja zaheranA eka bhAgyazALI muniratna ApanA vizvAsapAtra banyuM che ane eja paMjAbanA rakSaka banaze." zrI kAMtivija"ajI mahArAjazrIe pitAne AnaMda pradazita karyo. "bhAI gujarAtamAM munirAjone tATe nathI, paNa A paMjAbanI keNa saMbhALa le. Avyo tyArathI te mArA hRdayamAM jaDAI gayo che ane kharekhara te supAtra che. mArI pachI teja paMjAbanI rakSA karaze. tame badhA tene sAtha Apazene?" AcAryazrIe mananI bhAvanA vyakta karI.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra aca " dayAnidhi ! ame teA ApanA ja chIene ! 5 jAma paNa ApanuM che eTaluM amAru che ane A vallabhavijayajI paNa ApanA che tethI vizeSa amArA che. gurudeva! mAruM teA vacana che ke maratAMdama sudhI huM temanI sAthe ja chuM. Apa nizciMta raheze. ' zrI kAMtitrijayajI mahArAjazrIe vacana ApyuM. 34 " tamArAM vacanethI mane bahu ja AnaMda . have mRtyu game tyAre Ave, mArA vAse te soMpAI ga' AcAya zrIe spaSTatA karI, gurudeva! gUjarAta tarapha javA abhilASA che. ghaNA varSothI gUjarAta choDayuM che. AjJA Ape te te tarapha vihAra karIe. vidAya Ape ne AzIrvAda Ape. ' zrI kAMtivijayajI mahArAjazrIe prAthanA karI. 66 " sukhethI sIdhAvA. mArA AzIrvAda che. ane sAI huM paNa have kAMThe beThA chu.. A dehane ze! bharese. mArI paNa vidAya ja samajo. ' gurudeve bhaviSyavANI bhAkhI. ,, AcArya zrI jIrAthI vihAra karI pachI padhAryA. ane mahArAjazrI kAMtivijayajI mahArAja vidAya lai gUjarAta tarapha padhAryA. paTTInA zrIsa'ghane khUba AnaMda thayA. prAMtaThAnI taiyArI thavA lAgI. dhAmadhUmapUrvaka sa. 1951 nA mAha sudI 13 nA dine zrI pArzvanAtha svAmInI pratiSThA karI ane A muhUtamAM pacAsa navIna pratimAenI a jana zalAkA paNa karI.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pravatajIne ananya prema 137 A pratiSThA-aMjanazalAkAnA vidhividhAnamAM paNa ApaNA ciratranAyake ghaNuM kAya karyuM. jIrAnA caiAmAsAmAM AcAryazrIe tattvani yaprAsAda" nAmanA graMtha prAraMbha kayAM hatA. ahI. tenI presakeMpI ApaNA caritranAyake zarU karI. (: paTTIthI vihAra karI badhA aMbAlA AvyA. 1951 nuM navamuM cekamAsuM ApaNA caritranAyake AcAya zrIjInI sAthe bAlAmAM karyuM. ahI' AcAryazrInI AMkhanA meAtIo utarAvavAmAM AvyeA. hani yaprAsAdanuM kAma cAlu rahyuM. sa. 195ra nA mAgazara suTTI 15 nA divase akhalA zaheramAM zrI supArzvanAtha svAmInI pratiSThA thaI.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - paE. jIvana-saMdeza [ 18 ] talaja nadIne vizALa paTa para sUryanAM sonerI kiraNe patharAI rahyAM che. maMdamaMda zItaLa pavana havAmAM tAjhagI bharI rahyo che. saritAnAM nirmaLa nIra khaLakhaLa vahI rahyAM che. guru ane ziSya zahera bahAra zAMta-prazAMta vAtAvaraNamAM AvI pahoMcyA che. guru pitAnAM adhUrA kAryanI vimAsaNamAM ciMtAtura che. bhaviSyanAM aneka samAjautthAna ane zAsanasevAnAM kAryonuM maMthana cAlI rahyuM che. ziSya gurune pagale pagale zAMtacitte anusarI rahyA che. "valabha! keNa jANe zAthI mArA manamAM bhAre manthana cAlI rahyuM che, eTale ja Aje huM tane ahIM sudhI laI Avyo chuM. mArA hRdayanI UMDIUMDI vedanAo tuM pacAvI le te mane cirazAMti maLe. mArI zaktio have kSINa thatI jaNAya che. zAsana ane samAjanA bhAvI mArganI mArI
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvanasa deza 139 manesRSTi tuM samajI le." gurue peAtAnI ciMtA vyakta karI. " ApanI AjJA mAre zirodhAya che, gurudeva ! " ziSye vinaya batAvyeA. tr vatsa ! sArASTra ane gujarAtanI saMskAritA, dhamaprema, bhaktibhAva, saMskRti, Atithya ane samRddhinI mArA para sArI chApa paDI che. vIrabhUmi paMjAbanAM prema, vIratA, aDagatA ane saraLatA tathA ananya gurubhakti paNa kema bhUlAya ? e pradezeAdvArA jaina samAjanuM kalyANa sAdhI zakAya ema. mane samajAya che. temAM ja zAsananI zaiAbhA che. gurue peAtAnA bhAva raju karyA. * gurudeva ! ApanI vAta barAbara che. samAjanuM kalyANa e mahattvanI vastu che. paNa te mATe zu zu karavu Avazyaka che tenI jhAMkhI karAvavA kRpA karaze! ?" ziSye prazna karyA. " bhAI! krAnti ane zAnti e be matre jo samAja kharakhara jhIle te bhaviSyanA jagatamAM jainazAsananA ahiMsA ane satyane bhAre vijaya thAya. mAruM jIvana kevuM krAntimaya che, paNa zAntinI mArI sAdhanA paNa teTalI ja tIvra che. '' " ApanI bhAvI yejanA zI che ? kRpALu ! '' " beTA ! gaganacukhI madirA zraddhAnAM sUcaka thaI gayAM. te dezane pUjanArA paNa sukhI hAvA joiene? paNa jJAna vinA sukhazAnti nathI. aneka prakAranA vaheme te sivAya naSTa thavA muzkela che. jJAna e prakAza che. eTale have mAruM lakSya sarasvatI maMdira tarapha che. ekapaNa jaina bALaka--malikA jJAnathI vAMcita na rahe. gAmegAma zaherezahera vidyAlaye
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 yugavIra AvyA sthapAvAM joIe. dhArmika zikSaNa ane dhArmika sa`skAra sAthenu vyavahArika zikSaNa hAvu joI e. jJAna vinA kazuM nathI, jema dharma vinA saMskAra nathI. " "prabhA ! sAdhusamAjanI unnati mATe Apa zuM kahe che ? " priya ! sAdhu+-mAjamAM Aje zAstronA abhyAsa mATe joIe teTale prema nathI. jhagaDA paNa kAikoI jagyAe jovAya che. A mATe eka mahAna paDazALA kendrasthAne vI kleI e. navIna sAdhue tathA dIkSAnA umedavAre te saMsthAmAM khUba abhyAsa kareM. sAthesAthe eka pharatA vidyAlayanI paNa cejanA joIe. jemAM 4-6 vidyAne pharatA rahe ane sA dhuone abhyAsa karAve. dhama, sAhitya ane samAjanA kalyANa ane utkarSa mATe sAdhuoe aneka jAtanI ghAnuM ane anubhavanuM jJAna prApta karavu joie. ' " guruvaya ! sAdhvI samAja mATe Apa zuM dhAre che ?" vallabha! sAdhvI samAja mATe Aje tA nirAzA upaje che. temanI kAIne paDI nathI. samatha zrI--ktinA vikAsa samAjanA bIjA aMgane khUba prANa ApI zake tema che. temane mATe jJAnayAnanI ceAjanA joI e. sAdhvIe vidvatA meLavI strIsamAjamAM ghaNuM ghaNuM karI zake. " " kRpAsiMdhu! sAsasthAne sahita karavA zuM karavuM joIe. (C vallabha ! tArA praznane! mama huM samajI gayo chu. paNa eka vastu tuM paNa samajI le ke sAdhusamAjamAM jo kusa'pa peThA, sAdhusamAjamAM jo saDA peDhA, sAdhumrasthAmAM '
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - chavajo --saMdeza 146 je zithilatA peDI, sAdhusamAja navayuganA navIna vicArapravAhane je na oLakhI zakaye ane samAjanA ThelatA nAvane je bacAvI na lIdhuM to e pavitra saMsthA sAme baLa thaze. AjathI 50 varSa pachI kevo yuga Avaze tenI kalpanA AvI zake che? jema jema jJAna vadhaze. deza videzino saMparka vadhaze, tema tema navIna sudhArAo Avaze. keTalAka Avazyaka haze, keTalAka nukasAnakartA paNa haze para e samaye sAdhusamAja prakhara, cAritrazIla, vikAna, samAja, ane vicArazIla nahi hoya te sAdhusaMsthA paNa vinAzana paze vaLaze." gurudeva! sAhitya pracAra mATe ApanI zI janA bhAI ! jenasiddhAMta, jainazAstro ane jaina sAhityanuM jagatanA sAhityamAM aneruM sthAna che. dezavidezamAM tenA abhyAsake vadhatA jaze. temAM saMzodhane paNa thaze. ApaNA jJAna bhaMDAre e mahAmUlA khajAnA che. tenA rakSaNanI ane jJAnavRddhinI janAo thavI joIe. jagatane ApaNe riddhiAMtomAMthI avanavA saMdeze maLe tevo prabaMdha karavAmAM jainazAsananI pratiSThA che." prabhe ! sAdhue te upadeze mAtra ApI zake, bIjuM te zuM thaI zake ? " beTA ! e upadezadvArA te rAjA mahArAjA virA thAya, te vANI dvArA te samAja, dharma, deza ane jagatamAM navIna prANa pUrI zakAya. alipta rahI samAjanA kalyANanA kAryo
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 yugavIra AcAya mATe ghaNuM ghaNuM karI zakAya. cAritra ane zAsananA udyota e be vastu najara sAme rahevAM ghaTe. bhaviSyanA sAdhu mahAna vicAraka, navayugaprava`ka, draSTA ane sAdhaka haze. eka vIracaMda jevA aneka vIraca'da pedA karavA paDaze. " H (6 'gurudeva ! ApanI vedhaka draSTinI A ja prIti thaI. paNa A badhA mATe karoDo rUpiyA joI e tenuM zuM ?" vAha re vAha ? tuM zuM kahe che A? je jainasamAjamAM jagaDuM, bhAmAzAha, vimaLamatrI, vastupALa, tejapALa, kumArapALa ane meAtIzA jevA aneka bhAgyazALI sthabhAe karoDonA dAnanA amara vAraso ApyA che, tenA ja putra zANA viNaka peAtAnAM bALakA, bALAo, ahaMne, svadhasIbhAI A, vahAlAM miza, jJAnabhaDArA, pUjya sAdhusaMsthA, priyasiddhAMta ane mahAna ahiMsAdhama mATe paisA ApatAM vilaMba karaze kharA ke ? bhAI! tuM bhramaNA na seva, samAjanA, dharmanA kalyANa mATe ghareNAMne varasAda varasaze. jaina te zuM jainetarA, lAkhA Apaze. pazcimanA vidvAna sAhitya lakhaze. jaina tIrtho tA hajArone mugdha karaze. jaina siddhAMte jagatanA utthAnamAM--jagatanI zAMtimAM vijayI thaze. '" 64 paramapUjya gurudeva ! ApanI amRtavANIthI mArI tRSA bUjhAtI nathI. e amRtavANInI varSAM thayA kare!--huM tRpta thAuM tyAM sudhI." AkAzamAM megha dekhAyA--amRta varSAnA khidue TapakavA lAgyA. guruziSya vicAranI laheromAM laherAtA, rAha jotA ziSyagaNa tarapha vidAya thayA.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvana-sa deza aMbAlAthI vihAra karI AcAya zrI jyAre ludhiyAnA padhAryA tyAre teozrIne lAgyuM ke jIvanadIpa bahu vakhata prakAzI zake tema nathI. eka divasa AcAryazrI ane ApaNA caritranAyaka pharatA pharatA satalaja nadIne kinAre AvI paheoMcyA. ahIM AcAya zrIe ApaNA caritranAyakane potAnA jIvanasaMdeza ApyA ane jANe potAnA vArasA ApatA hoya tema premapUrvaka AzIrvAda ApyA, caritranAyaka aDabhAgI thayA. pratApI mahAtmAzrInA a'taranA AziSa meLavI peAtAne dhanya mAnavA lAgyA. 143 t zuM ! ludhiyAnAthI vihAra karI sanakhatarA padhAryA. ahIM 275 jinami enI pratiSThA karAvI. aMjanazalAkA karavAmAM AvI. ane tyAMnuM maMdira zrI zatru MjayanI AdIzvaradAdAnI Traka jevuM ja che. te joI AcArya zrIne zatrujaya yAda AvyeA. vallabha ! ApaNe zatruMjaya upara caDI rahyA chIe " prabhA ! AsanakhatarAnu' maMdira AdIzvaradAdAnI Treka jevuM ja che. e paNa ApazrInA upadezanuM ja phaLa che." vaizAkha suda punamanI aMjanazalAkA ane pratiSThA sAna'da karAvI. sa'. 1952 nA vaizAkha vadI 6 nA sanakhatarAthI vihAra karI pasarUra, satarAha, serAvAlI, vaDAlI vagere gAme!mAM thaI AcArya zrI gujarAvAlA padhAryA. rastAmAMthI AcAya - zrInA zvAsaroga vadhyA hatA. sAdhumunirAjoe auSadha mATe prAthanA karI paNa AcAya zrIe te vAta dhyAna para na lIdhI, ane ulaTu evA nAnA nAnA rega mATe te vaLI davA zuM ? ema kahI vAta uDAvI dIdhI.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ antima ati [ 19 . 1952 na! jeTha sudI mAtama ne magaLavAranA divase AcArya zrI savArathI vizeSa narama jaNAtA hatAM. gujarAnava lAnA zrIsaMghanA AkhAlavRddha gurudevanA darzA AvatA hatA. sAdhumunirAjo gurudevanI sevAsuRSAmAM hatA. ApaNA caritranAyaka tA pAse ja beThA hatA. AsapAsanA gAmAmAMthI paNa ghaNA bhAI mahenA gurudevanuM svAsthya jovA tathA darzana karavA AvatA hatA. vaidya-hakIma pahe AvatA jatA hatA. keTalAka dharmapremI ane gurupremI hiMdu bhAI e, sIkha bhAIe ane bhrAhmaNa bhAIo ane Aya samAjI bhAie paNa gurudevane jovA AvatA hatA. e zAMtamUrti gurudeva badhAne dharmalAbha ApatA, dehanA daMDa te deha ja bhAgave tema zAMta mane zArIrika vedano
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritra nAyaka zikSaNa -pracAraka AcAyavarya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ antima aMjali anubhavatA mRtyune bheTavA taiyAra hatA. " gurudeva! kema che Apane!ApaNuM caritranAyake hiMmata rAkhI pUchayuM. Aje zvAsanuM jera vizeSa che, bhAI!" "vedane bolAvuM. Apa kahe te DAkaTarane bolAvIe." ApaNuM caritranAyake utsukatAthI pUchyuM. nA bhAI nA, AmAM have vaida zuM karaze. tuTInI bUTI nahi." tyAM te badhA munirAja ekaThA thaI gayA. badhAnI AMkhamAMthI azrudhArA vahevA lAgI. ApaNuM caritranAyaka te bALakanI jema gurudevanI pathArI pAse Dhagale thaI gayA. jorajorathI DusakA bharavA lAgyA. gurudeve vallabhane mAthe hAtha mUke ne kahevA lAgyA, "vabha! ziSya ! mane kAMIja nathI. sAtama dhArI haze te AThama thavAnI nathI. mAruM kAryakSetra te have pUruM thayuM che. A zarIrathI thayuM teTaluM badhuM karyuM che. A peLIyuM te jUnuM thayuM che. bicAruM have keTaluM cAle? have te zAzvata ArAma maLaze. cirazAMti huM jhaMkhI rahyo chuM. tame kaI gabharAze nahi. vallabha, tuM hiMmata rAkhaje. mArI pATa tane sepha chuM. "paMjAbanI rakSA eja mArI aMtimakAmanA." divase jarA svasthatA hatI tyAre dhImedhIme ApaNA caritranAyaka je aheniza guru caraNamAM ja rahetA temane tathA sAdhuvRMdane saMbodhI kahyuM. hRdayamAMthI aMtimavacane sarI
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya paDyAM. pachI te badhI ciMtA cheDI. mauna dhAraNa karI gayA. ahama ahamane jApa zarU karyo. jarA zAnti lAgavAthI saune nityakriyA mATe javA ApaNuM caritranAyake sUcanA karI. sAMja te zAntithI pasAra thaI gaI. AjanI rAtri pasAra thaI jAya te basa ema badhAne lAgyuM. rAtre AcArya zrIe paNa badhA munirAje sAthe pratikramaNa karyuM. te vakhate te emaja lAgyuM ke gurudevane to jANe kAMI ja nathI. saMthArA pirasI thaI ane ArAma mATe badhA so sone sthAne gayA. ApaNA caritranAyaka te gurudevanI pAse ja hatA. ghaDiyALamAM bAranA TakorA thayA. AcAryazrI uThatA jaNAyA. tarata ja ApaNuM caritranAyaka jAgI UThayA. gurudevane UDila javuM hatuM. jaI AvyA ane saMthArA para besI vaLI pAchA arham ahaMmane jApa zaru karyo. prabho ! atyAre kema jaNAya che! jarUra hoya te bIjA sAdhu munirAjone paNa jagADuM." ApaNA caritranAyaka bolyA. paNa kezu javAba Ape. zvAsanuM jora vadhavA lAgyuM. pite gabharAyA. badhA sAdhu munirAjane uThADayA ane pAsenA zrAvakone khabara paDatAM badhA doDI AvyA. ahama ahaMma zabda mAtra nIkaLato hato. zvAsa te ghuMTAtuM hatuM. bolI zakAya tema hatuM nahi. ApaNA caritranAyaka pAse ja beThA hatA. temane pitAnI najadika lIdhA. zarIre hAtha phera premapUrvaka zira para hAtha mUkI Antarika AzIrvAdanI vRSTi karI. ApaNA caritranAyaka dhanya dhanya thaI gayA.
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ antima a'jali 147 badhA gurudevane vaMdaNA karavA lAgyA. paNa tyAM te mahAmahenate zabdo nIkaLyA. 66 lo bhAi aba hama calate haiM aura sabako khamAte haiM "" A sAMbhaLatAMnI sAthe badhAnI hIMmata TUTI gaI ane khaMdhA gamagIna thaI gayA. AMkhAmAMthI azrabiMdue sI paDayAM. ApaNA caritranAyakanA hRdayamAM te bhAre khaLabhaLATa macI rahyA hatA, paNa temaNe A samaye hihaMmata rAkhI. adhAne zAMta thaI javA IzArA karyAM. gurudevanI banI sevA karavA sUcanA karI. AcAya zrIe becAra vAra aham zabdanu uccAraNa karyuM ane gurudevanA jIvana-hasa A TreDa pijarano tyAga karI svargamAM pahoMcI gayA. temane parama pavitra puNyAtmA amara amara dhAmamAM uDI gayeA. ma AkhA gAmamAM gurudevanA svargavAsanA samAcAra vAyuvege pahAMcI gayA. gurudevanA aMtima darzana mATe hajAre strIpuruSAnI medanI jAmI. zrIsa Mghe bhavya pAlakhI taiyAra karI. gurudevanA aMtima darzana mATe ulaTela mAnavamedanI ubharAye jatI hatI. AkhA zaheramAM pAlakhI pharI mahAlle mahAlyuM ane bajAramAM gurudevane puSpA ne puSpahArathI pUjyA. hajArA strIpuruSA, vRddhe ne bALakeA, hiMdu musalamAna, sIkha ne AryasamAjI badhAe gurudevane a MtarathI mAna ApyuM. jaina sudhanA AbAlavRdhdhe gurudevane caMdana, puSpa, dhUpa ane naivedyathI pUjgyA. dhamapremI janoe paisA uchALyA
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcA garIbene bhAna ApyuM. gurudevanA AtmAnI parama zAMti mATe vrata-niyama lIdhAM. 148 hajAre manuSyAnI jayajaya naMdAnI gaganabheI garjanA sAthe ca'dananI citAmAM gurudevane poDhADavA, agni saMskAra ka. hajArA cakSuemAMthI azrudhArA cAlI. devee svaganA dvArathI amInA chAMTaNAM chAMTayA. gurudevane aMjali ApI gurudevanA nazvara deha bhasmIbhUta thaI rahyo che tyAM eka vighna AvyuM. ke!i dhamadveSI manuSye sarakArI aphasarane bhaMbheyoM ke AtmArAmajI mahArAjane viSa ApavAmAM Avyu che. peAlIsa paNa AvI paheAMcI. zrIsaMghamAM bhAre Azcaya ane roSa phelAyAM. saMghanA AgevAne sarakArI thANAmAM gayA ane paristhiti samajAvI. gurudevanA dehanI pavitra bhrama jene peAlIse kabaje karyAM hatA zrIsa che. lAhArathI gre sAheba prasiddha agreja vakIlane magAvI kAyadesara pAchI lIdhI ane tene mADhuMTA utsavathI nagaramAM pheravI, hajArA lekAe mAthe caDAvI gAmegAma te pavitra bhasma pahoMcI gaI. gurUdevanA avazeSa pavitra jalasAgaramAM padharAvyAM. gurudevanA jIvanakAyane ajali ApatAM hajAro bhakatA bhAre hRdaye pe!tapotAne sthA nake pahAMcyA. X X X vighna karanAre peAtAnA taraphathI kAMI khAmI rAkhela nahIM paNa puNyAtmAnuM puNya petAnI vidyAyagirI thayA
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ antima ai 149 pachI paNa sahAyaka hAya che e vAtanI ahI khAtrI thaI jAya che. magaLavAranI rAtanA karelA kalekaTaranA nAmanA tAra budhavAranI rAtanA nava vAge kalekaTarane maLe che. e pachI citAsthAnamAM peAlIsa AvI bhasmanA kamajo le che. gurUvAra savAranA polIsa potAnI rItimujakha upAzrayamAM AvI sAdhunI jubAnIdvArA kesane pagabhara karavA udyama kare che paNa ApaNA citranAyakanI jubAnI letAM ja peolIsa samajI gai ke ahIM kAMi banavAnuM nathI ! ApaNA caritranAyakanI AvA guruviyeAga kaSTamAM paNa himmatanI sAthe chaTAdAra javAba sAMbhaLIne peAlIsa suprinTenDanTe paNa mAthu dhRNAvyuvAcakAnA vinAdanI khAtara enu jarA digadarzana karAvavuM ThIka jaNAya che. pe, su tamArUM nAma zuM che? javAba--vallabhavijaya. pe| su~tamArA pitAnuM nAma ? javAba-AtmArAmajI mahArAja ! pe. su--mAtAnu nAma ? javAbamArAmajI mahArAja ! pA. su~~gurujInuM nAma? javAba~~AtmArAmajI mahArAja, pA. su~tame zuM bele che? javAba...huM ThIka eluM chuM. mArA mATe mAtApitA
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 yugavIra AcAya gurudeva je kAMI kahyA eka ja zrI AtmArAmajI mahArAja che. pe. su~tamArI uMmara keTalI che ? javAba-nava varSanI, dazamAnI zarUAta. peA. su ane bIjA AsapAsa beThelAe khaDakhaDa hasavA lAgyA. pe. su--sAdhu mahArAja jarA vicArIne sAce sAcu AlA javAma--jUThuM khelavAnA tyAga che. sAdhu jUThuM' khelatA nathI. huM sAcuM ja kahuM chuM ke 1943 nA vaizAkhamAM mAre janma thayeA che Aje 195ra cAle che. pe. su~tame sAdhu kAre anyA javAba-~kahI te| dIdhuM 1943mAM. pA. su----te pachI tameA janmyA kayAre ? javAma--mArA valrabhavijayanA janma 1942 mAM thaye pA. su~~paNa e te tame sAdhu thayAneA samaya batAve che paraMtu tame gRhastha tarIke katyAre janmyAM hatA ? javAba--te atyAre huM sAdhuja chu' gRhastha nathI. gRhastha hoya tene pUcho. ? munazI pAlIsa aphasaranA mhAMDA sAmuM joi elyu ke AmAM huM lakhuM zuM ? pe. su aphasarane javAkha--lakhavuM zuM che ? e te jarA mahArAjanI huzIyArI jovA ATalA savAla javAba karyo ke kAI ThekANe mahArAja acakI jAya che? paNa e
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ antima ali 151 te sAvadhAna che. gRhasthapaNAnI vAta ja jyAM nathI tyAM pachI ApaNe zu karI zakavAnA chIe ? hAM mahArAja? e batAvA magaLavAranI sAMjanA, maranAra ApanA gurujIe bhAjana karyuM hatuM? javAba hA. savAla--bhAjanamAM zu vAparyuM hatuM ? javAba-caNAnA rasA gheADeAka vAparyAM hatA. savAla--e khArAka keAnA gharanA hatA? peA. su. ThAvakuM mhAM rAkhI suraMga lagAvI. javAba ame sAdhulAka judAjudA gharanI bhikSA laIe chIe. keAnA gharethI zuM lIdhuM ane zuM zuM nathI lIdhuM tenI koI noMdhapAthI rAkhatA nathI. jeTalu' yAda Ave teTaluM gurumahArAjanI AgaLa kahI devAnu hoya agara Apa gurujI ane te ApanI AgaLa paNa kahevAne samaya AvI lAge. ApaNA caritranAyakanA A javAba sAMbhaLI khuzAlI darzAvatA polIsa asare mahArAja takalIpha mApha pharamAve. jaise Apa Apane sAdhupaNeme sAvadhAna haiM aisehI hamezAM kAyama ane rahe, kahetAM kahetAM peA. su vageree vidAyagIrI lIdhI. tr
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka E ---- - IT ka 'SUBJP =1 INT irrit: gurudevanuM smAraka [20] gurudevanA svargagamana pachI pahelI ja vAra zrIsaMgha paMjAba gujarAnavAlAmAM ekatra thaye hato. gAmegAmanA AgevAne, dharmapremI sAjane ane gurudevanA bhakta AvyA hatA. Aje te upAzrayamAM bhAre bhIDa hatI. puruSothI upAzraya ubharAI gaye hate. gurudeva to svarge sIdhAvyA, paMjAbanA e prANa Aje ApaNI vacce nathI, tenuM mane ane tamane ati ghaNuM duHkha
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurudevanuM smAraka 153 che. vAraMvAra e tejomaya mUrti najara AgaLa khaDI thAya che. emanI pratApI madhura vANI pharI pharIne saMbhaLAya che. mane te UThatAM, besatAM, gocarI vakhate ke vyAkhyAna vakhate, jatAM-AvatAM, nityakriyA karatAM karatAM e tejomaya mUrti bhUlI bhUlAtI nathI. e divya deha te nathI paNa temane amara AtmA eka eka paMjAbI haiyAmAM guMjI rahyA che. e gurudeva, AtmArAma kharekhara AtmAnA rAma jevA, yAda karatAM jayAmAM jhaNajhaNATI jagAve che, anekAneka samaraNe khaDAM thAya che, anekAneka gurudevanI pravRttio yAda Ave che. temanI bulaMda vANI, prANImAtra pratyenI premabhAvanA, ziSya pratyenI amIdraSTi, saMghe saMghanA kalyANanI aheniza sAdhanA ane deza videzanA hajAre lAkha hRdamAM temanI pratyenI niHsIma bhakti-badhuM ya yAda Ave che tyAre haiyuM hAthamAM rahetuM nathI. vAre vAre taryA kare che e premanI parama pavitra prabhAvika tejomaya mUti! temanI preraNA hajI te ApaNuM hRdayamAM prANa pUre che." ApaNuM caritranAyakanA ATalAM dardabharyA, lAgaNI bharyA vacanoe jAdu karyo. nAnA moTA badhAnI AMkhe azrubhInI thaI gaI. caritranAyakane paNa gurudeva yAda AvI gayA. temanI AMkha sajaLa thaI gaI. AgaLa zabda na belI zakyA ne gaDDalI zarU thaI. garlDalI pachI AgaLa calAvyuM. "ApaNe badhAnuM have zuM kartavya che ?" "e jJAna divAkaranA saMdezane ApaNe jhIlave, te
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcA dharmabhUtinAM adhUrAM kAryo pUrAM karavAM, te zAsanazirAmaNanA Adezane amalI kArTImAM raju karavA. 154 paMjAbanA zrIsaMdha te taiyAra che. bIjA dezanA jaina saMghA paNa ApaNI yAjanAne jarUrAjarUra sAtha Apaze. gurudevanuM nAma dezivadezamAM mazahUra che. temanA pUNyapratApe gurudeva kahI gayA che tema jainazAsana ne samAjanA kAryA kadApi adhUrAM nahi rahe. e kArya jo sAcAM kalyANakArI haze te, te ghareNAnA varasAda varasaze, ana bhakatA lAkhA Apaze, dezadezanA khUNekhUNethI sahAya maLaze, gAme gAme, ghereghera ane saMghesaMdhanI sahAyatA AvI maLaze. " gurudevanA smArakanI yeAjanA A rahIH-- 1 gurudevanA nAmanA saMvata zarU karavA. 2 gurudevanA nAmanuM eka manahara samAdhimadira banAvavuM. 3 zrI AtmAnaMda jaina sabhA nAmanI sabhAe jagyAe jagyAe sthApana karavI ane te dvArA sAhitya prakA zana, samAjasudhAra, saMgaThana vagere vagere kArya karavAM. 4 AtmAnaMda jaina pAThazALA, zALA, kanyAzALA mahAzALA Adi zikSaNasa...sthAo sthApana karavI. 5 zrI AtmAnaMda jainapatrikAnuM prakAzana karavuM. " A yeAjanA gurudevanA kAryane vega ApI zake tevI che. te badhAM kAryo pajAba zrIsadhane karavAnAM che. ame te
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 155 gurudevanuM smAraka mAtra upadeza ApI zakIe paNa tenI vyavasthA Adine prabaMdha te paMjAba zrI saMghane karavAnuM raheze." gurudevanA smArakanI yojanA zrIsaMghe sAMbhaLI, gurudevanA adhUrA kAryane pUrA karavAno badhAe nizcaya karyo. A saMdeza gAmegAmanA zrIsaMghane maLyo ane gAmegAma gurudevanA smArakane mATe yathAzakti phaMDa Adi thayuM. Aje e janAnA kAryone vicAra karatAM pratyeka gurubhaktane harSa thAya che. kharekhara gurudevanA samArakane mATe paMjAbe pitAne phALo pUrNa rIte Ape che, eTaluM ja nahi paNa hiMdabharanA gurubhaktone temAM phaLe che. 1 Aje AtmasaMvata cAle che. 2 samAdhimaMdiranuM khAtamuhUrta saM. 153 AtmasaMvata 1 mAM thayuM. saM. 1965 AtmasaMvata 12 vaizAkha zudI 6 nA caraNasthApanA-samAdhimaMdira pratiSThA thaI ane tenuM nAma zrI AtmAnaMda jena bhavana rAkhavAmAM AvyuM. 3 "AtmAnaMda jaina sabhA" nAmanI saMsthAo paMjamAM jagyAe jagyAe sthApanA thaI che. bhAvanagaramAM varSothI eka " zrI AtmAnaMda jaina sabhA sAhitya prakAzana vagere kArya uttama rIte kare che. muMbaImAM paNa AtmAnaMda jaina sabhA hamaNuM zarU thaI che. vaLI paMjAbanI A sabhAonA kendrasthAna tarIke " zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA" upAdhyAyajI zrI sehanavijayajI mahArAjanA prayAsathI sthApana thaI che.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya 4 zrI AtmAnaMda jaina pAThazALAo te gAme gAma cAlu che. kanyA pAThazALA paNa cAle che. AtmAnaMda jena skUla ane zrI AtmAnaMda jena hAIskUla paNa cAle che. hamaNAM ja zrI AtmAnaMda jaina keleja paNa aMbAlAmAM zarU thaI che ane saM. 181 AtmasaMvata 29 mahA zudI 6 zukravAre ApaNA caritranAyakanA hAthathI "zrI AtmAnaMda jaina gurukuLa paMjAba" nAmanuM gurukuLa paNa gujarAnavAla mAM sthApana thayuM che ane te barAbara cAle che. 5 zrI AtmAnaMda jaina mAsika patrikA varSo sudhI - bAbu jazavaMtarAyajI janInA taMtrI paNa nIce cAlatI hatI. jena kolejane mATe pahelethI eka "pAI phaMDa" zarU karavAmAM AvyuM hatuM. pAchaLathI te phaDa baMdha thaI gayuM paNa jeTalI rakama hatI temAMthI vidvAne taiyAra karavAmAM AvyA. saM. 15ra nuM cAturmAsa ApaNuM caritranAyake gujarAnavAlAmAM saMpUrNa karyuM ane gurudevanA smArakanI yejanA taiyAra karI. zrI saMgha paMjAbane te mATe preraNA ApI. have badhI javAbadArI temanA upara AvI paDI. pitAnI vaya te hajI nAnI hatI, paNa gurudevanI kRpAdraSTithI javAbadArIpUrvaka dhIme dhIme zAMtithI badhAM kAma thavA lAgyAM. guruviyeganuM duHkha te hatuM ja, paNa gurudevanA gulazana samA paMjAbanI rakSA ane sArasaMbhALane bhAra paNa hatuM ja. zrI saMgha paMjAbane guruvirahathI thayelA AghAtamAMthI temane sAMtvana ApavuM, vaLI pratipakSIo taraphathI thatA AkramaNane pratyuttara deve, Apane mATe kaSTa
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - - - gurudevanuM smAraka sAdhya kAma hatuM chatAM Apa khUba sAvadhAnIpUrvaka kaSTa sahana karIne paNa badhI paristhitine pahoMcI vaLyA ane gurudevanA nAmanA laherAtA jhaMDAne dezabharamAM vijayI rAkhyo. hiMdabharane jaina samAja ethI paricita che. paMjAba zrI saMghane te A badhAM kAryomAM ghaNe sAtha che. A cAturmAsamAM ApanI sAthe vRddha sAdhu zrI kuzaLavijayajI mahArAja, zrI caMdanavijayajI mahArAja, zrI hIravijayajI mahArAja, zrI sumativijayajI mahArAja, zrI zubha vijayajI mahArAja, zrI labdhivijayajI mahArAja, tathA zrI rAmavijayajI mahArAja hatA. gujarAnavAlAthI zrI staMbhana pArzvanAthanI yAtrA mATe rAmanagara tarapha vihAra karyo. ane 55nAkhA padhAryA.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke je janatAne prema [21] "mahArAja! namaskAra! " eka zikSake nama skAra karyA. , mAstarajI ! kaho kema AvavuM thayuM ?" ApaNI caritranAyake prazna karyo. "mahArAja ! Apa padhAryA che te sAMbhaLI Avyo chuM. je koI sAdhu-paMDita ahIM amArA gAmamAM Ave che tene prAya: huM maLuM chuM. paNa mArI zaMkAnuM samAdhAna keI nathI karI zakatuM." mAstare spaSTatA karI. bhAI ! huM kAMI jJAnI te nathI paNa tamArI zaMkAnuM samAdhAna karavA prayatna karIza. belA zuM zaMkA che." mahArAjazrIe zaMkA pUchI. "mahArAja ! Izvara kayAM che? te viSe mane bhAre
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ janatAne prema zaMkA che. bIjI zaMkAnuM samAdhAna te kadAca ApanI pAsethI maLI raheze. aho ! basa ! A kAMI bahu rahasyapUrNa zaMkA nathI. juo Izvara te mArA, tamArAmAM, pratyeka manuSya, prANI, pakSI, jIvajaMtu ane vanaspati, pANI, agni, ane vAyu mATI tamAmamAM vyApaka che. AtmA eja paramAtmA ane A jIva teja AtmA. manuSya potAnA AtmAne vikAsa sAdhI karmakSaya karI pUrNatA prApta karI mekSa meLave che ane eja mArA tamArA jIvananuM dhyeya che. ApaNe potAnA dhyeyane sAdhavA zuddha rAgadveSa rahita vItarAga AtmA paramAtamAnA AlaMbananI jarUrata paDe ane e je AlaMbanIya zuddha AtmA-paramAtmA eja Izvara mAnavAne vyavahAra che." Apaja mArA guru ! AvI spaSTatAthI ane saraLatAthI, premathI ane zAMtithI to koI samajAve ja nahi. huM te kRtyakRtya thaye. mApha kare, huM te mAnatA hatA ke A bhAvaDAnA sAdhu (bhAvaDA-jena) zuM javAba ApI zakaze. beadabI mApha kare. huM te Apane traNa thaye chuM." 55nAkhAmAM lAlA gaNezadAsa tathA lAlA javaMdAmalajIe brahmacaryavrata paccakhANa Adine bahu sAro lAbha lIdho. 55nAkhAthI vihAra karI kilAdIdArasiMha nAmanA gAme padhAryA. ahIM lAlA maIyAdAsajInI sArI lAgavagathI temanI sAthe ghaNuM bhAI e vyAkhyAnamAM AvatA. eka vakhata A madhura vyAkhyAnanuM je kaI pAna karI jatA te vAraMvAra AvI
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167 yugavIr AcArya lAbha letA. ahIM mahArAjA raNajIta{saMhanA prapautra saradAra IccharAsiMhajInA mitra, ghaNA gAmeAnA mAlika eka vakhata ApanA dezane AvyA. mahArAjazrIe temane dharmopadeza sabhaLAvye ane e evA tA mugdha thaI gayA ke jyAM sudhI mahArAjazrI rahyA tyAM sudhI rAja vyAkhyAnamAM AvavAnuM na bhulatA. vihAra vakhate saradAra AvyA. gurucaraNamAM namaskAra karyAM ane AzIrvAda mAgyA. sajI netre saradAre vidAya ApI. ahI thI vihAra karI akAlagaDha thaine rAmanagara padhAryA. ahIMnA badhA jaina bhAI A svargIya mUDherAyajI mahArAjanA anAvelA hatA. tethI mahArAjazrIne joIne teo badhAne khUba AnaMda thayA. badhAe mahArAjazrInI bhAre sevAbhakti karI. te jakatA jAnIjUnI vAta karatA ane mahArAjazrIne te purANI vAte sAMbhaLI AnaMda thatA, vyAkhyAnanA lAbha levA bIjA bhAI e paNa AvatA. ahIMnA meTA jamInadAra ane kSatriya jAtinA AgevAna lAlA rAmezAha sanAtana dharmanA staMbha kahevAtA hatA. temaNe mahArAjazrInuM Agamana sAMbhaLyuM ane te vyAkhyAnamAM AvavA lAgyA. pachI te AkaSaNu evuM vadhyuM ke kaI divasa teo vyAkhyAnamAM na hoya tema nahi. eTaluM ja nahi paNa keTalAka mitrAne paNa letA Ave. mahArAjazrIne sArvabhAma dhamane upadeza sAMbhaLI te Anadita thatA. " mahArAjazrI ! meM sAMbhaLyuM che ke Apa AvatI kAle rAvalapI'DI tarapha padhAravAnA che, zuM te sAcuM che ! "
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ janatAne prema "saradArajI! tamArI vAta sAcI che. ahIM ghaNe vakhata rahyA, tamArA roTalA to ghaNA divasa khAdhA. have bIje jaIe, sAdhu te pharatA bhalA." sAheba ! te nahi bane. mane ne mArA kuTuMbane te Ape kharekhara tAryuM che. ApanI amRtavANI te hajI aMtaramAM guMje che. hajI te tRSA chIpI nathI. ame te Apane nahi javA daIe." " juo ! saradArajI! tamAro prema te svAthI gaNAya. bIjAne paNa vicAra kharone ! Apane kayAM ame haMmeza mATe rekIe chIe paNa mahine divasa to nahi ja javA daIe." kartArasiMhajI! tame bAbAjIne pUcho. huM te temane AjJApAlaka chuM." bAbAjI! zuM kahe che? ame te Apane ahIMthI nathI javA devAnA." bhAI! ame jarUra raheta. tamArA AgrahanI kIMmata ame samajIe chIe, paNa rAvalapIMDI javAnI tAkIda che." "bAbAjI! e nahi bane. ame te baccAM-chokarAM badhA beThA chIe Apane dvAre ane A TapAlanI thelI paNa baMdha ja paDI che." saradArajI! evI haTha na hoya. bALako bhUkhyAM che ane tamAruM TapAlanuM kAma paNa paDayuM rahe te ThIka nahi mATe tame khuzIthI javA de. cAle, ema kare ame be 11
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ ---- - ------------- 112 yuvIra AcArya divasa vizeSa rahIne pachI vihAra karIzuM." bAbAjI ! ame te sIkha ne pAchA saradAra mahinA mATe hA pADe teja hA nahi te beThA chIe." ahA ke prema kevI bhakti? bAbAjI uDyA ApaNuM caritranAyakane pUchyuM. te te bAbAjIne pUchIne ja pANI pItA. temanAmAM mATe guNa e ke vRddha sAdhuonuM bahumAna kare. temaNe to kahyuMH ApanI jevI AjJA. bAbAjIe badhAne atighaNe Agraha joIne hA kahI. badhA khuzakhuza thaI gayA. gheraghera AnaMdamaMgaLa varatI rahyA. pATa mAstara tathA tAra mAstara saradAra zrI karatArasiMhajInA AnaMdane pAra na rahyuM. temaNe sahakuTuMba khUba bhakti karI. lAbha paNuM eTale ja lIdhe. rAmanagarathI vihAra karI Apa pAchA akAlagaDha padhAyAM. Ape paMdara divasa sudhI tyAMnA lokene dharmAmRtanuM pAna karAvyuM. ahIM vaDedarAnivAsI caritranAyakanAM masiyAI bhAI jhaverI nagInabhAI ane amadAvAdanivAsI jhaverI haribhAI choTAlAla ApanA darzanArthe AvyA hatA. ( teo to A joIne Azcarya pAmyA ke zrAvake na hovA chatAM Apa ATalA divasathI ahIM che ane jenetara bhAIe ApanI ATalI sevAbhakti kare che. mahArAjazrInI preraNAthI banne sajajana rAmanagara yAtrA karavAne mATe gayA. tyAMnI zrI staMbhana pArzvanAthanI pannAnI mUti joI mugdha thaI gayA. AjasudhI jIMdagImAM AvI nirmaLa pannAnI mUrti kadI nahi joyelI. A vakhate zrI
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ janatAne prema 11a nagInabhAIe eka vAta kahelI te pratyeka sAdhu munirAjane atyaMta Avazyaka che. temaNe kaheluM ke "Apa vRddha sAdhu munirAjenI sAthe vicAre che te bahu zreSTha che. vRddha sAdhunA sahavAsathI yuvaka sAdhunuM jIvana aneka jAtanI burAIothI bacI jAya che." A samaye zrI bAlAjI mahArAja, zrI hIravijayajI mahArAja ane zrI sumativijayajI mahArAja e traNe vRdhdhanA sahavAsamAM mahArAjazrI hatA. akAlagaDhathI vihAra karI gujarAMvAlA thaI Apa jammu padhAryA. jammamAM ghaNA varSo munirAjanAM pagalAM thatAM hAI lokee khUba dhAmadhUmathI svAgata karyuM. vyAkhyAnamAM zrAvake sivAya sanAtanI bhAIo, sIkha saradAro temaja keTalAka brAhmaNa bhAIo paNa AvatA hatA. carcA mATe paNa ghaNuM jainetara bhAIo AvatAM, teone mahArAjazrInI dalIlapUrvaka zAMtithI samajAvavAnI zailI bahu majAnI lAgatI ane e rIte je koI eka vakhata temanA saMparkamAM AvatuM te te saMtuSTha thaIne jatuM. jammuthI sanakhatarA tarapha jatAM rastAmAM vizAha nAmanA gAmamAM rAta rahevuM paDayuM. gAmanI dharmazALAmAM Ape Azraya lIdho. are ! kanu ! A dharmazALAmAM kANu utaryuM che?" mahArAja ! sAdhuleka! te konA hukamathI sAdhune utAryA?" chanuM nakara bicAro bhaTajInI garjanA sAMbhaLI gabharAye ne cUpa thaI ga.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIr AcA kathA vAMcI bhaTajI gayA sAdhuenI pAse-jarA asabhyatAthI melyAH 134 " tame kevA sAdhu che ? " " eseA paDitajI ! tame jANatA haze| ke pahelAnA vakhatamAM vanamAM jaI ne gRhastha sAdhuenI sevA karatA hatA. Aja nagaramAM AvelA sAdhuonI sevA tA dUra rahI paNa rAta paDI rahevA aThThI hAtha jamIna paNa gRhastha nathI ApI zakatA. peAtAnA gharanI teA vAta ja zI, paNa musAphara mATe ja bhAgyazALIe khaMdhAvelI jamIna paNa sAdhune na maLe tA pachI sevAnI te vAta ja na karavI. tame te paDita che. tame sismRti tA joi haze. temAM zuM lakhyuM che? brahmacArI--snAtaka rAjAthI paNa pUjya che ane mahAna che. eka taraphathI brahmacArI AvatA hoya ane khIjI taraphathI rAjA AvatA hAya te rAjAe eka tarapha thaIbrahmacArIne praNAma karavA joIe. tulasIdAsajI paNa kahI gayA che keH-- huM eka ghaDI AdhI ghaDI, AdhIme bhI Adha; tulasI saMgata sAdhakI, kaTe kaTi aparAdha. 13 " mahArAja ! AjakAla sAdhuonA vezamAM aneka luccA lagA kare che, tethI ame sAdhuveSadhArIne ahI utaravA nathI detA. Apa jevA mATe te kAMI nA hAya ? " bhaTajI mahArAja ApaNA caritranAyakanI mIThI madhurI RSiAnA vAkaceAthI mizrita vANI sAMbhaLI ThaMDA thaI gayA ane
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ janatAne prema pitAne bacAva zeAdhatA belyA. "paMDitajI! zuM tame ema mAne che ke dharmabhUmi bhArata vasuMdharAmAM have dharmanuM nAmanizAna paNa nathI ane zuM sAdhu mahAtmAo badhA marI khUTayA che? tamane vakhata heya te huM sAdhutA viSe be zabda kahevA IcchuM chuM." mahArAjazrIe paMDitajIne vicAra karatA karI mUkyA. "svAmIjI! mArI bhUla thaI. Apa jarUra kaho. mane ApanI vANI sAMbhaLI zAMti thAya che. meM Apane oLakhyA nahi." paMDitajI namrabhAve belyA. sAMbhaLe tyAre ! paMDitajI ! ame jaina sAdhue chIe. amArA sAdhuo dravyanA nAme eka phUTI badAma paNa na rAkhI zake. te strInI te vAta ja zuM karavI? eTaluM ja nahi paNa gRhasthInA makAnamAM ke jyAM strIono vAsa hoya tyAM amArAthI rahevAya paNa nahi. game teTalI garamI hoya. divase annajaLa maLe ke nA maLe paNa rAtre anna ke jaLanuM TIpuM paNa levAya ja nahi. gharabAra daulata cheDI gheraghera mAdhukarI mAgIne khAvI. karoDapati ke garIba amArA sAdhuonI draSTimAM samAna che. eka gharathI bhajana na levAya. cAturmAsa sivAya eka mahinAthI vadhAre kaI gAmamAM rahevAya paNa nahi. "garamI ke zaradI game te hoya page cAlIne ja javAya. gADI, ghoDA ke koI paNa vAhanane upaga thaI ja na zake. vidyA bhaNavI, bhaNAvavI ane tIrthayAtrA karavI tathA lokone AtmakalyANane mArga batAva e amAre AcAra
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 yugavIra AcAya che. khele paMDitajI. tamArI dhamazALAmAM utaravA cAgya sAdhu ame chIe ke kema ?" mahArAjazrIe jaina sAdhunA AcAra bahu ja sAdI bhASAmAM samajAvyA ane pachI TakAra paNa karI. bhaTajI te A sAdhujIvananI rUparekhA dhArApravAhI, vivecanazailI, prabhAvika ane madhura vANI sAMbhaLI avAka thaI gayA. bhaktibhAvathI melyAH mahArAja ! kSamA karI, kSamA kare, mArI meTI bhUla thaI gaI. DhoMgI sAdhuethI mana kharAba thaI gayela temAM Apa jevA pUjya sAdhune avinaya thaye.. AvA sAdhuonI kalpanA paNa naheAtI. ApanI vANI sAMbhaLI huM te kRtArtha thai gayA. mahArAja, hukama kare| huM ApanI zu sevA karu N ? Apa bheAjana tA mAre tyAM ja karo. are chantu battI laI ne A bAbAjInA eraDAmAM mUka, ne AyyAjInI sevAcAkarI karaje," ' * paMDitajI ! me... tamane pahelAM kahyuMne ke ame rAtre tA kazu nathI letA ane dIvAbattI paNa ame nathI rAkhI zakatA. R << dhanya mahArAja ! dhanya ! mane AzIrvAda Apo.'' bhaTajIe te ApaNA caritranAyakanA caraNamAM praNAma karyA ane AzIrvAda mAgyA. zuM camatkAra ! kevI divya vANI ! kevA prabhAva kevI sAdhutA !
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ tads, Moralol), ' !!!ne it. che che flow udy" Wr Hjond ' ja che. , | ' vANIne camatkAra [22] svAmIjI ! A te kevA gAmamAM ApaNe AvI pahoMcyA." eka gAmamAM pravezatAM ja ApaNA caritranAyaka belI UThayA. kema! zuM che?" svAmIjIe pUchyuM, "keNa jANe kaI divasa nahi ne mAruM mana Aje khacakAya che." ema haze te ApaNe bapora gALIne sAMjanA nIkaLI jaIzuM." "are bhagavAna!" eka makAnamAM mareluM bakaruM
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya TAMgeluM joIne samasamI javAyuM. jarA jaladI cAle. dharmazALA zedhI kADhIe." daya bharAI AvyuM. nizvAsa nIkaLI gaye. A sAdhuone rahevA gya gAma nathI paNa badhA thAkI gayA che. cheDe vakhata ArAma karIne nIkaLI jaIzuM" caritranAyake badhAne dharmazALAmAM praveza karatAM ja kahI dIdhuM. hajI te dharmazALAmAM AvIne jarA ArAma lIdhe na lIdho ne ApaNA caritranAyaka vicAra karavA lAgyA. "AvI krUratA karavAvALA jIvanuM kalyANa kema thAya? are AvA bicArA ajJAna ne kayAre uddhAra thaze? "peluM bakaruM AMkha sAme taratuM hatuM. dayAnuM jharaNuM AvA mAM kyAre vahe? eTalAmAM te madirAmAM matta hAthamAM bhAlA laIne keTalAka mANase tyAMthI nIkaLyA. temanI vAtethI dhAryuM ke teo zikAra karavA jaI rahyA hatA. "bAbAjI! tame ahIMthI cAlyA jAo te bahu sAruM. tamAre pAya paDuM. A cora nuM gAma che. mAre ghaNIja eka DAku che. musApharane te luTI ja le che. ane prANa levA paDe to paNa te AghuM pAchuM jetA nathI. dhaNanI bUrAI karavAmAM pApa che paNa Apa santa sAdhunI sevA te na thaI zake paNa tamane duHkha ApIne te kyAM javuM?" eka strI sAdhuone dharmazALAmAM AvelA jeIne jaldI jaldI AvI pahoMcI ane badhAne
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANIne camatkAra Azcaya thAya tema pAtAnA ghaNIthI khacavA vavA lAgI. " sAruM khAI! tAruM kalyANu tho." ApaNA caritranAyake javAba ApyuM. 167 vIna " mahArAja ! ApanI javAnI IcchA haiAya te rastA batAvavA sAthe AvuM. ahI rahevAmAM ta sahIsalAmatI nathI. " eka zIkha saradAre paNa temaja salAha ApI. " sAheba ! tApa bahu che. hamaNAM nIkaLazuM te herAna thaIzuM. vaLI meADA nIkaLaNuM te Ai gAma pahoMcatAM rAtri paNa paDI jAya. ame te kahIe chIe ke thavAnu haze te thaze. cAra paNa che teA manuSyane ?" sAthe sAtaATha zrAvake hatA temAMthI eka elI UThayA. ' lAlAjI ! tamArI vAta te kharI. ema te ame paNa nathI pItA. amArI pAse zuM levAnuM che te laI leze. ane leze te e sArA zabda sAMbhaLaze paNa kharA. paNa mane tamAre vicAra Ave che. dhUpa che paNa tamArI pAse te joDA vagere sAdhana che. amArI phikara na karazeA.amArA paga tA have dhUpa-praph thaI gayA che. kema svAmIjI zuM IcchA che? ' ApaNA caritranAyake lAlAjIne samajAvI svAmIjIne pUchyuM. " tamArI vAta kharAkhara che. nakAmeA keAinA jIva jokhamamAM zA mATe mUkavA ?" svAmIjIe paNa saMmati ApI. chevaTe kharA taDakAmAM ahIMthI ravAnA thaI ATha keAsanI lAMbI musApharI page cAlIne pUrI karI. rastA paNa vikaTara
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 yugavIra AcAya garamI kahe mAruM ja rAjya, pANIneA paNa zeSa paDayA. hatuM te pUruM thai gayu. bhUkha paNa lAgelI. kaSTasAdhya musApharI pUrI karI, sAMje miyAMmIranI chAvaNImAM pahoMcI zAntine zvAsa lIdhe. bIje divase lAhAramAM praveza thayeA. AjathI cAlIsa varSa pahelAM te lAhAramAM e gharamaMdiramAgInAM hatAM. jinamadiranI pAse pAMcAyatI makAnamAM Apa AvI pahoMcyA. vyAkhyAnamAM dhIredhIre khIjA bhAie paNa AvavA lAgyA. gurumahArAja pratye badhAne sArA prema hatA. joharInA parivAramAMthI bAbu nahyUmala, bAbu meAtIlAlajI, lAlA khulAkhImala Adi ghaNA bhAIe tathA baheno paNa AvavA lAgyA. dilhIvALA lAlA mahutAmarAyajInA parivAramAMthI keTalAka bhAI e sarakArI nokarImAM hatA te ? tema ja temanA kuTuMbanI strIe paNa vyAkhyAnamAM AvavA lAgI. koIpaNa zvetAMbara sAdhu lAhAramAM mahinA rahelA nahi paNa ApaNA caritranAyaka tA bhaviSyanA lAbha samajI jaina dharmanA siddhAMteAnA pracAra mATe temaja zvetAMbara samAjanI vRddhi mATe rahyA. thADu' kaSTa paDe tA tenI te paravA ja hatI nahi. vRddha munirAje zrI cAritravijayajI mahArAja ane zrI udyotavijayajI mahArAjanA patra AvavA lAgyA ke lAhAramAM vadhu rahevuM nahi paNa mahArAjazrIe sthiratA karI ane te vakhate vAveluM bIja thADA ja varSoMmAM vRkSarUpe phaLyu. Aje tA lAhAramAM mU. zvetAkhara samAjanI bahu sArI vastI che, eTaluM ja nahi paNa madira bhAre suMdara thayuM
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANuno camatkAra 171 che. upAzraya paNa sarasa che. ane eTaluM ja nahi paNa maMdiranI pratiSThA tathA ApaNA caritranAyakane AcArya padArpaNa kriyAvidhi paNa bhArata jaina saMghanI bhAvanAthI eja lAhoramAM bhAre mahotsava pUrvaka thaI hatI. lAhorathI vihAra karI kasUra thaI paTTI jatAM rastAmAM caTayAMvAlA gAma AvyA. eka divasa potAnA priya ziSya zrI lalitavijayajI mahArAjanI sAthe jaMgalathI AvatA hatA. rastAmAM eka akhADe najare paDaze. temAM eka sIba pahelavAna daMDabeThaka karatA hatA. " gurudeva! Aja saradAra hIrAsiMha " lalitavijayajI mahArAje jaNAvyuM. "oha! tyAre te jarUra temane jevA joIe. temanA viSe to meM ghaNuM sAMbhaLyuM che." ApaNA caritranAyake anumodana ApyuM. sAheba! e zIkha gRhastha che. sukhI gharanA che. vyAyAmane bhAre zekha che. paMjAbabharamAM magadaLa calAvavAmAM tenI joDI nathI. kahevAya che ke loDhAnA bhAremAM bhAre magadaLe te pheravI zake che." cAle te tarapha thaIne jaIe" ja cAle." nAne e akhADA, pAse ja leDhAnI moTI magadaLo paDelI ane eka haSTapuSTa sudraDha yuvAna vyAyAma karato hate. zuM saradAra hIrAsiMha tamAruM ja nAma ke!"
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 yugavIra AcArya ApaNA caritranAyake pUchyuM. "hAjI mahAtmA ! A dAsane hIrAsiMha kahe che" sAdhu mahArAjane jeI saradAra ubhA thaI gayA. hAthajoDI praNAma karyA ane namrabhAvathI javAba Apyo. "saradArajI! ame ApanA baLanI bahu ja prazaMsA sAMbhaLI che." "svAmIjI! e te saMtapuruSanI kRpAnuM phaLa che." "saradAdarajI ! amArA gurudevane Apane jovAnI khAsa IcchA hatI." zrI lalitavijayajIe hAdika bhAva batAvyuM. "mArAM dhanyabhAgya! jalapAna lezo?" prArthanA karI. "khapa nathI !" pachI te e sIkha saradAre potAnI maNanI banelI loDhAnI bhAre magadaLa upADIne havAmAM uchALI, khubIthI pheravI ane traNacAra apUrva dAva batAvyA. vyAyAmanI tAlImane advitIya namUne joIne sarve upAzraye AvI pahoMcyA. ahIMthI vihAra karI paTTI padhAryA. saM. 154 nuM 12 muM cAturmAsa paTTImAM saMpUrNa karyuM. A comAsAmAM ApanI sAthe bAbAjI mahArAja zrI kuzaLavijayajI, zrI hIravijayajI mahArAja, zrI sumativijayajI mahArAja, zrI zubhavijayajI tapasvI, zrI labdhivijayajI mahArAja, zrI vivekavijayajI mahArAja ane zrI lalitavijayajI mahArAja Adi sAta thANa hatA. paMDita uttamacaMdajI tathA paMDita amIcaMdajInA sugathI tattvacarcA paNa khUba AnaMdathI thatI hatI.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANIne camatkAra 173 comAsuM pUrNa thaye Apa paTTIthI vihAra karI jIrA padhAryA. ahIMthI zrI zubhavijayajI tapasvI tathA zrI vivekavijayajI mahArAje ApaNuM caritranAyakanI AjJAthI mAravADa, gUjarAta tarapha vihAra karyo. ahIMthI vihAra karI jagarAvAM, ludhiyAnA vagere sthAnemAM lekone vizeSa rUpathI dharmamAM jeDIne mAlerakoTalA padhAryA. bhAgyavAna ! paramAtmAnI kRpA ane pUrvapuNyanA udayathI tamane te dALareTI maLI rahe che. tame bhAtabhAtanA bhojana paNa pAme che, paNa jANe che tamArI AsapAsa zuM cAlI rahyuM che? Aje duSkALa pravartI rahyA che. hajAro lekene eka TaMka paNa baTakuM roTalo nasIba nathI. bALabaccAM TaLavaLe che. bAjuM te nahi paNa tamArA roTalAmAMthI baTaku baTaku tame A tamArA ja bhAIone maLe te prabaMdha kare. tamane tenuM puNya maLaze eTaluM ja nahi jenA dharmanI manuSyadayAnuM eka suMdara daSTAMta tame pUruM pADaze." AsapAsa duSkALa hate. leka bhUkhe maratAM hatAM. AcAryazrIne te amuka vastu ja khapatI hatI. paNa A dazA joI duSkALanA samaya sudhI be vastu cheDI dIdhI. zrI saMghane upadeza ApyuM ane tethI zrIsaMghe e prabaMdha karyo ke annasatra zarU karavuM ane temAM je Ave tene ghauMnA daliyA goLanA pANImAM rAMdhIne ApavA. lagabhaga 250-300 mANase pratidina tene lAbha letA. AcAryazrI
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugathI AcAya cAturmAsa rahyA tyAMsudhI annasatra cAlu rahyuM. Aje paNa te divasA ane bAkhAjI (ApaNA caritranAyaka nuM nAma hajAra mAlerI yAda kare che. 174 sa'. 1955 nuM 13 muM cAmAsu Ape mAlera keTalAmAM pUrNa karyuM. * mahArAja ! Apa bhAvaDAnA ( jenA ) guru che tevA mArA paNa guru kharA ke nahi ? " munzI abdulalatIpha nAmanA eka musalamAna sajjana eka divasa AvIne hAthajoDI elI UThayA. " kema nahi ! munzIjI ! tame te ahIM amAro pakkA bhakata banI gayA che. dhama carcAmAM paNa tame sAre rasa hyA che ane hamezAM tamArI hAjarI paNa hoya che, pachI tame amArA bhakta kema nahi ?" ApaNA caritranAyake temane apanAvI lIdhA. (C "" te pachI kRpAnAtha ! Apa bhedabhAva kema rAkheA che ? " munzIjI! zAnA bhedabhAva? ame bhedabhAva rAkhIe chIe tema tame zA uparathI kaheA che ? " AzcayathI javAma Apyo. " svAmIjI ! huM AhAra mATe te nathI kahetA paNa mArI gAyonuM dUdha Apa jevA gurunA pAtramAM paDe te mane keTalA madhe AnaMda thAya? Apa padhArI te hindu mANasa gAyane dohIne Apane vaheArAvaze. " munzIjIe prAnA karI; peAtAne bhikatabhAva darzAvyeA. ,,
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANIne camatkAra " AhA ! eja vAtane ! tamArI bhAvanA tA bhakitabharI che. paNa munzIjI tame zuM nathI jANatA ke ame jainasAdhu amAre mATe ja taiyAra thayelI koIpaNa cIja nathI laI zakatA. ame te lukhusU! je maLe teja levAnA adhikArI chIe. ane tamArI te bhikata dUdha te zuM paNa amRtathI paNa vizeSa priya che. " hasatAM hasatAM mahArAjazrIe mungIjIne emanI gurubhakita mATe abhinaMdana ApyA. dhanya ziSya, dhanya guru ! zuM hiMdustAna jevA dhamapriya dezamAM hiMdumuslima ekatA saMbhavita nathI ? kharekhara prabhAvika puruSAnA prayatnA joI e teTalA thayA nathI. nahi te kAcI ghaDImAM e gahana savAlanA ukela Ave ja Ave, cAturmAsa pUrNa karI Apa nAbhA padhAryA. ahI zrAvakanAM ghara teA gheADAM che, paNa ApanI vANImAM evA te camatkAra che ke ekavAra upadeza sAMbhaLanAra humezAMne mATe bhakta banI jAya che. (( sAheba ! mAlerIjI ApanA darzane padhAre che. " eka sevake AvIne mahArAjazrIne khabara ApI. 175 (C (C namaste !" dharma lAbha ! "" " sAheba ! ApanuM nAma sAMbhaLyu tyArathI ja AvavA jIva talapApaDa thaI rahyA hatA, paNa rAjakIya kAmeAnA atyaMta eja hovAthI na AvI zakayA. Aje te savAramAM ni ya kI~ ke mahArAjazrInAM darzana karI AvuM. "
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya ja " javAbadArInA paNa khyAla tA rAkhavA ja joI ene." " te tA hamezanI che. Apa kayAM 'meza padhAre che ? vyAkhyAnanA lAbha Aje maLaze kharA ? " 174 " tame ThIka samayasara AvyA che. taiyArI ja che." tyAre te Aje ApanI amRtavANI sAMbhaLavAnA lAbha maLaze. "" 66 vyAkhyAna zarU thayuM. Aje Ape vastupALa-tejapALa matrIonI vIratA, dharmaprema, dAnazIlatA tathA pratyeka dhama pratyenI teonI samAna hRSTi vagere viSaya bahu ja vistArathI samajAvye ane lAlA jIvArAmajI mAlerI te te sAMbhaLI mugdha thaI gayA. vyAkhyAna pUruM thayuM. mAlerIjI mahArAjazrI pAse AvyA ne hAthajoDI khelyAH " svAmIjI! huM te Aje Apane upadeza sAMbhaLIne kRtAtha thayA. A rAjakAja te hamezanAM cheja. paNa huM have vakhata meLavI apeAranA thADA samaya jarUra AvyA karIza. mArA AtmAnuM kalyANa thAya teTaluM teA karuM. A lAbha kAre maLavAnA hatA ? '" lAlA jIvArAmajI mAlerA nAbhAnarezanA bALamitra tathA pUrNa vizvAsapAtra hatA. rAjanA mATA kama cArI hatA. temanI javAbadArI ghaNI hatI paNa mahArAjazrI rahyA tyAMsudhI kalAka, aDadhA kalAka te AvI jatA tyAre ja temane zAMti thatI. A uparAMta ahInA prasiddha vyApArI lAlA phate
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ vANInA camatkAra caMdrajI paNa temanA parama bhakata banI gayA hatA. ApaNA caritranAyakanI vANImAM kharekhara jAdu che. eka vakhata sAMbhaLanArane tRpti thatI nathI. jaina-jainetara, hiMdu-sanAtanI, Aya samAjI ke musalamAna, adhikArI ke rAjakama cArI badhA temane sAMbhaLavA utsuka rahetA ane temanAM vacanAmRte sAMbhaLI sAMbhaLI pAtAnA jIvanane dhanya mAnatA. jIvanane ucca, unnata ane dharmamaya banAvavA preraNA meLavI jatA. 177 nAbhAthI vihAra karI Apa sAmAnA, patiyAlA, akhAlA, rApaDa thaine hoziyArapura padhAryAM. ahIMnA zrIsaMghe svagIya AcArya mahArAjazrI zrImad vijayAnaMda sUrIzvaranI eka pratimA taiyAra karAvI hatI. saM. 1956 nA vaizAkha sudI 6 nA divase dhAmadhUmapUrvaka pratiSThAnuM kAma samApta karyuM. saM. 1956 nuM 14 muM cAturmAsa hoziyArapuramAM saMpUrNa thayuM. }
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ advitIya ziSyaratnanI prApti [23] keva? eka prArthanA svIkAraze ?" lAlA buDhAmala bhagate vaMdaNu karatAM vinaMtI karI." "bhagatajI! kahe zuM kAma che? tame te bAlabrahmacArI ane dharmaniSTha che. tamArA jevA puruSe te niHsaMkoca je kahevAnuM hoya te kahevuM joIe." mahArAjazrIe saraLatA batAvI. sAheba! Apa te dayALu che. A bALaka mArA parama mitrane putra che. tenA pUrvaje te mahArANuM raNajItasiMhanA jamAnA sudhI meTA jamInadAra hatA. tenA pitA lAlA dolatarAmajI paNa puruSAthI ane bhAgyavAna hatA." "tamArA gAmanA ja rahIza ke?"
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ marUbhUmiuddhAraka, gurubhakta AcAtha' zrI jijaya lalitasUrIzva2
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ advitIya ziSyaratnanI prApti jI hA ! " CC '' bALaka jaNAya che teA catura ane vivekI. " dInAnAtha ! te tenA pitAnA ekanA eka putra hatA. pitA nAnI uMmaramAM svargavAsI thaI gayA. jatAMjatAM mane seAMpI gayA. te mArA dileAjAna mitra hatA. kAryazIla ane utsAhI che. koIne mugdha kare tevI che. " 99 177 "" (4 " dhArmika AcAranI tAlIma paNa tame ja ApI haze. " jI hA ! mArA pratyeka kAmamAM lakSmaNa te hAya ja. tenI AjJAdhInatA te sA " bhagatajI! paNa tame tene bhaNAvI gaNAvI moTA vepArI kAM na banAvA? amane Apaze te teA sAdhu thaze." (C HH guruvaya! te vepArI thavA sajAyela ja nathI. AvA tejasvI ratnane saMsAranI jALamAM kacAM sapaDAvavA ? ApanA jevA prabhAvika puruSanA sa'pa thaze te hajArAnuM bhaluM karaze. jagatamAM mAruM-tamAruM tenA pUrvajonuM nAma ujALaze. " bhagatajI! huM mArI pAse abhyAsa mATe rAkhuM. tenI peAtAnI IcchA zu che te jANI lauM. pachI tenuM bhAgya haze te A sayamadhama pALaze." " sAheba ! me` bacapaNathI putravata pALela che. mAre tA e putrathI vizeSa che. emanA vinA mArA te divase ja javA muzkela, paNa ApanI sevAmAM enA jIvananI sArthakatA mAnI sUkI jAuM chu. mArA lakSmaNa kharekhara lakSmaNa ja che ane e jIvanabhara Adaza ziSya lakSmaNa jevA ja raheze.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 yugathI AcAya dIkSA Ape tyAre kRpA karI mane jaNAvaze. bhagatajI! tame ciMtA na karI. tamArA lakSmaNu mArA aMtaranA lakSmaNa banaze. te mArA lADakA ziSya thaze. mArI aneka AzAnA e dIvaDA banaze. mArI bhAvanAe ane mahecchAo, kAryo ane zAsana udyAtanA e pradIpa banaze. " " Apa gurudevanI vANI phaLe. " * * * eka divasa bAlabrahmacArI lAla bUDhAmalajI eka khALakane laIne mahArAjazrI pAse gujarAMvAlA AvyA. tenuM nAma lakSmaNadAsa hatuM. tene janma saM. 1937 mAM thaye hatA. tenA pitAnuM nAma lA. dolatarAma hatuM. lAlA bUDhAmalajI tenA khAsa mitra hatA, lA. daulatarAma bALaka lakSmaNane bhagatajInA hAthamAM seAMpI svage sIdhAvyA. bhagatajIe tene jaina dharmanA AcAra zIkhavyA ane bALaka lamaNanuM AjJAkitapaNuM, vinayabhAva, mIThImadhurI vANI ane sevAbhAva joI ne bhagatajIne tenA bALa dehamAM ucca AtmAnI jhAMkhI thai. te sva. AcAryazrInA bhakta hatA ane ApaNA caritranAyakanA mATe sanmAna hatuM. eka divasa bALaka lakSmaNune laIne mahArAjazrInI pAse AvyA ane peAtAnA rakSita putrane gurUvaryane soMpI gayA. 66 "" lakSmaNu, lakSmaNa hatA. abhyAsamAM tenI buddhi teja hatI. sevAbhAva bharelA hate. te vinayazIla ane saMskArI AtmA jaNAtA hatA. gurunI pAse 11 mahinA satata abhyAsa
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 advitIya ziSyaratnanI prApti karyo. gurue ghaNI kasoTI karI joI paNa so TacanuM senuM pachI pUchavuM ja zuM? "laphamaNa! kaI divasa nahi ne Aje udAsa kema?" ciMtAtura banelA lakSmaNane joI mahArAjazrIe pUchyuM. "gurudeva! kaMI ja nathI." zuM bhagatajI sAMbharI AvyA ke ghara sAMbharyuM?" mAruM ghara to Aja che. bhagatajI to sAMbhare paNa Apa mane je AptabhAvathI rAkhe che te ochuM che?" te pachI tabiyata kharAba che?" "jI nahi! zarIra te sAruM che. mane zuM thavAnuM che? khAvuM-pIvuM ne ApanI sevAmAM AnaMda karo. pachI duHkha zuM?" te che zuM? mAna na mAna paNa tArA hasatA mukha para Aje jarUra udAsI che." gurudeva! mArI kasoTI kyAM sudhI abhyAsa paNa ThIka thayela che. AcAra paNa zIkhuM chuM. have kyAM sudhI tarasAvaze? Apane dAsa huM kyAre banuM? have te svapna paNa dIkSAnAM ja Ave che. Ama kakyAMsudhI gheraghera khAvA javuM?" lamaNe hRdayanI Umi darzAvI gurunA caraNamAM mastaka mUkyuM. be azrubiMdue caraNe sarI paDyAM. oho ! eja vAta chene. tyAre zuM spaSTa bolate nathI. tArI kasoTI thaI gaI che. te patthara nathI, sAco hIre che. tArA jevA vinayazIla AtmAne meLavI huM ghaNuM
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 yugavI AcA ghaNuM sAdhI zakIza, tuM mArI jamaNI bhujA banI raheze. A vaizAkha sudamAM ja tArI dIkSAnuM murhuta che. bhagatajIne paNa lakhI devAze. " " gurudeva ! bahu ja dayA karI AjanA divasa mAre mana jIvanano anupama divasa lekhAze. Aje Apa prasanna thayA. mane dvitIya jIvana maLyuM. " sa'. 1953 nA vaizAkha sudI 8 nA divase nArAvAlamAM dhAmadhUmapUrvaka lakSmaNadAsanI dIkSAnA utsava thaye. muni lalitavijayajI nAma rAkhavAmAM AvyuM. ApaNA caritranAyakanA khIjA ane guruvaryAMnA zabdomAM advitIya gurUbhakta ziSyaratna che. Apa jevA vidvAna che tevA eka su Mdara gAyaka paNa che. jyAre Apa bhaktipUrNa hRdayathI maMdirajImAM pUjA bhaNAve che. tyAre zrotAlAka maMtramugdha thaI jAya che. temanuM vyAkhyAna paNa prabhAvAtpAdaka hAya che. gurudevanI AjJA game tevuM kaSTa uThAvIne paNa pAlana karavA te hara samaya taiyAra rahe che. vAravAra teozrI kahe che ke ** guru mahArAjanA mArA para eTalA badhA upakArA che ke temanI AjJAnuM pAlana karatAM karatAM mAro deha paDe te paNa huM RNamukta thaI zakuM' tema nathI. ' kevI gurubhakti ? kevI hRdayanI bhAvanA ? sa. 1976 mAM khAlI (mAravADa)mAM gurUmahArAjanI samakSa emane tathA emanA laghu gurUkha panyAsajI zrI
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ advitIya ziSyaratnanI prApti 18 sahanavijayajIne paMnyAsapadavI ApI hatI. sAthe munizrI umaMgavijayajI ane vidyAvijayajIne paNa paMnyAsapadavIthI vibhUSita karyA. - I. sa. 1995 mAM paM. zrI lalitavijyajIne utsava prasaMge ApaNA caritranAyakanI AjJA ane pra. zrI. kAMtivijayajI mahArAjanI saMmatithI moTI mAnavamedanIe upAdhyAya padavI ApI hatI. gurudevanAM kAryomAM temane ahoniza sahakAra che. saM. 192 vaizAkha sudI mAM AcAryazrIe (ApaNuM caritranAyake) mIyAgAmamAM zrI saMgha samakSa dhAmadhUmapUrvaka emane AcArya padavIthI vibhUSita karyA che. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA vikAsamAM emane suMdara phALe che. gurUdevanI AjJAthI aneka kaSTo veThIne eo paMjAbathI muMbaI gayA hatA ane gurUdevanI kRpAthI zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI jaDa majabUta banAvI. gurudevanI bhAvanA paMjAbamAM eka gurUkuLa kAyama karavAnI hatI, te mATe eka lAkha rUpIA na thAya tyAM sudhI gurudevane miSTa padArthamAtrano tyAga hate. e vAtanI hamezAM ciMtA rahetI hatI. muMbaImAM eka dAnavIra maLI AvyA. te hatA venava paNa jenadharma pratye abhirUci jAgI. haMmezAM mahArAjazrI pAse AvatA. prasaMga joIne gurudevanI pratijJAnI vAta kahI. gurUkuLanI AvazyakatA, paMjAbanA lekenI zraddhA ane saraLatA, paMjAbanuM gurUvaryAnuM kArya vagere manamohaka varNana sAMbhaLI dAnavIra zeTha viThThaladAsa ThAkaradAsane
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 yugavIra AcAya Umi AvI ane 5. mahArAjazrI ( AcAya ) lalitavijayajI mahArAjanI preraNAthI rUpI khatrIsa hajAra gurukuLa mATe ApyA. vihAra karatA karatA marUbhUmimAM AvatA mabhUminI ajJAna dazA ane karUNAjanaka sthiti joI gurudevane marubhUminA uddhAranI tamannA thai. gurudeve bhAre prayAsA karyA. gAmegAma vicaryAM. pacAne upadeza ApyA. krUDa karyA paNa bhavitavyatAvaza kAya thayuM nahi. pachI paMjAbamAMthI peAtAnA A priyaziSyane marUbhUminA uddhAra mATe kAryAM karavA pAlajIpurathI preraNA karI. ahIM. lalitavijayajIe gurUdevanA prAraMbhela kAne kAyarUpa pariNamavA mATe bhAre parizrama senyeA. 5cAne samajAvyA. phaMDa mATe gAmegAma vicaryAM. parisaDA sahana karyA ane marUbhUminA uddhAra mATe zrI varakANA tIthanI zItaLa chAMyAmAM zrI pArzvanAtha jaina vidyAlaya ane bIjuM zrI pArzva umedya jaina bALAzrama sthApana karAvyAM. Aje banne sasthA ghaNI vizALa banI che. sekaDA vidyAthIe tenA lAbha lye che. gurudevanA e ananya bhakta che. kharekhara advitIya ziSyaratna che. 19534 nuM 11 muM cAturmAsa nArAvAlamAM pUrNa karyuM. A cAturmAsamAM Ape prAtaHsmaraNIya nyAyAMleAnidhi 1008 zrImada vijayAnaMda sUrIzvara mahArAjanuM jIvana caritra taiyAra karyuM. x 1957 nA cAturmAsanI e vAta rahI gayelI ahIM mukavAmAM mAvI che.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ advitIya ziSyaratnanI prApti comAsA bAda nArevAlathI badhAe eka sAthe vihAra karyo. Apa amRtasara padhAryA. ahIM aMbAlAnivAsI lAlA gaMgArAmajI, hoziyArapura nivAsI lAlA gujaramalajI tathA lAlA nathumalajI, amRtasara nivAsI lAlA pannAlAlajI joharI ane lAlA phaggamalajI badhAe mahArAjazrIne AcAryapada mATe prArthanA karI. mahArAjazrIe spaSTa zabdomAM tene InkAra karyo ane te mATe vRthA prayatna na karavA sUcanA karI. ahIMthI zrI bAbAjI mahArAja zrI kuzalavijayajI AdinI sAthe vihAra karI jaDiyAlA padhAryA. ahIM ludhicAnA nivAsI lAlA haradayAla Adi jodhAvALAnI bhAbhI ane aMbAlA nivAsI lAlA nAnakacaMda bAbUnI putrInI dIkSA dhAmadhUmapUrvaka thaI. tenuM nAma sAdhvI zrI devazrIjI rAkhavAmAM AvyuM. hAlamAM pravartakaNuM sAdhvIjIzrI devazrIjI tarike prasiddha che-varSothI paMjAbamAM vicarI rahyAM che ane upakAra karI rahyAM che. A AkhA samudAyamAM sAdhvIjI devazrIjI eka viduSI sAdhvI che. temane parivAra baha maTe che. gurudeva pratye temane bahu ja sanmAna che ane gurudevanA gururUkuLa mATe jagyAe jagyAe strIone upadeza ApIne ghaNI ghaNI tithio tathA dAnanI rakame temaNe apAvI che. dhanya che e sAdhvI ratnane ane temanA AvA suMdara parizramane. gUjarAtanI sAdhvIjIo temanuM draSTAMta le te gUjarAta kevuM samRddha thAya?
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1,12 !! (( [24] "mastheNa vaMdAmi ! " " dhama lAbha ! AhA ! Aje kayAMthI ATalI badhI phurasada maLI gaI. ke badhA ekatra thaine AvyA che ?" " sAheba ! eka jarUrI kAma mATe ApanI pAse AvyA chIe. " AgevAnAe vinati karI. mahAna tyAga " evuM te zuM jarUrI kAma AvI paDayuM che ? huM te taiyAra chuM. kaheA zuM kAma che? '" "kRpAnidhAna ! ApanI pAse amArI zrIsaMgha pa jAmanI prAthanA che. " ' kahA tyAre ! ' " sAheba ! ApazrIne AcAya padavIApavAnI pajAba zrIsaMghanI bhAvanA che, ane te A varSamAM ja. " HH bhAgyazALIo ! tamArI bhAvanA paNa huM te mATe taiyAra nathI. " praza'sanIya che,
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAna tyAga 66 'jIe sAheba ! amRtasaramAM aMbAlAnivAsI lAlA gagArAmajI, tyAMnA jauharI lAlA pannAlAlajI, ahIMnA lAlA nathUmalajI tathA huM: badhA ApanA darzane Avela te vakhate paNa Ape nA kahI hatI. lAlA gujjaramala 22 jIe amRtasaranI vAta kahI. 63 197 lAlAjI ! Aje paNa mAza te eja javAkha zrIsaMgha 'jAbane che." " paNa gurUdevanI gAdo zuM khAlI raheze ?'' lAlA gagArAmajIe utsukatAthI pUchyu'. " mAruM e kahevuM cheja nahi. mArAthI vaDIla munimahAtmA che. huM teA haragIja haragIja taiyAra nathI ja nathI. '" " kRpAnAtha ! ame tA svagIya guru mahArAjanI AjJAnuM pAlana karavA IcchIe chIe. jyAre jyAre ame gurudevane pUchyuM ke guruvarya ! Apa amane kene bharese cheDI jAe che ! tyAre gurudeve tA spaSTa kahyuM hatuM ke "tame zA mATe ciMtA kare che ? huM zrIsa`gha pajAkhane vallabhane bhareAMse cheADI jAuM chuM. mArI kheATa mArA vallabha pUrI karaze. khele have Apa zuM kahA che? gurudevanI AjJAnuM pAlana te Apa karazene ? zrIsa ghe gurudevanI IcchA vyakta karI. * gurudeva tA gurudeva ja hatA. temanI AjJAnuM pAlana karavAmAM huM kadI pAchI pAnI naja karuM. huM te zuM paNa mArA jevA hajAra vallabhavijaya paNa temanI kheATa pUrI nahIM karI zake. kayAM te zAsanasUrya ane kAM huM TamaTamatA dIvA. hA! sUryanA abhAvamAM dIpaka kAMIka upacAgI thaI
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 yugavIra AcAya zake che tema huM tamane badhAne dhakA'mAM upayeAgI anu chuM; paNa tethI huM peAtAne gurudevanI gAdI para besavAne ceAgya nathI samajatA. gurumahArAjanA bIjA paNa ziSyA che. ghaNA tA mArAthI dIkSAparyAyamAM meATA paNa che. temAMthI kAi ceAgya bhAgyavAnane tame pasaDha karo. " ApaNA caritranAyake bhaktibhAvathI gurucaraNAmAM praNAma karo zAntithI javAba ApyA ane peAtAnI mamatA darzAvI. " sAheba ! huM mAravADa gUjarAta jaI ne cAlyA AvuM chuM. badhA munirAjonI sammati laI Avye chuM. badhAe prasannatAthI kahyu` che ke Apaja te padane mATe ceAgya che." lAlA ga'gArAmajIe bIjA sAdhu-munirAjanI sa'mati batAvI. "" " lAlAjI ! pATaNa gayA hatA ke ! " jI hA ! pATaNa munimahArAjazrI kAMtivijayajI mahArAjanA darzana karyA. " temaNe zuM kahyuM? " temaNe potAnI icchA mane jaNAvatAM kahyuM ke 'vadhubhavijayajI' A padane mATe sathA cAgya che. tene mATe te e mata cheja nahi. jevA te advitIya gurubhakta che, tevAja vidvAna ane vaktA paNa che. paNa AcAya pada mATe temanAthI dIkSA paryAyamAM mATA bIjA che. vaLI gurumahArAjanA saghADAnI ekatA mAre mana mATI vAta che. nakAmA virAdha thAya ane be vibhAga thAya te barAbara nathI. vallabhavijayajI paNa eja Icche che; kAraNake huM temanI zAsanabhakti ane cr
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAna tyAga 189 mahattA jANuM chuM. mArI sammati pUche te muni mahArAjazrI kamalavijayajIne AcAryapada ApavuM joIe. te dIkSA paryAyamAM paNa moTA che, jJAtA paNa sArA che ane vRddha paNa che." basa, barAbara che! pravartakajI zrI kAMtivijayajI mahArAja te mArA paNa vaDIla che ane te mArA sAcA salAhakAra che. temanI vAta zrIsaMghe mAnya karavI joIe. huM te tamane pahelethI kahI rahyo chuM. mane e padane jarAe meha nathI. " paNa sAheba ! zAsananAM kArya te bahumatithI thAya che. paMjAba zrIsaMgha te eka ja nirNaya para che. bIjAnI paNa saMmati che. ane pravartakajI mahArAjane paNa ame manAvI laIzuM " AgevAnoe pharI dalIla karI tame te badhA gurudevanA parama bhakto che. gurumahArAjanA samudAyane ekatAnA sUtramAM bAMdhI rAkhavAnuM mAruM-tamAruM parama kartavya che. tethI tame badhA paNa zrI kAMtivijayajI mahArAjanI sUcanA mAnya rAkho. vaLI huM AcArya nahi banuM tethI paMjAbane choDI jaIza ke bhUlI jaIza tema te banaze ja nahi. huM gUjarAtI chuM paNa mAre AmA te paMjAbanI havAthI praphulla che. tamAre zaMkA rAkhavA paNuM hoya ja nahi" ApaNA caritranAyake AgevAnone samajAvyA. nirAza thaI AgevAne te gayA paNa bIjA munirAjee pharI teja prazna upADa. munirAja bAbAjI
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya mahArAja zrI kuzalavijayajI, munizrI cAritravijayajI, munizrI pramodavijayajI, munizrI haravijayajI ane munizrI utavijayajI tathA svAmIjI zrI sumativijayajI Adi munigaNane Agraha hatuM ke Ape ja AcAryapada grahaNa karavuM. temanI sUcanA hatI ke gurudevanI paNa teja IcchA hatI. sAheba ! Apa badhA Ama Agraha karo te barAbara nathI. Apa te badhA paristhiti jANe che. ApaNe kAmathI kAma che ke nAmathI. gurudevane bagIce te huM saMbhALI rahyo chuM. tame mane badhI nAnI moTI bAbatamAM sAtha ApI rahyA che te mane A bAbatamAM paNa sAtha Ape. temAM ja mArI tamArI zobhA che." ApaNuM caritranAyake badhA vaDIlane samajAvyA. ApaNuM caritranAyake pite sammati patra taiyAra karyuM, temAM pahelI sahI pite karI. bIjA badhAnI sahI karAvI ane te patra zrI kAntivijayajI mahArAjanI pAse pATaNa mokalI Ape. saMmati patra pahoMcatAM ja saM. 157nA mAha sudI 15 nA divase pATaNamAM zrI kamalavijayajI mahArAjazrIne sUripada pradAna karavAmAM AvyuM. zrI kamalavijyajI mahArAjazrInI hArdika IcchA hatI ke A padavI pradAna samaye ApaNA caritranAyakane upAdhyAya padavI ApavAmAM Ave. te viSene patra paNa temaNe lakhAvya paNa ApaNA caritranAyaka te kaIpaNa padavI levA IcchatA ja nahotA.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAna tyAga 191 vAha! ke mahAna tyAga ! dhana-dolata, putra kalatra ane gRhasthAzramane tyAga kare te sarala vAta che, paNa mAna-pratiSThAne tyAga kare e mahAna duSkara che. temAM vaLI AcArya padavI jevI mahAna padavI je viralAone ja maLe che tene tyAga kare che te eka adbhuta vAta gaNAya. vaLI jyAre zrIsaMgha paMjAba ane aneka muni mahArAjenI IcchA ne Agraha chatAM mAtra gurudevanA saMghADAnI ekatA mATe eka padavIne tyAga kare te mahAna tyAga che. e bhAvanA, e tyAga, e AtmA ane e jIvana devane durlabha hoya che. ApaNuM caritranAyakanA tejomaya pavitra puNyAtmAne e pratApa.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ katiI AvI jAya che ri Me che. che E DH rI II 110 u EIBE s)- che. jAma- MI JAIN A ET, TVnA mari hindi sarasvatI maMdiranuM bIjAropaNa [ 25] . " sajajo ! gurudevanI aMtima bhAvanA tame badhA jANe che? gurudeva pratiSThA karAvIne ludhiyAnA padhAryA hatA. eka AryasamAjI bhAI darzanArtha maLavA AvyA. temaNe gurudevane prazna karyo. "mahArAja ! maMdiro te Ape AlIzAna banAvyAM paNa have zuM? gurudeve javAba Ape. bhAI have sarasvatImaMdiro thaze. devamaMdire ne upAzraya pachI jJAnanI para joIze ne! paNa gurudeva te pitAnI bhAvane pUrI na karI zakyA. temanI aMtima bhAvanAne
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193 sarasvatI maMdiranuM bIjAre paNa ApaNe pUrI karavI rahI. mAruM jIvana te e gurudevanA adhUrA kAryane pUrNa karavA mATe che. gurudevanA samArakanI yojanA te tamane yAda haze. Aje te pUjya bAbAjI mahArAjazrI kuzalavijayajI mahArAja ApaNI sabhAnA adhyakSa che. temanI sAkSIe ApaNe Aje A pAMca TharA pasAra karyA che. te pAMca TharAnuM pAlana karavA samasta paMjAba zrIsaMgha baMdhAya che. tame badhA te yojanA upADI leze te preraNA ApanAra ame beThA chIe. duniyA vizALa che. jainadharmanA upAsaka ane jaina dharmAvalaMbIo jyAM jyAM hoya tyAMtyAM A sarasvatI maMdirane saMdeza pahoMcADavAne mAre tamAro dharma che. gurudevanuM nAma e rIte ApaNe amara karIzuM. Aje ApaNe e sarasvatI maMdiranuM bIjAropaNa karyuM gaNAze. temAMthI gurudevanI bhAvanAnA phaLasvarUpa gurukula, vidyAlaya, mahAvidyAlaya ane kanyApAThazALA jevAM zikSaNanAM dhAme thoDA ja varasomAM tame ane huM joI zakIzuM. e jJAnapracArathI ja jainasamAja unnata thaze. ajJAnarUpI aMdhakArane nAza thaze. hajAre hajAre bAlake bAlikAe jJAna meLavI sva. para kalyANa sAdhavA zaktimAna thaze." hoziyArapurathI vihAra karI, jaDiyAlA gurumAM maMdira- ' jInI pratiSThAnuM kAma samApta karI Apa amRtasara padhAryA. pratiSThA pachI munizrI labdhivijayajI tathA munizrI lalitavijayajIe ApanI AjJAnusAra mAravADa-gujarAta tarapha vihAra karyo. amRtasaramAM zrIsaMgha paMjAbanA AgevAne
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya AvelA hatA. eka divasa prasaMga joIne ApaNuM caritranAyake gurudevanI aMtima bhAvanA viSe ullekha karatuM hRdayaMgama vyAkhyAna ApyuM ane sabhAe pAMca prastAva pasAra karyA. (1) jaMDiyAlA zaheramAM pratiSThA mahotsava samaye zrI AtmAnaMda jaina pAThazALA-paMjAba" ne mATe je phaMDa zrIsaMgha paMjAbe sthApita karyuM che temAM je je zaherone hise AvyA nathI te zaherane pitAne hisse lakhAvI deve joIe. ( 2) 1lI me 1901thI pratyeka nagaranA zraddhALu bhAIbahene e pitapotAnI zakti pramANe pratidina ochAmAM ochI eka pAI A phaMDamAM jarUra Ape. vizeSa IcchAnusAra ApI zake che. A niyama hamaNAM dasa varSane mATe karavAmAM Ave che. (3) "zrI AtmAnaMda jaina pAThazALA paMjAba" ne mATe putranA vivAha para pAMca rUpIA ane putrInA vivAha para be rUpIA pratyeka kuTuMba dAna Ape. vizeSa ApavAne pratyekane adhikAra che. (4) lagna prasaMge je rIte zrI maMdiramAM rUpIA ApavAmAM Ave che tevI ja rIte "zrI AtmAnaMda jaina pAThazALA paMjAba"ne mATe paNa rUpIA ApavA joIe. kAraNa ke paMjAba dezamAM prAyaH badhA sthAnamAM zrI jinamaMdira banI gayAM che, banI rahyAM che ane tene mATe kharcanI paNa vyavasthA thaI che. have jJAnanA uddhArane vicAra karo te
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasvatI ma`diranuM khIjAre paNa paNa zrIsaMghanuM ucita AcaraNa che. ' ( 5 ) paryuSaNAmAM kalpasUtranI belI ane jJAnapa`camI vagerenI je upaja thAya te * zrI AtmAnaMda jaina pAThazALA paMjAba 'kuMDamAM ApavI joI e. 195 cAturmAsa AdimAM sAdhu munirAjonA dazanAtha je zrAvakA Ave che te jema jinamaMdiramAM yathAzakti dAna Ape che tema * zrI AtmAnaMda jaina pAThazALA paMjAba 'nA nAme paNa yathAzakti dAna Ape. 6 AjathI cAlIsa varSa pahelAM karelI nAnI evI ceAjanA kALakrame kevI phaLadAyI banI che te ApaNI jainasamAjanI saMsthAonA ItihAsa kahe che. mahApuruSA, jJAnIjanA ane AdhyAmika AtmAnI dRSTi keTalI vizALa ane keTalI sava'tAmukhI hoya che te A yeAjanA ane tenA vikAsa parathI joI zakAya che. jainasamAjanA utthAnamAM ane navuMvidhAnamAM zikSaNa saMsthAonA kevA mATo phALo che ane e zikSaNa sasthAenA praNetAja AdyadraSTA ApaNA citranAyaka hatA te kahetAM AnadraUmi thAya che. keTakeTalI jJAnanI para e mahApuruSanI preraNAthI hiMdabharamAM Aje che tenI noMdha te have pachInA prakaraNamAM ApaNe joIzuM. Aje paNa e puNyapuruSa samAja kalyANanA avirata ciMtana, manana ane kAryanI sAdhanAmAM peAtAnA jIvananI dhanya paLeA gurudevanA haryAbharyA lIlamalIlA bagIcA paMjAkhamAM gALI rahyA che e joI keAne mAMca nahi thAya ! 1957 nu paMdaramuM cAturmAsa amRtasaramAM pUrNa karyuM.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya A cAturmAsamAM kArtaka sudI 14 nA divase vRddha mahAtmA munizrI 108 kuzalavijayajI (bAbAjI) mahArAja devaka pAmyA. temanAmAM guruprema tema ja vaiyAvaccane je guNa hatA te keIpaNa sAdhumAM bhAgye ja jovAmAM AvatuM. amRtasarathI vihAra karI Apa lAhora padhAryA. ahIM zrI AtmAnaMda jainasabhA paMjAba" nuM bIjuM vArSika adhivezana thayuM. Ape te sabhAnA saMgaThana mATe preraNA ApI. je prastAva amRtasaramAM pAsa thayA hatA te pharIthI sabhAmAM pAsa karavAmAM AvyA. temAM thoDe pheraphAra paNa karavAmAM Avyo. lAhora, ludhiyAnA thaI kasUra padhAryA. kasUramAM ApanA upadezathI zAMtisnAtrano utsava karavAmAM AvyA ane lAlA jIvanalAle sAdhamI vAtsalya karyuM. kasUrathI vihAra karI amRtasara thaI aMDiyAlA padhAryA. ahIM 158 nA aSADha vadI 5 gurUvAra tA. 26-6-1992 nA roja dhUmadhAmathI be bhAgyazALIonI dIkSA thaI. temanAM nAma vinedavijayajI ane vimaLavijayajI rAkhavAmAM AvyA. jaDiyAlAthI paTTI tarapha vihAra karyo. saM. 158 nuM soLamuM cAturmAsa Ape paTTImAM karyuM. paTTIthI vihAra karI A5 jIrA padhAryA. sAheba! zI AjJA che?" Ave ! meM tamane eka jarUrI kArya mATe yAda che." jI! pharamAve." karyA
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasvatI maMdiranuM bIjAropaNa 197 lAlAjI! mane lAge che ke jaina dharma viSe ghaNI ajJAnatA ApaNuM lekamAM temaja jenetaramAM che. juone bhAvanagaranI ApaNI zrI jaina dharma prasAraka sabhA taraphathI prakAzita graMthamAM paNa bhUla che. ane paMDita hIrAlAla haMsarAja dvArA prakAzita "jaina dharmane prAcIna ItihAsa" mAM paNa ghaNI bhUle che. jo ke bannene javAba to meM taiyAra karI mekalyA che paNa mane lAge che ke ApaNe eka samiti kAyama karavI joIeH jemAM sAdhu munirAja paNa hoya ane vidvAna gRhastha paNa hoya. " sAheba ! e te bahu ja sArI vAta che. ApanI sUcanA amane te gamI che. te mATe je kAMI prAthamika kharca thaze te ame jIrAnivAsI karIzuM." jIrAnA AgevAnee saMmati ApI. gurudeva ! A samitinuM kAryakSetra zuM haze?" eka yuvAne prazna karyo. tamAM prazna vAstavika che. juo bhAI mArI sUcanA te evI che ke jainadharma saMbaMdhI je kaI jaina vidvAna ke sabhA taraphathI graMthAdi prakAzita thavAnA hoya te A samiti pUrNa rIte tapAsI le. ane pachI ja te prakAzita thavA pAme. tethI zAstrAdinI bhUla paNa nahi rahe ane TIkAne paNa sthAna nahi rahe." mahArAjazrIe khulAso karyo. paNa sAheba, jainetara mATe zuM karavuM?" eka bhAIe bIje prazna karyo. hA ! te viSe paNa vicAra to karI ja rAkhe che.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya kaI jainetara taraphathI prakAzita thatA pustakanuM avalokana karI temAMnA deze mATe AMdolana karavuM ane te te lekhaka ke prakAzakane bhUla sudhAravA mATe anurodha kare." A rIte jIrAmAM "jainasAhitya avakana samiti"ne zarUAta karavAmAM AvI. jIrAthI vihAra karI mAlerakoTalA thaI Apa aMbAlA padhAryA. saM. 159nuM 17 muM cAturmAsa ahIM aMbAlAmAM saMpUrNa karyuM. ahIM oNgasTa 1903 mAM zrI AtmAnaMda jainasabhA paMjAbane utsava thaye. sabhApatinuM sthAna Ape zebhAvyuM, AtmAnaMda jenasabhAnA kArya pradezanI carcA thaI. temaja paMjAbamAM zaherezahera, gAmegAma, gheraghera sabhAne saMdeza pahoMcADavA, saMgaThana sAdhavA, zikSaNakArya upADavA. pAThazALA, kanyAzALA sthApavA tathA sAmAjika sudhAra mATe Adelana karavA TharAva karavAmAM AvyA. sabhA divase divase baLavatI thavA lAgI. A varSamAM muMbaImAM zrI zvetAMbara jaina konpharansanuM adhivezana thavAnuM hatuM. Ape temAM sakriya bhAga levA upadeza ApyuM. A uparathI paMjAbanA pratyeka zaheramAMthI pratinidhi mokalavAnI yejanA thaI tyArathI pratyeka kanpha ransanA adhivezanamAM paMjAbanA pratinidhi bhAga laI rahyA che. A cAturmAsamAM aMbAlA zaheramAM eka pAThazALAnI sthApanA thaI. tenuM nAma "zrI AtmAnaMda jaina pAThazALA "
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasvatI maMdiranuM bIjAropaNa rAkhavAmAM AvyuM. te dhIredhIre unnata thaI. Aje te hAIskUla banI gaI che. aMbAlAthI vihAra karI Apa sAmAna (patiyAlA rAjya padhAryA. ahIM te samaye mUrtipUjakanA mAtra pAMca ja ghara hatAM. bAkI badhA sthAnakavAsI hatA. te paNa Apane nagarapraveza dhUmadhAmathI thaye. anyadharmAvalaMbI moTI saMkhyAmAM praveza-utsavamAM AvyA hatA. keI te kutUhalavaza AvyA hatA, koI bhakitavaza, koI sAdhuvaranA darzanArtha AvyA hatA. keI ApanA vacanAmRte sAMbhaLavAnI bhAvanAthI AvyA hatA. koI zrAvakonI zaramAzaramIthI AvyA. hatA. upAzrayamAM meTI bhIDa jAmI hatI. Ape maMgalAcaraNa karyuM ane AkhI sabhA zAMta thaI gaI. Ape upadeza ApyuM ane e vacanAmRte sAMbhaLI janatA mugdha thaI gaI. pachI te hamezAM ApanI vANI sAMbhaLI dharma-piyUpanuM pAna karavA jaina jainetare AvavA lAgyA. keTalAka sthAnakavAsI bhAI e paNa potAnI bhUla sudhArI punaH vItarAga dharmanA zuddha mArgamAM sammilita thaI gayA.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ TOOOOOx zAstrArtha [26] mahArAja mArI zaMkAonuM samAdhAna karI zakaze?" surajamala nAmanA eka sthAnakavAsI zrAvake AvIne pUchayuM. karI zakaze eTale zuM? bhAI zaMkA-samAdhAna mATe te ame beThA chIene?" ApaNA caritranAyake javAba Apyo. zAstromAM mUrtipUjAne pATha te nathI, pachI tame mUrtipUjAne upadeza kema kare che?" surajamalajIe zaMkA karI. "tame keTalAM zAstrone abhyAsa karyo che."
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstrArtha ra01 "sAheba, abhyAsa te nathI paNa ghaNAM zAstro sAMbhaLyAM che." "te te pachI zAstro viSenI carcAne tamane adhikAra nathI. bole bIjI zI zaMkA che?" "maMdiro baMdhAvavAmAM paNa pApa to lAge ja ne?" sthAnaka banAvavAmAM pApa lAge te maMdira mATe paNa lAge. pA A zaMkAo te tame zA uparathI kaho cho te samajAtuM nathI." mahArAjazrIe marmanI vAta pUchI. sAheba ! Apa amArA pUjyazrI sohanalAlajInI sAthe zAstrArtha karavA taiyAra he te huM temane bolAvuM." pachI?" "je te hArI jAya to huM zvetAMbara banI jaIza ane jo tame hArI jaze te Ape sthAnakavAsI banI " pharajanamale zarata karI. "zarata te paLAzene? " "jarUra ! jarUra ! temAM zaMkA zI?" tene mATe jamInadAra keNa thAya che? "jarUra haze te jAmIna ApIza." te kare taiyArI ne tamArA pUjyazrIne jarUra bolAvI lAve." "huM jAte ja jAuM chuM ne parama divase te AvI jaze."
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 yugavIra AcArya "maththagvaMdAmi !" sthAnakamAM jaIne pUjyazrIne surajanamale vaMdana karyuM. "jIbhAI! keNa lAlA surajanamala ke ? " "jI hA ! svAmIjI have zAstrArthanI taiyArI karavI joIe. Apa cauda ziSyanA parivAra sahita AvyA che tyAranI AkhAe zaheramAM zAstrArthanI vAte cAle che." "zAstrArtha mATe ApaNe to taiyAra chIe." rohanalAlajIe dhIraja ApI. ane sAheba ! je A zAstrArthamAM vallabhavijayajI hAre te to beDo pAra thaI jAya. te sthAnakavAsI banI jaze ane zvetAMbara mUrtipUjaka samAjanA eka prabhAvazALI mahAtmA ApaNA sAdhu thavAthI temane saMghADe paDI bhAMgaze. paMjAbamAM te sthAnakavAsI samAjanuM sAmrAjya jAmaze." surajamalajIne traNalekanuM rAjya maLI gayAne AnaMda thayo. sAheba! Apa mana kema che ? zuM vicAra kare che ? karo nirNaya ane divasa nakakI karI Ape te huM temane khabara ApuM. vaLI ApaNe meTImoTI patrikAo chapAvavI che. bhalene paMjAbanA AgevAne Ave." sunAmale te taiyArInI yojanA paNa karI kADhI. zrAvakajI! zAstrArtha konI sAthe kare? tene guru AtmArAmajIe amArA praznanA javAba te hajI nathI ApyA." thoDIvAra vicAra karI ne tukake zodhI kADhayo.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstrArtha 203 "sAheba! te te ghaNuM ja sarasa. ApaNe te pahelAM pUchI joIe ane temAM hArI jaze te te pachI vAta ja zI karavI? " "lAlAjI! zAstrArtha karavAmAM te kaIne pahoMcavA nahi de. tenI dalIlabAjIthI tathA prabhAvika vANIthI te sabhAne pitAnI karI leze." paNa sAheba ! ApaNe kyAM ochI dalIlabAjI jANIe chIe. carcA te thazene? ApaNA praznonA uttara ja nahi ApI zake pachI prabhAvanI vAta ja zI. Apa pahele prazna te batAve." "AtmArAmajIe jena tatvadarzanA bAramA parica chedamAM mahAnizItha sUtranA trIjA adhyayanamAM pUjA viSayaka je pATha Apyo che te sUtramAM kyAM che? A praznane javAba te nahi batAvI zake, kAraNa ke sUtramAM te e pATha cheja nahi. pachI lokone kahI devuM ke A lokonI badhI vAte manamAnI che; zAstramAM te cheja nahi ane sAco vItarAga dharma te sthAnakavAsI pALe che. joke tatkALa sthAnakavAsI dharmanA himAyatI banI jaze." x - Aje sujanamalane UMgha ja na AvI. vicArapravAha zarU thayo ane tenI svapnasRSTi ujavaLa bhaviSyanI kalpanAthI nAcI zakI. tene lAgyuM ke ahA ! ke rahasyamaya savAla? ane A praznano javAba te vallabhavijayajI ApI ja zakaze nahi. ane te te jANe cintAmaNi ratna maLI gayuM
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 yugavIra AcArya hoya tema te AkAzamAM mahela banAvavA lAge. teNe kalpanAzruthI joyuM ke mahAna sabhA che. lekanI medanI mAtI nathI. valabhavijayajI vyAkhyAna vAMce che. zretAo badhA mugdha che. tyAM pote jaI pahoMcaze ne nAda karaze. prazna pUchaze ne jANe valabhavijayajI aMjAI gayA hoya tema javAba ja nahi ApI zake. AkhI sabhAmAM mahAna Azcarya phelAI jaze ane pachI, pachI to zvetAMbara saMpradAyanA staMbha sthAnakavAsI saMpradAyanA mahAna staMbha banI jaze. tenI sAthe temane ziSya parivAra paNa Avaze. Aja sudhI mUrtipUjaka samAja A zAsanadIpaka munirAjanA lIdhe samasta bhAratamAM samRddha ane dharmaniSTha gaNAya che. ahA ! have tenA ja lIdhe sthAnakavAsIonI jayapatAkA digadigaMtamAM uDaze ane te badhAne yaza mane ja maLaze. pachI te kathAnakavAsI samAjamAM mArI pratiSThA paNa vadhaze ane huM AgevAnone paNa AgevAna banIza. kalpanA te AgaLa cAlata paNa bALakane raDavAthI svapnasRSTi sarI paDI ane savAra paDavAnI rAha jotAjotA pathArImAM paDakhAM badalyAM. sabhAmaMDapa khIcokhIca bhareluM hatuM. zrAvaka, zrAvikAo uparAMta brAhmaNa, kSatrI ane musalamAnabhAIe paNa AvelA hatA. vyAkhyAna cAlatuM hatuM. vaccevacce mahArAjazrI zaMkAsamAdhAna paNa karatA hatA. khUba zAMti hatI. evAmAM lAlA sujanamala tathA keTalAka sthAnakavAsIbhAIe sabhAmAM AvI pahoMcyA. teo te adhIrA thaI rahyA hatA. sabhAjanone
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstrArtha 205 paNa temanA vinayahIna vartana mATe Azcarya thayuM. sujanamalane te kema balavuM ke kema vatavuM tene khyAla ja na rahyo ane ekadama mukha dhanuSanI TaMkAra karatuM pUja sehanalAlajInuM ApeluM brahmAstra cheDayuM. prazna popaTanI jema belI gayo, ane have zuM javAba maLe che, sabhAmAM kevI majAnI hAMsI thAya che te jota Ubhe rahyo. tAjane paNa camakI UThayA. vyAkhyAnanA rasapAnamAM A keNa Avyo che, vinasaMtoSI? badhA samasamI uThayA, jarA khaLabhaLATa thaI gaye. strIo aMdara aMdara vAte karavA lAgI. zuM thaze tema sAdhuo vicAravA lAgyA. ApaNA caritranAyaka te aDaga beThA hatA. temanA mukhAraviMda para te hAsya camakyuM. zAMta prazAMtabhAve temaNe javAba Ape. "bhAvazrAvaka! tamAre prazna bahu ja mahattvane che, vicAraNIya paNa che ja. paNa teno javAba ahIM nahi. ApI zakAya ? " sAMbhaLyuM na sAMbhaLyuM tyAM te becAra surjanamalanA sAgarIte uchaLI paDyA. "kema nahi! ahIM ja javAba Ape, nahi te tame hAryA. " "bhAIo ! jarA zAnti rAkho. mAro pUro javAba te sAMbhaLo. pachI jeTale zera karela hoya te kaztAnI tamane chUTa che. juo, eka moTI sabhA kare. badhA dharmanA meTA
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 yugavIra AcAya meATA vidvAnone nimaMtraNa Apo. temAM ame amArA pATha atAvIzuM, pachI temAM hArI jaIe te sAta vAra hAra kabUla karavA taiyAra chuM. ahIM huM te sUtra lai ne paNa nathI AngeA, vaLI ahIM batAvavAthI kai lAbha paNa nathI." kharAkhara che, kharAbara che. ApanI sUcanA ceAgya che. janatAne paNa jANa thaze ke kANu vItarAga dharmanA sAcA upAsaka che." zretAjanA belI UThayA. sunamala tA A javAba sAMbhaLI cUpa thai gayA. teNe AvA yuktiyukta javAkhanI AzA rAkhI ja naheAtI. tenI kalpanAsRSTinA havAi killA kakaDabhUsa karatA cUrecUrA thaI gayeA. 66 * tA have emaja thaze " khelatA badhA cAlyA gayA. zAstrAne divasa nizcita thayeA. AkhA zaheramAM jAherAta thaI gaI. AsapAsanA aneka leAkeA zAstrAtha sAMbhaLavA AvavA lAgyA. '' zaheranA AgevAna lAlA paMjAbarAya, lAlA sItArAma Adi paDitA tathA yatizrI bakSIRSijI pUja sAhanalAlajInI pAse gayA. " mahArAja ! Apa zAsrAM mAM te padhArazeAne !" RSijIe pUchyuM. RSijI ! are amArA savAlane javAba te Ape. vallabhavijayajI mahAnizItha sUtramAM pATha batAve tene !" sAhanalAlajIe eja vAta pharI sabhaLAvI. tr 66 paNa vallabhavijayajI teA pATha batAvavA taiyAra che. " akSiRSie khulAso karyAM.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsAtha nahI'jI! e pAThasUtramAM che ja kayAM? " " nathI teA pachI ApanI vAta ja chene ! AvA avasara tA Ape hAthathI na khAvA joIe. ' jatA. (( 207 "ame amAruM sthAna cheADI bIjI jagyAe nathI ,, HH paNa mahArAja ! dharmakA mATe javuM anivAya che. ane A te evI jagyA che jyAM javAmAM kazuM! mAdha hAya ja nahi. vaLI paDatAnI sabhAmAM satyAsatyanA niya paNa thai jaze. " 66 are, paDite " e teA adhA baTakuM roTalAnA dAsa." sAhanalAlajIe paDitAnI kImata AMkI nAkhI. AmAM zuM samaje ! " ,, " paDitA nathI samajatA te gadheDA cAravAvALA kuMbhAra samaje che ! kayAM vidyA ane vidvAnanuM sanmAna karavAvALA vallabhavijayajI ane kayAM paDitAnuM apamAna karavAvALA tame. " gussAmAM kahetA kahetA paDitA UbhA thaI cAlI nIkaLyA. RSine paNa AvA vartanathI duHkha thayuM. niya pramANe sabhA zarU thaI. mahArAjazrI temanA ziSyamaDaLa sAthe AvI pahoMcyA. temaNe tA AvIne magalAcaraNa karI, vyAkhyAna zarU karyuM. zvetAMbara AmnAyanI prAcInatA viSe draSTAMto ApyAM. mUrtipUjA viSenA prAcIna ullekheA, zilAlekhA ane mathurAnA kaMkAlI TIlA ane
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcA zeAdhakhALa viSe vivecana karyuM. sthAnakavAsI saMpradAyanA bhAIe paNa AvyA hatA. temaNe joyu ke temanA taraphathI hA keAI AvyuM nathI, tethI teo gayA sthAnakamAM ane pUja sehanalAlajIne zAstrA mATe AvavA vinaMti karI. zuM karavuM tenI muMjhavaNa thavA lAgI. zAsrA karavA ke kema ! zAstrAmAM jIta na thaI te ! na jaI e tA ! mane rIte bhAre vimAsaNa hatI. chevaTe pote na jatAM potAnA leAkeAne prasanna rAkhavA mATe karamacaMdajI nAmanA sAdhune meAkalyA, mahAnizIthasUtra paNa ApyuM. 208 vyAkhyAna te cAlu hatuM. lekee karamacaMdrajI mahArAjane AvelA joI vyAsapITha para AvavA vina Mti karI paNa tyAM na AvyA. ApaNA caritranAyake vyAkhyAna adha karyuM ane pAte UThIne zrI karamacaMdajI pAse AvyA ane pUchyuM: Apa zAstrArtha mATe AvyA chene! cAleA vyAsapITha para. tyAM zAMtithI bese pachI ApaNe ApaNuM kAma zarU karIe." ' " ame zAstrArtha mATe nathI AvyA karamacaMda khAlyA ane sabhA AkhI hasI paDI. eka be bhAie karamacaMdajInI mazkarI karavA lAgyA ke turata ApaNA caritranAyake vAryA ane ThapakA ApyA, eTaluM ja nahi paNa adhAne zAMti rAkhavA sUcanA karI tathA jaNAvyuM ke tyAgInuM apamAna karavuM e anucita vyavahAra che. " (6 " ame te yatijIne pATha batAvavA AvyA chIe." karamacaMdajI gabharAtA gabharAtA khelyA. 99
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAyAtha 209 " yatijI ! Apa ja pATha jue ane leAkeAnI za'kAnu` nivAraNa kareA " ApaNA caritranAyake raste kADhaye "" karamacaMdajI ! lAveA sUtra. huM' pATha vAMcI chatAvuM ? '' yatijIe sUtra mAgyuM', 46 (6 ' sUtra huM ja batAvuM ! leA vAMceA. ' 66 ,, batAvyuM ke ema zA mATe mane ja Apene. " sUtra laI lIdhuM na kALaoN zAhIthI bhUselI gheADItheADI vaMcAtI 5kti vAMcIne A sUtramAM te mUrtipUjAnA ullekha che. khasa pachI te pUchavuM ja zuM. sthAnakavAsI sAdhue te zaramIda paDI gayA. leAkeAmAM hAhA vadhI paDI. leAkeAe te bhagavAna mahAvIranI jaya, AtmArAmajI mahArA janI jaya, vallabhavijayajI mahArAjanI jaya. Adi jayanAdathI sabhAmaMDapa gAjI uThayA. leAkeAe mATu' saraghasa kADhayuM ane ApaNA caritranAyaka sAthe upAzraya AvI phrI jayanAdo karI sau pAtAtAne sthAnake gayA.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjasabhAmAM zAstrArtha { 27] upAnidhAna ! mahArAjA zrI hIrAsiMhajI bahuja dharmapremI ane nyAyI che. sAdhusaMte para temanI sArI bhakti che. ApanuM nAma temaNe sAMbhaLyuM tyArathI te vAraMvAra yAda kare che. kAle te Apane rAjasabhAmAM nimaMtraNa karavA mATe mane jaNAvyuM. Apa padhAraze te mahArAjA tathA ame badhA karmacArIone ApanA amRta vacanane lAbha maLaze." nAbhAnarezanA bAlamitra ane mukhya karmacArI lAlA javArAmajIe vinaMtI karI. lAlAjI! mahArAjAne pUchI tame vakhata nakkI karI jaNAvaze te huM jarUra AvIza. amAre sAdhune te jyAM amArI dharmadalAlI cAle tyAM javAmAM zuM vAMdho hoya?" sAheba! mahArAjA te gaye vakhate Apa padhAryA tyAranA yAda kare che. mane temaNe te ema ja kahyuM che ke mahArAjazrIne je samaya anukuLa hoya te nakkI karaze." "kAle te aSTamI che. parama divasane traNa vAgyAne samaya mane lAge che, badhAne ThIka paDaze."
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjasabhAmAM zAsrA " sAhema ! huM tathA bIjA epAMca kamacArIe Apane levA mATe parama divase AvIzuM. Apane mATe rAjasabhAmAM kAMI khAsa vyavasthA karAvuM ?" " kazuja nahi. amAre sAdhuone mATe kAMipaNa vyavasthA karAvavAnI hAya ja nahi. Asane amArI sAthe che. lAkaDAnI pATa jevuM haze te cAlaze. tame te viSe kazI ciMtA na karaze. * padhAro! padhAre ! svAmIjI praNAma !" mahArAjAe mahelamAM pravezatA munirAjonuM svAgata karyuM ane praNAma karyA. huM dharma lAbha ! dharmalAbha ! " sabhAgRhamAM pravezatAM mahArAjA tathA adhikArI vargane dharmalAbha ApyA. HH 111 (C mahArAja ! ApanA viSe ghaNuM ghaNuM sAMbhaLyuM hatuM. huM tA ghaNA vakhatathI ApanA danane abhilASI hatA paNa rAjakAjamAMthI phurasada maLe nahi. vaLI lAlA jIvArAmajI te ApanA bhakta banI gayA che. te vAravAra ApanA vyAkhyAnA viSe vAtA kare che." mahArAjAe peAtAnI utsukatA batAvI. * Apa te mahArAjyanA rakSaka ane poSaka che. ApanI javAbadArI savizeSa hAya ja. lAlAjI vidvAna che. amArI sAthe sArI carcA kare che." ApaNA caritranAyake rAjyanI javAbadArInA ullekha karyA. :: ' kRpAnidhAna ! mahArAjA tathA ame kamacArI vaga ApanI sudhAvANI sAMbhaLavA utsuka chIe. '' lAlA jIvA
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 yugavIra AcArya rAmajIe prArthanA karI. ApaNA caritranAyake dharmapremI ane nyAyI rAjAnuM kartavya, karmacArIonI rAjA-prajA pratyenI pharajo, prANI mAtranuM jIvananuM dhyeya mekSa-sukha ane tenI prApti mATe ucca jIvana, ucca kArya ane ucca bhAvanAnI AvazyakatA. mata matAntare cAlyA ja kare paNa pratyeka vyaktie potAnuM kartavya dhyeya lakSamAM rAkhIne jIvanaparyata namAM magna rahevuM joIe. e sacoTa vANImAM samAvyuM. vividha dharmonA siddhAMte ane tethI mahArAja tathA adhikArI varga bahu ja khuza thayA. mahArAjAnA aMtaHkaraNamAM khUba zAMti thaI. eka kalAka sudhI vArtAlApa cAlyA. badhA dhanya dhanya kahevA lAgyA. mahArAjA vatI lAlA jIvArAmajI mahArAjazrIne bahu ja AbhAra mAnyo. badhAe pharI praNAma karyAM. mahArAjazrI dharmalAbha ApI upAzraya AvI gayA ane eka navI vAta cheDAI. "kRpAnAtha! Ape sAMbhaLyuM? pUja sehanalAlajInA ziSya jagyAe jagyAe kahetA phare che ke tAMbaramAM evuM koI nathI je amArI sAthe zAstrArtha karI zake !" eka vyaktie AvIne sAMbhaLelI vAta kahI. teonA kahevAthI zuM vaLyuM? sAmAnA gAmamAM teo kevA pAchA paDyA hatA te AkhuM zahera jANe che." eka ziSya saMbhaLAvI dIdhuM. lAlA javArAmajI te ja vakhate mahArAjazrI pAse beThA hatA ane carcA cAlatI hatI. temaNe A sAMbhaLyuM ane
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjasabhAmAM zAstrA 213 mahArAjazrIne pUchyuM. " sAheba ! zuM dhamAla che? mane te jaNAve, " lAlAjI! sAmAnAmAM zAstrArtha mATe sabhA bharI. pUja sohanalAlajI te na AvyA paNa eka sAdhune meAkalyA ane yatijIe pATha vAMcI badheA bhrama khullA karI dIdhA. " te pachI ahIM vaLI zuM carcA jAgI che ? " lAlAjIe prazna karyAM. 66 " temanA karI zAsrAtha karavAnA IrAdA hAya !" " ApanA ze| irAdA che?" " ame te hamezAM taiyAra chIe. paNa zAstrAnI rItie zAstrArtha thavA joI e. " 66 svAmIjI! Apa teA jANA chene ke nAbhA rAjya nyAyI gaNAya che. mahArAjA sAhebane teA dharmAM carcA bahu priya che. te satyaniSTha ane nyAyapriya che. Apa AjJA Ape te rAjasabhAmAM zAsrA mATe vyavasthA karuM, " lAlA jIvArAmajIe caiAjanA karI sAMbhaLAvI. (( (( hara samaya ame taiyAra chIe. mahArAjazrIe TukamAM patAvyuM. 27 lAlA vArAmajIe mahArAjanI anumati meLavI. pUja sohanalAlajInI pAse mANsa mekalI pUchAvyuM ke " tame zAstrArtha mATe taiyAra che ke kema ? zvetAMbarI taiyAra che. "" yUja sehanalAlajI A mATe taiyAra nahAtA. paNa lAlA
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya jIvArAmajIe pUchAvyuM eTale zuM thAya? chevaTe hA pADavI paDI ane peAtAnA praziSya zrI uddayacaMdrane zAstrA mATe AjJA ApI. lAlA jIvArAmajIe lakhAvI lIdhuM ke ame amArA praziSya udayacaMdrajIne zAstrA mATe niyukta karIe chIe ane temanI jItathI amArI jIta ane temanI hArathI amArI hAra gaNavA ame badhAI e chIe. 214 zAstrArthInA divasa mukarara thayeA. rAjasabhAmAM zAstrAtha zarU thayA. mahArAjA pote te prasaMge hAjara rahetA hatA. kacArI vaga paNa hAjarI ApatA. zaheranA AgevAna, zvetAMbara samAjanA AgevAnA tathA sthAnakavAsI samAjanA bhAI e paNa AvatA. mahArAjAe paDitAnI eka samiti mukarara karI. zAstrArtha cAlavA lAgyuM. praznAttara thavA lAgyA. zAstrAnA pATha tathA mAnyatAe viSe carcA cAlI. ApaNA caretranAyake cha praznA raju karyA. tenA javAbe te maLyA ja nahi paNa aneka nAnI meATI vAtA cAlI. chevaTe paDitAnI samitine phesalA ApavAnI bhalAmaNa thaI. carcAnA ekAda prasaga vAMcakAne rocaka thaI paDaze. " zvetAMbara sAdhue muhapatti nathI rAkhatA. zAstrAmAM muhapattinI AjJA che. te pachI zAstrAjJAnA virodha karyo kahevAya ke nahi ! " zrI udayacaMdrajIe prazna karyA. huM dharmAvatAra! tame eka nAneA seALa AMgaLa joI zake che ke mArA hAthamAM lAMkhe ane sALa AMgaLa pahALe kapaDAnA TukaDA che. te kapaDAne me N sAme rAkhyA vinA
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjasabhAmAM zAstrArtha 215 kadI eka zabda paNa huM bela nathI. Apa sabhAjana, kaI ema kahI zakaze ke huM kadI te kapaDA vinA be chuM? ane te kapaDAnuM nAma muhapatti che. huM pratyeka samaye tene upAga karuM chuM. Apa paMDitagaNa tathA tAjane svayaM vicArI zako cho ke zrI udayacaMdrajIne A AkSepa ke nirarthaka che ! mahArAjAzrI ! Apa sAhebanuM A bAbata zuM maMtavya che te jaNAvaze te sabhAjanone AnaMda thaze." caritranAyake vigatavAra javAba Apyo ne sabhAja tathA mahArAjAzrIne prazna karyo. "udayacaMdrajImahArAja ! tamArA praznane khulAse te maLI gaye ne ! tame muhapattI bAMdhe che, teo hAthamAM rAkhe che. uddeza te eka ja che. paNa jIva maravAnI vAta tame kare che te nAkamAMthI paNa havA nIkaLe chene! pUrNa jIvarakSA tame mAne che tema karavI hoya te pachI AkhuM moTuM DhaMkAI jAya te Topa pahere joIe." smita karIne mahArAjA hIrAsiMhe javAba Ape. zAstrArtha pUro thaye ne tene pheMsale paMDitoe vetAMbaronA lAbhamAM Ape. mahArAjAe paNa tene aMge ApaNA caritranAyaka para patra lakhI pheMsalAne nirNaya mekalAvyA. nAbhAnA zAstrArtha bAda Apa mAlerakeTalA thaI sAmAnA padhAryA. 1960 nuM 17 muM comAsuM Ape sAmAnAmAM saMpUrNa karyuM. ahIM eka jinamaMdirane mATe vicAraNA thaI ane kArya zarU thayuM.
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya paMjAbamAM paryuSaNamAM badhI jagyAe prAyaH bhagavAnanI pratimAne varaghoDo nIkaLe che. te divasa utsava tarIke gaNAya che. sAmAnAmAM paNa taiyArI thavA lAgI. zAntabhUti zrI haMsavijayajI mahArAjazrIe pAlItANAthI be nAnI manahara mUtio sAthe eka zrI zAMtinAtha bhagavAnanI divya pratimA ekalA hatI. tene nagarapraveza AnaMdapUrvaka thaye. te vakhate sthAnakavAsI bhAIo taraphathI harakata karavAmAM AvI hatI paNa ApaNuM caritranAyake upadezAmRtathI zAMti phelAvI. keTalAka sanAtanI bhAIo paNa mahArAjazrInA samAgamathI prema rAkhatA hatA, teoe A kAma pitAnuM samajIne rathotsavamAM pUrI sahAyatA karI. ratsava te the. prabhunI pratimAne pravezautsava AnaMdapUrvaka ujavAye, paNa paryuSaNanA jalusanuM zuM thAya! te viSe ciMtA rahetI hatI. tevAmAM lAlA sItArAma ane lAlA paMjAbarAya AvyA. mahArAjazrI ! Apa zA mATe ciMtA kare che ! ame zuM kAma AvIzuM? bhale ame sanAtana dharma pALIe paNa ApanA pratye to amArI bhakti ahoniza che ane raheze" banne gRhasthAe pitAnI bhAvanA vyakta karI. "bhAgyazALIo ! te kyAM nathI jANate ! tame te zrAvakajane karatAM vizeSa bhaktibhAva dharAve che! paNa paryuSaNanA utsava mATe taiyArI te khUba cAle che ane rAjya taraphathI manA thaI te zuM thaze?" mahArAjazrIe ciMtA vyakta karI.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 217, rAjasabhAmAM zAstrArtha ravAmIjI! jyArathI ame vyAkhyAnamAM AvIe chIe tyArathI ame te nizcaya karyo che ke paryuSaNane vaDe te koI paNa bhoge nIkaLavuM ja joIe." matheNa vaMdAmi" paceka gRhasthoe vaMdaNa karyA. "dharmalA ma! ahe lAlAjI tame te satvara AvI pahoMcyA. ame eja vAta karatA hatA. lAlA sItArAmajI tathA lAlA paMjAbarAya te kahe che ke ciMtA karavAnuM kazuM kAraNa nathI. have tame paNa AvI gayA. je yogya lAge te prabaMdha karo." ApaNuM caritranAyake Agantuka AgevAnene badhI paristhiti samajAvI. kRpAnAtha ! ame jaIe chIe patiyAlA. tyAMthI maMjurI meLavIne AvIe chIe. Apa nizciMta raheze. ane lAlA pannAlAlajIne te Apa jANe che. temanI pratiSThA rAjA mahArAjAmAM ghaNI sArI che. te amArI sAthe che eTale amane paNa nizcitatA che." lAlA gaMgArAmajIe jatAM jatAM maMjurI mATe nizcayAtmaka ullekha karyo. tame sukhethI sIdhA. AdhaSThAyaka deva tamArA kAryane saphaLa karo. patiyAlAthI samAcAra Apaze." mahArAjazrIe AzIrvAda ApyA. " ane ahIMnI ciMtA te karaze ja nahi." lAlA sItArAmajIe teone jaNAvyuM. - teo patiyAlA gayA paNa resIDanTa sAheba sImalA hatA tethI, teo sImalA gayA. patiyAlAthI mahArAjazrIne
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIr AcA tArathI samAcAra ApyA ke ame sImalA jaie chIe. Apa ci'tA na karaze; zAsanadeva amArI sahAyatA karaze. AvuM dhama kAya kAI nahi zakI zake. jyAM Apa jevA prabhAvika gurU che tyAM vighna keTale vakhata TakI zake ! 218 "L panAlAlajI ! tame kayAMthI ahI pahoMcI gayA !" sAhebe AzcayathI pUchyuM. Mi HH Apa sAhebanuM eka jarUrI kAryaM hatuM. ame patiyAlA jaI AvyA paNa Apa ahIM hatA tethI ahI AvyA. lAlAjIe vAta zarU karI. "" '' evuM mAruM zuM kAma che! kahA lAlA panAlAlajI tamArA kAi kesa che ke zuM !" hasatAM hasatAM sAhebe majAka karI. 66 jI nA ! evA kAI kesa mATe huM AvuM khareA ? eka makAya che. amArA gurumahArAja sAmAnAmAM che. amArA tahevAranA divaseAmAM eka jalUsa kADhavAnu che. temAM amArA bhagavAnanA ratha kADhavAnA che. '' lAlAjIe vastusthiti samajAvI. " te mATe paravAnagInI zI jarUra ! vaLI mArI ma`jurI te mATe tA hAya ja. dhamakA mATe te manA che ja nahi." sAhebe prazna koM. " ema nathI sAheba ! sAmAnAmAM be pakSe che. amane lAge che ke kadAca te leAkeA taraphathI kAMI harakata thAya
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjasabhAmAM zAstrArtha 214 te pahelethI baMdobasta thAya te sAruM " lAlAjIe cekhavaTa karI. bhale ! huM tamane pilIsa suprinTenDanTa para patra ApuM chuM. tamane badhI rIte sahAyatA karaze. piolIsa TukaDI paNa mokalaze, paNa zAntithI kAma leze." sAhebe patra lakhI Ape. sAheba ! bahu AbhAra thaye. takalIpha mApha karaze." bannee rajA lIdhI. maMjurI laIne lAlAjI AvI gayA, AnaMda AnaMda thaI rahyo. jalsa dhUmadhAmapUrvaka nIkaLyuM. 1960nA zrAvaNa vadI 14 nA mahendradhvaja, rathayAtrA nIkaLyA ane ka95sUtrane varaghoDe paNa nIkaLe. A prasaMge keTalA. paTTI, hoziyArapura, gujarAnavAlA ane aMbAlA, sAmAnAthI bhajanamaMDaLIo AvI hatI, eTaluM ja nahi paNa sAmAnAnA sanAtanI bhAIonI bhajanamaMDaLI paNa pUrA ThAThathI varagheDAmAM nIkaLI. teNe te raMga rAkhe. AsapAsanA hajAre le ke e lAbha lIdhe. zaheramAM AnaMda AnaMda chAI rahe. 160 nuM 18muM comAsuM ahIMja saMpUrNa karI nAbhA, mAlerakeTamAM thaI Apa rAyakeTa padhAryA. ahIM badhA sthAnakavAsI bhAIo hatA paNa mahArAjazrInA rahevAthI pahelAM te AhArapANInI muzkelI rahI paNa te prasaMge vAveluM dharma-bIja UgI nIkaLyuM. Aje te rAyakeTamAM jainenAM ghaNAM ghare che. ahIMthI ludhiyAnA thaI Apa jarA padhAryA. jIrAnA nAyaba tahesI
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 yugavIra AcA ladAra saradAra zerasiMhajI ApanI pAse vAraMvAra tatvacarcA ane dharmazravaNa karavA AvatA. vaLI ahIMnI zALAnA eka vidvAna adhyApaka paNa vAraMvAra ApanI pAse AvatA. temaNe te ApaNA caritranAyakanI prazaMsAmAM eka gajala paNa banAvI hatI. sa. 1961 nuM 19 muM comAsuM jIrAmAM pUrNa karI, rAyakoTa padhAryA. paM. zrI suMdaravijayajI tathA munizrI sahanavijayajI jIrAthI paTTI gayA. ahIM paTTImAM bhAI kadara kALIdAsane 1962 nA kArataka vadI ne divase dIkSA ApI. nAma umedavijayajI rAkhI caritranAyakanA ziSya banAvyA. saM. 196ranuM 20 muM comAsuM Ape ludhiyAnAmAM pUrNa karyuM. ahIM comAsuM karavAnI khAsa jarUra te eTalA mATe paDI ke sthAnakavAsI sAdhuoe sAmrArthanI vAta cheDI hatI. ahIM lAlA daulatarAmajI saMgha laIne darzanArthe AvyA hatA. cemAsAmAM ApanI tabiyata narama thaI gaI. tAva AvavA lAgyA paNa tenI paravA na karI cA khyAna cAlu rAkhyuM. jemAsuM pUrNa karI tabiyata barAbara na hovA chatAM vihAra karyo. nake dara padhAryA. gurubhakta zrI lalitavijayajI mahArAje jyAre gurudevanI bimArInA samAcAra sAMbhaLyA tyArathI teo vyAkuLa thaI gayA, paNa comAsAmAM te zuM thaI zake ! comAsuM pUruM thatAM ja be sAdhuonI sAthe bIkAnerathI lAMbA lAMbA vihAra karI eka mahinAmAM gurucaraNomAM AvI pahoMcyA. vAha gurubhakti ! "oha ! lalitavijaya ! UDIne AvyAM ke zuM "
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ zajasabhAmAM zAsrAtha caraNamAM paDelA ziSyane uThADatAM khelyA. (6 kRpAsAgara ! bImArInA samAcAra sAMbhaLIne geAcarI pANI paNa uDI gayAM hatAM, paNa cAmAsAmAM te kAMI avAya che ! pachI tA ahI paheAMcyA tyAre ja zAMti thaI. ApanI tabiyata bahu ja kharAba thaI gaI che. AvI tabiyata chatAM vihAra kema karyo ! '' lalitavijayajIe ciMtA darzAvI. sAdhAraNa tAvamAM zuM paDayA havAphera thAya eTale tAva te UbheA ja 25 .. rahevuM ! vihArathI na rahe." '' nahi . gurudeva ! jIrAmAM haradayALa nAmanA prasiddha hakIma OM. tenI pAse AvatA daradI pacANu TakA taMdurasta thai ne jAya che. temane mATe jIrA lakhyuM che. jarA tadu rastI sArI thAya pachI jIrA tarapha vihAra karIzuM." lalitavijajIe prAthanA karI, " bhale bhAi ! jevI tArI marajI. zarIranA zuM mehu karave ! karma rAga tA Ave ne jAya ! " ArAma thayA pachI paTTI, jaDIyAlA, amRtasara thaI gujarAvAlA padhAryA. ahI plegane lIdhe saMghanI vinaMtithI rAmanagara padhAryA. rAmanagaramAM lAlA jagannAtha bhAlezAha gurubhakata hatA. temanI pAse eka manohara divya lIlA pannAnI stabhana pArzvanAthanI pratimA hatI. te advitIya pratimAnAM darzana karI AnaMda lIdheA. ahIthI khAnagAha DAMgarA thaI lAhora thaI amRtasara padhAryA. saMvata 1993 nu ekavIsamuM cAmAsuM Ape amRtasaramAM pUrNa karyuM.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatanane sAda 28 ] ghaNA ghaNA varSe Aje gUjarAta----janmabhUmi sAMbharI AvI. 19 varSa pahelAM gujarAta cheADayu hatuM. ghara te te pahelAM cheADeluM. meATAbhAInA meha, gurudevane prema, rAdhanapuranA dIkSA mahAtsava, satata vihAra, pu'jAbanI rahyA mATenI taiyArI, gurudevane a Mtima saMdeza, gurudevanA mArakanI ceAjanA, te yAjanAne murta svarUpa ApavAnA prayAse AkhAye pajAbanA gAme gAmanA vihAra ane gurudevanA adhUrAM kAnI jvalaMta yeAta. hiMdu, musalamAna, sIkha ane A samAjIbhAienA prema, paMjAbanA zrI saMghanA niHsIma prema ane peAtAnA prANa preraka mATenI zrIsaMghanA AbAlavRddhanI aheAniza ciMtA, paMjAbamAM vizeSa dharmapracAranI lagana. A badhAM AkaSa NA ane zAsanasevAnAM kAryamAM vatana tA bhUlAI gayuM hatuM. paMjAba pyArA vatanathI paNa pyAruM banI gayuM hatuM. gujarAta--paMjAbanA bheda bhulAi gayA hatA. Aje meATAbhAInA AvavAnA samAcAra prApta thavAthI vatana yAda AvI gayuM. vIsa varSa pahelAnI janma
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatananA sAda 23 bhAmakAnA snehasaMbhAraNA AMkha sAme khaDA thaI gayAM. harSAzrunA be biMdu kharI paDacAM. vatanane sAda hRdayanA peTALamAM jAgye ane mana hajAro mAIlanuM aMtara vIdhI gujarAta paheoMcI gayuM, ATa ATalAM varSomAM eka divasa, eka rAtri ke eka ghaDI paNa A pyArA vatananA vicAra paNa naheAtA AvyeA. keAi paLa paNa Ave talasATa naheAte jAgyA. eka ja patre, e akSarAe varSAnAM sa'bhAraNAM jagA DaDyAM ane jai zakAya te janmabhUminuM RNa adA karavA javAnA vicAra Avce. 5 jAmane jeTeleA haka che tethI jarAe ATho haka janmabhUminA nathI ja nathI, e Aje kANa jANe hRdayanA kacA khUNAmAMthI svayaM sphuraNA thaI AvI. gurudevanA saMdeza ane gurudevanu kArya gujarAtamAM paNa thavuM joi e--thaze ja, e ekaja tamannAthI te vicArane puSTi maLI. vidhinA vidhAna evAM ja haze te ! gurudeva ! khImacaMdabhAi Aje savAre AvI gayA che. lAlA pannAlAlajIne tyAM utaryA che. humaNAM ja ApanA darzane Ave che." gAcarI laIne AvatA eka ziSya samAcAra ApyA. 'sAheba ! sukhazAtA che! " zrI khImacaMdabhAie zAtA pUchI. " dharmalAbha ! ghaNA tr divase phUrasada maLI. ghaNA vakhatathI AvavAnI IcchA hatI paNa gRhasthIne kAMI ne kAMI upAdhi AvyA ja kare. badhAe sukhazAtA 4( 27
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 pUchI che. Apane 'daNA kahevarAvyA che. ' "kANu jANe kema paNa tamArA AvavAnA samAcAra maLatAM janmabhUmi yAda AvI. yujhavIra AcArya "7 " sAheba ! ame paNa Apane haMmezAM yAda karIe paNa kayAM paMjAba ane katyAM gUjarAta. vIsa vIsa varSoMthI gUjarAta ApanA upadeza vinA sUnI che. have kRpAdRSTi karA. siddhAcaLa tA yAda Ave che ne tyA padhAre te! paNa amane lAbha maLe." khImacaMdabhAI e vinaMta karI. " bhAgyazALI ! siddhAcaLanI jAtrA mATe ame badhA utsuka chIe. paNa paMjAbanI javAbadArI eTale kai ne kaI kAma nIkaLe ja. A sAla te jarUra te tarapha AvavA vicAra karelA paNa zAstrArtha AvI paDayA pachI zuM thAya ? " "" juo ! A vakhate te Apane te tarapha padhAravuM ja paDaze. vaDAdarAnA zrIsa'nA vinatipatra laIne huM pAte AngeA chuM, eTaluM ja nahiM paNa AcAya zrI vijaya kamaLasUri mahArAja tathA upAdhyAya zrI vIravijayajI mahArAjane gujarAtanI tarapha vihAra karavAnA Adeza laIne ja Avye chuM. " " AhA ! tyAre tame te badhuM pAke pAye kane ja AvyA che ! ,, 66 tame na AvA te pachI amAre kAMIka te karavuM joI ene !" " sAdhumaMDaLane te tamArA nima'traNathI bahu ja AnaMda
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatanane sAda 225 thaze. teo te ghaNA vakhatathI pAlItANAnI yAtrA mATe utsuka che. mAtra paMjAbanA gurubhakatane jarA duHkha thaze." paNa sAheba AcArya mahArAja ane upAdhyAyajI mahArAja padhAre chene! pachI to zuM vAMdho che." amRtasaranA zrIsaMghanA AgevAne e vAta sAMbhaLI ane teozrI gujarAta tarapha javAnA che tema pAke pAye carcA thavA lAgI, eTale badhA ekaThA maLIne AvyA upAzraye. "mahArAja ! Apa amane-zrIsaMgha paMjAbane kene bharose cheDI jAo che ! amane gurudeva a ne arese paDI gayA che. ame te Apane nahi javA daIe. amArI rakSA te pachI koNa karaze?" AgevAne e vinati karI. "bhavya jano ! tame to sArI rIte jANe che ke huM ogaNIsa varSathI paMjAbamAM chuM. gujarAta mArI janmabhUmi hovA chatAM meM kadI te bhUmine yAda paNa nathI karI. dIkSA laIne gurudevanA caraNamAM rahyA ane teozrIne dehAnta pachI paNa ahIM prajAbamAM vicArI rahyo chuM. mane ghaNuM vakhatathI siddhAcalajI javAnA bhAva thayA hatA, paNa huM te vicArane paNa dAbI dete hate. tamAre mArA para prema mane paMjAbathI dUra javA naheAte dete. sAdhumaMDaLa te gUjarAta javA utsuka che. mAre temane paNa khyAla kare joIe. vaLI AcArya mahArAja tathA zrI upAdhyAyajI mahArAja A tarapha padhAre che. Apa lokone huM te mArA vaDIlene Azraye saMpI jAuM chuM. vaLI vacana ApuM chuM ke gUjarAtamAM vadhAre nahi rahuM-nahi rahI zakuM. mAre paMjAba 15
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ saraka yugavIra AcAya mane tyAM vizeSa rokavA nA kaheze ane hu jaladI pAche AvI paheAMcIza. mArIne tamArI snehagAMTha have te chUTI rahI. gurudevanA bagIcA pharI sabhALavA huM doDI AvIza. ' premabharyAM. vacanAthI badhAnA hRdayane zAMti thaI. sa. 1964 nA kArataka vadI 1 budhavAranA amRtasaranA zrIsaMghe vidAya ApI. vidAyanuM dRzya hRdayabhedaka hatuM. aneka gurubhakatAnA netrA sajaLa hatAM. srIe te gurudevane mATe azruo sAratI hatI. keTalAe yuvAne paNa te vakhate raDI ThelA. A dasyathI mahArAjazrInI AMkheA paNa sajaLa thaI gai. amRtasarathI taranatArana AvyA, sadhyA samaye devasI pratikramaNa samApta karI beThA hatA. bIjA divasanA vihAra mATe carcA cAlatI hatI. siddhAcaLa taraphanA prayANane lIdhe adhA munivaronA manamAM AnaMdanI lahero UThI rahI hatI. gurudeva ! amArA uddhAra karo. " e sAdhu jevA dekhAtA yuvakAe ekAeka AvI caraNamAM namaskAra karyA. " bhAI! kANu tame ? atyAre A tarapha kAMthI ? " (6 " amArA janma niraka jaI rahyo che. ame AtmakalyANane mATe gharabAra cheDayAM paNa ame je sthitimAM chIe temAM kalyANa nathI, amane sanmArga batAve. ApanA caraNamAM sthAna ApeA. " bannee vinati karI, 66 tame sthAnakamArgI dIkSA cheDIne AvyA che ke !" << jI hA ! bIjuM zuM thAya ! amane tyAM zAMti na maLI na maLI abhyAsanI anuqaLatAM. ,
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatananA sAda 227 HH paNa bhAgyazALIe ! ahI zAMti maLaze tema zAthI jANyuM ? '' " ApanI pratiSThA amArAthI ajANI nathI. ame paNa pajAkhamAM ja pharyA chIe. have Apa amArI vinaMti svIkAre. 77 " utAvaLa na karo. amArI sAthe raheA. jainazAstrAnA abhyAsa kare. huM tamane paMDita vagerenI anukULatA karAvI ApIza. ane huM paNa tamane vAravAra zIkhavIza. jyAre tamane pUrNa vizvAsa thai jAya--yAre tamAruM mana himAlayanI jema acaLa--aTaLa thai jAya; pachI tamane jarUra dIkSA ApavAnI vyavasthA thaze. '' kRpAnAtha ! amAru mana humAlayanI samAna sthira thayuM, tyAre te nAbhAthI DhoDI AvI ApanA caraNamAM zaraNu zeAdhyuM che. vaLI sthAnakavAsI dIkSA cheDo ghera ja na jAta paNa ApanI pAse rahevAnA IrAdAthI ja ahIM AvyA chIe. mahArAja ! kRpA kare, amane A baMdhanathI mukta kare. " annenI AMkha sajaLa thaI gaI. * " tame udAsa na thazeA. atyAre teA ArAma kare. savAre ApaNe niNa ya karIzu tame paNa Aja rAtre vicAra karI rAkhazeA. ' 22 amRtasarathI mahArAjazrInI sAthe lAlA pannAlAla joharI, lAlA mahArAjamala, lAlA nathUmala Adi zrAvake paNa AvyA hatA. savAranA teee rAtre AvelA sAdhue
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 yugavIra AcA viSe vAta sAMbhaLI. te mahArAjazrI pAse gayA. ane sAdhue paNa tyAM ja beThA hatA. karI. re "" dayALu! zuM nirNAya karyo ? " bannee karI vinaMti (C huM tamArA AkharI vicAra jANavA Icchu chuM rAtre vicAra to karyo ja haze ne ? " (C guruvaya ! ame te Apane caraNe AbbA chIe. have pAchA javAnA nathI. " " gurudayALa !mApha karaze. amAre zrAvakAe te vacce na khelavuM joI e. Apa jevA dayAnidhine amAre zuM kahe vAnuM hoya paNa tRSAturane pANI, bhUkhyAne anna, duHkhIne duHkhamukta karavA te dhama che, paNa AtmAne mukti mAgamAM lagADavA e to mahAna dharma che. Apa ja e lAlA kahe che. A sAdhuenI vyAkuLatA jo Apa yA kare ane amArI paNa vinaMti che ke e banne bhAgyazALIne amR tasaramAM ja dIkSA ApavI che. ame utsava karI AnaMdamaMgaLa karIzu lAlA pannAlAlajIe dhana dalAlI karI. "" " lAlAjI ! tamArI manekAmanA pUrI thaze, tamArA jevA dhamapremI sajjanAnA vacanane mAna ApavuM ja joie. tame paNa nizciMta rahe. " madhura vacano sAMbhaLatAM ja banne sAdhuonA mana-mayura nAcavA lAgyA. baMdhanamuktinA Anada avarNanIya hatA. zrAvakajanAne paNa A puNyakAthI AnaMda thayeA.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatanano sAda 229 Apa pharIthI amRtasara padhAryA. paNa sthAnakamArgI sAdhuone mamhArAjazrInI sAthe joIne sthAnakavAsI samAjamAM dhamAla macI gaI. hajI te zaheranA pravezadvAra pAse AvyA tyAM pAMca sAta sthAnakavAsI bhAIo AvI pahoMcyA ane tyAMja bane sAdhuone pakaDavA lAgyA. lAlA pannAlAlajI samAcAra sAMbhaLI polIsa laIne AvI pahoMcyA. pelA cAlyA gayA. mahArAjazrI bajAramAM thaI daherAsare prabhunA darzana karI lAlA mahArAjamalajInI beThakamAM jyAM sAdhue utaryA kare che, tyAM AvI utaryA. sthAnakavAsIoe paNa mejIsTreTane pharIyAda karI. 'ghAsIrAma, jugalakizorane bahekAvI amArA saMdhADAmAMthI laI AvyuM che ane A saMvegI sAdhuo tene dIkSA ApavAnA che. tene ahIM lAlA mahArAjamalanA makAnamAM baMdha karI pUrI rAkhyA che. tene bahAra javAnI sakhta baMdhI karI che. jugalakizoranI mAtA jaina sAdhvI (sthAnakavAsI) che ane te potAnA putranA viyegamAM mUre che. ethI e kare amane sAthe joIe ane tene bIjI koI jagyAe nasADI mUkavAmAM na Ave te mATe vairaMTa kADhI ApavA maherabAnI thavI joIe.' mejITe badhI hakIkata dhyAnamAM laIne jugalakizoranA nAmanuM voraMTa kADhI ApyuM. vaeNraMTa laIne polIsa sAthe sthAnakavAsI loko A makAnamAM AvyA. A samaye ahIM kaI hatuM nahi. daravAjo baMdha hato. polIse daravAje udhADavA kahyuM. hIrAlAla zarmAe jaNAvyuM ke lAlA pannAlAlajI
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 yugavIra AcArya tathA lAlA mahArAjamalajInI hAjarI vinA daravAjA nahi ughaDe. pilIsa temane bolAvI lAvI. lAlAjIe badhI vAta jANI lIdhI. temaNe daravAje ughaDAvI jugalakizorane pilIsane havAle karyo. jugalakizorane gADImAM besADI laI javA lAgyA. lokoe sthAnakavAsI sAdhune gADImAM beThelA joIne bhAre hAMsI karI. kerTamAM kesa cAlyo. sthAnakavAsI ane tAMbara lokonI bhIDa jAmI. sthAnakavAsI loke te mAnatA hatA ke nyAyAdhIza sAhebe raMTa ApyuM che eTale te jugalakizorane ApaNane soMpI deze. lAlA pannAlAlajI vagere zAMtithI zuM thAya che te joI rahyA hatA. kesa zarU thaye. nyAyAdhIze bepAMca prazna pUchayA ane nIce mujaba cukAde ApIne dAva kADhI nAkhavAmAM AvyuM. jugalakizora uMmaralAyaka che. te rAjIkhuzIthI saMvegI dIkSA levA irache che. tene potAnI marajI pramANe vartAvAno adhikAra che." saM. 1994 nA mAgazara sudI 11 ne ravivAra tA. 191-1908 nA divase banenI dIkSA dhAmadhUmapUrvaka thaI ghAsIrAmajInuM nAma vijJAnavijayajI ane jugalarAyanuM nAma vibudhavijayajI rAkhavAmAM AvyuM. A dIkSA mahotsavamAM brAhmaNa, kSatrI, vaizya Adi badhAe bhAga lIdhe. paM. hIrAlAla zarmAnI sevAothI prasanna thaI zrI saMghe eka joDI sonAnAM kaDAM inAmamAM ApyAM. amRtasarathI jaDiyAlA, jAlaMdhara, ludhiyAnA thaI Apa
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatanano sAda 231 aMbAlA pahoMcyA. je divase A5 aMbAlA pahoMcyA teja divase dilhIthI vihAra karIne AcArya mahArAja zrI vijayakamalasUrijI tathA upAdhyAyazrI vIravijayajI sAdhumaMDaLa sAthe aMbAlA AvatA hatA. banne zaheranI bahAra majyA. vaMdanAda thaI. ghaNA vakhate maLyA tethI harSAzru AvI gayA. AnaMda thaye. moTA ThAThamAThathI bannene nagarapraveza thaye. cAra pAMca divasa sAthe rahyA. paMjAbanI paristhiti viSe vAta karI. gurudevanA kSetra, kArya, paMjAbI lokonI bhAvanA, gurudevanuM adhUruM kArya vagere viSe ThIkaThIka carcAvAta thaI ane tyAMthI chuTA paDI dilhI tarapha vihAra karyo. jeThanA baLabaLatA tApa pachI hajAre leko meghavRSTinI je AturatAthI rAha jue che tevI ja AturatAthI dilhI to gurudevanA AgamananI rAha joI beThuM hatuM. lAlAjI! tamArI zrIsaMghanI prArthanA meM sAMbhaLI. have mArI vAta tame jarA sAMbhaLI le." dilhImAM comAsuM rokavA mATe vinaMti karavA AvelA zrIsaMghanA AgevAnane caritranAyake kahyuM. "gurudeva ! AjJA pharamAve. ame badhA taiyAra chIe." jue ! paMjAbathI gujarAtanuM nAma laI utAvaLathI nIkaLyA chIe. vihAra paNa lAMbA lAMbA karatAM karatAM dilhI te pahoMcyA. badhA munimaMDaLanI IcchA che ke jemAsuM gUjarAtamAM jaIne ja karavuM che. A sAla dAdAnI yAtrA nahi thAya te bIje varSe te dAdAne bheTazuM."
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 yugavIra AcArya dayAsiMdhu! comAsuM gujarAtamAM karavAne badale dilhImAM thaze te paNa bIje varSe dAdAnI yAtrA to thaI ja zakaze." lAlA trIkamalAlajIe khUbIthI vAta raju karI. lAlAjI gUjarAtamAM pahoMcI javAya te tyAMnA bhaktahRdayane paNa zAMti thAya. ane khImacaMdabhAI to Aje ja AvIne UbhA raheze. temane takAdo jabaro che." sAheba have te gUjarAta tarapha ja javuM che ne. khImacaMdabhAIne te ame manAvI laIzuM. vadhAre te ApazrIne zuM kahevuM. dilhInA saMghe nizcaya karyo che ke game te thAya paNa A sAla te ame Apane nahi javA daIe. amArA zarIra upara thaIne Apa bhale cAlyA jAo. ciMtAmaNi ratna pAmIne kaNa durbhAgI tene choDI de." saMgha A gaDhagadita thaI gayo. saMghanA AgrahathI Apa te samajI gayA. sAdhuonA dilamAM paNa saMghanA strI-puruSanI prArthanA vasI, paNa gujarAtanI vinatino prazna muzkela hatuM. vATAghATa cAlatI hatI. be divasathI nirNaya mATe vicAra cAlatA hatA. zrI khImacaMdabhAI dilhInA saMghane tAra maLatAMja badhAM kAma cheDI doDI AvyA. zrI saMghe badhI paristhiti khImacaMdabhAIne jaNAvI. mahArAjazrI paNa DhIlA dekhAyA. pahelAM te khImacaMdabhAIe hA-nA karI paNa chevaTe temanuM dila paNa pIgaLyuM. temaNe pite ja mahArAjazrI pAse AvIne prArthanA karI -
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatanane sAda "mAro Agraha che DuM chuM. vaDodarAnA saMghane A varasa zAnti rAkhavA samajAvIza. Apa zrIsaMgha dilhIne nArAja na kare. temanI gurubhakti sAcI che. Apa temanI vinati svIkAro." vinatino svIkAra thayo ane upAzrayanA khUNe khUNAmAMthI harSanAda gAjI UTha. gheraghera AnaMda maMgala vartAI rahyo. paNa kudaratane te maMjUra nahotuM. gujarAtanuM AkarSaNa bhAre hatuM. dilhInA saMghane te AnaMda mAto nahote, paNa avazya bhAvine bhAvA-je banavAnuM te banyA vinA kAMI rahe che ! e nyAye na dhAreluM banyuM-keInA svapnamAM paNa nahotuM-keInI kalpanA paNa cAlI na zake evA eka prasaMgathI dilhI dUra rahI gayuM ne cAturmAsa te karavuM paDyuM gurudevanA caraNamAM. dilhImAM comAsAne nirNaya thayA pachI zrI saMghanI IcchAthI pAsenA tIrthasthAna zrI hastinApuranI yAtrAe saMgha sAthe AvyA. hastinApura prAcIna ane vikhyAta sthAna che. A tIrthasthAnamAM zrI zAntinAtha bhagavAna, zrI kuMthunAtha tathA zrI aranAtha bhagavAnanA cyavana, garbha ane dIkSA temaja kevala ema cAra kalyANaka thayAM che ane zrImallInAtha bhagavAnanuM samavasaraNa thayuM, tethI te puNya tIrtha che. vaLI prathama tIrthakara zrI AdIzvara bhagavAnane varSItapanuM pAraNuM zreyAMsakumAre ahIM karAvyuM hatuM. te vaizAkha
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 yugavIra AcArya sudI 3 ne divasa hato. te divasanA dAnathI zreyAMsakumArane akSaya phaLanI prApti thaI. tethI te divasane akSaya tRtIyAakhAtrIja kahe che. ahIM AnaMdapUrvaka yAtrA karI. guru mahArAja tathA saMgha AvyAnA samAcAra sAMbhaLI AsapAsanA gAmonA loko ahIM AvI pahoMcyA. pUjAsvAmI vAtsalya vagere AnaMdapUrvaka thayAM. yAtrA karI mahArAjazrI meraTha AvyA. ahIM banelI Adi gAmanA bhAIoe jamunA pAranA gAmamAM vicaravA ane grAmya janane upadezAmRtane lAbha ApavA prArthanA karI. mAsAne hajI vAra hatI, tethI mahArAjazrIe te tarapha jaI AvavA IcchA batAvI. meraThamAM digambara bhAIonA ghara vizeSa hovAthI tyAM rahevA IcchA nahotI paNa digambara bhAIonI vinatithI tyAM rahevuM paDayuM. be sArvajanika vyAkhyAna thayAM. tsava hovAthI vyAkhyAmAM paNa ThIka leke AvatA hatA. meraphathI Apa bInaulI padhAryA. ahIMnA pratiSThita gRhastha lAlA musaddIlAlajIe potAnI dukAne maMdirane mATe ApI. maMdiranuM kAma zarU thaI gayuM. pratiSThAnI taiyArI paNa karI hatI, paNa koI kAraNavaza pratiSThA thaI zakI nahotI. lAlA musaddIlAlajInA suputra lAlA zrIcaMdrajI tathA bAbu kIrtiprasAdajI bI. eela. ela. bI AdinI utkaTa abhilASA hatI ke have mahArAjazrInA maMgala haste pratiSThA thaI jAya. saM. 1964 nA vaizAkha sudI 8 nA bInailImAM
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRtanA sAda amAlAthI lAlA ga`gArAmajI zrI zAMtinAtha prabhunI pratimA laI AvyA hatA. utsavapUrvaka pratimAjIneA nagara praveza karAvce. AsapAsanA gAmeAnA digabara bhAI Ae utsAha pUrvaka bhAga lIdhe, 235 Aja divase gujarAMvAlAmAM AcArya mahArAjazrI vijaya kamaLasUrIzvarajI tathA upAdhyAya zrI vIravijayajI Adi munirAjonI upasthitimAM svargIya AcArya mahArAja zrImad vijayAnaMda sUrIzvarajInA samAdhi maMdiramAM caraNa pAdukA sthApita karavAnA utsava thayeA hatA. Ape bInA lInA utsavane gujarAMvAlAnA utsava mAnI lIdhe| ane bhaktinA upalakSamAM Ape eka manahara stavana banAvI gujarAvAlA mekalyuM. mInAlIthI Ape khI'vAInI tarapha vihAra karyAM
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ === = = = NSS, = duSkara parisaha devA deva! Aje ApanA mukhArabiMda para azAMti ane mUMjhavaNa kema dekhAya che ! kaI prasaMga e banya che ke sevakathI keI avinaya thaye che ! zuM koI patre ciMtA upajAvI che ke zarIra pAchuM asvastha thayuM che ? gurudeva, je hoya te mane jaNAvo. huM ApanuM manaduHkha nathI jethI zakato. gocarI laIne Avela munijIe ciMtAtura beThelA gurudevane pUchayuM hana ! tArI vAta sAcI che. bIjuM te kaMI ja nathI, paNa gujarAnavAlAthI Aje eka patra che temaja tAra paNa che. tethI ja bhAre mUMjhavaNa UbhI thaI che. gurUvaye khulAso karyo.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritranAyaka
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ duSkara parisaha 237 "samAdhimaMdira bAbata kAMI che ke jena birAda rImAM Apasa ApasanI laDAI saLagI che?" zrI sehanavijayajIe aTakaLa karI. vAta ema che ke sanAtanI lokoe jainadharma para asatya AkSepa zarU karyA che; eTaluM ja nahi paNa jaga~jya sarvazAstraniSNAta paMjAba dezaddhAraka gurudevanA ajJAnatimira bhAskara" ane "zrI jaina tattvAdaza" bannene asatya harAvavA ane jaina dharmanI avahelanA thAya ema karavA prayAsa zarU karyo che. AmAM sthAnakavAsIone sanAtanIone sAro paNa che." gurudeve spaSTatA karI. paNa tyAM to AcArya mahArAjazrI vijayakamaLasUrijI che ane upAdhyAyajI mahArAjazrI vIravijyajI mahArAja paNa che. teo te mATe prayatnazIla haze ja." te te pUro prayatna karI rahyA che, paNa teozrInI ane zrI saMghanI paNa IcchA che ke ApaNe tyAM hAjara hoI e te karo prabhAva paDe ane jaDabAtoDa javAba ApI zakAya. gurudeve saMghanI IcchAnuM rahasya samajAvyuM. "tAra moDe kema AvyuM haze?" "bInolI tAra karela ne, te ahIM AvatAM vakhata lAgyA. Aje patra paNa AvI gayo. A rahyo te patra
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 208 yugavIra AcAya tA. 30-5-1908 1 zrI AtmAnaMda jainatAMbara kamiTI, gujarAvAlA (paMjAba) zrI zrI zrI muni mahArAja vallabhaviyajI Adi muni mahArAja joga, zrIsaMgha gujarAvAlAnI 108 vAra vaMdaNA avadhArazejI. prArthanA che ke, A vakhate sthAnakavAsIoe bIjI keme jevI ke khatrI, brAhmaNa, AryasamAja vagerene bahu ja bhaDakAvyA che. jethI tA. 29mI menI sAMje 7 vAge amRtasaranA mAsTara AtmArAme eka jAhera vyAkhyAna ApyuM hatuM. temAM jaina dharmanI bhAre niMdA thaI rahI che. AthI gujarAvAlA saMghane bhAre duHkha thayuM che. zrIsaMgha gujarAvAlAnI ApanA caraNomAM prArthanA che ke A vinaMtIpatra ApanI sevAmAM pahoMce te ja vakhate gujarAvAlAnI tarapha vihAra karazo jethI zAsananI helanA na thAya. A vakhate jaladI hajAra kAma cheDIne paNa zAsana unnati tarapha khyAla karavo joIe. A kAraNathI Apane takalIpha ApI che. bAkInI bInA lAlA jagannAthajI rUbarU kaheze. khAsa vAta to e che ke je vakhate A patra pahoMce te vakhate Apa ravAnA thaje. amArI zeDI prArthanA ghaNI karIne mAna. vihAra karIne gujarAMvAlA tArathI javAba ApazeH jethI zrIsaMghane AnaMda thAya. (cAra AgevAnI sa ) 1 mULa patra udumAM hato tenuM bhASAMtara ApavAmAM AvyuM che.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ duSkara parisaha tAra paNa e ja che. Gujaranwala 30 8-35 (A. M.) Mushddilal Pirelal Jaini Village Binoli (Baraut) Send Muni Vallabhvijayji, with your men to Gujaranwala Jagannath coming. Jain Community. "gurudeva!patra te vAMcyo. Ape ze nirNaya karyo che." zuM karavuM teja sUjhatuM nathI. javuM te joIe. A prasaMge pahoMcAya teja zAsananI zebhA rahe. paNa gurudeva kyAM gujarAMvAlA ane kyAM khIvAI? 450 mAIla jeTale dUrathI kema pahoMcAze ? vaLI temAM A jeTanI Aga varasatI garamI ! prabhe ! keI vidvAnane mekalIe athavA ApaNe ahIMthI pUratAM pramANe lakhI mekalIe." munijIe pitAne vicAra pragaTa karyo. bhAI! A koI baccAnA khela nathI. vidvAna mekalavAthI ke pramANe lakhI mekalavAthI kAMI na vaLe. jyAM AkhA zaheramAM jorazorathI virodhAtmaka pracArakArya cAlatuM hoya tyAM te bhAremAM bhAre AMdolana sivAya hArIja jaIe. eTaluM ja nahi paNa gurudevanI pratiSThA, pratibhA ane zAsanasevAne paNa lAMchana lAge. mane te lAge che, game te bhege ApaNe pahoMcI jaIe. hA, paNa mane lAge che ke tuM ATalI majala nahi kApI zake. hamaNAM tAruM zarIra paNa
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 yugavIra AcArya kyAM sAruM che? tethI mane ciMtA thayA kare che." gurudeve vastusthiti samajAvI ane ciMtA vyakta karI. " gurudeva! e ciMtA na kare. mArA zarIrane kAMI thavAnuM nathI. Apa paNa hamaNAM ja mAMdagImAMthI UThayA che. gurupratApe kAMI ja thavAnuM nathI ane kAMI thayuM te mane ApanI bhakti karyAne AtmasaMtevuM raheze." munie taiyArI batAvI. "sehana! te taiyArI kare. AvatI kAle savAre ja maMgalamuhUte vihAra kare che. ra0 mAIla savAre ane 10 mAIla sAMje. Aje gujarAnavAlA tAra karavAnuM kahI dauM chuM jethI tyAM badhAne zAMti rahe." gurudeve teyArI mATe Adeza ApyuM. "dharmalAbha! oha lAlA jagannAthajI! tame paNa AvI pahoMcyA." vaMdana karatA pracaMDa paMjAbI AgevAnane mahArAjazrIe dharmalAbha ApyA. gurudeva! huM te bInailI Avyo hato. tyAMja jAhyuM ke Apa khavAI padhAryA che. tAra paNa ame te tyAMja karelA. patre paNa teja zIranAme lakhyA hatA." lAlAjIe vAtanI zarUAta karI. kahe lAlAjI ! zuM paristhiti che?" sAheba ! gujarAnavAlAnI paristhiti te bhAre viSama thaI gaI che. sthAnakavAsIone te pahoMcAya paNa teonI uzkeraNIthI sanAtanI vageremAM moTo khaLabhaLATa thaye
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ dukara parisaha che. gurudevanA pustakonA AgaLanA cheDA zabda laI tenA anartho karavA lAgyA che." "paNa AcAryazrI tathA upAdhyAya te tyAM chene?" gurudeva! teo te cheja paNa amArA pyAra vallabha vinA kAMI beDa pAra thaI zake che? sAmAnA ne nAbhAne zAstrArtha te amArI AMkha sAme che. zrIsaMgha to ApanI mALA japI rahyA che. A patra paNa mane Apyo che." lAlA jagannAthajIe khulAso karyo. "AcAryazrIne eka tAra ane patra te maLyAM hatAM. A bIje patra paNa temaNe Ape che?" "jI hA! kadAca te patra vihAramAM maLe na maLe tathI mane lakhI Apyo che." atrazrI gujaravAlAthI zrI AcArya mahArAja zrI vijayakamalasUrijI tathA vIravijaya Adi sAdhunA taraphathI tatrazrI binalI madhye munizrI vallabhavijayajI Adi joga, sukhazAtA anuvaMdanA vAMcanAjI. lakhavAnuM ke patra maLe haze. vizeSa lakhavAnuM ke A patra vAMcatAM ja gujarAMvAlA tarapha vihAra karI deze. kAraNa lAlA jagannAthajIthI jANuM leze. te paNa IsArA mAtra jaNAvavAmAM Ave che ke A vakhate sthAnakavAsIoe AkhA zaherane potAnA pakSamAM karI lIdhuM che, temaja "jaina tatvAdaza" tathA "ajJAna timira bhAskara" A banne graMtha cheTA TharAvavAnI bhAre kazIza 1 hiMdI uparathI bhASAMtara.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24ra yugavIra AcArya karI rahyA che. gurudeve je je lakhyuM che te satya tathA pramANa sahita che chatAM teone pakSa sabaLa hovAthI brAhmaNe dhamAla karIne zera macAvI deze tema lAge che. mATe A vakhate tamAruM jarUra kAma che. tamArI skUti sArI che. vizvAsa che ke tamArA AvavAthI ApaNI phateha thaze. te lAMbe vicAra cheDI atrethI AvelA zrAvako sAthe jarUra vihAra karaze. je ke garamI che, dUrane mAmale che paNa A vakhata ja e che ke prANa te arpaNa thaI jAya paraMtu gurunA vAkyane dhakake na lAge. ethI tamane AgrahapUrvaka dabAvIne lakhavuM paDe che. basa eTalA mAtrathI samajI lezo. tame guNavAnane vizeSa zuM lakhavuM? eja vaizAkha (jeDa paM. jAbI) vadI 14 vIravijaya. tA. kaH Aja A vakhate sAMjanA cha vAge amRtasarathI lAvela paMDita ApaNA graMthane rada karavAnuM bhASaNa ApI rahela che. zuM pariNAma Avaze tenI khabara nathI. TUMDhIAone pakSa karI tamAma zahera uzkerAI gayuM che. vizeSa lakhavA samartha nathI. A patra vAMcI turata vihAra kare. atrenA mANase rokAyelA che. mATe hAla bInalIthI cAra AdamI laIne Avo. patra vAMcatAM vAMcatAM gurudevanI AMkhamAM azra bharAI AvyAM. UDIne pahoMcI zakAtuM hoya te pahoMcI javA ane gurudevanA pavitra graMtharatnone pramANita tathA zAstrasiddha sAbIta karavA mana uttejita thaI AvyuM. sAheba! bInalIthI ahIM AvatA eja vicAra karI
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ duSkara parirAhu rahyo chuM ke ATale dUrathI A baLabaLatA tApamAM kema vihAra thaze! ane Apa nahi AvI zake te zuM thaze ? " lAlAjIe pitAnA mananI vimAsaNa vyakata karI. lAlAjI ! meM kAleja nirNaya karI lIdhuM che. huM - ame taiyAra chIe. kAle ja vihAra thaze. tame sukhethA sIdhA. meM tAra karAvI dIdhuM che. gurudevanA nAma mATe A kAyA khapI jAya te paNa zuM! ane jue te kharA 15 divasa te thavAnA paNa nathI ne gujarAnavAlAnI bajAramAM zAstrArtha nI pracaMDa vijayaghoSaNAo gurudevanA pratApe karIzuM." gurudeve bhaviSya bhAkhyuM. lAlA jagannAthajI ane bIvAInA zrAvake te A prabhAvika puruSanI vIragarjanA ane daDha mane baLa joI hiMga thaI gayA. harSAzruthI badhAe A pavitra mahArathIne vaMdana kya. A paristhiti UbhI thavAnAM kAraNe A sthaLe vicArI levAM jarUrI che. ApaNe joI gayA ke ApaNuM caritranAyakanI sAthe zAstrArtha karI sthAnakavAsI sAmAnA tathA nAbhAmAM bhUrI rIte hAryA hatA. ludhiyANAmAM teone nIcuM jovuM paDe tema thayeluM ane amRtasaramAM to teonI ThIkaThIka phajetI thaI. A uparathI teo tAMbarAthI nArAja te hatA ja. tene badalo levAnI taka zodhI rahyA hatA; paNa ApaNA caritranAyakanI hAjarImAM te kAMI thaI zakyuM nahi. A uparAMta 1964 nA vaizAkha sudI 10 tA. 5
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 yugavIra AcArya 108 nA divase gujarAvAlAmAM dhAmadhUmapUrvaka svagIya AcArya mahArAja zrI vijayAnaMdasUrijInI vedI-pratiSThA AcArya mahArAjazrI vijayakamala sUrIzvarajInA hAthathI thaI. gheraghera AnaMda utsava thaI rahyA. gAmegAmanA saMghanA AgevAna maLyA. bhajana maMDaLIe e dhUma macAvI ane jAhera vyAkhyAne paNa thayA. AkhA zaheramAM vetAMbaronI belabAlA thavA lAgI. sthAnakavAsI samAjanA keTalAka bhAI e A sahana na karI zakyA. paMjAbanA rakSaka ane vIra garjanAnA praNetA dUra dUra jaI rahyA hatA. tyAMthI pAchA AvavAnI to saMbhAvanA hatI ja nahi. jyAre e paMjAbamAM vicaratA hatA tyAre-temanI sAme te eka akSara paNa kaI belI zakatuM nahi. temanI pratibhA-vacanasiddhi ane sabhAraMjana zakti addabhuta hatI, paNa te te gayA ane taka maLI gaI. badale levA avanavI cAlabAjI rApha thaI gaI pite te medAnamAM AvavA hiMmata karI zakyA nahi, paNa hindu lokone uzkeravAnI yuti che. dhI kADhI. acAvaM pravaranA banne graMthanA thoDA bhAga urdUmAM chapAvIne chUTathI vahecyA. temAM hindudharma zAomAM hiMsAne ulekha hato gujarAMvAlAmAM zAstrArtha ane noTIsabAjInI dhUma macI. gujarAvAlAmAM AcAryazrI tathA upAdhyAyajI te hatA. paM. lalitavijayajI gaNI, jalaMdharanivAsI yativarya zrI kezaraSijI, ane paM. vRjalAlajI zarmA bhAre prayatna karI rahyA hatA. paNa sarva sAdhAraNa janatAne zAMta karavA eka
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ duSkara parisaha 245 pratApI mahArathInI jarUra hatI. badhAnA manamAM eka ja vicAra Avyo ane ApaNuM caritranAyakane A prasaMge je rIte banI zake te rIte utAvaLa karIne gujarAMvALA pahoMcI javA tArapatra AdithI sUcanA ApavAmAM AvI. kyAM gujarAta tarapha vihAra ane siddhAcaLanI yAtrAnI bhAvanA ! kyAM dilhInuM nakakI thayeluM cAturmAsa ? gUjarAta javAnA koDa te adhUrA rahyA paNa dilhIne saMgha rADa jete rahyA. nahi dhAreluM, nahi kapeluM evuM dharmasaMkaTa AvI paDyuM ane kudaratanA nirmANane nyAya ApavA pharaja paDI. sAce ja ugravihAra hatA. jeThane mahine, paMjAbanI agni varasAvatI garamI, pazupakSI vyAkuLa thaIne jhADanA chAMyAmAM bharAI rahyAM che. gharathI bahAra nIkaLavuM vasamuM paDI jAya che. zrImaMtane tyAM khasanI TaTTIo ane paMkhA halAvatA nekare ja garamIne dUra karavA taiyAra che. ughADA page to nIkaLatAM ja pharaphelA paDe che. sUrya dhama dhoma dhakhI ro che, jANe AkAzamAMthI aMgArA jharatA hoya ! AvA samayamAM ApaNuM caritranAyaka guruvacanane satya pramANika sAbIta karavA, dharmanI prabhAvanA karavA, zAstrArthamAM vijayapatAkA laherAvavA, paMjAbamAM gurudevanA nAmane amara jhaMDe pharakAvavA, gurudevanA pyArA bagIcAne lIlechama rAkhavA, AcAryazrI tathA upAdhyAyajI mahArAjanI. AjJAnuM pAlana karavA, caturvidha saMghanuM sanmAna rAkhavAne khavAIthI cAlI nIkaLyA. sAthe hatA priya ziSya zrI sehanavijayajI. guru-ziSya cAlyA jAya che. taDakAnI paravA
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 243 yumavIra AcArya nathI. ekaja dhUna, eka ja dhyAna, eka ja vAta, eka ja lakSya, eka ja matra, eka ja jApa--gurudevanA caraNA-- gurudevanI bhUmi, gurudevanA sadeza amara amara ka-- " zira jAve te! jAve merA jaina dhama nA jAye" savAra ane sAMja cAlavAnu ne cAlavAnuM--gAma Ave ke na Ave, rastA jaDe ke na jaDe, gocarI maLe ke na maLe, pANI maLe ke na maLe, paga du:khe ke thArka, tApa lAge ke lU lAge, ArAma maLe ke na maLe kApaisAdhananI sAme kazI paravA naheAtI. sAdhu jIvananI A teA kaparI kaseATI hatI. na gADI, na vAhana, na bUTa, na ca'pala, are ka'tAnanA mAjA' paNa nahi. na chatrI, na DhaMDA pANInA rumAla, kAMi ja nahi. paga khaLe te khaLavA dayA, kevI kaseATI ! pANInA pae te ghaNAM paNa pANInA chAMTA paNa na levAya, nima La jharaNAM, nadInAM khaLakhaLa pahetAM pANI, sareAvaranA chalakatAM jaDI ane keAsanA ke vAvanAM pANIne aDAya nahi, te sUkAi jatAM gaLAMne bhIMjavI tA zakAya ja kacAMthI ! tarasa lAge tyAre eka jhADanI nIce besI zaheramAMthI upADIne lAvelA garama pANIthI gaLuM bhInuM karI levAya. A sivAya bIjo upAya ja nahi. sAdhujIvananA kevA duSkara AcAra, kevuM tapa, kevA saMyama, kevI sahanazIlatA ane kevA kevA duSkara parisahu ! " gurudeva ! pagamAM chAlAM paDayAM che, pherapholA UThayA che, leAhI TapakavA lAgyuM che, A sAhavijayajI mahArAja
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 247 duSkara parisaha te paMjAba pahoMcI zI rIte zakaze ! thoDA divasa ArAma kara, be pAMca divasamAM kAMI meDuM nathI thatuM. kRpA kare gudeva !" rastAnA gAmonA loko vAraMvAra prArthanA karatA. bhAI! zarIrane dharma zarIrane pALavAne, AtmAne dhama AtmAne pALavAne, mAro dharma mATe pALavAne, huM zI rIta ArAma karuM? pAMkhe nathI nahi te uDIne pahoMcavAnI tamannA che. jyAre gurudevane bagIco ujaDI rahyA che, tyAre mAre vaLI ArAma zA ne sthiratA zI? kareMge ke mare ! eka ja dayeya che. ane Ama karatAM A dehanuM balidAna ApavuM paDaze te te mAruM jIvana ja dhanya banI jaze. gurudevanA nAmane mATe A deDanI zI paravA che! mane ArAma eja divase maLaze jyAre huM gujarAvAlAnI bajAramAM pahoMcI gurudevanuM vacana siddha karI dharmadhvajanI patAkA laherAtI dekhIza. lo ke te A vacana sAMbhaLI bhaktibhAvathI namI paDatAM-- mahAtmAne caraNasparza karI sAthunayane vibhUtine joI rahetA ane mauna thaI jatA. amRtasara te pahoMcI gayA. 375 mAIlanuM aMtara jhapATAmAM kApI kADhayuM. gujarAvAlA te sAmuM ja dekhAtuM hatuM. have te pahoMcyA ja. "kRpALu ! have te Apa najadika che. sehanavijayajInI AMkhe AvI che. temane dekhAtuM nathI. ApanA paga paNa have thoDI sAravAra mAge che. amArI vinaMti sAMbhaLe ne vadhAre nahi traNeka divasa sthiratA kare." lAlA
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - 248 yugavIra AcArya haricaMdajI duggaDe prArthanA karI. lAlAjI! tamArI vAta to sAcI che paNa pahele dharma pachI zarIra. dharmanI avahelanA sAme zarIranuM kaSTa tuccha che. huM gujarAvAlA pahoMcIne ja dama laIza." paNa sAheba ! paMca nakakI thaI gayela che. pheMsale thaI jaze tema samAcAra AvyA che." te te sArI vAta che. paNa te viSe cokkasa khabara na Ave tyAM sudhI mArAthI te nahi ja rahevAya." paNa kudarata pAse te kenuM cAlyuM che! zrI sehanavijayajI mahArAjazrIne AMkhanuM darda vizeSa thavA lAgyuM. ane rekAI javAnI pharaja paDI. pharajIyAta ArAma maLe. amRtasarathI vihAra karI Apa lAhora padhAryA. lAharathI teja divase sAMje ravAnA thaI rAvanA kinAre AvelI sInI dharmazALAmAM pahoMcyA. ahIM gujarAvAlAnA keTalAka bhAIo AvyA ane temaNe samAcAra ApyA ke madhyastha lokee pheMsale Apyo che ane teoe AtmArAmajI mahArAjanA banAvelA graMtha satya sAbIta karyA che. Apa aSADa sudI 11 (saM. 1968) nA divase gujarAMvAlA pahoMcyA. "gurudeva ! ApanuM svAgata karavA AkhuM zahera taiyAra che. lokone AnaMda ubharAI rahyA che. " lAlA mANekacaMdajIe prArthanA karI. "lAlAjI! tamAre badhAne bhAva kayAM ajANyA che!
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ duSkara parisaha 249 paNa zrI AcArya mahArAja, zrI upAdhyAyajI mahArAja ane zrI cAritravijayajI mahArAja jevA vRddha, pUjya ratnAdhika bIrAjamAna hoya tyAM e vaDIlenI sAme mAruM svAgata anucita gaNAya. huM te samAdhimaMdiranAM darzana karIne sIdhe zaheramAM praveza karIza." dayALu! ApanI vAta te mAnya che, paNa ame AcAryazrIne maLyA chIe, upAdhyAyajInI salAha lIdhI che." lAlAjIe hakIkata raju karI. eTale ! zuM teozrIe te mATe AjJA ApI che?" jI hA! temaNe ja kahevarAvyuM che ke tame vinayavAna che. tamAro dharma e ja che, paNa A prasaMga virala gaNAya. tame gurudevanA nAma para prANa paNa arpaNa karyA jeTaluM duSkara tapa karIne Ave che. lokenA utsAhane rokI zakAya tema nathI. dharmanI prabhAvanAne mATe ane gurudevanI yazaduMdubhi cAre dizAmAM gAjI UThe te draSTie ame tamane AjJA ApIe chIe ke tame zrIsaMghanI vinaMnine mAna Ape." "vRddha mahAtmAonI AjJA te zirasAvadya che. pachI te mArAthI zuM belI zakAya !" Aje gujarAvAlAnAM naranArIne harSa anupama hatA. zaheramAM bhAre ThAThamAThathI jalUsa nIkaLyuM. traNa vRddha mahAtmA sivAya badhA sAdhuo sAthe hatA. jainetarabhAIe ane adhikArI varga paNa hatA.
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 yugavIra AcArya - samAdhimaMdiranA darzana karI-zaheramAM pharI zrI dahesarajInA darzana karI traNe vRddha mahAtmAonA caraNomAM vaMdaNuM karI. badhAMnI AMkho harSothI chalachala thaI gaI. medanIe jayanAdathI upAzraya gajAvI mUke. AcArya mahArAja Adie bhAvapUrvaka pIThapara hAtha pheravI AnaMda vyakta karatAM jaNAvyuM: "tame ja sAcA gurubhakta che. tame ja svargavAsI gurudevanuM vacana "paMjAbanI rakSA vallabha karaze" te satya karI batAvyuM che. ghaNuM samayathI zrAvakene tamArI mIThI madhurI vANInuM pAna karavAnuM saubhAgya nathI maLyuM te Aje temane tRpta kare." - AcAryazrInI AjJAthI Ape maMgaLAcaraNa ane TUMkuM vyAkhyAna ApyuM. bhajanamaMDaLIe gurudevanA duSkara parisahane aMjali ApI.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ krAntikArI ke zAMtikArI [30] " tamAre ghera baMgALI mahemAna keNa Avela che? tenA nAma lakhAve. " polIse lakSmIcaMdrajI ThaThThAne bolAvIne pUchayuM.' mAre ghera te kaI mahemAna ja nathI AvyA pachI baMgALInI te vAta ja zI karavI !" lahamIcaMdrajIe javAba Apyo. zuM vAta karo che? ame joyA che ne. sTezanathI tame temanI sAthe AvyA che. amArA sAhebe temane temanI sAthe joyA che, are tame sAhebane salAma paNa karI hatI." "oha! sAhebane bhrama thayo. samajo, e to amArA jaina dharmanA sAdhu mahArAja che. te mAthe kazuM paheratA nathI. pagamAM paNa kazuM paheratA nathI, mAtra eka kapaDuM Dhe che. eTale sAhebane vahema paDyuM haze. te to amArA gurudeva che. "
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya tr Apa jaI zake che. huM tamArI vAta samajyuM chuM. " kharI vAta jANIne te khilakhilATa hasI paDayA. " sAheba ! te te jaina dharmanA guru che. kAI kha gALI nathI. mejhIka tapAsa karI che. " peAlIse kensTebalane khabara ApI. "tA paNa tame sAvadhAna rahejo. te kema AvyA che, zuM kare che, leAkeAne zuM upadeza Ape che, kAM rahe che, vagere hilacAlanI bArIka tapAsa rAkhazeA. " sAhebe zakAnI STie peAlIsane khAnagI tapAsa rAkhavA sUcanA karI. munasaph sAheba ! Aja me jAte betraNa baMgALI jevA mANaso joyA che. te bAbu lakSmIcaMdrajI sAthe hatA. kensTebale potAnA mitra munasapha sAhezane vAta karI. lakSmIcaMdajI teA evA mANasa nathI. vaLI tene tyAM baMgALIo Ave te samajI zakAya tevuM nathI. " muna saphe peAtAnI mAnyatA kahI. 66 66 " meM paNa tapAsa karAvI hatI, ane teo jaina sAdhue che tema jaNAvyuM che. " konsTebale khulAse karyAM. tame DIka vAta karI. huM jAteja tenI tapAsa karIza. mane dhana zekha che. huM tenA vyAkhyAnamAM ja jaIza. jo te kharA sAdhu haze te mane dhamanI prApti thaze ane jo ke bhaviSyamAM mArA kesamAM vadhAre saraLatA thai paDaze, ' payatrI haze te X X X
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ katikArI ke zAMtikArI 253 ApaNA caritranAyakanuM 1964 nuM 22muM comAsuM gujarAnavAlAmAM thayuM. ahIM temaNe be pustako taiyAra karyA. eka vizeSanirNaya" bIjuM "bhImajJAnaviMzikA" bannemAM vedAdizAstromAM gomedha, namedha, azvamedhanuM vidhAna pitAnA zabdomAM nahi paNa prAcIna zAstra-veda, bhALe. sUtro smRtio tathA tenA uparanI TIkAomAMthI aneka pramANe udadhRta karIne ApyAM che. vaLI hinduonA prasiddha vidvAna paMDita bhImasenajI, paM. javAlAprasAdajI, lekamAnya tilaka AdinI sammatio paNa ApI che. A pramANe lagabhaga 185 graMtha ane patra-patrikAomAMthI saMgraha karelA che. gujarAnavAlAthI vihAra karI amRtasara, jaDiyAlAguru, ludhiyAnA, aMbAlAdilhI thaI sIdhA jayapura padhAryA. jayapuramAM badhA ga7 vALAoe maLIne Apano satkAra karyo. Apa paNa ekatAvardhaka, jaina dharmanA pavitra siddhAMte bahuja vizALa dRSTithI samajAvI zretAnA mana raMjita karatA hatA. jayapuravAsI te A madhura madhura vANI sAMbhaLI mugdha banI gayA. paNa tyAM pahoMcatAM ja uparane eka prasaMga banI gayo. saM. 1965 mAM lerDa karjane baMgALanA be bhAga pADayA hatA, tethI baMgALamAM bhAre krAnti macI hatI. ghaNA kAntikArI loka hiMdabharamAM phelAi gayA hatA. sarakArI adhikArIonI hatyA paNa thavA lAgI hatI. koI kaI te sAdhu saMnyAsInA vezamAM rahetA hatA. gAmegAma ane zaherezahera te mATe cAMpatI tapAsa rahetI ane guptacaro jyAM
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 tyAM khAnagI tapAsa rAkhatA. ApaNA caritranAyaka eka divasa e ziSyA tathA khANu lakSmIcadrajInI sAthe pugaliyAnI dharmazALAnA jaina maMdiramAMthI dazana karIne zaheramAM AvatA hatA, tyAM kendekhalanuM dhyAna gayuM ane temaNe baMgALI dhArIne tapAsa mATe peAlIsane doDAvI. khuda munasapha sAhebe te vAtanI kharI bAtamI meLavavA mIDuM jhaDapyuM. yugavIra AcAya Aje vyAkhyAna samaye eka navIna vyaktine je nAnAmeTA badhAne Azcarya thayuM. keI divasa nahi ane Aje ekAeka pahelethI samAcAra paNa kahevarAvyA vinA A zuM ? mA ghusapusa vAta karavA lAgyA ane kA kAI ne te bIka paNa lAgI. mAjI lakSmI drajI ane bIjA AgevAnA je pahelA divasanI vAta jANatA hatA te tA samajI gayA ke peAlIse hujI mahArAjazrIne pIche che! ce nathI, eTaluMja nAhe paNa vAta DeDa munasapha sudhI pahoMcI che ane te mATe ja Aje munasaph sAheba AvyA che. vyAkhyAna tA cAlu hatuM. dhArAvAhI pravAha cAlato hate. dharmanA siddhAMta ane ahiMsAnuM rahasya daSTAMte pRka samajAvavAmAM AvyuM hatuM. vyAkhyAna pUrU thayuM ane dhIredhIra badhA javA lAgyA. munasaph sAheba badhAnA Azcarya vacce mahArAjazrInI pAse AvyA. bIjA AgevAno paNa tyAM hAjara hatA. HH mahArAja ! mArI AyuSya pacAsa varSanI thai che. nAnapaNathI ja mane dhanI vAta sAMbhaLavAnA zekha ra
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ krAntikArI ke zAMtikArI koIpaNa dharmanuM vyAkhyAna-dharma kathA heya te huM sAMbhaLavA jAu chuM. Aja te e STie AngeA hateA. dharmakathA sAMbhaLavA ane mane bAtamI maLI hatI tema rAjadrohanI tapAsa karavAH paNa satya kahu chuM ke AjanA vyAkhyAnamAM jeAnada AvyuM te mArI AkhI uMmaramAM me nathI anubhavyeA. zuM vyAkhyAna kAle paNa thaze?" munasapha sAhebe spaSTatA karI. " mAnyavara! amAre sAdhuone te bIjuM kAmaja zu che? gRhasthAnA annajalathI nirvAha karIe chIe te pachI amAruM sAdhuenuM kartavya che ke badalAmAM tene dharmopadeza deveA, teone dhamakAmAM joDavA preraNA karavI, temanA uddhAranA mAga atAvavA ane ane te mArga para cAlavA temane sahAyatA karavI. jyAMsudhI ahIM rahIzuM tyAMsudhI te amArUM kartavya karatA rahIzuM " ApaNA caritranAyake sAdhudhama darzAvyA. << 4( 255 mahArAja ! Apa kayAMsudhI ahI raheze ? '' 22 jyAMsudhI ahIMnuM annajaLa che. " tame ahIM kema AvyA che ? " eka divasa pelIsane eThelA joine munasaph sAhebe prazna karyAM. " hunnura ! kensTebala sAhebanA hukamathI. " polIse khulAsA karyAM. " huve kAlathI ahIM na Avaze. ahIM rAjadroha jevuM kaMI ja nathI. tamane zu lAge che?"
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 yugavIra AcA re jI Apa bilakula ThIka kahyA che. ame te temanI vANI sAMbhaLavAnA lAle AvIe chIe. sAMbhaLIne jIvane tRpti thAya che. " " te sAMbhaLIne kAMI amala paNa karyA kare. kAnskaala sAhebane kaheze ke Aje mane jarUra maLe. X X X " kema sAheba ! mane kema yAda karyAM hatA ? " ke>=ale munasapha sAhebane salAma karIne pUchyuM. " AvA, Ave!! ThIka karyuM tame AvI gayA. pelA jaina sAdhu mahAtmAnA vyAkhyAnamAM huM hu MmezAM jAuM chuM. ' munasaphe vAtanI zarUAta karo. "" " meM paNa peAlIsA mUkavA ja che!" '' paNa tenI kazI jarUra nathI. te tA kharekhara mahAtmA che. tenuM vyAkhyAna leAkeAnA bhalA mATe hoya che. " " meM paNa evuM ja sAMbhaLyu che. teo tA gADIghoDAmAM paNa nathI besatA, paisA paNa nathI rAkhatA ane tene gharamAra paNa nathI hAtAMH te zuM sAcI vAta haze?" " tamArI vAta kharAkhara sAcI che. te teA page cAlIne hajAro mAila cAle che. bhikSA ane te paNa gRhasthAne tyAMthI thADu thADuM vadhyuMghaTayuM lAvIne nirvAha kare che. teo brahmacaya pALe che ane paisATakAnu te nAma nahi. eka jagyAe rahe paNa nahi. gAmegAma phare ane jyAM sthAna maLI jAya tyAM thADAthADA vakhata rahe. vajra paNa mAgIne
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ phrAntikArI ke zAMtikArI ane te paNa khapa pUratAM ja. sAdAI temanA jIvanamatra. kAIpaNu jIvanI hiMsA na karavI, kAI ne jarApaNu kaSTa na paheoMcADavuM e temanA Adaza " OM Ape theADA samayamAM temanA jIvananA ThIka paricaya karI lIdhe. " konsTebale Azcaya atAvyuM. " mane dha kathA sAMbhaLavAne bahu zekha ane A mahAtmAne paricaya te tamArA kahevAthI ja thai gayA. jo tame na kahyuM hota to kadAca A taka mane na maLata. temanA sudhAbharyA vanA hajIpaNa mArA hRdayamAM guje che. tee krAntikArI nahi paNa sAcA zAntinA phistA che. have tyAM peAlIsa na mekalaze. " 57 66 have te me' nA ja kahI dIdhI che. rajA lauM ? '' keoNnsTebale rajA lIdhI. X X * ahIM jayapuramAM traNa bhAgyazALI dIkSAnA umedavAra hatAM. 5. lalitavijayajI paNa 5'jAkhazrI vihAra karI ahIM AvI paheAMcyA. hAziyArapuranivAsI acchara ane macchara banne bhAi esavALa nAhara geAtranA, sayama grahaNa karavAnA irAdAthI ghaNA vakhatathI teonI pAse dhAmika abhyAsa karatA hatA. dIkSAne mATe taiyArI thavA lAgI. pratidghina judAjudA madiramAM vidhavidha pUjA prabhAvanA thavA lAgyAM. pUjAnA samaye leAkeAnI medanI jAmatI ane sAdhuma`DaLI paNa jyAre peAtAnA madhura kaMThAthI pUjA bhaNAvatI tyAre 17
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 yugavIra AcAya te AnaMdathI badhA jhUmatA. 5. lalitavijayajI ( AjanA zrI vijayalalitasUrIzvarajI ) nuM gaLuM te jANe mehanImatra. eTaluM madhura ane eTaluM meAhaka ke zretAjana maMtramugdha sapanI mAphka DolatA ane AnaMdamAM tarakheALA thaI jatA. traNacAra kalAka teA jANe ghaDImAM nIkaLI jatA ane tene guMjArava tA dinabhara magajamAM ghUmatA. pUjA samaye vetAMkhara te zuM paNa anya kAmanA ghaNA strIpuruSe AvatA ane bhAre bhIDa jamA rahetI. dIkSAnA divasa najadIka AvyeA. umedavAronA sabasIenI saMmati magAvAmAM AvI. paMjAba, mAravADa, gujarAtanA leAkeA paNa AvelA hatA. jayapurane! zrIsada atithionI sevAsuzruSA AnaMdapUrvaka karatA hatA. " gurudeva ? ajameranivAsI zeTha hIrAcaMdajI sacetI Apane vaMdaNA karavA Ave che. " eka ziSye khabara ApI. " kRpAnidhAna ! ame ajameranivAsI bhAI e ApanI sevAmAM eka prAthanA karavA AvyA chIe. " zeDa hIrAcaMdrajIe vaMdanA karI vAtanI zarUAta karI. " kaheA zeThajI! zuM che ? " ame ahIMnA dIkSA maheAtsavanI vAta sAMbhaLI che. amArI prAnA che ke e dIkSA maheAtsava ajameramAM thAya te amane zrIsa ghane ghaNA lAbha thaze. vaLI ajameramAM sthAnakavAsI bhAI enI kenpharansanuM adhivezana che tethI hajAro strIpuruSAne ApanA vyAkhyAnanA lAbu maLaze." 66
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ phrAntikArI ke zAMtikArI 259 jayapuranA zrIsaMghane nArAja karIne have ajamera tA na ja AvI zakAyane ? " '' " vaLI guruvarya ! amArI IcchA ApaNI kenpharansanuM adhivezana karAvavAnI che ane jo ApazrI padhAro te rU. 40000 sudhInA huM kharca karavA taiyAra chuM. " sacetIjIe peAtAnI bhAvanA jaNAvI. "" '' lAbha daSTie te ajamera pasaMda karavA jevuM che paNa sacetIjI ! jayapura zrIsaMghane vacana ApI dIdhu che. A utsava pachI te jarUra ajamera thaine gUjarAta jaIzuM." dIkSAnA divaseAne beja divasanI vAra hatI, tyAM eka vighna AvyuM. keI vidhrUsa tASIe peAlIsamAM arajI karI ke je chokarAone dIkSA ApavAnI che tenI tenA mAtApitAne bilakula khakhara nathI. A kAma cUpacApa thavAnuM che. sarakAra tenI tapAsa kare ane yAgya kare. pachI pUchapuMja zuM? peAlIsane teA sAcIkhATI khabara maLavI joI e. have zuM thAya? e divasanI vAra hatI. badhA mUjhavaNamAM paDacA. zrIsaMghane paNa A upAdhithI eka ciMtA vadhI. mahAranA lokone paNa thayuM ke A Aphata kAMthI ? paNa ApaNA caritranAyakanA manamAM zAnti hatI. " tame madhA zA mATe ciMtA karA che ? ApaNe kAM cArI che? je kAma jAhera rIte karavAnuM che temAM DaravAnI zI jarUra che? A paNa eka kasATI che. jue teA kharA adhAM sArAM vAnAM thaI raheze. gurudevanI kRpAthI AvAM dhamakArya kadI aTakatAM nathI. "
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 yugavIra AcArya hajI te A vAta cAle che tyAMja pelA munasapha sAhebanA zirastedAra mahArAjazrI pAse AvyA ane teNe jaNAvyuM: " munasasAhebe Apane namaskAra kahevarAvyA che ane vadhArAmAM kahyuM che ke Apa A bAbata kazI ciMtA karaze nahi. A mukadame mArI pAse ja che ane kAle keTa ughaDatAMja huM majUrI ApI daIza. Apa badhI taiyArI cAlu rAkhajo. Apane nakAmI takalIpha thavA mATe temaNe pote kSamA mAgI che. " asa pachI te zuM pUchavuM ? taiyArI khUba dhAmadhUmathI thavA lAgI. dIkSAne divase savArathI ja meAhanavADImAM hajArA leAkA pahoMcI gayAM hatAM. bhAre ThAThamAThathI dIkSAnA varagheADA nIkaLye, dIkSAnA umedavAronI pAlakhIe paMjAbI bhAiee uThAvI hatI. bahuja AnaMdapUrvaka dIkSAnI kriyA thaI. banne bhAI e haSathI nAcavA lAgyA. trIjA bhAI ne paNa Anada thayA. te divasanA Ana'damaheAtsava ane hajAro leAkeAnI medanI jayapuranA ItihAsamAM prathama ja gaNAze. dIkSAnA divase zrIphaLanI prabhAvanA thai hatI temAM nava hajAra zrIphaLA thayAM hatAM. dIkSA maheAtsavanA kharce jayapuranivAsI zeTha pulacaMdajI kAhArInI mAtAjI IndrabAI e ApyA hatA. te dIkSA sa. 1965 nA phAgaNa vadI 5 ne divase thaI hatI. acchara ane maccharanuM nAma zrI vidyAvijayajI mahArAja ane zrI vicAravijayajI mahArAja rAkhavAmAM AvyuM. kRSNacadranu
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ krAntikArI ke zAMtikArI 11 nAma tilakavijayajI rAkhavAmAM AvyuM. A banne ApaNA caritranAyakanA ziSya thayA ane tilakavijayajI zrI lalitavijayajInA ziSya anyA. A kriyAvidhi samaye munasaphaeNsAheba paNa AvyA hatA ane temaNe jaina dIkSAvidhi joI AnaMda vyakta karyAM hatA. jayapurathI vihAra karyAM tyAre paNa munasasAheba betraNa mAIla sudhI sAthe AvyA hatA. kevI bhakti! kevA guruprema? jayapurathI ajamera padhAryAM. ajameramAM zrIsa`ghe pRSTha DArDamAMDhapUrvaka svAgata karyuM. tyAM daseka divasa rahI zrIsaMghane upadezAmRtanuM pAna karAvI tyAMthI vihAra karyAM. ajamerathI byAvara, pipalIyAgAma AvyA, pIpalIyA gAmamAM maMdiramAgI ane sthAnakavAsiemAM phUTa hatI te ApaNA caritranAyakanA upadezathI maTI ane saMpa thaye. muMDAvA, caDAvala, seAjata thaI pAlI padhAryA. ahIMthI gAlavADanI pacIthInI yAtrAnA AnaMda lIdhe. ahIMthI zivaga'ja, sIrAhI thaI Apa AmUjI padhAryA. AmrUthI vihAra karI Apa maDhAra padhAryA. ApanA laghugurubhrAtA muni mahArAjazrI meAtIvijayajI gRjarAta taraphathI vihAra karI ahI ApanI sevAmAM hAjara thaI gayA. ghaNA vakhate maLavAnA Anada anerA hatA.
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanasevAnAM kAryo [31] " jamanAdAsabhAI! tamane zuM lAge che?" khImacaMdabhAIe prazna karyo. "kema! zA uparathI Ama pUchavuM paDe che?" jamanAdAsabhAIe Azcarya batAvyuM. A pAlaNapuravAsIone utsAha jene? mahArAjazrI mATe bhAre prema che badhAne. juone kevuM suMdara sAmaiyuM karyuM. AbAlavRddha badhAne utsAha te ubharAI jAya che." khImacaMdabhAIe khulAse karyo. "paNa e te mahArAjazrI varSo pachI gujarAtane AMgaNe padhAre che tethI praveza mahatsava te thAya ja." jamanAdAsabhAIe kahyuM. tamane gametema lAge paNa mane te lAge che ke A bhAIe mahArAjazrIne ahIM ja rekI pADaze. ApaNI mananI manamAM rahI jaze." khImacaMdabhAIe pitAnI zaMkA batAvI. are ApaNe pacAsa jaNa TheTha AbU sudhI AvyA chIe ane ahIM paNa vinati mATe ja rokAyA te mahArAjazrI e paNa vicArazene?"
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanasevAnA kAryo 24 mahArAjazrInI IcchA te ahIMthI vihAra karavAnI che. te te ghaDI paNa rokAvA IcchatA nathI paNa keNa jANe kema paNa mane lAgyA ja kare che ke A lekonI bhakti- Agraha je teo kaI vAte mahArAjazrIne vihAra karavA nahi de. ane zrIsaMghanA Agraha pAse mAruM tamAruM ke khuda mahArAjazrInuM paNa zuM cAle." "have tamArI vAta samajAya che kharI. te have ApaNe zuM karavuM?" "Aje ApaNe mahArAjazrIne maLIe ane je evuM kAMI lAge te 7-8 jaNa rokAIne bIjAne vaDedarA mekalI ApIe. ApaNe te mahArAjazrIne vihAra karAvIne pachI ja nIkaLIe." e yukti sArI che. vaLI eka be divasamAM je haze te jovAze." mahArAjazrI ziSya samudAya sAthe 165 nA jeTha sudI 2 nA divase pAlaNapura pahoMcyA. zrIsaMghe mahArAjazrInuM bhAre moTuM svAgata karyuM. AvuM svAgata pahelAM bhAgye ja koInuM thayuM haze. seMkaDe strI-puruSe A sAmaiyAmAM AvyAM hatAM. lagabhaga aDadhA mAIlamAM te patharAyeluM jaNAtuM hatuM. strIo mane hara gIto gAtI hatI. joke jainadharmanI jaya, AtmArAmajI mahArAjanI jaya, muni vallabhavijayajInI jayanA SathI AkAza gajAvI mUkatA hatA. vaDodarAthI zrI jamanAdAsa jeThArI tathA zrI khIma
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 yugavIra AcAya ca'dabhAI vagere pacAsa bhAie mahArAjazrIne vinati karavA Amra pahoMcelA paNa tyAMthI mahArAjazrI nIkaLI gaya: hAi te badhA jaladI pAlaNapura paheAMcyA. pAlaNapuranuM apUrva svAgata joI temane zakA thaI ke rakhe mahArAjazrIne ahIM ja A bhAI A rokI pADaze. ane te zakA sAcI vuDavAnAM cinhA paNa dekhAvA lAgyAM. sAMje ja pAlaNapuranA keTalAka bhAIe vaDodara vALA bhAIAne utAre pahoMcyA. * tame mahArAjazrIne vinaMti karavA AvyA che. te ame jANIe chIe. mahArAjazrIne gujarAtamAM laI AvavAnuM nimitta tame che| te vAta paNa ame sAMbhaLI che. paNa zrIsaMghanA vicAra A cAturmAsa te pAlaNapura karAvavAno che. temAM tame amArI sahAyatA karo. mahArAjasAhebanuM ahI... cAmAsuM thavuM bahu jarUrI che. zrIsaMghanAM ghaNAM kAnA tethI pAra paDaze. " e bhAiee prastAva karyAM. "" " tamArA utsAha te apUrva che. paNa ame traNatraNa varasathI rAha joIe chIe. vIsa varase mahArAjazrI gUjarAtamAM padhAre che tyAre janmabhUminA teTaleA haka te tame paNa kabUla karaze|. " kAThArI jamanAdAsabhAIe khulAse karyAM. " tamArA huka pahelA, tenI tA nAja kayAM che ! paNa gujarAtanu' paheluM ja pravezadvAra pAlaNapura che. te pAlaNapuranA zrIsaMghane nArAja karIne te mahArAjazrI nahi jaI zake. " " ame te mahArAjazrIne vinati karavA AvyA chIe.
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 zAsanasevAnAM kAryo tame paNa vinati karI juo. pachI te jevuM nimitta." khImacaMdabhAIe patAvyuM. vaDodarAvALAbhAIoe mAnI lIdhuM ke pAlaNapurane Agraha paNa ochA nathI, AthI 8-10 bhAIo rekAI gayA ane bIjAne mokalI ApyA. A bhAIoe nakakI karyuM ke ApaNe mahArAjazrIne vihAra karAvIne pachI ja ahIMthI be divasa pachI muni mahArAjazrI motavijayajIne vihAra karI AgaLa javA jaNAvyuM kAraNa ke munimaMDaLa sAthe ema nakkI karyuM hatuM ke badhAnuM comAsuM dAdAnA caraNomAM zrI siddhAcaLajImAM thaze. dhIre dhIre badhA tyAM pahoMcI jAya. paNa jJAnI mahArAje te juduM ja nirmANa karyuM hatuM. trikALa vaMdaNA !" keNa maNibhAI jI! huM eka prArthanA karavA Avyo chuM." kaho kaho ! je kahevuM hoya te sukhethI kaho." sAheba ! pAlaNapura gujarAtanuM pravezadvAra che. amArI prAcIna jAherajalAlInI te zuM vAta karavI ! paNa atyAre amArAmAM be taDa thaI gayAM che. vAta te najIvI che. te mATe prayatna paNa aneka vakhata thayA che paNa kAMI phaLa AvyuM nathI. Apa padhAryA che. A prayatna kare to kadAca saphaLa thAya."
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcA " tamArI vAta bahu ja jarUrI che. pAlaNapura jevAmAM e na zele ! huM jarUra kAle vyAkhyAnamAM e vAta cI za ane samayanA paripAka thayA haze te jarUra saphaLatA maLaze. tamArA jevA dhamapremIne A vAta jarUra khaTakeja ! tame paNa te mATe jarA ApaNA bhAI emAM vAtacIta karI rAkhaze. " 13 ceAthanA divase vyAkhyAnamAM bhAre bhIDa hatI. vaDedarAnA mahemAne paNa badhA AvelA. mahArAjazrIe mananIya vyAkhyAna ApyuM. gaphulI gavAI gaI ane mahArAjazrI khIjA vyAkhyAnanA AraMbha karavAnA hatA te vakhate temaNe ja jaNAvyuM ke AvatI kAle pAMcamane divase vihAra karI bhAyaNIjI pahoMcavAnA IrAde che. guru mahArAjazrI AtmArAmajI mahArAjanI jayati jeTha sudI 8 bhAyaNImAM ujavavA bhAvanA che. zrIsa`ghanA AgevAnAe vinati karI ke guru mahArAjanI jayaMti tA pAlaNapuramAM ja ujavavI. amane ApanA vyAkhyAnanA te lAbha hajI maLye nathI te! eTalI amArI vinati svIkAravI joIe. mahArAjazrIne paNa lAgyuM ke pAlaNapura jevA kSetramAM kAMIka dhama kAya thaze te draSTie jayati sudhI pAlaNapura rahevA niya karyAM. paNa temaNe prasaMga joine zrIsa gha pAse peAtAnI ciMtA paNa vyakta karI." sajjanA ! tamArI vinati te me mAnya rAkhI. zrIsa`ghanI IcchAne mAre mAna ApavuM joI e. paNa zrIsaMghe paNa mArI eka vAta mAnavI
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanasevAnAM kAryo 217 ghaNI khuzIthI-ghaNI khuzIthI-ema badhA elI UThacA) pAlaNapura e prAcIna nagara che. tenI jAheojalAlI . paNa ghaNI hatI. zrIsa ghamAM ghaNA vakhatathI traimanasya che te barAbara nathI. jaina dharmImAM kSamA ane ahiMsAne mahu meTu sthAna che; hoya, jyAM eka meTe samUha sAthe rahe tyAM matabheda paNa thAya, paNa sujJa puruSAe temAMthI raste kADhI zAMti sthApavA prayAsa karavA joI e. hu te e divasa rahIne cAlyeA jaiza paNa mane kharekhara tamArA kaleza mATe duHkha thAya che. nAnI najIvI vAtA te ApaNe gaLI jatAM zIkhavuM eie. ApaNA hRdayeA udAra ane sahanazIla hAvAM joIe. huM te tamane vizeSa nathI kahetA paNa gurumahArAjanI yati-te ja zobhe jo ApaNe zrIsaMghamAM zAMti sthApI zakIe. ' HH A mamatAbharyA vacanAthI badhAne ThIkaThIka asara thaI. badhAnAM mana madu thayAM ane AgevAnAe aMdara aMdara vicAra karI mahArAjazrIne matabheda dUra karavA vinaMti karI ane jaNAvyuM ke Apa je cUkAdo Apaze te amane maMjura che. tenuM eka pratijJApatra paNa mahArAjazrIne ApavAmAM AvyuM. je nIce pramANe cheH-- * " prama pUjaya 108 zrI munirAjazrI vallabhavijayajI mahArAja sAheba. joga lI. pAlaNapura tapagaccha esavALa. zrImALI mahAjana samasta, ahI amAre ApasamAM takarAra che. te bAbatanA nikAla karavA mATe ame Apane soMpIe chIe. tethI ApazrI badhAnI hakIkata sAMbhaLI je
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26. yugavIra AcAya cUdAdo Apaze. te amane kabUlamajUra che, ame te pramANe vIzu. temAM kasUra thaze nahi. miti sa. 1965 nA jeka sudI 4. " nIce AgevAna vagerenI manI 90 sahIo che. mahArAjazrIe je cUkAdo ApyA tenI nakala nIce ApavAmAM Ave che. " nameA tasiddhAcAryApAdhyAyasa sAdhubhyaH / na mane e darzAvatAM bahu AnaMda thAya che ke pAlaNapuramAM zrI jinezvara devanA maneAhara caityamAM prAcIna zrI jina pratimAeAna! bhavya chavAne bahu AnadakArI che. ahIM evI evI adbhuta prAcIna pratimAo che je khIje echI jovAmAM Ave che. zrAvaka samudAya paNa dharmanA pUrNa rAgI che ane pratApI che. tema chatAM kAI sAdhAraNa bAbata para matabheda paDI gayA che tene aMta lAvavA mane cchiA thavAthI vyAkhyAnamAM te viSe ullekha thayeA ane sarve bhAIe e te kAma mane soMpyuM. meM banne pakSeAnA bhAI e pAsethI badhI vAte jANI lIdhI che. te sabadhI meM yeAgya vicAra karyo che. te te sabaMdhI je yAgya jaNAyuM che te A nIce ApavAmAM Ave che:-- (1) jo ke kAI kAi vAtamAM kAi kAI bhAInI bhUla che paNa samayanI STie bIjA dharmavALAne TIkA karavAne prasaMga na maLe te hetuthI huM kAI ne aparAdhI karAvatA nathI; te|paNa pAMtrIsa gharavALA temaja je bIjA kAI e ekaDAmAM bhAga na lIdhe DAya te ekaDAmAM peAtAnI sahI ApavA mATe baMdhAyela che. jaNA (2) badhA ekaDAvALA, ekaDA nahi karelA tathA pAMtrIsI Adi badhA ekatAthI--saMpathI AjanA bagaDatAM dhArmika kAryo sudhAravAne mATe badhAyela che. eTale ke Aja pachI je kAI ekaDAthI viruddha
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanasevAnAM kAryo 218 AcaraNa karaze tene jati ekaThI thaIne je TharAva karaze te anusAra vartavuM paDaze. A viSe jAtine adhikAra ApavAmAM Ave-che ke jAti cAhe to tene jAtithI alaga karI daI zake athavA cAhe te yogyatA anusAra keIpaNa khAtAmAM daMDa laI zake athavA tene mAphI paNa ApI zake. (3) ekaDAvALAe, ekaDA nahi karanAra athavA pAMtrIsI keIe mane pitAnA duHkhanI vAta karI nathI. paNa meM ja dharmanI vRddhine badale hAni thatI joine teone be zabdo kahyA ane mArA kahevAthI badhAe aMtaHkaraNapUrvaka mArA kahevA pramANe vartAva karavAnI maMjurI ApIne mane AvA zubha kAryamAM bhAga levAnuM sanmAna ApyuM che. huM AzA karuM chuM ke tame badhA pAlaNapuranivAsI, maMdira AmnAyanA subAvake pitAnuM vacana pALavAne mATe tema ja dharmane khAtara A karelA TharAvane aMtaHkaraNapUrvaka mAna deze temaja AjathI pharI upayukta viSayamAM kadI paNa depabhAva na karavAnI pratijJA manathI dhAraNa (4) Aja svargavAsI gurumahArAja tapagacchAcArya zrI 1008 zrImad vijyAnaMdasUri (AtmArAyajI) mahArAjano svargavAsa dina hovAthI tame zrIsaMghe mahotsava prAraMbha karyo che. te daramiyAnamAM A zubhakArya paNa thayuM che. tethI tamane apAra AnaMda thaze ja, tema ja Ajano divasa tamAre mATe sonerI akSaramAM lakhavA lAyaka sAbIta thaze. astu, zrI vIra saMvata 2435 zrI Atma saMvata 14 vikrama saMvata 1965 jeTha sudI 8 guruvAra zrI jainasaMghane dAsa muni vallabhavijaya. A cUkAdo sAMbhaLI badhAne bhAre AnaMda thayo. keAI ne kaze matabheda na rahyuM. zrIsaMghamAM AnaMda AnaMda chavAI ro. utsava paNa bahu ja ullAsapUrNa ujavavAmAM AvyuM.
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 270 yugavIra AcAya sAheba! keTalAka AgevAnabhAIe Apane maLavA AvyA che." eka ziSya khabara ApyA. trikALa vaMdaNA sAheba Aje te amArA pAlaNapuramAM sonAne sUraja ugyA. ApanA cukAdAthI badhAne AnaMda thaye. utsava paNa sArI rIte ujavAye." eka AgevAne zarUAta karI. - "bhAgyazALI! huM te nimittamAtra chuM. samayano paripAka thayelo. vaLI badhA bhAIoe mArI vAta udArabhAvathI svIkArI. tene jaza te te bhAIone che jeoe keTalAye varSanuM mana dukha dUra karI ekatA sthApavA sAthe Age." mahArAjazrIe mananI vAta kahI. sAheba! have cAturmAsa paNa ahIM ja karavAnuM che. te mATe vinati karavA ja ame AvyA chIe." "tame jANo chene ke cAturmAsa te pAlItANA karavA nirNaya thaI gayuM che. have to jaladI dAdAnA caraNomAM pahoMcavuM che." - "kRpAnidhAna! have te ame Apane ahIMthI eka DagaluM paNa bharavA devAnA nathI." tame ema haTha kare te barAbara nathI. huM jarUra rahI jAta paNa badhA munie bahuja adhIrA thaI gayA che." sAheba! ame temane manAvI laIzuM. ane have ame badhA ahIM beThA chIe. jyAM sudhI Apa comAsuM
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanasevAnAM kAryo 271 ahIM karavAne svIkAra nahi kare tyAM sudhI koI paNa uThavAnuM nathI. " tamArI IcchAne mAna ApI huM pAMca divasa vizeSa rahyo. jayaMti paNa ahIM ja karI have to tame AnaMdathI rajA Ape. tamAre badhAne meDuM thaze. rAta paNa vadhatI jAya che. samajIne tame rajA Apa." e pAMca divasamAM te hajI ghUMTaDe ghUMTaDo paNa nathI bhAga Avye. amArI tRSA te comAsAthIja chIpaze. rAta pUrI thAya to paNa zuM. Apa ja kRpA karIne samaane hA kahe ane amane nirAza na kare." mahArAjasAheba ! Apa kRpA kare ane zrIsaMghanI vinati svIkAre. mAro aMtarAtmA kahe che ke ApanA ahIMnA cAturmAsathI aneka upakAra thaze. je ApazrI cAturmAsa karavAnuM svIkAre te mAruM potAnuM makAna je dharmazALAnA medAnanI sAme dekhAya che te zrIsaMghane ApavA taiyAra chuM" ekAeka bhaktibhAva bharyo avAja AvyuM. gurumahArAja! A pratijJAne Apa sAdhAraNa na samajaze. A amArA zeThazrI godaDazAhanI bhaktipUrNa bhAvanA che. AthI te zrIsaMghanI Ijjata vadhaze ane dharmazALa kharI dharmazALA banaze. te makAna sivAya A dharmazALAnI kIMmata eka keDInI paNa nathI. A makAnane mATe te pahelAM mukaradamA thayA, zrIsaMgha dasa hajAra devA taiyAra hate. paNa daDazAhe te vakhate mAnyuM ja nahi. Aje teo gurumahArAja ane ApanA puNyapratApathI koInI paNa
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 yugavIra AcAya preraNA vinA ApavA taiyAra thayA che te Apa lAbhAlAbha vicArI amArI vinati svIkAre. " tyAM beThelA badhA A prastAva sAMbhaLIne diMga thaI gayA ane mahArAjazrIne vIgate vastusthiti jaNAvI pharI vinati karI. zrI geAdaDazAhanI udAratA tathA zrIsa'ghanA AgrahathI sAthenA sAdhuonI sammati laIne Ape pAlanapuramAM cAmAsuM karavAnI saMmati ApI. zrAvakonI IcchA pUrNa thaI. badhA jayajayakAra karatA peAtAne sthAne jaI mIThI nIMdamAM sUtA. Ape paNa ArAma lIdheA. khImacaMdabhAI Adi vaDAdarAnA je bhAI e mahArAjazrInA vihAra mATe reAkAyA hatA. te pAlanapuranA utsAha tathA AveA lAbha joIne vadaNA karI cAlyA gayA. cAmAsAne nirNaya thatAM Ape munizrI lalitavijayajI, zrI vijJAnavijayajI, zrI viSNudhavijayajI, zrI tilakavijayajI, zrI vidyAvijayajI, ane zrI vicAravijayajIne mAMDalIyA ceAgeAdvahana karAvavAne mATe mahesAnA 5. mahArAjazrI siddhivijayajI hAla AcArya zrI vijayasiddhisUrijI mahArAjanI pAse mAkalyA. pAMce munienI vaDIdIkSA karAvIne muni mahArAjazrI lalitavijayajI ApanI sevAmAM AvI gayA. ApanA mATA ziSya zrI vivekavijayajI mahArAja paNa pAtAnA ziSya uma'vijayajInI sAthe ApanI sevAmAM pAlaNapura AvI gayA. 5 " gurumahArAja ! kalakattAthI khASTra bhavarasi'hajI dIkSA
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanasevAnAM kAryA 3 levAnA bhAvathI mArI sAthe Avela che. Apa temanI bhAvanA purNa karo. mane je thADA paricaya che tethI te sucAgya lAge che. " dIlhIvALA lAlA lelisa hajIe vinati karI. bhAgyazALI ! tamArI vAta te jANI. paNa tame kema bhUleA che ? amAre--gurumahArAjanA saMghADAnA prAyaH badhA muni mahArAjone e niyama che ke jyAMsudhI dIkSAnA umedavAranA mAtA-pitA ke vAlInI maMjurI na Ave tyAMsudhI tene dIkSA ApI zakAya nahi. ' " sAheba ! mArI pUrNa bhAvanA che. huM gharathI rajA laIneja dIkSAnA IrAdAthI Avye chuM. Apa mane dIkSA ApI kuMtA karo. " AbU bhavarasiMhajIe peAtAnI bhAvanA jAhera karI. (6 bhAI ! tamArI bhAvanA tA huM joI zaku chu paNa niyamathI huM paNa khaMdhAyelA chuM. koine paNa e kahevAnI taka na maLavI joIe ke je Ave tene mUMDavAnA ja dhaMdhA rAkhyA che. huM Aje tAra karAvI dauM chuM. tamArA mAtAjI AvI jaze ane temanI maLye AgA jarUra dIkSA apAze. tarata tAra karAvavAmAM AvyeA, ane bhaMvarasa hajInA bhAI tathA mAtAjI pAlaNapura AvI paheAMcyA. temaNe pahelAM tA bhavarasa hajIne khUba samajAvyA paNa te ekanA e na thayA. tenI mAtAe ha-viSAda pUrNa hRdaye AjJA ApI. "2 dIkSAmahAtsava bahuja ThAThathI karavAmAM ALyeA. saM. 1965 nA aSADha sudImAM dIkSA thai nAma vicakSaNavijayajI 18
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya rAkhavAmAM AvyuM. ApaNA caritranAyakanA ziSya thayA. dIkSAne samaye pAlaNapuranA navAbasAheba abyA hatA. temaNe dIkSAvidhi joI pUchavA khAtara bhavaralAlanI mAtAne pUchyuM. 24 " tamArA chokarA phakIra thaI jAya che, tenuM tamane duHkha nathI thatuM zuM ? " "temAM duHkha zAnuM! mane te! Anada thAya che ke mArA putra Aja prabhunA caraNAmAM beThA che ane A asAra saMsArano tyAga karyAM che. " mAtAe javAba ApTe. navAmasAheba A javAkhathI khuzI thayA, temaNe paNa zrAvakonI sAthe ullAsathI dIkSita para vAsakSepa mizrita cAvala uchALyA. ,, vyAkhyAnamAM mahArAjazrI vAravAra jJAnapracArane mATe kahetA. " paheluM jJAna ane pachI kriyA. jJAna samAna bIje kAi jIvana-dIpa nathI. samAjamAM jJAnanA keTale aMdhA abhAva che ? jJAna vinA Aja prAcIna jaina dhamanI kevI hAlata che? je dhamamAM karADA manuSyanI saMkhyA hatI te Aje lAkhAmAM rahI gaI che. tenuM mukhya kAraNa jJAnanA abhAva che. Aje gAmegAma zALA-pAThazALA joIze. zaherAmAM jJAna mATe phaMDa UbhAM karavAM joI e. sasthA zarU karavI joI e. jJAna vinA dharmanI vRddhi nathI. dhamane udyAta nathI. jaina dharmAMnA udAra anuyAyI Aje kevA saMkINuM hRdayavALA thaI gayA che! teenI bIjAne pAtAnA dhamamAM apanAvavAnI zakti naSTa thaI gaI che. pAlaNapura
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zAsanasevAnAM kAryo 275 jevA zaheramAM eka phuDa thavuM joIe. jyanA zaherIe javerAta ne hIrAmotInA vepArIo haya, pArasa sudhI jenI pratiSThA hoya te zaheranA bALakone to kevuM uMcA prakAranuM zikSaNa maLavuM joIe. e bALake ja tamArA AvatI kAlanA saMghanA netAo thaze. vArase tamAre temane ApavAne che. te vArane yogya jJAna ApavAnI pharaja tamArI che. " A vyAkhyAnanI asara sArI thaI. e divase "zrI Atmavallabha keLavaNI phaMDa" nI sthApanA thaI. pacIsa hajAranAM te teja divase vacane maLI gayAM. Aja te phaMDa 90000 thI vizeSa haze. aneka vidyAthIo Aja tenAthI lAbha meLavI rahyA che. A cAturmAsathI zAsanasevAnAM aneka kAryo thayAM. gujarAtanuM praveza muhUta zubha zukane thayuM ane zikSaNa pracAranA kAryanuM paNa gUjarAtathI khAtamuhUrta thayuM. pAlanapuranA keTalAka rivAje paNa sudharyA. ahIM pahelAM je kaI aThAInI tapazcaryA kare tene jJAtine kara-jamaNa ApavuM paDatuM. tethI ghaNA sAdhAraNa sthitinA bhAI bahene aThThAInahotA karI zakatA. A rivAja mahArAjazrIe baMdha karAvyuM. jenI zakti hoya te jarUra kare paNa te badhAne mATe pharajIyAta na rahya, AthI te comAsAmAM aneka aThThAIe thaI. A cAturmAsamAM bAra munirAje sAthe hatA.
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - katA zrI siddhAcaLajIne saMdha [ 32] " sAheba ! rAdhanapurathI motIlAla zeThane tAra che. te Aje ApanA darzanArthe Ave che." eka gRhastha nagarazeThane tyAM Avela tAranA samAcAra ApyA. motIlAlabhAI te dharmAtmA che, temane mATe yogya. vyavasthA karavA upayoga rAkhaze." mahArAjazrIe sUcanA karI. sAheba! badhI vyavasthA nagarazeThane tyAM thaI che. sTezane paNa temane levA mATe be bhAIo javAnA che." maNa vaMdAmi " zrI motIlAlabhAIe vaMdaNA karI.
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI siddhAcalajIne saMgha ra77 dharmalAbha! sTezanethI sIdhA ahIM Ave che ke zuM?" mahArAjazrIe teone vahelA AvelA joIne prazna karyo. sAheba! ApanA darzane AvyA te paheluM kAma te eja karavuMne? hajI cAle AvuM chuM." have sukhethI avasara juo paravArIne Avaze, zAMtithI dharmacarcA karIzuM." mahArAjazrIe sUcanA karI. sAheba! ghaNA varSe ApanAM darzana thayAM. yAda Ave che ApaNe sAthe ja gurumahArAja zrI harSavijayajInI pAse abhyAsa karatA hatA." meMtIlAlazeThe nAnapaNanI vAta karI. "motIlAlabhAI! te divase te kAMI bhUlyA bhUlAya che. ApaNe te eka gurunA be zi." huM Apane vinati karavA Avyo chuM." motIlAlabhAI! tamAre premabhAva huM samajuM chuM paNa mAre vicAra siddhAcala jaladI pahoMcavAne che pachI rAdhanapura te AvazuM ja. tame kyAM cheDe ema che?" mahArAjazrIe pitAne IrAde spaSTa karyo. paNa mArI bhAvanA zrI siddhAcaLajIne saMgha kADhavAnI thaI che. ApazrI temAM padhAro tema mArI IcchA che. ane Apane te siddhAcaLajI javuM cheja te te pachI "eka paMtha ane do kAja" Apa mArI vinati svIkAro ane
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra78 yugavIra AcArya A cAturmAsa pachI rAdhanapura tarapha vihAra karI padhAraze." tamArI vinatine mAna ApyA sivAya te kema cAle? vaLI dAdAnI yAtrA mATe amArI badhAnI utsukatA cheja. " saMghamAM javA mATe mahArAjazrIe hA kahI. cAturmAsa samApta thayAthI vaDodarAnivAsI bhAI nAthAlAla paTelane saM. 1996nA kArtaka vadI 2 nA divase AnaMdapUrvaka dIkSA ApavAmAM AvI. temanuM nAma mitravijayajI rAkhavAmAM AvyuM. ane te zrI sohanavijayajI mahArAjanA ziSya thayA. Ape tera sAdhuonI sAthe pAlaNapurathI vihAra karyo. metraNa zrI rASabhadevajInA darzane padhAryA. UMjhAthI mahArAjazrI metIvijayajI mahArAja paNa UMjhAnA saMghasahita ahIM padhAryA hatA. paMdara sAdhuo sahita Apa pATaNa pahoMcyA. pATaNamAM mahArAjazrInuM zrIsaMghe suMdara svAgata karyuM. thoDA divasa tyAM sthiratA karI. zrIsaMghane Agraha hato ke mahArAjazrI thaDA divasa tyAM rahI jAhera vyAkhyAne Ape, paNa zrI motIlAla muLajInA saMghamAM javAnI utAvaLa hovAthI pATaNathI vihAra karI rAdhanapura pahoMcyA. rAdhanapuranA zrI saMghane utsAha tathA AnaMda ane hato. rAdhanapurane e vAtanuM abhimAna hatuM ke je mahAna AtmAne hajAre kharca karI ahInI bhUmimAM dIkSA ApI
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI siddhAcaLanA sadha 201 hatI te Aja jaina saMghanA AkAzamAM sUryanI jema camakI rahyA che; je mahAna AtmAnI temaNe AzA karI hatI ke te jaina dharmanI jayapatAkA pharakAvaze te AtmAe tenI A abhilASA pUrNa karI che; je mahAna AtmAne yauvananA uSa:kALamAM, vAsanAothI paripurNa prabhAtamAM saMyamarUpI amUlya ratna ApI hajArA praleAbhanAmAM cheADI dIdhA hatA te bAvIsa bAvIsa varSa pachI eka vijayI vIranI mAphaka cama ratnane ujjavaLa karI peAtAnI dIkSAbhUmimAM phI paga karyA che. A prasaMge rAdhanapuranA baccA baccAne AnaMda utsAha avarNanIya hatA. ghereghera teAraNa baMdhAyAM, bajAre bajAre zaNagAra ze|bhI rahyA. saMghamAM AnaMda AnaMda chAI rA. saMgha mATenI taiyArI zrI metIlAlabhAI e karI rAkhI hatI. gAMmegAma nimatrA mekalyAM hatAM. AsapAsanA gAmAnA bhAibahenane mana A amUlya lhAvA hatA. zrIsaghamAM javAnA ane siddhAcaLajIne bheTavAnA A amUle avasara cUkavA jevA nahotA. sekaDA bhAIbahenA saMdhamAM javA mATe hamezAM AvI rahyAM hatAM. saMvata 1966 nA mAgazara sudI trIjane divase sa ghe mAMgaLaprayANa karyuM. paheluM mukAma zrI za Mkhezvara AvI pahoMcyA ahIM traNa divasa pUjA-prabhAvanA thaI. ahIMthI ravAnA thaI sabra dasADA thaI mAMDala paheAMcyA. mAMDalanA zrIsa zve svAgata karyuM, tathA saMghapati zeTha metIlAla muLajIne eka mAnapatra ApyuM. jyAMsudhI saMgha mAMDala rahyo tyAMsudhI mahA
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20. yugavIra AcArya rAjazrI haMmezAM vyAkhyAna ApatA. vyAkhyAnano mAMDalanA jaina ajaina bhAIo tathA saMghanA badhA bhAIbahene lAbha letA. ahIMthI ravAnA thaI upariyAlAtIrtha, pATaDI, lakhatara, vaDhavANa thaI lIMbaDI pahoMce. lIMbaDI darabArane saMghanA AgamananA samAcAra maLyA tyAre temaNe kahevarAvyuM ke saMgha tathA saMghamAM AvelA munirAjonA darzana karavAnI mArI IcchA che. temaja je vyAkhyAna thavAnuM hoya te huM vyAkhyAnamAM paNa AvavA IcchuM chuM. zrI motIlAlabhAIe vyAkhyAnane samaya kahevarAvya ane te samaye ThAkora sAheba saparivAra AvI pahoMcyA. mahArAjazrIe doDha kalAka manuSya jIvananI upayogItA tathA jIvana sArthaka karavA viSe mananIya vyAkhyAna ApyuM. ThAkara sAheba te sAMbhaLI bahu prasanna thayA tathA hAtha joDI bolyA -"ApanuM vyAkhyAna sAMbhaLI mane bahu ja AnaMda thayo che. meM sAMbhaLyuM hatuM ke Ape svargavAsI AtmArAmajI mahArAjanA sahavAsamAM rahI teozrInI vidratA ane vyAkhyAna zailI meLavyAM che. Aja mane ApanI vANI sAMbhaLI Apane vizeSa sAMbhaLavAnI utsukatA thaI che. Apa te Aje vihAra karavAnA che, paNa have pAchA pharatAM lIMbaDIne yAda karaze. te vakhate ATheka divasa ahIM sthiratA karavAnI che te yAda rAkhaze." A tarapha AvavAnuM thaze te te jarUra ApanI IcchA pUrI thaze. saMghane utAvaLa che. Aje ja vihAra kara
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI siddhAcaLajIne saMgha ra81 vAne hatuM paNa tamArI IcchAne mAna ApI zrI matIlAlabhAIe eka divasa ahIM vizeSa sthiratA karI." ThAra sAheba pharI vaMdaNa karI ravAnA thayA. saMghapati zeTha motIlAlajIe ThAkora sAhebanA Atithya mATe bIjI jagyAe prabaMdha karyo hato tyAM temane satkAra karavAmAM AvyuM. ahIMthI ravAnA thaI saMgha cUDA thaI rANapura pahoMce. ahIM paMjAbano zrIsaMgha AbU, bhecaNInI yAtrA karI ApaNuM caritranAyakanA darzanArtha rANapura AvI paha e. ahIMthI bane saMgha sAthe ja rahyA. saMdha beTAda AvyuM. boTAdamAM eka prAcIna pratimA AvyAM hatAM. zrIsaMgha tene dhUmadhAmapUrvaka zaheramAM praveza karAvavA chate hate paNa sthAnakavAsIo sAmenA pratibaMdhathI teo mUMjhAtA hatA. mahArAjazrInI pAse te vAta AvI. mahArAjazrIe kahyuM ke saMghanA pravezanI sAthe pratimAjIne praveza mahatsava karavAmAM kaze pratibaMdha nahi naDe. tame kazI ciMtA na kare zAsanadeva ApaNI sahAyatA karaze. basa pachI te boTAdanA zrIsaMghano ullAsa vadhI gaye. pratimAjIne pAlakhImAM padharAvI praveza karAvyuM ane maMdirajImAM prabhune bIrAjamAna karyA. leke Aje paNa jyAre jyAre te pratimAjInA darzana kare che tyAre tyAre mahArAjazrIne yAda kare che. beTAdathI ravAnA thaI lAThIdaDa pahoMcyA. ahIM paMjAbanA zrIsaMghe rAdhanapuranA zrIsaMghane prItibhojana ApyuM. lAThIdaDathI pachegAma, vaLA vagere gAmomAM thaI saMgha saM.
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcA 1966 nA poSa sudI 10 nA divase pAlItANA paheAMcyA. pAlItANAnA zrIsaMghe rAdhanapuranA zrIsaMgha ane mahArAjazrInuM bhavya svAgata karyuM. bIje divase siddhiyeAgamAM zrIsaMghe AnaMdapUrvaka dAdAnI yAtrA karI. varSo pachI Aje dAdAnI yAtrAnI jhaMkhanA pUrI thavAthI adhA munirAjonA hRdaya harSAzruthI bharAI AvyAM. Aja gurumahArAjanI sAthe yAtrA karI jIvananI sArthakatA anubhavI. 202 saMghamAM badhA maLI 1600 mANasa hatAM. rAdhanapura thI pAlItANA paheAMcatAM eka mahinA ne ATha divasa thayA. saMghapati dAnavIra zeTha me!tIlAla muLajIe A prasaMge gurumahArAjanI samakSa tI mALa paherI. saMgha pAlItANAthI pAchA gayA. mahArAjazrI sAdhuma`DaLanI sAthe eka mahinA yAtrAnA lAbha levA rAkAyA. munivaya zrI meAtIvijayajI mahArAjanI sAthe Avela eka mumukSune dIkSA ApI. pAlItANAthI vihAra karI Apa bhAvanagara padhAryA. ahIM munizrI mitravijayajI tathA munizrI udayavijayajInI vaDI dIkSA panyAsajI mahArAjazrI kamaLavijayajI mahArAjanA zubha haste thaI. bhAvanagara, ghAghA, varateja thaI Apa ziheAra padhAryA. ziheArathI vihAra karI vaLA AvyA. ahIM tapagaccha tathA lAMkA gacchamAM matabheda hatA. te mATe mahArAjazrIe prayatna karyo ane tenuM prayatnapUrvaka samAdhAna karavAmAM AvyuM. dheAlerAnA bhAI enI vinati ghaNA vakhatathI hatI. tethI vaLAthI vihAra karI peAlerA pahoMcyA. dholerAnA saMghamAM mahArAjazrInA AgamanathI apUrva utsAha hatA.
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI siddhAcaLajInA sagha 6 jainA ane bIjA dharmanA bhAIe paNa mahArAjazrInA svAgatamAM ghaNI meATI saMkhyAmAM hatA. ghaNA varSe 5AkhanI bhUmine pAvana karatA gujarAtamAM AvelA peAtAnA muni ratnane mAna ApavA AkhuMe zahera AnaMdamagna hatuM. Akhue zahera suzAbhita banAvyu hatuM. lagabhaga 11 te daravAjA banAvyA hatA. hiMdu-musalamAna badhAe A kAryamAM sahAyatA ApI hatI. bajAranI zaiAbhA nirALI hatI. beDanA madhura sarAda tathA bhajanama`DalIenA suMdara gAnAthI Akhu zahera gAjI rahyu hatuM. vacce vacce ' AtmArAmajI mahArAjanI jaya, ' vallabhavijayajI mahArAjanI jaya ' 'jinazAsananI jaya ' Adi nAdathI Akhu zahera guMjI rahyuM hatuM. zrAvikAonI bhaktipUrNa gahuMlIe AkhAe rastAne madhura gItAthI bharI rahI hatI. jagyAe jagyAe A sAdhuvRdghanA danA leAkAnI bhIDa jAmI hatI. upAzrayamAM pAMcI mahArAjazrIe sAva nAma jainadhama nA upadeza ApyA. manuSyajanmanI saphaLatA dhama sivAya bIjA kazA AlaanathI zakaca ja nathI te vistArathI samajAvyuM. jyAre vyAkhyAna pUruM thayuM tyAre vAvRddhajane ' vAha vAha ' uccAravA lAgyA ane kahevA lAgyAH ' ApaNI uMmaramAM te AvuM svAgata ane AvI sudhAvANI pahelI vAra sAMbhaLI. ahIM aDAi mahAtsava Adi dharmakAryo thayAM. aneka jaina-jainetara bhAI e upadezAmRtanuM pAna karI tRpta thayAM. 283 dheAlerAthI vihAra karI khabhAta pahoMcyA. khabhAtamAM zeDa pApaTabhAI amaracaMda mahArAjazrIne joI atyata
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 yugavIra AcArya AnaMdita thayA. AjathI 21 varSa pahelAM gurumahArAjazrI AtmArAmajI mahArAjanI pAse TopI paherIne abhyAsa karatA zAMta mudrAvALA, tejasvI lalATavALA ane saMyamanA vAMchu chaganabhAIne joyA hatA. temane kalpanA nahotI ke eja chaganabhAI paMjAbanI rakSA" nA adhikArI banaze, teja gurudevanA nAmane dIpAvaze. Aje temane joI harSazathI gadgadita thaI gayA. mahArAjazrIne vaMdaNa karI khaMbhAtamAM comAsuM karavA prArthanA karI paNa vaDodarAnI varSothI vinati hatI. vaDedarAne zrIsaMgha mahArAjazrInI ghaNuM divasothI rAha joI rahyo hate.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ | janmabhUminuM RNa 2 33 ] traNa varSanI tapazcaryA Aje phaLI. amRtasara --5'jAkhathI vaDAdarAnA zrIsaMghanI gUjarAta tarapha padhAravAnI ane janmabhUmine pAvana karavAnI prAthanA hatI. teja varSamAM gUjarAta pahoMcavAnI dRSTie vihAra thayA. du:khI hRdaye paMjAba zrIsa`ghe vidAya ApI. te drazya-pa jAmI bhAibahenanI azrubharI AMkheA ane gurumahArAjanA haryAbharyA agIcAnA mALInI ravAnagI adhuMya Aje paNa yAda Ave che. dilhInA zrAsaMghe mahArAjazrIne cAturmAsa karavA rokI pADayA ane tyAMnuM nimitte naheAtuM tethI TheTha khI'vAIthI phrI gurucaraNAmAM gujarAvAlA zAstrArtha mATe AcArya zrI vijayakamala sUrIzvarajI, upAdhyAyazrI vIravijayajI tathA paMjAkha zrIsa'ghanI preraNAthI javuM paDayuM. tyAMthI AvatAM jayapura rahevuM paDayu--gujarAtane AMgaNe pahoMcatAM ja pAlaNapure maMgalakAryo mATe rAkI pADayA ane rAdhanapuranA dAnavIra zeTha meAtIlAla muLajInA zrIsaMghamAM jai AnaMdathI siddha!caLa bheTI sArASTranA gAmeAmAM upadezAmRtanuM pAna karAvatA Aje vaDAdarAmAM paga mUkayA--janmabhUmine--peAtAnA
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya 282 pyArA vatanane yAda karyuM. ,, eka divasa hatA jyAre gurudevanA vacane e jAdu karyuM, ane mALaka chagananA aMtarAtmA jAgI UThayeA. nAtAne saMdeza " tIrthaMkarane caraNe " tAjo thayA. eka divasa hatA, jyAre gurunI pAchaLa chagana veleA banyA hatA. eka divasa hateA jyAre amadAvAda paheAMcelA chaganabhAine dhAka dhamakIthI pAchA lAvavAmAM AvyA hatA. eka divasa hatA jyAre kizAra chagana janmabhUmine chellA praNAma karI kIkSAnI pAchaLa doDI gayA hatA. eka vakhata hateA amadAvAdanA premAbhAI zeThe chaganabhAInI parIkSA karI hatI. eka divasa hatA pAlItANA nareze tenA sayamanI kasoTI karI hatI. eka divasa hatA rAdhanapuranA eka nivAsamAM meTa bhAIne hRdayapalaTo thayA hatA ane eka divasa hatA jyAre azru bhInI AMkhe meATAbhAI e saMmati ApI hatI ane ApaNA chaganabhAI zAsana--yama ane samAjanA udyota karavAnA pavitra uddezathI gurudevanA AzIrvAda meLavI dIkSita banyA. vaDAdarA nivAsInA dilAmAM bhAre utsAha hatA. bhAre AnaMda hatA, abhimAna ane gAravathI Aja peAtAnA meghA ratnane joI joi haSazrI nAcI UThatA hatA. Aja temanA zaheranuM eka bALaka, jeNe vaDAdarAmAM sUryanuM prathama darzana karyuM hatuM, jenuM bALapaNa vaDodarAmAM ghaDAyuM hatuM, jenuM zarIra ahIMnA annajaLathI paripuSTa thayuM hatuM, jeNe pALIpASI meTA karI jagatanA ceAkamAM meAkalyA hatA, je kizArane vidyArthI avasthAmAM ahI ja gurudaCna thayuM hatuM, ahIM ja
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ janmabhUminuM RNa 287 jene AtmA saMsAranI asAratAthI udAsIna banI saMyama mATe jAgRta banyuM hatuM, e ja vaDedarAne juvAna saMyama dhAraNa karI paMjAba jevA dUradUranA pradeza kheDI, gurudevane jhaMDe dizadizamAM pharakAvI Aje pacIsa pacIsa varSa pachI janmabhUmimAM padArpaNa kare che. eka nAne dekhAte AtmA Aje mahAna banyo che. samasta paMjAba, rajapUtAnA tathA sirASTramAM potAnA nAmane DaMke bajAvate, potAnA guru devanA jayadhvanithI AkAzamaMDaLane guMjAva, jainadharmane udyota sAdhate, mAtApitAne dhanya dhanya kahevarAvato potAnA vatanane AMgaNe Ave che. khImacaMdabhAInA AnaMdanI te sImA na hatI. saM. 1966 nA vaizAkha sudI 10 gurUvAranA divase samArehapUrvaka praveza mahotsava thaye. kevI gurukRpA, ke gurune prasAda, ke bhAgyodaya kevI brahmacaryanI ameghazakti ane saMyamanI pratibhA. cAturmAsa to karyA sivAya cAle tema hatuM nahi tethI saM. 1996 nuM cAturmAsa ahIM pUrNa karyuM. A vakhate ApanI sAthe 19 munirAje hatA. vyAkhyAnenI to dhUma macI. hajAre jenajenetara bhAIo haMmezAM vyA khyAnane lAbha levA lAgyA. aThThAI karavAvALAne jamaNane kara Apa paDate te te, pAlaNapuranI jema baMdha karAvyuM. khImacaMdabhAInI bhakti to bhAre prazaMsanIya hatI. temaNe vicAryuM Aje chaganabhAI chaganabhAI heta te mAre ' vivAha AdimAM keTaluM badhuM kharca kare paData? Aje
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 yugavIra AcAya te vaDIleAnA puNyamaLe ane temanI peAtAnI bhAgyarekhAnA aLe te amAre tyAM mahAna AtmA--sAdhu banIne Avela che te! mAre paNa lAbha levA joie. temaNe zrIsaMghane vinati karI ke A cAmAsAmAM je kAI bahena bhAI mahArAjazrInA dana mATe Avaze temanu Atithya huM karIza. paNa zrIsaMghe navA rivAja paDI javAnI dRSTie niyama pramANe vArA rAkhyA. khImacaMdabhAI e bIjI mAgaNI karI ke je 5 jAmI bahenabhAI mahArAjazrInA darzana mATe Avaze temanuM Atithya te huM ja karIza. A vinati mAnya rAkhI ghaNa zrI--puruSA gurumahArAjanA darzane AvyA ane khImacaMdabhAie temanI bhAvapUrvaka bhakti karI. A varSoM vaDedarAnA zrIsaMghamAM ghaNA upakAranA kAryA thayAM, jaina sa`ghanA utkaSa mATe ceAjanAe paNa thaI. Avazyaka sudhArA paNa thayA. cAturmAsa samApta thatAM zAha khImacaMda dIpacaMda tathA zAha cunilAla tribhuvanadAsa--mAmA-- bhANeja bannee maLI kAvI--ga dhAranA saMgha kADhacA temAM mahArAjazrI paNa sAdhumaMDaLa sAthe padhAryAM. pAdarA, mAlara thaI ne saMgha kAvI tItha paheAMcyA. badhA yAtrA karI AnaMda pAmyA. mahArAjazrIe ahI ekavIsa prakAranI pUjA racI. ahIM sAsu--vahunA be suMdara ane AkarSIka maMdira che. traNa divasa kAvImAM rahI sa'dha gaMdhAra pahoMcyA. H ahA zuM prAcIna jAheAjalAlI ane A AjanI jarjarita dazA !" gurumahArAja gaMdhAranI dazA joI ne
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ janmabhUminuM RNa 289 AghAta pAmyA. "traNaso varSa pahelAM je gaMdhAramAM lAkhonI vastI hatI te Aje verAna dekhAya che. pAMca pacIsa mANase paNa najara nathI AvatAM. jyAM hajAre manahara mahele ne aTArIo hatI tyAM 20-25 jhuMpaDAM dekhAya che. je sthAna sAyaMsaMdhyA maMdiranA ghaMTA-nAdathI gAjI rahyuM hatuM tyAM eka ghaMTaDIne avAja mAtra sAMbhaLavA maLe che. je bhUmi zrI hIravijayasUri jevA prabhAvika puruSoe pAvana karI hatI ane jyAM divya upadeza Apyo hato je upadezanI pratidhvani bAdazAha akabaranA kAna sudhI pahoMcI hatI te sthAnamAM munirAjene utaravA ThAmaThekANuM nathI. Aja gaMdhAranA avazeSe joI joI ne AMkha bhInI thAya che. eka jinAlaya uMcuM mAthuM karI gaMdhAranI prAcIna smRtinI cAda Ape che." gaMdhAranI yAtrA karIne saMgha bharUca pahoMce. ahIM paMnyAsajI mahArAjazrI siddhivijayajI-(hAla A. zrI vijayasiddhisUrijI mahArAjanuM darzana karI AnaMda pAmyA. traNa divasa temanI sevAmAM rahyA. bharUcathI vihAra karI Ape jagaDiyA tIrthanI yAtrA karI. teonI sAthe paM. zrI siddhivijayajI mahArAjanA ziSya munizrI meghavijayajI paNa jagaDIyA sudhI AvyA hatA. ahIMthI surata padhAryA. suratamAM Apane pravartakazrI kAntivijayajI mahArAja, zAMtamUti zrI haMsavijayajI mahArAja tathA paM. zrI saMpatavijayajI mahArAjanAM darzana thayAM. traNe munimahAtmAonA caraNakamalamAM sAdara vaMdaNA karIne potAnI jAtane dhanya dhanya mAnavA lAgyA.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya surate mahArAjazrI tathA pravrata kajI Adinu bhAre svAgata karyuM. jyAre gopIpurAmAM AvyA tyAre panyAsazrI AnaMda sAgarajI mahArAja (vamAna AcArya zrI AnadasAgarasUri) tathA anya sAdhumunirAjo tathA sAdhvIjIe sAnaiyAmAM sAmela thayA hatA. A sAmaiyAmAM lagabhaga 80 jeTalA sAdhusAdhvIe hatAM. zrAvaka samudAyanA tApAra nahetA. vaDA cATAnA upAzrayamAM gheADA divasa rahI geApIpurAnA upAzrayamAM padhAryA. ahIM suratamAM pAlInivAsI sukharAjajI jee gheADA varSothI vaDAdarAmAM rahetA hatA ane zrI sAhanavijayajI pAse Amika abhyAsa karatA hatAH te ApanA vyAkhyAnAthI varAgya raMgathI raMgAyA hatA, teo vaDAdarethI sAtheja AvyA hatA. dIkSA maheAtsava emanA meTAbhAI pukharAjajIe pAtAnA padmarathI karyAM hatA. zrI sukharAjajIne saM. 1967 nA mahA vadI 6 ravivAranA rAja dIkSA ApI samudravijayajI nAma rAkhavAmAM AvyuM, te zrI sAhanavijayajInA ziSya thayA. Aje gurumahArAjanA rahasya matrInuM kAma kare che. temane 1993 nA kArataka vada pAMcame rAjanagara amadAvAdamAM panyAsa padavIthI vibhUSita karavAmAM AvyA che. 290 suratathI vihAra karI miyAgAma padhAryA. IrAdo tA hatA pAlItANAmAM cAmAsuM karavAnA paNa miyAgAmanA zrIsaghanA atyAgrahane vaza thaI tyAMja rahevAnA nirNaya karavAmAM Avye. saM. 1967 nuM paccIsamuM cemAsuM miyAgAmamAM pUrNa karyuM.
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhAna ane sudhAra [ 34 ] (6 heba ! amArA banne gAmano eka vakhata eveA saMpa hatA ke na pUche vAta !paNa hamaNAM A prakaraNa banyuM tyArathI kaleza thayA che ane tenAthI banne gAmane sukha nathI. " eka bhAI e vAta karI. (C paNa te kalezane nAbUda karavAnA kema koI prayatna nathI karatuM ? " mahArAjazrIe prazna karyAM. ?? " sAheba ! te mATe ghaNIvAra prayatno thayA paNa tene tADa Avye huM, amArA puNye ApanAM pagalAM thayAM che je Apa te hAthamAM leze te jarUra pAra paDI jaze. vAta teA che mAmulI paNa taMta badhAi gayeA che. pelA bhAie mahArAjazrIne vacce paDavA mATe prAthanA karI. "" (C A kAyAthI kAMi zubha thatuM hAya to huM taiyAra chuM. e gAmanA svAmI bhAI emAM saMpa thAya te! ghaNuM sAruM. huM jarUra prayatna karIza. " mahArAjazrIe peAtAnI taiyArI batAvI.
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 yugavIra AcArya gurudeva! kAle aSTamI che. banne gAmanA AgevAne vyAkhyAnamAM Avaze. teja prasaMge je Apa be zabda kaheze te kAma thaI jaze." te bhAIe sUcanA karI. " huM paNa eja vicAra karuM chuM." tame bane gAmanA AgevAnabhAIe Aje hAjara che. mAruM sAdhunuM kAma TaMTA-phisAdamAM paDavAnuM nathI. tamArA sAmAjika baMdhAraNamAM dakhala karavAne mAre IrAde paNa nathI, paNa jyArathI meM sAMbhaLyuM che tyAranuM mane cena nathI. be gAmanA svAmIbhAIe paryuSaNa jevAmAM paNa sAthe besI AnaMdathI jamI na zake ane najIvA kAraNasara vairavirodha vadhatAM jAya te barAbara nathI. bannee thoDI udAratA rAkhavI joIe, jaina samAjamAM te kSamA eja bhUSaNa che. mane te duHkha thAya che mATe kahuM chuM. huM te kAle cAlyA jaIza paNa mArAthI tamAre raTale haka karyAne AnaMda nahi bhogavAya. tame dhAro te Ajeja eka thaI zake che. paryuSaNamAM paNa AnaMda nahote te tame joyuM. have to amAre vihAra karavAno divasa paNa AvI pahoMcyo. bhikSA te tame Ape che paNa jatAM jatAM mAre te "samAdhAna" nI bhikSA joIe che. bele zuM kahe che?" mahArAjazrInA mArmika ane madhura vacanonI jAduI asara thaI. banne gAmavALAoe mahArAjazrI je cUkAdo Ape te maMjUra karavA IcchA batAvI ane te mATe ekabe divasamAM lekhita prArthanApatra ApavA paNa jaNAvyuM.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhAna ane sudhAra 293 zretAjanene AnaMda ane Azcarya thayuM. paryuSaNa jevA parvomAM je kAma na thayuM, varSonA prayatnathI je na sadhAyuM te eka kSaNamAM thayuM. ke camatkAra ? ke prabhAva? vANune jAdu-premane prabhAva, samAja saMgaThananI dhagaza ane sAdhutAnI jhalaka pagale pagale parakhAya che. 1968 nA kArtaka sudI 13 nA divase eka pratijJApatra lakhIne teozrIne cUkAde ApavA vinaMti karI. daramyAna mahArAjazrIe badhI vastusthiti jANI lIdhI hatI. jarUrI mAhitI meLavI lIdhI hatI ane je je bhAIone pUchavAnuM hatuM te badhuM pUchIne pite nIce pramANe cUkAde ApyuM. ___ baMde vIram (1) paramAtmA zrI mahAvIra svAmI tathA guru mahArAja zrImad vijyAnaMdasUri-AtmArAmajI mahArAjane namaskAra karIne pragaTa karuM chuM ke, Aje comAsI caudasa che. tethI koI paNa jAtane vaira-virodha zAnta thAya te comAsI pratikramaNa saphaLa thayuM gaNI zakAya. (2) prati varSa paryuSaNanA divasomAM vAMcavAmAM Ave che ke vidAyana rAjAe potAnA aparAdhI caMDapradyota rAjAne rAjya ApI tene kSamA ApI tyAre udAyane potAnuM saMvatsarI pratikramaNa saphaLa thayuM mAnyuM. (3) A jhagaDAmAM te evI koI vAta che nahi, koIne kAMI devAnuM paNa nathI. mAtra mAnarUpI talavArane myAnamAM rAkhavAnuM kAma che. ane te banne pakSo mATe jarUrI che, kAraNa ke A jhagaDo bane taraphanI kheMcatANamAM vadhI paDayo che. AzA che ke udAyana rAjAnuM draSTAMta dhyAnamAM rAkhIne banne pakSe potAnA manane zAMta karI zrI jinezvara devanA AjJAdhAraka banaze.
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 yugavIra AcArya (4) sAdhu kahevAuM chuM. jAti jAtine jhagaDAmAM koI paNa jAtanI dakhala karavI sAdhutAne zobhAspada nathI. paNa dIrghadraSTithI vicAra karatAM chevaTe dharma saMbaMdhI kAryomAM bAdhA paDavAnI saMbhAvanA joIne paraspara vira-virodha zame te hetu mAtrathI temaja paMcanI taraphanA dasa netAonI prabaLa IcchAthI A viSaya mAre mArA hAthamAM levo paDyo che. (5) e vAta te niHsaMdeha che ke jyAM be pakSa hoya che, tyAM cUkAdo denAra banne pakSone paripUrNa rIte saMtoSI zake nahi; tema chatAM banne pakSo te cUkAdAne mAnavA pratijJAbaddha gaNAya che. A viSayamAM bane tyAM sudhI banne pakSane saMtoSa thAya tevo prayatna karavAmAM kacAza rAkhI nathI. mATe AzA che ke banne pakSo saMtoSa dhAraNa karI kSaka vAtone pitAnA manamAMthI kADhI nAMkhaze. (6) emAM saMdeha nathI ke je bhAIne mATe A jhagaDe thaye che te vAstavika rIte aparAdhI che ane sAne lAyaka che. kAraNa banne pakSanA khAsa khAsa mANase paNa tenuM kArya anucita mAne che. ane anucita kArya thayuM te te karanAra aparAdhI che ja. ane aparAdhIne yathocita daMDa maLe te eka prakAranI nIti paNa che, paNa aparAdhIne puNyabaLathI Aja parva-divasa AvI gayo che. (7) parvane divase te sajA pAmelA aparAdhIne paNa mukta karI devo joIe ema zAstrano niyama che. te pramANe zrI hemacaMdra sUri mahArAjanA upadezathI mahArAjA kumArapALe ane zrI hIravijaya sUri mahArAjanA upadezathI bAdazAha akabare je kAMI karyuM che te badhA jaine jANe che. tethI Aje parvanA divase aparAdhIne keIpaNa jAtanI sajA karavI huM ucita samajato nathI, paNa aparAdhIne sajAthI mukta karavAnI sUcanA karuM chuM. (8) adAlatane paNa evI sattA hoya che ke aparAdha sAbIta
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhAna ane sudhAra 295 thayA chatAM aparAdhIne adAlata dhAre te dhyA batAvIne cheDI mUkavAmAM Ave che. (9) Ama chatAM khAsa khAsa mANasA dvArA jANI zakAyuM che ke te bhAI potAnI rAjIkhuzIthI jJAtine jamaNu devA taiyAra che; te huM temAM keTaluM piravata na karavuM ucita samajuM chuM ke enI jagyAe eka ja jamaNuthI badhA bhAI e sa`teSa mAne ane khIjA jamaNamAM jeTalI Tama thatI hoya teTalI rakama zrI sa'bhavanAthajInA maMdiranA dahAramAM Ape te A le!ka ane paraleAka sAdhyuM gaNI zakAya. paNa A kAma rAjIkhuzIthI karavAnAM che. kAIpaNa prakAranI sajA ke daMDa rUpa te niha ja. (10) AInA bharaNapeASaNane mATe, te peAtAnI bhalAI samajI peAtAnA pati tathA paMcAyatanI IcchA pramANe vana rAkhe te paMcAyate tene yogya adAbasta karI ApavA joI e. te mATenI javAbadArI deDezI vRjalAla zeTha, zrI kasturacaMda zeTha tathA jINAravALA zrI vRjalAla dApayada je vayAvRddha che tathA jAtinA rItarIvAjothI ricita che teone soMpuM chuM. (11) nAnA bALakane mATe paNa vicAra karI levA jAI e. tene mATe tenA dAdA rU. 1000) kArya ekamAM zeTha nemacaMda pItAMbara, greDa maganalAla pItAMbara tathA chAravALA ze. muLacaMda pAnAcaMda tathA peAtAnuM ema cAra nAmathI karAve ane chekarAnA abhyAsa vagere mATe tenA vyAjamAMthI ane jarUra paDe te tenI mULa rakamamAMthI vAparavAnI te cAra gRhasthAne sattA ApavAmAM Ave. daivayeAga te rakama koIpaNa kAraNathI paDI rahe teA tene bIjA vidyAthI enA abhyAsamAM vAparavAmAM Ave. paNa te vidyArthI one dhanuM zikSaNa te levAnuM raheze jethI dhama para tenI zraddhA TakI rahe. tA. ka. huM pahelAM kahI cUkayA chuM ke A cUkAdo eka sUcanA
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 yugavIra AcAya rUpa che, sAdhu tarIke mAre AvI bAbato hAtha dharavI na le e paNa dha-vRddhinI draSTithI meM mArA cUkAdA ApyA che. vIra saMvata 2438, AtmasaMvata 16 vikrama sa. 1968 Taka sudI 14 rivavAra tA. 5 navembara 1911. zrI. jaina saMghane dAsa muni vallabhavijaya A cUkAdAthI banne pakSeAne satASa thayA ghaNA vakhataneA kaleza maTayeA. badhe zAMti prasarI. mIyAgAmamAM jaina pAThazALA paNa kAI kalezathI aMdha thaI gai hatI. te mahArAjazrInI preraNAthI cAlu thaI ane te haMmezAMne mATe cAlu rahe tethI tyAMnA kapAsIyAnA vyApArIo para thADAtheADA lAgA nAMkhavAmAM AvyuM. ahI upAdhyAyazrI vIravijayajI mahArAja tathA ratalAma zrIsaMghanI preraNAthI RSimaMDalanI ane naMdIzvara dvIpanI pUjAenI racanA karI. miyAgAmathI vihAra karI Apa suravADA thaI vacharA padhAryAM. suravADAmAM ApanA upadezathI ghaNA mAMsAhArIoe mAMsa ane dArUno tyAga karyo. 2 " sAheba! Apa padhAryA che te kRpA karI amAru paMca maLavAnuM che tyAMsudhI Apa sthiratA karA te ghaNAja lAbha thaze. amAre tyAM kanyAvikrayano rivAja bahu vadhI paDacA che, te te mATe ApazrI upadeza Apaze te tenI mATI asara thayA vinA nahi rahe. " vaNacharAnA cAra AgevAtAe vinati karI.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhAna ane sudhAra 297 kAThIAvADamAM te kanyAvikaya sAMbhaLyo che, paNa zuM gUjarAtamAM paNa kanyAvikraya thavA lAge che?" mahArAjazrIe Azcarya batAvyuM. mahArAjazrI ! ahIM paNa ghaNA samayathI che. amadAvAda, pATaNa Adi zaheromAM kanyAo paisA laIne ApavAmAM Ave che. " AgevAnee paristhiti samajAvI. tamAruM paMca keTalA gAmonuM che ane kyAre maLavAnuM che." amArUM paMca 70 gAmenuM che. ane te be divasamAM ja maLavAnuM che." "tyAMsudhI te jarUra sthiratA thaze. mArAthI banate prayAsa paMcanA sudhArA mATe karIza. tame paNa mukhya mukhya AgevAnone pahelethI samajAvI rAkhaze." "kRpAnidhi ! ApanI vANImAM to evo prabhAva che ke Apa dhAro te karAvI zake. A badhA bhAIo te ApanA upadeza pramANe jarUra sudhAra karaze. ame ghaNA vakhatathI te mATe prayAsa te karIe chIe. Aje paMcanA bhAgyameja Apa jevA guru ahIM AvI pahoMcyA cho." e te bhAvabhAva che. nimitta pramANe thayA ja kare che. mAruM-tamAruM nimitta hatuM te A prasaMge ja mAre AvavAnuM thayuM. tame nizciMta raheze. paMcanA kalyANano vicAra ApaNe jarUra karIzuM." vaNacharA gAmamAM 70 gAmanA dazAzrImALIonuM paMca maLyuM. mahArAjazrIe jainadharma, jaina siddhAMta ane jaina samAja
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 yugavIra AcArya viSe vivecana karyuM ane paMcane samajAvyuM ke "kanyAvikraya jevI ghAtakaprathA je jaina samAjamAM cAlI rahI che te eka jAtanI hiMsAja che eTaluM ja nahi paNa e eka jAtanuM kasAInuM kAma che. are. kasAIta muDadAlanuM mAMsa vece che jyAre kanyAvikraya karanAra jIvatAnuM mAMsa vece che. pitAnA pyArA bALakane vecavA e kayAMne nyAya? ane e harAmane paise te sADAtraNa divasa paNa nathI raheto. eTaluM ja nahi paNa te ApaNuM satyAnAza lAvanAra thAya che. dIkarIne nisAsAnuM zuM pariNAma Ave? kaI jaina kanyAvikraya kare e dharma viruddhanuM vartana gaNAya. e jena ja na gaNAya. A mArmika vacanenI paMcane sArI asara thaI ane nIce pramANe sudhArA karyA - "saMvata 1968nA kArtaka vadI 4 zukavAra zrIdazAzrImALI paMca samasta nIce hastAkSara karavAvALA gAma vaNacharAmAM nIce pramANe TharAva karIe chIe. (1) amArI jJAtimAM kanyAvikrayane rivAja pahelethI AjasudhI cAlyo Ave che. te mATe zrI munimahArAja zrI vallabhavijayajI mahArAjanA upadezathI amArA pari NAmAM parivartana thayuM ane tethI te rivAja baMdha karavA mATe ame Atura thaIne mahArAja sAheba samakSa pratijJA karavA taiyAra thayA chIe. . (2) vizeSa ame pATaNa, amadAvAda Adi paradezamAM kanyAo ApatA hatA. te havethI kanyAo bahAra devAnuM baMdha karIe chIe. ATalI baMdhI karavA chatAM je kaMI
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhAna ane sughAra 299 jAtinI IcchAviruddha aparAdha karaze to tene jAtibahAra gaNavAmAM Avaze. tenI sAthe keIpaNa bhAI koIpaNa jAtane vyavahAra karaze nahi. (3) lagnaprasaMge traNa divasa gairava jamADavAne ane cothe divase vareDI karavAno TharAva hato tene badale ema TharAvavAmAM Ave che ke eka divasa "aurava" kara ane eka divasa "vaThI" karavI. vareThI kanyAnA pitAne gheraja thAya ane tene mATe varavALA rU 101) kanyAnA bApane Ape. ahIM zrI dharaNaMdrapArzvanAthajInI alaukika mUrtinA darzanathI atyaMta AnaMda thayo. traNa divasa paMcanuM kAma cAlyuM. traNe divasa vyAkhyAna, pUjA, prabhAvanA, svAmIvAtsalya AnaMdapUrvaka thatAM rahyAM. vaNacharAthI vihAra karI pAchiyApura padhAryA. ahIM aDAImahatsava Adi sArI dhAmadhUma thaI pAchiyApurathI anyAnya gAmomAM upadeza ApatA sinora padhAryA. bApajI ! ame te sAMbhaLyuM ke Apane rastAnA gAmamAM AhAra pANInI bhAre muzkelI paDI?" eka bhAIe vAta sAMbhaLIne ciMtAthI pUchayuM. vAta to kharI ! paNa temAM zuM? sAdhujIvanamAM aneka jAtanA parisahe te hoya chene?" mahArAjazrIe javAba Ape. .. " paNa sAheba ! A badhA gAmomAM jainenA koIkoI ghara te che ja !"
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 yugavIra AcAya are bhAIte bhAIoe sAdhuone joyA hoya tene ! kaI divasa ApaNA sAdhuo e gAmamAM AvyA ja nathI ne ! leke te badhA bheLA bhadrika che paNa tene AhAra paNuM vaharAvavA kema tenuM paNa jJAna na hoya. zrAvaka nAma mAtranA hoya, tene dharma che ? deva-guru koNa? te na jANatA hoya to temAM teone ze ?" "gUjarAta jevA pradezamAM jyAM seMkaDe sAdhuo vicAre che, tyAM AvA pradezamAM keIna AvyuM hoya te te Azcarya !" Azcarya te che ja paNa te vAta sAcI paNa che ja. rastAmAM evA gAme paNa meM joyAM jyAM 15-18 varSe sAdhuonuM javAnuM thatuM hoya te pachI saheje samajI zakAya ke ghaNA pradezamAM sAdhune vihAra na ja thatuM hoya. temAM rastAnI paNa muzkelI hoya. amadAvAda- surata jevAM AhArapANI paNa na maLe e badhuM vicAratAM mane te navAI nathI lAgatI. " sAheba ! tenAthI te jaina samAjanI vastI ghaTatI jatI jaNAya che. " che ja. paMjAba, rajapUtAnA, dakSiNa, madhyaprAMta, baMgALa, saMyukta prAMta vagere pradezamAM te sAdhunA vihAre na thavAne lIdhe jainenI dharmabhAvanA ghaTI rahI che. ane vastIpatrakamAM potAne jena nathI lakhAvatA. ame amArI najare te joyuM che. paNa gUjarAta mATe evuM nahotuM joyuM te saMbhavita nahatuM. kAraNa jyAM sAdhuo vicaratA hoya tyAM te evuM na ja hoya. paNa gujarAtamAM paNa evuM ja
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 301 samAdhAna ane sudhAra bane che te jANI bhAre duHkha thayuM. jyAM jyAM ame gayA tyAM ame AhArapANIne vicAra karyA vinA lekene sAce dharma ane deva-guru-dharmanI samaja ApavA prayatna karyo che." sIneramAM A badhA gAmanI paristhiti viSe mahArAjazrIe vyAkhyAnamAM paNa kahyuM. sineramAM eka musalamAnabhAI mahArAjazrInI pAse zaMkA samAdhAna mATe AvatA hatA. temanA upara mahArAjazrInA upadezane evo prabhAva paDaze ke temaNe mAMsatyAganI pratijJA lIdhI. eTaluM ja nahi te vyAkhyAnamAM paNa AvavA lAgyA ane vihAra samaye be traNa gAme sudhI mahArAjazrInI sAthe AvyA. sinerathI vihAra karI Apa kerala padhAryA. keralanA zrAvakane bahu ja AnaMda thayo. 18 varSe gurumahArAjanA darzana thayAM. 18 varSa pahelAM jyAre pratiSThA thaI hatI tyAre eka munirAja padhAryA hatA. zrIsaMghe utsAhapUrvaka aThThAImahotsava karyo. A utsava jovA mATe AsapAsanA gAmanA loko paNa jhuMDanA jhuMDa AvatA hatA. temAM eka Azcarya thayuM. maMdiramAM pUjA cAlatI hatI. nAthAlAla gavaiyA ThAThathI pUjA bhaNAvatA hatA. badhA munirAje paNa hAjara hatA. AjanI pUjA keralanA eka sthAnakavAsI bhAInI hatI. je gurumahArAjanuM vyAkhyAna sAMbhaLI mUrtipUjaka saMghamAM AvyA hatA ane te prasaMganA smaraNamAM Aje temanA taraphathI pUjA hatI. pratyeka pUjAmAM 11-11 rUpIAne caDAve tenA taraphathI thato. gurumahArAja temanI
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 yugavIra AcArya bAjumAM ja beThA hatA. chellI pUjA zarU thavAnI hatI. nAthAlAla gavaiyAe vacce eka stavana lalakAryuM hatuM. tyAM eka deDatA AvatA mANase teja zeThane AvIne khabara ApyA ke tenI putrI ramatAM ramatAM meDI uparathI paDI gaI. zeThane bhAre ciMtA thaI! pUjAmAMthI uThavuM ke kema? have eka ja pUjA bAkI che ! are A kevA karmane udaya ? zuM huM Aje A saMghamAM AvyuM tenI zikSA to nahi hoya! zuM karavuM ! bhAre mathAmaNa thavA lAgI. gurumahArAje kahyuM "tame ciMtA na karo. dharmapratApe tamArI putrIne kAMI ja nahi thAya! chatAM tame khuzIthI jaI zake che. pUjA pUrI thaI jaze. " pitAne jIva te kema rahe. gurumahArAjanI rajA laIne uThayA ane ghera AvyA te putrI gharamAM beThI beThI ramatI hatI. pitAe pUchayuM ke beTA kema karatAM paDI gaI! kyAM vAgyuM? chokarI te hasatI hasatI kahevA lAgIH " upara ame gharaghara ramatAM'tAM, tevAmAM bArImAMthI pANI sIMcatA ulaLI paDI paNa nIce koIe mane jhIlI lIdhI. mane jarAe vAgyuM nathI." kevuM Azcarya! kharekhara dharmakArya ane dharmadaSTinuM phaLa adbhUta hoya che. pelA bhAI gurudevanI pAse AvyA tyAre pUjA pUrI thaI gaI hatI. te gurucaraNamAM namI paDyA ane guru mahArAje temane AzIrvAda ApyA. ahIMthI vihAra karI judA judA gAmomAM vicaratA DAI zrIsaMghanI AgrahabharI vinaMtithI A5 DabhAI padhAryA. tyAMthI nIkaLelA vaDodarAnA saMghamAM vaDodarA pahoM.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja che !' [34] muni saMmelana sAheba ! jaina samAjamAM sAdhu samAjanI pratiSThA Aje pahelA jevI kema nathI dekhAtI?" vaDodarAnA eka gRhastha vAtavAtamAM sAdhusamAjanI vAta karI. jamanAdAsabhAI! huM zuM kahuM? jaina sAdhune duni yAmAM joTe nathI. sAdhu-muni-saMyati-yati-saMvegI e nAmamAM ane tenA cAritryamAM asAdhAraNa zakti che. rAjA--mahArAjA jenI sAme mastaka namAve che. amIra, umarAva jene zira jhUkAve che, zeTha zAhukAra, dhana, mAnI, garIba, tavaMgara bhaktibhAvathI caraNaraja mastaka para caDAve che." mahArAjazrIe sAdhujIvananI mahattA kahI batAvI. paNa sAheba e te bhUtakALanI vAta thaI. evI cAritryapAtra mahAna vibhUtio to Aje nathI jovAmAM AvatI." jamAnAnI asara te badhe hoya che tema chatAM jaina sAdhunA AcAra Aje paNa zreSTha gaNAya che ?
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya tenI te nA pADI zakAya tema nathI. paNa Aje sAdhusamAjanI zakti bhinna bhinna thaI gaI che." "tamArI vAta taddana sAcI che. ane Ama ne Ama cAlyuM to samAja thoDA ja varSomAM chinnabhinna thaI jaze. te paNa huM joI zakuM chuM." "mApha karaze sAheba! paNa pahelAnA mahApuruSoe -rAjAone upadeza ApI rAjyadharma tarIke jainadharmane sthApavAnA temaja te dvArA tIrthasthAne, jenabhaMDAre, jainamaMdiranI rakSA karI jaina bhAvanA ane ahiMsAdharmane pracAra karavAnAM mahAna kAryo karyA che, te Aje svapnavata banI gayAM che." bhAI! eja paMcamakALano prabhAva. rAga, dveSa, ahaMtA, vagerethI sAdhu paNa kyAM alipta rahyo che. huM joI rahyo chuM, pratyeka sAdhumAM-huM paNa temAM ja AvI jAuM chuM-prAcIna kALanA mahApuruSonA teja tyAga ke tapasyA ochAM thatAM mAluma paDe che. ane A viSe gaMbhIra vicAra karavAmAM nahi Ave ane A kamI pUrI karavAnA jarUrI pagalAM levAmAM nahi Ave te sAdhujIvana nirvAha bhayamAM AvI paDaze. jaina samAjanuM kalyANa paNa sAthe bhayamAM haze ja." sAheba ! huM te gRhasthI chuM. paNa mane jainasAdhutA jagatabharamAM zreSTha mAluma paDI che, eTale ja duHkha thAya che ane tethI Apa jevA vicAraka mahAtmA sAthe carcA karavA hiMmata karI che. Apa dhAre te tene upAya karI zake. Ape kAMI karavuM joIe."
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ yunisa selana 305 " huM te viSe ciMtAtura chuM ja. ane tamArI sAthenI vAtamAMthI mane hamaNAM eka navA vicAra sUjhI Avye che." kRpALu ! evA kayA navA vicAra AvyeA che? " " mane lAge che. muni samelana ' karavAmAM Ave. adhA munivare eka vakhata sAthe maLe. peAtAnI paristhi tinA--jaina samAjanA--potapotAnA sAdhujIvananA peAtAnA saMghADAnA judAjudA sAdhuone gaMbhIratAthI vicAra kare tA jarUra thADA ane upayAgI niyame karI zakAya anete dvArA saMgaThana sAdhI zakAya. sAdhujIvanane vizeSa tejasvI karI zakAya. << ,, " guruvarya A ' muni saMmelana ' nI ceAjanA bahu ja suMdara che ane AjanA samayane barAbara upayAgI che. te mATe vaDADarA ceAgya sthAna che. tenA kharca ame epAMca gRhasthA uThAvI laizuM. Apa satvara te mATe AMdolana karA ane jarUra ApanI ceAjanA pAra paDaze, " ApaNA caritranAyakanA vicArA spaSTa hatA. paMjAbamAM sattara varSAM rahI gUjarAtamAM AvyA hatA. gUjarAtanI paristhiti vicitra hatI. sAdhusamAjamAM saMgaThana naheAtuM. gUjarAtanA gAmAmAM paNa keTalIka jagyAe sAdhunA vihAra dula bha hatA. je pratiSThA, je sanmAna, je prema, je pUjyabhAva ane bhakti AjathI vIsa varSa pahelAM sAdhuo mATe hatI te ke jANe Aje dekhAtI naheAtI. rAtadeivasa teozrI A paristhitinA abhyAsa karatA hatA. chevaTe vaDAdarAmAM temane ' muni samelana' mATe vicAra Avye ane te 22
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavI AcArya navIna vicAra sAdhusaMgaThana mATe atyaMta upayogI jaNayAthI pahelAM temaNe AtmArAmajI mahArAjanA saMghADAnA sAdhu samudAyanuM saMmelana thAya te te mATe pUrepare prayatna karavA nirNaya karI lIdhuM. te mATe mAnanIya vRddha AcArya zrI vijayakamalasUrijI mahArAja, upAdhyAyajIzrI vIravijayajI mahArAja, pravartakazrI kAMtivijayajI mahArAja, zAMtamUtizrI haMsavijayajI mahArAja AdinI sAthe patravyavahAra karI teonI saMmati maLavAthI "muni saMmelananI yojanA karI. je A saMmelana saphaLa thAya ane betraNa varSamAM teTaluM saMgaThana sAdhI zakAya te bIjA saMghADAvALA paNa potAnuM saMgaThana jarUra karaze. A mATe Ape lakhela patra jANavA jarUrI che. zrI 1008 zrImad vijyAnaMda muribhyo namenamaH | caraNakaraNadhAri munibhyo namenamaH zrI 1008 zrImad vijyAnaMdasUri sazurunA santAnIya sarva munimaMDaLanA pAdapakvomAM municaraNenA dAsa vallabhavijayajInI savinaya prArthanA che ke --zAstrakAroe dravya, kSetra, kALa ane bhAva anusAra utsargavivAda, vidhi pratiSedhAdipratipAdana karela che te Apa mahAtmAone suvidina ja che. AjakAla samaya kevo che ! ane samayAnusAra ApaNuM ktavya zuM che te paNa Apa mahAtmAothI ajANyuM nathI. sutelAne jagADavA te ucita che paNa jAgatAone jagADavAno prayAsa kare te to mUrkhatA ja gaNAze. te paNa mArA manamAM je kAMI vicAra Avyo che te Apa mahAtmAonA caraNomAM rajU karu chuM. huM AzA rAkhuM
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 307, munisamelana chuM ke Apa mahAtmA mArI mUrkhatAne khyAla na karatAM tattvadRSTithI vicAraze. zrI 1008 zrImad vijayAnaMda sUri guru je ApaNuM parama upakArI hatA ane jeozrInA upakArano badala janmojanmamAM paNa vALI zakAya tema nathI. sagunA RNane te anta ja na AvI zake. e paropakArI mahAtmAnA svargArohaNa pachI Aja paryata kaI evo samaya nathI maLyuM ke ApaNe badhA eka ja sthAne maLI zakIe. paNa have zAsanadeva tathA gurumahArAjanI kRpAthI tevo samaya nikaTa Avyo dekhAya che. ethI dila cAhe che ke, zrI gurumahArAjanA badhA sAdhuonuM koI paNa jagyAe ekatra thavuM atyaMta Avazyaka ane apUrva lAbhadAyaka thaze. je mahAtmAonA sudarzanane lAbha A municaraNonA dAsane nathI maLyo te prApta thAya ane paraspara AnaMda thAya. temAM to zaka che ja nahi ke tame ane huM AnaMdagurunA santAne chIe tyAM nirAnaMdane avakAza che ja nahi; tathApi AjakAlanA samayAnusAra ekatra samelanathI atyAnaMda prApti saMbhavita che. zAsanadevanI kRpAthI ane zrI sazurUmahArAjanI kRpAthI AjakAlanA samayAnusAra jeTalo samudAya ane saMpa tathA jJAnakriyAdi guNa zrI gurumahArAjanA parivAranA lokonA mukhe saMbhaLAya che teTalo bIjAne nathI saMbhaLAto. to pachI ekatra samelanathI zrI gurumahArAjanI avarNanIya mahimAnI vRddhi ane lokenA bhAvonI vRddhi thaze ja thaze. ApanA ekatra thavAthI anya parivAra paNa ApanuM anukaraNa karaze, te paNa eka gurumahArAjazrInA nAmano jayajayakAra thaze. A badhA lAbhone vicAra karI A prArthanApatra jApanI sevAmAM mekaluM chuM. AzA karavAmAM Ave che ke Apa A yojanA mAnya rAkhazo. eja.
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya vIra saMvata 2438 Atma saMvata 16 mahA vadI (paMjAbI phAgaNa) 12 budha. sarva munionA dAsa vallabhavijaya tA. kA-mArI samaja mujaba A kArya zIdhra thavuM joIe kAraNa ke A samaye ghaNu munivaro AsapAsamAM vicare che. ethI je Apa badhA mahAtmAone anukULatA hoya te jeTha sudI 5-6-7 e traNa divaso samelana tathA aSTamInA divase badhA maLI zrI gurumahArAjanI tithinuM ArAdhana karI AnaMdanI lahera lUMTIe. A kAma mATe vIrakSetra-vaDodarA mArI daSTie anukULa dekhAya che. tema chatAM Apa sarve mahAtmAone je samaya ane kSetra adhika anukULa hoya te nizcita karavAmAM Ave. A dAsa badhI rIte taiyAra che. paraMtu A kArya thavuM te atyaMta Avazyaka che. eja antimAM prArthanA. dara municaraNene dAsa vallabhavijaya A yojanAmAM je je mahAtmAoe sammati ApI hatI temanA nAma tathA temanI sammatio ahIM ApavAmAM Ave che. (1) uparanI yojanA ati-uttama che. e mATe sarva munione ekatra thavuM jarUrI che. ame AvIzuM mATe tame paNa jarUra Avo. kamalavijaya daH khuda (AcArya) (2) sarva samudAyanA muniyonuM eka jagyAe milana thavuM yogya che. phAyado dekhAya che. ame paNa hAjara rahIzuM. daH vIravijaya (upAdhyAya) (3) muni saMmelananI khAsa AvazyaktA che. temAM aneka lAbha
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ munisamelana 309 garbhita rahelA che. eTalA mATe te prasaMga para hAjara rahevA ame paNa khuzI chIe. li. hasavijaya (4) upara lakheluM mane paNa maMjUra che. li. saMpatavijaya (5) munizrI vallabhavijayajI mahArAjanA lakhyA pramANe munimaMDaLanuM saMmelana thavAmAM aneka lAbha garbhita che. eTalA mATe saMmelana thavAnI khAsa jarUra che. ame tema aMtaHkaraNapUrvaka IcchIe chIe ane te avasara para ame AvavAne khuzI chIe. munimaMDaLanA samelanane mATe DabhoI vizeSa anukULa paDaze ema amAruM mAnavuM che. paNa vaDodarAmAM thAya to paNa amane temAM koI pratiphaLatA nathI. mu. kAMtivijaya daH pita ( pravartaka ) li. amRtavijaya daH pote samelana utsavane zarU thavAne cheDI vAra hatI. tethI dUra hovAnA kAraNe je je munirAjee saMmelanamAM AvI zakavAne asamarthatA batAvI hatI teone eka patra mekalavAmAM AvyuM hatuM je nIce ApavAmAM Ave che - zrI 108 zrI AcArya mahArAjazrI vijayakamalasUri, zrI 108 zrI pravartakajI mahArAja zrI kAMtivijayajI, zrI 108 muni mahArAjazrI haMsavijyajI Adi 37 muni taraphathI tamogya anuvaMdanA, vaMdanA sAthe jaNAvavAnuM ke ahIM sukhazAtA che, ApanI sukhazAtAnA samAcAra dezache. vizeSa sva. guramahArAja zrI 1008 zrImad vijyAnaMda suri ( AtmArAmajI) mahArAjazrInA pratApathI sAdhuonuM eka
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya saMmelana thavAnuM che. dUranA mAmalA, garamItI meAsama vagerenA kAraNe ApanuM AvavAnuM banI zake tema nathI te lAcAra. tepaNa ApanA dhyAnamAM sAdhu samudAyane upakArI je je vAteA Ave jenAthI zrI gurUmahArAjanA samudAyamAM ekatA tathA unnati thaI zake te jaladI lakhI meAlaze jethI zrI 108 zrI upAdhyAyajI mahArAjazrI vIravijayajInA padhAravAthI te badhI vAto para vicAra karI kAMIka baMdhAraNa mATe vicAra thaI zake ane te dvArA sAdhuene peAtAnA kartavyamAM prAyaH sugamatA thaI paDe. vaDedarA 310 6H municaraNAnA dAsa vallabhavijayanI trikALa vaMdA. A patrAnI nakale munimahArAjazrI jayavijayajI, zrI amaravijayajI, zrI meAhanavijayajI, zrI hIravijayajI, zrI sumativijayajI, zrI metIvijayajI, zrI mANekavijayajI ane zrI amIvijayajInI pAse mekalavAmAM AvI hatI. muni saMmelananI vAta jaina janatAnI jANamAM AvI ane eka vighnasaMtASI pakSe IrSyAthI temAM Aga mUkI. paNa ApaNA caritranAyakanI pratiSThA pajAbathI gUjarAta sudhI phelAI rahI hatI. AcAryazrInA kAna bhaMbheravAmAM AvyA paNa badhAnAM kALajA ThekANe hatAM. cAlabAjImAM kAI Ave tema hatuM nahi. muni sa Mmelana bahuja saphaLa rIte pAra paDayuM ane AcArya zrIne te ApaNA caritranAyaka mATe temanI buddhizakti ane vakatRtvazakti tathA cAjanAzakti mATe sAruM evuM mAna jAgyuM. gurudevanA nAmane eka divasa vallabha rAzana karaze ema teo te divase samajI zakayA. ApaNA ciratranAyakanI yAjanA pramANe vaDodarAmAM
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ munisamelana 311 muni saMmelana traNa divasa mATe maLyuM. pacAsa sAdhumunirAje te prasaMge padhAryA hatA. A munisaMmelanamAM 24 prastAvo TharAva thayA hatA. ApaNA caritranAyake munisaMmelanane uddeza samajAvyuM hatuM. pramukha sthAnethI AcAryapravara zrI vijayakamalasUrIzvara mahArAje mananIya vyAkhyAna ApyuM hatuM, temAM temaNe spaSTa jaNAvyuM hatuM ke A munisaMmelananuM pUrNa mAna munizrI vallabhavijayajIne che. ApaNA caritranAyake munisaMmelanane saphaLatAthI pAra pADavA paNa bhAre jahemata uThAvI hatI. TharAvo ghaDavA, te viSe carcAmAM bhAga le, munirAjene te mATe carcA karavA prArthanA karavI, TharAvamAM sudhAra Ave te te paNa vicAravA tathA AcAryazrI tathA upAdhyAyajI ane pravartakazrIjInI salAha sUcanA pramANe vyavasthApUrvaka karavA hareka prayAsa karyA hatA. vaDodarAthI AcAryazrInI AjJAnusAra saM. 198nuM 26 muM comAsuM Ape DAImAM karyuM. ane zAsanennatinA ghaNA kAryo karAvyAM. 1 juo yugavIra AcArya bhAga-2
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ Z rAjadarabAramAM sanmAna [ 35 ] sAheba ! amArA mahArAjA sAheba dhama'niSTha che. Apa padhAro te temane bahu AnaMda thaze. Apa najadikamAM che tema sAMbhaLI huM vinati mATe Avye chu. nAMdodanA akSIvakIla mahArAjA taraphathI vinati karatA khelyA. "" " bakSIjI ! tamAre| tathA rAjAjInA dhamaprema jANu chu. paNa tyAM jainonuM ekapaNa ghara nathI tethI sakeca thate hatA. " zrI hu'sAMvajayajI mahArAjazrIe potAnA sakAca jaNAvyeA. re paNa sAheba ! amArAM ghara che ne ? huM te ApanI kRpAthI ApanA AcAra jANuM chuM. Apane tyAM bilakula takalIpha nahi paDe. Apa jarUra jarUra padhAre. " bakSIvakIle Agraha karyo. " tA te ame jarUra te tarapha AvIzuM. mIyAgAmamAM amArA eka vidvAna munirAjazrI vallabhavijayajI che, temane paNa lakhI jaNAvuM. te haze te vizeSa Anada raheze. "
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 313 rAjadarabAramAM sanmAna zrI haMsavijayajIe sUcanA karI. jarUra ! temanuM nAma ame paNa sAMbhaLyuM che. temane Ajeja lakhI deze. ame Apa saunuM spezya svAgata karavA utsuka rahIzuM" bakSIjIe AnaMda batAvyuM. bakSIjI! tamAre vizeSa kAma rahe che. tame khuzIthI jaI zake che. pratApanagara AvIzuM tyAre tamane ame samAcAra mokalIzuM." zrI haMsavijayajI mahArAjazrIe bakSIjIne javAnI sUcanA karI. zrI haMsavijayajI mahArAjazrIne nadedanA mahArAjAnI vinati thatAM temaNe ApaNuM caritranAyakane patra lakhyo. temAM nAMdedanI vinati viSe tathA tyAM thavAnA lAbha viSe jaNAvyuM temaja bakSIjI AvIne nimaMtraNa ApI gayA che. temaja temaNe temanA bhAIne paNa pharIthI mekalyA che te tarata vihAra karI pratApanagara AvI maLe jethI banne AnaMdapUrvaka vihAra karI nAMdoda pahoMcIe. mahArAjazrIne bIje paNa tAkIdane patra maLe ane mIyAgAmathI satvara vihAra karI pratApanagara zAMtamUrti zrI haM savijayajI mahArAjazrIne maLyA. ahIM nAMdeda rAjyanA divAnasAheba mahArAjazrInA svAgata mATe AvyA hatA. ahIMthI zAMtamUrti zrI haMsavijayajI mahArAja, zrI saMpatavijayajI mahArAja tathA Ape anya munio sAthe vihAra karyo. nAMdeda aDadhe mAIla dUra hatuM. tyAM nAMdeda mahArAjAnI taraphathI mahArAjazrInA svAgata mATe rAjasI ThAThamATha yukta
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 yugavIra AcArya rAjyanI svAgata sAmagrI tathA nAMdedanA bhAIo ane DabheI saMghanI bhajanamaMDaLI vagere AvI pahoMcyuM. bahuja suMdara svAgata thayuM ane AnaMdapUrvaka nAMdedamAM praveza karyo. nAMdodanA rAjAjIe vyAkhyAnane mATe eka khAsa maMDapa banAvarAvyuM hatuM. rAjAjI AvyA temaNe traNe muni mahArAjene abhinaMdana karyuM. potAne mATe bIchAvelI gAdI kaDhAvI nAkhI ane kahyuM ke "santanA darabAramAM badhA samAna che, ahIM uMca nIcane bheda na hoya. mahArAjazrIne mATe pATa rAkhavAmAM AvI hatI. zrI haMsavijayajI mahArAjazrIe maMgalAcaraNa karyuM ane gurunuM svarUpa samajAvyuM pachI temaNe ApaNA caritranAyakane vyAkhyAna ApavA mATe kahyuM. Ape uttarAdhyayana sUtranA trIjA adhyAyanI pahelI gAthAnuM uccAraNa karI vyAkhyAnane prAraMbha karyo saMsAramAM jene cAra paramasAdhana dulabha che. te paramasAdhanamAM manuSyatva, zruti-jJAna, zravaNa-zraddhA ane saMyamamAM Atmazakitane saupaga. A manuSyatva zuM ? te zAthI prApta thAya ? jJAna zuM? ane tene zuM upaga? zraddhA eTale zuM ane saMyamamAM Atmazakitane vikAsa kevI rIte thaI zake. A viSe aneka daSTAMta ApI A ekaja gAthAne evI suMdara rIte vistArathI samajAvI ke badhA mugdha thaI sAMbhaLI rahyA. lagabhaga ATha divasa sudhI A ekaja gAthAnA gAMbhIrya ane rahasya upara mahArAjazrIe nAnAmeTA badhAne tallIna banAvI mUkyA. vyAkhyAnanA betraNa kalAke kyAM cAlyA jatA te keIna jaNAyuM paNa nahi.
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 315 rAjadarabAramAM sanmAna rAjAjI paNa tene lAbha levA hamezAM AvatA. eka divasa hAthajoDI bolI UThayAH "gurudayALa! mArI uMmaramAM A prathamaja prasaMga che jyAre huM A rIte vyAkhyAna sAMbhaLavA AvI zaka chuM. meM vyAkhyAna te sAMbhaLyAM che paNa ATaluM madhura, gaMbhIra, hRdayagrAhI, temaja AkaSaka te Ajeja sAMbhaLyuM. huM ApanA darzanathI kRtakRtya thayo chuM." DAIne saMgha pitAnI sAthe prabhupratimA lAvela jethI AThe divasa bapore ghaNAja ThAThamAThathI pUjA bhaNAtI. vyAkhyAnanI peThe pUjAmAM paNa si lAbha letA. "panyAsajI ! jarA vallabha vijayajI mahArAjane bolAne ! " zrI haMsavijayajI mahArAjazrIe paM. saMpatavijayajIne kahyuM. kema sAheba! zuM hukama che?" vallabhavijyajI mahArAja sAhebe pitAne bolAvavAnuM kAraNa vinayathI pUchyuM. "juone, vaDedarAthI De. bAlAbhAI maganalAlano patra che. tamArA vyAkhyAne viSe gUjarAtI patramAM hamaNAM hamaNAM vistRta samAcAra AvatA jaNAya che. te uparathI vaDodarAnarezanI IcchA tamAruM vyAkhyAna sAMbhaLavAnI che. De. bAlAbhAIne te mane khUba paricaya che. temane Agraha che ke Apa jarUra padhAro. zuM karIzuM ?" zAMtamUrti zrI haMsavijayajIe vigatathI vAta karI.
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 11. yugavIra AcArya jevI ApanI IcchA ! huM te Apane AjJApAlaka chuM. vaDedarA te ApaNe hamaNAM ja saMmelana vakhate hatA paNa Apane lAbha jaNAtuM hoya huM taiyAra chuM." ApaNuM caritranAyake namratAthI javAba Apyo. bane munimaMDala sahita prasannatApUrvaka vaDedarA narezanA AmaMtraNane svIkAra karI vaDodarA padhAryA. samArehapUrvaka bane mahAtmAonuM svAgata thayuM. A samaye zrImAna mahArAjazrI hasavijayajI tathA vidvAna munirAja zrI vallabhavijayajInuM Agamana vaDedarAnarezanA nimaMtraNathI thayuM hatuM tethI zrImaMta mahArAjAsAhebanI tabiyata barAbara na hovA chatAM mahArAjAsAheba rAjamahelamAM bane munirAjene maLyA hatA. bannee yAcita upadeza Apyo hate. mahArAjAe vyAkhyAna sAMbhaLI pitAnI prasannatA darzAvI hatI ane sArvajanika vyAkhyAna mATe Agraha karyo hate. A uparathI tA. 9 mArca 1913 tathA 16 mArca 1913 ravivAre sAMje cAra vAge nyAyamaMdiramAM be vyAkhyAne mATe vyavasthA karavAmAM AvI hatI. nyAyamaMdiramAM sArvajanika vyAkhyAna mAtra suprasiddha vakatAonAM ja gehavavAmAM Ave che. banne vyAkhyAnamAM sabhApatinuM sthAna zAMtamUrti zrI haMsavijayajI mahArAjazrIe zebhAvyuM hatuM. A vyAkhyAmAM paM. zrI siddhivijayajI (AcArya) mahArAja tathA paM. zrI AnaMdasAgarajI mahArAja (AcArya) no ziSya samudAya paNa hAjara hatA. badhA maLI lagabhaga 35 sAdhuonI hAjarI hatI. vaDedarAnA A vyAkhyAnamAM
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjadarabAramAM samAna 317 * moTAmeTA adhikArIo paNa AvyA hatA. mukhya mukhyanA nAma nIce ApavAmAM Ave che. zrI hiM. bA. AnaMdarAva gAyakavADa, dI. ba. samartha sAheba, zrI rA. rA. saMpatarAva gAyakavADa, zrI avacitarAva. gAyakavADa, rA. ba. haragoviMdadAsa kAMTAvALA, zrI. rA. nRsiMharAva dharapaDe, zrI vAghAjIrAva rAjazike, rA. cImanalAla zAmaLadAsa, rA. ba. laphamIlAla dolatarAma, rA. rAmacaMdra dinakara phaDake, kepTana baladevaprasAda, me. navAba nasarUdIna sAheba, zrI sAraMgapANi jaja, zrI abbAsa sAheba taiyabajI jaja, tarkavAcaspati paM. badranAthazAstrI, mI. AMbegAvakara tathA zrI lAlabhAI jhaverI temaja pATaNanA suprasiddha vakIla zrI laherUbhAI sabhAsthAnamAM sArI medanI hatI. prAraMbhamAM zrI. lAlabhAI jhaverIe mahArAjazrIno paricaya ApatAM jaNAvyuM ke - ApanI vidvatA ane sAdhutAnA saMbaMdhamAM vizeSa kahevuM senA para DhoLa caDhAvavA jevuM che. munirAja zrI vallabhavijayajI jainazAstranA ane tatvajJAnanA jJAtA che. paMjAba-mAravADa-gujarAtanA gAmamAM vicarI jaina dharmane ughAta karyo che. teo mAtra jaina zAstro jANe che tema nathI paNa bIja zAstrAne paNa sAro abhyAsa temane che. temanI vidvatAne paricaya te temanA vyAkhyAne Apaze. huM te eTaluM ja umerIza ke jema mahArAjA sAhebanA nyAyazAsana, prajApriyatA tathA vidyAprema Adi zreSTha guNedvArA saMsA
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 yugavIra AcArya rabharamAM phelAyelI teozrInI nirmaLa kItinuM ApaNane abhimAna che temaja munizrI vallabha vijayajI mahArAjanI janmabhUmi vaDodarA hovAthI temanA nirmaLa cAritrya ane popakArI jIvana mATe ApaNane abhimAna che." A pachI "dharmatattva " viSe ane bIje divase sArvajanika dharma " viSe vistRta ane AlocanAtmaka hadayaMgama vyAkhyAna ApyAM. bIjA divasanA vyAkhyAnamAM eka majAnI vAta thaI. vyAkhyAna cAlatuM hatuM. sArvajanika dharmanI AlocanA thatI hatI. eka pachI eka dhArApravAha cAlu hato. dalIla upara dalIle ane daSTAMte upara daSTAMte AvatAM hatAM. zretAjane khUba AnaMdamAM magna dekhAtA hatA tyAM ghaDIyALe TakorA bajAvyA ane zAMtimAM bhaMga karyo. mahArAjazrIe kahyuM: "mArI-tamArI vacce A ghaDiyALa judAI pikAre che. tenI vAta paNa sAcI che. jaina sAdhu tribhejana nathI karI zakatA tema nathI rAtre jaLa laI zakatA, te koIne ghera jaIne paNa nathI jamI zakatA, na keI gRhasthanuM lAveluM te svIkArI zakatA. temane pitAne ghere ghera bhikSA-gocarI javAnuM hoya che. mAre te Aje ekAsaNuM che paNa mArA sAthIone vicAra karI rahyo. have saMpamAM huM samApta karIza." "mahArAjazrI ame te hajI tRSAtura chIe. hajI tRpti thaI nathI. Apa te upadezAmRta Apo ja. sAdhu 1. 2. juo "yugavIra AcArya bhAga 2.
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjadarabAramAM sanmAna munirAjone mATe rastA karI ApIe chIe. " zrImAna saMpatarAva gAyakavADe prAthanA karI. 319 zretAjanAnI zAMti mATe mahArAjazrIe je sAdhuone javuM hAya teene javAne sUcanA karI. rastA paNa thaI gayA. keTalAka sAdhue besI rahyA--vyAkhyAnadhArA pharI cAlI. jyAre vyAkhyAnanI pUrNAhUti thaI tyAre hArA mukhethI dhanya, dhanya, advitIya vidvatA, maneAhara zailI, suMdara vicAradhArA, vagere aneka udgArA saMbhaLAyA
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra jenavidyAlaya [ 36 ] " sAheba! traNatraNa varSathI amArI prArthanA cAlu che. have te Apa padhAre. munisaMmelananuM kArya paNa have te pUruM thayuM." muMbaI mATe zrI metIlAla zeThe ane devakaraNa zeThe vinati karI. tame te jANe che ne! muMbaI jevI nagarImAM AvIne kAMI dharmansamAja kalyANanuM kArya na thAya te pachI AvavAno artha zuM?" mahArAjazrIe pitAnI hadayanI IcchA vyakta karI. "mahArAjazrI ! ApanI bhAvanA evI che te muMbaI paNa kama na samajaze. ApanI bhAvanA jarUra pUrI thaze. Apane te sAheba! kyAM koI kArya svArtha draSTithI karavAnuM che. zrIsaMghanA ane jaina samAjanA udyata mATe karavAnuM che. temAM amArI paNa unnati ja che. Apa padhAre amAre Apane pUrepUre sAtha che." paNa huM pUjA ke aThThAImahotsava mAtrathI ke prabhA
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra jainavidyAlaya 321 vanAthI rAcu evA na mAnaze!. mArI AMtarika IcchA tA kAMI judI ja che." mahArAjazrIe spaSTatA karI. 66 gurumahArAja, muMkhaI tA lakSmInagara manAya che. udAratA paNa muMbaInA jeTalI bIje thADI ja dekhAze. vyApArI draSTi teA jainAmAM che ja paNa Apa koI samasta jaina samAjanA kalyANanI ceAjanA batAvaze, te mu`baI pAchu` nahi paDe. Apa dhAre che tethI vizeSa Apaze. " " bhAI ! huM teA tamArI kasoTI karatA hatA. mane muMbaI mATe te sAruM mAna che. have tame nizciMta rahe. jJAnImahArAje dIThuM' haze te huM gurudevanI jayaMtI muMbaI AvIne ujavIza. ' " kRpAnidhAna ! ApanA niNaeNyathI citta prasanna thayuM. A vakhate ApanI sevAne A sevakane lAbha maLaze. 99 traNa varSathI muMbaInA zrIsaMghanI vinati AvatI hatI, paNa munisaMmelana Adi pravRttine aMge te tarapha javAtuM naha. A vakhate muMbaInA gRhasthAe AvIne mahArAjazrIne Agraha karyo ane mahArAjazrIe te tarapha vihAra karavA vacana ApyuM. badhA Sita thaI muMbaI gayA. mahArAjazrI seALa munimahArAja sAthe vaDAdarAthI vihAra karI surata Adi grAma-nagarAmAM dharmapracAra karatA dAdara padhAryAM. muMbaInA bhAI e te| mahArAjazrI virAra AvyA tyArathI AvavA lAgyA hatA. dAdaramAM zrI hemacaMda amaraca'danA a'galAmAM sthiratA karI. tyAM te meTI sakhyAmAM leke AvyA. tyAM traNa divasa rahI bhAyakhAlA padhAryA. 23
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya saM. 199nA jeTha sudi trIje muMbaI padhAryA. muMbaInuM svAgata anupama hatuM. judA judA maMDaLonA dasa te benDavAjA hatAM. hajAre strI-puruSa sAmaiyAmAM AvelA, rastAomAM bhAre bhIDa hatI. muMbaInI janatAne AnaMda ubharAI jate hato. paMjAbakezarI, gurudevanuM nAma rozana karanAra, paMjAba-rAjapUtAnA mAravADa, saurASTra ane gujarAtanA gAmegAma upadezadhArA vahevarAvatA, muMbaIne AMgaNe AvI pahoMcelA, hajAronA pyArA zrI vallabhavijayajIne sanmAnavA muMbaI gAMDIghelI thatI hatI. lAlabAganA upAzrayamAM pahoMcI Ape maMgalAcaraNa karyuM. mIThI madhurI ojasvinI hiMdI bhASAmAM je thoDA zabda te vakhate temaNe muMbaInA sanmAnane mATe kahyA, te sAMbhaLatAM ja dhanya dhanya nA avAje thaI rahyA. vyAkhyAna zailIthI muMbaInI janatA mugdha thaI gaI Aje gurumahArAjanI jayantI hatI. muMbaInI janatA strI-puruSo, saMghanA AgevAne tathA yuvake hAjara hatA. bhAre bhIDa jAmI hatI. mahArAjazrIe eka mananIya vyAkhyAna ApyuM "mahAnubhAve vyAkhyAna athavA mahAtmAonA caritrakathananuM mUlya tyAre ja thAya che, jyAre mahAtmAone pagale pagale cAlavAne prayatna karavAmAM Ave. eka kAne sAMbhaLI bIje kAne kADhI nAkhavAthI te kaI paNa jAtane vyAvahArika lAbha nathI thatuM. mahAtmAonAM caritra ApaNane, ApaNA sAdhyane siddha karavAmAM bahu ja moTI sahAyatA kare
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra jainavidyAlaya 313 che. jagalamAM mArga bhUlelA musApharane jema manuSyanA pagalAM mA dazaka ane che,tevIja rIte sa'sArarUpI araNyamAM bhaTakatA leAkeAne mahAtmAonAM caritra, satya ane saraLa mArgadarzaka ane che. ane teja meAkSaprAptimAM sahAyaka ane che. huM AzA karuM chuM ke gurudevanuM caritrazravaNu tamArA jIvanane prakrisa banAve. " gurumahArAjanuM caritra saMkSepamAM kahIne upasaMhAra karatA mahArAjazrIe jaNAvyu keH -- gurumahArAjanA ciratra uparathI sAdhu ane zrAvaka banne ghaNuM ghaNuM zIkhI zake che. mahArAjazrInA vihAranuM pramANa, temanI upadezapraNAlikA, svataMtra ane satya bhASaNa, jagatanA mAna ane kItinI AzcaryakAraka upekSA, anya dharmAvala khIone peAtAnI vAta zAMtithI ThasAvavAnI tathA temanA hRdayA para prabhAva pADavAno rIti, temaja jainakAmamAM zAMti rAkhavAnI apUrva zakita Adi guNNA sAdhuone mATe anukaraNIya che. di amArA sAdhusamudAya mahArAjazrInI nItirIti pramANe zAMti ane saraLatApUrvaka, prema ane mamatApUrvaka nAnA meATA, juvAna ke vidvAna, anyadhI ke AdhamI badhAne jainadhamanA siddhAMtA samajAvavA prayatna kare te temane bhAre saphaLatA maLe ane jainadhama nA pracAra vegapUrvaka thaI zake. zrAvake paNa temanA jIvanamAMthI ghaNI ghaNI vAte potAne mATe laI zake che. temaNe bALapaNathI satyane zreSTha mAnyuM ane te mATe bhAre parisahA paNa sahyA paNa chevaTe temaNe te jAhera karyuM ane peAtAnA mArga levAmAM (
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 yugavIra AcArya kenI paNa paravA na karI. potAnA AtmAne je satya lAgyuM te svIkArI levAmAM temaNe pitAnA jIvananI sArthakatA mAnI. haMmezAM dharmamAM pravRtti rAkhavI joIe. dhanavAna lekae hamezAM garIba bhAIone duHkha dUra karavA AgaLa AvavuM joIe. kaleza kaMkAsathI hamezAM dUra rahevuM joIe. paNa yAda rahe huM muMbaInA AlizAna mahele jevA nathI AvyuM, tamAre vaibhava-vilAsa joI huM kema rAcuM? muMbaI zahera ane zrIsaMghanA AgevAna, mArI bhAvanAo jANe che ? zrImaMte mArA hRdayanA tAra zA mATe jhaNajhaNI rahyA che tene khyAla tamane kyAMthI hoya? mAre te gurudevane saMdeza gAmegAma, zaherezahera, mahelemahele, ghareghera, upAzrayeupAzraye, ane maMdire maMdire pahecADavAno che. te mATe ja A jIvana che-te mATe ja A zarIra che. muMbaIne bhAgyazALI bhAIbahene ! gurudevanI aMtima bhAvanA mArA hRdayamaMdiramAM pUrAyelI paDI che. muMbaI te mATe zuM kare che ? Aje te nahi, samaya Avye huM mArA aMtaranA dvAra khelIza. ane tamAre te mATe taiyArI rAkhavAnI che." A comAsAmAM aThThAimahotsava, zAntisnAtra, pUjA prabhAvanAdi dharmakArya khUba sArI rIte thayAM. upadhAna paNa thayAM paNa A upadhAna kriyAmAM eka vizeSatA hatI. keIpaNa bhAIbahenanA upara keIpaNa jAtane kara nahato. garIba -amIra badhA eka samAna hatA. kriyA karAvavAvALA sAdhuene kriyA karAvI devA sivAya bIjI koI vAtanI paMcAta nahotI. A upadhAnanI nItirIti ane khI hatI. Aje
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 zrI mahAvIra jaina vidyAlaya paNa muMbaIvAsIo te yAda kare che. AthI amaLatabha vyAkALI hada Aje caturdazI hatI. muMbaInA AgevAne lagabhaga badhA AvelA hatA. strI-puruSanI bhAre bhIDa hatI. Aje ravivAra hovAthI ane bajAra-ophisa baMdha hovAthI vyA khyAnanA samaya pahelAM loko AvavA lAgyAM hatAM. aneka kuTuMba Aje vakhata laIne mahArAjazrInA darzana temaja vyAkhyAnano lAbha levA AvyAM hatAM. mahArAjazrI padhAryA ane badhAe UbhA thaI mAna ApyuM. vyAkhyAna zarU thayuM. jJAnavijyAM mA ! e ekaja sUtra lIdhuM ane tenuM vivecana dhIra gaMbhIra rIte cAlyuM. daSTAMto ane pramANe, mahAtmAonAM vacane ane zAstranA vAkayathI jJAna ane kriyA viSe rasaprada carcA karI. AvA gahana ane tAttvika viSayane evo saraLa karIne madhuratAthI samajAvyuM ke badhA zAMtithI ane eka dhyAnathI sAMbhaLI rahyA. prAthamika vyAkhyAna pUruM thayuM ane gahulI pachI zretAjanene eka najare nihALI hadayamAM AjasudhI bhaMDArI rAkhele prazna upADaye. "mahAnubhA! gurudevanI jayaMti prasaMge meM eka vAta karI hatI ke mAruM kAma te e gurudevanA saMdezavAhakanuM che. saMsAramAM zikSA vinA keInuM kAma cAlatuM nathIcAlavAnuM nathI nathI dharma sadhAte, nathI vyavahAra sadhAte. vartamAnamAM te tenI AvazyakatA keTalI vadhI che te tame sau jANe che. cAre tarapha vidyAnI vRddhi dekhAya che. jamAne
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 yugavIra AcArya vikAsanI tarapha AgaLa vadhI rahyA che. dharma ane vartamAna sabhyatAmAM mATe bhAre saMgharSa thaI rahyo che. Adhunika sabhyatAnuM jora eTaluM adhika thaI gayuM che ke dharma trAhi trAhi pikArI UThe che. AvI dazAmAM dharmanI rakSAne mATe e vAtanI atyaMta AvazyakatA che ke Adhunika vidyAabhyAsanI sAthe sAthe dhArmika zikSaNa paNa ApavAne prabaMdha karavAmAM Ave, eTaluM ja nahi paNa dharmanuM vAstavika svarUpa Adhunika sabhyatAnI AMkhathI batAvavAmAM Ave te dharma ane Adhunika sabhyatAmAM keTaluM attara che te AjanA yuvake samajI zake. teo samajI zake ke jeTaluM antara sUrya ane pataMgiyAmAM che, jeTaluM attara aMdhakAra ane prakAzamAM che, jeTaluM aMtara sonuM ane pittaLamAM che, jeTaluM aMtara gulAba ane kareNanA phUlemAM cheH teTaluM ja ane tethI vizeSa aMtara dharma-jainadharma- manuSyadharma ane svArthaparAyaNa vartamAna sabhyatAmAM che. "gurudeva eka vakhata paMjAbamAM vicaratA hatA. ludhicAnAthI AgaLa vihAra karavAnA samaye eka AryasamAjI AvyA. gurudevanI pratibhA ja evI hatI ke bhalabhalA temane joIne ja namI paDe. gurudeve sabhyatAthI temane besAryA. temaNe kahyuM. "mahArAja, ApanA kAryanI prazaMsA sAMbhaLI Avyo chuM. Ape paMjAbabharamAM maMdire karAvyAM (upadezathI) have sarasvatI maMdire kyAre thaze." gurumahArAje je javAba Apyo te ApaNe sAMbhaLavA jevo che. "lAlAjI! huM have tene ja vicAra karuM chuM. jJAna kriyAbhyAM mekSA e amAruM mULa sUtra che." e aMtima IcchA te te
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra janavidyAlaya 3ra7 pUrI na karI zakyA, paNa A sevaka te hRdayamAM laIne gAmegAma Tela nAkhI rahyA che. bhAgyazALIo ! tamArI kemanA-tamArI jJAtinA, tamArA gheALanA-tamArAja zaheranA ke tamArA ja gAmanA hajAre bALakane jJAnadAna ApavAne A suavasara che. muMbaI te alabelI nagarI che. tene lAkhonA hisAba nathI. ahIMnA zrImaMtee dezane pitAnA dAnathI vAraMvAra ujAnyo che. jenasamAja tene zuM javAba Ape che ? eka ja bhAgyazALI dhAre te eka vidyApITha UbhI karI zake. paNa mAre te sarva sAdhAraNa pAsethI phaMDa karavuM che. dhanavAna temanI zakita pramANe Ape--bIjA pitapatAnI IcchA pramANe Ape. A phaMDamAMthI eka mahAna saMsthA thaze, je jaina samAjanA bhUSaNa rUpa thaze. mArI A mAgaNIne vahele moDe javAba tamAre ApavAnuM che. A hRdayanA bhAvonI bhAre camatkArika asara thaI. nAnA moTA badhAnA manamAM kAMIka karavuM ja joIe tevI Urmi thaI AvI. zeDe vicAra paNa cAlyo paNa keTalAka zrImaMte bahAra gAma hatA ane prathamathI sArI rakama na lakhAya te phaMDa bhAMgI paDe-vaLI samayane paripAka nahi hoya tethI bhaviSyanA keI samayane mATe te vAta mulatavI rAkhavI paDI. mahArAjazrInA vyAkhyAne ane pravRttionI muMbaInA samAcAra patramAM tathA jaina patramAM vistRta beMdha AvatI hatI. A vyAkhyAnanI paNa samAlocanA AvI
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 yugavIra AcAya ane muMbaimAM eka mahAna yeAjanAnI taiyArI cAle che ane zrImata vanA tene khAsa Take che vagere hakIkata mahAra AvavAthI dUradUrathI mahArAjazrI para patro AvavA lAgyA ane muMbaImAM evI eka sasthAnI atya'ta AvazyakatA che, temaja ApanI preraNAthI jarUra tevI sasthA thaze tevI saphaLatA IcchatA saMdezA paNa saMsthAnI zarUAta thayA pahelAM maLavA lAgyA. temAMnA eka patra ApavAmAM Ave che. vaMde vIram mu. aMbAlA siTI. tA. 30-7-13 vi. sa. 2439 A. sa. 18 aneka munigaNu vibhUSita, munigaNusevita caraNakamala, zrImAna zrI muni vallabhavijayajI mahArAja, yeAgya sevaka labdhinI vaMdanA maMjUra karazeA. patra lakhavAnuM prayAjana e che ke ApanI sukhazAtAnA samAcAra jaNAvaze. kAraNa ke A patra lakhyA vinA tamArA samAcAra durlabha che. teA have patra lakhazeAjI. sukhazAtAnA samAcAra uparAMta dharmAMnnati kevA prakAranI thaI rahI che te paNa ziSya dvArA lakhAvavAnI kRpA karazeA. ' jaina ' patramAM " vallabhavijayajI mahArAja ane jaina pragati" zika lekha vAMcavAthI jANavAmAM AvyuM ke gurumahArAjanI yAdagAramAM muMbaImAM kAi nizAnI jarUra thaze. kaeNma na thAya ? Apa jevA sadgurucaraNa sasva jAya ane te parameApakArI AtmAnuM nAma amara na thAya tathA hajAra navIna yugapremIne phaLadAyaka na thAya teA pachI kAnA javAthI thaze ? ApaNA saMpradAyanA netAomAM kAnI parama bhakti che ema vicAratAM Apa para draSTi dADe che ane AnaMda thAya che. samAcAra detA rahezeA. vihAranA kAraNe na te huM kAI patra lakhA
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra janavidyAlaya 329 zakyo, na Apa. cAlo ATale samaya suSuptimAM samajI laIza. have jAgRtino samaya che. daH labdhivijaya (hAla AcArya zrI vilabdhisUrijI) Aje lAla bAgamAM dhAmadhUma hatI. mahArAjazrIe racelI zrI paMcaparameThInI pUjA bhaNAvavAnI hatI. zeTha hemacaMdabhAIe pUjAne badho kharca ApyuM hatuM. paMcaparameSThinA 108 guNa anusAra pUjAnI sAmagrInI 108 thALIo taiyAra karavAmAM AvI hatI. chatrIsa snAtrI banyA hatA je sAkSAta IndranI samAna suzobhita dekhAtA. A snAtrIomAM zeTha hemacaMdabhAI, zeTha devakaraNa muLajI, zeTha motIlAla muLajI, zeTha nagInabhAI maMchubhAI, zeTha lallubhAI gulAbacaMda, zeTha goviMdajI khuzAla, jhaverI maNIlAla sUrajamala, zrI metIcaMda kApaDiyA selIsITara Adi muMbaInA pratiSThita AgevAna dharmAtmAe hatA. AthI pUjAne AnaMda anere hate. pUjA bhaNAvavA mATe saMgItazAstrI prANasukhabhAI gayA ane sUratavALA vijayacaMdabhAI vagere hatA. sUrIlA kaMThemAMthI nIkaLatI madhuramadhura dhvani badhAne mugdha karI rahI hatI. zrI bhAIcaMdabhAI pahelavAna tathA zrI maMgubhAI banne zrAvake vidhavidha nRtyathI pitAnI prabhubhakti pradarzita karI rahyA hatA. A samaye evI maMtra mugdhakara dazA, evI tallInatA ane evI ekatAnatA hatI jevI rAvaNanI aSTApada giripara. A AnaMda-pUjAne ThATha
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 yugavIra AcArya prabhu bhaktine ullAsa Aje paNa muMbaIvAsIo bhUlyA nathI. "kRpAnAtha ! A prakAranI pUjA, A prakAranA zeTha devakaraNabhAI jevA snAtrIo, ane AvI jAtane advitIya AnaMda mArA jIvanamAM te meM pahelIvAraja anubhavyo. A AnaMdanA dAtA ane AvA sobhAgyanA divase dekhADavAvALA te Apaja che." pUjA pUrI thayA pachI badhA AgevAne mahArAjazrInI pAse beThA hatA temAM zeTha nagInabhAI maMchubhAI belI uThayA. nagInabhAI! gurudevane pratApa che. ApaNe te nimitta mAtra chIe." mahArAjazrIe pitAnI laghutA batAvI. mahArAjazrI ! A AnaMda ApIne pachI Apa. vihAranI vAta kare che tethI amArA hRdayamAM coTa pahece che. Apa kRpA karIne bIjuM comAsuM te ahIM ja karavAne vicAra rAkhe." nagInabhAIe vinati karI. bhAgyazALI ! tamArI vAta te mAnuM paNa mArI janAne mUrta svarUpa na maLe te bIjuM kSetra paNa saMbhALavuM ne?" mahArAjazrIe Takera karI. gurudeva! je navIna bhAvanA mATe arthAta kolejamAM abhyAsa karavAvALA vidyArthIo mATe vartamAna zikSAnI sAthe sAthe dhArmika zikSaNa paNa devAnI vyavasthAvALI saMsthA nI yejanA Apa vicArI rahyA che ! te mATe Apa sAheba atre haze te jarUrI jarUrI kArya thazeja. ame paNa te mATe ciMtita chIe." metIlAla zeThe potAnI ciMtA vyakta karI. motIlAlabhAI! tame badhA AgevAne te ahIM
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra jainavidyAlaya 331 hAjara che. divasa paNa bahu mAMgaLamaya che. vicAra karIne javAbadArI upADI lyA. huM pachI katyAM javAnA hatA ?" mahArAjazrIe javAbadArI levA sUcanA karI. " dayAnidhAna ! javAbadArI te zrIsa Mghe svIkArI cheja, paNa ApanA ahIM birAjavAthI saMghanA utsAha vadhaze ane mArI khAtrI che ke ApanI manokAmanA pUrNa thaze. mATe kRpA karI ceAmAsA mATe te| Apa have amane hA pADeAja pADA. jIvadayA pracAraka sabhAnA maMtrI zeTha lallubhAI e khAtrI ApatAM vinati karI. "" HH mahArAja ! Apa dayALu che, amArI upara dayA karA ane eka cAmAsAnI bhikSA tA avazya Ape. ApanA rahevAthI apUrva lAbha thaze. " tyAM rahelAM badhAM bhAImahenAe gadagadita svaramAM prArthanA karI. " tamArI premabharI lAgaNIne huM kema nakArI zakuM. jevI zrIsaMghanI icchA. paNa juo, huM cetavaNI ApuM chuM. tame lagabhaga ghaNAkharA AgevAnA hAjara che. tame thADA divasamAM vicAra karIne nirNaya karI lye. mAre te eka saMsthAnuM khAtamuhUta karAvIne javuM. che. vizeSa te huM tamane zuM kahuM?" mahArAjazrIe peAtAnI chevaTanI IcchA pradazita karI. gurupratApe saiA sArAM vAnAM thaI raheze. Apa nizcita raheze. " devakaraNabhAie chevaTe e zabda kahyA ane badhAne bhAre AzvAsana maLI gayuM. sAheba! ApanI preraNAthI saMsthA mATe phaMDa thaI re HH
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 yugavIra AcArya rahyuM che. sArI rakama thavAnI AzA che. ejanA paNa taiyAra che." metIcaMdabhAIe zubha samAcAra ApyA. metIcaMdabhAI! muMbaIne eja ze! juo huM te mAnuM chuM ke A saMsthA jaina samAjamAM advitIya saMsthA thaze. paNa yojanAmAM dhArmika zikSaNa mATe khAsa vyavasthA rAkhaze." mahArAjazrIe dhArmika zikSaNa mATe khAsa bhArapUrvaka sUcanA karI. "mahArAjazrI ! tenI vyavasthA pahelethI rAkhI che, paNa nAma viSe zuM karavuM?" "kema ! nAma mATe vaLI zuM muMjavaNa AvI paDI?" "sAheba ! keTalAka kahe che ke zrI vallabha jaina vidyAlaya rAkhIe." eka gRhastha jaNAvyuM. vaLI keTalAka gurudevanA nAmathI "zrI AtmAnaMda jaina vidyAlaya" rAkhavA Icche che" bIjA gRhastha bIjuM nAma sUcavyuM. ane keTalAka bhAIo "zrI Atmavallabha jaina vighAlaya" nAma ApavA khuzI che." eka bhAIe navIna nAma jaNAvyuM. "sAheba ! Apa ja kaho? A bAbatamAM zuM karavuM?" metIlAla zeThe sIdho prazna karyo. huM saMsthAnI sAthe mAruM nAma joDavAnI anumati te keIpaNa vAta nathI ja ApI zako. te haragIja nahIM ja bane. gurudevanA nAma viSe mAre virodha te hoya ja nahi. te te
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ 333 zrI mahAvIra jainavidyAlaya AnaMdane gauravanI vAta che, paNa huM te kahIza ke saMsthAnA nAmanI sAthe amuka vyakita vizeSanuM nAma joDavAthI te saMsthAnI sArvazikatA naSTa thaI jAya che. te eka pakSanI saMsthA banI jAya che, ane tenuM pariNAma e Ave ke thoDA ja divasomAM te baMdha thaI jAya che. tethI mArI te tamane badhAne eja sUcanA che ke evuM nAma rAkhavuM joIe je nAma badhAne mAnya hoya ane saMsthAnI sArvadezikatA naSTa na thAya." mahArAjazrIe spaSTatAthI jaNAvyuM. badhAne e vAta khUba rUci ane temanuM draSTibindu paNa badhA samajyA. chevaTe "zrI mahAvIra jaina vidyAlaya" nAma rAkhavAmAM AvyuM. te mATe rU. 50130) thaI gayA. saM. 170 nA jeTha sudI AThamane divase sva. mahArAjazrI 1008 zrI vijayAnaMda sUrIzvaranI jayaMti muMbaImAM bIjI vakhata ujavavAmAM AvI. temAM Ape je vyAkhyAna ApyuM te apUrva hatuM. saM. 1970 nuM 28 muM cemAsuM muMbaImAM AnaMdapurvaka samApta thayuM. mahArAjazrInI saMsthAnI abhilASA paNa thaI ane e kArya mATe kamITInI nimaNuka thayA pachI mahArAjazrIe sUrata tarapha vihAra karyo. A3 70 28 muM ne abhilASA :
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ DOCOMO 2002 strIzikSA ane Adarza zikSakonI himAyata [37] tamAruM jinAlaya te bhavya che. ajitanAtha bhagavAnanI pratimA paNa alaikika che." mahArAjazrIe kAryakartAone maMdira sabaMdhI pitAne AnaMda vyakata karyo. sAheba ! A pradezanA zrAvakee te baMdhAvyuM che. jyAre amArA AkhA pradezanuM sAmudAyika kAma hoya che tyAre badhA ahIMja bhegA maLe che." kAryakartAoe bagavADAnuM mahattva batAvyuM. AvA suMdara pradezamAM eka zikSaNa saMsthA hoya te kevuM sAruM? A sthAna kharekhara ramaNIya che. AsapAsanA pradezanAM bALake kudaratanI godamAM khullA havApANIthI sArAM taiyAra thaI zake. vaLI grAmya jIvanano lAbha maLe te
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI zikSA ane Adarza zikSakonI himAyata juduM. ahIM sAdAIthI paNa rahI zakAya. " mahArAjazrIe zikSaNasasthA mATe parAmaza karyAM. 66 kRpALu ! ApanI sUcanA te amAre mATe ghaNI upacAgI che. ApazrI vyAkhyAnamAM te mATe sicana karaze te Aje ghaNA bahAra gAmanA bhAIe paNa AvanAra che. leke sukhI paNa che. " keTalAka bhAioe prAthanA karI. 335 " te vAta kharAkhara che. vyAkhyAnamAM huM te viSe jarUra ullekha karIza. '" mahArAjazrIe teonI prAthanAnA svIkAra karyA. ane vyAkhyAnanAM jozeArathI upadezAmRtanI varSA karI. bhalA, A amRtAvarSAthI kAnAM hRdaya na bhIMjAya ? dayALu ! ApazrInA vyAkhyAnanI asara te sArI thaI che. jo ApazrI ceAmAsuM karavAnI kRpA kareA te ahIM eka vidyAlaya ane chAtrAlaya ane tevA sajAge che. " eka bhAI e paristhiti jaNAvI. :: "evuM kAMi thatuM hAya tA tA mArI rahevAnA kAMI atha che. nahi teA surata kAMIka thaI zake tevuM lAge che; eTale te tarapha javA bhAvanA che. pachI teA bhAvIbhAva." mahArAjazrIe kAya thAya tA rahevA vicAra darzAye. hajI te| A vicAra cAle che tyAM sUratathI mahUma zeTha nagInadAsa kapUraca'da jhaverInAM dharmapatnI zeThANI rUkSmaNIbena peAtAnA putra ane munImanI sAthe mahArAjazrInA krUne khagavADA AvyAnA samAcAra geAcarI jai AvelA
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 yugavIra AcAya eka munie ApyA. gheADIvAra thaI tyAM te te upAzrayamAM AvI pahoMcyA. " sAheba ! sUrata kayAre padhAraze ? ame te ApanA dananI rAha joi rahyA chIe. " vaMdaNA karI nagInadAsabhAInAM patnI rUkamaNI zeThANIe vinati karI. " amAre udyApana karavAnI bhAvanA che. Apa padhArA tAja te manekAmanA pUrNa thAya." temaNe udyApana mATe nima traNa karyuM. zrAvikAjI! tamAruM' nimaMtraNa te paheAMcyuM paNa ahIMnA bhAIonI bhAvanA ekAda zikSaNasaMsthA mATe che tethI cAturmAsa ahIM karavA vicAra thAya che. 27 " kRpAnidhAna ! cAturmAsa tA hajI dUra che. Apa muhUta Ape te amAre vicAra te mAha mahinAmAMja udyApana karavAnA che. Apa udyApana karAvIne ahI AvI zakaze. banne kAma pAra paDaze. " 66 mAha mahinAmAM udyApana thAya te te huM AvI zakuM." " sAheba ! udyApana samaye bIjAM paNa dhamakAya nIkaLaze. Apa sAhebanI madhura vANI sAMbhaLavA ame badhAM utsuka chIe. sUrata che te prasiddha paNa kANu jANe hamaNAM dharma kA mAM pahelA javuM AgaLa paDatuM nathI. tame have nizci Mta rahe. huM ahIthI te tarapha vihAra karIza. " sAheba ! cAturmAsa karavA te kadAca na nIkaLI zakAya tr
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI zikSA ane Adarza zikSakAnI himAyata paNa Apa ahIM haze| te ame paryuSaNa karavA te AvIzuM. suratanA khIjApaNa bhAIbaheneA Avaze." 337 mahArAjazrIe surata tarapha vihAra karavA taiyArI karI. bagavADAnA bhAI ee vicAra karyAM ke mahArAjazrI surata jaI AvI atre padhAraze te cAmAsAmAM ghaNA bhAgyazAchIe. mahArAjazrInA darzane Avaze ane ApaNane temAM lAbha ja thaze. vaLI ApaNe ApaNA AgevAnAne maLIne saMsthA mATe phUDa vagerenA vicAra paNa karI rAkhIzuM. Ama niNa ya karI teo mahArAjazrInI pAse gayA ane prAthanA karI. " Apa surata padhAreA che, teA ame sa'sthA mATe AgevAnAne maLIne banatuM karIe. Apane nima'traNa ApavA mATe ame surata jarUra AvIzuM. Apa kRpA karI suratathI AgaLa vihAra na karatA. " ... bhale! huM phAgaNa sudhI tamArI rAha joIza. jo kA thaI zake evuM haiAya te huM taiyAra chuM, nahi te jevA bhAvIbhAva. " bagavADAthI valasADa, pAraDI, bilImeArA, navasArI Adi gAmemAM upadeza ApatA, dhamanI jayaghASaNA gajavatAM surata padhAryA. suratamAM samArAhapUrvaka nagarapraveza thayeA. sa. 1971 nA poSa vaddI 5 thI suratanI gopIpurAvALI navI dharmazALAmAM jhaverI nagInadAsa kapUracaMdanA taraphathI udyApana nimitta zAMti snAtra hatuM. zAMti snAtra nimitte hajArA srIpuruSAnI TheTha jAmI hatI. sAdhusAdhvIne samudAya paNa ThIkaThIka hatA. yevRddha 5. mahArAja zrI *
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 yugavIra AcArya siddhivijayajI (hAla AcAryazrI) mahArAja paNa birajamAna hatA. te samaye ApaNA caritranAyake eka prabhAtpAdaka vyAkhyAna ApyuM tene sAra nIce mujaba hate. sAta kSetromAM cAra kSetra (sAdhu-sAdo -zrAvakazrAvikA) sAdhaka kSetra che, tyAre traNa kSetra (jinapratimA, jinamaMdira, tathA jJAna) sAdhya che. jaina samAjamAM sAdhya kSetronI prabhAvanA uttarottara vadhatI jatI dekhAya che. paraMtu sAdhaka kSetre pratidina kSINa thatAM jAya che. temAM paNa pAMca kSetronA piSaka be kSetro zrAvaka ane zrAvikAnI kSINatA te vizeSa rUpamAM jovAmAM Ave che. badhA mAne che ane te sAcuM paNa che ke jenasamAja dhana kharacavAmAM bahuja udAra che. dezanuM keIpaNa kArya evuM nahi hoya jemAM jene zrImaM. toe madada na karI hoya paNa strI samAjane mATe samAje zuM karyuM che? temAM vaLI anAtha duHkhI bahenane vicAra karIzuM te jaNAze ke teo bahuja dukhI jIvana vitAvI rahI che. temanAM duHkha dUra karavA mATe, temane udyoganI tAlIma ApavA mATe, temanuM jIvana dharmakArya ane sevAkAryamAM gALI zakAya tevI tAlIma mATe ApaNe zuM karyuM che? teonA kalyANa mATe ApaNe kadI vicAra karyo che? AjakAla pratyeka samAje Azrama zarU karyA che. temAM seMkaDe anAtha duHkhI strIone aneka prakAranI tAlIma maLI rahI che. jyAre jainasamAjamAM strIone mATe kaI evI saMsthA nathI. ApaNe te tarapha dhyAna nathI gayuM teja ozcaryanI vAta che. ujamaNA, snAtra mahotsava adi jJAna,
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI zikSA ane Adarza zikSakenI himAyata 339 darzana ane cAritranI prAptinA sAdhana che paNa jJAna, darzana cAritranI sAdhanA karI zake tevI saraLatA karI ApavI te paNa zrIsaMghanuM parama kartavya che. suratanA jhaverIe ane zrImaMte dhAre to Aje ja eka mahilA-Azrama mATe vyavasthA thaI zake. strIo mahAna sevikAo banI zake, pitAnA duHkhI jIvanamAMthI mukta thaI dharma AdarI, jJAnanI ArAdhanA karI, unnata jIvana gALI zake te prabaMdha kare atyaMta jarUrI che. " A prabhAvazALI vyAkhyAnanI sArI asara thaI cAMja mahilA Azrama sthApita karavAno nirNaya thaze. te mATe te ja vakhate sADAcAra hajAra rUpIA ekaThA thaI gayA. "sAhebajI! amArI tarapha to kRpAdaSTi kare. amArA gAmaDAomAM varSothI kaI munirAjanAM darzana nathI thayAM. Apa padhAryA che te AsapAsanA pradezamAM have vicaraze to ama jevA grAmavAsIone uddhAra thaze." karacalIyAthI AvelA eka bhAIe vinati karI. tamArI vAta barAbara che. bagavADA huM kahI Avyo hatuM ke teo vinati mATe Avaze te huM jarUra tyAM jaIza. paNa tyAM saMsthA mATe kAMI thaI zakayuM nahi hoya, eTale have suratavALA bhAI enI ghaNA vakhatanI vinati che eTale cAturmAsa te prAyaH ahI thaze." paNa sAheba ! cAturmAsane te hajI vAra che, hemazrI lalitavijayajI mahArAjazrIne te tarapha mekale."
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 yugavI2 AcArya lalitavijayane te muMbaI mokalavA joIze. tyAM mahAvIra vidyAlayanI sthApanA mATe kamITIne Agraha che. mArAthI to jaI zakAya tema che nahi." te te Apa ja padhAre. gAmaDAomAM ghaNe upakAra thaze. Apa padhAraze te be traNa gAmevALA te jinamaMdira karAvavA taiyAra che. pachI cAturmAsa mATe te jevI Apa sAhebanI anukULatA." cAturmAsane hajI vAra hatI. bagavADAvALA te AvyA nahi. tyAM saMsthAne mATe prayAsa thaye paNa te adhUra rahe. mahArAjazrIe suratathI vihAra karavAne vicAra karyo tyAM suratavALAe cAturmAsa mATe vinati karI ane dezakALane vicAra karI temane hA kahI. muMbaIthI zrIsaMghane AgrahapUrvakane patra hatuM ke "zrI mahAvIra jainavidyAlaya" nI sthApanA prasaMge Apa padhAraze te amArA AnaMdamAM vRddhi thaze, paNa mahArAjazrIne AsapAsanA gAmenA bhAIenI vinati hatI. tyAM be traNa jinamaMdiranI saMbhAvanA hatI. tethI lalitavijayajI mahArAjazrIne muMbaI mATe AjJA ApI, teoe AsapAsanA gAmamAM vicaravA vihAra karyo. - navasArI, kAliyAvADI thaI sIsedarA padhAryA. sIsodarAmAM jaina bhAIomAM matabheda hate. te mATe mahArAjazrIe upadeza ApI zAMti karI. ahIM paMjAba zrIsaMghanA AgevAno aMbAlAnivAsI onararI mejisTreTa lAlA
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI zikSA ane Adarza zikSakonI himAyata 341 gaMgArAmajI tathA bIjA bhAIe paMjAba mATe vinati karavA AvyA. "dayAnidhi ! pAMca pAMca varSathI paMjAba choDayuM che. have satvara padhAro. paMjAbanA gAmegAma zrIsaMgha-paMjAbanA AbAlavRddha ApanI rAha joI rahyA che. zuM Apa ApanA pyArA paMjAbane bhUlI gayA ! guruvarya! gUjarAtamAM ghaNuM muni mahArAje che. have Apa satvara pagalAM karo. ame Apane prArthanA karavA mATe ja paMjAbathI AvyA chIe " lA. gaMgArAmajIe paMjAba zrIsaMghanI vatI prArthanA karI. lAlAjI! huM paMjAbane-zrIsaMghane tamArA bhaktibhAvane--mArI javAbadArIne ane gurUdevanA adhUrA kAryane kema bhUlI jAuM? huM te paMjAbane haraghaDI hara paLa yAda karuM chuM. keI divasa evo nathI jate je divase gurUdevanuM smaraNa na karyuM hoya-ane sAthe ja paMjAba te yAda Ave ja." mahArAjazrIe potAnA hadayanI vAta jaNAvI. sAheba e te ame paNa mAnIe chIe ke Apa amane kadI bhUlI zake nahi. paNa gujarAtanI bhUmi- janmabhUmi ane tIrthabhUmi-vaLI bhAvIka bhaktonI bhAvabhInI bhakti" lAlA gaMgArAmajIe gUjarAtamAM rahevAnI dalIla ApI. lAlAjI! janmabhUmi te che tenI nA te kema paDAya? janmabhUminuM paNa traNa te chejane ane te aNu adA karavA-banatAM zAsanasevAnAM kAryo karavA te gAmegAma pharI rahyo chuM. tema chatAM paMjAbanuM sthAna te mArA
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34ra yugavIr AcA hRdayamAM anupama che, tenI jagyA kAI laI zake nahi." - kRpAnidhAna ! to pachI Apa have kayAre te tarapha pagalAM karaze? " zrI siddhAcaLajInI yAtrA karI. muMbaImAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI sthApanA mATe zrI lalitavijayajI gayA che. have raivatagirinI yAtrA bAkI che. zrI neminAtha bhagavAnanI yAtrA karI pa`jAba tarapha vihAra karavA dhAraNA che, pachI te bhAvIbhAva, '" (C mahArAjazrIe pajAmathI AvelA bhAI ene samajAvyA ane paMjAkha zrIsaMghane patra lakhI AzvAsana ApyuM, sakaLa zrIsaMgha pajAba ceAgya,dhalAbha sahita vidita thAya ke ahI' sukhazAtA che. dhama dhyAnamAM udyama rAkhaze. ApanI taraphathI prArthanApatra tathA lAlA gaMgArAmajI Adi zrAvaka samudAya maLyA. samAcAra jANyA, tame bilakula ciMtA na karo. svargavAsI gurumahArAja zrI 1008 zrImad vijayAnaMdasUri ( AtmArAmajI ) mahArAjanI AjJAnu` kharAara pAlana karavAmAM Avaze ja. tame vijJapti karI ke na karI amArI te tarapha vihAra karavAnA paripUrNa bhAva che. zrI giranArajInI yAtrA hajI sudhI thaI zakI nathI teTalIja vAra che. zrI nemInAtha bhagavAnanI yAtrA thatAM ja te tarapha vihAra samajI leze. saMghanA dAsa vallabhavijaya.
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI zikSA ane Adarza zikSakenI himAyata 343 A prasaMge sIsodarAmAM vyAkhyAna samaye paMjAbI bhAIe mAthI lAheranivAsI lAlA mANekacaMde eka "paMjabanA zrIsaMghanI vinati ane guruviyega dazana" viSe je bhajana DUsakAM bharI bharI azapUrNa nayane gAyuM hatuM te bhAre hRdayadrAvaka hatuM. sabhAmAM hAjara rahelA badhAnI AMkhemAMthI amue sarI paDayAM ane ApaNA caritranAyakanI AMkhe karuNarasathI bhInI thaI AvI. A drazya sIsodarAvALA Aje paNa bhUlyA nathI. sIsodarAthI vihAra karI aSTagAma padhAryA. ahIM sIdarA gAmanA kAraNe phATaphUTa hatI. tenuM samAdhAna karAvyuM tathA sAdhama vAtsalya ghaNA vakhatathI baMdha hatuM te zarU thayuM. vaLI ahIM jinAlaya nahotuM te mATe paNa preraNA ApavAmAM AvavAthI phaMDanI zarUAta karavAmAM AvI. aSTagAmathI TAMkala padhAryA. ahIM paNa jinAlaya nahotuM te mATe upadeza ApI phaMDa karAvavAmAM AvyuM. TAMkalathI karacaliyA padhAryA. ahIM paNa maMdira nahotuM te mATe paNa prayatna karavAmAM AvyuM. ahIMthI eka kesa dUra vANIyAvADa nAmanuM nAnuM gAma hatuM. pahelAM ahIM keImeTuM zahera haze. hamaNuM ahIM jenenI vastI hatI nahi, paNa eka jinAlaya hatuM. karacaliyAvALA bhAIoe be vAra te mUrtine vANIyAvADamAMthI lAvavA prayatna karyo paNa banne vakhata temAM saphaLatA na maLI. eka vakhata te prabhujInI pAlakhI laIne AvanAra mANasone nadImAM AvatAM piTamAM dukhAve upaDaye ne rasto paNa sUjhe nahi tema
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 yugavIra AcAya thayu tethI prabhujIne pAchA lAvavA paDayA. mahArAjazrI padhAryA tyAre te vAta zrIsaMghe karI. mahArAjazrIe te mATe vidhipUrvaka bhagavAnane laI AvavA mATe muhUta batAvyuM. saM. 1971 nA vaizAkha sudI 6 nA divase vidhi sahita dhAmadhUmathI pratimAjI lAvavAmAM AvyA. karacaliyAnA leAkeAmAM AnaMda AnaMda phelAI rahyA. teo tA kahevA lAgyA sATha sATha varSImAM AvA munirAja joyA nathI. A te koI camatkAra thayeA camatkAra. e vakhata pAchA gayelA bhagavAna ApaNe tyAM AvyA tete A mahAtmAne prabhAva." ?? ahIthI vihAra karI Apa surata padhAryA. sa. 1971 nuM 29 muM cAturmAMsa suratamAM karyuM. * zAntamUrti muni mahArAjazrI hu savijayajInA eka patra ApanA upara AvyA hatA. te patrane teozrIe ApelA javAba vAMcavA ceAgya che. ApaNA caritranAyakane zikSA pracAra mATe keTalI tamannA hatI te A patra uparathI ApaNe joI zakIe chAe, ApaNA leAkA tucha galatamAM che. tenuM mULa kAraNa avidyA che. Apa paNa te jANe! che. are jainasamAjamAM eka paNa uMcA darajjAnA suzikSita zrAvaka hAya tApaNu badhAM kAma sArI rIte thaI zake. paNa asAsa te e vAtane che ke lAkhA zrAvakAmAM eka paNa evA nathI jene prabhAva pratyeka sthAnanA jeneA para paDI zake. Ama chatAM lokAnI nidrA tA hajI uDatI nathI. A dazA keTalI zeAcanIya che ? hare! lAkhe rr
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI zikSA ane Adarza zikSAnI hiNAyata 345 rUpIAnI Ahuti prati varSa vAjAM--gAjA--raMga-rAga ane mevA miSTAnnamAM uDADavAmAM Ave che. paNa zikSAnA nAme te khasa bhagavAnanuM nAma ja nAma che. have te Apa jevA pratApI purUSAnuM dhyAna A tarapha jAya ane nira'tara cAre taraphathI e upadeza thavA lAge ke amuka kAryo tamAre karavuM ja paDaze te saMbhava che. ApaNe mATe kAI divasa zira uDDAvIne jovAnA samaya AvI paDece. hi ne! tamAcA mArI mDAM lAla rAkhavA jevI vAta thaI rahI che. A vAtane Apa mArAthI vizeSa jANeA che. Apane vizeSa lakhavuM mAne sarasvatIne bhaNAvavA besavA jevuM che. ApanA vallabhavijayanI vadanA 66 mahesANAnA bhAioe mahArAjazrI para eka yeAjanA meAkalI hatI. te ceAjanA para vicAra karI mahArAjazrIe je javAkha lakhyA hatA, te nIce ApavAmAM Ave cheH-- .........tamArI yeAjanA joI, temAM te kAM izakA ja nathI ke te ceAjanA ghaNI suMdara ane lAbhadAyaka che. paNa pahelAM evA zikSakA utpanna karavAnI AvazyakatA che ke je bALakAnAM hRdaya tamArI yAjanA anusAra keLavI zake. zikSA sadAcArI tathA dharmapremI haze to teo vidyArthI one sArI rIte taiyAra karI zakaze. paNa jyAM zikSaka leAbhI hAya, eka jagyAe vIsa rUpI pagAra maLatA hAya ane bIjI jagyAe pacIsa maLavAnI saMbhAvanA hoya te pahelI jagyA tatkALa choDIne bIjI jagyAe cAlI nIkaLavAvALA hAya, svacchaMdatApUrvaka vyavahAra karavAvALA hAya, zikSaka hevA chatAM samudAyamAM sumeLanI jagyAe viredha karAvavAvALA hAya, evA zikSakA vidyAthI o temaja tenA mAtApitA para kevA prabhAva pADI zake te vicAraNIya che. eTale ja jo tame vAstavika sudhAra icchatA ho tA pahelAM suyogya cAritrazIla zikSA taiyAra karo................ zikSakA
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 yugavIra AcArya vinA tame game tevA niyamo taiyAra karaze te sarvathA nirupayogI thaze. kAraNa ke vidyArthIone kaI jAtanuM mArgadarzana ApavuM te zikSakenuM prathama kartavya che..... .............tamAre Azaya ane prayAsa bahu ja ! dara che temaja anumAna karavA gya che. tamArA kAryanI saphaLatA kacchuiM chuM." ApaNe upara joI gayA ke strI zikSA, ucca zikSaNa ane Adarza zikSake mATe ApaNA caritranAyakanA kevA javalaMta vicAre che. jaina samAjane suzikSita banAvavAnI teonA hRdayamAM kevI tamannA che, te ApaNe A uparathI joI zakIe chIe. zikSita strIo, ucca zikSaNa letA dhArmika saMskArayukta vidyArthIo, samAjanAM bALa kenuM jIvana ane cAritrya ghaDatara jenA hAthamAM che tevA Adarza zikSaka ane hajAro gAmaDAonA vidyArthIone zikSaNa--saMskAra ane jIvana ghaDatarane lAbha maLe tevI Adaza saMsthAo e ApaNA caritranAyakano jainasamAjane unnata karavAne ucca Azaya ApaNe teozrInA vicAre --upadeza-pa-preraNAo ane vyAkhyAne uparathA jANI zakIe chIe. suratathI Apa vihAra karI khaMbhAta padhAryA. ahIM ApanI gRhasthAvasthAnI bhANejI zrImatI caMcaLabahenane saM. 172 nA mahA vadI 6ne divase dhAmadhUmapUrvaka dIkSA ApavAmAM AvI. temanuM nAma caMdrazrIjI rAkhavAmAM AvyuM. te sAtI zrI devazrIjInI ziSyA thayAM. khaMbhAtathI vihAra karI Apa pelerA padhAryA. ahIM ApaNA caritranAyakanI adhyakSatAmAM paMnyAsa zrI sehana
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI zikSA ane Adarza zikSakonI himAyata 347 vijayajI mahArAje vilAsavijayajI ane caMdrazrIjIne vaDI dIkSA ApI-A prasaMge Ape sAdhu-sAdhvIone uccarAtA paMcamahAvatenuM khUbIthI spaSTatApUrvaka vivecana karyuM je sAMbhaLI tyAMnA AgevAnoe muktakaMThe ApanI prazaMsA karI. dholerAthI grAmAnugrAma vicaratA ane lokone dharmAmRtanuM pAna karAvatAM Apa zrI siddhAcalajI tIrthanI (dAdAnI) yAtrA karavA pAlItANuM padhAryA. pAlItANAthI vihAra karI Apa jUnAgaDha padhAryA. junAgaDhamAM ApanI sAthe paMdara munirAje hatA.
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ Meraniew]!//// giranArayAtrA ane jJAnanI parA [ 38 ] Aje jUnAgaDhamAM uparakATanI dha zALA strI, puruSA ane bALakothI ubharAI gaI che. paMdara munirAjo sAthe 5'jAkesarI zrI vallabhavijayajI mahArAja padhAryA che. vyAkhyAna cAle che. tIthayAtrA ane raivatagirinA mahimA--kevA kevA dhaniSTha dAnavIrAe jaina tIthanA
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ giranArayAtrA ane jJAnanI paraba 349 lAkhe ne kareDanA kharce jIrNoddhAra karyo che? kevA kevA ramya devamaMdirekaLAnA dhAme, kIti ane nAmanAnI paravA vinA dharmaughAta mATe khaDAM karyAM che? tenA para rasaprada vyAkhyAna cAlI rahyuM che. eka rasathI badhAM zAMtipUrvaka sAMbhaLI rahyA che. nAnA nAnA bALake-chokarA ane chokarIo uparanA bhAgamAM rame che. daravAjA pAse zrIphaLanI prabhAvanA mATe meTI bhIDa jAmI che. ekAeka uparanA vezamAMthI daseka varasanI eka chokarI nIce UDI paDI. vyAkhyAna paNa pUruM thayuM hatuM. prabhAvanAnI deDAdoDamAM A dhaDAkAthI badhA bhayabhIta banI gayA. zuM thayuM? zuM thayuM ? tema badhA pachavA lAgyA. mahArAjazrIne paNa A dhabAke saMbhaLAve ne ciMtA thaI paNa temaNe pAsenA bhAIone kahyuM "adhiSThAtA saunI rakSA karaze. bALakane unI AMca nahi Ave. tame ciMtA na kare." kharekhara emaja thayuM. chekarI uparathI paDI evIja nALIceranA kothaLA upara paDI ne bAjunA mANasoe tene pakaDI lIdhI. eka nALIyeranuM pANI pAI dIdhuM. bIjuM tene ApyuM ane te ramavA lAgI. kevuM Azcarya! ke camatkAra! ke prabhAva! paMdara munirAje sahita zrI raivatagirinI yAtrA karI. jUnAgaDhamAM traNa sArvajanika vyAkhyAne ApyAM. eka mahAvIra jayaMtI para, bIjuM sarakArI hAIskUlamAM ane trIju zrI vasAzrImALI jaina boDiMganA InAmI meLAvaDAmAM. saM. 1972 nA jeTha sudI 8 nA divase vaNathalImAM
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 yugavIra AcAya zrI zItalanAtha prabhunI pratiSThAnA vArSika utsavadina hatA. dAnavIra zeTha devakaraNa muLajInI vinatithI mahArAjazrI vaNathalI padhAryA. ApanA sabhApatitvamAM utsava thaye. vidyApracAra upara mahArAjazrIe vyAkhyAna ApyuM. tenA phaLasvarUpa zrI devakaraNa muLajIe ' zrI vIsAzrImALI jaina beTiMga jUnAgaDha 'ne rUA. 50000) ApyA, eTaluM ja naRsi paNa temaNe jaNAvyu ke jo saurASTranA jaina bhAIe A beTiMga mATe rUA. 25000) ekaThA kare teA pe|te bInda rUA. 50000) Apaze. vaNathalIthI jAmanagara tarapha vihAra karavAnA vicAra hatA, paNa eka munirAja bimAra thaI javAthI jUnAgaDha javuM paDayuM, ceAmAsAnA divase AvI rahyA hatA tethI jAmanagara javAnuM mulatavI rahyuM ane verAvaLanA zrIsa ghanI vinatine mAna ApI verAvaLa ceAmAsA mATe niNaya karyo. paNa kSetraspardhAnA prabaLa hoya che. bimAra munimahArAjanI tabiyata vadhAre kharAba thavA lAgI, jUnAgaDhanA zrIsaMghanI tA ghaNA vakhatathI cAmAsA mATe vinati hatI paNa mahArAjazrInI icchA verAvaLamAM kAMIka dhama kAya thAya te draSTie te tarapha hatI, paNa jUnAgaDha rahevAnI jarUra paDI. zrIsaMghane AnaMda AnaMda thaze. verAvaLanA zrIsadhane nirAzA thai. mahArAjazrIe paM. zrI sAhanavijayajI, munizrI vidyAvijayajI, munizrI vicAravijayajI, munizrI samudravijayajIne verAvaLa meAkalyA. sa. 1972 nu 30 muM cAmAsuM jUnAgaDhamAM thayuM.
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ giranArayAtrA ane jJAnanI para 351 ahIM paNa teozrIe guru dezanA pracAranuM kArya jArI rAkhyuM. "sAheba ! AjJA pharamAvo ! zuM hukama che ?" AgevAnemAMthI eka gRhastha vaMdaNavidhi pachI pUchayuM. bhAgyavAne! tame jANe che, mArA jIvananuM mukhya dhyeya te che mukitasAdhana paNa bIjuM dayeya che zikSApracAra. jagatamAM kaI prajA, keI deza, keInagara ke ke kema zikSA vinA saMskAra, unnati ke jAgRti nathI meLavI zakatAM. jUnAgaDha jevuM zahera, raivatagiri jevuM tIrtha ane eka jJAnanI paraba jevuM pustakAlaya paNa nahi? koI strIzikSaNazALA paNa nahIM? Do. tribhuvanadAsanA suputro dhAre che ane eka ghaDImAM thaI zake. kaho prabhudAsabhAI zuM kahe che?" mahArAjazrIe AgevAnone bolAvI potAnI mane kAmane darzAvI. kRpAnidhAna! ApanI bhAvanA bahuja suMdara che. je zrIsaMgha pustakAlaya mATe phaMDa kare te strI-zikSaNa zALA mATe huM dasa hajAra rUpIA ApavA IcchuM chuM. " prabhudAsabhAIe udAratA darzAvI. te pustakAlaya mATe ame phaMDa karI laIzuM." saMghanA AgevAnee bIDuM jhaDapyuM. vAta vAtamAM pustakAlaya mATe phaMDa thaI gayuM. strIzikSaNa zALA mATe DaoNkaTara tribhuvanadAsanA suputra zrI prabhudAsabhAI tathA zrI choTAlAlabhAIe potAnA svargastha badhuM zrI jagajIvanadAsanA smaraNArthe rUpIA dasa hajAra khApyA. A rIte jUnAgaDhamAM "zrI AtmAnaMda jena lAca
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 352 yugavIra AcAya brerI " tathA zrI jaina strI-zikSaNazALA"nI udghATana kriyA ApazrInA zubha haste thaI. paMjAbanA zrIsaMdha guru mahArAjanI rAha joI rahyA hatA. keTalAMka kAmA teozrInI upasthiti vinA bagaDatAM hatAM. judAjudA gAmAmAM munivihAranA abhAve gaDabaDa thaI javAnI sabhAvanA hatI. jarUrI dharma-utsavA paNa mulatavI rakhAyA hatA. pajAmanA AgevAnA gUjarAta jaI gurumahArAjane 5 jAma AvavA vinaMti karI AvyA hatA. mahArAjazrInI paNa paMjAma paheAMcI javAnI tIvra IcchA hatI paNa gujarAtamAM je zikSaNapracAranu kAya thaI rahyuM hatuM, munirAjone je tIthayAtrAne lAbha maLI rahyA hatA, je gAmegAmanA saMghamAM mahArAjazrInA amRtamaya upadeza dhazraddhA jagADI rahyA hatA te zAsanakalyANanAM kA mahArAjazrIne paMjAkha tarapha vicaratA aTakAvI rahyAM hatAM. paNa paMjAbane zrIsaMgha have bahuja adhIrA thaI gayA hatA. AtmAnaMda jaina sabhAnA sabhApati taraphathI abAlAthI pa'jAnA pratyeka zaheranA sagha upara eka patra meAkalavAmAM Avye hatA. tenA ahIM uddhata kareaA upayogI bhAga pajAba zrIsaMghanI zraddhA ane bhakita kevAM advitIya che te darzAve che. lagabhaga nava varasa thayAM, jyArathI muni mahArAjazrI vallabhavijayajI mahArAja paMjAkhathI gujarAta tarapha padhAryA che tyArathI dhImedhIme lagabhaga bIjA badhA munirAje paNa paMjAbathI gujarAta tarapha padhArI gayA che. A samaya
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ giranArayAtrA ane jJAnanI paraba 353 daramiyAna sAdhu munirAjone vihAra paMjAbamAM na hovAthI dharmonnatimAM je kAMI muzkelIo paDI che te tame badhA mahAnubhAve sArI rIte jANe che. vAraMvAra paMjAba zrIsaMgha taraphathI judAjudA munirAjene paMjAba padhAravA vinaMti karavAmAM AvI che; paNa hajIsudhI kaI paMjAba AvI zake tema nathI. munirAjazrI vallabhavijayajI mahArAja ghaNA varSo gujarAtamAM padhAryA hovAthI tyAMnA lokenI vinati AvyA ja kare che ane paMjAba tarapha jaladI AvI zakAtuM nathI ... paMjAbanI paristhitino vicAra karIne aMbAlAnA zrIsaMghe e nirNaya karyo che ke paMjAbanA pratyeka gAmanA ekaeka babe AgevAnoe ekaThA maLI jUnAgaDha zrIjInI pAse paMjAbamAM padhAravAnI vinaMti karavA javuM. paMjAba zrIsaMghanI vinatine mAna ApI mahArAjazrI potAnA ziSyamaMDaLa sahita zIdhra paMjAbane pavitra karaze....." A patra anusAra paMjAba zrIsaMghanA ekase lagabhaga AgevAne mahArAjazrI pAse jUnAgaDha AvI pahoMcyA. Apa kAratakI pUrNimAthI giranAra para hatA. saMgha kArataka vadI prathama cothanA divase ApanA caraNamAM pahoMcI gaye. te divase pUjA, yAtrA AnaMdathI karI. bIje divase vyAkhyAna sAthe zrIsaMgha paMjAbe namratA, zraddhA ane bhakitapUrNa hRdaye paMjAba zIdhra padhAravAnI je prArthanA karI te bhAre dardabharI, hadayaMgama ane bhAvabhInI hatI. zretAo ane samasta upasthita sajajane AnaMdAzruthI potAnA netrane tara karyA vinA na rahI zakayA. vAdaLathI vAta karatA kALAkALA pattha 23
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 yugavIra AcArya re ne zilAothI zobhatA girirAjanA mane gamya maMdire A ArajUthI guMjI rahyAM. gurumahArAja paNa paMjAbanA A bhakitabharyA bhAvika bhakatenI bhAvabharI prArthanA sAMbhaLI gadagadita thaI gayA. netrenA khUNA sajaLa thaI gayA. "mahAnubhA! tamArI premabharI bhakti huM te kema bhUlIza? mane tamAruM paMjAbanuM ja dhyAna che. gurumahArAje sepele bagIce huM nahi saMbhALyuM te keNa saMbhALaze? muMbaInA zrI saMghanI vinatI che. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI vizeSa unnati mATe kAMI jarUrI kArya AvI paDayuM nahi hoya te te huM paMjAba A ja samaje. have bahu vilaMba nahi thAya, tamArI vinati te haMmezanI mArA hRdayamAM ketarAyelI che. tame nizcita rahe. jema bane tema jadI paMjAba A ja samaje." mahArAjazrIe sAMtvana ApyuM. kArtaka vadI 6 nA divase jUnAgaDhathI verAvala tarapha vihAra karyo. rastAmAM aneka jagyAe lokeAe sthiratA mATe Agraha karyo paNa verAvaLamAM upadhAna cAlatAM hatAM. mALanuM muhUrta najadIka hatuM tethI sIdhA verAvaLa padhAryA. zrI saMghe mahArAjazrInuM apUrva svAgata karyuM. bajAre zaNagAravAmAM AvI, rastAo dhvajA-patAkAthI bhI rahyA, jagyAe jagyAe mahArAjazrIne vadhAvavAmAM AvyA. paMnyAsa zrI sohanavijyajI mahArAjanA sadupadezathI upadhAna karAvavAne lAbha paNa chaganalAlabhAIe lIdho hato. zeTha chaganalAlabhAI Adi kaI kaI bhAgyazALIoe sAcA motIthI vadhAvyA.
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ --------- -- ----- --- -- giranArayAtrA ane jJAnanI paraba verAvaLamAM pahoMcatAM ja mALanuM muhUrta hatuM. mahesavane prAraMbha thaI gayo. samavasaraNa tathA naMdIzvaradvIpanI racanA thaI. rathayAtrA bahu ThAThamAThathI nIkaLI. upadhAnanI mALA paheravAnA samaye sAcA metIne sAthIe puravAmAM AvyA. mahorothI jJAnapUjA karavAmAM AvI. mahArAjazrInA upadezathI verAvalamAM, zrI AtmAnaMda jaina strI zikSaNazALA temaja zrI AtmAnaMda jaina auSadhAlaya" nAmanI be saMsthAo saM. 1973nA mahA sudI 10 nA divase sthApita thaI strI-zikSaNazALA mATe sva. zeTha kAlIdAsa amarazInI vidhavAe rU. 10000) tathA verAvaLanI zrAvikAoe rU. 4000) ApyA. auSadhAlayane mATe mahArAjazrInI preraNAthI zeTha kalyANajI khuzAle pitAnA svargavAsI putra gulAbacaMdanA smaraNArthe rU. 30000) trIsa hajAra ApyA A auSadhAlaya mAtra jene mATe ja nahi paraMtu jenetara paNa tene lAbha uThAvI zake che. kRpAnidhi ! Apa mAMgaroLa padhAre te bhAre upakAra thAya tema che." mAMgaroLanA AgevAna zeTha choTAlAla premajI Adie gurudevanA caraNamAM vaMdaNa karI prArthanA karI. premajIbhAI! ahIM auSadhAlaya ane strI-zikSaNazALAnI zarUAta thAya tema hatuM tethI ja vilaMba thaye, nahi te huM kayArane mAMgaroLa tarapha vihAra karavAne hate." ApaNuM caritranAyake pitAne IrAde jaNAvyuM. paNa sAheba! mAMgaroLamAM plegane upadrava zarU
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 yugavIra AcArya thayo che. Apa jevA prabhAvika puruSa padhAre te tenI zAMti thAya-vaLI zAntisnAtra paNa karAvavuM che. ApazrInA zubha haste te kArya thAya che te pachI sarvatra zAnti prasare ane janatA sukhI thAya." premajIbhAI! emaja hoya ane tamArI zrIsaMghanI IcchA pAra paDatI hoya te huM jaladI vihAra karIza. navIna saMsthAonI vyavasthA zrIsaMgha karI leze." dayALu ! bahu kRpA thaIhave satvara padhAraze. ame ghaTatI taiyArI karAvI rAkhIzuM." verAvaLathI vihAra karI Apa mAMgaroLa padhAryA. mAMgareLanA zrIsaMghe apUrva svAgata karyuM. ahIM zAMtisnAtranA vidhividhAne zarU thayAM. aThThAI mahotsava maMDAze. sAthe sAthe ApanA vyAkhyAnenI dhUma AkhAe zaheramAM macI, ane te navAba sAhebanA kAna sudhI pahoMcI.navAba sAhebe AgevAnone bolAvyA ane kahyuM ke meM sAMbhaLyuM che ke tamArA gurujI ahIM AvyA che. prajAnI zAMti mATe kAMIka kriyA cAle che. AvA zubhakAryamAM rAjyanI sahAyatAnI jarUra hoya te khuzIthI jaNAvaze. AgevAnoe upAzraya AvI mahArAjazrIne badhI vAta karI. - "bahu sArI vAta che. khUda navAba sAhebane ApaNe zAMtisnAtra mATe bhAva jAgyo che. te ApaNe paNa avasara joI le. zAMtisnAtranA divase sarva jIvene abhayadAna maLavuM joIe."
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - 357 giranArayAtrA ane jJAnanI paraba "khudAviMda! amArA gurujIe Apane AzIrvAda kahyA che." AgevAnoe saMdeza jaNAvya. huM tenI kadara karuM chuM. tamArI zuM mAgaNa che?" "sAheba ! A mahAna kAryamAM ApanI sahAyatAnI khAsa jarUra che." khuzIthI bole. saMkoca na karo." zAMtisnAtranA divase AkhA zaheramAM sarva jIvone abhayadAna maLavuM joIe, te saMpUrNa zAMti thAya." hamaNAM upadrava te bahu ochA thaze lAge che kharuM ne !" jI! hajura ! jyArathI utsava zarU thayo che tyArathI zAMti che. " acchA ! huM tamArI mAgaNI maMjura rAkhuM chuM. ane Aje te mATe pharamAna kaDhAvuM chuM." sAheba! bahu ja AnaMda thaye. ApanuM rAjya amara tape. navAba sAhebe pharamAna mATe hukama ApyuM. ane zAMtisnAtranA divase kasAIkhAnA tathA mAcchImAronI jALa vagere tamAma jIvavadhanAM kAme baMdha rahyAM ane badhAM phAryo saMpUrNa zAMtithI samApta thayAM. zaheramAM sarvatra zAMti sthapAI gaI kese ghaTI gayA. AkhA zaheramAM jaina dharmanI prabhAvanA thaI ane navAba sAhebane paNa AthI bhAre Azcarya thayuM.
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya vyAkhyAmAM divase divase bahu bhIDa thavA lAgI. adhikArI varga paNa AvavA lAgyA. ane khuda navAba sAhebanI IcchA paNa mahArAjazrIne sAMbhaLavAnI thaI, paNa ke mAlavIe navAba sAhebane evuM ThasAvyuM ke A sAdhue te jIvadayA-jIvadayA sivAya bIjI vAta ja nathI karatA. AthI navAba sAheba na AvI zakyA. paNa jyAre divAna sAheba tathA adhikArI vargo mahArAjazrInA pravacananI tArIpha karI tyAre navAba sAhebane vyAkhyAna sAMbhaLavA IchA thaI. paNa mahArAjazrI bIje divase vihAra karavAnA hatA. navAba sAhebe divAna sAheba dvArA mahArAjazrIne eka divasa vizeSa rekAI javA Agraha karyo, ane bIje divase navAba sAheba vyAkhyAnamAM padhAryA. jagatamAM pratyeka jIva sukhane cAhe che. keIne duHkha gamatuM nathI. pavitratA te kurAne zarIphamAM paNa lakhelI che. amArA musalamAna bhAIe pAka thayA vinA nimAja paDhatA nathI. kadAca kapaDA para pezAbane eka chAMTe paDe ke lehInuM eka biMdu caeNTe te namAja maMjura nathI thatI. te mAMsabhakSaNa te kema ja thaI zake? khudAe kevI mIThI vastuo ApI che jenAthI taMdurastI paNa sArI rahe ane jIvatA jIne prANadAna maLe." A upadezanI navAba sAheba para sarasa asara thaI teo ghaNA khuzI thayA. mahArAjazrInI bahu ja prazaMsA karI ane prajAnI zAMti karavA mATe mahArAjazrIne AbhAra mA . Aje paNa mAMgaroLa saMgha te zAMti sthApanAne
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3pa9 giranArayANA ane jJAnanI paraba prasaMga yAda kare che. verAvaLanA auSadhAlayane mATe eka sArA vaidyanI jarUra hatI. mahArAjazrIe dhorAjInA DekaTara zeSakaraNajIne mAMgarALa lAvyA ane temane verAvaLanI hakIkata samajAvI. verAvaLamAM eka auSadhAlaya che. tyAMnA loko utsAhI che. eka sArA vaidyanI tyAM jarUra che. tamAruM nAma sAMbhaLI tamane bolAvyA che. mane lAge che temane tyAM anukULatA raheze. jainetara karatAM kaI jaina bhAI maLe te sAruM. te draSTie tamAre vicAra Ave che. joke auSadhAlaya to badhAne mATe khulluM che." mahArAjazrIe zeSakaraNabhAIne badhI vAta samajAvI. sAheba ! ApanI AjJA mAre zire dhAryA karavI joIe. jaina tarIke mArI pharaja te e ja che ke huM verAvaLa jAuM, paNa dhorAjImAM huM sthira chuM. lekane mArA para sAre bhAva che. sukhe raTale maLI rahe che. eTalAthI mane saMtoSa che. A dhadhAmAM te sevAdaSTi hoya te ja tenI sArthakatA che." DokaTara zeSakaraNajIe potAnI paristhiti jaNAvI. tamAre vatana na ja choDavuM hoya te te mATe Agraha nathI. meM to tamAruM nAma sAMbhaLyuM hatuM ane tethI ja tamane lAvyA." kRpAnidhAna ! ApanA darzanane mane lAbha maLe. mane te bahu ja AnaMda thaye. mApha karazo. huM ApanI AjJA pramANe verAvaLa nathI jaI zakate. ApazrInA zAsa
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya nasevAnA kAryo viSe meM ghaNuM ghaNuM sAMbhaLyuM che. jainasamAjane mATe ApazrI jevA prayatna kare che, tevA ja ucca prayAsa je bIjA munirAje kare te amArI samAja bahu ja unnata thaI jAya. tethI badhA sAdhu munirAjomAM ApanA jevI zAsanaunnatinI dhagaza pragaTa thAya evI mArI Antarika abhilASA che." verAvaLathI siddhAcalajIne saMgha nIkaLavAnuM hatuM. saMghapatinI IcchA hatI ke mahArAjazrI saMghamAM padhAre. temaNe vinati karI ane mahArAjazrIne mAMgaroLathI pAchA verAvaLa javuM paDayuM. saMghanI vyavasthA uttama prakAranI hatI. jagyAe jagyAe yAtrA karatA karatA ane upadeza ApatA ApatA unA, dIva, mahuvA, dAThA, talAjA Adi thaI pAlItANA AvI pahoMcyA. badhAe AnaMdapUrvaka kAdAnI yAtrA karI. pAlItANAthI saMgha verAvaLa pAchA AvyA. ahIM muMbaI zrIsaMghane muMbaImAsuM karavA sArU vinaMtIpatra AvyuM. bhAvanagara zrIsaMghanI vinatithI mahArAjazrI 1973 nA mahA sudI 15 nA bhAvanagara padhAryA. ahIM mahArAjazrInuM eka sArvajanika vyAkhyAna "vartamAna paristhiti ane ApaNuM AvazyakatAo" viSaya para thayuM. jena jainetara lokoe sArI hAjarI ApI ane mahArAjazrInuM mananIya vyAkhyAna sAMbhaLI badhA prasanna thayA. bIjuM vyAkhyAna zrI dAdA sAheba jena borDiganA vidyAthIo samakSa thayuM hatuM. eka divasa eka paMjAbI yugala acAnaka sevAmAM
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ giranArayANA ane jJAnanI paraba AvIne UbhuM rahyuM. maththaNa vaMdAmi" dharmalAbha ! keNa! lAlA zaMkaralAlajI, oho! bahena bhAgavaMtI paNa sAthe che ke ? kema acAnaka? paMjAbathI ja Ave che ke? gurudeva ! tamArI zrAvikAne dIkSAnA bhAva thayA che. ane ApanI pAse ja dIkSA levI hatI pachI te ahIM ja AvavuM rahyuM. jIrAthI ja AvIe chIe." e to AnaMdanI vAta che. brahmacArIjI ane te paNa pati pote dIkSA apAvavA Ave enA jevuM rUDuM zuM?" sAheba! traNa varSathI brahmacaryavrata grahaNa karyuM che tyArathI temanI IcchA haMmezAM dIkSA mATe rahetI, paNa Apa to jANe che ke mAtAjIne temane mATe bahu ja mAyA che. ane mAtAjInI rajA vinA te zuM thAya !" paNa have te mAtAjIne manAvIne ja AvyA che ne !" zrAvikAne pUchyuM. "jI sAheba mAtAjI ane kuTuMbIjane badhAnI AzISa laIne AvI chuM." bahena bhAgavaMtIe khulAse karyo. "kRpAnidhAna ! mArA paNa bhAva te dIkSA mATe ja che. paNa zuM upAya ?" brahmacArI zaMkaralAlajIe pitAnI parAdhInatA darzAvI. "brahmacArIjI! tamArI bhAvanA te bahu ja stutya
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 yugavIra AcArya che. paNa tamArA pagamAM kaSTa che. vihAramAM bahu ja takalIpha rahe. tame te brahmacArI che, paMjAbanI sevA kare, dharmakArya kare ane AnaMda kare." jIrAnivAsI lAlA zaMkaralAlajI tathA temanAM dharmapatnI bahena bhAgavaMtI paMjAbathI dIkSAnA bhAvathI bhAvanagara AvyAM hatAM. traNa varSa pahelAM brahmacaryavrata grahaNa karyuM hatuM. tenI IcchA dIkSA levAnI hatI paNa lAlA zaMkaralAlajIne page kaSTa hovAthI te dIkSA laI zake tevuM nahotuM. temanuM kuTuMba bahu ja vizALa ane ucca che. teo navalakha kahevAya che. bhAvanagaranA zrIsaMghe dIkSAnI taiyArI karI. dhUmadhAmapUrvaka 1973 nA mahA vadI 11 nA divase zrI dAdAsAheba banI vADInA cekamAM zrI caturvidha saMghanI samakSa ApaNuM caritranAyake bahena bhAgavaMtIne vidhividhAna sahita dIkSA ApI nAma caMpakazrIjI rAkhyuM. devazrIjI mahArAjanA ziSyA zrI hemazrIjInA ziSyA thayAM. bahena bhAgavatI pAse je ghareNAM hatAM tenA rUA. pa00) AvyA. te judI judI saMsthAone dAnamAM ApyA ane dIkSA mahotsavane kharca lAlA zaMkaralAlajIe pite Aye. lAlA zaMkaralAlajI mAtRbhakitane kAraNe thoDo samaya ghera rahe che. bAkIne samaya tIrthayAtrA, sAdhudarzana, pustaka prakAza, upadeza Adi kAryomAM saphaLa kare che. paMjAbamAMnA jaina samudAyamAM brahyAcArIjInA upanAmathI te prasiddha che dhanya e dIkSA, dhanya e bhAva.
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ giranArayAtrA ane jJAnanI paraba A prasaMge ApaNA caritranAyake dIkSAvidhi pUrI thayA pachI lagabhaga eka kalAka cAritra eTale zuM, cAritrathI zuM lAbha? tenAthI Amennati kema thaI zake? samAjane uddhAra kema saMbhave? cAritra levAvALAnuM zuM kartavya che? cAritranuM pAlana kevI rIte karavuM joIe? nava dIkSitanuM bIjA pratyenuM kartavya ane anya sAdhusAdhvInuM nava dIkSita pratye kartavya vagere vividha prazna para vidvatApUrNa vyAkhyAna ApyuM hatuM. bhAvanagarathI vihAra karI rastAnA gAmamAM dharmopadezAmRtanuM pAna karAvatA Apa khaMbhAta Adi thaI vaDedarA pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAja pAse AvI pahoMcyA. ahIM zrI mahAvIra jayaMtino utsava hata mahArAjazrIe mahAvIra jIvana upara bahuja recaka vyAkhyAna ApatAM jaNAvyuM ke "jayantI e navIna rivAja nathI paNa prAcIna che. paMca kalyANakanuM e rUpAMtara che. yAtrA paMcAzakamAM pUjyapAdu zrI haribhadrasUri mahArAje "janma kalyANaka" utsava ujavavA batAvyuM che teja jayantI utsava. A uparAMta mahAvIrasvAmInA jIvananA aneka prasaMgo kahIne chevaTe jaNAvyuM ke vIratAnAM kAryo karIne ApaNe vIraputranuM nAma sArthaka karavuM joIe. je ApaNe vIratAnAM kAryo na karI zakIe te mahAvIrasvAmInA caritrathI ApaNane kaze lAbha thavAno nathI. je ApaNe vIratA batAvIzuM, vIratAne guNa pragaTa karavA vIranI upAsanA karIzuM te sevya sevakabhAva maTI avazya vIra samAna karmone nAza karavA vIra banI, zakAze.
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane muMbaImAM kalyANakArI kAryo [ 39 ] nAtIlAlabhAI! paMjAbanA zrI saMghanI vinati UbhI che. babe vakhata te teo gujarAtamAM AvI gayA, tyAM have javuM atyaMta jarUrI che. gurumahArAjane bagIce sukAya te te tame paNa na Iccha." muMbaIthI cemAsAnI vinati mATe Avela zeTha meMtIlAlabhAI tathA devakaraNazeTha Adine mahArAjazrIe paristhiti samajAvI. paNa sAheba! muMbaImAM Apa tathA padyarAzi zrI pravartakajI mahArAja eka vizeSa comAsuM kare te jarUrI che. Apa bannene padhAravAthI ghaNAM ghaNAM zAsanasevAnAM kAryo thaze ja thaze." zrI devakaraNabhAIe khulAse karyo. paMjAbamAM ApanI jarUra te che, tenI te kema nA kahI zakAya ? paNa sAheba, paMjAba gayA pachI koI cheDA
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ muMbaImAM kalyANakArI kAryo 315 Ape gUjarAta tarapha AvI zakavAnA che ? ane muMbaimAM meTA kArya mAM meATAonI khAsa jarUra che. " mAtIlAlabhAIe vizeSatA jaNAvI. meTAM kAma te karavAvALA tame ja ne ? zeDha devakaraNabhAi ane tame dhArI te ghaDInA chaThThA bhAgamAM dhAryuM thai zake ? ame te nimitta mAtra chIe. " mahArAjazrIe peAtAnI namratA darzAvI. ,, 5.2 dayALu ! ema nathI. Apa ane prabhAvika che. gurudevanI ApanA para amISTi che. ApanA upadezAmRtanA prabhAvaja judA che. " mAtIlAlabhAie vizeSa Agraha karyA. * " pravatakajI mArA pUjya che. temanI AjJA mAre mAnya che. temane pUchIne huM javAba daIza. teo krezana mATe gayA che. AvatAja haze. 77 " dhArA sAheba ! mu`baIthI zrI devakaraNabhAi tathA zrI me!tIlAlabhAI vagere cAmAsAnI vinati mATe AvyA che. zu javAkha devA te ApanA para cheADu chu. " pravakajIne mahArAjazrIe vAta karI. " tamAre te pa'jAma javAnI utAvaLa che. pajAkha zrIsaMgha jUnAgaDha paNa AvI gayA. pachI huM ekalA muMbaI jaIne zuM karuM ? chatAM tamane lAge ke muMbaImAM dhama kAyo thaze ane tame AvatA hai| tA mArI nA nathI. " pravatakazrIe taiyArI batAvI. * sAheba ! ahuja kRpA karI. have te amArI vinati
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 366 yugavIra AcArya svIkArAI gaI. pravartakajI mahArAje paNa maMjurI ApI. have kayAre padhAraze?" zrI motIlAla zeThe AnaMda vyakta karyo. "jagaDIyA tIrthanI yAtrA karI surata thaIne te tarapha vihAra thaze. have nizciMta raho." mahArAjazrIe pitAne IrAde jaNAvyA. vaDedarAthI vihAra karI ane mahAtmAo jagaDIyA tIrthanI yAtrA karI surata, navasArI, bilImerA, pAraDI, valasADa Adi nagaramAM viharatA, vyAkhyAnane lAbha ApatA, saM. 173nA vaizAkha vadI 11 nA divase malADamAM padhAryA. zeTha devakaraNabhAInA baMgale utaryA. muMbaImAM A samAcAra pahoMcyA ane paMdaraso bahenabhAIe mahArAjazrInA vaMdanAthe AvI pahoMcyA. be divasa svAmIvAtsalya, pUjAo vagere thayAM. AnaMda utsava thaI rahyA. A sarve lAbha devakaraNa zeThe lIdhe. jeTha sudIranA divase sAntAkrUjha padhAryA. ahIM paNa be pUjA ane be sAdhamI vAtsalya thayAM. be mahAtmAonI padharAmaNInI khuzImAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayane rU. 1000) nuM dAna maLyuM. zubha zarUAta thaI. maMgala zukana thayAM. ahIMthI vihAra karI dAdara thaI bhAyakhAlA padhAryA. Aje nagarapraveza hate. muMbaInA jaina samAjane utsAha anere hatA. zahera ane parAmAMthI bahenabhAIenA TeLA sAmaiyAmAM bhAga levA AvI rahyAM hatAM. 35 te beMDavAjA hatAM. cAre tarapha lekenI bhAre bhIDa hatI. jagyAe jagyAe
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ muMbaimAM kalyANakArI kAryAM ane bhAvikajanA ane mahAtmAone seAnArUpAnA phUle sAcAM meAtIethI vadhAvatA hatA. muMbaInA bajAre ane rastAo para hajAro leAkeA A mahAtmAonA darzana mATe khaDe page UbhA hatA. dRzya bhAre manahara ane bhavya hatuM. sALa munirAjo sAthe AnaMda ane harSanA dhvani vacce geDIjInA maMdiramAM praveza karyAM. pAMca hajArathI vizeSa bhAIbahenA upAzrayamAM hatA. upAzrayamAM jarA paNa jagyA nahAtI, keTalAka nirAza thaI nIce beThA hatA. mahArAjazrIe madiranA darzana karI upAzrayamAM padhArI magalAcaraNu sabhaLAvyuM. eka mAravADI gRhasthe zrIphaLanI prabhAvanA karI. jayadeASathI vAtAvaraNa gAjI uThayuM. 317 * kRpAnAtha ! huM te haMmezAM vyAkhyAna vAMcu chu. Apa kIkadI te prasAdI Ape. " eka divasa mApaNI caritranAyake pravatakajI mahArAjane vinaMti karI. 44 " bhAI ! gurumahArAjanA khajAnA tA tamArI pAse che. temAMthI lokone khulle hAtha vaheMcatA raheA. amane tA bahu thADI pujI maLelI che te amArI pAse bhalene paDI rahe, " smita karI pravatakajIe bhAva darzAvyeA. " gurumahArAjanI gheADI prasAdI maLI emAM zu thai gayu? ApanI pAse te akhUTa sapatti che. temAMthI thADI tA udAratA karI. leAkeAne maLaze te temAMthI thADeA bhAga mane paNa maLaze. " hasIne vinamrabhAvathI ApaNA citranAyake TakeAra karI.
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 yugavIra AcArya bhAI tamane vAtamAM koNa jItI zake?" Apa jevA gurujana che te ! mArA jevAne Apa keTale utsAha Ape che ke sneha darzAve che? dayALu ! kharekhara Aje gurudeva yAda Ave che. teo haMmezAM A rIte mane preraNA ApatA, mane dareka jagyAe AgaLa lAvavA prayatna karatA ne AzIrvAda ApatA. Apa paNa mArA para tevo ja kRpAdraSTi rAkhe che." eka te bannenI janmabhUmi eka, vaLI guruvaryAnA vArasadAra, temAM vidvatA ane vakatRtvatAne sumeLa, sAthe eTalI ja vinamratA ane laghutA. pachI te pUchavuM ja zuM." paNa Aje te Ape vyAkhyAna vAMcavuM ja paDaze. A zrAvake paNa temaja Irache che." tame teone bahekAvyA haze ja te." paNa sAheba! tamAre lAbha te badhAne kayAre maLe? ane Aja te meM nizcaya karyo che. ApanuM vyAkhyAna ja sAMbhaLavuM che. huM te bilakula vyAkhyAna vAMcavAne nathI." tame ThIka vANiyAone paTAvI rAkhyA che. acchA, bhAI, amArI parIkSA na letA." sajajane ! gurumahArAjane prajAne te AmanI (zrI vallabhavijayajI) pAse che. temaNe mArI kIMmata karavAne mATe ahIM mane besADe che." ApaNuM caritranAyake eka divasa zraddheya pravakajIne vyAkhyAna vAMcavA Agraha karyo. zrAvake paNa temanI sAthe
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ muMbaImAM kalayANakArI kAryo bhaLI gayA. pote te haTha lIdhI. chevaTe pravartakane vyAkhyAna mATe besavuM paDayuM. pite gurudevanI pAse vyAkhyAna sAMbhaLavA besatA tema pAse besI gayA. pachI te pravartakajI mahArAjazrIne khajAne khulyo. samaraNamAMthI aneka dRSTAMto nIkaLyAM, anubhavanI hajAro vAte nIkaLI ane etihAsika prasaMgonAM saceTa varNana nIkaLyAM. lokone temaja ApaNA caritranAyakane temAMthI ghaNuM jANavAnuM maLyuM. jemAsAmAM lagabhaga mahino savA mahine A rIte pravakajInI smaraNazaktino paricaya maLe. pravartakajI mahArAjane ApaNA caritranAyaka para atyaMta prema hatuM. te eTale sudhI ke eka pitAno pitAnA guNa saMpanna putra para jeTale prema hoya che. kaI kaI vakhate keAI manuSya ApaNA caritranAyaka viSe AkSepajanaka vAta kare te pravartakajIne khUba AghAta thato, eTaluM ja nahi paNa teo tevI bhramajanaka vAtane kadI mAnatA ja nahi. beeka prasaMge te mATe pUratA thaze. * Apane vallabhavijayajIe bhamAvI mUkyA che, tethI amArI vAta Apane gaLe nahi utare." chANImAM kaI vyakitae pravartakajI mahArAjane vAta karI. huM vallabhavijayajIne tamArAthI vizeSa jANuM chuM. are, teone te huM bacapaNamAMthI pIchANuM chuM. temanA guNo, temanI vidvatA, temanuM kArya ane temanI samAjakalyANanI dhagaza mArA jeTalI tame kyAMthI jANe?" pravartakajI mahArAje spaSTa javAba Apyo.
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka70 yugavIra AcArya "Apane te temanA upara moha che." "are bhAI! mohathI paNa adhika, temano ane mArA AtmAne e to gADha saMbaMdha che ke je nakha ane AMgaLIone. tamArI daSTi to evI thaI gaI che ke tame koIne guNa nathI joI zakatA. khera, mArI ne vallabhavijayajInI judAI A jiMdagImAM te nahi bane. sAheba ! beTuM lAgyuM hoya te mApha karaze. amane te keIe kaheluM eTale ame te mAnI lIdhuM. paNa ApanI vAtathI amane khAtrI thaI che ke teo kharekhara zAsanaprabhAvaka samAna che. Apane temanA pratyeno bhAva anupama che te joI amane paNa AnaMda thAya che e jANe pazcAtApa thato hoya tema ekarAra karatAM teja vyakitae kahyuM. e ja eka bIjo prasaMga banyA hatA - paMjAbamAM zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA jorazorathI cAlatI hatI. paMjAbanA gAmegAmanA saMghanuM pratinidhitva dharAvatI te mahAsabhA sAmAjika, dhArmika ane zikSaNa viSayaka aneka unnatinA kAryo karatI hatI. te mahAsabhAnA preraNAmUti hatA ApaNA caritranAyaka. tenA adhivezane varSe varSe thatAM hatAM ane paMjAbanuM saMgaThana advitIya gaNAtuM. ekaja gurunA jhaMDA nIce paMjAba UbhuM hatuM. vinasaMtoSI loke A kema joI zake ? teone A preraNA khaTakavA lAgI. sAdhuoe mahAsabhA jevA sAmAjika kAryamAM hastakSepa kare te sAdhuonA AcAraviruddha lAgyuM ane ApaNuM caritranAyaka para AkSepa na lAgyA.
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 371 muMbaImAM kalyANakArI kAryo pravakajI gujarAtamAM rahyA rahyA A kema sahana karI zake ? temaNe khullaMkhullA jAhera karyuM ke "paMjAbanA zrI saMghanI jAgRti ane saMgaThana karavA-karAvavAnA kAryamAMja sAcI sAdhutA rahelI che. mahAsabhA paMjAbane utka zuM na samAjane utkarSa nathI paMjAba zrI saMgha jevuM saMgaThana je prAMte prAMtamAM thAya che te jana samAja hiMda bharamAM samRddha ane dvitIya gaNAya. sArA kAryamAM vina Ave e to mahApuruSanI kasoTI che. rakhevA kAryo karIne pachI TIkA karavAne IjAro meLavavuM joIe." A vakhate pravartaka mahArAjazrIe pa. mahArAja zrI lalitavijAjI hAla AcArya ne eka patra lakhyo DatA tene cheDe bhAga ahIM ApavAmAM Ave che: * * * A uDatA gapageLAnA AdhAre koI paNa jAtanuM AMdolana karavAthI zuM dharmAmAone dharmavRddhine lAbha thaze ke? * * * ane have te muni valalabhavijayajI mahArAja gUjarAta derAne sukhadAyI viDara cheDI. kadAcaka kSetromAM pharI pharIne dharmopadeza Ape che. zuM Ama temane koI svArtha che? * * keIke temanAthI judAI rAkhavAvALA anucita AkSepa kare che. teoe potAnA karmabaMdhanano vicAra kare ghaTe. sAdhu te samAdhirasamAM mana rahe eja temane mATe hita " paMjAbamAM hatuM tyAre guru mahArAja vidyamAna hatA. teozrI vAraMvAra kahetAH "mArA pachI gujarAtI
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 yugavIra AcArya sAdhuo, mArA dharmabAganI rakSA karavAvALA, gujarAtamAM jaI pharI kaSTakArI kSetromAM Avaze ke kema te viSe zaMkA che. paNa vallabha ! tuM utsAhI che. tArA para mAro vizvAsa che. paMjAbanA dharmakSetrane tuM saMbhALaje. tuM AvIza te tAre ziSya parivAra paNa Avaze. pahelA zrI 1008 zrI bUTerAyajI mahArAje dharmane bagIce re -tenI ame saparivAra rakSA karI. have amArI pachI tArA para amArI AzA che. gujarAtamAM jaI dALa cAvala osAmaNamAM paDavyA vinA, jarA kaSTa uThAvI A dezamAM saparivAra Avaze ane nirAdhAra kSetromAM amRtavRSTi karaze to mahada lAbha thaze. gUjarAtamAM muni mahArAjenI kamI nathI. jyAM kamI che te kSetromAM vRddhi karavAthI mahAna lAbha thaze." tamArA guruzrI vallabhavijayajI guruvacanane zire dhAryA karI vikaTabhUmimAM kaSTa sahana karIne vicAre che. amAra jevA te eka paNa, guru mahArAjanA bagIcAmAM jalavRSTi mATe nathI jaI zakatA, kevaLa te ja eka kezarIsiMhanI jema sukhI vihAra choDIne vikaTa sthAna mAM vicare che. tenA upara paNa jyAre vidhanasaMtoSIo AkramaNa kare che tyAre bhAre kheda thAya che. huM te nathI samajI zakti ke Ama karavAthI teo samAjanuM zuM hita sAthe che? paNa tame nizciMta raheze. temanA kAryamAM amArI hArdika sahAnubhUti che. teo amArA Amajana che. amArA -tamArI judAI keNa karI zake che?" ke advitIya premabhAva ! kevI mamatA ! ke Atma
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ muMbaImAM kalyANakArI kAryA bhAva ! ApaNA caritranAyake paNa pravartI kajI mahArAja prati eka AjJApAlaka putra jevA saMbaMdha rAkhyA che. 373 sa, 1957mAM ApaNA caritranAyakane AcAya padavI arpaNa karavA zrI saMgha paMjAbe hilacAla karI. gujarAtanA sahyAnI paNa anumati meLavI. paNa pravata kajI mahArAjazrI dIgha draSTi vALA hatA, temaNe te viSe mahArAjazrIne cetavyA ane ApaNA caztrinAyake temanI AjJAne zirodhAya karI. A hatA temane annane AtmIya pitAputra jeve divya saMbaMdha ane eja pravata kajIe 1981 mA ApaNA caritranAyakane AcAya padavI mATe premapUrvaka Agraha karyo hatA ane bhAvabharyA edhaka patra lakhI pAtAnA hRdayanI AzISa meAkalI hatI. muMbaInA cAturmAsamAM kharataragaccha-acalagacchanA papapa mATe carcA cAlI. huM Dimala paNa nikaLyAM. ApaNA caritranAyake teA pa'jAmamAM bhalabhalA vidvAnone zAsA mAM harAvyA hatA, paNa pravatakajInI IcchAne mAna ApI teo mAna rahyA hatA. kAI kAi gRhasthA jyAre te viSe pUchatA tyAre zAstranA pATha sahita carcA karavAnI pUrI taiyArI viSe kahetA paNa te mATe zAMtipUrvaka, hA hA karyA vinA sAmA pakSanI rAjIkhuzI hAya te carcA karavAnI IcchAthI ja--paNa te anI zakayuM nahi. te vakhatenA ApaNA caritranAyakanA keTalAMka vAkaye te hajI guMjI rahyA che. "tame badhA jANeA che ke, AjakAlanA jamAnA
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 yugavIra AcArya jude che. loko ekatA cAhe che. pitAnA hakene mATe prayatna kare che. hindu-musalamAna eka thaI rahyA che. aMgreja pArasI, hindu ane musalamAna badhA ekaja dayeya mATe saMgaThita thaI rahyA che. A rIte duniyA te AgaLa vadhI rahI che. khedanI sAthe kahevuM paDe che ke AvA samayamAM paNa keTalAka vicitra svabhAvanA manuSya-ApaNAja bhAIe dasa kadama pAchaLa haThavAno prayatna kare che. Aje to badhAe eka thaI keAI samAja, dharma ane rASTranA kalyANanuM kArya karavuM joIe." A cAturmAsamAM muMbaImAM keTalAMka kalyANakArI kAryo thayAM-zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA makAnane mATe lagabhaga eka lAkha rUpIyAnuM phaMDa thayuM. A uparAMta nAnA gAmanA maMdiranA jirNoddhAra mATe sArI rakamanuM phaMDa bheguM thayuM. vizeSamAM A samaye pATaNa jaina maMDaLa beDi ga mATe eka phaMDa cAlu thayuM ane temAM paNa lagabhaga rUpIyA eka lAkhanuM phaMDa thayuM. dhArmika kAryo paNa ghaNAM thayAM. muMbainA leke kahe che ke A be puNyAtmAonA pratApe A cAturmAsamAM je AnaMda AvyuM, je je kakANakArI kAryo thayAM, je zAsananI zobhA vadhI, tathA dharmanI prabhAvanA vadhI teTalI pahelAM kadI nahi thayelI. pravakajI mahArAja ane ApaNu caritranAyakane anyaanyane AtmIyabhAva te ati ghaNe atyuttama ane prazaMsApAtra hatA ja. ApaNA caritranAyakane sIdhA paMjAba javAnI Ava
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . . - - - - - - - - muMbaImAM kalyANakArI kAryo 375 zyakatA hatI. zrIsaMgha paMjAbanI vinaMtio vAraMvAra AvatI hatI. tethI te bhAyakhAlAmAM pravartakajI mahArAjanI vidAya laI ziSya parivAra sAthe Ape vihAra karyo. paMjAba pahecavAnI dhUma AgaLa AgaLa vihAra cAlu hato, paNa kSetrasparzanA baLavAna hoya che. Apane vicAra AvyuM ke mArgamAM 1008 zrI zAMtamUti zrI haMsavijayajI mahArAjanA darzana karI, temane maLIne jaIe to sAruM. paMjAba eTale dUra gayA pachI e vRddha mahAtmAnAM darzana durlabha thaI jaze. manomana sAkSIvALo hisAba thaze. ahIM teo Ama vicAra kare che, tyAM zrI haMsavijayajI mahArAjazrIne patra AvyuM. temaNe eja bhAva darzAvyuM hatuM ke Apane paMjAba javuM che, tethI te jaladI jaladI jaI rahyA che paNa amane maLyA vinA na jaze. jiMdagIne bharose ze! Aja che te kAle na hoya, maLavuM bane na bane, tethI avazya maLIne AgaLa vadhaze. tamAra-amAre sneha saMbaMdha e madhura che ke tamArA milanathI AnaMda AnaMda thaze. teo to pahelethI vicAra karI rahyA hatA, temAM mahArAjazrIne Adeza AvyuM. teozrI ziSyamaMDaLa sahita mAtara gAmamAM mahAtmAnA caraNamAM pahoMcI gayA. eka sAthe deva ane guru bannenA darzanano lAbha thayo. banne munirAjene A sneha saMmilana bahu ja AnaMdajanaka thaI paDayuM. vidAyano samaya Avye ne vihAranI taiyArI thavA lAgI tyAM zrI haMsavijayajI mahArAjazrIe sUcanA karI ke
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 yugavIra AcAya mAre amadAvAda javuM che. tyAMnA saMghanI vinaMtI che. Apa paNa amadAvAda padhAryA nathI. ApaNe sAthe vihAra karIe. thoDA divasa sAthe rahevAnA anyAanyane lAbha maLaze. pachI huM vizeSa Agraha nahi karUM. amadAvAda tarapha vihAra thayA. amadAvAdamAM banne mahAtmAonuM sAvADAnI pALanA zrAvakAe khUba dhAmadhUmapUrvaka svAgata karyuM. jhaverIvADamAM vagheADA AvatAM amadAvAdanA suprasiddha zeTha lAlabhAI tathA zrI maNIbhAInA mAtuzrI zrI gaMgAbahene zrI haMsavijayajI mahArAjazrIne vinaMtI karI. Apa zahera cheADI ekAntamAM kayAM jAgme che ? kRpA karIne ahIM ja sthiratA karo. ' '' huM jarUra ahIM sthiratA karata, paNa kuNusAvADAnA bhAI Ane huM vacana ApI cUkayA chuM. thoDe vakhata tyAM rahIne pachI ahIM AvIzuM, tamane thADA ja bhUlI jaIzuM ? '' zrI 'savijayajI mahArAjazrIe khulAso karyAM. (6 bhale, Apa luNasAvADA padhAre, paNa zrI valrabhavijayajI mahArAjane te| ahI sthiratA karavAnI AjJA kare. amane temanA tA lAbha maLe." gagAmAtAe rastA kADhaceA. gaMgAbahenanI bhAvanAne mAna ApavuM paDayuM, ane ApaNA caritranAyake ahIM ujamakhAinI dha zALAmAM sthiratA karI. gheADA divasa pachI ahIMthI vihAra karavAnA
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 377 muMbaImAM kalyANakArI kAryo vicAra karyo paNa amadAvAdanA AgevAna tathA bhAIo -bahenenI eTalI badhI hadayanA bhAvapUrNa vinaMti thaI ke mahArAjazrIne mAsuM rahevA pharaja paDI vaLI zrI haMsavijayajI mahArAjanI anumati paNa eja rahI. udayapuranA zrI saMghanI vinaMti pahelethI hatI A5 te tarapha javAnA paNa hatA paNa spazanA balavAna hoya che.
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSmInI capaLatAne citAra [40] bhavya zrAvake! A vakhate tamArA rAjanagaramAM dhananI gaMgA vahe che. Aje tamArI pAse lakSmI nAcatI kudatI AvI rahI che. tamArA bALako te hIrAmetIne ghughare rame che. tamArA bhAgya camakI rahyAM che, paNa jarA bIjI tarapha paNa draSTi karavI ghaTe. jyAre tamAre tyAM AnaMda AnaMda vatI rahyA che tyAM tamArA keTalAka bhAIo-sAdhamabhAIo duHkhI che. te lAMbo hAtha te zuM kare paNa pitAnI paristhiti paNa jaNAvI zakatA nathI. tamane te temanI daridratAne khyAla paNa nahi Ave paNa vAta sAcI che. meM pote ghaNA bhAIone pUchIne khAtrI karI che. lakSmI te caMcaLa ane capaLA che te tame paNa jANe che. Aje kaDapati hoya te kAle bhikhArI banI bese che. A vyApAra ja evI jAtanA che. A taka che dhanane sadupayega karavAnI. tame
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ 371 lakSmInI capaLatAno citAra te paNa jANe che ke kAtila meMghavArI ApaNA madhyamavanA ane garIbavarganA lokone prANa kheMcI rahI che. dhanane sadupayega-garIbanI bhalAI mATe kharcAtuM dhana-pAkamAM sAthe Avaze. huM te asamartha sAdhamI bhAIonI sahAyatAmAM sAcuM sAdhamIvAtsalya samajuM chuM. sAMbhaLe, paryuSaNanA chellA divasa sudhI karavuM hoya te karI tye, anyathA pastAze. pachI kaheze ke ame dhanano sadupaga na karyo." "mahArAja sAheba ! ApanI vAta mAnya che. paNa A vakhate nagarazeTha hAjara nathI, nahi te kArya AraMbha thai jAta" keTalAka AgevAnoe pitAnI IcchA jaNAvI. bhAgyazALI ! tame zarU karI de. zeThajI Avaze eTale temane jaNAvI devAze. AvA Avazyaka kAryamAM zeThajI thoDAja nA pADavAnA hatA ?" mahArAjazrIe kAryanI upagItA batAvI sAheba ? amArA zaherane e rivAja che ke nagarazeTha vinA keIpaNa kArya zarU ja na thAya." " sArI vAta." mahArAjazrIe baparanA vyAkhyAnamAM Avela nagarazeDane paristhiti samajAvI. nagarazeTha ! Aje savAranA vyAkhyAnamAM sAdhamI bhAIone udyogadhaMdhe lagADavAne kAMIka pejanA karavA vicAra thaye hate. tamArA rAjanagaramAM jyAre eka tarapha pisAnI choLo uDe che tyAre bIjI tarapha tamArA ja bhAIo
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 yugavIra AcAya du:khI du:khI dekhAya che. te viSe tame zuM dhAre che ? " " sAheba! ahI' amadAvAdamAM te koi garIba dekhAtuM nathI. badhAnI pAse sArA paisA che. jo Apa sAhema pAse koI Ave te mArI pAse mekalaze. seA sene te huM dhaMdhAmAM lagADI daiza. vizeSa Avaze te paNa vyavasthA thaI raheze." nagarazeThe bIjo ja raste darzAvye. mahArAjazrI jANatA hatA ke uccakulIna kuTue kevI rIte peAtAnA divase vitAvatA hatA. lAMbe hAtha tA thaI ja kema zake? vaLI majUrI paNa kema karAya. hA, kAMI udyoga maLe te jarUra karI zakAya. paNa A rIte vAta te havAmAM ja rahI. mahArAjazrI trIjI' bele paNa zu? ApaNA caritranAyake te zrImatAne cetAvyA hatA. lakSmInI caMcaLatAne citAra ApyA hatA. dhananA dUvyanA uttama mAM darzAvyeA hateA. samAjanAM kalyANanI lAkheNI ghaDI AvyAnI agamacetI ApI hatI. eTaluM ja nahi paNa bhaviSyanI gheADIghaNI AgAhIne izAre paNa karyAM hatA. sujJa manuSyAne te eTaluM basa hatuM, paNa mahAmAnI vANI para kAie dhyAna na ApyuM. samaya AvI paheoMcyA. paryuSaNa pUrAM thayAM ne savatsarInA pAraNAne divase jyAre khajArA ughaDayAM tyAre khajAranI rUkhaja adalAi gai. bhAvA gaDagaDI gayA. hajArAnI uthala pAthala thaI gaI, aneka lakhapatie meTI kheATamAM AvI paDayA. pachI te kAMI ja na karI zakavA mATe pazcAtApa thavA lAgyA paNa samaye samayanuM kAma karyuM.
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSmInI capaLatAno citAra 381 * vyAkhyAna samaye zAnI TIpa cAle che?" vyAkhyAnamAM kAgaLa pharate jaI mahArAjazrIe pUchayuM. sAheba !tapasvIjI mahArAjanI tapazcaryAnI nirvina samAptinA upalakSamAM aThThAimahotsava karavAnI sau bhAI enI bhAvanA thaI che." AgevAnoe khulAso karyo. evA utsavanI zuM AvazyakatA che. tapasvIjI to Ajanma tapasvI che. temanA saMyamane te dhanya che. navakAranI tapasyAmAM ra5-25 ane 35-35 upavAsa temaNe karyA che. eTaluM ja nahi paNa traNatraNa upavAse pAraNuM karIne varasItapa karyo ane vihAramAM paNa te tapa cAlu hatuM. dasa dasa paMdara paMdara mAIlanA pahADAnA vikaTa vihAramAM teja A varasatapa karI zake. eTale temanA tapanI kAMI navAI nathI." mahArAjazrIe tapasvIjI zrI guNavijayajInA tapanI, yazagAthA saMbhaLAvI. sAheba ! tyAre te amArI pavitra pharaja thaI jAya che ke AvA advitIya tapasvIjInI tapazcaryAnuM udyApana jarUra thavuM joIe." paNa te mATe vyAkhyAnamAM TIpa karavAnI zI jarUra !" "sAheba ! amArA zaheramAM rivAja che ke je upAzrayamAM adhika tapasyA thAya te upAzrayamAM AvavAvALAnI pharaja che ke te TIpa karIne pAsenA zrI jainamaMdiramAM aThThAI mahotsava kare."
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 yugAra dhAryuM "vAta te bahu sArI che. prabhubhakitanI barAbara jI zreSTha vAta kaI! bhakita karavI ete tamAruM kartavya che. paNa tame je mAga rahaNa karyo che te mane bilakula pasaMda nathI. huM nathI icchate ke mArI sAthenA sAdhunI tapane mATe TIpa karIne aThThAmahotsava karavAmAM Ave." ma ra jazrIe jarA makakamatAthI saMbhaLAvyuM. sAheba ! Apane jo Azaya che. te jarA kRpA karI samajAvaze?" AgevAnoe jarA gabharAIne pUchayuM. bhAgyazALIo ! amadAvAda jevuM rAjanagara-je jainanagara kahevAya jyAM lakhapatione toTo nathI. jyAM moTebhAge meTI milavALA ne meTI paDhIovALa, jeno che tyAM eka sAdhunI tapasyAnA utsava mATe ADa rADa nAnI TIpa karavI te tamane ThIka lAge che? ahIM je bhAIbahene Ave che temAMthI moTo bhAga sAdhAraNa vaga che, pramANe vAraMvAra nAnI moTI TIpa thAya te pachI A sAdhAraNa vagane vyAkhyAne AvavAnuM baMdha karavuM ke zuM karavuM ? zraddhA -bhakitathI AvanAra bhAIbahenone zaramAzaramI pamAM bharAvavuM paDe paNa pachI bIjI vakhate to teone upada choDavA vakhata Ave. mArI vAta khoTI hoya te tame ane jarUra samajAvI zake che. mahArAjazrIe pitAnA AzayanI spaSTatA karI. sAheba! ApanI vAta bilakula yogya che. paNa karavuM zuM ? kAma te karavuM ja rahyuM. TIpa siva.. je zuM upAya ?" AgevAnoe muzkelI batAvI.
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSmInI capaLatAne citAra 383 " eTalA mATe te huM AvA kAne Avazyaka nathI samajate. ATha ATha AnAnI TIpa tA haragIja pasaMda karavA yogya nathI ja. sAdhAraNa varga para A rIte mejo paDe che ane te AvA meghavArInA vakhatamAM vAravAra thatI TIpamAM Ape paNa kevI rIte? sAcA upAya te e che ke pAMca dasa zrImate maLIne te kharca Ape." mahA rAjazrIe upAya matAnyeA. " kRpAnidhAna ! Apa kacAM amArA zrIma tene nathI jANatA. teo upAzraye Avaze nahi. ane Avaze te meTI meTI vAte sivAya karavA dharavAnuM kAMI nahi. Apane te tAjo ja anubhava che. Ape svAmIbhAI enA uddhAra mATe vicAra batAvyA ane te dalIleAthI uDAvI devAmAM AvyA. " gRhasthoe paristhitinI ceAkhavaTa karI. "" " bhAgyavAne ! te pachI saMtoSa mAne, huM te mAnuM chuM ke TIpa te nahiM ja thAya. hA, huM eka vyavahAru upAya sUcavuM. ahIM AvavAvALA javerI bhegIlAlabhAI ane zeDa puMjAbhAi dIpacaMda de bhAgyavAnA temanI icchA vadhe te eka eka divasanI pUjAne khaca Ape. ATha bhAgyavAnA te maLI raheze. pUjAnuM kAma e rIte patI jaze. ! aThThAi mahAtsava gheADA kharcamAM ane sahelAIthI AnaMdapUrvaka thai rAke che. " mahArAjazrIe vyavahAru upAya sUcavyeA. A vAta adhAne gamI. ATha gRhasthe!e A javAma dvArI nadathI upADI lIdhI ane aThThaImaheAtsava zrI mahAvIra svAmInA deramAM adhika utsAha ane anadathI thaye.
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcA ApaNA caritranAyakanI vyavahAru draSTi, sAdhAraNa kuTuenI paristhitinA khyAla, TIpaSTapArAnI kheATI rIta, zrImatenI meTAi, sAmAnya janatAnA dhaprema, zraddhA ane upAzrayamAM vyAkhyAna mATe AvavAnI umeda kaI rIte TakI rahe, ane teone kAIpaNa jAtanA nakAmeA ejo na paDe ane khukhIthI tevA kAmanA ukela kema thaI zake vagere dIrghadraSTi ApaNe AvA nAnA dekhAtA paNa Avazyaka prasa'gemAMthI joI zakIe chIe. 34 eka tyAgI, saMsArathI alipta ane jJAna, dhyAna, tapa, ane kriyAmAM magna munirAjane jyAre saMghanA sAmAMnyamAM sAmAnya--sAdhAraNa sthitinA zrAvakAnA--sAdhIka bhAIonA--temanI paristhitine--temanI kaTubika dAne temanA bALabaccAnA--temanI dhama zraddhAnA ane temanA uddhAranA vyavahAru vicAra karatA ApaNe joie chIe tyAre kharekhara ApaNane temanA AtmAmAM rahelA auDhAya ane janapada prema mATe bhAre sanmAna utpanna thAya che. zAntamUrti zrI vijayajI mahArAja tathA pa. mahArAja zrI saMpatavijayajI tathA ziSya praziSya parivAra sahita gheADe! samaya luNasAvADAmAM sthiratA karI tyAM zrAva kAne upadezAmRtanuM pAna karAvatA rahyA. tyAMthI pAMjarApoLanA upAzraya AvyA jethI paraspara AvavA javAnuM anI zake. koikeI divasa ApaNA ritranAyaka zAMtamUrtinI sevAmAM sapiravAra paheAMcI jatA. koikoi vakhata zAMtamUrti zrI haMsavijayajI mahArAja ApaNA caritranAyakanI khamara
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 385 lakSmInI capaLatAne citAra laI jatA. ekaja vaDedarA zaheranA be muniratnanuM milana prasaMge prasaMge hRdayane AnaMda ApanAra banatuM. bannenA mana praphullita rahetA. bannenA hRdayamAM eka avarNanIya AnaMda ubharAto ane netro sajaLa thaI jatAM. ekaja zaheramAM A comAsuM-A milana paheluM ane chelle nIvaDyuM. dhanya milana ! dhanya baMdhuprema! dhanya tyAga ! panyAsajI mahArAja zrI saMpatavijayajI mahArAjanI kRpAnA phaLa svarUpa temaNe amadAvAdanA cAturmAsamAM amArA caritranAyakanA suziSya munizrI lalitavijayajI (hAla AcArya zrI vijaye lalitasUrIzvarajI) tathA munizrI vidyAvijayajI ( hAla AcArya) ne mahAnizIthanA ane bIjA ziSyane bIjA yogehana karAvyA hatA. saM. 1974 nuM batrIsamuM comAsuM amadAvAdamAM samApta thayuM. ahIM Ape paM. zrI saMpatavijayajInI preraNAthI anitama tIrthaMkara bhagavAna zrI mahAvIra svAmInI paMcakalyANaka pUjA banAvI ane amadAvAdanI yAdagiri kAyama rAkhI. amadAvAdathI kArataka vadI 7 nA divase Ape vihAra karyo. zAntabhUti zrI hasavijayajI mahArAja tathA paM. mahArAjazrI saMpatavijayajI mahArAja naroDA sudhI sAthe AvyA. aneka bhAI bahene paNa AvyA hatA. ApaNA caritranAyakanI banAvelI paMcatIthI pUjA tyAM bhaNAvavAmAM AvI ane sAdhama-vAtsalya paNa thayuM.
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcA ApaNAM caratranAyake zAntasUti zrI ha`savijayajInI vidAya lIdhI. vidAyanuM dRzya adbhuta hatuM. bannene paraspara advitIya prema, akRtrima zraddhA ane chellA milane madhAne gadyadita karI mUkayA. zrAvaka-zrAvikAnI AMkheAmAM paNa azru umaTI AvyAM. 38
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma pracArakane pukAra [ 41 ] * [ . 1975 nA kArtIka sudI 9nA lakhelA rAjapUtAnA jaina zvetAMbara prAntika konpharansanA ma`trIne eka patra ApanI pAse AvyeA hateA. te patramAM zrI je. zve. prA. kenpharansanA prathama adhivezanamAM kareleA TharAva hatA. A adhivezana zrI laiSi pArzvanAtha svAmInA tItha leAdhi ( mAravADa ) mAM sva. bAbu khatrIdAsajI bahAdura mukIma kalakattAnivAsInA suputra bAbu rAjakumArasiMhajInI adhyakSatAmAM thayuM hatuM. A patra kharekhara jaina samAjanI paristhitinuM sAcuM digdarzana karAve che. muni mahArAjonu kartavya zuM che? eka dhanetA--dhama rakSaka--dharmAMcAya ane dharma pracAraka ke dhama prasAraka samAjane mATe zuM zu karI zake tenuM A lAMbA DarAvamAM hUbahU byAna ApyuM che temAM jaina samAjanI dharma pracArakane sAcI pukAra che. ] '' pUjya, " A kAnpharansa dhamapracAra tathA naitika sudhArane
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 yugavIra AcArya mATe muni mahArAjAonuM A rAjapUtAnA prAntamAM vicaravuM ati Avazyaka mAne che. muni mahArAjAo tathA sAdhvIjInuM A prAMta tarapha bahuja ochuM dhyAna jeIne kheda pragaTa kare che ane teone savinaya prArthanA kare che ke zAsanonnatine mATe munigaNa A prAntamAM kaThina parisiha hovA chatAM vicare." mahAtman ! A patra rAjapUtAnAnA saMghanI taraphathI ApanI sevAmAM mekalavAmAM Ave che ane rAjapUtAnA nivAsI sarva saMghane vicAra tathA IcchA pragaTa kare che. ApazrIthI e vAta chUpI nahi hoya ke samasta bhAratanI jaina jAtine lagabhaga 3 bhAga A prAMtamAM ja vase che ane mukhyatve zvetAMbara jaina lekonuM te A prAnta ghara che. jemAM sauthI moTI osavAla jAti je Aje prAyaH badhA prAntamAM vistarelI dekhAya che tenuM A janmasthAna che. eka samaya evo hato jyAre A prAntanA gAmegAmamAM munirAjo tathA sAdhvIonA vihAra thatA hatA, paNa kheda sAthe jaNAvavuM paDe che ke arvAcIna kALamAM jaina jAtinA A mukhya bhAga tarapha amArA pUjya dharmanetA munigaNa udAsIna thaI gayA che. jyAre gUjarAta prAntanA eka eka nagaramAM ghaNA ghaNuM munirAja cAturmAsa kare che, jyAre nAnA nAnA grAmanivAsI paNa munigaNanA sadupadezathI bharelA amRtavacananuM sadaiva pAna kare che tyAre A jaina zvetAMbara jAtinuM ghara koNa jANe kayA hIna karmodayathI munigaNe dvArA kevaLI bhagavAna
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma pracAraka ne pukAra 39 nanA tAravAvALA vacanethI sadAne mATe vaMcita rahe che. gAmanuM te pUchavuM ja zuM paNa moTAM moTAM zahere paNa mahArAjenAM cAturmAsa vinA varasethI khAlI paDyAM che. dayAnidhi ! jenazAsanane mATe tenuM pariNAma ati ahitakara thayuM che. saMghamAMthI bhakita, zraddhA tathA dhAmika jJAna dina pratidina ochuM thatuM jAya che. jaina dharmanA tathI te leke anabhijJa thaI ja gayA che. keTalAMe jainamaMdire apUja, saMbhALa vinA paDayAM che. svadharmI vAtsalya, lokasevA, dharmapracAra, paropakAra Adi samyakatvanA guNone dinapratidina hAsa thaI rahyo che. dharmakAryamAM dravya kharacAvAne badale pApakAryomAM paisA kharacAye jAya che. dharmAnusAra AcaraNa paNa rahyuM nathI. kayAM sudhI kahIe, badhuM dinapratidina bhraSTa thatuM jAya che. ahiMsA vrata (dayA) te te A prAntanA loko tyAMsudhI bhUlI gayA che ke pitAnI nAnI nAnI bALAonuM bALapaNamAM ja lagna karIne te bALAo ane tenA bALaka pati para alpa AyumAMja karAla kALanuM AkramaNa karAve che. athavA te vRddhanI sAthe nAnI nAnI kanyAone bAMdhIne bALAono bhava bagADe che. dayALa munigaNa! je Apa eka vakhata vastIpatrakanA te riporTa tarapha draSTi karo te Apane mAlUma paDaze ke A prAntamAM A dayAdhamI osavALa jAtinA kevA hAla thaI rahyA che? eka sabhAgyavatI strIonI sAthe pAMca vidhavA strIo joIne tene AMsuo na Ave? AmAMthI
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 690 yugavIra AcArya ghaNI bahenane te peTa bharavAnI paNa jogavAI nahi hoya temaja lagabhaga badhI strIonI dhAmika zikSAne to kaze prabaMdha cheja nahi. kRpAnidhi ! A evI vAta nathI ke je tarapha karuNAsAgara munigaNenuM dhyAna kheMcAya nahi. vidhavAonI adhika saMkhyA hovAthI jainenI saMkhyA ochI thAya che eTaluM ja nahi paNa AjakAlane samaya jatAM jAtinA cAritrapatanane paNa bhaya rahe che. jyAM cAre tarapha vilAsapriyatA, ezaArAma vagere pazcimI sabhyatAnA belabolA che, jyAM jAtimAM pratyeka harSanA avasara para patita vezyAnuM mAne che, jyAM dhananA madamAM, zikSAnA abhAvamAM tathA paMcAyationI azakitane kAraNe kuritra manuSyonI saMkhyA vadhatI jAya che, jyAM dhArmikajJAna tathA dharmane ta para jAgRta zraddhA cheja nahi, jyAM puruSa potAnI AkharI maMjila-vRddhAvasthAmAM paNa eka bheLI kanyA sAthe lagna karavAmAM pAchI pAnI karato nathI, eTaluM ja nahi paNa eka pachI eka ema traNa cAra lagna kare che-AvI dazAmAM A bALavidhavAonI meTI saMkhyAne mATe pitAnA satItva dharmanuM pAlana karavuM dinapratidina kaThina thatuM jAya che. zAsanadIpaka! A jaDavAdanA pratirodhane mATe, cAritrahIna puruSanI saMkhyA ghaTADavA mATe, alpAyuM yuvakanI prANurakSAne mATe, vidhavAone bacAvavA mATe, hajAre bALAonA jIvana sudhAravAne mATe Apa ahiMsAdharmane pracAra karI zake che. je pazupakSI paNa jaina dayA tathA
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma pracArakane pukAra 391 munigaNAnI jIvarakSAnI himAyatane pAtra bane che te zu abhAgI manuSya ane vizeSa karIne paramAtmA mahAvIrana upAsaka A jIvadayAne mATe ceAgya nathI zuM? kAMi nahi te zAsanane jIvaMta rAkhavAnA hetunI draSTie munigaNe A tarapha khUba dhyAna devu joI e. " samAjauddhAraka! sane 1901 thI 1911 sudhI-- mAtra 10 varSanA samayamAM A prAMtamAM sekaDe pAMca TakA sakhyA ghaTI gai che. jyAM pratyeka jainane dhAmikajJAna ane nAnI vyavahArika zikSaNa maLavuM joIe tyAM pacAsa TakA puruSa ane 98 TakA strIo kevaLa nirakSara che, jyAM sayamI jIvana vyatIta karavAvALA jainA dIrghAyu hAvA joIe tyAM asaMyamI jIvanane kAraNe amArI AyuSya mAtra 25 varSa sudhInI gaNAya che. jyAM pUrvakALamAM amArA dAnavIre A delavADAnA mahAna kalAmaya maMdirane mATe peAtAnI lakSmIne sadupayoga karatA, hatA tene badale Aje te amArA dhanika peAtAnu dravya mAtra vilAsapriyatAmAM khacI nAMkhe che, ane peAtAnAMja bALakA ane svadhamI bhAI enA maLakAnI zikSAne mATe jarUrI kharca maLatuM nathI. kayAM sudhI kahIe ! amAru naitikajIvana dinapratidina bagaDatuM jAya che. " pUjayava* ! A upara jaNAvelI truTione dUra karavAne mATe munigaNanA upadeza tathA prayAsanI bahuja AvazyakatA che. munigaNa peAtAnA carcAtrakhaLathI zikSApracArane mATe ghaNuM ghaNuM karI zake che, jenAthI khIjA badhA zagA
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ 392 yugavAr AcAya dUra thaI zake che. rAjapUtAnAnA gharagharamAM zikSAne pracAra karavA te munigaNeA mATe dula`bha cheja nahi. jyAre ame pratyakSa joIe chIe ke dhArmika mahAtsavAne mATe munigaNanA upadezathI hajAro rUpIA kharca thAya che te ame evI kalpanA nathI karI zakatA ke zikSApracArane mATe --jenA upara amArAM dharma, karma ane samasta jIvana nirbhara che-tenA prayAsa niSphaLa thAya. satya tA e che ke tyAgIonA upadezanA prabhAva anupama ane atulanIya hAya che. " zraddheya ! jo munigaNa A prAMtane A rIte cheDhI ja deze te jainazAsanane meTu nukazAna paheAMcaze. A jainadhamanI hAni ane jAtinA hAsanI javAbadArI Apa pUjyavAne zira raheze. kAraNa Apa dhama netA che, dha rakSaka che, saMghane mATe geApAla che. ane eTale ja zAsananI javAbadArI munigaNa sivAya keAnA para hAI zake ? mahAmAnya ! e vAta paNa eTalIja sAcI che ke A kSetramAM parisaha ahu che, A kSetramAM garamI paNa vizeSa paDe che, retImAM paga baLe che, kAI kAI gAmemAM te AhAra te nahi paNa pANInI jogavAI paNa nathI maLatI, zrAvakAmAM Adarabhakti paNa nathI, e badhuM A prAMtane mATe kahevAmAM Ave che. paNa pUjyavaya ! A pirasaheA kAnamAM khIlA mAravA, jagalAmAM zaradI-garamI sahana karIne dhyAnAvasthAmAM rahevu, athavA sapanA DaeNza ke kapALa para agni saLagAvavA vagerenA du:sahu parisaheAthI te adhika kaThina nathIne ! paramAtmA mahAvIra ApanA Adaza che, mekSi
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 dharma pracArakane pukAra Apane uddeza che, sAMsArika Adhi, vyAdhine upAdhi ApanI sAme che. te je munivaroe kaMcana-kAminI tathA saMsArI sukhene tyAga karIne cAritra aMgIkAra karyuM che tevA Apa pravarene svayaM mekSaprApti tathA zrI saMghanA kalyANane mATe prayAsa karavAthI keIpaNa parisaha rokI zake kharo ! kadApi nahi. "zAsanarakSaka ! je munigaNe potAne uddeza, prabhunA vacane ane saMghanA kalyANa tarapha dhyAna Ape te amane pUrNa vizvAsa che ke A prAMtane mATe Apa ATalA badhA udAsIna rahI ja na zake. pUjyavarya! kevaLa saMtAnanAM saMsArI sukhane mATe yuddhamAM lAkho manuSya potAnA prANa Ape che, te samasta jAtine mokSamArga para laI javAne mATe amArA tyAgI munivare sAmAnya parisothI bhayabhIta thaIne A prAMtamAM vicaravAne mATe acakAya e zuM cagya che? pUrvakALamAM A prAMtamAM munigaNe vicaratA hatA ane Aje paNa sthAnakavAsI sAdhu vicare che, te zuM Apa jevA munivarene mATe A prAMtamAM vicaravuM adhika duSkara che ? dharmanAyaka ! zAsanannatine mATe, dharmanI rakSAne mATe, jainajAtine pharIthI jainadharmaniSTha banAvavAne mATe Apa munivaranA kaThina parizramanI AvazyakatA che. eTale ja rAjapUtAnAnA zrIsaMghanI A konpharansa dvArA Apane savinaya prArthanA che ke A cAturmAsa samApta thayA pachI Apa A tarapha padhAravAnI kRpA karaze ane A prAMtanA gAme
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ 394 yugavIra AcArya gAme, nagare nagarane sarvajJanA vacanAmRtathI guMjAvI ane lokomAM dharmaprati jAgRtazraddhA utpanna karIne teone satya mArga para lAvavA yathAzakti prayatna karazete zrIsaMgha ane saMsAranuM kalyANa thaze. e paNa savinaya prArthanA che ke A kalyANakArI kAryane mATe keIpaNa gAmanA nimaMtraNanI paNa Apa vATa na jaze. "pUjyavarya! agnimAM senAnI, saMkaTamAM viradhIranI ane parisahamAM dharma daDhatAnI parIkSA thAya che. Ityalama" ApaNA caritranAyaka to samAja kalyANane mATe, dharma pracArane mATe ane jainazAsananI unnati mATe paMjAba jevA dezamAM, paMjAbanA gAmaDAomAM-gUjarAta ane mAravADamAM vihAranA, gocarIpANInA ane bIjA TADhataDakAnA aneka parisaha sahana karI vicarI rahyA hatA. temanA jIvananuM dhyeya AtmakalyANa to hatuM ja paNa AtmakalyANanI sAdhanA sAdhatAM sAdhatAM bhagavAna vIranA ahiMsA dharmane saMdeza gAmegAma, zaherezahera ane prAMte prAMtamAM sUNAvI samAjanI samunnati sAdhavAnuM mahA kalyANakArI kArya paNa temanA lakSyamAM hatuM ane te mATe yathAzakaya badhA prayatna karavAmAM pitAnA sukhasagavaDa ke gocarIpANIne paNa temaNe kadI vicAra karyo hate. " jaina samAja-pachI te paMjAbano hoya ke mAravADa, gUjarAtane hoya ke saurASTrane. dakSiNane hoya ke mevADane, te samAjanA AbAlavRddhanI jAgRti e ApaNA caritranA
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma pracArakane pukAra yakanuM prathama kartavya rahyuM che. A rAjapUtAnA konpharansanI prArthanA temanA hRdayamAM vasI gaI. Ama te jyAM jyAM jatA, je je pradezamAM vicaratA tyAM koI ne kAMI zAsana hitanuM kArya thatuM ja thatuM paNa jyAre A dardabharI prArthanA samAjanI pukAra temaNe sAMbhaLI tyArathI "paMjAbanI rakSA nI javAbadArI hovA chatAM teo rAjapUtAnAmAM ziSyamaMDaLa sahita vikaTa parisihe sahana karIne paNa vicaryA ane rAjapUtAnAnI jaina samAjanuM kalyANa sAdhavA anekavidha pejanAe karI ghaNuM zAsanennatinAM kAryo sAdhyAM. "trikAla vaMdaNu." keTalAka gRhasthoe rAtre AvIne vaMdaNa karI. dharmalAbha ! tame pATaNathI Ave che ke? "mahArAjazrIe dharmalAbha ApI prazna karyo. sAheba ! mahesANAja AvavuM hatuM, paNa kAryavaza te vakhate na AvI zakAyuM. Apa pATaNane cheDIne nahi jaI zake. amArA zrIsaMghanI icchA che ke ApazrI pATaNa padhArI pachI sukhethI paMjAba padhAro." AgevAnoe prArthanA karI. "tamArI vAta to sArI che, paNa amadAvAdathI zAMtamUrtithI judAI letAM bahuja vasamuM lAgyuM. teone apUrva prema ane amAre bannene parasparane Aptajana jevo saMbaMdha bhU bhUlAtuM nathI. vaLI mahesANAthI pATaNa AvavA vicAra paNa karyo hato paNa mahesANAmAM paM.
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ 396 yugavIra AcArya (AcArya) mahArAjazrI siddhivijayajI mahArAjanA darzana nane lAbha maLe temaNe paNa snehapUrNa hRdayathI mAre satkAra karyo. AgrahapUrvaka thaDe vizeSa reko. tethI tAraMgA mATe utAvaLa hovAthI pATaNa mulatavI rahyuM. vaLI pAlaNa puranA gRhasthane paNa atyaMta Agraha che. " mahArAjazrIe khulAso karyo. paNa sAheba! pATaNa AvyA sivAya to nahi cAle. Apa gUjarAtamAM padhAre ne pATaNane cheDIne Apa cAlyA jAo temAM amArI gurubhakti lAje, vaLI Apa te paMjAba jeTale dUradUra vicaraze pachI ApanA darzanane -amRtamaya upadezane lAbha amane kayAre maLaze ? amArI vinati mAne ane ahIMthI ja pATaNa tarapha padhAre " AgevAnoe bhAvapUrvaka prArthanA karI. bhAgyavAna ! tamArI vinatine mAna ApyA sivAya nahi cAle. tame te paTaNI rahyA. juone rAtrinA bAra vAgavA AvyA paNa tame te badhA besI rahyA che. tamArI bhakti ne bhAvanA huM jANuM chuM. Akhare te tame zraddheya pravartakajI mahArAjanA bhaNavelAne ! bhale, vIsanagarathI pATaNa thaIne jaIza." mahArAjazrIe chevaTe pATaNa mATe saMmati ApI. badhAne khUba khUba AnaMda thayo. ahIMthI vihAra karI visanagara padhAryA. visanagaranA zrIsaMghanI bhakti ane utsAha paNa anere hato. temane paNa Agraha hato ke mahArAjazrI vizeSa rahe to sAruM paNa zuM upAya! paMjAba javAnuM nahota to jarUra gUja
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama pracArakane pukAra rAtaneja lAbha Apata, vIsanagarathI vihAra karI pATaNa padhAryAM. pATaNe apU svAgata karyuM, pUjA--prabhAvanA vagerethI saMghe peAtAnI bhakti pradarzita karI. vadhAre te rahevAya tema hatuM nahi. vihAranI taiyArI karI tyAM pATaNanA adhikArIo tathA nagarajanoe sArvajanika vyAkhyAna mATe prArthanA karI ane e divasa vizeSa rekAI javuM paDayuM. 397 < dAnadhama " uparanuM sArvajanika vyAkhyAna evuM te prabhAvazALI ane preraNAtmaka hatuM ke zrotAonA dila DAlI UThayAM ane tyAMja duSkALa pIDitAne mATe sAta hajAra rUpIA lakhAI gayA. pATaNanA sUbA sAhebe te sabhAmAM jaNAvyuM keH-- mahArAjazrInA upadeza preraNAtmaka che. duSkALa--pIDite mATenuM phaMDa zarU karAvI. teozrIe ApaNane RNI karyAM che. dAnavIre A phaMDane sArI madada Apaze te janatA para mahAna upakAra thaze ane A mahAtmAnA pavitra upadezanuM sAcuM sAka thaze. 66 muni mahArAjazrI lalitavijayajI mahArAjazrIe TaMkAra karI pATaNa nivAsIene jaNAvyuM hatuM ke " cArUpa prakaraNane lIdhe pATaNamAM je thADuMghaNuM manaduHkha dekhAya che tenA ukela lAvavA prayatnazIla thavuM joI e. A duSkALa kuMDamAM pATaNanA sarva kAmanA mahena bhAioe yathAzakita phALo ApavA joIe. pATaNanuM nAma gujarAtanA itihAsamAM jevuM suprasiddha che, tenI kIti paNa tevI ja TakAvI
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 yugavIra AcArya rAkhavI joIe ? pATaNathI vihAra karI cArUpa padhAratAM tyAM 300 thI 400 bahena bhAIo ApanI sAthe AvyAM. cArUpane mATe eka uttama siMhAsananI jarUra hatI. mahArAjazrIna upadezathI tyAMja rUpIA 400) thaI gayA. cArUpathI vihAra karI metrANu padhAryA. metrANAmAM pAlaNapura zrIsaMghanA AgevAne pharI vinaMti mATe AvyA. jagANAmAM AvatAM upAdhyAyajI mahArAjazrI vIravijayajInA kAladharma pAmyAnA samAcAra maLavAthI zekasabhA thaI ane pAlaNapuranA zrI saMgha taraphathI paMcakalyANakanI pUjA bhaNAvavAmAM AvI. mAgazara vadI 10 nA divase pAlaNapuramAM praveza karyo. zrIsaMghe utsAhapUrvaka ApanuM svAgata karyuM. pAlaNapuramAM traNa prasiddha AcArya pravaranI mUrti enI pratiSThA karAvI. AcAryazrI somasuMdarasUrijI, jagad guruzrI hIravijayasUrIjI tathA AcArya zrI vijyAnaMdasUrIzvarajI. mahArAjazrIe vyAkhyAnamAM jaina samAja,jaina zikSaNa ane jaina saMsthAo viSe upadeza Ape. pAlaNapura jevA zaheramAM eka jaina chAtrAlayanI AvazyakatA upara khUba vivecana karyuM. A uparathI "zrI pAlaNapura jena vidyAlaya" mATe sAru phaMDa thayuM. Aje te e saMsthA ThIkaThIka pragati sAdhI rahI che. ekAda varSamAM te te saMsthA pitAne rajatamahotsava ujavaze.
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma pracArakane pukAra pAlaNapurathI tAraMgAi, kuMbhArIyAjI, Abu, acalagaDha bAmaNavADA, thaI pIMDavADA padhAryA. pIMDavADAmAM keTalAka varSothI zrAvakomAM Apasa ApasamAM kaleza cAlatuM hatuM, mahArAjazrIe te jANyuM ane AgevAnone belAvI te viSe carcA karI. varasenuM mane mAlinya ApanA upadezarUpI amRtajaLathI dhovAI gayuM. ahIMthI nANAbeDAne raste thaI rAtA mahAvIranI apUrva yAtrA karavA mATe nirNaya karyo.
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmanI prabaLatA [ 42 ] (trinA chelle prahara cAlatA hatA. gAmanA loke sIDI UMgha letA hatA. koI koI vakhata kUtarAMnA raDavAne avAja AvatA hatA. vacce vacce cekIAtAnA hAkoTa: saMbhaLAtA hatA. aMdhakAranA kALAM dhAmAMmAM eka vaDalA nIce pAMca cha mANasA dhImedhIme vAta karatA hatA. nAyake ubhA thaIne badhAne peAtAnI pAchaLa AvavA izArA ka ane mayA cAlavA lAgyA. HH 27 A nALA nIce dhAmA nAkhAne ! nAyaka jevA dekhAtA eka mANase badhAne UbhA rAkhI nALA nIce sa'tAI javA sUcanA karI. " kAI bIje raste te jAna nahi jAyane ?" bIjAe zakA atAthI. '' nA, nA, jAnane AvavAnA Aja rastA che. pAke pAye khakhara che." trIjAe javAba ApyA.
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ phanI prabaLatA 66 baMdUka tA bharelI che ke " eke pUchyuM. taiyAra--badhuM taiyAra che. " bIjAe taiyArI batAvI. ' jAna sAthe vaLAvIA haze hA, mATe pahelAM teneja lejo jhapATAmAM " trIjAe sUcanA karI. '' HH Aja te ghaNA divasanI dAjha kADhavI che. hamaNAM te! AvuM meTuM khAja maLyu ja nathI. ghareNAM ne kapaDAM je kAMI maLe te badhuM paDAvI levu' che. " nAyake ceAjanA atAvI. 401 66 elA, upara thaIne jotA kharA, gADAM dekhAya che? savAra te thavA AvyuM. have te ahu vAra thaI." eke tapAsa karavA jaNAvyuM. " gADAM te nathI paNa kAi pAMca cha mANase AvatA dekhAya che. " "L jAnanA ja mANase haze. khabaradAra, AgaLa vaLAvIA haze. pAchaLa jAnanAM gADAM AvatAM haze. jojo hA, kharAkhara dama mAro, khaMka bharI rAkho. badhuM paDAvI ja levu che. ". " are tAruM bhaluM thAya! A tA kAI khAvA jevA lAge che. jAna kAM rahI? " " huve te kAMsudhI besI rahevuM ? lUMTA je hAya te, maLyuM te kharuM, bhega enA.'' ane paDakArA thayA. 26
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 yugavIra AcAya " khaDe raheA. je kAMI pAse hoya te cheADI DhA, nahi paDaze. " adhAe AgantukAne gherI te mArapITa karavI laI paDakAra karyAM. " are bhAI! ame sAdhu chIe. amArI pAse kAMI nathI. " " kAMI nathI zuM, je hoya te mUkI do. jAnanI rAha joI ne thAkI gayA. "" 46 paNa amArI pAse te A paherelAM kapaDAM~ hAthamAM rahelAM lAkaDAnA vAsaNa ane khabhA paranAM pustakA sivAya kazuM nathI. ' " are pelI gADImAM rUpIA haze rUpIA. " ame sAdhue rUpIA paisA na rAkhIe. '' " bhale je hAya te cUpacApa ApI de. '' "" tr tuM kema uMcAnIcA thAya che. talavAra myAnamAM rAkhaje hA nahi te khAra vAgI jaze. " A badhuM joIne sAthenA sipAIne gusse thayelA joI lUTArAoe mIka atAvI. 66 A sAdhu-mahAtmAonuM tame nAma paNa kema laI zake ? " sipAie talavAra kADhIne saMbhaLAvI dIdhuM. ema, ubhA rahe tuM te letA jA. sipAi para jorathI charAnA ghA karyAM. sipAI bebhAna thai nIce paDaye, 77 HH " cAle have jaldI karo. badhuM mUkI deze, ''
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ 403 karmanI prabaLatA "tamAre je joIe te tame laI jAo. nakAmA amane herAna zA mATe kare che ? sAdhuone lUMTavAthI bhagavAna rAjI nahi thAya." ApaNA caritranAyake paristhiti vicArI lIdhI. ane eka pachI eka badhuM ApI dIdhuM. elA A te amArA bhagavAna che." eka sAdhu mahArAje sthApanAcArya nIce mUkatAM kahyuM. AvA te bhagavAna hoya ! e te kaI kIMmatI cIja che." "bhalA mANasa be kapaDAnA TukaDA to A pithIo bAMdhavA Apa " be TukaDA sivAya badhuM choDI daye. A pothIo laI jAo." "eya vANIyA ! lAva tArAM kapaDAM, keTalA rUpIA che? ApI de, nahi te vagara maphatane mAra khAIza." lakSamIcaMda nAmanA zrAvakane paNa lUMTI lIdho. DAM pustake, lAkaDAnA pAtra, be sthApanAcArya sivAya badhuM laIne lUMTArA cAlyA gayA. jatAM jatAM be munirAjo tathA lakSmIcaMda haMsAjIne paNa IjA karatA gayA. cale, have banavAnuM hatuM te banI gayuM. jevI karmanI prabaLatA, pilA sipAInI jarA khabara laIe. bicArAne charI vAgI che ane bebhAna thaI gayA jaNAya che." lUMTArAne gayA pachI ApaNA caritranAyake rAjapUta
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 yugavIra AcArya sipAInI pahelI khabara lIdhI. mAdhusiMga ! kema che bhAI ! jarA AMkhe khelIza. pANI pIvuM che?" ApaNuM caritranAyake sipAInI pAse besIne tene jakhama sApha karyo. "mahArAja! Ape mane bacAvI lIdhuM. nahi te ahIM mAruM koNa che?" tuM kaI vAte mUMjhAIza nahi. ame badhA tArA ja chIe. " Apa jIvadayApratipAlaka che. sAkSAt dayAmUrti che. mArA jevA sipAInI Apa mahAtmA AlI seva kare che! dhanya che ApanI sAdhutAne." bhAI ! samaya para kAma na Ave te manuSya ja nahi. tyAre ame te sAdhuo chIe." are ! paNa huM abhAgI Apane lUTArAnA trAsamAMthI bacAvI na zake." mAdhusiMga! emAM tAro ze deSa ! kamanI gati vicitra che. te keIne paNa nathI cheDatuM. rAjA ke mahArAja, sAdhu ke saMta, amIra ke garIba badhA jIvo karmAdhIna che." ApaNA caritranAyake karmanI prabaLatA darzAvI. ane DIvAre badhuM maMDaLa AgaLa vadhyuM. "are ! A te kevA leke. AvI ThaMDImAM ughADe zarIre cAlyA Ave che." bIjApuranI bajAramAM AvatA munirAjone joI Azcarya pAmate eka zrAvaka bo.
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmanI prabaLatA 405 " zeTha jhaveracaMdajI! jIe te! A koI sAdhue lAge che, paNa jaina sAdhue AvA vezamAM te| na hoya. ' bIjA zrAvake zeTha jhaveracaMdajIne pUchyuM. " zAjI ! kahe| na kahe! paNa e jaina sAdhue ja che. are Amane meM kahI joyA paNa che. hA, hA, yAda AvyuM. A te parama kRpALu muni mahArAjazrI vallubhavijayajI ja che. are A zI dazA ! " muMbaInI cadAjI khuzAlacaMdrajInI peDhIvALA zeTha jhaveracaMdajIe ApaNA caritranAyakane oLakhI kADhayA. gurudeva ! A zI dazA ! are Apa dayAnidhAna ! ahI. A sthitimAM ? " zeTha jhaveracaMdbhajI DhoDI AvyA ne gurudevanA caraNane sparza karatAM sajaLa netre eTalI UThayA. " jevuM vidhinuM vidhAna, karmInI prabaLatA evI ja DAya che. upAzrayamAM cAle. tyAM badhI vAta karIzuM. " gurudeva ! A kapaDAM AdinA dharmalAbha Ape. bIjI jarUrI vastune khapa hAya tA jaNAvaze." 29 (6 CC ' sAhema ! geAcarI mATe padhAro." gAmanA zrAvake AvI pahoMcyA. jarUrI kapaDAM Adi AvI gayAM. geAcarI thai. parizrama ne parasahuthI thAkelA munirAjoe ArAma lIdhe ane AgevAnA AvyA. kRpAnidhAna ! A parisaha zI rIte Avye." zeTha jhaveracaMdajIe pUchyuM. " veDAthI rAtA mahAvIranI yAtrA mATe nIkaLyA. 66
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya rastAmAM eka nALA pAse pAMca cha lUTArAe amane gherI lIdhA. rAjapUta sipAI sAme thaye te tene charIthI ghAyala karyAM. sAthe zrAvaka hatA tene paNa lUMTI lIdhe. vAta te ema hatI ke lUTArAe kAI jAnanI rAha jotA beThA hatA paNa jAna te kAI khIje raste cAlI ga eTale khIjAelA lUTArAoe amane pIDayA. ame ghaNuMe kahyuM ke ame sAdhue chIe paNa sAMbhaLe ja kANu ? cALapaTTA sivAya badhuM lai gayA. thoDAM pustaka, pAtra ne sthApanAcAya rahevA dIdhAM. " ApaNA caritranAyake TrakAmAM parisahunI vAta kahI sabhaLAvI. 406 HH ,, A ThaMDImAM bhAre trAsa thayeA haze, sAheba ? " are bhAI, e trAsanI zuM vAta karavI ! ThaMDI havA cAlatI hatI. zaradInI meAsama, paheravAne mATe mAtra ceLapaTTA, sipAI ghAyala thayelA te bicAre paNa mAthAmAM sakhta ghA hovA chatAM himmata karIne amArI sAthe cAlyuM. rastA paNa kasATI kare tevA. mahA muzIkhate tamArA gAmamAM AvyA. bhAI ! amAre te e luTArUone upakAra ja mAnavA rahyo. kemake emanA pratApe amene zItaparisahu sahana karavAnI A taka maLI. " mahArAjazrIe thADA samaya ahI sthiratA karI. mahArAjazrInA upadezathI leAkeAdhakAOmAM pravRtta thayA. keTalAka samayathI ahI e pakSa paDI gayA hatA. gevAnAne khelAvI tene samajAvyA ane 'saMpa karAvye. jJAnapracAranI dRSTie eka pAThazALA sthApana karAvavAmAM AvI.
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ phanI prabaLatA mahArAjazrI sAthe je rAjapUta sipAI hatA tenI bIjApuranA zrIsa Mghe bahu sArI sAravAra karI. te sA thaye! eTale guru mahArAjanA AbhAra mAnI peAtAne ghera gayA. 403 A samAcAra vAyuvege zaherezahera ane gAmegAma pahoMcI gayA. mahArAjazrInA bhakatA, paMjAba vagerenA zrIsaaA tathA AgevAne nA patrA ane tArA AvavA lAgyA. keTalAka sadyAe te mahArAjA jodhapUrane A bAbatanI cAkkasa tapAsa karavA tAra upara tAra karyAM. kalakattAthI zeTha sumeramalajI surANA Adi, bIkAnerathI zeTha lakhamIcaMdajI keAcara tathA nemIcaMdajI kAcara Adi, pAlIthI zrI cAMdamalajI chAjaDa Ardi, paMjAma ludhiyAnAthI lAlA hukamIcaMdajI tathA bAbu hukamIcaMdajI, akhAlAthI lAlA gagArAmajI, jAmanagarathI zeTha meAtIcaMda hemarAja temaja vaDAdarA, pAlaNapura, ajamera, seAjata, byAvara, gujarAMvAlA, ziyArapura, kasUra, lAhora Adi gAmeAthI ane AkhI goDavADanA bAvana gAmeAnA ghaNA gRhasthA sukhazAtA pUchavA AvI gayA. mahArAjA pratApasihajI zahere zaheranA tArA joI ne cakti thaI gayA. eka divasa temaNe peAtAnA vizvasta mANasane pUchyuM. dara A keANa puruSa che. jene mATe ATalA badhA tArI AvyA kare che. AkhA hiMdustAnanA leAkeA khaLabhaLI UThayA che enuM zuM kAraNa ? "
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 yugavIra AcArya "garIba paravara ! jaina lekenA e mahAn dharmaguru che. dharmAtmA che. temanA lUMTAvAthI gAmegAmanA lokone bahu AghAta thaye che." hAtha joDIne te sAMbhaLelI hakIkata kahI saMbhaLAvI. sara pratApasiMhajIe teja vakhate polIsa aphasarane hukama Apyo ke mahAtmAnA lUMTArAone pakaDI lAvo ane teone sakhta sajA kare. aneka prayatna pachI eka mANasa pakaDAye. pachI te bIjA paNa pakaDAyA ane teone sakhta sajA karavAmAM AvI. A duHkhada ghaTanA sAMbhaLI gurubhakta muni mahArAjazrI lalitavijayajI tathA temanA ziSya munizrI prabhAvijayajI moTAmeTA vihAra karI gurudevanI sevAmAM AvI pahoMcyA. gurudevanI A paristhiti svayaM gurudevanA mukhe sAMbhaLIne gurudevanA AvA parisaha mATe udAsa thaI gayA. yAda Ave kalpasUtrane prasaMga. bhagavAna mahAvIra svAmIne parisaha-bhagavAnanI karuNadaSTi, bhagavAnanI samatA, parisaha sahana karavAnI zakti ane bhagavAnanA parisahane jANIne sukhazAtA pUchavA Avela IndrAdi rAjA mahArAjA. sajaLanetre gurudevane dhanyavAda ApavA lAgyA. svAmIjI ! ApanuM nAma sAMbhaLI Avyo chuM. ApanA vacanAmRta sAMbhaLavAnI icchA che." "sAheba! sevADI ne luNAva vacce eka nAnuM rama
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ kamanI prabaLatA 404 gara nAmanuM gAma che. tene jAgIradAra che. dharmiSTha che." eka gRhastha oLakhANa ApI. jAgIradArajI ! tamArI bhAvanA prazaMsanIya che. huM jarUra tamAre tyAM thaIne jaIza. beghaDI dharmacarcA karIzuM paNa A badhAnI tamAre mahemAnagati karavI paDazene?" mahArAjazrIe vineda karyo. - svAmIjI! evAM mArAM bhAgya kayAMthI! ApanI kRpAthI lIlAlahera che. ApanAM pagalAMthI mAruM ghara pAvana thaze." mahArAjazrI vihAra karIne ramagara padhAryA. sevADIthI keTalAka bhAIo sAthe hatA. luNAvathI paNa keTalAka bhAIo mahArAjazrIne levA AvyA hatA. jAgIradArajIe te mahArAjazrInuM khUba sanmAna karyuM. nadI kinAre vizALa vaDa nIce beThakanI vyavasthA karI. jhADa nIce ArAmathI besI gayA. mahArAjazrIe jIvana sAphalya ane jIvadayA viSe amUlya upadeza Apyo. jAgIradArajIe badhAnA khAnapAnanI vyavasthA karI ane jaMgalamAM maMgaLa karI dIdhuM. guru mahArAjane vihArane samaya thayo tyAre jAgIradAre caraNamAM praNAma karI raja mAthe caDhAvI ane pitAne kRtakRtya mAnavA lAgyA. pote paNa vihAramAM badhAnI sAthe rahyA ane, "mArA A jaMgala jevA gAmamAM mahAtmAnA puNya prabhAvathI AnaMda AnaMda chavAI rahyo. mAruM jIvatara sudharI gayuM." AvA vicAra karatA karatA gurudevanI vidAya joI rahyA.
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ = mabhUmine uddhAra [43] ja deva! ame bIjApurathI ApanI sAthe chIe. amArI vinati mAne ane sAdaDImAM comAsA mATe nirNaya Apa." sAdaDInA gRhasthoe prArthanA karI. "mAre javuM che paMjAba ane comAsuM ahIM karuM te pachI paMjAba kyAre pahoMcAya !" sAheba ! Apa mabhUminI dazA te jarA jue. cAre tarapha ajJAnarUpI aMdhakAra phelAyela che. vahema ane rUDhInA jALAM lAgelAM che. dravyano durupayoga thaI rahyo che. dharmazraddhA paNa DagatI jAya che. Apa jevA dharmanAyakanAM pagalAM thayAM che to amAre uddhAra karo." tamArI vAta barAbara che. paNa zuM thaI zake !" dayALu ! ema kema kahe che ! Apa De vakhata sthiratA karo. ane marUbhUminA bepAMca zaheromAM ApanI amRta vANI varasAve. pachI Apa joI zakazo ke amArA
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ marubhUmine uddhAra 411 marubhUminA putre paNa dravyanA upayogamAM kAIthI pAchA paDe tevA nathI. ,, " kRpAnidhAna ! jyAre A bhAI A ATale badhe Agraha kare che te temanI vinati para vicAra karavA joie." zrI lalitavijayajIe prAthanA karI. * javAbadArInAM kAmeA paNa saMbhALavAnA che ne !" ApI lalitavijayajI mane ApaNA Traka caritranAyake samajAvI dIdhA. zrI lalitavijayajI ma.nI bhAvanA hatI ke marubhUmine uddhAra thAya te kevuM sAruM ! mAravADa deza badhA dezeA karatAM bahu ja pAchaLa che. vidyAmAM te zUnya samajI lye. vaheme paNa eTalA badhA ke na pUche! vAta. paNa gurudevanI paMjAba javAnI utkaTa icchAthI te vizeSa na kahI zakayA. ApaNA caritranAyake paNa samajI lIdhuM ke jo zrI lalitavijayajI sAthe haze ne! kadAca badhAne rokAI javuM paDaze. tethI temane khAlIthI pAMca sAdhuonI sAthe pAlI mAkalI ApyA. panyAsa sAhanavijayajI, samudravijayajI Adi sAdhue te udayapura ceAsAruM karI pAlIthI bIkAnera tarapha AgaLa vadhI cukayA hatA paNa vijApuravALI ghaTanA sAMbhaLI pAchA pAlI AvI gayA. ane zrI lalitavijayajI Adi emane maLyA paNa bhAvIbhAva tA mithyA nathI thatuM tema ApaNA caritranAyakane marUbhUmimAM rahevuM paDayuM. eTaluM ja nahi paNa zrI lalitavijayajI, 5' sAhanavijayajI Adi munirAjone pAchA khelAvI levA paDayA ane marubhUminA uddhAranA javAma
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41ra yugavI2 AcArya kAryanuM maMgaLa muhUta paNa thayuM. "dayALu ! Apa amArI vinatine mAna ApI eka divasa mATe paNa ahIM padhAryA che e amArAM dhanabhAgya. paNa amArI lAMbA samayanI pyAsa eka divasamAM kema chIpe? kRpA karI mAsAnI amArI vinaMti mAnya rAkhe. marUbhUmi para mahAna upakAra thaze." sAdaDInA AgevAne atyaMta Agraha joI eka divasa mATe Avela gurumahArAjane zrAvake e vinaMti karI. mahAnubhAvo ! tamArI vinaMti huM mAnya rAkhata. paNa bIkAnerane mATe varasethI zeTha sumeramalajI surANA Agraha kare che. tyAM kAMIka vizeSa kArya paNa thavAnI AzA che. pachI paMjAba paNa javuM che. paMjAbane zrIsaMgha barAbara pAMca varSathI vinaMti karI rahyo che. dareka cAturmAsamAM paMjAba zrIsaMghanA judA judA gAmanA AgevAne AvatA rahe che. have te jaladI javuM joIe." ApaNA caritranAyake spaSTatA karI. guruvarya! mApha karaze. ame te jADI buddhinA kahevAIe, zuM paMjAba ane bIkAneranA zrAvake ja Apane vizeSa priya che? amArI gaNanA zrAvakamAM che ja nahi zuM? amane amArA dharmane ane guruone prema nahi hoya." AgevAnee mananA bhAva vyakta karyA. bhAgyazALIo ! tamAre A Agraha ja batAve che ke, tamAre zrIsaMgha devagurune atyaMta bhakta che. tema chatAM
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ marubhUmine uddhAra mAre kahyA sivAya nathI cAlatuM ke tamArI bhUmimAM ajJAnabhareluM che. tame jJAnapracAra mATe prayatnazIla nathI. paMjAkhanA zrAvake jJAnapracAranA bhAre parizrama kare che. khIkAneramAM te mATe prakhadha thavAnI taiyArI che. tethI te tyAM javAnI IcchA che. mane te! tamArI bhaktithI vidyApracAra vadhAre priya che. tame paNa vidyApracArane mATe parizrama karatA hai te ceAmAsuM ahIM paNu karavA taiyAra chuM. mAre mATe te badhA sthAna ane badhAM zrAvake samAna che. mAtra thave joie dhama-jJAnanA udyAta. mabhUminA uddhAra jJAnapracAramAM che. che tamArI hiMmata ? " mahArAjazrIe peAtAnA hRdayanI jJAnapracAranI utkaTa IcchA jaNAvI. 413 " sAheba ! amArA dezanA--amArA bALakonA-- amArA saMghaneA ane amArA mAravADa--gADavADanA uddhAra thatA hAya te ApanI AjJA pALavA mATe ame taiyAra chIe. batAve ame zuM karIe ? " AgevAna e mIDuM jhaDapyuM. " geADavADamAM eka vidyAlaya sthApita kareA. geADavADanI AsapAsanA gAmeAmAM tenI zAkhArUpI pAThazALA khAle. ane temAM tamArAM khALakone zikSaNa maLe tevI vyavasthA karo. jue te kharA ! pAMca dasa varSamAM marubhUmimAM seMkaDA bALako ajJAnarUpI aMdhakAramAMthI jJAnanA prakAza meLavI tamArAM kuTubenI unnati sAdhanArA thaze. jJAnane prakAza AvyA eTale rUDhI, vahema ane ajJAnanA nAza thaze." 4 guruvarya ! ApanI sUcanA amane gamI che. AjJA
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 yugavIra AcAya heya te ame aMdara aMdara salAha karIne Apane jaNAvIe. Apa kRpAnidhAna padhAryA che. je geDavADanA bhAgya haze te jarUra kAMIka amalI kArya thaze ja. " AgevAnoe mahArAjazrInI sUcanA para vicAra karavA cheDe samaya mAge. jarUra, tame badhA maLIne vicAra karo. AgevAne kaI bAkI hoya te bolAvI lyo ane zuM thaI zakaze te jaNAvo. keI sAruM kArya thatuM hoya te huM paNa rAjI thaIza." AgevAne nIce AvyA. bepAMca bAkI rahelA AgevAnane paNa belAvI lIdhA. gurumahArAjanuM Agamana, geDavADanA uddhAranI ane khAsa karIne jJAnapracAranI gurumahArAjanI bhAvanA, vagere para khUba vicAro thayA. badhAnA manamAM mahArAjazrInI yejanA utarI ane tyAM ne tyAM phaMDanI zarUAta thaI gaI. vAta vAtamAM to rUpIA sATha hajAra bharAI gayA. badhA AgevAnone utsAha AthI vacce ane mahArAjazrInI pAse AvyA. taraNatAraNa! Apa te amArA sAcA uddhAraka che, amane svapnamAM paNa khyAla nahoto ke ApanI vANImAM A camatkAra haze ane amArA badhAMnAM hRdaya udAra thaI jaze. paNa gurudeva ! kharekhara A te Azcarya thayuM. thoDA ja samayamAM ame rU. 60000) nuM phaMDa kayuM che ane e to zarUAta che. ApanI kRpAthI lAkha rUpIA to ahIMthI ja thaI jaze. AsapAsanA gAmamAM prayatna karavAmAM
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ 415 mabhUmine uddhAra Ave te bIjA eka lAkha thaI jAya. guruvarya! have amArI prArthanA svIkAro. cAturmAsa mATe anumati Apo." AgevAnee bhAvapUrvaka prArthanA karI. bhAgyazALIo ! tamArA pUrvajonI udAratA ane gharmazraddhAnuM A pariNAma che. jANe che ke tamArAja pUrva puruSoe lAkhe ne karaDe dhamauta mATe kharcA che. tame tenA ja suputra che. dharmakAryanI jemaja jJAnapracAranuM kArya paNa mahattvanuM che. tamArI bhaktine dhanya che. have te comAsuM karyA sivAya javAya nahi. zrIsaMghanA Agrahane mAna ApavuM e mArI pharaja che." AgevAna ane bIjA zrAvako mahArAjazrInI anumatithI AnaMdathI nAcI uThayA. "kezariyAnAthanI jaya." jaina dharmanI jaya, " " gurumahArAjanI jaya." "vallabhavijayajI mahArAjanI jaya" nA jayanAda thavA lAgyA. AnaMda AnaMda chavAI rahyA. sAdaDInA baccA baccAmAM DarSanI lahera laherANuM. zrI lalitavijayajI Adine te pAlI mokalI dIdhA DatA ke rakhene zrI lalitavijayajI goDavADanA bheLAbhalA kenI prArthanAthI bheLavAI jaI comAsA mATe Agraha kare ane pitAne zekAI javuM paDe. paNa banyuM ulaTuM, pite jJAnapracAranI cejanA rajU karI ane sAdaDInA bhAIone utsAha joI prasanna thaIne sAdaDImAM comAsuM karavA samaMti ApI ane paMnyAsa sehanavijayajI ane zrI lalitavijayajI Adine pAchA sAdaDI bolAvI lIdhA.
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ 413 te prasaMge lakhela patra jANavA jeve che. ..............sAdaDInA zrIsaMghe mAravADanA ajJAna-- aMdhakAra dUra karavAnuM khIDu' uThAvyu che. eka lAkhanI rakama sAdaDImAM thaI jaze. sATha hajAra te lakhAI gayA che. kadAca lAkhathI paNa vadhAre rakama thaI jAya te! Azcaya nahi. sAthe sAthe ahInA paceAnA AgevAnAe vacana ApyuM che ke teo goDavADanA gAmAmAM ApaNI sAthe cAlaze ane krUDanI vRddhi mATe prayatna karaze. teone te pAMca lAkha rUpIAnI AzA che. ane prayatna pUrepUre karavAmAM Ave te AMkaDA dasa lAkhe paNa pahoMce. A jAtanA saMghanA utsAha joI ne me' cAturmAsa mATe saMmati ApI che. have tame AgaLa na jazeA, thADeA samaya tyAMnA zrIsadyane dharmopadeza sa'bhaLAvI vihAra karAne tame badhA ahI AvI jaze. ahIM sukhazAtA che. tyAM badhA sukhazAtAmAM haze. ' yugavIra AcAya khIkAnera zrIsaMghane pUrNa AzA hatI ke mahArAjazrInuM cAturmAsa ahI ja thaze paNa sAdaDInA cAmAsAnI vAta sAMbhaLI tyAre bhAre du:kha thayuM. zrIsa`gha kayArathI gurumahArAjanA AgamananI rAha joI rahyA hatA. tya te A samAcAra AvyA ane AzA nirAzAmAM palaTAI gaI. zeThe sumeramalajI peAtAnA vRddha pitA ane bIja dasabAra AgevAnA sAthe bIkAneramAM ja cAturmAsa karAdhavAnI sAgraha vinaMti karavA AvI pahoMcyA. gurudeva ! bIkAneranA AbAla vRddha Apa kRpa. 26
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMjAba zrI saMdha tathA AtmAna da jaina gurUkuLa sAda DI : 1988
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaDIyAlAgurU (paMjAkha) praveza-mAMgalika samaya 1996
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ 417 mabhUmine uddhAra junI rAha joI rahyA che. jyAre Apa padhAro ane ApanA darzana karI pAvana thaIe. Apa te ahIM ja rokAI gayA. have zuM thAya ! Ape te amane AzAmAM ja rAkhyA." zeTha sumeramalajIe duHkha vyakta karyuM. "surANAjI! tamArI prArthanA te mArA hRdayamAM che. huM te tyAM ja AvatA hatA. juone zrI lalitavijayajIne te ravAnA paNa karyA." te pachI pAchaLathI zuM thayuM?" sAdaDInA zrIsaMghane Agraha te hate ja paNa mArI icchA te bIkAneranI hatI. tyAM jJAnapracAra mATe prayatna paNa thatA sAMbhaLyuM hatuM." sAheba ! te mATe te ame badhA taiyAra chIe. Apa hukama kare te ahIM ja ame te kAma mATe vacana ApIe. paNa Apa tyAM padhAre te ApanI sudhAbharI dezanAthI hajArone badale lAkho thavA saMbhAvanA che." surANAjIe khulAso karyo. tamAro prema ane bhakitabhAva huM jANuM chuM. tame dhAro te karI zakaze. paNa have tame joI zake che ke mabhUmimAM paNa jJAna-pracAranI eTalI ja balake vizeSa AvazyakatA che. bIkAneramAM te hajI jJAna-pracAra ThIka ThIka che ane vizeSa thaze. zrIsaMghe eka ja divasamAM sAdaDImAMthI sATha hajAra ekaThA karyA che, prayatna cAlu che; to tame jarA dhIraja rAkhe. huM ahIMthI vinAvilaMbe tyAM ja AvIza." mahArAjazrIe spaSTatA karI. 17.
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 yugavIra AcAya gurudeva! have te zuM thaI zake ? paNa kharekhara AthI mArI aneka zubha AkAMkSAonA killA tUTI paDayA. ApanA AgamanathI amArAmAM navI jAgRti Avata. huM kalakattAthI phUrasada meLavIne Apane mATe ja AvI gaye hatuM, paNa Ape je kArya upADayuM che te paNa samAjauddhAranuM kArya che, tema to kahevuM ja paDaze." hAtha joDIne surANAjIe potAnA bhAve rajU karyA. zeThajI! tame te samajadAra cho. jyAM dharmane vizeSa udyata thAya tyAM sthiratA karavI e mAruM kartavya che. mArA jIvanathI dharma ane jJAnapracAranI jeTalI sevA thAya teTaluM huM mArA jIvanane saphaLa mAnuM chuM. kSetraspazanA haze te AvatuM cemAsuM bIkAneramAM ja thaze." sAdaDIthI vidyAviyajI, samudravijayajI Adi sAdhuo ane keTalAka AgevAnone laIne Ape vaizAkha sudI 2 saM. 1975 nA divase vihAra zarU karyo. grISma Rtu, mAravADanA tapelA dhULa mATIthI bharelA rastA, lAMbA lAMbA ke, dUra sudhI gAma na maLe, vanaspatinI ThaMDaka te dUra rahI paNa chAMye nAme maLe nahi. paNa gaDavADanA uddhArane mATe ghANerAva Adi gAmamAM vicaratA, lokene dharmAmRta pIvarAvatA goDavADa mahAvidyAlayane mATe phaMDa karavA upadeza ApatA ApatA jeTha sudI ekamanA dine pIvANadI padhAryA. phaMDa mATe prayatna karyo. AgevAnone bolAvI upadeza Age paNa mAtra beja gRhastha e nAma lakhAvyAM ane phaMDa aTakayuM. mahArAjazrIe tenAM kAraNa jANavA prayatna
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ mabhUmine uddhAra 419 karyo ane saMghamAM keTalAka samayathI cAlatA kalezane lIdhe A badhuM thayAnuM jANI lIdhuM. bhavyajano ! Aja parama upakArI guru mahArAjazrI 1008 zrImad vijayAnaMdasUrijI mahArAjanI jayantIne pavitra divasa che. tamArA sAdaDInA AgevAne paNa Aje tamAre tyAM mahemAna che. amAro vicAra te bIkAnera cAturmAsa karI paMjAba pahoMcI javAne hate paNa sAdaDInA bhAIone Agraha ane utsAha joI huM rahI gaye. geDavADanI sthiti tame jANo cho. jyAre bIjA prAMta keLavaNamAM khUbakhUba AgaLa pragati karI rahyA che tyAre ahIM te amAvAsyAne aMdhakAra dekhAya che. tamArAM hajAro bALaka jJAnanA prakAza vinA aMdhakAramAM sabaDe che. jJAna vinA keIpaNa prajA, jAti ke dezanI unnati nathI ja nathI. ane vItarAga paramAtmAne A zAsanamAM kusaMpa zA ? tamane te zobhe kharuM ? tamArA pUrvajone yAda kare. keTakeTalAM dharmakAryo lAkhanA kharca karyA che. teoe prANane bhege dharmanI, dezanI. maMdiranI ane bhaMDAronI rakSA karI che mATe tame vicAra karo. kusaMpathI te saMgha chinnabhinna thaI jAya ane pachI dhImedhIme AkhA gAmanI paDatI Ave. huM te nimitta mAtra chuM, paNa amAre sAdhune dharma huM kema cUkuM. A kalezanI vAta sAMbhaLIne te huM samasamI rahyo chuM. AjanA pavitra divasanI yAdamAM badhA maLIne AnaMda-maMgaLa gAo." upadezanI bhAre asara thaI. AgevAne pIgaLI gayA.
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 yugavIra AcArya hAthajoDI gurumahArAjane kalezanuM samAdhAna karavA prArthanA karI ane Apa je pheMsale Ape te badhAne maMjura che tema pratijJApatra tyAMja lakhI ApyuM. mahArAjazrIe gocarI-pANInI paravA karyA vinA badhI mAhitI meLavI lIdhI. jarUrI pUrAvA ekaThA karI zAMtipUrvaka vicAra karI pheMsale Ape. te bahu ja vistArathI lakhela che. tene sAra mAtra atre ApavAmAM Ave che. pheMsale zrI vIraparamAtmane namaH sakaLa zrIsaMgha mahAjana pIvANadI nivAsI yogya. vallabhavijayanI taraphathI dharmalAbhapUrvaka sUcana karavAnI ke kSetra pharasanA vaza vihAra karatAM karatAM jeTha sudI ekame tamArA zaheramAM AvavuM thayuM. paricayathI jANyuM ke tamArA zaheramAM ghaNA samayathI kusaMpa cAle che. tenA kAraNe zaheramAM nAnAmeTAM taDa paDI gayAM che. upadezadvArA kusaMpane zamAvI devA prayatna thayo, ane tamArA hRdayamAM saMpanI bhAvanA jAgRta thaI. tame eka prArthanApatra lakhI badhAnA hastAkSara karI mane ApyuM ne huM je AjJA karuM te maMjura rAkhavA tame kabUla thayA. A uparathI meTA taDanA zA anepacaMdajI gulAbajI, zA. gulAbacaMda metIjI, zA. manA vALa, zA. anepacaMda punamajI, ane nAnA cAra taDenA zA, khumAjI bhANAjI, zA. phejAjI umAjI, zA. bhUtAjI talekajI ane zA. IMdujI gulAbajI kula ATha gRhastho nakkI karavAmAM AvyA.
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ 421 masabhUmine uddhAra A badhA bhAIone bolAvI mULa muddAo jANuM lIdhA tathA kayAre kayAre zuM zuM banyuM te paNa samajI lIdhuM. mAre pheMsalo meM niSpakSa dRSTie ghaDayo che. jo tame tenuM pAlana karaze te tame-tamAro zrIsaMgha-bALabaccAM badhA sukhI thaze ane dhamanI vRddhi thaze. A trIsa varSanA jUnA kalezanuM mULa kAraNa bhAdaravA sudI paMcamIne divase prativarSa zrI maMdira para dhajA caDhAvavAmAM Ave che tenA upara sAthi kADhavAne muddo che. covaTiyA kahe che ke prathama sAthie kADhavAne haka ghaNuM vakhatathI amAro che. zaheravALA loko kahe che ke je ghI AdinI belIthI dhajA caDhAve teja pahele sAthie kare, pachI cevaTIyA khuzIthI kare. paNa cevaTiyAne sAthIo pahele thatuM hovAthI keI belI belatuM nathI ane maMdiranI AvakamAM hAni thAya che. vAta bahu mahatvanI nathI. pahele sAthiye karyo te zuM ane pachI karyo te zuM ! paNa vAta mamata para caDhI gaI che. vAta vadhI gaI. adAlatamAM kAma cAlyuM. nIcenI adAlatamAM gAmavALAnA hakamAM pheMsale thaye. upalI adAlatamAM covaTiyAnA hakamAM pheMsalo thaye. AmAMthI manaduHkha thayAM. taDa paDayAM ane vAta vadhI paDI. adAlate te dharmazAstranI daSTie vicAra karyo ja nathI. - huM A kalezanI zAMti mATe nIce pramANe sUcanA 1 maMdiranI AvakanI daSTie covaTiyAne sAthie
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 yugavIra AcArya belIvALAnA sAthiyA pachI thavo jarUrI che. zarata e ke pAMca rUpiyAthI ochI belI na thavI joIe, nahi te cevaTiyAne sAthiye pahele thaze. AmAM maMdiranI A vaka paNa thaze ane adAlatanI AjJAnuM paNa mAna raheze ne saMghamAM zAMti thaze. 2 jyAre AkhA zahera samasta (saMgha-samasta) ne utsava hoya tyAre vaTiyAne ja sAbale rahe paNa kaI eka vyaktine utsava hoya to tene sAbela have joIe. pitAnI khuzIthI covaTiyA bIje sAbele rAkhe che temAM kAMI harakata jevuM nathI. 3 kuDAlanA lADu-lANa AdinI vyavasthA keIna sthAna para thavAne badale have pachI dharmazALA Adi paMcAyatanA makAnamAM karavI. 4 bhAMgane rivAja te manuSya jIvananI daSTie hAnikAraka hevAthI uDAvI devAmAM Ave che. AvA bUrA rivAjene te jaDamULathI ukheDI mUkavA joIe. 5 maMdirane bhaMDAra eka sAthe ja rahe. jude jude kaI pAse na rahe. tenI vyavasthAne mATe nIcenA cAra gRhastha pAse cAra kuMcIe rahe. 1 zA. kesarImala nemAjI 2 zA. ane pacaMda gulAbajI 3 zA, gulAbacaMda matIjI 4 zA. camanAjI pratApajI. vizeSa haMmezanA kAmane mATe 12 sabhyo kAyama karavAmAM Ave che. A eka eka gRhastha ekaeka mahine dekharekha rAkhavAnI javAbadArI leze. varasa pUruM thatAM bAre
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ mabhUmine uddhAra kara3 sabhya maLIne varSabharane hisAba karI saravaiyuM tapAsI pitAnA hastAkSara karaze. rU. pa0) sudhIne kharca sabhya karI zake. vizeSa mATe bArenI saMmatinI jarUra raheze. 6 zA. bhUtAjI tilakajIne tyAM paDI rahelI rakama mATe temaNe vyAja sahita rakamanI kaMThI banAvarAvIne caDhAvI che. tathA vadhelI rakama bhaMDAramAM ApI dIdhI che. paNa te mATe tapAsa karatAM spaSTatA thatI nathI. te bhUtAjI te bAbatanI khAtrI karAvI Ape temaja pAMca AnAne badale cha AnA vyAja gaNI Ape ane zrI maMdirajImAM eka pUjA bhaNAve. 7 kiraNIyA cAmara bAbata mULa gunhegAra hAjara na hovAthI tenI patnI pAMca rUpIA rokaDA Ape ane eka pUjA bhaNAve. 8 suzrAvaka rAmacaMdrajIne zAMtine mATe eka pUjA bhaNAvavA sUcanA karuM chuM. kAraNa ke temaNe mukhI tarIke ghaNe vakhata kAma karyuM che, temAM kaI kaI vakhata manaduHkha thayuM hoya to tenI zAMti Avazyaka che. hastAkSara muni vallabhavijaya saM. 1975 jeTha sudI 9 zanivAra, tA. ka-vyavasthApakAnI cuMTaNa traNa varSa mATe che. zA. IdujI gulAbajIvALA taDanI rakama bAkI che te turata bharIne rasIda meLavI che.
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya khIvANudIthI vihAra karI pAmAvA padhAryAM, ahIM paNa kalezAgni jAjavalyamAna hatA. tene zAMta karavA Ape bhAre parizrama senyA. ahIMthI zivagaMja Adi gAma ane zaherAmAM upadeza karatA khAlI gAmamAM padhAryA. mAlInA zrIsaMdhe Apane vinaMti karI ke ApazrI ahI cAturmAsa karavA kRpA kare| tA ame geADavADa vidyAlayane mATe eka lAkha rUpIA karI ApIe. paNa Apa sAdaDI mATe vacana ApI cUkavyA hatA tethI khAlI mATe te maMjUrI kema ApI zakAya ? pachI khAlInA zrIsaMghe anya munirAjo mATe mAlImAM cAmAsA mATe Adeza ApavA vinaMti karI. Ape ApanA ziSya paM. zrI sAhanavijayajI, munimahArAja zrI lalitavijayajI Adi pAMca munirAjene khAlI mATe AjJA ApI ane Ape sAdaDImAM ceAmAsu karyuM. 414 sAdaDImAM AnaMdapUrNAMka cAturmAsa pasAra thavA lAgyuM. sAdaDI, ghANerAva, khAlI, lAThArA, pe|mAvA Adi gAmeAmAM lagabhaga aThThI lAkha rUpIyAthI vizeSa phaMDa thayuM. bAlInA paNa sATha hajAra lakhAyA hatA, sAdaDInA teA lAkha upara thaI gayA hatA. sAdaDImAM ApanA upadezathI ' zrI jaina zvetAMbara kenpharansa"nuM adhivezana thayu. cAturmAsa samApta thayA pachI pASa sudI 2, 3 ne 4 nA divaseAmAM hoziyArapuranivAsI nAharageAtrIya AsavAlakulabhUSaNa lA. gujjaramalanA praputra lAlA dolatarAmajInA adhyakSapaNA nIce bahuja AnaMdapUrvaka konpharansane utsava thayA.
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhUmine uddhAra 425 ApaNuM caritranAyake kenpharansanA adhivezanamAM eka mananIya vyAkhyAna ApyuM hatuM. temAM nIce lakhelA viSayo para prakAza pADayo hato 1 mArA vicAra ane adhikAra 2 kenpharansanI AvazyakatA, 3 zAntinI yejanA vidyAnI khAmI dUrakaro pa kelejanI AvazyaktA 6 gujarAtI bhAIonI AzA choDI devI 7 mahAjana DAkU na bane 8 vItarAganI dukAnanA sAcA munIma 9 kartavyaparAyaNa thavuM joIe. 10 AtmAja paramAtmA che 11 ekatA ane udAratAnI AvazyakatA 12 pAThazALA-vidyAlaya-kalejathI phAyadA. konpharansanA adhivezanamAM Apane dhanyavAda Apate je TharAva sarva sammatithI pasAra thayuM hatuM te nIce ApavAmAM AvyuM che. parama pUjya munirAja zrI vallabha vijayajI mahArAja mAravADa geDavADa prAMtanA uddhArane mATe te pradezamAM zikSAne pracAra karavAne atyaMta kaThina parizrama karI rahyA che. A kArya kenpharansanA mukhya uddezane amalamAM lAvanAra che tethI tenI sAthe kenpharansa pUrNa sahAnubhUti batAve che temaja mahArAjazrIne aMtaHkaraNapUrvaka upakAra mAne che. temaja muni mahArAjene vinaMti kare che ke A rIte zikSAno prazna hAthamAM le Avazyaka che." ahIM Apane AcAryapada grahaNa karavA mATe gAmegAmanA zrIsaMghee ghaNe Agraha karyo paNa Ape kepaNa padavI mATe spaSTa InkAra karI dIdho. bAlImAM paM.
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4ra6 yugavIra AcArya zrI sohanavijayajInI pAse munizrI lalitavijayajI, munizrI umaMgavijayajI ane munizrI vidyAvijayajIe bhagavatI sUtranuM gadvahana karyuM. teone paMnyAsapadavI ApavAnI hatI tethI saM. 1975 nuM tetrIsamuM cemAsu sAdaDImAM saMpUrNa karI Apa bAlImAM padhAryA. bAlImAM apUrva svAgata thayuM. ahIM kArataka vadI 2 nA divase bAlInivAsI zrI kapuracaMdajI tathA zrI gulAbacaMdajI osavAlane dIkSA ApI. bannenA nAma muni devendravijayajI ane muni upendravijayajI rAkhavAmAM AvyAM. pahelA zrI umaMgavijayajInA ane bIjA zrI vidyAvijayajInA ziSya thayA. kArataka vada 5 nA divase ApanI adhyakSatAmAM munizrI lalitavijayajI, munizrI umaMgavijayajI, munizrI vidyAvijayajI traNe munirAjene gaNi ane paMnyAsapada paMnyAsajI zrI sohanavijayajI gaNie samArehapUrvaka ApyAM. A rIte ApanA parivAramAM cAre paMjAbI munirAje paMnyAsa banyA. bolImAM traNa dhaDAo hovAthI sAdhArmika vAtsalya baMdha thaI gayAM hatAM. paNa A avasare ApaNA caritra nAyakanA sadupadezathI traNa sAdhArmika vAtsalya thayAM.
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthIyAtrA ane madhu milana [ 44 ] ' yAnidhi ! huM zrI kesarIyAjInA saMgha kADhavA IcchuM chuM. Apa kRpA karI saparivAra zivaga ja padhArA tA mArI abhilASA pUrNa thAya. " zivagaMjanA zeTha gAmarAja phatehacade vadaNA karIne prAthanA karI. 66 gAmarAjajI ! tIrthayAtrAe te 9 bahu ja uttama kAya che. mana tenAthI pavitra thAya che. jagatanA duHkhA bhUlAya che. tInuM pavitra vAtAvaraNa manane pavitra banAve che. azubha Asrava rAkAya che. nirjarA paNa thAya che jethI meAkSamArga bahuja saraLa thaI jAya che. paNa tame jANNA che huM A samaye te geADavADathI bahAra nathI jaI zakatA. " ApaNA caritranAyake tIthaeNyAtrAnI mahattA batAvI, peAte lIdhelA kAmanI javAbadArInI dRSTie ahAra javAnI nA pADI.
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428 yugavIra AcArya "paNa sAheba ApanuM kArya te cAlu ja chene, saMghamAMthI AvyA pachI te thaI raheze. bIjuM kAMI nathI paNa mAre muMbaI ane raMgunamAM peDhIo che ane kapUrane moTe vepAra che. A varSe sAro lAbha che eTale saMghane mATe avasara che. pachI te muMbaI javAnuM thaze te A tIrthayAtrA rahI jaze." zeTha gomarAjajIe pitAnI paristhiti jaNAvI. bhAgyazALI ! huM jANuM chuM ke tame geDavADanA prasiddha vepArI che. paNa geDavADanA vidyApracAranuM kArya mArA hAthamAM che, eTale geDavADamAM vyavasthita rUpamAM vidyApracAranA kAryane prAraMbha na thAya tyAMsudhI A prAntane choDIne javAya zI rIte ? bhaviSyamAM te jJAnI mahArAje je joyuM haze teja thaze." mahArAjazrIe pitAnI makkamatA jaNAvI. gurudevaApa kRpA karI mArI prArthanA svIkAre. huM vidyApracAranA kAryamAM paNa madada karIza. dasa hajAra rUpIA A phaMDamAM ApIza ane bIjAnI pAsethI paNa sArI rakama apAvIza."gemarAjajIe atyaMta Agraha karyo. "ene artha te e thayo ke tame dasa hajAra rUpIA mane saMghamAM laI javAnI phI Ape che, kharuMne, evI phI laIne huM AvavA taiyAra nathI. mArI javAbadArInuM mane bhAna che. " "kRpAnidhAna! evuM kAMI mArA manamAM te che ja nahi. bhUla thaI hoya te kSamA kare, paNa huM Apane spaSTa
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIthayAtrA ane madhuru milana 429 nivedana karuM chuM ke jo Apa nahi padhAre te huM sagha kADhavAno nathI ane jyAMsudhI sagha nahi nIkaLe tyAMsudhI mAre dUdhanA tyAga che. '" zeThe udAsa cahere namratAthI potAnA nizcaya jaNAvI dIdhA. zeThajI ! tame te bALakanI jema rIsAi beThA. AvI pratijJA te levAtI haze. tame vepAramAM mAhAza che te te jANyuM hatuM paNa tame gurune manAvI levAmAM paNa catura che te Aje jANyuM. bhaktAdhIna bhagavAna jevA hisAba thayeA. have nA paNa zI rIte pADI zakAya. ahIM jarA kAmane thALe pADIne sa`ghamAM AvIza. " mahArAjazrIe chevaTe hA pADI. gAmarAjajI mahArAjazrInI samatithI AnaMda pAmyA ane vahelA vahelA padhAravAnI prAthanA karI zivagaMja cAlyA gayA. * sArAM kAryomAM seA vighna" e prasiddha kahevata che. saMsAramAM ucca kArya karanAranA mAmAM aneka muzkelIe Ave che, kAraNa ke tejodveSI leAkeA kucakra race che. peAte te ucca kArya nathI karI zakatA paNa bIjAnAM kAryAM dekhI paNa nathI zakatA. temanAM hRdayA maLI jAya che. te samaje che ke A kAya thayu. te temanI mahattA thaze, yazeAkIrti gavAze ane ApaNA koI bhAva nahi pUche ane tethI ja IrSyAbhAvathI AvAM vidyApracAranA kAryamAM paNa aneka rIte vighna nAkhavAnA prayatno thayA. eTaluMja nahi paNa goDavADamAM je utsAha jAgyA hatA temAM khaLabhaLATa thaI gayA. AgevAnAmAM bhAgalA paDI gayA. vidyA
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ 430 yugavIra AcArya pracAranuM kArya LAI javA lAgyuM ane AkhA prAMtanA uddhAranI yojanA tUTuMtaTuM thaI paDI. hajAro lAkhanA phaMDa kAgaLa para rahyA. vinasaMtoSIo A pariNAmathI nAcI UThavyA. A parAkramanuM kArya-keNe kevI rIte kayA uddezathI karyuM te samAja sArI rIte jANe che. paNa A vAtane uhApoha ahIM asthAne che. varSo pahelAnI vAta yAda karavAnuM ucita nathI tema samajI te choDI devAmAM Ave che. teSI lekee sAdaDInA zrAvakene bhaDakAvI dIdhA ane kAryamAM zithilatA AvI gaI. ApaNuM caritranAyake A jANyuM ane vicAryuM ke samAjanuM bhaviSya hajI aMdhakArapUrNa che. jevA bhAvabhAva. Apa sAdaDIthI vihAra karI zivagaMja padhAryA. ahI zeTha gomarAjajIe saMgha mATe jarUrI badhI taiyArI karI lIdhI hatI paNa bahAragAmathI saMgha mAM AvavAvALAne cheDI DhIla thaI ane muhUrta to AvI gayuM tethI mahArAjazrInI AjJA pramANe maMgaLamuhUte zivagaMjamAMthI saMghe prasthAna karyuM ane cAra divasa saMghavI sahita Apa zivagaMjanI bahAra birAjyA. saMgha prasthAna karIne zivagaMjanI bahAra dharmazALAmAM AvI pahae. ApaNA caritranAyake tIrthamahimA ane tIrthayAtrAnuM mahatva vyAkhyAnamAM saMbhaLAvyuM. eTalAmAM zeThajInA nAmane tAra AvyuM. vyAkhyAna pUruM thayuM. sau
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ tItha yAtrA cane madhurU' milana bhAie--mAie jamavAne mATe gayAM. zeTha gemarAjI sIdhA mahArAjazrI pAse AvyA. " kema zeThajI! tAra muMbainA che ke raMgUnane ? samA? cAra te AnaMda--maMgaLanA che ne ? " hasatAM hasatAM mahArAjazrIe tAranA bhAvA` pUchI lIdheA. 66 471 gurudayALa ! tAra ragnanA che. vyApAramAM bahu ja sAro naphA maLyA che. e Apa dayALunI kRpAnuM phaLa che." " gAmarAjajI! kharekhara ApaNuM saghanu` ma`gaLamuhU te bahu ja su Mdara thayuM che. ApaNA saMgha bahu AnaMdapUrvaka tItha yAtrA karaze ane jema saghavIne lAbha thayeA che tema jainasamAjane--gADavADane lAbha ja lAbha thaze. " " kRpALu ! vyAkhyAnamAM tAra maLatAM ja meM te niNa ya karyo che ke A rakama te dhamakAryamAM ja kharacavI. " (6 suzrAvaka ! dhanya che, tamArI bhAvanA uttama che, dharmanI jaDa te| sadA harIbharI che. A kSetramAM jeTaluM vavAze tethI anekagaNuM maLaze. " phAgaNa sudI chaThanA divase zeTha gAmarAjajIne zivagajamAM cAlatI jaina pAThazALA taraphathI sanmAnapatra ApavAmAM AvyuM. A prasage nagaranA badhA zrImaMtajanA tathA bIkAneranivAsI zeTha zrIca'dajI surANA ane temanA putraratna zeTha sumeramalajI surANA paNa saparivAra hAjara hatA. mahArAjazrIe A prasaMga upara prabhAvazALI vyAkhyAna Apyu. ApanI AjJAthI paM. zrI lalitavijayajI mahA
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 yugavIra AcAya rAje paNa saMghavInA katavya upara mane hara vyAkhyAna ApyuM, panyAsajIe marubhUminA uddhAranI AvazyakatA samajAvI ane geADavADamAM jJAnapracArane mATe gurudeva kevA kevA parizrameA sahana karI rahyA che tenu hRdayaMgama varNana karI batAvyuM. A vyAkhyAnanI sArI asara thaI. saghavIjIe * zrI AtmAnaMda jainavidyAlaya, gADavADa ne dasa hajAranI rakama devAnuM vacana ApyuM temaja saMghapati zrI gAmarAjajIe cAvajIvana caturthAMtrata--brahmacarya pALavAnI pratijJA lIdhI. phAgaNa sudi sAtamane divase maMgaLamuhUte khUba dhAmadhUmapUrvaka jaya jaya nAda karatA saMgha cAlI nIkaLye. saMghamAM badhI jAtanI khUba sArI vyavasthA hatI. tapazcaryA vALAo mATe badhI jAtanI sagavaDa rAkhavAmAM AvI hatI. bhAjananI vyavasthA uttama prakAranI hatI. hamezAM vyAkhyAna cAlatuM hatuM. gurumahArAja tathA pa. zrI lalitavijayajI manuSyajIvananI sArthakatA, tapazcaryAnuM phaLa, tIthayAtrAne mahimA, jainadharmanA siddhAMtA, samAjakalyANanA kAryAM vagere upara mananIya vyAkhyAna ApatA hatA. jaMgalamAM magaLa thai rahyuM hatuM. saMgha peravA, khAlI, luNAvA, lAThAra thaI rANakapura paheAMce. rANakapuranuM maMdira bahu ja bhavya che. A maMdiramAM 1444 staMbha che. kahevAya che ke badhA staMbhe eka zrAvake anAvarAvyA che, eka staMbha rAjAe anAvarAvavAnI icchA
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ tItha yAtrA ane madhuru' milana 433 pragaTa karI paNa te anAvarAvI na zakayeA. kahevAya che ke madiranuM khAtamuhUta hatuM, ghInA dIpaka karavA mATe eka vATakImAM theDu zrI AvyuM hatuM. temAM eka mAkhI uDIne paDI. maMdira banAvanAra zeThe te mAkhIne kADhIne ghI nakAmuM na jAya ane mAkhInA jIva bacI jAya e hetuthI peAtAnA joDA para te ghI mUkayuM. A jANI kArIgarAne thayuM ke, AvA makhkhIcUsa mANasa maMdira zuM banAvarAvaze ? eTalAmAM eka kArIgara je agraNI hatA teNe tarata zeTha pAse AvIne jaNAvyuM keH zeThajI ! pAyAmAM pUravA mATe pacAsa joI e. " DakhkhA ghI zeThe tatkALa ghInA 50 DakhkhA magAvI dIdhA. te badhuM ghI pAyAmAM pUrAyu'. zeTha te AnaMda AnaMda pAmavA lAgyA. lekA A zeThanuM hRdaya joIne TvIMga thaI gayA. 66 rANakapuranu bIju nAma trailAkaya dIpaka che. kharekhara rANakapuranu maMdira bhavya ane camatkRtivALu che. kahevAya che. e madiramAM keTalAMka bhAyarAM che ane temAM prAcIna bhavya mUrtio paNa che. ahInI dharmazALA jINu thayelI hatI. mahArAjazrInA upadezathI saMghavI Adie temAM sAra phALo ApyA. rANakapurathI sAdaDI, ghANerAva, mucchAlA-mahAvIranI yAtrA karI saMdha desUrI paheAMcyA. desUrImAM zrAvake (esavAla pAravAla)mAM kaleza hate. adAlatamAM kesa cAlata hatA. mahArAjazrIe adara aMdara phe'salA karavA ane pakSAne 28
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 yugavIra AcArya khUba khUba samajAvyA paNa teo mAnyA nahi. mahArAjazrIe joyuM ke A kaleza kaI rIte paNa zAMta tha joIe. je gAmamAM saMgha A haya, sAdhusAdhvIne mATe samudAya hoya tyAM kalezanI zAMti na thAya te kevuM kahevAya ? kSaNabhara vicAra karyo ane turataja sAdhuone kahI dIdhuM ke keIe zaheramAM gocarI na javuM. basa A samAcAra vIjaLI vege zaheramAM pahoMcI gayA. zrIsaMghamAM hAhAkAra macI gayo. banne pakSanA kene badhA samajAvavA lAgyA, eTaluM ja nahi paNa te leka tarapha ghaNAnI draSTithI jovA lAgyA. aneka bahenabhAIe e paNa te divase annajaLa na lIdhuM. pitAnA gAmamAM paMcamahAvratadhArI sAdhusunirAje AhArapANI vinAnA hoya te bIjAthI anna kema levAya? chevaTe baporanA Apasa ApasamAM samajutI thaI gaI. banne taraphanA lokoe mahArAjazrInI kSamA mAgI ane temano upakAra paNa mAnyuM. jyAre samAdhAna thayuM tyAre sAMje badhA sAdhusAdhvIo ane saMghe AhArapANa lIdhAM. samAjakalyANa-kalezanI zAMti gAmanA lokonI unnati ane keIpaNa rIte saMgha samastanA aspRdaya mATenI kevI tamannA, kevI dhagaza, kevI bhAvanA, ane kevI nIDaratA? dhanya e guru ane dhanya e samAja. desUrIthI saMgha phAgaNa vadI ekame jIlavADA thaI gaDhabara, parAlI, kelavADA thaI rAjanagara pahoMce. rAjanagara eka bahu ja moTuM sarovara che. te sarovara banAvavAne
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthayAtrA ane madhuruM milana 435 kharca rUpIA eka karoDa thayo kahevAya che. rAjanagaranI pahADI para eka cAmukhajInuM jinAlaya che. e maMdira rANuM rAyasiMhajInA jaina maMtrI dayAlazAhe baMdhAvyuM che. te bAMdhavAmAM eka kareDa lagabhaga rUpIA kharca thayA hatA. rAjanagarathI saMgha nAthadvArA thaI delavADA pahoMcyo. delavADAthI ekaliMgajI AvyA. ekaliMgajImAM zrI zAntinAtha bhagavAnanI bahu ja moTI pratimA che te adabada bAbA ( addabhuta bAbA) nA nAmathI prasiddha che. ekaliMgajIthI vihAra karI Apa saMghanI sAthe udayapura padhAryA. ahIM traNa divasanI sthiratA karI. zaheranA badhA nAnAmoTA maMdironI yAtrA karI. ahIM be mahAna AtmAonuM madhuruM milana thayuM. zahera-yAtrA karatAM karatAM saMghanI sAthe mahArAjazrI mAladAsanI zerInA zrI jinamaMdiranA darzanArtha padhAryA. te vakhate tyAMnA upAzrayamAM bAlabrahmacArI tIrthoddhAraka AcAryazrI 1008 zrI vijayanemisUrIzvarajI birAjamAna hatA. mahArAjazrI saMghasahita harSapUrvaka tyAM gayA. sUrijIe paNa harSa pradarzita karyo. banne mahAna AtmAonA paraspara yogya ziSTAcAra joI ne zrIsaMghane bahu ja AnaMda thayo. A madhurAM milanathI zrAvaka samudAya upara bahu ja prabhAva pa. paraspara vArtAlApathI AnaMda thaye. bIje divase AcAryazrI vijayanemisUrIzvarajI hAthI paLanI bahAra dAdAvADImAM darzana karavA jaI rahyA hatA. hAthI paLanI bahAranI dharmazALAmAM ApaNuM caritranAyaka
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ 436 yugavIra AcArya utaryA hatA. tyAM paM. zrI lalitavijayajI hatA, temaNe namratApUrvaka AcAryazrIne aMdara padhAravA Agraha karyo. temaNe darzana karIne AvavA jaNAvyuM. darzana karIne teo dharmazALAmAM AvyA. ziSyasamudAye sAme jaIne AcAryazrInuM svAgata karyuM. ApaNA caritranAyake paNa UbhA thaIne Apane satkAra karyo. khUba AnaMdapUrvaka be kalAka lagabhaga vAtacIta thaI. baporanA zaheramAM AvavA mATe ApaNA caritranAyakane AmaMtraNa ApI gayA. temaNe paNa mahArAjazrInuM sAruM svAgata karyuM. banne mahAtmAoe dila khelIne vAta karI. saMvata 1976nA caitra sudI dazame saMgha sahita zrI kezarIyAbAbAnI yAtrA karI AnaMda manAvyuM. A saMghamAM 27 sAdhue 69 sAdhvIo tathA deDhahajAra lagabhaga zrAvaka -zrAvikAone samudAya hate. ahIM Ape AdIzvarajInI pUjA banAvI ane amadAvAdanivAsI javerI bhegIlAla tArAcaMdanA AgrahathI tathA temanA kharcathI bhaNAvavAmAM AvI. saMghavIe te pUjA chapAvIne prathamavAra prakAzita karI. kezariyAnAthanI yAtrA pUjA-prabhAvanA-sAdharmivAtsatyAdi dharmakArya AnaMdapUrvaka thayAM. saMgha pAcho udayapura A . kahevAya che ke AjakAla yationI mAnamaryAdA ghaTI gaI che. teo saMyama barAbara nathI pALatA. AcAramAM teo bahu ja zithila che, maMtra, taMtra-davA AdithI nirvAha kare che. paNa keTalAka yatio hajI paNa sArA che ane
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ tItha yAtrA ane madhuruM milana zrAvakeAnI temanA upara pUrNa zraddhA TakI rahI che. udayapuramAM AvA be yatio hatAH yatizrI gulAkhacaMdrajI tathA yatizrI anUpacaMdrajI guruziSya anenuM zaheramAM ahumAna. yatizrI anupajI tathA sirasAnivAsI yatizrI pratApacadrajInA ziSya yatizrI manasAcaMdrajInI udayapuramAM eka pustakAlaya kheAlavAnI IcchA hatI. 437 banne ApaNA caritranAyaka pAse AvyA ane pustakAlayanA udghATana mATe prAthanA karI. pustakAlayanA udghATananI kriyA peAtAnA zubha haste thAya te AnaMdanI vAta hatI, ane yatizrInA Agraha hAvAthI te vAta svIkArI ane sa. 1976 nA caitra vada 3 nA divase " zrI vadha mAnajJAnama Mdira "nI udghATana kriyA ApaNA caritranAyake karI. yatizrIne tenAthI satASa thayA. udayapurathI vihAranI taiyArI karI. badhA sajja UbhA hatA. ApaNA ciratra nAyaka paNa kamara mAMdhIne taiyAra hatA paNa AcArya zrI vijayanemisUrimahArAjanI tabIyata narama heAvAthI sukhazAtA pUchavA gayA, AcAya'zrI khUba khuzI thayA. vihAranI utAvaLa hAvA chatAM lagabhaga doDha kalAka vAtA cAlI. A chellI mulAkAtamAM AcArya zrIe peAtAnA kharA aMtaHkaraNanA udgAra kADhavAH-- ' vallabhavijayajI ! huM nahAtA jANatA ke tame A pramANe sajjanatA dekhADaze ane ziSTAcAra karazeA. mArA manamAM tamAre mATe ghaNuM ghaNuM bharyuM hatuM; paNa tamArA A
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 yugavIra AcArya AnaMdajanaka samAgamathI te badhuM nIkaLI gayuM." bahu AnaMdanI vAta che. Apa te jANe che ke sAMbhaLavAmAM ane jovAmAM bahu ja aMtara hoya che. sAMbhaLavAmAM bIjAnA vizvAsa para AdhAra rAkha paDe che. jovAmAM pratyakSa anubhava thAya che. jema ApanI zaMkA dUra thaI tema Apane mATe mArI zaMkA paNa dUra thaI gaI. te mATe huM to IcchuM chuM ane Apane Agraha karuM chuM ke je rIte banI zake te rIte eka vakhata sarva sAdhuonuM saMmelana meLave. paraspara maLavAthI AMkhomAM zarama Ave che. amI Tapake che ane hRdayanAM jheranI lahera zAMta paDI jAya che. Apa te mATe samartha che. je Apa jevA samartha pratiSThita mahAtmA maLIne zAsanasudhAra karavA Icche te te Apane mATe zakaya che." ApaNA caritranAyake potAnA hRdayanI vAta kahI ane sAdhusaMmelanane mATe sUcanA karI. vallabhavijayajI! tamAruM kahevuM satya che. paraspara maLavAthI ghaNe lAbha thAya che. jene pratyakSa anubhava tame ane huM karI rahyA chIe. huM paNa IcchuM chuM ke sAdhusaMmelana avazya thavuM joIe. paNa nAnAmeTA ane vandananI paMcAta bhAre muzkela che. tyAM badhAnI akakala mArI jAya che." AcAryazrIe muzkelI batAvI. "mahArAja ! zuM eTalI paNa udAratA tyAgI-sAdhu mahAtmAothI nathI thaI zakatI? are ! duniyA AkhInI nAddhine lAta mAravAvALA, pitAne nigrantha-mahAmunikSamAzramaNa-yati-sAdhu-mahArAja kahevarAvavAvALA eTalI
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthayAtrA ane madhura milana 439 paNa udAratA nahi karI zake? Apa mane AjJA karo, jo vaMdana karavAthI ja saMmelana thatuM hoya te meTA te zuM pratyeka mArAthI nAnA sAdhune vaMdanA karavAne huM taiyAra chuM. sUrijI ! mane duHkha thAya che ke gRhastha paNa jyAre A pasamAM maLe che tyAre egya ziSTAcAra kare che tyAre sAdhuemAM eTaluM paNa na hovuM joIe? eke A tarapha meM karI lIdhuM, bIjAe bIjI tarapha ! jANe ekabIjAe "adikalANa" mAnI lIdhuM. Apano ane mAro gyA ziSTAcAra thayo temAM ApanuM ke mAruM bagaDayuM zuM ? ulaTuM gRhastha para suMdara prabhAva paDe. eTalA mATe ja huM Apane anurodha karuM chuM ke Apa avazya saMmelanane mATe prayatna karo. mAre AmA mane sAkSI Ape che ke A atyuttama kAryamAM Apane saphaLatA maLaze ja maLaze. kAraNake Apane prabhAva bahu ja suMdara che. svargavAsI 1008 zrImad vijayAnandasUri (AtmArAmajI) mahArAjazrInA samudAyanI taraphathI te Apa nizcita rahe. mAtra 1008 AcAryazrI vijayakamalasUrijI, 108 pravartakazrI kAntivijayajI mahArAja tathA 108 zrI haMsavijayajI mahArAja-e traNe munipravarenI salAhanI jarUra che. emanA kahevAthI prAyaH keI bahAra nahi rahe. have huM AjJA cAhuM chuM. javAmAM meDuM thaze. badhA kamara bAMdhIne taiyAra che. sukhazAtAmAM raheze-dharmaneha rAkhaze." ApaNuM caritranAyake pitAnuM hRdaya khelI batAvyuM. kevuM madhura milana ! be mahArathIo maLyA. paraspara
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya paricaya thayA. thADA samayamAM ThIkaThIka saparka sadhAyeA. anne zaMkA samAdhAna thayuM. AcAya zrIne paNa A ziSTAcArathI Anada thayA. ApaNA caritranAyakanI udAratA ane hRdayanI pavitratA A vArtAlApamAM joi zakAya che. munisa MmelananA vicAra| A madhuramilanamAM ghaDAyA. ane AcAryazrIe te bhAvanA tyArathI hRdayamAM rAkhelI ApaNA caritranAyakanA hRdayamAM sAdhusamAjanI unnati ane parasparanI zAMtinI kevI dhagaza che te AvA vArtAlApathI joI zakAya che. tI yAtrA ane sagha A mahAtmAonA milanathI sArthaka thayAM. 440
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ '1'' [ 45 ] gADavADamAM pracArakArya ma Na vaMdAmi " pAlInA vihAramAM sAthe AvelA zrAvakee savAranA pahoramAM vaMdaNuM karI. dharmalAbha, kema zAjI Aje bahu ja vahelA UThI gayA." sAheba ! kAle rAtre bhAre varSA thaI che. badhe pANI ja pANI. ame te dharmazALAmAM sUtA hatA, tyAM rAtre be vAge pAlIthI khepIye Avyo." rAtre be vAge, pAlIthI pIo Avyo? kema bhalA ! evuM zuM kAma AvI paDayuM? kaI mAMduM sAjuM te nathI ne?" mahArAjazrIe Azcarya batAvyuM. nahi! Ate pAlInA zrIsaMghe Apane mATe rAtre ne rAtre khepIo mokalyo che. teoe kahevarAvyuM che ke varSAne lIdhe jADanathI sajata taraphanA rastAo pANIthI bharAI gayA haze. mahArAjazrI kRpA karI te tarapha na padhAre. amArIvatI prArthanA karI guruvarya parivAra sahita ahIM
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 yugavIra AcArya pAchA pAlI padhAre tema karaze. " pAlInA gRhasthAe samaja pADI. 77 " paNa mAre te bIkAnera javu' che. zeTha sumeramalajI surANA tA be vakhata AvI gayA. have zuM thAya ? " kRpAnidhAna ! hamaNAM te rastA baMdha thai gayA haze. have teA pAlI javu paDaze. tyAMthI rastA sApha thaye A dasa divasa pachI nIkaLavuM haze teA nIkaLAze. " HH " acchA, jevA bhAvIbhAva, avasara te vicArI levA joIe. " ApaNA caritranAyake bIkAneranI vinati dhyAnamAM laine saMghanI sAtheja desUrI-nADulAI, nADAla, varakANAjInI yAtrA karI zIvagaja padhAryA. tyAMthI pAmAvA vAMkalI thaI ne takhatagaDha paheAMcyA, takhatagaDhathI pAlI padhAryA. pAlInA zrIsaMghe cAturmAsa mATe bahubahu vinati karI paNa bIkAneranI vinati heAvAthI pAlIthI vihAra karI jADana padhAryA. jADanamAM rAtre bhAre varasAda thayA ane pAlInA zrIsaghane ciMtA thaI ke mahArAjazrI te| savAramAM vihAra karaze. temane nizcaya bIkAnera javAnA che tethI te rokAze nahi ane jADanathI seAjatane rastA pANIthI baMdha thaI gayA haze. mahArAjazrI herAna thai jaze. A vicArathI rAteArAta khepIe meAkalyA ane mahArAjazrI sAthe AvelA pAlInA bhAIone jaNAvyuM ke mahArAjazrIne AgrahapUvaka prArthanA karI AgaLa vadhavA na dezeA, pAlI tarapha ja vihAra karAvaze. te rIte pAlI tarapha vihAra thayeA.
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ gADavAmAM pracArakArya " sAheba ! Ape vihAra karyAM ne ahIM varasAda thayA. amane te bahuja ciMtA thaI paDI. jo Apa savAre vihAra kare te rastAmAM bhAre herAnagati thAya tethI rAtre ja khepIe mekalyA. Apa padhAryA tethI bahu AnaMda thayeA. have te sAheba cAturmAsa ahI ja karavAnuM che. " eka AgevAne mahArAjazrIne vinatI karI. 443 " bhAgyazALI ! have bIkAnera pahoMcAya tema nathI. eTale bIjuM zuM thaI zake? be divasa joie pachI zAMtithI nirNaya karIzuM. jevI kSetraspanA. '' '' "gurudeva ? amArI prArthanA paNa dhyAnamAM levAnI che. amArA zrIsaMghanI pahelethI vinati cheja. mATe kRpA karI khuDAlA padhArI te bahu AnaMda thAya. " pANInA AgevAnA sAthe vAta cAlatI hatI tyAM khuDAlAnA AgevAne khAlInA zrAvake sAthe AvI pahoMcyA ane khuDAlA mATe vinaMti karI. " tamArI vina Mti huM bhUlyA nathI. paNa tame jANA che ne bIkAnerathI zeTha sumeramalajI surANA tathA zeTha lakSmIca`dajI kAcara AvI gayA. tyAMnI pAThazALAne vidyAlaya banAvavAnI teonI bhAvanA che. ane te mATe ja huM te tarapha jatA hatA. " mahArAjazrIe khulAse karyAM. 66 kRpALu ! ApanI jJAnapracAranI utkaTa tamannA ame jANIe chIe. jaina samAjamAM jJAnanI ceti jagavavAnA ane te dvArA jainasamAjanI samunnati sAdhavAnA ApanA prayatnA jaina jagata sArI rIte jANe che. paNa
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya geDavADamAM Apa adhUruM kAma choDI jAo te te barAbara nahi. ame Apa kahe te karavA taiyAra chIe." khuDAlAnA AgevAnoe vizeSa prArthanA karI. "bhAgyavAna ! bIkAnera te pahoMcAya tema nathI. have pAlI ke khaMDAlAnI vAta rahI. jyAM jJAnapracAranuM kArya thAya tyAM huM AvavA taiyAra chuM." sAheba! paM. sehanavijayajI ane paM. zrI. lalitavijayajInA prayAsathI bAlImAM rU. 70-80 hajAra lakhAI gayA che. bAlIvALA deDI hiMmata kare to eka lAkha thaI jaze. tevI ja rIte khuDAlAmAM paNa 40-50 hajAra thaI jaze." "paNa sAdaDIne zrIsaMgha mAne tene? sAdaDI, bAlI ane khaMDAlA traNe maLIne kAma karavA dhAre te eka zuM be vidyAlaya zarU thaI zake ?" mahArAjazrIe sUcanA karI. sAheba ! sAdaDIne zrIsaMgha ghaNuM karIne te mAnI jaze, nahi to bAlI ane khaMDAlA maLIne kAma zarU karI daIzuM. pachI dhIme dhIme kAma AgaLa vadhaze." badhI paristhitine vicAra karI khuDAlAmAM vizeSa lAbhanI saMbhAvanA hovAthI ApaNA caritranAyake pAlIna zrIsaMghane lAbhAlAbhanI daSTie khuDAlA mATe rajA ApavA samajAvavAmAM AvyA. zrIsaMghe paNa A rIte lAbhanI saMbhAvanA hovAthI vizeSa Agraha na karatAM; AnaMdapUrvaka rajA ApI ane pAlIthI vihAra karI mahArAjazrI khaDAlA padhAryA. cAturmAsa mATe becAra jagyAe vinaMtI AvelI ho
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ geDavADamAM pracArakArya vAthI judAjudA munirAjene judI judI jagyAe comAsA mATe AjJA ApI. bIkAnera-paM. sehanavijayajI gaNa, muni samudravijayajI ane munizrI sAgaravijayajI jeone varakANAthI ja bIkAnera mekalavAmAM AvyA hatA. - sAdaDI-paM. zrI lalitavijayajI gaNI ane temanA ziSya munizrI prabhAvijayajI. takhatagaDha-paM. zrI umaMgavijayajI gaNI ane temanA ziSya munizrI devendravijayajI. khuDAlAmAM je AzayathI Apa padhAryA hatA te Azaya te pUro na thA. temAM AraMbhe zUrA vANIyAvALe hisAba thaye. sAdaDIvALA te maLyA nahi. bAlIvALAe pAlImAM vacana ApeluM te pAchA khaDAlA naja AvyA. chevaTe khuDAlAmAM zrI AtmAnaMda jaina pAThazALA-mAtra cAlu thaI zakI. payuMSaNa samApta thatAM gaDavADanA ghaNAM gAmamAM plega phelAI gaye. khuDAlA tathA sAdaDImAM paNa plega AvI paha. muMDArAmAM plega na hovAthI paM. mahArAjazrI lalitavijayajI lekenA AgrahathI muMDArA AvI gayA. ApaNA caritranAyakane khuDAlAthI bAlI AvI javA prAthanA karavAmAM AvI paNa teoe khuDAlAthI bIjI jagyAe javA nA pADI. paNa phAlanA sTezana para khuDAlAne zrIsaMghanI dharmazALA che tyAM sAdhuparivAra sahita AvI gayA. tyAM eka jainamaMdira paNa che. khaDAlAne zrIsaMgha paNa
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya tabue, jhUpaDIe anAvarAvIne tyAM rahevA lAgyA. Ape ahI cAdarAja lekanI pUjAnI racanA karI. pleganI zAMti mATe tapazcaryA vagere thayAM. plega zAMta thaI gayA zrIsa ghasahita Apa punaH khuDAlA gAmamAM cAturmAsa pUrNa karyuM. padhAryAM ane 44 A cAturmAsamAM sAdaDImAM ApanA ziSyaratna pa. zrI lalitavijayajInA hAthathI * zrI AtmAnaMda jaina pAThazALA--sAdaDI"nI sthApanA thaI. makAna paNa tene mATe taiyAra thatuM hatuM. te taiyAra thavAthI ApaNA caritranAyakanI AjJAthI zrImAna gulAbacaMdajI DhaDhDhA e pAThazALAnA makAnanI uddaghATana kriyA karI hatI. khuDAlAthI vihAra karyA pachI ApanA ziSya paM. zrI uMmagavijayajI mahArAja khuDAlA AvyA ane temanA upadezathI temanA ja hAthe eka pustakAlayanI sthApanA thaI. tenuM nAma zrI Atmavallabha jaina lAyabrerI, khuDAlA 'rAkhavAmAM AvyuM. 6 ApaNA caritranAyaka muDAlAthI vihAra karI varakANA padhAryA. paM. zrI lalitavijayajI mahArAja paNa mu`DArAthI saMgha laine varakANAmAM Apane AvI maLyA. paM. zrI lalitavijayajI mahArAje muDArAmAM paNa e sasthAonI sthApanA karI. eka ' zrI AtmAnada jaina pAThazALA--muMDArA tathA * zrI zAnti Atmavallabha jaina lAyabrerI--muMDAmA.' pahelI sasthAnuM phaMDa ApaNAM ciratranAyakanA upadezathI thayuM hatuM. bIjInuM phUDa pa. mahArAjazrI
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ 447 geDavADamAM pracArakArya lalitavijayajInA upadezathI thayuM hatuM. varakANAthI rANI, cacerI, vagere thaI khAMDa padhAryA. ahIM ApanA upadezathI pAThazALA sthApana karavAmAM AvI. khAMDathI gudoja padhAryA. ahIM paNa ApanA upadezathI pAThazALA sthApita thaI. kullAgAma vihAranA rastAthI dUra hatuM. tyAM javAnI IcchA nahotI paNa kullAnA eka zrAvake eka divasa AvIne mahArAjazrI pAse upavAsanuM paccakhANa lIdhuM ane pachI kahyuM Apa jyAMsudhI amArA gAmamAM padhAravAnI vinatine svIkAra nahi kare tyAM sudhI huM pAraNuM nahi karuM." "bhalA mANasa! Ama karavAnI zuM jarUra hatI. tame ema ne ema vinati karI hatI te paNa huM Avata." sAhebaamAruM gAma rastAthI dUra. gurudevanA darzana amane thAya ja nahi. amAre gAma padhAre paNa keNa. Aja Apa dayAnidhi padhAryA che to amane Apane lAbha kema na maLe? mApha karaze. huM te Apane caraNasevaka chuM." pelA bhAI e kSamA mAgI. mahArAjazrI kullA gayA ane tyAM eka sAdhamI vAtsalya paNa thayuM. kullAthI vihAra karI grAmAnugrAma vicaratA pAlI padhAryA. pAlImAM samArohanI sAthe nagarapraveza thayA. pUjA- prabhAvanA-nokArazI thayAM. eka pAThazALA paNa sthApita karI.
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ 448 yugavIra AcArya pAlIthI Apa jADaNa padhAryA. pAlInA 50-60 bhAIo paNa sAthe AvyA. jADaNamAM kusaMpa hatuM tene mATe ApaNA caritranAyake bhAre prayatna karyo ane te kusaMpa dUra tha, pachA daherAsaranA jIrNoddhAra viSe vAta karI ane ApanA upadezathI maMdira tathA dharmazALAnA jIrNoddhAra mATe phaMDa thayuM. pAlInA bhAIoe paNa pitAne phALe Ape. ahIM keTalAka sthAnakavAsI bhAIoe mahArAjazrI pAse pUjA-pAThanA niyama lIdhA ane Apane vAsakSepa lIdhe. ahIMthI Apa sejata padhAryA. sejata zaheramAM dasa maMdire che. tenI vyavasthA barAbara nahotI. mahArAjazrIe upadeza ApI "zrI zAnti vardhamAna peDhI" nA nAmathI peDhI sthApana karAvI ane te dvArA maMdire jIrNoddhAranuM kArya zarU karavAmAM AvyuM. ahIM keTalAka zrAvake sthAnaka vAsI paMtha tarapha DhaLatA mAluma paDatA hatA te mahArAjazrInA upadezathI pakkA prabhupUjaka thaI gayA. ahIMthI vihAra karatA ane grAmavAsIone upadeza ApatA Apa kApaDajI tIrthanI yAtrA karI. ahIM lokone utaravA mATe bahuja muzkelI rahetI hovAthI mahArAjazrIe upadeza daIne kApaDaeNjImAM eka dharmazALA mATe nirNaya karAvI tenuM khAtamuhUrta karAvyuM. ahIMthI khyAvara padhAryA. ahIM aThThAI mahotsava karavAmAM Avyo tathA zAntisnAtra thayuM. pUlacaMdajI kAMkarIyA tathA zAhajI udayamalajIne ApasamAM ghaNA vakhatathI vaimanasya hatuM. be bhAIone trIsa
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ goDavADamAM pracArakAya varSathI ApasamAM abolA hatA. mahArAjazrInA prayatnathI ane upadezathI e bhAIoe manaduHkha tyAgIne sumeLa sAdhI lIdhe. dhUlacaMdajI kAMkarIyAe potAnI pacIsa hajAranI kImatanI havelI pAThazALA mATe ApI ane potAnI vImAnI polIsI je pAMca hajAranI hatI te pAThazALAnA nirvAha mATe ApI. ahIMthI vihAra karI grAmAnugrAma upadezAmRtanuM pAna karAvatA saM. 1977 nA caitra suda 9 nA divase bIkAneramAM dhUmadhAmapUrvaka nagarapraveza karyo. aDhI hajAra strIpuruSa ApazrInA sAmaiyAmAM hatA. corAsIgacchanA upAzrayamAM sthiratA karI. ahIM Ape bhagavatI sUtranI vAcanA zarU karI. bhagavatIsUtra paNa evI sarasa rIte Apa samajAvatA hatA ke haMmezA lagabhaga doDhahajAra strIpuruSe vyAkhyAnamAM AvatAM hatAM. svAmIjI! te Apane sudhAsamAna upadeza sAMbhaLI mugdha thayo chuM." maMgaLacaMda bhAdANI nAmanA eka brAhmaNe AvI mahArAjazrIne namaskAra karyA. "jena dharmanA siddhAMte sarvamAnya che. jaina dharmane AcAra pavitra jIvananI daSTie racAyela che. Atmazuddhine mArga saraLa karavAnA amArA pUrvajonA prayatna A AcAramAM spaSTa dekhAya che. tame te amArA paDozI che. te tamane to lAbha tha ja joIe." ApaNA caritranAyake jaina dharmanuM rahasya samajAvyuM. sAheba! huM brAhmaNa chuM. be paisA pAse paNa che.
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ - --- 450 yugavIra AcArya A upAzrayanI pAse ja mArI havelI che. huM eka divasa upAzrayanI dhAmadhUma joIne AvyA ne jyAre meM ApanI amRtavANI sAMbhaLI tyArathI huM ne mArI gRhiNI bane tene lAbha laIe chIe." bahu AnaMdanI vAta che. tamAre have jaina dharmanA jarUrI AcAra paNa pALavA joIze kharune?" mahArAjazrIe hasatAM hasatAM zrAvaka banavAnI yukti batAvI. dayALu ! ApanI AjJA mAre zire dhAryuM che. paNa mArAthI thaI zake te AcAra huM jarUra pALIza." "sapta vyasana viSe tame vyAkhyAnamAM sAMbhaLyuM che. kaMdamULa viSe paNa ApaNe carcA karI che. rahI rAtribhejananI vAta, te mATe mAre hamaNAM Agraha nathI paNa mAsAnA cAra mAsa tene tyAga karaze te pachI tame ja hamezAne mATe tene Agraha rAkhaze." kRpAnidhAna ! sapta vyasana ane kaMdamULa tyAganI pratijJA Ape. nitya devadarzana paNa karIza ane cAturmAsamAM to rAtribhejanane tyAgaja rAkhIza." dhanya! dhanya ! gurudevanA upadezamAM kevA raMgAI gayA che." pAsenA zrAvake e dhanyavAda ApyA. ApaNA caritranAyake A varSamAM jagapUjya zrI hIravijayasUrIzvaranI jayantInI zarUAta bIkAneramAM karI ane hiMdusthAnabharamAM jayantI utsava ujavavA mATe preraNAtmaka AMdolana karavAmAM AvyuM.
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ geDavADamAM pracArakArya 451 ahIM cAturmAsamAM Ape eka pAMca jJAnanI ane bIjI samyagu darzananI ema be pUjAe banAvI. ajamera, jata, nAgora, muMbaI, pATaNa ane amadAvAda Adi zaheronA bhAIo Apane vaMdaNa karavA AvyA hatA. paMjAba zrIsaMghanuM eka pratinidhimaMDaLa Aane paMjAbanuM AmaMtraNa ApavA AvyuM hatuM-te vakhate paMjAbIbhAIe eka dardabharI prArthanA gurudevane karI hatI, te hajI paNa zretAonA kAnamAM guMje che. ahIM bIkAneramAM tapazcaryA ghaNI sArI thaI. cAra mA khamaNa, pAMca pAkSika, paMdara aThThAIe, base aThama ane base chaTha, mahArAjazrIe paNa mAtra 12 dravyanI chUTa rAkhI hatI. A rIte saM. 1977 nuM pAMtrIsamuM cAturmAsa bIkAneramAM saMpUrNa thayuM. ahIMthI kArataka vadI 5 nA divase Ape vihAra karyo vihAra karIne eka gAmamAM AvyA. upAzraya te kacerI banI hatI. eka dharmazALAmAM UtaryA. paM. zrIlalitavijayajI gAmanA ThAkarane tyAM gocarI gayA. tyAM cUlA para khIra caDatI hatI. ThAkore te levA bahu Agraha karyo paNa paMnyAsajIe sAdhunA AcAra kahI batAvyA. paMnyAsajInI mIThI madhurI saMskRtamaya vANIthI ThAkarane bahu ja prasanatA thaI te samaya meLavI mahArAjazrI pAse AvyA. ApaNuM caritranAyake temane dharmanuM rahasya ane jIvananI sArthakatA
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ 452 yugavIra AcAya zAmAM che te samajAvyuM. DhAkAra bahu prasanna thayA. upA zraya je bahu ja vizALa ane suMdara hatA, ane jemAM rAjakama cArInuM daphatara rahetuM hatuM: te zrAvakane apAvI devA temaNe vacana ApyuM. temaNe jaNAvyu ke Apa jevA vidvAna puruSa! A upAzrayamAM padhAraze tene te khyAla ja nahi. ahIthI vihAra karI bhrUNakaraNasara, mahAjana Adi grAmeAmAM thaI ne sUratagaDha padhAryAM. ahI' A samAjabhAI e tathA sanAtanI bhAIo mahArAjazrIne maLava AvyA. temanI sAthe cAra divasa sudhI 'Izvara jagatkartA che ke nahi ?" te viSe carcA cAlI. mahArAjazrIe yuktipUrvaka tene samajAvyA ane teone vArtAlApathI prasannata tha sUratagaDha, hanumAnagaDha vagere gAmemAM vicarI upadezAmRtanuM pAna karAvatA, leAkeAne dharmAMmAM dRDha karatA DamavAlIthI ma`DI padhAyAM ane paMjAbamAM praveza karyAM. geADavADanA uddhAra mATe bhAre parizrama karyo. jagyAe jagyAe jJAnapracAranA upadeza ApyA. gAmegAma phaMDa karavAmAM AvyAM. vizeSa kAya mATe eka ne badale e cAtu*sa goDavADamAM ja karyo. paNa gADavADanI unnatinA samayane paripAka nahi thayeA hAya tethI prayatne pUrA saphaLa na thayA, mAtra jagyAe jagyAe pAThazALAo sthApana thaI.
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ Dev [ 46 ] paMjAba-praveza Aja paMjAbanA gAmegAmanA strI-puruSe!nAM hRdaya AnaMdathI nAcI UThayAM che. ghaNA ghaNA varSo pachI peAtAnA pyArA gurudeve paMjAbamAM pagalAM karyAM che. varSonI vinati ane prAnA Aje phaLI che. gurudeva zrImad AtmArAmajI mahArAjanA A bagIcA varSothI ujjaDa paDelA te Aje habharyo dekhAya che. mAravADamAM lUMTArAnA pirasaha sahana karIne, TADha-taDako veThIne, gocarIpANInI paravA karyA vinA, Aje kuzaLatAthI guruvarya zrI vallabhavijayajI sunimaDaLa sahita praveza kare che. huziyArapuranA ahe|bhAgya ke prathama pravezanuM mAna maLyuM. gurunA svAgata mATe zaherezahera ane gAmegAmathI srI-puruSA, yuvakA ane vidyArthIe meATI sakhyAmAM AvI pahoMcyA che. zahera dhvajA-patAkA ane daravAjAnA suze:bhanathI zeAlI rahyuM che. mArAmAM sajAvaTa karavAmAM
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454 yugavIra AcAya AvI che. bhajanama`DaLIe gAThavAI gaI che. hajArA zrI puruSA sAmaiyAmAM che. sAta ATha hajAra mANasAnI meTI medanI jAmI che. traNa kalAka julUsa AkhA zaheramAM pharyuM. sthAna sthAna para bhajanama`DaLIoe bhajana gAI ne janatAne mugdha karI. jagyAe jagyAe zaramatanI vyavasthA hatI. musalamAna-sanAtanI-sthAnakavAsI ane zvetAMbaranI seva samitio prabaMdha karavA sAthe hatI. pujArA strI-puruSA paMjAkhanA pyArA gurunA darzana mATe khaDepage UbhAM hatAM. jagyAe jagyAe guruvayane vadhAvavAmAM AvatA hatA. svAgatamAM hi ndu-musalamAna-zIkha-Aya*samAjI ane adhikArI varganI bahu meTI saMkhyA hatI. janatAne prema Aje mAtA nahAtA. vyAkhyAnamaMDapa pAse gurumahArAjanI sAme hajAre strI-puruSA zAMtithI besI gayA. lAlA daulatarAmajIe ekase sAnAmaheAranA sAthiyA karI vaMdhruNA karI. mahArathI guruvarSane vadhAvyA. dhanya e bhakti, dhanya e guru ! gujarAnavAlA bhajanama`DaLInI guru-prAnA thayA pachI paMjAbanA zrI saMghe gurudevanuM svAgata karatAM abhinandana patra ApyuM. tenA anuvAda nIce ApavAmAM AvyA che. OM arjum / sUri zrI vijayAnaMda praziSyaM zAnta cetasam / jainadharmadharaMvaMde, vallabhaM muni vallabhaM // prAtaHsmaraNIya, pUjyapAd, nyAyAmbhAnidhi, jainAcAya"
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMjAba-praveza zrImad vijyAnaMdasUri-AtmArAmajI mahArAjanA praziSyaratna praDha-vidvAna, jainabhUSaNa, munizrI vallabha vijayajI mahArAja ! ame samasta zrIsaMgha paMjAba, jemAM dilhI, mIraTa ane bIkAnera paNa sammilita che-amArI ananyabhaktibhAvanA ane utkRSTa zraddhAthI, A heziyArapura nagaramAM ApazrInuM svAgata karIe chIe. A tuccha sanmAnapatra ApanI sevAmAM arpaNa karIe chIe. AzA che Apa tene svIkAra karI ama sevakane anugrahIta karaze. gururAja ! ApazrIne mATe amArA dilamAM je zraddhA ane bhaktibhAva che tene zabdadvArA prakaTa karavAne ame sarvathA asamartha chIe. ApanuM jIvana jaina dharmano ucca Adaza, sAdagI ane pavitratAne eka khAsa namUne che. ApanuM nAma vallabha che paNa kharekhara Apa kAryomAM paNa vallabha ja che. Apa jevA ratnathI ja jaina samAja gauravazALI banI rahyo che. Apa satya ane premanI jIvatI-jAgatI mUrti che. tethI Apane sAcA satyAgrahI kahevA joIe. saMyama-saMnyAsavrata grahaNa karavAnA samayathI Ape kula burAIone sAcA dilathI tyAga karyo che tethI Apa sAcA asahAgI che. guruvarya ! ApanA ucca ane anukaraNIya jIvanane vicAra karatAM karatAM amArAM mastaka zraddhA ane bhaktibhAvathI nagna thaIne ApanA prazasta caraNomAM jhukI paDe che.
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 yugavIra AcA adhika zuM kahevuM, ame ApazrInA guNAnuvAdamAM sathA asamartha chIe. pUjya munirAja ! svargavAsI gurumahArAja(zrI AtmArAmajI) pachI Ape paraMjAmanA jainasamAja upara je upakAramayI mamatA rAkhI che te mATe ame ApanA sadAnA RNI rahIzuM. ' ApanA asIma vidyApremakAIthI ajANyA nathI. muMbainuM ' zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ' ane pAlanapuranuM jaina ejyukezana phDa ' Adi saMsthAo-je ApanA upadezathI sthApana thayelI che te ApanI zikSAbhirucinu jIvatuM jAgatuM dRSTAMta che. A uparAMta gujarAta, kArDiAvADa ane mAravADa Adi dezeAmAM page cAlIne vihAra karIne zikSApracAra ane samAjasudhArane mATe Ape je parizrama uDAvyeA che te mATe jainasamAja Apane sadA AbhArI raheze. paMjAba bhUmine mATe AjanA divasa mahAna saubhA gyanA che. A samaye Apanu ahIMnu padApaNuM eka vizeSa gaiAravanI vAta che. A vakhate pajAkhanA zrIsaMghanI je kAya!palaTa thaI che, te ApanA ja atizayavizeSanu phaLa che. janasamAjanA strIpuruSonuM A samaye malamala ane rezamane badale mAtra khAdInA vezamAM hAjara rahevuM, ApanA AgamananA prabhAvanuM pratyakSa phaLa che. antamAM ApazrInA pavitra caraNAmAM amArI savinaya prAthanA che ke, Apa ApanA ziSya parivAra sahita A
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritranAyaka saMdha pati pAMculAlajI vedane mALa paherAve che. [ lodravAtItha ] 1989
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ praveza zIyAlakeTa-1997
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMjAba-praveza 47 paMjAba-bhUmi jeNe zrI vijyAnaMdasUri jevA dharmoddhAraka ratna pedA karyA che te dezamAM eka evo choDa lagAve ke jenAM amRta phaLethI ame ane amArAM santAne amaratA meLavIne sAcA sukhanI prApti karI zakIe. phAguna sudI pa zukravAra ) ame chIe saM. 1978 ApanA namra sevaka tA. 2-3-22 I samasta paMjAbanA jaine abhinandana vaMcAI gayuM. sarvatra zAMti patharAyelI hutI. ApaNA caritranAyaka paMjAbanA samasta saMghone mIThe madhura premasaMbaMdha joI rahyA hatA. hajAre strI-puruSa khAdInA pavitra vezamAM gurumahArAjanI amRtavANuM sAMbhaLavA utsuka hatA. paMjAbanI rakSA, gurudevane saMdeza, gurudevanI aMtima bhAvanA, sarasvatI maMdirane vicAra, rASTrIya lahera ane paMjAbanA utthAna mATenI tamannA ema eka pachI eka vicAre sanmAnapatra sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM thaI AvyA. gurudevanI manahara mUti jotAM ja gurudeva yAda AvI gayA. be azrubinduo cakSuone khUNAmAM bharAI AvyAM ane gurudevane marIne asIma zAMtinA madhura vAtAvaraNamAM UbhA thayA. mahAnubhAvo ! samasta zrIsaMgha paMjAba! Apa lekae mAre eTale bhAvapUrNa satkAra karyo che ke huM mAruM nahi paNa prAtaHsmaraNIya gurumahArAjanuM mAnuM samaju chuM ane te mATe tamAruM sanmAna saharSa svIkAruM chuM. je tamArAmAM sAcI gurubhakita che, te tame tamArA
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ 458 yugavIra AcAya aMtaHkaraNathI mAruM nahi paNa gurumahArAjanuM eka evu smAraka kare| jenAthI svagIya gurudevanA AtmAne parama saMteSa thAya, ane huM paNa AnaMdanA upabhAga karI zakuM. te smAraka che eka AtmAnaMda jaina kaoNleja 'nI sthApanA. gurumahArAja vAravAra pharamAvatA hatA ke, paMjAkhamAM jyAre devamaMdire ghaNAM thaI jaze tyAre sarasvatImadirA taiyAra karAvIza. 6 sajjane ! pajAmamAM devasthAna ghaNI sArI sakhyAmAM anAvarAvI tame gurudevanI eka bhAvanAne pUrNa karI che. have bIjI bhAvanA sarasvatImaMdira manAvIne pUrNa karIne gurudevanA AtmAne parama saMtASa pradAna kare! ane guruRNathI mukta thAo. 66 ApanA mAnapatranI sAtha katA huM te divase samajIza je divase tame 5jAkhamAM gurudevanA nAmanI kaoNleja manAvI deze. je divase huM kAsA dUrathI AtmAnaMda jaina kaoNlejanA AlizAna mahAlayA joI zakIza, te divase huM samajIza ke Ape sAcA dilathI mane sanmAnapatra Apyu che. je divase bhArata vanA khUNekhUNAmAM e carcA cAlaze ke jainadharmanA sAcA dhArakA--sAcA jJAtA ane aihika vidyAmAM pAragata tA AtmAnada jaina kaoNlejamAMthI nIkaLe che, te divasa huM mArA jIvataranI meTAmAM meATI aihika sAdhanAne tame pUrNa karI ema samajIza. jyAM sudhI e ceAjanA bhUta svarUpa na lye tyAM sudhI huM te! mAnuM chuM ke tamArI 'AtmArAmajI mahArAjanI
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAma-praveza 459 6 , jaya, ' vallabhavijayajInI jaya ' melavI ane mArI grAmAnugrAma paMjAbamAM vicarI upadeza devA badhu... nirarthaka che. zAsanadeva tamane sadbuddhi ane zakita Ape ke tame A manokAmanA pUrNa karI zake. " paMjAkhanA zrIsaMghamAM A manAvedhaka ane AkarSaka vANIe vIjaLIzeA camatkAra karyAM. hRdayahRdaya hAlI UThayAM. eka eka vyakitamAM gurumahArAjanA sAcA smAraka mATe bhAvanA jAgI UThI. e vakhatanA zrIsa`gha paMjAkhanA hRdayanA bhAvA ajakha hatA. hajAro cakSue svagIya gurudevanA smaraNathI bhInI thai gaI. eja divase 5 jAma-zrIsa ghe paMjAba mahAvidyAlaya-kAlejane mATe phaMDa zarU karyuM. lagabhaga e lAkha rUpIA jotajotAmAM lakhAI gayA. puruSAja nahi strIomAM paNa bhAre utsAha hatA. aneka baheneAe peAtAnAM ghareNAM utArI utArI A mahAvidyAlayane mATe dAna karyAM. kevA vANInA camatkAra, keve guruprema, gurudevanA smArakanI kevI tamannA, vidyApracAranI kevI amarabhAvanA, jaina dharmanA uddAtanI kevI utsukatA, zrIsaMghanI kevI zraddhA ane guru tathA saMghane kevA anupama premasabaMdha ? Ajanu ajaba dasya devane paNa nihALavA jevuM kharuM. traNa divasa utsava rahyA. sArvajanika vyAkhyAna paNa thayAM. bhAratabhUSaNa madanamAhana mAlavIyAjI A divaseAmAM ahIM' AvelA. temanI sAthe ApaNA caritranAyakanuM milana thayuM. lagabhaga ardho kalAka Apa ane mAlaviyAjI vArtA lApa karatA rahyA.
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = yugavora AcAya paMjAbanI bhUmimAM ApaNA caritranAyaka padhAryA ane DabavAlImaMDImAM paMjAbanA zrIsaMghe ApanuM bhavya svAgata karyuM. badhA saMghoe potapotAnA zaheramAM cAturmAsa mATe vinati karI. mahArAjazrIe jaNAvyuM. " zrIsaMgha paMjAba maLIne nirNaya kare tyAM huM pahelAM AvavA mATe taiyAra chuM. paNa cAturmAsa mATe varSothI aMbAlAnivAsI dharmaniSTha lAlA gaMgArAmajIne Agraha hovAthI ame badhA munie aMbAlAmAM cAturmAsa karIe te sAruM tema mArI bhAvanA che. vaLI meM paMjAbamAM vicaratA vRddha muni mahArAjazrI sumativijayajI mahArAja ane paM. sehanavijayajI Adine paNa aMbAlA maLavA mATe pahelethI jaNAvI dIdhuM che. A uparAMta aMbAlAnI zrI AtmAnaMda jaina skUlanA vikAsa mATe prayatna karavAnI mArI bhAvanA che." zrIsaMgha paMjAbe maLIne sarva sammatithI e nirNaya karyo ke mahArAjazrI pahelAM hoziyArapuramAM padhAre tyAM lAbhanI saMbhAvanA vizeSa che. DabavAlImaMDIthI vihAra karI Apa bhariMDAM padhAryA. hiMdu-musalamAna bhAI e ApanuM svAgata karyuM. ahIM sArvajanika vyAkhyAna thayuM. ghaNA lokee mAMsamadirAne tyAga karyo. ahIMthI jete, keTakapUrA thaI cAMdA padhAryA. rastAmAM be sAdhuone javara AvI gaye te vakhate pote banenI upAdhio laI lIdhI. kevI samayajJatA ! AgaLa
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMjAba-praveza 461 paMnyAsajI zrI lalitavijayajI jaI rahyA hatA. te A dazya joI cakita thaI gayA. ApanI pAsethI badhI sAmagrI pite laI lIdhI. - cAMdAthI vihAra karI talavaMDI thaI Apa jIrA padhAryA. ahIM ApanA be sArvajanika vyAkhyAna thayAM. temAM adhikArI varga paNa AvatA hatA. ahIM be bhAIonA mukadamAM cAlatA hatA. teone samajAvI Ape samAdhAna karAvyuM. jIrAthI sulatAnapura, kapUrathalA, kattaripura Adi sthAnomAM thaIne khupura padhAryA. gujarAMvAlAthI vihAra karI zrI sumativijayajI svAmI temaja paM. zrI sehanavijayajI paNa ahIM AvI maLyA. ahIMthI vihAra karI Apa nasarAlA gAmamAM padhAryA. badhA sAdhuo ahIM maLI gayA. haziyArapurathI zrI vibudhavijayajI tathA zrI vicakSaNavijayajI paNa ahIM AvI pahoMcyA. phAgaNa sudI paMcamIne divase Ape sarva sAdhuo sahita hoziyArapuramAM praveza karyo ane gurudevanA smArakamAM zrI AtmAnaMda jaina mahA vidyAlayanI sthApanA mATe ApanI preraNAthI phaMDa thayuM. dezamAM rASTrIya AMdolana cAlI rahyuM hatuM. svadezI vastuone mATe dezabharamAM moTI halacala macI hatI. mahA tmA gAMdhIjI hiMdabharanA pravAse nIkaLyA hatA. khAdInA poSAka mATe jagyAe jagyAe pracAra thaI rahyA hate. hajArelAkha leke malamala ane rezamI vilAyatI vastrono tyAga
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ sara yugavIra AcAya karI jADI paNa svadezI khAdI dhAraNa karavA pratijJA laI rahyA hatA. Apa paNa jyAre khIAvaramAM hatA tyAre ja vicArI rahyA hatA ke milanA kapaDAM paheravAM dhArmika dRSTie ucita che ke kema ? chevaTe Ape nica karyA ke anucita che. kAraNa milanA kapaDAmAM carakhI lAge che ane carakhI hiMsA vinA thatI nathI, tethI bIkAneramAM Ape zuddha khAdI paheravI zarU karI hatI. paMjAbanA praveza samaye te ApanI bhAvanA hatI ke paMjAkha zrIsaMgha zuddha khAdInA pavitra peASAkamAM ja sajja thaine huziyArapuranA praveza samaye Ave ane emaja anyu, strI-puruSA badhAM khAdImAM AvyAM hatAM. e dRzya pazu maneAhara hatuM. mahAvIra jayantI khUba ThAThamAThathI ujavavAmAM AvI. te prasaMge mahArAjazrIe ahiMsAnI STie khAdInI vazyakatA upara mananIya vyAkhyAna ApyuM ane tenA phalasvarUpa nIce pramANe TharAveA thayAH 1 apavitra kezarane pUjAmAM upayeAga na karaveA. 2 prabhupUjAmAM hAthathI kAMtelA ane hAthe vaNelA zuddha svadezI vastrAja paheravAM. 3 milanA ane carabIvALA apavitra kapaDAM paherIne prabhupUthva na karavI. 4 aMga luchanA--prabhunA zarIra luchavAnA kapaDAM paNa evAM ja pavitra hAvAM joI e. 5 madiramAM naivedya paNa dezI sAkaranuM hevu joIe.
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMjAba-praveza 43 hoziyArapurathI phagavADA thaI philora padhAryA. ahIMthI AhAra karI bapora pachI nIkaLyA paNa cAlatAM cAlatAM sAMja paDI javAthI mArgamAM ja eka AmravRkSanI nIce rAtrivAso rahyA. ahIMthI ludhiyAnA padhAryA. samArehapUrvaka nagarapraveza thayo. upAzrayamAM eTalI te bhIDa thaI ke AgaLanI dIvAlo toDI nAMkhavI paDI. hiMdumusalamAna bhAIe vyAkhyAnamAM AvyA hatA. eka musalamAna kuTuMbe mAMsAhArano tyAga karyo. eka brAhmaNane chokaro zarAbI hato. tene samajAvI zarAbano tyAga karAvyuM ane teNe vyAkhyAnamAM UbhA thaIne pratijJA lIdhI. ahIM cAturmAsa mATe zrIsaMgha temaja hiMdu musalamAnabhAIoe paNa prArthanA karI, eTaluM ja nahi paNa "Apa cAturmAsa raho te trIsa-cAlIza hajAra phaMDa thaze ane pAThazALA sthapAze " tema jaNAvyuM paNa paMjAbanA zrIsaMghe maLIne aMbAlAnuM cAturmAsa nakakI karyuM hovAthI tyAM na rahI zakayA. ahIM zrI AtmArAmajI mahArAjanI jayantI bahu AnaMdapUrvaka ujavavAmAM AvI. be hajAra bhAIbahene hAjara hatA. jayantInI yAdamAM ghaNA lokee evI pratijJA lIdhI ke carabIvALA apavitra vastro lagnAdi prasaMgomAM upayogamAM na levAM. AthI hajArene kharca paNa bacI gaye. ludhiyAnAthI vihAra karI A5 1978 nA jeTha vada
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavI2 AcArya 6 nA divase aMbAlA padhAryA. aMbAlAe gurumahArAjanuM suMdara svAgata karyuM. saMghamAM AnaMda AnaMda chavAI rahyo. jyAre gurumahArAje nagarapraveza karyo ane jalUsa upAzrayamAM AvyuM te samaye lAlA gaMgArAmajIe rUA. 100) ane bIjA be gRhasthoe rU. 13) dAnamAM ApyA. ApanA upadezathI A rUpIA koMgresa ane khilAphata kamITIne e zarata para ApavAmAM AvyA ke nAgA--bhUkhyAne anna ane vastra ApavAmAM Ave. ahIM paNa ApaNA caritranAyake rASTrIya ane dharmabhAvanA jAgRta thAya tevAM mananIya vyAkhyAna ApyAM. e vyAkhyAne uparathI aMbAlAnA zrIsaMghe je TharAva karyA te ullekha karavA gya che. (1) keI bhAI vivAha Adi AnaMdanA prasaMgamAM ke bIjA koI zaMkajanaka prasaMgomAM carabI yukta vilAyatI kapaDAM je dharmaviruddha ane apavitra gaNAya che te na Ape. (2) lAkha kIDAnI hiMsAthI banatA rezamI kapaDAM paNa apavitra hovAthI tene upaga paNa na kare, (3) carabIthI banelA sAbuo paNa kaI na vApare. uparAMta azuddha vastra navAM te keI na banAvarAve. mAtra banelAM gharamAM hoya te tene game te kAmamAM upayoga karI le, paNa sAmAyika, pratikamaNa, ke devapUjA, devadarzanamAM A azuddha vastrone upayoga bilakula na karavo. azuddha kesarane paNa pUjAmAM upayoga na kare. azuddha khAMDanI banelI mIThAI paNa zrI maMdiramAM na caDhAvavI. ApanI bhAvanA ahIMnI "AtmAnaMda jaina miDala
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMjAba- praveza 465 skUla" ne hAIskUla banAvavAnI hatI. ApanA upadezathI te mATe rU. 22000) maLyA ane makAnane mATe ghaNA vidyApremI gRhasthoe oraDAo ApavA vacana ApyAM. kArtika sudI paMcamI (1979) nA divase gujarAnavAlA nivAsI lAlA jagannAthajInA zubha haste eka pustakAlayanI uddaghATana kiyA thaI temAM Ape pitAnA 3000 lagabhaga pustako bheTa ApyAM. A graMthamAM keTalAMka te bahu ja prAcIna hastalikhita hatAM. A uparAMta mahArAjazrInA upadezathI 11 zrAvikAoe pustakone mATe kabATa jJAnabhakti nimitta banAvarAvI ApyAM hatAM. A cAturmAsamAM tapazcaryA paNa khUba thaI muni mahArAjazrI guNavijayajI mahArAjanI tapazcaryA te abhUta gaNAya. temaNe 76 divasamAM mAtra 7 divasa annagrahaNa karyuM hatuM. A rIte saM. 1978 nuM chatrIsamuM cAturmAsa aMbAlAmAM khUba AnaMdapUrvaka saMpUrNa thayuM. samAnAne maMdiranI pratiSThA mATe vinaMti AvelI hatI tethI grAmAnugrAma vihAra karatAM ane upadezAmRtanuM pAna karAvatAM mahArAjazrI patiyAlA thaI samAnA padhAryA. ahIM ApanuM apUrva svAgata thayuM. ahIM jaina jainetara bhAIomAM kaleza hovAthI mukaddame cAlI rahyo hato. mahArAjazrIe banne pakSene khUba samajAvyA ane samAdhAna karAvyuM. saM. 1979 nA mahA sudI 11 nA zrI zAMtinAtha prabhunI pratiSThA AnaMdetsavanI sAthe karAvI. 30
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya samAnAthI vihAra karI Apa nAbhA padhAryAM. ahIM sthAnakavAsI bhAionI vastI adhika che. teoe peAtAnA sthAnakamAM padhArI vyAkhyAna vAMcavAnI prAthanA karI. ethI Apa tyAM jaI vyAkhyAna vAMcavA lAgyA. nAbhArthI vihAra karI Apa malerakeTalA padhAryA. ahIM e musalamAna bhAIe mAMsAhAra cheADI ApanA bhakata banI gayA. 4}} malerakeTalAmAM zrI mahAvIra jayaMtInA bahu ja suMdara utsava thaye. amadAvAda nivAsI vakIla kezavalAla premacaDha meAdI bI. e. ela. ela. bI. ApanA darzanArthe AvyA hatA. temaNe paNa jayantInA utsavamAM bhAga lIdhe|. 5. zrI. lalitavijayajI mahArAjazrInuM prabhAvazALI vyAkhyAna thayuM. apeAranA bhagavAna mahAvIra svAmInI pAlakhInuM jasa nokaLyu. tathA paMcakalyANakanI pUjA bhaNAvavAmAM AvI hatI. A pUjAnA raMga kAMI eraja ALyeA hateA. paM. zrI lalitavijayajI mahArAjazrIne saMgItanuM suMdara jJAna hAvAthI temaNe tathA keTalAnA lAlA nagInacaMde pUrjA bahu ja mehakarIte bhaNAvI ane AgantukAne bhAre majA paDI tapasvIjI zrI guNavijayajIe phAgaNa vadI aSTamInA ameame pAraNAthI varasItapa zarU karyAM. amadAvAda nivAsI javerI bhAgIlAla tArAca'DhanI preraNAthI zrI cAritra-pUjA-- brahmacaya pUjAnA prAraMbha ApaNA caritranAyake malerakeTalAmAM karyA hatA. ahIthI vihAra karI ludhiyAna thai Apa hoziyArapura padhAryAM ane saM. 1979 nu' ADatrIsamu cAmAsu Ape hoziyArapuramAM pUrNa karyuM.
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47] tapasvI jIvana "madeva! A tapazcaryA have kayAM sudhI cAlaze ? " paM. lalitavijayajIe eka divasa kuza thaI gayelA guruvaryanA zarIrane nihALIne pUchyuM. e tapazcaryA sahetuka thAya che. eka mahAna kAryanA abhigRha svarUpa e tapazcaryAnI phuraNa thaI che." guruvaye rahasya samajAvyuM. dayAnidhi ? tapamati! ame jANIe chIe ke bIkAneramAM ja Ape nirNaya karele ke paMjAbamAM na pahoMcAya tyAMsudhI haMmezAM ekAsaNuM karavuM. vaLI dasa dravyathI adhika dravya na levAno paNa Apane abhigraha hatA, paNa paMjAba te pahoMcI gayA. have A kAyAthI ghaNAM ghaNAM
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 yuvIra AcArya samAja utthAna ane zAsanasevAnA kArya karavAnAM che. kRpA karI amArI prArthanA svIkArI tapazcaryA AchI kare. " pa. lalitavijayajIe prAthanA karI. " bhAI ! mArA hRdayamAM zuM bharyuM che te tuM nahi samaje, paNa paMjAbamAM AvIne ekAsaNA baMdha karavAthI kANu jANe mArUM dila mAnatuM nathI. tethI ja pharI ekAsaNA zarU karyAM che. " kRpALu ? ApanI bhAvanA amane--ziSyAne hi jaNAvA teA kAne kahezeA ? amane kRpa! karI jaNAve. ame paNa e bhAvanAne siddha karavAmAM sahAyaka thavA prayatna karIzuM. ,, :: (( ,, te teA, AnaMdanI vAta. tame mArI bhAvanA kAM nathI jANatA ? ane te mATe mArI tapazcaryA che. gurudeva ! paNa hamaNAM hamaNAM te Apa gaLapaNa paNa nathI letA tenuM kema ? " te mATe paNa meM pratijJA lIdhI che. jyAMsudhI pa`jAkhamAM dhAryuM kAya na thAya tyAMsudhI te mIThAI baMdha ja raheze." " pajAmamAM evuM kayuM kArya karavA ApanA abhigraha che te kRpA karI A sevakane jaNAvo. " 5. lalitavijayajIe vAta jANI levA prayAsa karyAM. AvA pUjAkhamAM eka sarasvatI maMdira jovAnI mArI varSonI abhilASA che. sva`stha gurudevanI te aMtima IcchA pUrNa karavAnI javAbadArI mArI che, '' dayALu! te mATe ApanA--amArA badhA prayatnA 66
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ 419 cAlu che ane have to tenI taiyArI che. kuMDa paNa thayuM che." jyAMsudhI paMjAbanA koI zaheramAM tenI zarUAta na thAya tyAMsudhI mArA AtmAne cena kema paDe?" gurudeva! ekAsaNA pharI zarU karyA, dasa dravyothI vizeSa na levAno niyama che. vaLI mIThAI paNa choDI. ATaluM ochuM che ke caturdazI ane pUrNimA temaja caturdazI ane amAvAsthAnA chaTha karavAnuM zarU karyuM che." bhAI tapazcaryAmAM mane AnaMda che. tapazcaryAthI kama pAtaLAM paDe che. AtmAne khUba zAnti rahe che. mananaciMtana nididhyAsana thAya che. pavitra bhAva Ave che ane amRtarasanA ghuMTaDA pItA hoIe te AtmAnaMda thAya che." ApaNuM caritranAyake tapazcaryAne AnaMda vyakta karyo. taraNatAraNa! paNa A zarIranI paNa dayA ciMtavavI ke nahi! A zarIrathI hajI ghaNuM kAma levAnuM che. Apane deha Ama tapazcaryAthI jIrNa banAvI devAno nathI. te upara amAro ziSyane, bhakatane, samAjane ane zAsanano haka che. vaLI ochAmAM pUruM Ape bAra tithi maunavRtta svIkAryuM che. ame te pAmara rahyA. AthI akaLAI jaIe. Apane saMyama-ApanI daDhatA-ApanI sahanazakti ane ApanI tapazcaryA jarUra jarUra phaLaze." panyAsajIe pitAnI bhAvanA darzAvI. "tuM duHkhI na thA. dharmapasAthe badhAM rUDAM vAnAM thaI raheze. tapazcaryA vinA siddhi nathI. tuM to mane khUba sahAyaka thaI paDayo che. vyAkhyAna AdinuM kAma te upADI lIdhuM che tethI
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ 470 yugavIra AcArya te huM nizcitatAthI tapazcaryA karuM chuM. egya uttara sAdhaka maLavAthI kAryanI siddhi thaI zake che. tethI te keTalAMe sUtronA svAdhyAya mAre thayA. mArI keTalA varSothI AThama karavAnI abhilASA hatI te paNa pUrNa thaI. mane te have tapazcaryAthI bhAre AnaMda maLe che." mahArAjazrIe panyAsazrI lalitavijayajI pAse pitAnuM hRdaya kahyuM. paMjAba pahoMcavAnI utAvaLa hatI. gurudevane dharmabagIce sUkAI rahyA hatA. tenI javAbadArI pitAnI hatI. gurudeve te bagIcA lIlamalola-lIluMchama haryobharyo rAkhavAnI AjJA ApaNA caritranAyakane karI hatI. gurudevanuM maraNa hamezAM rahetuM ane paMjAbanA badhA zaheranA zrIsaMghanI vinaMtio vAraMvAra gUjarAta-kaThiyAvADa mAravADa rajapUtAnA AvatI hatI. ApaNA caritranAyaka paNa paMjAba pahoMcI javA bhAre utsuka hatA paNa mAravADanA vaiddhAranI dRSTithI tyAM rahI gayA ane tethI ja jyAMsudhI paMjAba na pahoMcAya tyAMsudhI ekAsaNAnI tapazcaryA zarU karI. paMjAba pahoMcyA ane ziSyonA AgrahathI ekAsaNuM choDyAM. daza dravyanI te pratijJA hatI ja paNa ekAsaNuM cheDavAthI mana khinna rahevA lAgyuM. tapazcaryA kAryanI siddhimAM upayegI jaNAvAthI pharI ekAsaNuM zarU karyA. babe upavAsa zarU karyA eTaluM ja nahi paNa bAra rtAie mAna dhAraNa karyuM ane jyAMsudhI sarasvatI maMdiranuM khAta muhUrta paMjAbanA keI zaheramAM na thAya tyAMsudhI mIThAIno paNa tyAga karyo. aThama karavAnI varSonI abhilASA paNa pUrNa thaI ane paryuSaNamAM AThama
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ 472 tapasvI jIvana lIdhe ane traNa upavAsa hovA chatAM khUba zAMti ane AnaMdathI saMvatsarInA divase kalpasUtra--bArasAnuM vyAkhyAna vAMcI saMbhaLAvyuM. A aThama tapanA pAraNAnA divase lAlA gujaramallajIne patra lAlA zailatarAmajIe rU. 101) jIvadayAmAM ApyA, bIjI rakama paNa jIvadayAmAM thaI hatI. te muMbaI mokalavAmAM AvI. A tapasvI jIvanane ApaNA caritranAyakane AnaMda anupama hato. have te cAra cAra upavAsa karavAnI bhAvanA seve che. dhanya e tapasvI, dhanya e tapazcaryA, dhanya e abhigraha. dhanya e pratijJA. dharma-samAja-paMjAba-saMgha ane zikSaNanA utthAna mATenI kevI tamannA ! tAzcayathI zarIra kRza thaI rahyuM hatuM. zakti paNa ghaTI gayelI hatI. dhyAna ane mAna, abhyAsa ane avagahana, ciMtana ane manana sivAya bIjo vicAra nahote. zive A kRzatA joI duHkhI rahetA. paM. lalitavijayajI te bahuja khinna rahetA paNa pratijJAnA nAmathI cUpa rahetA. Aje TapAla AvI. gurudeva patra vAMcI rahyA hatA. eka patra vAMcIne ciMtAmAM paDI gayA Aptajana jevA paM. lalitavijayajI gurudevanA hRdayanI vyathA samajI gayA. zAMtithI pAse gayA. tapazcaryAthI pAMsaLAM dekhAtAM hatAM. paMnyAsajInI AMkho A joI sajaLa thaI gaI. hiMmata
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ 472 yugavIra AcAya 26 H 97 karI ane ciMtAnuM kAraNa jANI levA prazna karyAM. sadgu ! Aja Apa bahu ciMtAtura dekhAo che. evuM zuM kAraNa che? kRpA karI sevakane jaNAvo." kANa ! lalita ! vicAramagnatAne bhaMga thayeA hAya tema sAme joyuM. " jI ! gurudeva ! A te nathI jovAtuM ! nathI sahAtuM ! Apa manadu:kha jaNAveA. " panyAsajIe Agraha karyo. " muMbaI nA patra AvyA che. tame vAMcI jue ane himmata hAyatA yathAzakti prayAsa kare. " ApaNA caritranAyake patra Apyo. '' gurudeva ! patra vAMcI lIdheA. zrI mahAvIra jainavidyAlayanA dasa varSanAM vacanA pUrA thayAM che. ane have bhavaSyanA kharcanI ciMtA UbhI thaI che. ' " hA ! paNa te mATe zuM karavuM? " 66 kRpALu ! Apa padhArA ane sevaka ApanI sevA karavA taiyAra che. " (" paNa bhAI ! tame ja vicArI jue, hajI te pa'jAmamAM paga mUkayeA che. ahI' paNa varSonuM kAma adhUruM paDayuM che. have teA zI rIte mubaI paheoMcAya. 66 teA ApanI jevI AjJA. ApanI zuM IcchA che ? " mane eka vicAra Ave che. paNa.... cr " kRpAnAtha ! Apa jarUra pharamAve. zakaya haze te sevaka taiyAra che.
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapasvI jIvana "mArI eja IcchA che ke tame himmata karIne upaDe. gurudeva tamAruM kArya saphaLa karaze. huM ahIMnuM saMbhALIza. tyAMnuM kAma paNa thaze ane ahIMnuM kAma paNa thaze." jevI gurudevanI AjJA. ApanuM kalyANakArI nAma ane yazekIti sarvatra sahAyaka thaze temAM jarApaNa saMdeha nathI. paraMtu mArI paNa eka prArthanA Ape svIkAravI paDaze." paM. lalitavijayajIe gurudevanI AjJA ziredhAryA karI. evuM zuM che? nisaMkeca kaho." kRpAnAtha ! ApanuM zarIra tapasyAne cagya nathI. juone kevuM kRza thaI gayuM che? tapazcaryA karavAnuM te Apa tapasvI guNavijayajIne soMpI daye. Apa zarIranI jatanA karo. A zarIrathI ghaNAM ghaNAM kAryo sAdhavAnAM che." bheLA re bheLA ! mArAthI tapazcaryA thAya che ja kayAM ? ane tAruM mana duHkhAtuM hoya te have saMbhALIza." ema nahi, ekAsaNuM te baMdha ja kare. mIThAInI pratijJA mATe huM paNa prayatna karIza ane ApanI bhAvanA saphaLa thaze." ekAsaNAthI tuM nArAja che te comAsA pachI te baMdha karIza paNa aSTamI--caturdazInA upavAsa ane tithinA ekAsaNA te cAlu raheze. bAkInA divasomAM besaNuM karIza. basa, thaye saMtoSa? have kAMI kahevuM che?" guruvaye khulAso karyo.
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ 494 yugavIra AcArya dayA! ApanI sevAmAM pAcho na AvI jAuM tyAM sudhI dasa dravya vAparavAnuM kAyama rAkhaze. nirvAha bhale che ke cAra jeTalAthI karavA dhAro teTalAthI kare paNa dasa dravyathI ochAnI pratijJA na karavI." jevI tArI IcchA, have sukhethI sIdhA. mArA tamane AzIrvAda che. vidyAlayanuM kArya saphaLa karIne sukharUpa AvI jaze. mArA AtmAne Aje khUba AnaMda thaye." ApaNA caritranAyake saMte vyakata karyo. paM. lalitavijayajI mahArAje AzIrvAda laIne vihAra karyo. ApaNuM caritranAyake muMbaI zrIsaMgha upara e viSe eka mananIya patra lakhyo hato te " Avazyaka patra" mAM bIjA bhAgamAM Avaze. paM. lalitavijayajIe pitAnA ziSya prabhAvijayajI sAthe vihAra karyo. sIdhA muMbaI pahoMcavAnA IrAdAthI lAMbA lAMbA vihAra zarU karyA. TADha-taDake, garamI--zaradI, AhAra-pANI, ArAma-nidrA kazAno vicAra karyA vinA gurudevanI AjJA najara samIpa rAkhIne cAlyA jAya che. kaI kaI jagyAe AhAra pADyuM nathI maLatAM te caNA vaherIne ke chAza vahorIne gujara calAve che. kaI kaI vakhate te ArAma mATe sthAna maLatuM nathI. maccharothI bharelA eTale ke khaMDera yA jhUMpaDImAM paNa nirvAha kare paDe che. lAMbA vihArathI paga taLavAI jAya che ke bhAre parizramathI zarIramAM azakita Ave che. ociMte kasamaye varasAda
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapasvI jIvana 472 AvI paDe che ke pavananA jhapATA cAle che. kazAnI paravA e gurubhakatane nathI. eka ja dayeyane daSTi samIpa rAkhIne cAlyA jAya che. e vihAranA kaSTanA be traNa prasaMge to ajaba che paNa te ahIM mUkavA jatAM ApaNA caritranAyakanA jIvana prasaMge TUMkAya te daSTie eTale ja ullekha ApI saMtoSa dhAraNa karavuM paDe che ke paM. lalitavijayajI gurudevanI AjJA pramANe zrI mahAvIra jaina vidyAlayane mATe bhAre parizrama veThIne thoDA ja samayamAM muMbaI pahoMcI gayA ane jayAre ApaNA caritranAyake te vihAranA prasaMge sAMbhaLyA tyAre khuda gurudevathI dhanya, dhanya, belAI gayuM. 5. lalitavijayajanI gurubhakita mATe bhAre sanmAna utpanna thayuM. hoziyArapurathI vihAra karI Apa kAMgaDAnI yAtrA mATe padhAryA. kAMgaDAnuM nAma pahelAM nagarakeTa hatuM. prAcIna kALamAM te "trigata" nA nAmathI vikhyAta hatuM. ahIM te samaye bhavya janamaMdira hatuM ane jenenI bahu sArI vastI hatI. ahIM sarakArI killAmAM bhagavAna zrI AdinAthanI bhavya mUrti che. tene jainanA kabajAmAM levA mATe ApaNuM caritranAyake ghaNIvAra prayatna karyA. ghaNuM ghaNA prayatno karyA chatAM kAMgaDAnI pratimA jenene maLI nathI. , kAMgaDAnI yAtrA karI Apa pAchA heziyArapura padhAryA. ahIMthI vihAra karI miyAnI, urama Adi sthAnamAM jIvone upadezAmRta pIvarAvatA Apa jaMDiyAlAguru padhAryA.
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya sAheba ! Apa ghaNA varSo padhAryA che. ApanuM svAgata te zrIsaMghe karavuM joIe ne!" jaDiyAlAgurunA AgevAne pUchyuM. lAlAjI! svAgata vAjAgAjAmAM ja che zuM?" "paNa Apane temAM zuM vAMdhe che temAM amArI paNa bhA na dekhAya." meM nizcaya karyo che ke jyAM sudhI paMjAbamAM eka sarasvatImaMdiranI sthApanA na thAya tyAM sudhI vAjAgAjAM sAthe praveza na kare. zAntithI zaheramAM javuM." sAheba ! te mATe prayAsa te cAle che. ApanA vacanamAM siddhi che. ApanI bhAvanA have jaldI pUrI thaze." te sArI vAta che. paNa tame zAntithI praveza thaI zake te ja prabaMdha karazo." jevI gurudevanI IcchA. ApanuM manaduHkha thAya te te ame paNa nathI IcchatA." A rIte jaDiyAlAgurumAM vAjAgAjA vinA zAMtithI praveza karyo. saMgha je ke vAjAMone pAchAM mekalavAM paDayAM tethI udAsa thaye paNa gurudevanA nirNaya pAse zuM thAya ? ahIM keTalAka divasothI ApasamAM kaleza cAlI rahyo hate. ApanA prayAsathI te maTI gaye ane saMghamAM zAnti thaI. zrI mahAvIra jayaMtine utsava sArvajanika rIte
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapasvI jIvana ujavavAmAM AvyA, temAM hiMdu-musalamAna badhAe bhAga lIdhe. tapasvIjI guNavijayajI mahArAja aThama aThamanA pAraNe varasItapa karI rahyA hatA. vaizAkha sudI 3 sa. 1981 nA divase tenuM pAraNuM thayuM. zrIsaMghe pUjA bhaNAvI ane e utsavanI cAdamAM jaDiyAlAnA ghaNAe mahenabhAioe jJAnadAna ApyuM. - 18 je rakama thaI te jaDiyAlA zrIsaMghane ApavAmAM AvI ane zrIsa Mghe te rakamamAMthI eka vidyAthIne abhyAsa mATe skolarazIpa ApavA ni ya karyAM ane teja vakhate eka tyAMnA vidyAthIne rU. 10) mAsika skAlarazIpa ApavAmAM paNa AvI. jaDiyAlAguruthI Apa amRtasara padhAryAM. ahIM paNa Ape zAntithI dhAmadhUma vinA praveza karyAM. gUjarAnavAlAnA keTalAka bhAI e vinati karavA AvyA. "huM te gurudevanA samAdhimaMdiranAM darzana karavA bhAre utsuka chuM. te mATe ja hoziyArapurathI jaldI jaldI AvI rahyA chuM. paNa mArI bhAvanA--gurudevanA smArakarUpa sarasvatI maMdiranI hajI pUrI kayAM thaI che ? " 66 sAheba ! Apa gujarAnavAlA padhAro. gurudevanI kRpAthI jarUra kAya thaze ane ApanI manokAmanA siddha thaze." lAlAjI! mane paNa eja bhAse che. huM joi rahyA chuM ke gurudevanI samAdhinA caraNamAM ja sarasvatImaMdira 66
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya racAze. paNa te divasa hajI jarA dUra che." kRpAnidhAna! ame zrIsaMgha te mATe pUra prayatna karIzuM. Apa nizcita raho." paNa eka vAta che ?" "pharamAve ! zI AjJA che ?" meM sAMbhaLyuM che ke gujarAnavAlAmAM paraspara kaleza che. te te pahelA kADha ja rahyuM. te pahelAM te huM na ja AvuM. kAMI kArya karavuM ja hoya te te pachI ja thaI zake ?" ApaNA caritranAyake zarata mUkI. "dayALu ! ame jarUra te mATe bharacaka prayatna karIzuM. Apa satvara padhAro." gujarAnavAlAnA AgevAne gayA ane bIje ja divase laheranA AgevAne AvyA. ApaNA caritranAyake jaNA vyuM ke gujarAnavAlA javAnA mArA bhAva che. je tyAne kaleza samI jaze to te tyAM ja javuM che, nahi te lAhera AvI rahyo chuM. je bhAvabhAva. ahIMthI vihAra karI Apa lAhera padhAryA. ahIM paNa zAMtithI nagarapraveza karyo. kSetrasparzanA balavAna hovAthI Ape cAturmAsa lAheramAM karyuM. ahIM pacaraMgI tapazcaryA thaI. ghaNA gAmomAMthI bahenabhAIo paryuSaNa mATe ahIM AvyA. paryuSaNane utsava bahu AnaMdapUrvaka thayo.
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapasvI jIvana 479 AtmAnaMda jaina mahAsabhAne vArSika utsava laheramAM thayo. jyAre Apa bIkAneramAM cAturmAsa hatA tyAre jIrAvAsI zrIyuta lAlA bAburAma jaina ema. e. mAraphata Ape zrIsaMgha-paMjAbanA saMgaThana mATe saMdeza mokalyuM hatuM. te uparathI gujarAnavAlAmAM zrIsaMgha paMjAbanI eka khAsa beThaka thaI hatI. ahIM paM. zrI sehanavijayajI tathA vRddha mahAmA zrI svAmIjI mahArAja zrI sumativijayajInuM cAturmAsa hatuM. paM. zrI sohanavijayajI mahArAjane paMjAba saMgaThana mATe tathA gurudevanA jJAnapracAranA kArya mATe bhAre tamannA hatI, temaNe zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhAnI sthApanA mATe bhAre kazIza karI ane tenI sthApanA gujarAnavAlAmAM thaI hatI. lAhoramAM tene cotho vArSika utsava ApaNA caritranAyakanI samakSa thayo hato. saM 1980nuM cAturmAsa lAhoramAM pUrNa thayuM.
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 48 ] pratiSThA tathA AcAya padavIneA mahAtsava 'madhyeva dAmi' AgevAnA vaMdaNA karIne beThA. * dharmalAbha! kema pratiSThA mATenI taiyArI te ThIka thaI che ne ? surANAjI? tame joyuM haze ke paMjAbI bhAIAnA kevA adamya utsAha che! " kRpALu ! bIkAnerathI Avye tyArathI joyA karuM chuM. zuM gurubhakita, zuM Atithya, zuM kArya, zuM sevAbhAva, zuM saMgaThana, zuM sapa--huM te! A joIne kharekhara mugdha thayA . pa jAkhanA paricaya Aje thayA ane ApanA kAryAMnI suvAsa ahIM maghamaghI rahI joI ne AnaMda thAya che. " zrI sumeramalajI surANAe AnaMda vyakata karyo. " sAheba ! pratiSThAnI taiyArI te badhA bhAIonI rAtadinanI mahenatathI ane ApazrInA parizramathI bahu ja <<
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratiSThA tathA AcAryapadavIno mahatsava 481 suMdara thaI che. Apa paNa divasarAta kyAM jue che ! pratyeka jhINAmAM jhINI vAta paNa ApanA mArgadarzana pramANe vyavasthita thAya che. " lAlA mANekacaMdajIe guruvaryanA parizramanI prazaMsA karI. amArA saubhAgya ke Apa gujarAnavAlA jatAM jatAM ahIM rokAI gayA ane A apUrva avasara maLe. paNu gurudeva ame Apane eka prArthanA karavA AvyA chIe." bAbu metIlAlajIe sUcana karyuM. "bAbujI ! have zuM bAkI rahyuM che. tame jANo cho mAre mIThAIno tyAga che. mArI pratijJA mATe tame kazuM na kaheze. hA, bIjI koI zakaya vAta haze te huM AgrahI nathI." ApaNA caritranAyake spaSTatA karI. "gurudeva! ApanI pratijJA mATe ame kazuM nathI kahetA paNa A pratiSThAnA maMgaLa prasaMge ame paMjAba zrIsaMghe ane gujarAta-mAravADanA jaina saMghee Apane AcAryapadavI ApavA nirNaya karyo che. Apa amArI A prArthanA svIkAre ane amArA AnaMdamAM vRddhi karo." lAlA maMgatarAme nirNaya jaNAvyo." bhAgyavAna ! AcArya banavAvALAne pUchayA vinA ja nirNaya karI zakAya ke tame badhA zuM vicArIne AvyA che? tame jANo cho huM te gurudevane ekaniSTha sevaka chuM. temane saMdeza-gAmegAma, zaherezahera, gheraghera, upAzraye upAzraye ane pyArA paMjAbane ApavAne mAre dharma che. te huM AkharI dama sudhI pALIza ane mArA jIvanane e 31
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ 482 yugavIra AcAya mahAtmAne caraNe meM dharyuM che. AcAya thaIne paNa huM zuM karavAnA hatA ? '" ApaNA caritranAyake peAtAnA jIvananA Adarza rajU karyo. kRpAnidhAna ! eTale ja Apa ama!rA sArathI che.. eTale ja Apa amArA saMghanA mArgadarzaka aa. tethI ja Apa jainazAsananA dIpaka che, tethI ja Apa jainasamAjanA kalyANasAdhaka che, tethI ja Apa bhakatAnA paramapriya gurudeva che. tethI ja Apa AcAya thavAne vizeSa ceAgya che. bAbu meAtIlAlajI joharIe prAthanA karI. 27 6( " sajjana ! tame pratiSThAnA divasane have e divasa paNa nathI tyAre A prastAva lAve che te barAbara nathI. mAre mArA pUjya vayeAvRddha pravata'kajI zrI kAMtivijayajI tathA zAMtamUti zrI savijayajI tathA svAmIjI mahArAjanI AjJA sivAya eka DagaluM paNa na calAya tenuM zuM ? " ApaNA caritranAyake muzkelI UbhI karI. " kRpAsindhu ! svAmIjI mahArAja te ahI che, temanI AjJA maLI gai che. teteA te mATe utsuka che ane mApha karaze| paNa pUjya pravatajI tathA zAMtamUti zrI ha'savijayajInI AjJA ame meLavI lIdhI che. " lAlA magatarAme khulAsA karyA. gurudeva! muMbaithI paNa cAra pAMca tAra AvyA che. mArA para paN tAra che ke tamArI tyAM hAjarI heAvAthI AcArya padavI thavI ja joI e. " zeTha meAtIlAla muLajIe spaSTatA karo, HH
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratiSThA tathA AcArya padavIne mahotsava 483 meMtIlAlabhAI! amArA paMjAbI bhAIo te bheLA che. paNa tame A badhAne vANiyAvidyA ThIka zIkhavADI lAge che. tame be divasathI A dhamAlamAM paDayA che. be divasathI dhamAla cAle che paNa mane thayuM pratiSThAnI dhamAla haze. have ja tamArAM parAkrama jANyAM, tame te zraya pravartaka ane zAMtamUrtinI saMmati paNa meLavI lAvyA eTale huM zuM boluM? paNa.." gurudeva! kRpA karI have kazI zaratabarata na mUkaze. zrIsaMgha paMjAbanI cintana AzIlatAne have Ape avazya pallavita karavI ja joIe, svargavAsI gurudeva bAda paMjAbane mATe ApazrIe je je kaSTa sahana karyA che temAMthI ame ekano paNa badalo vALI zakIe tema nathI. "mere bAda tamArI sAra saMbhAla valalabha legA' e vacane Aje paNa yAda che. have kRpA karI A bhAra ApanA zire Apa uThAvI levA dayA karo. amane nirAza na kare. lAlA mANekacaMdajIe gadgad kaThe chellI vinaMti karI. zrIsaMgha paMjAba ane mArA zraddheyanuM mAna rAkhavuM te paNa mAruM kartavya che, paNa mAre vaDIle sAthe vyavahAra te pahelAM jevo ja raheze." gurudeva zrI AtmArAmajI mahArAjanI manamohaka chabI sAme ApaNA caritranAyake najara karI ane jANe gurudevanI saMmati hoya tema badhAnA mukhamAMthI "guru AtmArAmajI mahArAjanI jaya, sadguru vallabhavijayajInI jaya, pravartaka zrI kAMtivijayajInI jaya, zrI haMsavijayajI
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ 484 yugavIra ArAya mahArAjanI jaya, jina zAsanadevanI jaya! A jayanAde vAtAvaraNamAM guMjI rahyA. A vAta sAMbhaLI saMghanI khuzIno pAra na rahyA. baccAbaccAnA dilamAM utsAha ane harSanI urmio uchaLavA lAgI. AvelA mahemAnene jaNAvavAmAM AvyuM ke AvatI kAle savAre cha vAge maMDapamAM AcArya padavIne samAraMbha thaze. AnaMda AnaMda chavAI rahyuM. vAtAvaraNa bhAre praphula banI gayuM. zrIsaMgha paMjAbanI bhAvanA varSo pachI saphaLa thaI. paMjAbanI vikhyAta rAjadhAnI lAhora zaheramAM jaina dharmanA pracAra jIrNodhRta devamaMdiranI pratiSThA ane munimahArAja zrI vallabhavijayajI mahArAjanI AcArya padavIne samAraMbha e be kArya evAM mahatvanAM thayAM che ke vartamAna jaina ItihAsamAM tenuM sthAna vizeSa gauravazALI raheze. A banne kAryonA mahatsavamAM paMjAba zrIsaMgha ane bIjA aneka AgevAna bhAIoe prazaMsanIya utsAhane paricaya ApyuM che. cAraso varSa pachI A banane zubha kAryo (pratiSThA tathA AcAryapadavI) nI punarAvRtti karanAra paMjAba ane khAsa karIne lAhoranA jaina samAje je zreya prApta karyuM che tenI tulanA karavI asthAne che. dhArmika ane aitihAsika daSTie e ane kAryo bahu ja mahatvanA che. zAstrakAroe sAdhumahAtmAone tIrthasvarUpa kahyA che. zAstrakAroe tIrthanA sthAvara ane jaMgama evA be bheda kahyA che. jenA AlaM
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratiSThA tathA AcArya padavIno mahatsava 485 banathI AtmAne vikAsa thaI zake te tIrtha. zatruMjaya, raivatAcala Adi sthAvara tIrtha che. sAdhumunirAja jaMgama tIrtha che. te jyAM jyAM vicare che tyAMnA jIvone upadezadvArA uddhAra kare che. keTalAka jIvo A mahAtmAonA upadezathI prabhAvita thaIne potAnA jIvanane ujajavaLa banAve che, keTalAka jIva tana, mana ane dhanathI dharmane ughAta karavA prerAya che. ane keTalAka bhavI jIve te saMsArano tyAga karI mahAtmA bane che. AjathI lagabhaga sATha varSa pahelAM paMjAbanA jainasamAjanI evI sudazA nahotI je saubhAgyavaza Aje dekhAya che. eka vakhata hato jyAre paMjAbamAM deva-guru ane dharmanuM svarUpa bahu thoDA samajatA hatA. eTaluM ja nahi paNa jenadharmanAM siddhAMta ane AcArothI loko vaMcita hatA. paranta prAtaHsmaraNIya sva. jainAcArya zrImad vijayAnaMda sUrIzvarajI mahArAje svayaM prabuddha thaIne janasamAjane prabedhita karyo ane paMjAbamAM jAgRti AvI. e gurudevanA upadezathI Aje paMjAbanA zaheramAM devavimAne jevAM devamaMdiro vidyamAna che, sAdhumunirAjanA vihAro thAya che ane zraddhALu zrAvaka varga paNa che. gurudevanA svargavAsa pachI paMjAbanA e bagIcAnI saMbhALa e gurudevanA pyArA praziSya muni mahArAja zrI valabhavijayajIe lIdhI. tera varSa pachI Aje paMjAbamAM pAchAM temanAM pavitra pagalAM thayAM che, temane pagale pagale samasta saMghamAM jAgRtinI lahera AvI che, sAmAjIka sudhArA
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4-6 yugI2 AcArya thavA lAgyA che ane jJAnapracAranI ceAjanA zarU thaI che. jo mahArAjazrI peAtAnA pavitra caraNakamaLeAthI A bhUmine thoDA vakhata pavitra karatA rahe te te divasa bahu najadIka che, jyAre paMjAbanuM gAma-gAme, zahere-zahera, saMghe-saMgha sAmAjIka ane zikSaNaviSayaka samunnati sAdhavAmAM pUrNa rIte samatha thaze ja thaze. lAhAra pratiSThAnA itihAsa paNa pAkAne jANavA jarUrI che. ahI bhagavAna suvidhinAtha svAmInuM eka prAcIna jaina maMdira hatuM. tenA jI dazA joine mahArAjazrInA saddaupadezathI lAhoranA zrIsa'ghamAM punaruddhAranI bhAvanA jAgRta thaI ane lAheAramAM saMkhyA bahu echI hAvA chatAM tema ja dhanADhaca kAI nahi, prAyaH badhA madhyama sthitinA bhAvika hAvA chatAM badhAe A uddhAra mATe khUba utsADu khatAnyeA ane eka manohara zikharabaMdhI maMdira taiyAra thaI gayuM. gheADI jagyAmAM tenI racanA evI suMdara tathA cittAkarSaka thaI che ke dazakA darzana karatAM bhAre praphullatA anubhave che. kharekhara A devamaMdira lAhAranA zrIsaMghanI puNyazrInuM ujjavaLa pratIka che. devamaMdira taiyAra thayuM paNa pratimAjI mATe zeAdhakhoLa cAlI. chevaTe gurumahArAjazrInI kRpAthI zrI varakANA tIrthaMrAjamAMthI traNa mUrtie maLI. lAhAramAM pratiSThA mATe vicAra cAlatA hatA paNa mahArAjazrI te| gujarAMvAlA javA mATe utsuka hatA. lAhAra zrIsa MghanI prArthanA tA hatI ja ke zrIjInA magaLa haste ja
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratiSThA tathA AcArya padavIne mahotsava 487 pratiSThA thAya. paNa gujarAMvAlA javAnuM nizcita hatuM eTale zuM thAya? paNa lAhoranA sadbhAgya kSetraspazanA baLavAna hovAnA kAraNe lAhoramAM ja mahArAjazrI rahyA ane saMghanI bhAvanA saphaLa thaI mahArAjazrInuM cAturmAsa lAhoramAM nizcita thayuM sAMbhaLI zrIsaMghanA harSa ane utsAhane pAra nahote. pratiSThiAnA muhuM tane paNa nizcaya thayo ane AmaMtraNa patrikAo mekalavAmAM AvI. pratiSThAnI taiyArI mATe vividha samitio nita thaI ane kAryo dhamadhokAra cAlavA lAgyuM. AsapAsanA gAmanA bahena bhAIo AvavA lAgyA. vidvAne paNa AvyA. gAmegAmanI bhajanamaMDaLIo AvI pahoMcI. lAhora jaina saMghanuM kendrasthAna banI gayuM. paMjAba te ThIka paNa kAThIAvADa, gUjarAta, mAravADa, ane mevADathI paNa ghaNA ghaNA saMbhAvita gRhastho AvavA lAgyA. gAmegAmanA saMghe senAcAMdInA ratha, pAlakhI, cAmara, caMdanI, vagere vividha sAmagrIo AnaMdapUrvaka mokalI ane lAhora thaDA divasa te utsAhanA vijayanAdethI gAjI rahyuM. nizAnaDake dUradUrathI dekhAya ane mAnavamedanI te jevAne adhIrI thaI gaI hajAre leke banne bAjue kalAka be kalAkathI AjanI savArI jevA talapApaDa thaI rahyAM hatAM. lAhoranI zobhA anerI hatI. nizAnaDuMke AvI paha ne pAchaLa mahendradhvajanI seMkaDe dhajAo pharapharatI
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcAya nIkaLI, pAchaLa navIna jAtanuM vAdya saMbhaLAyuM ane te eka bhajanamaMDaLI vagADatI hatI. pachI te seTa para mATarA seAnAcAMdInI pAlakhIe tathA svaramugdha karatI bhajanamaDaLIe AvI pahoMcI. te pachInuM surIla enDa manamAhaka hatuM. dhImedhIme suzeAbhita meTara AvI ane svargavAsI gurudeva zrI AtmArAmajI mahArAjanI jayanA pAkArA thavA lAgyA. hajAro mastake e gurudevanI manAramya prabhAvazALI mUrti--phoTA je meTaramAM ze|bhI rahyo hatA tene namI paDayAM ane temanAM dazanathI prabhAvita thavA lAgyAM. saunI pAchaLa gaMgA--jamanI (senAcAMdI mizrita) ratha AbyA ane esiyAnI suprasiddha bhajanamaMDaLInA adbhuta nATyaprasaMgeA joI ne leAkeA mugdha thavA lAgyA. lAheAranuM prasiddha enDatA hajArAnA kAnamAM Aje paNa guMjI rahyuM haze. 428 AjanA divasa lAhAranI janatAne AnaMdakArI hatA. AvI bhavya savArI tA ghaNAM varSothI joI nahAtI. AbAlavRddha badhAM AjanA saraghasanI muktakaMThe prazaMsA karatAM hatAM. somavAranA divasa bahu ja maMgaLamaya ane kalyANakArI hatA. Aje teA pratiSThA ane padavIdAna samAraMbha jevAM e anupama kArya thavAnAM hatAM. vAraMvAra AcAya - padmane InkAra karavAmAM AvatA hatA, paNa ghaNAM ghaNAM varSonA prayatna pachI Aje pajAma zrI dhanAsAbhAgyavaza mahArAjazrIe zahezaheranA AgevAnA--samasta pajAma zrIsa'ghanI vinatithI ane khAsa karIne zraddheya pravaka zrI
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratiSThA tathA AcArya padavIne maheAtsava kAMtivijayajI tathA zAMtamUrti zrI haMsavijayajI mahArAjanI anumatithI saMmati ApI hatI. 489 ApaNA caritranAyakanI AcAya padavIne sakSipta itihAsa asthAne nahi gaNAya. tapeAgaNa gaganadinamaNi zAsanaziromaNi zrImad vijyAnaMdasUri mahArAjanA sva`vAsa pachI paMjAba zrIna'dhanI IcchA, pUjyapAda munimahArAjazrI vallabhavijayajIne svagavAsI gurumahArAjanI IcchAnusAra temanA paTTa para vibhUSita karavAnI hatI; parantu mahArAjazrIe tene InkAra karyo ane jaNAvyuM ke mArAthI vaDIla ghaNA che. teone A padavI pradAna karavI ghaTe. huM te svICya gurudevanA sa`dezavAhaka chuM. zrIsa Mghe te varyAvRddha mahAtmAomAMthI kAI suyeAgya munimahArAjane e pada ApavuM joIe. A uparathI munimahArAja zrI kamalavijayajI mahArAjane AcArya padavI ApavAmAM AvI. varSonA anubhava pachI pa'jAba zrIsaMghe joyuM ke pUjAanIrakSA, pa MjAmanI unnati, paMjAbanI vyavasthA, pa MjAbamAM dharmapracAra, paMjAbamAM jJAnapracAra, paMjAbamAM sAmAjika sudhAra ane paMjAbanA gAmegAmanA zrIsaMghanuM saMgaThana ati Avazyaka che. ane te kA' munimahArAjazrI vallabhavijayajI sivAya bIjA kAI karI zake tevI sabhAvanA nathI. paMjAanI DagamagatI taiyAnA karNadhAra te munimahArAja zrI vallabhavijayajI ja thaI zakaze. varSo bAda paMjAba zrIsab joi zakayA ke je mahAtmApuruSe pajAkhanI A vIrabhUmimAM
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ 490 yugavIra AcArya dharmabIja ropIne tene palavita karyuM che, te dharma cheDane amRtavANIthI siMcana karIne pitAnA athAga parizramathI phAlele-phUlele karavAnI eka mAtra tamannA e Adarza gurubhaktanA hRdayamAM ketarAI gayelI che. AthI paMjAba zrIsaMghe AcAryapadavI mATe prArthanA karI. sAdaDI jaina konpharansanA adhivezana samaye paMjAbanA zrIsaMghe pharI vinaMti karI. A banne samaye e mahApuruSe padavIne InkAra karyo. sAdhu ane munipadavI temane vizeSa priya hatI. paMjAbanA sabhAne sUrya uge ane guru bhaktinA AdarzanI javalaMta mUrti pitAnA caraNakamaLo dvArA gujarAta, kAThivADa, muMbaI, mevADa, mAravADa ane dakSINa, yU. pI Adi dezone pavitra karatI 13-14 varSo bAda pharI paMjAbamAM padhArI. paMjAbamAM paga mUkatAM pahelAM ja samAjanI chinnabhinna paristhiti tarapha temanuM dhyAna gayuM ane samAjanA saMgaThananI AvazyakatA vicArIne "zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA nI sthApanA pitAnA ziSya zrI. sahanavijayajI dvArA karAvI. heziyArapurane praveza mahatsava anupama hato. heziyArapuramAM jJAnapracAranI daSTie ane svargIya gurudevanI aMtima IcchAne amalI svarUpa ApavAnI daSTie vidyAlaya mATe meTuM phaMDa karavAmAM AvyuM. te vakhate zrIsaMgha paMjAbe zAsananI javAbadArI levA mATe prArthanA karI, paNa AcAryapadavI mATe te vakhate paNa nA ja hatI. lAhoranI pratiSThAnA divase AvyA ane zrIsa
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratiSThA tathA AcAya padmavIne mahAtsava 1 AcAya padavI mATe vinamra vinaMti karI, eTaluM ja nahi paNa sAdhuzirAmaNa zraddheya pravataka zrI kAMtivijayajI, zAntamUrti zrI haMsavijayajI, Adarza gurubhakta zrI saMpatavijayajI tathA paramavRddha svAmIjI zrI sumativijayajI mahArAjanI pavitra sevAmAM 5 jAma zrIsaMghanI varSoMnI maneAkAmanA siddha karavAmAM madada karavA tathA munimahArAjazrI valrabhavijayajIne AcArya padavI mATe AgrahapUrvaka anurodha karavA prArthanA karavAmAM AvI. chevaTe zrIsaMghanI prArthanA ane vRddha mahAtmAonI anumatine vaza AcArya pada mATe saMmati ApavI paDI. paMjAba zrIsa'ghamAM--khacAkhaccAmAM AnaMda laharI chavAI gaI. pratiSThAnuM muhUta kalyANakArI nIvaDayuM. pratiSThA de mahAtsavane aMge bhatanivAsa jyAM mahArAjazrI birAjamAna hatA--nI pAse rAjA dhyAnasiMhanI havelImAM eka vizALa ane sAMdapUrNa maMDapa banAvavAmAM Avye hatA. vyAkhyAna Adi kACkrama ha MmezAM A maDapamAM thatAM hatAM. Aja sAmavAranA divasa hatA. strIpuruSA savAranA paheAramAM vahelA vahelA paravArI maMDapamAM AvI rahyAM hatAM. madhyamAM cAMdInuM samavasaraNa sthApita hatuM jemAM cAre tarapha prabhupratimAe dazakAnI bhAvanA vRddhi karI rahI hatI. maMDapanI zeAbhA apUrva hatI. jyAre munimahArAjazrI vallabhavijayajI, vAvRddha svAmI zrI sumativijayajI mahArAjane sAthe laI ne peAtAnA ziSya parivAra sAthe maMDapamAM padhAryA ke tarata ja upasthita janatAe bhagavAna mahAvIrasvAmI, svargavAsI gurumahArAja tathA ApazrIjInI
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavI2 AcArya jayaghoSaNA dvArA apUrva svAgata karyuM. - Ajano divasa maMgaLamaya hate. paMjAba zrI saMgha tathA gurubhakatonA hRdaya AjanA prasaMgathI nAcI rahyAM hatAM. dazakane AnaMdaullAsa ane hate. bhajanamaMDaLIoe svargavAsI gurudevanI bhAvabhInI prArthanA karI ane jANe e AratI sAMbhaLIne gurudevane AtmA potAnA priyamAM priya saMdezavAhaka ziSyane AzIrvAda ApavA aMtarikSamAM AvI pahoMcyA. " guruvallabhanAM yazagAna ane jIvanakAryanuM madhuruM saMgIta eka bhajanamaMDaLIe gAyuM ane badhAM daza ke maMtramugdha thaI gayA. apAra zAMti patharAI gaI pahelAM mahArAjazrIne oDhADavAnI cAdaranI bolI svanAmadhanya svargavAsI lAlA hIrAlAlajInA suputra lAlA mANekacaMdajI munhANI lAheranivAsIe rU. 1101) mAM lIdhI ane upAdhyAjI padavIne mATenI cAdaranI balI rU. 701) mAM svanAmadhanya sva. lAlA DAkuradAsajI khAnagADAMgaranivAsInA suputra zrI lAlA prabhudayAlajI duggaDe lIdhI. cAdaronI bolI thaI rahyA bAda samasta zrIsaMgha taraphathI Apane eka sanmAnapatra ApavAmAM AvyuM. tene samucita javAba zrIjIe ApyA. barAbara sADAsAta vAge zAstrokata vidhi anusAra AcAryapadavInI Avazyaka kriyA karavAmAM AvI ane mahArAjazrIne AcAryapadavInI tathA 5. zrI. sehanavijayajIne upAdhyAyapadavInI cAdara oDhADavAmAM AvI. samavasaraNanI pradakSiNA karatA AcAryazrI ane upAdhyAyajI para cAre
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratiSThA tathA AcArya padavIne mahotsava 497 taraphathI vAsakSepamizrita cAvalonI khUbakhUba vRSTi thaI. jayanAda gAjI rahyA ane beDavAjAe A zubha kriyAne abhivAdana ApyuM. A AcAryapadavIdAna prasaMge paMcotera zaheranA leke upasthita hatA temaja paMjAba uparAMta anya prAMtanA paNa AgevAne hAjara hatA. temAM dAnavIra zeTha motIlAla muLajI je. pI. (muMbaI-rAdhanapura), zeTha govindajI khuzAla (verAvaLa-kAThIyAvADa) zeTha navInacaMda hemacaMda (mAMgaroLa) dharmamUrti zeTha sumeramala surANA, zeTha udayacaMdajI rAmapuriyA (bIkAnera), zeTha puMjAbhAI chaganalAla kALIdAsa (amadAvAda) zrIyut maganalAla harajIvanadAsa (bhAvanagara) bAbU TAkamacaMda jeharI, (dilhI) bAbu caMdrasena (binelI) ane lAlA umarAvasiMha khivAI (meraTha) Adi sahasthAnAM nAma vizeSa ullekhanIya che. AcArya padavIdAna samAraMbhanI khuzImAM Aje zeTha motIlAla muLajInI taraphathI eka sAdhami vAtsalya thayuM. AcAryapadavI samApta thatAM ja pratiSThAnI belI thaI ane jainadharmabhUSaNa AcAryazrI vijayavallabhasUrijI mahArAjazrI maMdiramAM padhAryA. barAbara 9-45 vAge bhagavAnazrI zAMtinAtha prabhune gAdI para birAjamAna karavAmAM AvyA, hajAro harSanAda ane jayanAda thaI rahyA. AnaMdamaMgaLa vartAI rahyo. prabhunA darzana mATe mAnavamedanIne utsAha mAto nahoto. lAhoranA ItihAsamAM Ajane divasa suvarNAkSare aMkita thaye.
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ 494 * yugavIra AcAya bhagavAnane birAjamAna karavA, tathA rathayAtrA Adi belInA rU. 12540) nI Avaka Aje maMdiramAM thaI. A pratiSThA jainAcArya zrImad vijayavalabhasUri mahArAjanA pavitra karakamaLathI thaI te lAhoranA zrI saMghane mATe uttarettara pUrNa kalyANakArI, maMgaLakArI ane abhyadayakArI thaze tema zrIsaMghanI mAnyatA hatI. ane Aje te mAnyatA sAcI paDI che. lAhoranA jaina saMghanI unnati dinedina vRddhigata thaI rahI che. Aje paNa e pratiSThAutsava ane AcArya padavI paMjAbane zrIsaMgha bhUlyA nathI. e divase, e utsava, e AnaMda, e gurubhakti, e prAMtaprAMtanA AgevAnenuM Agamana, paMjAbanA zaherezahera-gAma-gAmanA dharmapremI gurubhakta bhAI bahenanuM milana ane guruvaryanI sudhAmaya vANa badhuMya Aje paNa najara sAme taravare che.
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 49 ] AcAyanI javAbadArI 5jAba zrIsaMgha samasta taraphathI AcAryazrIne eka abhinaMdana patra ApavAmAM AvyuM te paM. haMsarAjajI zAstrIe vAMcI saMbhaLAvyuM hatuM. tenuM bhASAMtara nIce ApavAmAM Ave che - pUjyapAda zrI vallabhavijayajI mahArAjanI pavitra sevAmAM zrImata:! ame samagra paMjAbanA judA judA zahera ane kasabA tathA gAmonA nivAsI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka bhAIo Aja A paMjabanI rAjadhAnI lAhera zaheramAM ekatra thaIne samagra paMjAbanA jaina vetAMbara mUrtipUjaka saMdhanI hesiyatathI ApazrIne, svargavAsI jenAcArya nyAyAnidhi zrImad vijayAnandasUrijI mahArAjanA paTTapara AcAryapade vijayavallabhasUri nAma sAthe pratiSThita kahIe chIe.
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavora AcArya yogyatA ApanI umara A samaye 54 varSanI che. dIkSA lIdhe Apane 37 varSa thayAM. Apa bALabrahmacArI che. ApanuM cAritra niHsanTeDa nirava ane pavitratama che. jJAnanI draSTie paNa ApanuM sthAna bahu ja uraca che. svargavAsI gurumahArAjanI pAsethI vidyA ane anubhava prApta karavAno Apane sAro avasara maLyo ane Ape bhaktipUrvaka gurucaraNomAM rahIne te samayano pUrepUro lAbha uThAvya. ApanI vinItatA, buddhimattA, ane samayasUcakatA tathA cAturyathI AkarSita thaIne gusmahArAje paNa potAnA saguNAno vAra Apane ja Apyo che. saMvata 1952 mAM gurudevane jyAre svargavAsa thaye tyArathI paMjAbane saMbhALavAno badho bhAra ApanA upara Avyo. Ape ama paMjAbanivAsIonA dhArmika svatvonuM saMrakSaNa karIne samasta jainasamAjanI paNa amUlya sevA karavAmAM kazuM bAkI rAkhyuM nathI. joke ApanI janmabhUmi gUjarAta deza che tathApi ApanuM adhikatara jIvana paMjAbamAM vItyuM che. Apa jyAre gUjarAtamAM gayA to tyAM samaya joIne Ape sAmayika zikSAnI tarapha badhAnuM dhyAna kheMcyuM. jyAM jyAM Apa vicaryA tyAM Ape vidyAbhavRddhi ane dhArmika zakti vadhAravAnI draSTithI ja Ape prayatna karyo. tenA phaLasvarUpa zrI mahAvIra jaina vidyAlaya Aje mojuda che. vidyAlayamAM rahIne prati varSa aneka vidyArthI vidyAnI bhinna bhinna zAkhaomAM uttIrNa thAya che ane dhArmika zikSA paNa meLave che. e kahevuM atizayokti nathI ke zrI mahAvIra jaina vidyAlaya jevI bIjI saMsthA jana zvetAMbara mUrtipUjaka samAjamAM kyAMya paNa nathI. pAlaNapuranI eka saMsthA paNa ApanA zubha prayatnanI sAkSI daI rahI che, mAravADa jevA vikaTa
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ 497 AcAranI javAbadArI pradezamAM paNa Ape vidyApracArane mATe bhAre parizrama senyeA che. Apa kAThiyAvADa AdimAM 17 varSa sudhI vicarI amArA saubhAgyathI phrI paMjAbamAM padhAryAM che. Apa jyArathI ahI padhAryAM che tyArathI amArI dhArmika temaja sAmAjika unnatine mATe niraMtara prayAsa karI rahyA che te mATe ame ApanA kRtana tathA RNI chIe. sati pi kharekhara Apane AcArya pada para pratiSThita karavAnuM saubhAgya amane Aje ja maLyuM che; parantu amArA hRdayapaTa para te Apa te divasathI AcArUpe birAjIta che, je divase svargavAsI gurumahArAje pAba zrIsaMdhanA AgevAneAne kahyuM hatuM ke paMjAbane bhAra amArA pachI vallabha uThAvaze. te AgevAnAmAMthI svanAmadhanya lAlA gagArAmajI jevA Aja paNa keTalAye vRddha puruSa ahIM hAjara che; te gurumahArAjanI IcchAne pratyakSarUpatho kAryoMmAM piraNita thayelI joI ne potAne kRtakRtya mAne che. anicchA ane udAratA gurumahArAjanA svagamana bAda paMjAbanA zrIsaMdhe Apane ja temanA pada para pratiSThita karavAne nizcaya karyAM, paNa Ape te mATe peAtAnI anicchA prakaTa karIne e udAratA paNa batAvI ke mArAthI je vaDIla che temAMthI game te kaiAI muni mahArAjane A pada para niyukta karavA joi e. te pramANe zrI kamaLavijayajI mahArAjane AcArya pada ApavAmAM AvyuM. AcAya vijayakamAsUrijI guNa ane cAritranI draSTie jana samAjamAM samAnita che tAryApa vRddhAvasthAne kAraNe vihAranI azakti ane gujarAta tathA paMjAbanuM mATuM aMtaraH A e kAraNeAne laI ne paMjAbane khAsa kheAjo uThAvavAmAM asamartha che. 22
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ 498 yugavIra AcAya prasaMga ane sthAna Apane vayaparyAya, dIkSAparyAya ane jJAnaparyAya e traNe yathe che ja, paNa ApanI dharma, vidyA ane samAjasevA paNa kAMI kama nathI. ethI ja A zubha avasara para ApazrIne AcAya pada para pratiSThita karavAnA ame saMmilita rUpe nizcaya karyo che; kAraNa ke A pUN` uttaradAyitva padane yAgya A samaye amane Apa ja jaNAyA che.. Aja lagabhaga 400 varSa pachI A lAheAra zaheramAM pharI maMdira pratiSThAnA suavasara prApta thayA che tathA A zaheramAM zrI jInasiMh ane bhAnudra kramazaH AcAya ane upAdhyAya padavIthI vibhUSita thayA hatA. AvA aitihAsika sthAnamAM Aje ame badhA A be kAryoM ( pratiSThA ane AcAya pada) nI punarAvRtti karavAnuM saubhAgya prApta karI rahyA chIe te kAMi kama hanI vAta nathI. Aja ahI mAtra paMjAbanA zrI saMdha nathI paNa kAThiyAvADa, gujarAta ane mAravADa mahAna mahAna gRhasthA upasthita che. jemAM dAnavIra zeTha meAtIlAla muLajI--muMbaI--rAdhanapura, zeTha govindajI khuzAla verAvaLa--kArDayAvADa, dharmapriya zeTha sumeramalajI surANA ---bIkAnera tathA zeTa puMjAlAla chaganalAla~~amadAvAda Adi gRhasthAnAM nAma vizeSa ullekhanIya che. upasthita che ema AdinA sabhAvita amane kahetAM vizeSa AnaMda thAya che ke A AcAya pada pradAnanA zubha Azayane muni zrI sumativijayajI, sAdhuzirAmaNa pravartaka zrI kAMtivijayajI ane zAntamUrti munipravara zrI savijayajI mahArAje paNa peAtAnI anumatidvArA paripuSTa karI amane AbhArI karyAM che. ataH amArI ApanA caraNeAmAM atyaMta vinIta bhAvathI prAthanA che ke Apa A AcAya padane suzobhita karA.
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAryanI javAbadArI 499 ApanA zubha haste dezakAlAcita prabhAvanAjanaka aneka kArya thAya ane zAsananI vijayapatAkA uttarAttara adhika pharakAvA e ja amArI zAsanadevane vAravAra prAnA che. vIra sa. 2451 Atma saM. 29 vikrama sa. 1981 mAgazara zudI pa caMdravAra sthAna : lAhAra vinIta pacanadIya, jainazvetAMbara mUrtipUjaka samasta sagha A sanmAnapatra vAMcI rahyA pachI upasthita caturvidha saghane sa'beodhIne paDitazrI haMsarAjajIe TUMka vivecana karatAM kahyuM keH-- A maMgaLamaya prasaMge mAre e vAtA saMkSepamAM nivedana karavI Avazyaka che. 1 je cAdara A vakhate zrIsaMgha taraphathI mahArAjazrI para ADhADavAnI che te kapaDu. te atyanta vizuddha ane pavitra che ja; parantu A cAdaramAM eka vizeSatA che ke tenuM sutara mArA pUjya pitRkalpa paDita hIrAlAlajI zarmAe peAtAnA hAthe kAMtyuM che ane tenA para sekaDA nahi paNa hajAro uvasaggahara tathA navA smaraNa"nA pATha thayA che. ( hu dhvani ) '' "" ( 2 je samaye mahArAjazrInI dIkSA rAdhanapuramAM thai hatI, te samaye amArA jaina samAjanA netA dAnavIra zeTha meAtIlAla muLajI tyAM hAjara hatA. te vakhate dIkSAnA adhe! prabandha teozrInA hAthe thayeA hatA; ane Aje jyAre
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugathI2 AcArya ApazrIne AcAya pada para pratiSThita karavAmAM Ave che tyAre paNa zeTha sAheba ahIM Apa leAkeAnI samakSa hAjara che. AthI temanI puNyazrInA atirekanA 'dAja Apa AnaMdapUrvaka karI zakeA che. AcAya pravara UbhA thayA ane sabhAmAM apAra AnaMda phelAyA. hunAda thavA lAgyA. paramAtmAnI stuti karI gurudevanI maneAramya mUtine vaMdana karI Ape AcAnI javAbadArI para eka maneAmugdha vyAkhyAna ApyuM: 500 " vayeAvRddha svAmIjI, sAdhuvRMda tathA sAdhvIvRMda ane caturvidha sa`gha ! Apa mane je gurutara pada para pratiSThita karI rahyA che tenI javAbadArI huM samajuM chuM. te mahAna padane anurUpa mArAmAM keTalI ceAgyatA che tenA paNa mane pUrepUrA khyAla che. huM e paNa sArI rIte jANuM chuM ke mArAthI vaceAvRddha, dIkSAvRddha ane jJAnavRddha, mArA dezanA, mArA zaheranA, mArA parama upakArI--jenA upakAra mArI nasanasamAM bharelA che, te pravataka zrI. kAntivijayajI mahArAja, zAntamUrti zrI. hu'savijayajI mahArAja, tathA ananya gurubhakta paM. zrI. saMpatavijayajI mahArAja ane mArI pAse birAjamAna paramavRddha svAmI zrI. sumativijayajI mahArAja vagere mArA ziratAja munirAja mArA zira para hajI vidyamAna che; tathApi zrIsa'ghanA vizeSa Agraha ane ukta mahApuruSonA anurAdha tathA viziSTa kRpA tathA vizeSa karIne svargavAsI gurumahArAjanA vacananuM pAlana A guru
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAryanI javAbadArI bhArane uThAvavAne mATe mane vivaza karI rahela che, jene mATe huM lAcAra chuM. svargavAsI guru mahArAja paMjAbanA hatA. teozrIe A vIrabhUmi paMjAbamAM vIra paramAtmAe nirdiSTa kareluM dhamaM bIja Aropita, aMkurita ane palavita karavAmAM je je asahya kaSTa sahyAM che te badhA mArA hRdayapaTa para pUrepUrAM aMkita che. meM A uddezathI mArA ziSyavargamAMthI sahanavijaya, lalitavijaya, umaMgavijaya ane vidyAvijaya e cArene paMnyAsa banAvyA che; kAraNa ke te cAre paMjAbI che ane gurubhakitamAM cAre ekaekathI caDiyAtA che. e cAre gurubhakatane huM mArI cAra bhUjAo samajuM chuM. e cAree AjathI e vAta pitAnA hRdayapaTa para lakhI rAkhavI joIe ke gujarAta dezamAM janma levA chatAM amArA gurue svargavAsI guru mahArAjanA lagAvelA dharmavRkSane surakSita rAkhavAnuM bIDuM uThAvyuM che. to amAruM e sAthI prathama kartavya raheze ke ame amArA jIvanamAM paMjAbane kadI paNa na bhUlIzuM. ziSyane dhama che ke te gurunA sathA anugAmI thAya. A sivAya eka vAta e che ke Apa leke mane AcAryapadavI ApI rahyA che. je hetuthI meM tene svIkAra karyo che tenuM digdarzana huM karAvI cUka chuM. mane lAge che ke AcArya padavI sAthe paMnyAsa zrI sehanavijayajIne upAdhyAya padavI ApavAmAM Ave, jo ke mArA ziSyavargamAM A samaye te padavIne cagya te 5. zrI
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ yugavIra AcArya lalitavijaya che. te zrI sehanavijayajIthI dIkSAmAM moTA che, jJAnamAM adhika che; paranta panyAsa padavI pahelI sehanavijayajInI thaI che. je paM. zrI lalitavijayajI ahIM hAjara heta te nisaMdeha A padavI temane ja apAta. sehanavijayajI paNa A padavIne yogya ja che, ane paMjAba upara temanuM mamatva badhAthI vizeSa che. tethIja A padavI temane ApavAnuM huM ucita samajuM chuM. meM svAmIjI mahArAja tathA ahIM upasthita anya sAdhuo sAthe A bAbatamAM parAmarza karI lIdhuM che. zuM Apane te maMjura che? ( zrIsaMghe jayanAdathI te vAta maMjura karI, pachI paMnyAsa zrI sahanavijayajI tarapha daSTi karIne mahArAjazrIe jaNAvyuM - A prasaMge zrIsaMgha taraphathI je pada para tamane pratiSThita karavAmAM Ave che tenI mahattAne tamAre pUro khyAla rAkhavo paDaze. tamArA svabhAvamAM thoDuM utAvaLApaNuM che tene badale gaMbhIratA dhAraNa karavI joIze. tamArI gurubhakita uttama prakAranI che. paMjAba tarapha tamane bhAre mamatA che ane tamArI kAryazakita ajaba che, to A padavIne zobhAvaze. vaLI je kAMI karo dIrghavicAra karIne zubha phaLadAyI bane te rIte karaze. AjathI eka vAtane khyAla rAkhaze ke je kAMI navuM kAma karo te pitAnA vaDIla (pravartakajI mahArAja, zrI haMsavijayajI mahArAja tathA zrI svAmIjI mahArAja) nI sammati vinA na karaze eTaluM ja nahi paNa ApaNAthI nAnA sAdhuonI paNa salAha
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAryanI javAbadArI 103 jarUrI che. kAIpaNa puruSa sevaka thayA vinA sevya nathI banI zakatA. antamAM zAsanadeva pratye mArI prAthanA che ke huM A javAbadArIbharyA patrane ceAgya anu. jainasamAjanu kalyANa sAdhuM, paMjAkhanI samunnati ane jAgRti mATe mArA prANa ApuM ane jJAnapracAra mATe jIvanabhara sAdhanA karuM, eTaluM ja nahi paNa je gurudeve mane potAnA sa MdezavAhaka anAnyeA che te gurudevanA nAmanerezana karyuM. jaina jagatanA eka adanA sevaka tarIke mArI zakita-mArI bhakita-mArI buddhi-mArI sanmati ane mAra kAyA zAsananA udyAta mATe sathA huM sama`Nu karuM tevI mArA hRdayanI bhAvanAA paripUrNa thAe. OM zAMtiH zAMtiH zAMti : gurudevanA aMtima vAkayeAe camatkAra karyA. hajAro zretAjanA maMtramugdha thaI gayA hatA. zabde zabda, vAkaye vAkaya, vacane vacana, khele khAla zAMtithI sAMbhaLI rahyA hatA. mahArAjazrInA aMtaramAMthI AvatA e udgAre hajArAne amRtapAna karAvI rahyA hatA. badhAnAM manaraMjana thaI gayAM. harSoM phelAyeA. jayanAda guMjI rahyA-devAne dulabha pavitra vAtAvaraNa sarjAi gayuM. e maMgaLadane devene AkarSyA. dhanya vANI, dhanya jIvana, dhanya AtmA dhanya dhanya.
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ pa ] maMgaLa AzIrvAda gudeva ! zrIsaMgha paMjAbanI varSonI AzAlatA Aje phaLI. amArAM dhanabhAgya ke Aje amArA zaheramAM AnaMdamaMgaLa vate che." lAlA mANekacaMdajI munhANIe AnaMda vyakta karyo. "bhAgyazALI ! puNyatipinidhi svargavAsI gurudevane pratApe badhAM rUDAM vAnAM ja thAya che. juone gujarAnavAlA javAno nirNaya karIne AvyuM hatuM ane tame ahIM ja rekI pADaze." sAheba! kSetrasparzanA baLavatI hoya che. amArAM bhAgya jAgatAM haze ane AvAM kalyANakArI kArcano yaza amArA bhAgyamAM haze." lAlA banArasIdAse jaNAvyuM. " kema nahI ApaNAM bhAgya jAgatAM che tyAre ja A apUrva lAbha-avasara ApaNane malyA." lAlA prabhudayAlajI bolI UThayA.
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritra nAyaka pravartaka zrI zAMtamUti zrI kAMtivijayajI ma. haMsavijayajI ma. Adi muni maMDala, 1984 pATaNa
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgaLa AzIrvAda 505 guruvarya! jAmanagarathI tAra AvyuM che Apane maMgaLa AzIrvAda pAThavyA che ane A posTamAM paNa zraddheya pravartakajIno ja patra che. " lAlA banArasIdAse tAro ane patrone eka moTo thokaDo ApatAM jaNAvyuM. "pravartakajI mahArAja te mArA parama pUjya che. ame te eka ja vIrakSetra vaDedarAnA suputra chIe. te mahAna kRpALu ane vidvAna che. temanI kRpA te mArA hRdayamAM kotarAyelI che. temanI AjJA mAre haMmezane mATe zirodhAryuM che. te mArA sAcA salAhakAra ane murabbI mArgadarzaka che. teozrInA maMgaLa AzIrvAda mAre mana mahA mUlA che. " e maMgaLa AzIrvAdane anuvAda vAMcakenI jANa mATe ApavAmAM Ave che. jAmanagara zrI munimaMDaLa taraphathI zrI lAhera zrIyuta vijayavallabhasUrijI, upAdhyAya sohanavijayajI saparivAra yathAyogya sAtha mAluma thAya. zrI saMghano AnaMdapUrNa tAra maLyo. vAMcIne AnaMdamAM vRddhi thaI che. gurumahArAjanI kRpAthI badhuM kArya AnaMdapUrvaka samApta thayuM te khuzInI vAta che. Apane je dharmakSetramAM zrI 1008 gurumahArAjanI taraphathI vidyA ane vinayazIlatA Adi sadgaNonI prApti thaI che te kSetramAM zrI saMghe tamane gurumahArAjanA paTTa para abhiSikta karyA che te Apane mATe mahAna gauravanI vAta che. have ApanI ane zrI saMghanI zobhA emAM rahelI che ke tame gurumahArAjanA pagale cAlI zAsananI zobhAmAM uttarottara vRddhi karo.
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ 506 yugavIra AcArya zrIjImahArAja dharmacarcA samaye pitAnA vacanAmRtathI dharmabhilASIonI bhAvanAone pUrNa karatA kahyA karatA hatA ke - saMsAratApathI atyanta tapelA jIvone vIra paramAtmAnI amRtamayI vANI saMbhaLAvIne zAnta karavAne satata prayatna karatA rahevuM eja amAruM sAcuM dhamadhana che. kahyuM che ke - rAjahaM vadhAi vAnAra dhanaM paNa =vitamU | vapuH paropakArAya dhArayanti manISiNaH / ! vAdavivAda samaye keTalAeka ochI samajaNavALA kaTuvabhAva rAkhavAvALA manuSya niSkapaTa tathA satya kahevA chatAM garama thaI jAya che; paraMtu tame to sadA zAnta ane prasannavadana ja raho cho. vipakSI loka keTalAye garama thaI jAya paNa tame te sadA zAntithI uttara Ape che ane potAnI zAna gaMbhIra mukhamudrAmAM vikRttine aNuM mAtra praveza thavA detA nathI. e viSe koI vakhate tamane pUchavAmAM AvyuM tyAre tame eja uttara Apyo che ke - sujano na yAMti vikRti parahitanirato vinAzakAlepi / chede hi candanataru surabhayati mukhaM kuThArasya / ajJAna leke to eka prakAranA bALaka jevA che. jema koI rogagrasta haThIluM bALaka auSadhI pIvAne nA pADe che ane uttama vaidya pitAnAM madhura vacano dvArA tene samajAvI auSadhI pIvarAve che ane te rogathI mukta thaI jAya che, e pramANe sAdhu mahAtmAonI pharaja che ke teo pAse AvelA abodhathI adha manuSyane paNa koIne koI prakAre sadhAmRta pIvarAvI subodha karavA prayatna kare. vyAkhyAna ApavA samaye krodha bilakula na karo. krodhathI vicArazakti naSTa thaI jAya che. tethI saraLamAM saraLa praznane paNa uttara ApI zakAto nathI. krodha jevuM bhayaMkara viSa bIjuM koI nathI. kahyuM che ke -
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgaLa AzIrvAda 507 drumodbhavaM hanti viSaM nahi drumaM / navA bhujaMga prabhavaM sujaMgam / / adaH samutpattipadaM dahatyaho / haMholvaNa krodha halAhalaM punaH // upadeza ApatI vakhate je sAdhu krodhane vaza thaI jAya te vaktA ane zrotA bannene karmano bandha thAya che. e mATe sAdhupuruSe prANI mAtrathI maitrI rAkhavI joIe ane tenI bhASAM bahu ja zAnta tathA madhura hovI joIe. zekha sAdI kahe che ke - dilAgara tavAje kunI akhatiyAra zavada zalaka duniyA turA dostadAra' sAdhupurU dvArA premabhAvathI upadeza maLavAthI dharmAnveSaka jijJAsu loka avazya dharmamAM daDha thAya che, ane dharmanA rasika bane che. vItarAgadevanA prapautra munimahArAja pATa para besIne vItarAgadevanA samAdhimAgane upadeza kare ane zrotAgaNa te upadezAmRtathI potAnA AtmAmAM zAnta bhAvane prApta kare temAM ja sAra che. sAMsArika kAryomAM vyagratA pAmele manuSya thoDo samaya zAnti prApta karavA mATe ja sAdhumunirAje pAse upadezanuM pAna karavAne mATe Ave che, nahi ke ahIM tahIMnI vyartha vAto sAMbhaLavA athavA potAnI vyagratAne vadhAravA mATe teonuM AvavuM thAya che. pATa para besIne vyAkhyAna vAMcavAvALAne koI rAjyanI taraphathI koI jAtanI amaladArI nathI maLelI. temane te A sthAna uparathI mAtra ladhutArUpa sadgaNanI anupama zikSA grahaNa karavAnI che. tethI pATa para beThA pahelAM, huM koNa chuM, kenI pATa para beTho chuM ane bhaviSyamAM mAre mATe zuM zuM kartavya che vagere vAtono avazya vicAra karI levo joIe. tathA vyAkhyAnadAtAe eTale vizeSa khyAla rAkhavo joIe ke vyAkhyAnamAM evI carcA thAya jethI sAMbhaLavAvALAne kaMI ne kaMI sAdha ane zakti rasanI prApti thAya.
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ 508 yugavIra AcArya sAdhupuruSonA kathana ane AcaraNano upayoga emAM dharmAbhivRddhi che. tenAthI viparIta paraspara kaleza ane parasparanI IrSyA Adi bibhatsa kAryone mATe sAdhu puruSoe potAnA uccAra ane vicArano kadApi upayoga nahi karavo joIe. e mATe mahAtmApuruSa badhAnI sAthe maLatA ane badhAne potAnAmAM meLavatA chatAM alaga alaga rahI zake che. eka udda kavie A bhAvane bahuja suMdara rIte vyakta karyo che - alaga hama sabase rahate haiM masAle tAra tambUrA / jarA cheDe se milate haiM milA le jisakA jI cAhe / / sAdhu mahArAjanI mukhamudrA jotAM ja tenI gaMbhIratA ane zAntatAno prabhAva zrotAo para paDe tyAre ja te zAnta bhAvathI sAdhu munirAjanA upadezAmRtanuM sArI rIte pAna karI zake che. candanaM zItalaM loke candanAdapi candramA / - candracandanayormadhye, zItalaH sAdhusaMgamaH // e mATe sAdhupuruSoe sadA zAnta bhAvamAM ja ramaNa karavuM joIe. paropakAra sAdhuone eka viziSTa guNa che. je kaI pratipakSI kaSTa Ape to paNa sAdhupuruSone to dIpakanI jema tene ajJAna aMdhakAra kaSTa sahIne paNa dUra karavAno prayatna karavo joIe. apaneko jalAkara aurako rozana karatA : yaha tamAzA hamane phakta cirAga meM dekhA // paropakAranA kAryamAM kaSTo AvatAM bhAgI javuM te paropakArInuM kAma nahi. e kAI samaya nahoto ane nahi Ave jyAre Akho saMsAra eka ja raMgamAM raMgAelo dekhAya. badhA loko avaguNa zodhaka athavA guNagrAhI nathI hotA, saMsAramAM je guNagrAhI loko che te
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ magaLa AzIrvAda 509 avaguNa jovAvALAonI paNa kamI nathI; paraMtu parApakArI puruSa AvI vAtenI kazI paNa paravA karatA nathI. teo te kaSTAnA pahADAne cIratA peAtAnA dhyeya sthAna para pahoMce ja rahe che. kaSTa sahana karyA vinA kaMI ja thatuM nathI. purANA draSTAMtA javA daI e, eka tAjuM ja draSTAMta joI eH zrI 1008 gurumahArAja sAhebe jeTalAM kaSTo sahana karyA che tenI gaNanA paNa thaI zakavI kANu che, jo A rIte teo kA na sahana karata ane draDhatApUrvaka tene mukAbalA na karata to Aja je kAMI dhama prabhAvanA draSTigAcara thAya che te kadI jovA na pAmata. mahArAjazrI pAtAnA pUrva kaSTonI kathA jyAre kahetA tyAre sAMbhaLIne AMkhAmAM AMsu bharAI AvatAM. eTale mAtra mAnelI meTAI kAma nathI AvatI, paNa AcAramAM utAreluM sAmarthya' kAmanI vastu che. vicAra karIne joie teA Aja sudhI jeTalA saMta-mahata thayA che, te sukhanI zayyA para suI ne nahi paNa anekavidha kaTAnI kAMTALI zayyA para tapasyA karavAthI thayA che. mahattva prApta karavuM e kAI mAmUlI vAta nathI. A uparAMta nAyaka banyA eTale ema kadApi nathI mAnI levAnuM ke amArA Azraya taLe rahela sAva mAtra amArI 'hAjI hA'ne mATe ja che, parantu nAnA sAdhue meTAnA sayamapAlanamAM ane zAsananI zaiAbhAvRddhimAM aneka rIte madadagAra che, evA vicAra hamezAM karavA joI e. meAra peAtAnAM nAnAmeATAM badhAM pIchAMnA samUhathI ja zAbhe che. nAnA meATAnI chAyAmAM peAtAnA saMyamanuM pAlana kare che. ane meTA peAtAnA dIkAlIna viziSTa anubhavadrArA samaya samaya para teone ucita zikSaNa ApatAM temanu saMyama paLAve che. A rIte parasparanA premabhAvathI ja zAsanazeAbhA ane dharmAbhivRddhimAM pragati thAya che. mahatvanI zAbhA kevaLa laghutva para avalaMbita che. kavi dhruvuM suMdara kahe che~~~
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ 510 yugavIra AcArya namanti saphalA vRkSA namanti sajjanA janAH / tame jANo cho ke A samaya kusaMpane vadhAravAno nathI paNa jyAM sudhI banI zake tyAM sudhI tene ocho karavAno che. paramapUjya mahArAja jyAre vidyamAna hatA tyAre teo sAdhuo ane zrAvakanI sAthe keTalo prema rAkhatA hatA, tathA sAdhuo ane zrAvakomAM paraspara keTalo pragADha prema hata; AnuM smaraNa thatAM ja AjakAlanI dazA para azrapAta thayA vinA nathI raheto. te mahApuruSa ekaja hatA paraMtu temanA samayamAM je je kAryo thayAM che, tenuM te Aje smaraNa mAtra rahI gayuM che. temAM saMdeha nathI ke adhika mahAtmAo ApasamAM maLIne kAma kare te kAma avazya vizeSa thAya paNa evuM bhAgya kayAMthI? je muninAyaka ane sAdhAraNa munirAja pitAnA dilamAM namratAne sthAna Ape te zAsanannatinAM aneka prazaMsanIya kArya thaI zake che paraMtu evuM sadbhAgya maLavuM bahuja kaThaNa che. ApasamAM kusaMpa vadhavA-vadhAravAnuM mukhya kAraNa abhimAna che. A abhimAna zabdamAMthI je "mA ane na' kADhI nAkhavAmAM Ave te tamAma jagata vijayanAdathI gAjI UThe. A "mA ane na" ne kADhavAno upAya nAnA moTA bannene vicAraNIya che. ema thavAthI ja zAsananI unnati thaI zake che. anyathA nAma mAtranI unnati che. kaSAya dharma ane saMyama bannene vighAtaka che tethI tenA tyAga mATe zAstroe vAraMvAra upadeza karyo che. jaina zAsanamAM bhale munio ane padavIdharonI vRddhi thAya te eka AnaMdanI vAta che, paraMtu sAthe sAthe teo potapotAnI zakti anusAra deza dezAntaramAM bhramaNa karIne sadupadezadvArA lokemAM vAstavika dharmanI abhiruci pedA kare ane teone vItarAgadevanI samAdhimArganA rasika banAve tathA eka bIjAne premapUrvaka maLe, premapUrvaka vArtAlApa kare, ane maLatAM ja eka bIjAnA ataHkaraNamAM AnandanI Urmio uchALavA lAge ane haLImaLIne dharmasaMbaMdhI kAryone vicAra kare te ja
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgaLa AzIvAda 511 zAsananI zobhA tathA unnatimAM e vRddhi uttarottara vRddhi karI zake che. gRhastha leke ApasamAM maLatI vakhate potAne jUnAmAM jUno vera-vireAdha cheDIne bahu ja premabhAvathI maLe che, ane vArtAlApa kare che. ApaNe te sAdhu kahevAIe chIe ane pAchA vItarAgadevanA zAsananA anuyAyI chIe. ApaNAmAM samatAguNanI adhiktA joIne ja anya gRhastha loka dharmamAM pravRtta thaI zake. eTalA ja mATe vItarAgadevanA anuyAyI sAdhuvargamAM samatA guNa jeTalo adhika hoya teTaluM sAruM che, temAMja zAsananI zobhA che. je jinazAsanarasika munirAjemAM samatAguNano abhAva hoya to lokonI temanA pratye halakI najara raheze, loke temane tuccha draSTithI joze, evI dazAmAM uparokta saMkhyAvRddhi ane sAdhutA zAsananI zebhAne badale zAsanane kalaMka rUpa gaNAze. ethI munijanane samatA guNa ja vizeSa rIte zAsananI zobhA che. Apa gurumahArAjanI sevAbhaktimAM niraMtara rahyA che, paMjAbamAM mahArAja sAheba rUpI sUryane asta thayA pachI te kSetromAM tamArA hAthe aneka prabhAva janaka zubha kAryo thayAM che tathA nirantara bhramaNa karIne ghaNI unnati karI che. tenAthI AkarSita thaIne zrI saMghe Apane gumahArAjanA paTa para abhiSita karyA te khuzInI vAta che. have bhaviSyamAM tamArI dvArA adhikAdhika dharmakArya thAya ane zAsananI zebhAmAM uttarottara vRddhi thAya tathA anya munirAja paNa tenuM anusaraNa kare to tenI zobhA paNa Apane ja che. vizeSamAM huM yAda ApuM chuM ke, 1008 zrI svargavAsI gurumahArAja zrImad vijyAnaMdasUrIzvarajI tathA gurujI mahArAja zrI 1008 zrI lakSmavijayajI mahArAjanI vidyamAnatAmAM prAyaH paraspara kapAya thAya evo prasaMge upasthita ja nahoto thato. kadApi daivage sakAraNa ke niSkAraNa keIne chadmasthapaNAnI laheramAM kaSAya AvI
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ 513 yugavIra AcArya AvI jatA te te vakhate na bane te te divasanA daivasika pratikramaNamAM suleha-saMpa thaI jatA athavA karAvI devAmAM AvatA, tema chatAM kAInA dilamAM kAMI kasara rahI gayelI jaNAtI te pAkSika pratikramaNamAM tenI kSamA karAvavAmAM AvatI hatI. aMtamAM sAMvatsarika pratikramaNamAM te Apa svayaM kSamApanA karatA ane bIjA pAse kadAca ajJAnavaza kAI te para dhyAna na ApatA te tene kalpasUtrane pATha avazya karAvatA, 66 jo uvasamai tassa asthi ArAhaNA / jo na uvasamaI tassa natthi ArAhaNA / tamhA appaNA ceva uvasamiyavvaM // "" batAvIne samajAvatA keH thAya bhA--bApu ! zrI tIrthaMkara mahArAje tathA zrI gaNadhara mahArAje zuM kahyuM che. je jIva kSamApanA kare che. te ArAdhaka che. ane je nathI karatA. te ArAdhaka nathI thatA, tethI kSamApanA karIne ArAdhaka thavuM yeAgya che. AvA premanAM vacane sAMbhaLIne kAI paNa zAMta thaI ne kSamApanA karI leteA hateA, te tame paNa jANI che. tame svargavAsI guru mahArAjanA caraNAmAM rahI--gurukulavAsamAM khUba anubhava saMpAdana karyAM che. tamane samajAvavAnI kAMI jarUra nathI. tathApi jyAre tame te mahApuruSeAnA sthAnApanna--temanA paTTadhara banyA che, te Ape temanuM anukaraNa karavuM yAgya che. zrI gurumahArAja Apate sahAyatA Ape ane Apa evAM evAM kAryo karavAne yAgya ane, jenAthI zrI gurumahArAja zrI 1008 zrImad vijayAna MdasUrIzvarajI mahArAjanuM zubha nAma jagatamAM adhikathI adhika rAzana thAya. ApanI sAthenA dharma sneha sabaMdhane lIdhe ane Apane suyeAgya samajIne ATalI sUcanA zuddha aMtaHkaraNapUrvaka lakhI che. AzA che 66
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgaLa AzIrvAda pa13 tame temAMthI sAra grahaNa karaze, tathApi mArA lakhANathI kaI paNa prakAranI aprIti thavAnuM kAraNa bane che te bAbata micchAmi dukkaDa dete huM mArA patrane samApta karuM chuM. huM chuM tamAre zubhacintaka jAmanagara-kAThivADa. muni kAntivijaya ke adbhuta patra! zabdezabda amI jhare che. A paNuM caritranAyaka mATe ke ajaba prema-kevI bhAvanA kevI Urmi ane ke AnaMda. chatAM paTTadharanI javAbadArInuM kevuM bhAna karAve che e udAra AtmA? jainazAsananI kusaM5 dazAnI kevI vyathA temanA hRdayamAM bhaDabhaDe che? sAdhuvRddhi ane dharmavRddhine mATe zuM zuM thaI zake? badhA maLIne kArya kare te jagatane paNa DolAve; tevuM kevuM na satya uccAre che e vRddha? sAdhu-munirAjonuM kartavya zuM che? zA mATe dIkSA che? samAjanI unnati zAmAM che? samatA eja mahAna guNa che ane jaina sAdhunuM sthAna jagatamAM kevuM ucca che te A patramAM zabdezabda vAMcI zakAya che. kedha ane kaSAya kevAM kevAM pariNAmo lAve che, tenAthI zAsananI zuM helanA thAya che ? tathA tAjane ne zrAvake para tenI kevI asara paDe che tene tAdraza citAra A zabdamAM maLI Ave che. kSamApanA e kevI ajaba vastu che te A zraddheyajJAnI ApaNane samajAve che. jaina samAjanI-sAdhusamAjanI 33
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ 514 yugavIra AcArya jainazAsananI ane jainajagatanI AjanI dazA para e vayovRddha jyAre azupAta kare che tyAre te kharekhara hRdaya dravI jAya che. Aje e bUjharga vayevRddha-jJAnavRddha zraddheya sAdhu ziremaNine AtmA svarge birAje che paNa temanAM vacane ne vAkaye Aje paNa satya-zAMti-kSamA-samatAzAsanaunnati-samAjakalyANa ane paTTadharanI javAbadArI zIkhavI rahyAM che. amara raho e AtmA, vaMdana che e muni puMgavane. "gurudeva! gaIkAle rAtre maMDapamAM eka moTI sabhA thaI hatI. rezanI bahuja manahara hatI. hajAro lokonI medanI jAmI hatI. jenetare ane anya bhAI-bahenanI miTI saMkhyA hatI. paMjAbI bhAIono utsAha te bhAre ajaba ! huM te traNa divasathI joI rahyo chuM, paMjAbanI gurubhakita advitIya che" zeTha motIlAla muLajIe vaMdaNA karatAM paMjAbI bhAIonI gurubhakitane citAra Age. "metIlAlabhAI! tamArI vAta sAcI che. gUjarAtamAM ja gurubhakita che tema na mAnaze. kadAca gUjarAtamAM ati paricayathI sAcI bhakita ochI thatI jovAya che. paMjAba zrIsaMghanuM saMgaThana bahuja suMdara che." AcAryazrIe spaSTatA karI.
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgaLa AzIrvAda 515 paNa sAheba! kAle te mane ja pramukhasthAna ApyuM. huM paMjAbI samajuM nahi paNa bhajanamaMDaLIonAM bhajane te bahu ja AkarSaka hatAM. khAsa karIne eziyA skUlanA vidyAthIonA saMvAdo bahu suMdara hatA. paMDita haMsarAjajI zAstrI paNa bahu vidvAna che. temanuM bhASaNa paNa bahu ja mahattvanuM hatuM."tIlAla zeThe trine kAryakrama saMbhaLAvyuM. amArA paMjAbamAM bhakita che, vIratA paNa che, buddhi -zakita paNa che, zAya paNa che, paNa tamArA gUjarAta-muMbaInI jema pisAnI relamachela nathI. A bhAIo je zrImaMta heta te kadAca be yunIvarsITIo UbhI karata." sAheba ! ApanI vAta taddana sAcI che. e divase paNa Avaze. Apa jevA prabhAvika guruvarya temanA rAhabara che te thoDA ja vaSa mAM paMjAbanI unnati paNa thaze. kapALu ! Aja svAmIvAtsalya mArA taraphathI che, mATe keI javA na pAme."dAnavIra zeTha metIlAlajIe potAnI bhAvanA darzAvI. zeThajI ! Aja te badhA javA IcchatA hatA, paNa tame mane kaheluM tethI te vAta meM jAhera karI dIdhI che, ane Ajane thaDe kAryakrama paNa che. dhanya che tamArI udAratAne." Aja utsavane chelle divasa hate. eka to Aje maMgaLavAra hato temAM zeTha motIlAla muLajInA Agrahane mAna ApI temanA sAdhamivAtsalyamAM bhAga levA tathA AcArya mahArAjane amRtamaya upadeza sAMbhaLavA badhA
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ 51che. yugavIra AcAya bhAIo rahyA. teo joI zakyA ke utsavanI pUrNAhutimAM maMgaLavAra maMgaLamaya banI gaye. Aje paNa lokonI bhAre medanI jAmI hatI. maMDapamAM te jagyA khAlI nahatI paNa maMDapanI bahAra paNa ghaNA mANase e mahApuruSanI vANI sAMbhaLavA ane bhajanamaMDaLIonAM madhurAM bhajano sAMbhaLavA beThAM hatAM. AcAryazrI padhAryA ane jayanAdethI maMDapa gAjI UTha. bhajanamaMDaLIoe bhajana zarU karyA ane zretAonAM manoraMjana karyA. AcAryazrIe maMgalAcaraNa karI zretAene sudhAmaya upadeza Apyo. "mahAnubhAve, Aja te tame dAnavIra zeTha motIlAla muLajInA AgrahathI rokAyA che te paNa AnaMdanI vAta che. zeTha motIlAlajI mArA paramamitra hatA. temanA ja zaheramAM meM dIkSA lIdhI hatI te vakhate paNa teone prayAsa bhAre hatuM. Aje jyAre AcAryapadane utsava hatuM tyAre paNa temanI hAjarI AnaMdaprada che. "paMjAbIbhAIo, mAre tamane eka vAta e kahevAnI che ke tame je pada ApI mane tamAro nAyaka mAnya che; tenI bhAvanAo, mahattvAkAMkSAo, zakti ane sAmarthya paNa tame samajI leze. huM te paMjAbane varyo chuM. paMjAbanI unnati--paMjAbanI bahetarI--paMjAbanI rakSA ane paMjAbanI jAgRti e mAro jIvanamaMtra raheze paNa jenazAsananA kalyANanI javAbadArI paNa mArI che. uparAMta
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ magaLa AzIrvAda gurudevanA saMdeza--jJAnapracAra ane sarasvatI maMdirAnI sthApanA huM ke tame kadI na bhUlIe. 517 " " " vizeSa tame siddhAcaLamAMnI e zikSaNa saMsthAonu nAma sAMbhaLyuM haze. pAlItANAnA sTezana upara '* zrI yazevijayajI jaina gurukuLa" nAmanI saMsthA che ane talATIne raste jatAM * zrI sidhdhakSetra jaina mAlAzrama che. jyAre jyAre tyAM javAnA prasa`ga Ave tyAre A be saMsthAe jovAnu bhUlaze nahi. zrI yaAAvijayajI jaina gurukulanA upadezaka ahIM AvyA che, temane phUla nahi te phUlapAMkhaDI ApavAnI pratyekanI pharaja che. " bIjI vAta e che ke siddhAcaLanA pahADa para bhagavAna RSabhadevanA caraNAnI najadIka ApaNA parama upakArI svargavAsI guru mahArAjanI eka mUrti birAjamAna che. tyAMnuM kAma kevuM ramaNIya ane zaiAbhAspada che te te tyAM janArA jANe che. tene manahara manAvavAmAM paisA te pajAkhI bhAionA ja lAgyA che. gujarAtanA ekaja gRhastha te anAvI zakata paNa gurubhakita paNa eka cIja che. paNa tenA yaza tA " zrI AtmAnaMda jainasabhA bhAvanagaranA maMtrI zrIyut vallabhadAsa tribhuvanadAsa gAMdhI " ne che. temaNe gharanu kAmakAja cheDIne peAtAnA samayane bhega ApIne gurubhakti nimitta peAtAnI dekharekhamAM e kAya AvuM suMdara banAvyuM che. dhanya che temanI gurubhakti. pajAma zrIsa`gha taraphathI huM temane dhanyavAda ApuM te zuM khATuM ? " "L gurudeva ! zrIyut vallabhadAsabhAine ' zrI AtmAnaMda
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ 518 yugavIra AcArya jaina mahAsabhA paMjAba'nI taraphathI eka suvarNacaMdraka ApavAmAM Ave ane tene je kAMI kharca thaze te huM ApIza." hoziyArapuranivAsI lAlA gerAmalanA suputra lAla amaranAthe tarata ja UbhA thaIne gurumahArAjane prArthanA karI. A bhAvanAne sabhAe harSanAdathI vadhAvI ane caMdraka taiyAra karAvI emane bhAvanagara mokalAvI Ape. prAnta caritranAyake upasaMhAra karatAM kahyuM "have mAre bahenone be zabda kahevAnA rahe che. paMjAbanI bahene te bahAdura che. gurubhakti temanAmAM khUbakhUba dekhAya che, chatAM sAdAI paNa Avazyaka che. prathama te Apa hAthanuM ghareNuM ratnacoka havethI navuM na banAvarA--huM te ema paNa kahyuM ke pahelAnAM banAvelAM paNa na pahere. eka to hAthe kAma karavAthI rokAya che ane cAra badamAsane te levAmAM parizrama nathI paDato. AvuM ghareNuM paheravAne kazo artha nathI. bIjuM kapaDA para dasa tolAthI adhika goTA na lagaDAvavA. salame sitArA te choDI devA joIe. Ajane divasa yAda rahe. ApaNI--mArI--tamArI javAbadArI AjathI vadhe che. tene pUrI rIte saphaLa karavA gurumahArAja hamezAne mATe ApaNA smRtipaTa para rahe ane temanA maMgaLa AzIrvAda maLatA rahe 3 zAMti : zAMtiH zAMtiH chele svAgata samiti taraphathI mahemAne, dUradUrathI
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgaLa AzIrvAda 119 AvelA sagRhastha, bhajana maMDaLIo, esiyAnI maMDaLInA bAlanaTe, lAhora ane svAlakeTanA sthAnakavAsIbhAIo digambarIbhAIo, rAjA dhyAnasiMhajInI havelInA menejara tathA rAyasAheba lAlA dInAnAthajInAM dharmapatnI vagerene samAraMbhane saphaLa karavAnA kAryamAM madada karavA mATe aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnavAmAM Ave. saMghanI saMpUrNa zAnti mATe prArthanA thayA pachI sabhA visajana thaI prathama bhAga samApta.
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAya che....... chapAya che. - - - A suMdara jIvanagraMthane dvitIya bhAga A graMtha paNa daLadAra ne jaina ItihAsanI suvarNa prabhAmAM yAdagAra banI jaze. dvitIya bhAgamAM nIcenI vigate Avaze. * caritranAyakanA jIvananA smaraNIya prasaMge * yugavIranI advitIya javalaMta patradhAra mananIya vyAkhyAneH sanmAnapatro, kAvya kahela - uparAMta - caritranAyaka ane ziSyasamudAya che ke rAjAmahArAjAo , zikSaNasaMsthAo hastAkSaro che bhaktajane vividha citra, pheTAo ane bIjI sAmagrI A graMthanI prastAvanA vidvAna sAhiAyasevaka, jANItA samAjasevaka zrIyuta motIcaMda giradharalAla kApaDiyA bI. e. elaela. bI. selIsITara lakhaze.
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvanavAMchA [A cAyeparzathI prasaMge ] zA sanadeva pratye mArI prArthanA che ke huM A javAbadArIbharyA padane cagya banuM, jainasamAjanuM kalyANa sAdhu, paMjAbanI samunnati ne jAgRti mATe mArA prANa arpa, jJAnapracAra mATe jIvanabhara sAdhanA karuM. e TaluM ja nahi.je gurudeve mane potAno saMdezavAhaka banAvyA che, te gurudevanA nAmane rozana karyuM. jainajagatanA eka adanA sevaka tarIke mArI zakti, mArI bhakti, mArI buddhi, mArI sanmati ane A kAyA zAsananA udyota mATe sarvathA huM samarpaNa karuM, tevI mArA hRdayanI bhAvanAo paripUrNa thAo. ... zAMti. zrI vijayavalabhasUrijI
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ jena eTale jItanAra jItanA medAnane mahA sainika eTale jaina muni. jagatanA sAmAnya sainikane duzmano sAme laDavAnuM hoya che, jyAre A sainikane mukhyatve adRzya ripuo sAme jhuMjhavAnuM hoya che. pelAne hAtha caDavAM hathiyArathI laDavAnuM hoya che, jyAre A mahAmunine bala, vIrya ne apramAda sivAya koi zastro khapatAM nathI.. sA mAnya sainikanI DAine vizrAnti hoya che. A mahAsenAnIne avizrAnta laData laDavAnI hoya che. ekane zatrune haNave e ja mATe dharma che, bIjAne zatru karatAM enI zatrutAne haNavI parama dharma che. ekanA parAjaya eTale sarvanAza ne jaya eTale navI jahAMgIrI. zAntinA A mahAsubhaTane parAjayamAM paNa vijaya che, ne vijayamAM zatru mitrano mahAvaibhava che. 09ta baMnenuM lakSa che. paNa ekanA dilamAM pratihiMsA ne bIjAnA dilamAM ciraMtana zAnti che. eTale ja kahyuM che ke jIte te jena ane jainamuni eTale sva-para kalyANArthe kurabAnIne mArge AgaLa dhapatA mahAsainika. jaya bha >>'mu KUMAR PRINTERY, AHMEDABAD