________________
I
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIRRORM
WISIR सामायारी
र
करोत्येव ।
| (શિષ્ય : “સામેવાળાની બલાભિયોગની શંકાનો પરિહાર થાઓ” એવી ઈચ્છાવાળો સાધુ ઈચ્છાકારનો છે છે અધિકારી નથી. પરંતુ નિર્જરા થાઓ' એવી ઈચ્છાવાળો સાધુ ઈચ્છાકારનો અધિકારી છે. એમ તમે કહ્યું. પણ છે આ તો બરાબર નથી. જો આ સાધુ બલાભિયોગશંકાનો પરિહાર કરવાની ઈચ્છા ન રાખે અને માત્ર નિર્જરાની છે જ ઈચ્છા રાખે તો સામેવાળાની બલાભિયોગશંકા શી રીતે દૂર થશે ? ભલે ઉપરના સ્થળે એ શંકા નથી. પણ છે સામેથી કામ સોંપતી વખતે... તો એ શંકાની શક્યતા છે જ. તમે તો ત્યાં પણ નિર્જરાની ઈચ્છાવાળાને જ છે અધિકારી ગણ્યો છે. ઈચ્છાકાર પ્રત્યે નિર્જરાકામનાવાળો જ અધિકારી ગણ્યો છે.)
ગુરુ સામેવાળાની શંકાનો પરિહાર કરવા માટે ઈચ્છાકાર કરનારાએ બલાભિયોગશંકા-પરિહારની ઈચ્છા છે રાખવી પડે એવું તને કોણે કહ્યું? અરે ! માત્ર નિર્જરાની ઈચ્છાથી એ સાધુ ઈચ્છાકાર કરે અને એના એ # વિધિવાક્યની અંદર રહેલા “ઈચ્છા” શબ્દથી જ શ્રોતાને અભિયોગની શંકા દૂર થઈ જાય. (જેમ માત્ર પૈસા છે કમાવવાની ઈચ્છાથી ડૉક્ટર ગ્લાનને સાચી દવા આપે. ગ્લાનની માંદગી દૂર કરવાની ઈચ્છા ન હોય તો પણ હું ગ્લાનની માંદગી દૂર થાય જ છે. એમ અહીં પણ સમજવું.)
SH
EEEEEEEEEEEEEEEE
CCFFEFEEEEEEEEEEEEEEEE
Tim
यशो. - उक्तशङ्कापरिहारस्य तत्प्रयोजनत्वाभिधानं तु प्रायिकं गौणं च । प्रवृत्तिस्तु तत्र निर्जराविशेषकामनयैव,
चन्द्र. - ननु अष्टम्यां गाथायां इदं निरूपितं यदुत 'परपीडापरिहाराध्यवसायेनैव हि कृपापरीतचेतसः साधवः इच्छाकारं प्रयुञ्जते" इति । ततश्च इच्छाकारकरणस्य प्रयोजनं उक्तशङ्कापरिहाररूपं एव तत्र प्रतिपादितमभवत् । अधुना तु “निर्जराविशेषकाम एवेच्छाकारं प्रयुञ्जते" इति उच्यते । ततश्चात्र इच्छाकारकरणस्य प्रयोजनं निर्जराविशेषरूपं एव प्रतिपादितमभवत् । तत्कि सत्यं ? किं उक्तशङ्कापरिहार: इच्छाकारप्रयोजनं ? किं वा निर्जराविशेषः इच्छाकारप्रयोजनम् ? इति न वयं सम्यग्जानीमः इत्यत आह उक्तशङ्कापरिहारस्येत्यादि । तत्प्रयोजनत्वाभिधानं तु=इच्छाकारप्रयोजनत्वाभिधानं तु प्रायिकं यत्र रत्नाधिकः स्वयं स्वकार्यं क्षुल्लकाय समर्पयति, तादृशेषु केषुचिदेव स्थानेषु संभवि । इच्छाकारस्य निर्जराविशेषात्मकं प्रयोजनं सर्वेषु इच्छाकारोचितस्थानेषु विद्यते, उक्तशङ्कापरिहारात्मकं प्रयोजनं तु कुत्रचिदस्ति, 8 कुत्रचित् नास्ति । यत्रास्ति, तत्रापि निर्जराविशेषात्मकं प्रयोजनं तु अस्त्येव । ततश्च अष्टम्यां गाथायां प्रतिपादितं इच्छाकारप्रयोजनं प्रायिकं, प्रकृतगाथाप्रतिपादितं तु तत्प्रयोजनं सावत्रिकमिति न कोऽपि विरोधः ।
ननु यत्र स्थानेषु इच्छाकारप्रयोजनं उक्तशङ्कापरिहारो भवति । तत्र तु उक्तशङ्कापरिहारकाम एव इच्छाकाराधिकारी मन्तव्यः । अन्यत्र तु निर्जराविशेषकाम इति अत आह गौणं च इच्छाकारस्य प्रधानं प्रयोजनं तु निर्जराविशेष एव । उक्तशङ्कापरिहारस्तु गौणं अप्रधानं प्रयोजनं । न हि सार्वत्रिकं प्रधानं च प्रयोजनं दूरीकृत्य प्रायिकं गौणं च प्रयोजनं पुरस्कृत्याधिकारिभणनमुचितं । न हि प्रधानफलात्मकमोक्षकामं उपेक्ष्य गौणफलात्मकस्वर्गकामः दीक्षाधिकारी वक्तुं युक्त इति तु सुप्रतीतमेव । एवं च यथा दीक्षायाः फलं मोक्षः स्वर्गश्च प्रतिपाद्यते । तथापि दीक्षायां प्रवृत्तिस्तु मोक्षकामनयैव युक्ता । एवं इच्छाकारस्य फलं निर्जराविशेषः उक्तशङ्कापरिहारश्च प्रतिपाद्यते, किन्तु प्रवृत्तिस्तु तत्र निर्जराविशेषकामनयैव युक्ता ।
EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE
treso
મહામહોપાધ્યાય યશોવિજયજી વિરચિત સામાચારી પ્રકરણ – ચન્દ્રશેખરીયા ટીકા + વિવેચન સહિત ૦ ૬૪ HEER IEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEERTRESSUEERIES
