________________
મે, ૨૦૧૧
પ્રબુદ્ધ જીવન નથી બોલતા!”
હું ઓળખું છું ! છતાં બહુ આગ્રહ થયો ત્યારે પિતાએ છાપામાં જૈન શ્રાવકની પ્રતિષ્ઠા એવી હતી કે એના કપાળમાં ચંદનનું જાહેરખબર આપી કેતિલક જોઈને લોકો વિશ્વાસ કરતા. આજે એવું છે? તમારું તિલક બેટા, તારી ઈચ્છા મુજબ હું કાંઈ કરી શકું તેમ નથી માટે જ્યાં ધર્મની નિશાની છે. તેની કિંમત વધે તેવું કરો.
છે ત્યાં રહેજે. અમારી ચિંતા ન કરીશ. પંડિત શäભવ જૈન સાધુની વાતનો મર્મ જાણવા માટે પોતાના એ યુવક એ જ દિવસે ચૂપચાપ ઘરે પાછો આવી ગયો! વિદ્યાગુરુ પાસે ગયા. પૂછ્યું કે તત્ત્વ શું છે તે કહો. વિદ્યાગુરુ કહે તમારા લોકોની વાતો આવી છે! કે તું જ્યાં યજ્ઞ કરાવે છે તેની વેદિકાની નીચે જમીન ખોદ. તેમાંથી પણ, મનકની વાત નિરાળી છે. છ વરસની ઉંમર. એકલો નીકળી જે નીકળે તે ધર્મ. પંડિત શય્યભવજીએ તેમ કર્યું. તો નીચેથી પડ્યો છે. ચંપાપુરી પહોંચે છે. રાજગૃહીથી ૬૦૦ માઈલ દૂર. નગરી શાંતિનાથ ભગવાનની પ્રતિમા નીકળી. શઠંભવ વિદ્વાન હતા. તે બહાર આચાર્ય શ્રી શયંભવ સૂરિજી મળે છે. મનક પૂછે છે, મારા એક પળમાં સમજી ગયા કે જિનેશ્વર ભગવાન જે કહે છે તે જ છે પિતા જૈન સાધુ થયા છે. તેમનું નામ શયંભવ છે. હું તેમને શોધવા સાચું તત્ત્વ. શઠંભવ આચાર્ય શ્રી પ્રભવ સ્વામી પાસે ગયા. દીક્ષા નીકળ્યો છું. તમે તેમને ઓળખો છો ? આચાર્યશ્રી ચમકે છે. તે લીધી. ટૂંક સમયમાં ચૌદ પૂર્વધર આચાર્ય થયા.
પોતાના પુત્રને ઓળખી જાય છે. કહે છે કે તારા પિતા મારા જેવા જગતના ઈતિહાસમાં જોયે ન જડે તેવો આ કિસ્સો છે. જ દેખાય છે. તું મારી સાથે ચાલ. તું દીક્ષા લે. હું તારા પિતાનો
પંડિત શયંભવે દીક્ષા લીધી ત્યારે તેમની પત્ની-પંડિતાણી મેળાપ કરાવી આપીશ. ગર્ભવતી હતા. એમને પુત્રનો જન્મ થયો. એ છ વર્ષનો થયો ત્યાં મનક દીક્ષા લે છે. આચાર્ય શ્રી પ્રભવ સ્વામી ત્યારે વિદ્યમાન છે. સુધીમાં શäભવજી આચાર્ય થઈ ગયા હતા!) એ બાળકનું નામ મનક દીક્ષા લે છે ત્યારે શ્રી શય્યભવ સૂરિજી જાણી જાય છે કે મનકનું મનક. મનકે જાણ્યું કે તેના પિતાએ દીક્ષા લીધી છે. તે માને કહે છે આયુષ્ય માત્ર છ મહિનાનું જ છે! મનક મુનિને જૈન ધર્મનો સાર કે હું મારા પિતાને શોધવા જાઉં! મા રડી પડે છે. એના આક્રંદનો સમજાવી દેવા માટે શ્રી શäભવ સૂરિજી શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રની પાર નથી. એ કહે છે કે મેં પતિ
રચના કરે છે. શ્રી પ્રભવ સ્વામી ખોયો છે, હવે મારે પુત્ર ખોવો
મા સરસ્વતી ચિત્રો
ત્યારે પણ વિદ્યમાન છે. નથી! મા સરસ્વતી વિદ્યાની દેવી છે અને સર્વ ધર્મ માન્ય દેવી છે. આ
મનકમુનિ ભણે છે. છ મહિના મનક માનતો નથી. દેવી માતાની આરાધના જે જે કરે છે એ જીવને અવશ્ય સાત્ત્વિક
પછી કાળધર્મ પામે છે. એ સમયે છ વરસનું બાળક પોતાના
શ્રી શયંભવ સૂરિજીની આંખમાં ફળની પ્રાપ્તિ થાય છે. પિતાને શોધવા એકલો નીકળી
આંસુ ઝબકે છે. શિષ્ય શ્રી યશોભદ્ર પડે છે! તમારું બાળક ઘરેથી | ‘પ્રબુદ્ધ જીવન' સર્વ ધર્મોને સન્માને છે. જૈન ધર્મનો વિશિષ્ટ
સૂરિજી પૂછે છે કે તમારી આંખમાં ભાગી છૂટે તો શા માટે નાસી જાય એ અનેકાંતવાદ અને સાદ્વાદ એના વિચાર પ્રવાહોમાં કેન્દ્ર સ્થાને
" આંસું કેમ? ત્યારે પહેલીવાર શ્રી તેનો વિચાર કરો! છે, આ વિચાર-સિદ્ધાંત ‘પ્રબુદ્ધ -જીવન'નો આત્મા છે.
શટ્ય ભવ સૂરિ બોલે છે કે - એક યુવક ઘરેથી ભાગી ગયો. ‘પ્ર.જી.’ના મુખપૃષ્ઠ ઉપર મા સરસ્વતીની વિવિધ મુદ્રામાં મનકમનિ મારો સં સારી પત્ર ચિઠ્ઠી મૂકીને ગયો કે પૂજ્ય નયનરમ્ય છબી પ્રકાશિત થાય છે. વાચકોએ એ માટે પોતાનો હતો ! પિતાશ્રીને માલુમ થાય કે મારી આનંદ વ્યક્ત કર્યો છે, અમે એ સર્વેના ઋણી છીએ.
એમની અંતરદશા વૈરાગ્યથી આટલી આટલી ઈચ્છા પૂર્ણ કરશો પરંતુ અમારો ખજાનો ક્યારેક તો ખૂટશે જ. એટલે અમે કેવી ભરપૂર હશે! તો પાછો આવીશ, નહીં તો ટ્રેન અમારા પ્રબુદ્ધ વાચકો અને કલાકારોને વિનંતિ કરીએ છીએ કે મનકમુનિના સ્મરણમાં આજે નીચે સૂઈને આપઘાત કરીશ! આપની પાસે મા સરસ્વતીની પ્રાચીન, અર્વાચીન, કે મોર્ડન પણ તમામ જૈન સાધુ અને સાધ્વી
યુવકના કુટુંબમાં રડારોળ મચી આર્ટમાં કોઈ પણ પેઈન્ટીંગ કે છબિ હોય તો અમને એ વ્યવસ્થિત પ્રાત:કાળે શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રની ગઈ. સૌએ યુવકના પિતાને સલાહ પેક કરી તુરત જ મોકલે.
૧૭ ગાથાનો પાઠ કર્યા પછી આપી કે દાકરાનું કહ્યુ કરો. જુવાન એ ચિત્રો ‘મ જી 'માં પ્રસિદ્ધ થતા અમે એ મહાન ભાવોનું મામા અ8-જળ મૂકે છે ! વિશ્વના લોહી છે. ગમે તે પગલું ભરી બેસે સૌજન્ય છ ણ સ્વીકારીશ તેમજ યથાશક્તિ પરત પણ કરીશ કોઈપણ ધર્મ મા આવા શ ષ્ઠ માટે જલ્દી કરો. પિતા કહે કે તમે
શ્રદ્ધાંજલિ અપાઈ નથી! બધા શાંતિ રાખો. મારા કુંવરને
* * * -તંત્રી
ધન્યવાદ.
