________________
ન્યાયકુસુમાંજલિ
[ દ્વિતીય
is material. This (inference is not viciated by anger etc., because they are dep-ndent (are the results of Karman) Hence, Karman the cause of anger and the like is indeed established as material (21)
Notes:It is a rule that every Kandhana must be material Take the case of chains, fetters, etc So it follows that when Karman binds the soul it must be material. Some think that this rule is incorrect, for they say that even a no:v-mu erial object can act as a Bandhana and mention the examples of anger, lust, etc., in support of their belief But their beliet is not sound, for it is not that anger is Bandhana but it is rather its result. It is possible that such a result may be non-material, but its cause cannot be so. Consider the case of the mind. It gets perverted, when an intoxicating substance is drunk. This per verted condition is non-material, all the same its cause namely the intoxicating substance is surely material. Thus it is clear that the above mentioned rule is not incorrect.
કર્મનું પાગલિકપણુ
“ તત્ત્વજ્ઞાનીએ આ કમને પુદ્ગલાત્મક માને છે; જો કમ પુદ્ગલ ન રાય । આત્મા તેનાથી પરવશ બની શકે નહિ. આ વિષયમાં બન્ધનનું ઉદાહરણ જાણી લેવું. આ અનુમાનમાં અેકથી વ્યભિચાર આવતા નથી, કારણ કે તે તે પારતન્ત્રરૂપ છે તેથી તેના કારણભૂત કમ પુદ્ગલરૂપે સિદ્ધ થાય છે. ”—૨૧
સ્પષ્ટી જૈનશાસ્ત્રકાર પરમાણુથી લઇ ઘટ, પેટ દિ સ્થૂળ અતિમૂળ તમામ રૂપી પદાર્થોના પુમલ' રાબ્દી વ્યવહાર કરે છે. ‘પૂર્’ અને ન’ એ બે ધાતુઓના સયોગથી ‘પુદ્ગલ' શબ્દ બન્યો છે,
**
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
