________________
- કુસુમાંજલિ.
[ દિતાય What sort of intellect do those possess who say that the soul pervades the whole universe, when it is a fact that an object exists only in a place where its attributes are seen ? Take the case of a pitcher; it is found nowhere else but where its attributes are perceived. Oh lord, those who envy the joy of the nectar-liko juice of thy speech are indeed in delusion, ( 23 )
જીવવ્યાપકવાદનું પ્રતિવિધાનના
જીવને સર્વવ્યાપક કહેનારાઓની માન્યતા કેવા પ્રકારની છે ! જ્યાં જેનો ગુણ દેખાય છે ત્યાંજ તે ખચ્ચિત હોય છે. ઉદાહરણ તરીકે જોઈ લો ઘટ. જો તેને શું દષ્ટિગોચર થાય છે, ત્યાં જ તે પણ હોય છે. હે દેવ આના વચનરૂપ અમૃતરસને આનંદ તરફ અરૂચિ રાખનારાઓ ખરેખર બ્રાન્તિમાં છે.”– ૩
સ્પષ્ટ નયાયિક, વૈશેષિક અને સંખે દર્શનકારો આત્માને શરીરાવચ્છિન્ન ન માનતાં સર્વવ્યાપક માને છે. આ સિદ્ધાંત જે તે શાસ્ત્રને માન્ય નથી. આ વાતનું સાથે શ્રી હેમચન્દ્રાચાર્યને “ વ ચ દ : સત્ત, વિજ્ઞswતપમેતતુ 'વાકયથી પણ થાય છે. આ છો એ છે કે જો જે વસ્તુ નું દૃ ષ્ટગોચર થાય છે ત્યાં તે વેરતુ હોવી જોઇએ; કિન્તુ ગુરુ એક સ્થળે દેખાય અને ગુણ અન્ય સ્થળે હૈય, એમ ઘટાદિના ઉદાહરણથી ઘટી શકતું નથી. આ ન્યાય પ્રમાણે, આમા ચ ને લાગણી, ઇચ્છા વિગેરે ગુણે શરીરમાં જ અનુભવાતા હોવાથી, શરીવ સાધુ થવા આડમાને શરીરની બહાર પણ દવે એ અયુ કરે છે.
છે અને શરીર પર માનવાથી કેટલાકના મનમાં એક ષ્ટ સંક ઉત્પન્ન થાય છે તે કા તેમ જ તેનું સમાધાન કાર ઉત્તર
-
- “અન્ય વ્યદિકા ત્રિશિકાને ૮ મે
39.
ક.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
