Book Title: Agam 10 Ang 10 Prashna Vyakaran Shwetambar
Author(s): Rai Dhanpatsinh Bahadur
Publisher: Rai Dhanpatsinh Bahadur
Catalog link: https://jainqq.org/explore/007377/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्री खरतरंगन्छीय ज्ञाने गन्दिर, जयपुर यौवक्त राय धनपतसिंहजी बाहादुरका अागमसंग्रह १०मा भाग। प्रश्नव्यारणकसूत्र। . १० दसम अंग 9. 31-51 व ज्ञान मा छोय सान पाप श्रीवुटेराबोधीत। . .. गगाधर मुधर्माखामीशतमूलसूत्र तदुपरि श्रीमदाभयदेवाचार्य सूरीकता टीका। श्रीमान् परमसंवेगी श्री_टेरायजीतचरणरेणुदासानुदास श्रीभगवान् विजयकृत भाषा संसोधीत । (सो. के कलिकातानग- नतनसंखातयंत्रे १५३३ संवत्सरे श्रीगोपालचन्द्रदेवेन मुद्रितम् । Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __ ये पुस्तक छपावणेका कारण ये हे के सर्वजेन धर्मावलंबि साधसाध्वी श्रावकथाविका के पढ़णेसे ज्ञानकी रही होगा इस खातर ४५ आगमसन और टीका और वालाववोधसहित ५०० पुस्तक छपाके ५०० ठीकाने भंडार कीया इस्म महान् जानका वृद्धी होगा और पंडतजनोसे एही मार्थना हेके अच्छीतरेसे पढेपढावे शुणेशणावे जयणाकरके और विनयकरके रक्खे और यह श्रीसिद्धान्त पंचागी प्रमाण संग्रहकोया और इसमें चरमचक्षु करके भल चुक रहगया होय तो मिछामिदुकडं देता और श्रीसंघसे यह विनति हे की नौस वखत वाचे उस वखत जो भुलचुक नौकसे तो पंडतजनोसे संसोधन कराय लेवे मेरेपर कया EN करके इह प्रार्थना अंगीकार करना और भंडारकरी भई पुस्तक कोइ वेचना नहीं कोई खरीद करेनही करतो २४का गुनेगार संघका गुनागार होगा और मेरा परिचे के वास्ते अपना पूरब वंसावली लीखता हु पछिमदेसमे किसनगढ़के वासी प्रपिता EX मह श्रीलश्रीयुक्त दुगडगोत्री रद्धशाखा श्रीलश्रीवीरदासजी संवत् १८०२की सालमे परवदेसमे आए तत्पुत्र श्रीलश्रीयुक्त बुधसिंघ EX जी तत्पुत्र श्रीलश्रीयुक्त प्रतापसिंघ जी चतुर्थ सहधर्मचारणियौलालंकार विभुशित श्रीमहताव कुवरवीवीद्वादश ब्रतधारिका तत्पुत्र लघु श्रीरायधनपतसिंघ यहादुरने वडा परिश्रमसे संसोधन कराया हे और श्रीभगवानं वीजैजीने संशोधन करा। संवत १६३३मिति भादो शुदी। माजीमगंनं राय धनपतसिंहवाहादुर । 器樂業蹤號諾器業業業課業業業器器 IMe in . v Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ॐ नमोवईमानाय ॥ श्रीवईमानमानस्य व्याख्या काचिद्विधीयते । प्रश्नव्याकरणागस्वटद्वन्यायानुसारतः ॥१ अज्ञा वयं शास्त्री मिदंगभीरं प्रायोस्य कूटानिचपुस्तकानिसूत्र व्यवस्थाप्य ततो विमृश्य व्याख्यानकल्यादितएवनैवर अथप्रश्नव्याकरणाख्य दशमाङ्ग व्याख्यायते अथ कोस्याभिधानस्यार्थः उच्यते प्रश्नाः अंगुष्ठादिप्रश्नविद्यास्ताव्याक्रियते अभिधीयंतेस्मिन्निति मनव्याकरणं क्वचित्पन्न व्याकरणदयाइतिहण्यते तत्र प्रश्नाना विद्याविशेषाणा यानिव्याकरणानि तेषां प्रतिपादनपरादशादशाध्ययनप्रतिबद्धाः ग्रन्थपढ़तय इतिप्रश्नव्याकरणदया: अयंच व्युत्मत्यर्थोस्यपूर्वकालेभूदिदानौंत्वावपंचकसंवरपंचकव्याकृतिरेवेहोपलभ्यतेऽतिशयाना पूर्वाचावैरैदं युगीनां पुष्टालंबनप्रतिषेविपुरुषापेक्षयोत्तारितत्वादिति अस्यचत्रीमन्महावीरवईमानखामि संबंधीपंचमगणनायकः सुधर्मखामी जंबूदणमोअण्हय संबरविणिच्छियं पवयणस्सनिस्संदबोच्छामिनिच्छयत्य सुभासियत्य महेसोहि यहोवूएप्रत्यक्षशास्त्र जीवरूपतडागनेविषेकमाजलगावैतेश्रवकर्म जलावतोरुधीयेतेसंवर: आश्रवसंवरनोनिश्चकहिये छे । द्वादशागीसूत्रतेइनो परमरससारभूत कहिय निश्चयनेयर्थेरूडीपरेंकेवलज्ञानेंअवलोक़ीभाष्यौछैअर्थतीर्थंकर पांचप्रकारे प्ररू 器需諾諾器牆牆諾諾諾器器器器 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 सूत्रतो जबखामिनं प्रतिप्रणयिनं चिकीर्पः संबंधाभिधेयप्रयोजनप्रतिपादनपरा जंबूइत्यामन्त्रणपदपूर्वी इणमोइत्यादिगाथामाह - जंयू इत्यादिपुस्तकांतरे पुनरेवमुपोहातगन्य उपलभ्यते तेणं कालेणं तेणंसमएणं चपाणामं गयरी होत्या पुणभद्देचेइए वणखंडे प्रसोगवरपायवेपुढविसिलापट्टए तत्वगं चंपाएगायरीए कोणीए णामं रायाहोत्या धारिणीदेयी तेणंकालेणं तेणंसमएणं समणस्स । भगवयो महावीरस्म अंतेवासी अजसुहम्मे णाम थेरेजाइ संपन्ने कुलसंपन्ने बलसंपने रूवसंपन्न विणयमपणे नाणसंपन्न दंसण संपण चरित्तसंपणे लज्जासंपण लाधवसंपण उयंशीतेयंसीवञ्च सौजसंसौजियकोहे जियमाणेजियमाए जियलोभे जियनिद्देजिवं मा दिएजियपरीसहे नौवियासमरणभयविष्यमुक्के तवप्पदाणे गुणप्पहाणे करणप्पहाणे चरणप्पहाणे निच्छयप्यहाणे अज्जवष्पहाणे महवपहाणे लाघवष्पहाणे वंतिणहाणे गुत्तिपाहाणे मुत्तिष्पहाणे गंतप्यहाणे भय दाणे वयपहाणे नयप्पहाणे नियमप्पहाणे सचप्पहाणे सोययहाणे गाणप्प हाणे दंसगप्पहाणे चरितणहाणेचोहसपुव्वीचउगागोवगएपंचहिंगणगारसएहिंसदिसंपरिबुडे पुवाणुपुबिचरमाणे गाम दृइज्जमाणेजेगोव चंपायरीतेणेव उवागच्छनावग्रहापडिरूवं उग्गई उगिणिहत्तासंजमेणं * तवसा अप्माण सावेमाणे विहर परिसानिग्गयाधम्मोकरियो जामेवदिसिंपाउबभूवातामेवदिसि पडिगयातेणंकालेणंतेणंसमएगणं 加帶紫器带器涂装器器器端紫米紫米装諾带带 ___ Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अज्जमुनामधेरम्मयतेवासी अज्जजंवूणामंत्रणगारकासवगोत्तेणंसत्तुस्मे हेजावसंखित्तविउलतेयलेसे अज्जमुहमस्मथरस्म यदूरसामते उड्ढे जाणूजावसंजमेणं तवसाप्रमाणं भावेमागो विहर तएणंसे अज्जजंबूजसड्ढे ३ उप्पन्नसड्ढे ३ संजायसड्ढे ४ समुप्प गामड्ढे ३ उट्ठाएउट्टेइ२ जेणेव अज्जमुहम्मे थेरेतेगोव उवागच्छद्र ग्रनसहमां थरंतिक्खुत्तो आयाहिणं पयाहिणं करेइर वंद गमंसर नचासन्न णाइटूरे विणएगा पंजलिउडे पज्जुवासमाणे एवंववासी जणंभंते समणेण भगवया महावीरेणं जाव संपत्तणं गारमम्य अंगम अणुत्तरोववाइयदसाणं अयमट्ठपणात दसमस्मणभंते अंगस्मपण्हावागरणाणं समयेणं जावसंपत्तेणं के अटेपपत्ते जंटसमम्म अंगम्मसमगाणं जावसंपत्तेणं दोसयखंधापणत्ता अण्हवदारायसंवरदारायपढ़मस्सगं भंतसुयखंधस्म समणणं जावसंप त्तेग कश्यमायणापणत्ता जंबपढ़मस्मणं सुयक्खंधम्म समणेणं जावसंपत्तेणं पंचअज्मयणापणत्तादोच्चस्मगांभंते एवंचेवएएसिगंभंते और अग्हयसंवराणं समगोणं जावसंपत्तेणं के अठ्ठपणत्त तएणं अज्जसुहमे येरे नंबूणामेण अणगारेणं एवंवत्तेसमाणे जंबूयणगारंएवं वयासीजनगमो इत्यादि अयंचतेणं कालेणमित्यादि कोग्रन्यः पष्ठागप्रथमन्नातावदवसेयः याचेहविश्रुतस्कंधतोक्तास्थमानरूढाएक तस्कंधतायाएव रूढत्वादितिगाथाव्याख्यात्वेवं जंबनि सन् गामोत्ति इदं वक्ष्यमाणतया प्रत्यक्षासन शास्त्र अगहय 諾諾諾論諾諾端带吊带 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " 각 संवरगिणिच्छयति पाभिविधिनाश्रौतिश्रवतिकर्म येभ्यस्तेयाश्रवाः पायवाः प्राणातिपातादयः पंच तथा संवियतेनिरुध्यते यात्म तड़ागेकर्मजलं प्रविशदेभिरिति संवराः प्राणातिपातविरमहादयः पायवाचसंवराय विनिधीयंते निर्णीयंते तत्स्वरूपाभिधानतो यस्मितदारव संवरविनिश्चयं तथाप्रवचनं हादयागं जिनयासनं तस्य खजूरादिसंदरफलस्य निष्यन्दवपरमरसथतिरिव निष्य प्रटी० न्दोतस्तं प्रवचनफलनिष्यन्दताचास्यप्रवचनसारत्वात् तत्सारत्वंच चरणरूपत्वात् चरणरूपत्वाश्रवसंवराणा परिहारासेयालक्षणानु न छानप्रतिपादकत्वात् चरणस्यचप्रवचनसारतासामान्यमायंसुयणाणं जावपिंदुसारापोतरमविसारोचरणंसारोचरणम्मनिव्वाणमि तिवचनप्रामाण्यादितिवन्ध भणियामिनिद्ययायनिर्णयायेदनिश्चयार्थनिश्चयोयार्थप्रयोजनमस्तिनिश्चयार्थं वक्ष्य इत्येतस्या क्रियायाः विशेषणं अथवानिर्गतकर्मचयौनिद्ययोगोतसादर्थमित्येवंशास्त्रविशेषणमिदंसुटुकेवलालोकविलोकनपूर्वतयाययावस्थितत्वेन भापितो भणितोपर्थोयस्थतन्तथाकै.सुभाषितार्थमित्याचमहातश्चतेसर्वज्ञत्वतीर्थप्रवर्तनाद्यतिसयवान्यापयशमुनयोमहर्षयस्तैतीर्थंकरित्यर्थः । अनचजंगूइत्यनेनर्जनूनाम्नःसुधर्मस्वामिशिष्यत्वात्मधर्मखामिनाप्रणीतमिदंसूत्रतइत्यभिपितंमचर्षिभिरित्यनेन चार्थततीर्थकरेरिति इहचसुधर्मस्वामिनप्रतिश्रीमन्महादरीरोगार्थतोऽस्याविधानेपियन्मर्षिभिरितिवद्धनचननिद्दे शेनतीर्थकरान्तराभिहितत्वमस्य प्रतिपा नाना Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ दितंतत्सर्वतीर्थकराणांतल्यमतत्वप्रतिपादनार्थविषममतत्वेहितेषामसर्वज्ञत्वप्रसंगादितिइहचमहर्षिग्रहणेनतदन्य धामपिसभवेयत्तीय करैरितिव्याख्यातंततपत्थंभासइअरहाउत्तंगुंथंतिगणहरानिउणमितिवचनानुसारान्निरुपचरितमहच्छब्दप्रयोगस्यचतेष्वेवयुज्यमान त्वादितिएतेनचास्यशास्त्रस्योपकमाख्यानुयोगद्वारसंवधिनाप्रमाणाभिधानभेदस्यागमाभिधानप्रतिभेदस्याभेदभूतातीर्थकरापेक्षयार्थत आत्मागमतागणधरापेक्षयानंतरागमतातच्छिष्यापेक्षयापरंपरागमताचोक्ताजंवू इत्यनेनतुसूत्रतःसुधर्मखाम्यपेक्षया आत्मागमता जंबूखाम्यपेक्षयानंतरागमतातच्छिष्यापेक्षयाचपरंपरागमतेतिअथवाअनुगमाख्यटतीयानुयोगद्वारस्यप्रभेदभूतो य उपोहातनिर्युक्त्यनु गमस्तत्मबंधिन:पुरुषद्वारस्यप्रभेदभूतार्थतस्तीर्थकरलक्षणभावपुरुषप्रणीतता सूबतो गणधरलक्षणभावपुरुषप्रणीतताचास्योकातथाच गुरुपर्वकमलक्षण सम्बन्धोऽप्पस्यदर्शित:एतदुपदर्शनेचास्मिन्शास्त्र आप्तप्रणीततयाविसंवादित्वेनग्राह्यमेतदितिबुद्धिःक्षावतामाविर्भा वितातयात्रासवसंबरविनिश्चयमित्यनेनास्याभिधेयमुक्तमेतदभिधानेचोपकमद्वारांतर्गतमर्याधिकारद्वारतविशेषभूतं स्खसमयवक्तव्यता * दारैकदेशरूपमुपदर्शितमितिप्रवचनस्यनिष्य दमनेनतप्रवचनस्यप्रधानावयवरूपत्वमस्योक्तं प्रवचनस्य चक्षायोपशमिकभांवरूपत्वेनोप नई क्रमाख्यानुयोगद्वारस्य नामाख्यप्रतिभेदस्य घण्मामा प्रतिद्वारेस्यावतारश्च दर्शितः पणामबारेभ्योद्यौदयिकादयपड्भावाप्ररूयत 米黑黑謊器器端器號 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटी' င် इतिनार्थमनेनत्वस्य शास्त्र स्य निश्चयलचणमनंतर प्रयोजनमुक्ततङ्गणनेनचितदर्थिनः प्रेक्षावन्तोत्रप्रवर्त्तिता भवन्त्वितिनविनि: प्रयो जनद्यावन्तः कर्त्तुं श्रोतुं वामवर्त्तते प्रेचावत्ताहानिप्रसंगात् एवंचानुगमाख्यटतीयानुयोगद्वारस्योपोद्दार्तानयुक्त्य भिधानप्रतिद्वारस्य प्रतिभेदभूतं रामभिचितंयत सत्रेदं चिन्त्यते केन कारणेनेदमध्ययनमुक्त मितिइहापि चतस्यैव निश्चयरूपस्यशास्त्रप्रतिपादनकार ग्रस्य चिन्तितत्वात् नत्वाश्रवसंवर निश्चयमित्युक्त निश्चयार्थमित्युच्यमानमतिरिच्यमानमिवाभातियत्र च्याखव संवरा विनिश्चीयते नतद्दिनि श्चयार्थ भवत्येने तिसत्यं किन्तु प्रास्त्र व संवर विनिश्चयमित्यनेनाभिधेयविशेपाभिधायकत्वलचणं तत्स्वरूप मातमेवविवक्षितंनिश्चयार्थमनेनंत तत्फलभूतं प्रयोजनमितिनपुनरुक्तते तिप्रयोजनंच दिपादयतोपायोपेयभावलक्षणोवि सम्बधोदर्शितोभवतियतद्दं शास्त्रमुपायोनिश्च यथास्योपेयमित्येयं रूपएवासाविति यद्यपि चानुयोगद्वाराण्यध्ययनस्यै वावश्यकादावुपदख ते तथापीयागश्रुतस्कन्धयोरध्ययनसमुदा यरूपत्वात्कथंचिदुपक्रमादिद्वाराणा युज्यमानत्वाद्यथासम्भवंगायावयवैर्दर्शितानि श्रतएवाचा रागटीकाकृतागमुद्दिश्यतान्युपदर्शितानि अनन्तरमाश्रयसंवरा दूहाभिधेयत्वे नोक्शासत्रचयथोह शनिर्देश इतिन्यायादायवास्तावत्परिणामतो नामतश्च प्रतिपादयन्त्राचपंचविहो गाडा पंचविध पंच प्रकार' प्रज्ञप्तः प्ररूपितो जिने रागादिजेटभिः इहप्रवचने लोकेवायस्रवः प्रात्रवः अनादिकः प्रवाचापेचयादिरहित: Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 樂器器:”器浴器器器器帶器器带带带器 * उपलक्षणत्वादस्य नानाजीवापेक्षया अपर्यवसितइत्यपि दृश्य सादित्येसपर्यवसितत्वेचाश्रवस्यकर्मबंधाभावेनसिद्धानामियसर्वसंसारि बंधाद्यभावप्रसङ्गः अथवा चरणमधमणेन देयं द्रव्यं तदतीतोतिदुरंतत्वेनातिकान्त' ऋगातीतः अणवापापकर्म आदिः कारणं यस्य ताणाटिक: नहिपापकर्मवियुक्तो यात्रवेप्रवर्तते सिद्धानामपितत्पत्ति प्रसङ्गादिति तमेव नामताइहिंसाप्राणवधःमोसत्ति पायादः अदत्तसदत्तद्रव्यग्रहणं अब्रह्म मैयुनं परिग्रहखखीजारोब्रह्मपरिग्रपंचकार: समुच्चये एवशब्दोवधारणे एवंचास्यसम्बन्ध ब्रह्मपरिग्रहसेवचेति अवधारणार्थद्यैवं हिंसादिभेदत एवं पंचविधः प्रकारान्तरेणं तु द्विचत्वारिंशद्विधो यदाह इंदिय५ कसाय४ अव्वय५ किरिया २५ पणचउरपंचपणवीसा जोगातिन्नेवभवे वाचाल पासवो होइत्तिएवंचानयागाथयाख दशाध्ययनात्मकस्याङ्गस्य पानामाश्रवाणामभिधायकान्याद्यानिपज्ञाध्ययनानि सूचितानि तवप्रथमाध्ययनविनिश्चयप्रथलासवरताव्यतानुगतामिमाहारगाथा ॥१॥ पंचविहोपन्नत्तो जिणेहिंइहनाहोणादीवो हिंसामोत्तमदत्तंबंभपदिमायेव ॥२॥ जारि प्योतीवारें एप्रवचननेविषे यायपादिरहित प्राणवधस्टपावाद अदत्तमेथुनधनधान्यादि प्रागवजेच्योहोये प्राणवधनाजेनाम 而张带带带带带带带带带带都染器部曲 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ माह जारिसमोगाचाया हयकोयतस्वरूपकः यानिनामानियस्येतियन्नामायदभिधानमित्यर्थः यथा च कृती निवन्तित प्राणिभिर्भव तीति यादृशं यद्पं फलं काय दुर्गतिगमनादिकं ददाति करोति येपिचकुर्वन्ति पापाः पापिष्ठाः प्राणिनः प्राणा:माणिनस्तेषां वधो विनाय:प्राणवधस्तंति तत्पदार्थपशक निसामेहत्ति नियामयतवणुतममकथयतइति शेषः तत्र तत्वभेदपर्यायास्यति न्यायमाश्रित्य यादृयकइत्यनेन प्राणवधस्य तत्वं निश्चयतया प्रतिन्नातं यनामेत्यनेनत पर्यायव्याख्यानंयेपहारत्रयेणतुभेदव्याख्या करणप्रकारभे देनफलमेदेन चतस्यै वागायधस्य सिदामानत्वात् अथवा यादृयो यन्नामाचेत्यनेन स्वरूपत: प्राणिवधचिन्तितस्तत्मर्यायाणामपि - यथार्थतयातत्स्वरूपस्य वाभिधायकन्यात् यथाचकृतोयेच कुर्वतीत्यतेनतु कारणतोसौचिन्तितः करणप्रकाराणां की गांचतत्कारण त्वात् यादृशंफलंददतीत्यनेनतु कार्यत्वासो चिन्तित एवंचकालत्रययतिता तस्य निरूपिता भवतीति पयवा अनुयोगद्वारायवयभूतो । ___ सोजनामाजहयकोजारिसंफलंदिति जेवियकरितिपावा पाणवहंतनिसामेह ॥२॥ पाणवहो . जेहने रकारगणे जैहयो दुर्गतिगमनादिफलोजेप्राणीहिंसाकर पापिष्टप्राणनोइणमोते सांभलजं हिंसानानामएप्रत्यक्ष उदायीत 兼譯器譯养狀叢叢叢养养养業群聚躲器蒸業 REANIN Kaiiiiiiiiiirairiiiiiiiiiiii FEERIE Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 非非非非蒜 पोहातनिर्युक्त्यनुगमस्य प्रतिहाराणा किंकविमित्यादीनां मध्यात्का निचिदनया गाथयातानि दर्शितानि तथाहि यादृशकइत्यनेन प्राणवध स्वरूपोपदर्शकं किमित्येतत्द्वारमुक्त यन्नामेत्यनेन तुनिरुक्तिद्वारं एकार्थसत्युत्पत्तिकं शब्दाभिधानरूपत्वात्तस्य संमदिट्ठि मोह इत्यादिना गाथायुगेन सामायिक नियुक्तावपि सामायिकनिरुक्तिप्रतिपादनात् यथा च कृतइत्यनेन कथमिति द्वारमभि हितं येपिचकुर्वन्त्यनेन कस्यति द्वारमुक्त फलद्वारं त्वतिरिक्तमिति तत्र यथोद्देश निर्देश इतिन्यायाद्या इतिद्वाराभिधानाया पाणइत्यादि प्राणिवधो हिंसानामेत्यलंकृतौ वाक्यस्य एषोधिकतत्वेनप्रत्यचोनित्यं सदान कदाचनापि पापचण्डादिकंवच्य माणं खरूपं परित्यज्य वर्त्तत दूतिभावनीयं जिनैराशैर्भणितउक्तः किंविधइत्याहपापप्रकृतीनां बन्धहेतुत्वेन पापः कोपोत्कटः पुरुषकार्य त्वाञ्चण्ड: रौद्राभिधानरसविशेषप्रवर्त्तितत्वाद्रौद्रः चुद्राद्रोहका अधमा वातत्प्रवर्त्तितत्वात् चुद्राः सहसावित प्रवर्त्तितइति नामएस णिचं जिणेहिंभलियो पावोचंडोरुद्दोखुहोसाहसि णारिओ निग्विणोणिस्सो म रागतेणेंभाप्यौपापप्रकृतिनाबंधनोकारणचंडरौद्रक्षुद्र, अणविमास्योप्रवत्यौम्त च्छादिनाप्रवर्त्ता व्याघोअनार्य पापनी निंदार हितसुगर *業業器諗諗張 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटी ?" सत्र आपा साहसिकः पुरुषः तत्प्रवर्त्तितत्वासाहसिकः याराद्याताः पापकर्मभ्य इत्यार्थी सन्निषेधारनार्या मच्छादयः तत्प्रवर्त्तितत्वादनार्यः नविद्यते ष्टग्णापापजुगुसालक्षणा यत्त्रसनिष्टं यः नृशंसानिकास्तच्द्यापारत्वात् नृशंसः निःकातो वाशंसाचाधायाइति नियं साम जयं याद सोमपाः प्राणिनं प्राणिनं प्रति भयं यसात्यप्रतिभयः भवान्यैहलौकिकादीन्यतिकान्तोतिभयः अतएवोक्त मरणभयं चमया तियोग उत्तिभापयति भययन्तं करोतीति भापनकः त्रासः आकस्मिकं भयं यकमोत्पन्नगरीरकंपमनः चोभादिलिङ्ग तत्कारक त्वात्वाशनवाः अणज्योत्तितिनन्यायोपेतइत्यन्याय: उद्वेगजनक: चित्तविशवकारी उद्देगकर इत्यर्थः चकारः समुच्चयेपिरषयकखोत्तिनिर्ग तापेचापरमाणविषयापरलोकादिविषयायायस्मिन्नसौनिरपेचः निरयकांचोवानिर्गतोधर्मात चारित्रलचणादिति निद्धः निर्गत अज्जोउव्वेवजय गिरयवयक्खो निम्मोणिम्पि ओभिओ वोहतास त्रिणामा भीमहाभयमांगी रमते भयऊपजैजे तलाभयइहलोकमा हे छे तेथीतिकात जीवनें वो हाडगा हारचाकस्मिकभयशरीरक पमान जीवपातनोकि हाईन्यायनथी चित्तनोविकल्पपणो नथीजेहनेविखे प्राणी तथा परलोका दिकनीयपेचाये श्रुतचारित्रधर्मथकी Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 黹業黹鍌鍌罴噐銎業鍌帣噐鍌鍌鍌柒噐業噐器 पिपासायाः वध्यं प्रतिस्न ेहरूपाया इतिनिपिपासः निर्गताकरुणादयायस्मादसौनिः कमणः निरयोनरकः सएवेवासो निरयवास स्तत्त्रगमनंतदेवनिधनं पर्यवसानं यस्य स निरयवासगमननिधन: तत्फलइत्यर्थः मोहोऽमूढता महाभयमतिभीतिस्तयोः प्रकर्षकः प्रव र्त्त कोयःसमोहमहाभयप्रकर्षकः क्वचिन्मोहमहाभयप्रवर्धक इतिपाठःमरणवेमणसोत्तिमरणेन हेतुनावैमनस्य दैन्यंदेहिनां यस्मात्समर णुवैमनस्यःप्रथममाद्यंम्टषावादादिद्वारापेक्षया अधर्महारमाश्रयद्वारमित्यर्थः तदेवमियताविशेषेण समुदायेनयादृश: प्राणिवधइतिद्दार मभिहित मधुनायन्त्रामेतिद्वारमभिधातुमाहतम्स त्यादितस्योक्तस्वरुपप्राणवधस्य चकारः पुनरर्थः नामान्यभिधानानीमानिवच्यमाण वासोणिक्कलुणो निरयवासगमयनिधणो मोहमहमयपयट्टो मरणवेमणसो पढमं श्रहम्मदार तस्मयइजाणिनामाणिगोखाणि ॐ' तितौसंतंजहापाणवह१ उम्मूलणासरीरा ओर वीसंमोहि रहितजेविणसवावांछैतेहप्रते पिपासानेहरूप जिदानथी दयारहितमागीनावधनोकर गाहा रनरकने वासपामवानोकेह डोळे मूढप णोमोटाभयनोकारण प्रवर्तावे मरणप्राणत्यागरूपेकरीवैमनदीनपणु जीवने' के पहिलं अधर्मद्वारतेप्राणवधना आगलक होस् नाम 張懟懟懟業 銎愨 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 兰罪業器器器器养糕养养养器养器兼养养养器帶 तयाप्रत्यक्षासनानि गौणानिगुणनिष्पन्नानिभवन्तित्रिंशद्यथाप्राणाना प्राणिना वधोपात:प्राणवधः१ उम्मूलणासरीराउत्तिक्षस्यो मलनेयोन्मूलानानिःकासनंजीवस्यशरीरादेहादितिारा अवीसंभोत्तिअविश्वास:माण्वधप्ररत्तोदिजीवानामवि भणीयो भवतीति प्राणवधस्याविभकारणत्वादविभव्यपदेशति हिंसविसित्तिहिंस्यन्तइति हिंस्याजीवास्तेषाविहिंसाविघातोहिंस्यविहिंसा अजीव विधाते किलकथं चित्माणवधोनभवतीतिइिंस्थानामिति विशेषणं विहिंसायाउक्तमथवाहिंसाविहिंसाचेहग्राह्याद्वयोरुपादानेपिबद्ध समत्वादिति अथवा हिंसनशीलोहिंसाप्रमत्तःजोहोइअप्पमत्तो अहिंसउहिंसउड्यरोत्तिवचनात्तत्कर्ट काविशेषवती हिंसाहिखवि हिंसा४ तहायकिच्चचत्तितयातेनैवप्रकारेण हिंस्याविषयमेवेत्यर्थः अत्यंचाकरणीयं चशब्दएकार्थकसमुच्चयार्थः ५ घातनामार HEAWARENEFFERENAMEANARANPUR __सविहिंसा४ तहाअकिच्चंच५ घायणाय मारणय७ वहणा८ उदवणार तिवायणाय१० प्रारंभ भाषा गोणेकरी नौंपनाहोयत्रीस यथाक्रमें प्राणवध १ शरीरथकी उन्म लनारमनीपरेर प्राणघातनोकरणहारजीवन विश्वासनीकारण थाई ३ जीवनोविधात तेणेप्रकारे अकरणीय५ घातवोई मारिवो जीवनोवधवोट प्रांणनोउपद्रववो मनवचनकायथी पाडियो Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ । *णाचप्रतीतेचकार: समुच्चयार्थएववहणत्तिहननं८ उद्दवणत्तिउपद्रवणमपद्रवणंयार तिवायणायत्तित्रयाणांमनोवाकाथानामययात्रि म्योदेहायुष्केंद्रियलक्षणेभ्यः प्राणेभ्यः पातनाजीवस्यबंशनान्निपातनाउक्तं चकायवइमणोतिन्निउअहवादेहाउदियापाणाइत्यादि 'अथवा अतिशयवतीपात । नामाणेभ्यो जीवस्येत्यतिपातनातीतपिधा नादिशब्देष्विवाकारलोपात् चकारोवापिसमुच्चयइति ॥१०॥ प्रारंभसमारंभोत्तिारभ्यतेविनाश्यतइतियारंभाःजीवास्तेषां समारंभउपमर्द अथवामारंभः सप्यादिव्यापारस्तेनसमारंभो जीवोप मदःअथवाआरंभोजीवानामुपद्रवणं तेन सहसमारंभः परितापनमित्यारंभसमारंभः प्राणवघस्य पर्यायइतिअथवेहारंभसमारंभश्य ब्दयोरकतरएवगणनीयोवङसमरूपत्वादिति११ आउयकम्मरमु बद्दवोभेयनिट्ठवणगालणायमंवट्टगसंखेयोति प्रायःकर्मण्उपद्रवइति ___ समारंभो११ अाउयकम्मस्सुवह्वोभेयणिढवणगालणायसंवदृगसंखेश्रो१२ मञ्चु१३असंजमो१४ कड़ग * करसणादिव्यापारजीवनोउपमर्दन११ आउखाकर्मनोनीठाडवो घाउखानोभेदपमाडवो आउखानोगालववो एकठानोकरिवोसंखे मनोकरवो १२ चत्यु १३ संयमनोअभाव १४ सैन्यअथवापाषाणेकरीमर्दवयो १५ प्राणयकीनीवनो अंतकरवो१६ अनेरोभव परम Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० १४ चल भाषा READER FREE वा तस्यैव भेदइति वा तन्त्रिष्ठापनमिति वातन्नालनेतिवाच समुचये तत्स वर्त्तक पूर्ति वा टूर खार्थे कः तत्संक्षेपइति वाप्राणवधस्य नाम एतेषां चउपद्रवादीनामेकतरस्यैवगणनेननाम्ना विंशत्पूरणीया यायुच्छेदलचणार्यापेचया सर्वेषामेतेषामेकत्वादिति१२ मृत्यु १३ यसंयमः १४ एतौ प्रतीतौ तथा कटकेनसैन्येन किलिंजेनवा आकस्यमर्दनं कटकमर्दनं ततो हि प्राणवधो भवतीत्युपचारात्प्रा णवधः कटकमर्दनशब्देनव्यपदिश्यतइति । १५। वोरमरणंतिव्युपरमणं प्राणेभ्योजीवस्य व्युपरतिः श्रयंच व्युपरम णशब्दान्तर्भूतकारि तार्थः प्राणवधपर्यायो भवतीतिभावनीयं १६ परभवसंकमकारकइति प्राणवियोजितस्यै वपरभवेसंक्रातिसङ्गावात् १७ दुर्गतौनरका दिकाया करं प्रभातयतीतिदुर्गतिप्रपातः दुर्गतौवाप्रपातोयस्मात्सतथा १८ पावकोवोयत्तिपापमपुण्यप्रकृतिरूपं कोपयतिप्रपंचयति पुनातिय: स पापकोuइतिश्रथवापापंचासौ कोपकार्यत्वात्कोपश्चेति पामकोपः चससुच्चये ११ पावलोभोत्तिपापमपुण्य लुभ्यति प्राणिनि मद्दणं१५ बोरमणं१६ परभवसंकामकार १७ दुग्गतिप्पवाओ१८ पावकोवोय१९ पावलोभोय२० विजाई १७ दुर्गतिपडवू जेथी १८ पापप्रकृतिनोविस्तारक १२ पापप्राणीयाने विषैलो में २० शरीरनोच्छेदवो२९ जीवितव्यनायंतनो Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' स्त्रियति संक्षिप्यतीतियावत्यतः सपापलोभ: अथवापापंचासौलोभश्च तत्कार्यत्वात्यापलोभार• छवियोत्ति छविछेदः शरीरच्छेदनं तस्य च दुःखोत्पादरूपत्वात् प्रस्तुतपर्यायविनाशकारण त्वेन चोपचारात्माणवधत्वमाहच तप्पज्जायविणासो दुक्खप्यातोयसंकिलेसो यएसवहोजिणभणियोवज्ज यबोपयत्तेणंति २१ जीवितातकरण: २२ भयंकरश्चप्रतीतएव२३ ऋणंपापं करोतीतिऋणकरः२४ वज्जो त्तिवज्वमिवववगुरुत्वात्तत्कारिपाणिनामतिगुरुत्वेनाधोगतिगमनात्वज्यंतेवाविवेकिभिरिति वन्यः सावज्जोत्ति पाठांतरे सावद्यस पापइत्यर्थः२५ परितावण अण्ह ओत्तिपरितापनापूर्वकं पासवः परितापनाश्रव: आवोहि सषावादादिरपिभवति नचासौ प्राण वघति प्राणवधसंग्रहार्थमात्रवस्य परितापनेति विशेषणमिति अथवा प्राणवधशब्दं नामवंत संस्थाप्यशरीरोन्मूलनादीनि संकल्प नीयानि तत: परितापनेति पंचविंशतितमंनाम । आत्रवइति तुषड्विंशतितममिति ।२६। विनाशइति प्राणानामिति गम्यते २० १ छविछेत्रो २१ जौवियंतकरणो २२ भयंकरो २३ अणकरो २४ वज्जो २५ परितावणअण्हो २६ करणहार२२ भयनोकरणहार२३ ऋणनोकरणहार२४ वजनीपरे भारी२५ परितापणारूपावर प्राणीनोविनासर जीव aixarisairakar Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० १६ सूत्र भाषा जिवणत्ति निराधिक्य ेन याति । प्राणिनः प्राणास्तेपा निर्यातां निर्गच्छता । प्रयोजकत्वं निर्यापना २८ लुंपणत्तिलोपनाच्छेदेन प्राणामिति २१ गुयाना विराधनेत्यपिचेतिहिंस्य प्राणिगणगुणाना हिंसकनीवचारितगुगाना वाविराधनाएंडना इत्यर्थः इतिथ उपप्रदर्शने प्रपिचेति समुच्चयइति३० तम्मत्यादि प्राणिनाम्ना निगमनवानयं एवमायत्ति आदिमन्दोन प्रकारार्थो यदाह सामीप्य च व्यवस्थाया माकारेवयवे तथा चतुर्येषु मेधावी यदिदं तु लक्षयेदिति तेनैवमादीन्येवं प्रकाराय तव रूपाणी त्यर्थः नामान्येवनामधेयानि भवति । त्रिंशत्प्रागिवधस्य कलपस्य पापस्य कट कफलादर्श कान्यसंदर का ये पदर्शकानि यथार्थत्वात्तेपा मिति तदियता यन्त्रामेत्युक्त मथगायोक्त द्वारनिर्देशक भागतं यथाच कृतमित्येतदुपदर्शयति तत्रच प्राविधकारण प्रकारेण प्राणि वधकटृग्गामसंयतत्वादयो धर्माजलचरादयो यध्यास्तथावातिमासादीनि प्रयोजनान्यवत रंत्येतनिपेधत्वात्मा गाधम कारस्येतितानि विणासो२७निज्जवणे२८ लुंपणा२६ गुणागं बिराहणेत्ति ३० वियतस्सएवमाइ गौणामधे ज्भाणिज' थीप्राणनोकाढववो २८ माणनोदवो २१ प्राणीयानां गुगानीविराधना गथवाचारिता दिगुगानी विराधनाच समुच्चयार्थे३. तेहना Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'क्रमेण दर्शयतुमाह तंचेत्यादि यस्य स्वरूपं नामानि चानंतरमुक्तानि तं प्राणवमित्युत्तरेण पदेन संबंध: चकारो विशेषणार्थ: . विशेषणंचकर्टकारकं पुन:शब्दो भाषामाले कुर्वति विदधतिकेचिदितिकेचिदे। वजीवानपुनः सर्वेकौशाइत्याह पापाः पातकिनः । तएवविभिज्यंते । असंयताअसंजमवंतअविरताविशेषवतो नयेतवोनुष्टानेरताः अनिय परिणामदुष्पयोगीति अनिभृतोनुपशमपरः । परिणामो येषां ते तथा । दुःप्रयोगादृष्टमनोवाकायं व्यापारायेषा संति ते तथा तत: पदयस्य कर्मधारयः प्राणवध प्राणातिपातं किंभतं वहुविधंभयंकरं। पाठांतरेण भयंकर तथा बहुविधावहयः प्रकारायस्य स तथा सप्रभेदं भेदयुक्तमित्यर्थः किं भतास्तेपर दुःखोत्पादनप्रवक्ताः तथा इमेहित्ति एतेषु प्रत्यक्षेषु बसस्थावरेषु जीवेषु प्रतिनिविद्यास्तदरक्षणतस्तेषु वस्तुतो हेषतः किते. . तितौसं पाणवहस्सकलुसस कडुयफलदेसगाईतंचपुणकरतिकेइपावा असंजयाअविरयाअणि इत्यादिनामहोइनौसर हिये निणेकारणेहिंसाकरैतेक छप्राणवधनपा-करोडोइलोकडुवादुर्गतिगमनादिदुःखसहिवारूपएहवा फलनोदेखाडणहारतेप्राणवधना आमंत्रणकरेकेईजीवपातिकी संयमरहितपञ्चक्खाणादिरहितअनुपशात एइवोपरिणामनोशुभा Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - प्रन्टी IA तिकथं माणिवपं कुर्वतीत्यर्थः। तद्यथेतिवा पाठीणेत्यादिपाठीनामत्स्यविणेपास्तिमयस्तिमिंगिलाच महामत्स्या महामत्स्यतमाः भनेकपा विविधमत्याः सूक्ष्ममत्स्यखलमत्स्ययुगमत्स्यादयः विविधजातयो नानाजातीया मंडकाद्विविधाः कच्छपा मासकच्छपा मस्थिकच्छमभेदात् नका मत्यविशेषा एवमकरदुविहत्ति मकरा जलचरविशेषाः सुडामकरमत्स्यभेदेन विभेदाःग्राहाजलजंत वियपा एवदिलियेष्टक: मदुकसीमाकारपुलकास्तु ग्राहभेदाएव सुसुमाराजलचरविशेषास्तत एपा इंदः ततच ते वडप्रकाराति कर्मधारयोतस्तान नतीति वक्ष्यमाणेनयोगः इहर द्वितीया यजवचनेप्य काराभावपछदसत्वात् जलयरविज्ञाणाकएयएवमाइति जयपरिणामटुप्पोगीपाणवहंभयंकरंबविहबहुप्मगारं परदुक्खुमायणपसत्ताइमेहितसथाव रेहिंजोवेहिं पडिणिविटाकिंतपाठीणतिमिति मंगलअणेगझसविविहजाइमंडुक्कविहकच्छभ वजेहनो मनपचनकायानादुष्टप्रयोगजेहना प्राणवधकरे भयनोकरणहार घणावहोतभेदधयें प्रकारें परजीवने दुःक्वउपजावे राताईएप्रत्यचनसथावर जीवाकरी पसहित तेकिममाछिलायिथेष महशमच्छमोटामाख्लानानामकारनामच्छ नानाप्रका Y भाषा Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - जलचराणा विधानानि भेदास्तान्येव विधानकानि तानि सातानि विहितानि यैस्तेतथातान् जलचरविधानकृतांचइहचकशब्दलोपे नविधानशब्दस्यातदीर्घत्व एवमादीन्पांठीनादौस्तयाकुरंगाःसगाःरुरवस्तविशेषाः सरभामहाकायाटव्यपशुविशेषाःपरासरेति पर्या याः येहस्तिनमपिष्टठे समारोपयंति चमराः आरण्यगवा संवरा येषामनेकथाखे ट्गेभवतः उरब्झेति उरचामेषा:ययाः शशका लोमटकारातयः प्रशराहिखराटव्यपशुविशेषाः गोयागावः रोहिताश्चतुष्पदवियेषापाठातरणतएवरोइिंसाच्या अश्वागजाहखिनः णकमगर दुविहगाहदिलिवेढय मंडुयसौमागारमुलुय सुस्सुमारबहप्यगारा जलयर विहाणाक एय एवमाइकुरंगला सरभचमर संवर उरम ससय पसय गोणरोहिवहयगयखर करभखग्ग रनीजातिडेडक भेदनाकाछिवा जलचरविशेष मच्छवितभेदें ग्राहक दिलियेढकमंडूक सीमाकारग्राइ पुलुकपिणएहयाच्यानाभेद मा सुसुमारनामामच्छविशेष धणामकारना जलचरकोधानामांतरने देंकरी भेदघणापूक्तिमृगअटवीरगविशेष अष्टापदनीव अर ख्यगायसावरसिंगमौंढाथसला दिखुरभटवीनापशूटपभ चतुःष्पदविशेष अश्वासीरासभउटगेंडो जीव वादरकंबलरचित्तनावर श Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० खरारासभाः करभाउट्रायजायेपा पार्वयोः पचरयच्चमागिलंय तेण्डगंचेकंगिरसिभयतिमानरामफटागययागावासतयोवर्त लकंठाः वृकाईचारगपर्याया' नागरवियेपा: टगानाका. कोलाउंदुराशायः पाठातरेण कोजानापरवियेषाः मार्जाराविरालाः कोल मुग्यगत्तिमहाभूकरा अथवा मोडा: गूकराः वान: कोलेयकाः श्रीकंदलका भावाच एकसुरषियेषाः कोकंतिकालोमटकायेरावी कोकोइत्येवरवतिगोकर्या हिखरचतुष्पदविणेपाः एगा:मामान्यचरिणाः फरंगादयस्तुमागभिचिताएंगावर्णादिविशेषणासहिषाः सामादत्र गम्याः महिपाः प्रतीताः वियग्धत्तिव्यामानपरविणेपाः छगलायजाहीपिकाचितिकाभिधानानाग्नर विशेष ध्यानमाट वानरगवयविग.सौयालकोल मज्जारकोलसुण ह सिरिकंटलगावत कोकंतिय गोकणमिय महिस वियग्ध छगलदीवियसाण तरच्छ अच्छभल सह,लसौह चिल्लल चउप्पय वित्ताणा कएय एवमाइ सीयालकोलनीवविशेष: विलाडोमोटायरनीजाति श्वान श्रीकंदलकर आपतर एकपुरवियप नीप; लेकडीजीवजेरातियोलें। शिखर चत:पदविशेषः सामान्यगगभ'सो नररालाशलीचित्रा माननरमरोंगरीविरोपः गार्दन सौज मिलनीय पिरोपः भाषा Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器帶器器器带带带端點荒諾諾器器器器器器器器 व्याएवकौलेयकाः तरकाः अच्छभल्ला शार्दूलाच व्याघ्रविशेषाः सिंहाहरयः चिखलानाखरविशेषाः एवं पाठांतरेण चित्रलाहरिणा कृतयो विखुरविशेषास्तत एषा कुरंगादीनां इंदः चउप्पयविहाणाकएय एवमायत्ति चतुष्पदविधानकानि तज्जातिविशेषाः कृतानि विहितानियैयक्तिभुतैः कुरंगादिभिस्ते तथा तत: पूर्वपदेन कर्मधारयः तत स्ताच एवमादीन् कुरंगादि प्रकारान् तथा अजगराः शय:पर्यायाः उरः परिसर्पविशेषाः गोणशानिः फणाहिविशेषाः वराक्ष्योदृष्टिविषादयः फणाकरणदक्षाः मुकुलिनोयेफणान् कुर्व न्ति काकोदरा: दर्भपुष्पाश्च दवीकरसर्पविशेषाः आसालिकामहोरगाचोर परिसर्पविशेषाः तत्राथालिकायच्छरीरंद्वादशयोजनप्रमा णमुन्कर्षतोभवति क्षयकालेचमहानगरस्कंधावारादीनामधउत्पद्यतेमहोरगास्तुमनुष्यक्षेत्रवाहि विनोयच्छरीरंयोजनसहसप्रमाण मुत्कर्षतयाख्याय इति तत एषा इंदः ततउरगविधानकानि कृतानि यैस्ते तया तत: कर्मधारयः ततयताचएवमादीनितितथाक्षौर अयकरगोणसा वराहिमाउलिकाओदरदम्भ पुष्फाया सालिय महोर गोरगविहाणा कएय एव चतःमदनौंनातिकीधा इत्यादिकसर्पविशेषः फणिरहितदृष्टीविषफणनकरें काकोदरकृष्णसर्पद-पुप्फएदींकरसर्पविशेष: आसा MEENAHAMAAREEFERREEEEEEER Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ लाः थारगाव भुजपरिसर्पविशेषाः मेवातीच्णगलाकाकुलशरीराः गल्याकायचर्मकलकरंगरक्षकाविधीयंतेगोधाउंदुरानकुलार प्रतीताः थरटाः सकलायाः जाहकाः कंटकारतशरीराः मुगुसा:माडग्लिासतयः खाउहिलाशुलारुष्णपट्टांकितथरीराः शून्यदेवकु र लादिवासिन्यः यातोत्पत्तिकाढावया: ग्रहकोकिलिकाः ग्रहगोधिकाः एतेषां इंडः ततएतेचतेशरीरापगणाचेतिकर्मधारयस्तो पांच एवमादीनचीरलादिप्रकारानित्यर्थःतथाकादंनाचहंसविशेषाःकपकाचपकोटा:वलाकाच विसकंटिकाःसारसासदाषटा:माडा माइ छोरलसरंगसेह सेल्लगगोधूंदर णउल सरडजाहड मुंगुसा खाडहिलाचाउप्पइयधरोलिय सिरोसिव गणेयएवमाइ कादंबकत्रकालाका सारसाचाड़िसेतोय कुलल वंजूलपारिप्पव कीव लियावारच्योजनदेह उत्कष्टसाखयोजनसर्पप्रमाण प्रकारकीधाएमादिदेने छोरला एगरंगभुजपरिमेहसर्पलो जेशनाचर्मने । कातले करीयंगरग्बीकरे गोदउंदरनकुलकाककडोजाचोतेकंटकारतशरीरपसकलीजेपने शरीरकालीधोलोसीटर लोकरूढ़ि खसकलीजातिधीरोली भुजपरिनासमूचइत्यादियाने इगों इंसविशेषः वगलापक्षीविगेपःसारसजीव:माडिपक्षीविशेषः फुललसांम Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सेटीकाशवंजुलाशखदिरचंवव:पारिसवाचशकुनाथपीपीलिविकारकासाश्च श्वेतपक्षाधार्तराष्ट्रकाशकृष्णचरणाननाइंसाएव भासाय * शकुताः कुलीकोसत्तिकुटीकोशाधकोवाद्यगदकतुडाच देणिकालकाशशुचौमुखायकपिलाच पिंगलाचकाच कारंडकायचकवाकाश्च रथागा: उत्क्रोशावकरराः गरुडायसपस: पंगुलाशशुकायकोरावहिणचकलापवन्मयूराः मनसालाद्यसारिकाविशेषःनंदीमुखाच नंदमानकायकोरंकाचभंगारिकाच सतिनिशेभूमौद्यगुलशरीरा इत्येवं लक्षणाः कोणालकाच जीवंजीवकाच तित्तिराश्च वर्तकाच सउणदीवियहंस धत्तर भासकुली कोसकुचदगडटेणियालगसूयौमुहकविल पिंगलक्खगका रंड चक्कवागउक्कोस गरूलपिंगले सुयवरिहिण मयणसाला नंदीमुह नंदिमाणग कोरिंग भिंगा लीवंजुलजीव पारिसवपक्षीविशेष कीवशकुणपीपीएहवाशब्दकरें धोलाइंस: मुखचरणकृष्णछेजेहनो कुतनामांपक्षीकुलीहंसखत * कोशौचद्गतुंडढेणियाल टेलिविशेषः सूचीमुख कपिलपिंगलाक्षकोचरीकारंड चकवाक चोमुखकरीशब्दकरैतेकुरुर गरुड पंखीपंखीविशेष: सूडोकलापसहितमोरकाबरि नंदीसुदनंदिमांणक पंखौविशेष: वेअंगुलप्रमाणशरीर कोणालगनौवंजीवकचकोर HWAKHEKAHANEANINEERINEMAHAKKE Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४ प्र०टी० लाषकाच कविकुलकाच कपोतकाचपारापतकाशचटकाच कलविकारकांच कुकुटाव तानचुडाः वेसराच मयूरकाश कलापवज्जिता चकोरकाच ङ्गदडरीकाश्चयालकाश्चपाठातरेणकरकरकाशचीरवाश्च श्वेनाएववायसाच काका:विहंगभेदनाशिताश्चचापाच किकि रादीविनः वल्गुल्यश्च चास्थिलाचर्मचटकाविततपक्षिणच मनुष्यक्षेत्राहिर्वत्तिनइतिहहः तेचतेखचरविहाणाकएयत्तिखचरविधा नककृताचेति तयाताश्च एवमादीनुतप्रकारान् एतेषुचशब्देषु केचिदप्रतीयमानार्थाः केचिप्रतीयमानपर्यायाः नामकोपिकेषाचि * प्रयोगादभिधानादाचच जीवजीवकपिंजलचकोरकारीतवंजुलकपोता: कारंडवकादंबककुराद्याः पक्षिजातयोजयाइतिपूर्वोक्ता तेच रगकोणालगजीवंजीवक तित्तिर वगलाग कविंजलग कवोतकाग पारेवयगचिड़गढिंक कुक्कड़ मेसरमयूरचउरग हयपोंडरौय करकचौरल्लसेण वायसविहंग भेणासि चासवग्गुलि चमडिलवित तीतरवटेरचोलोकपिजलकपोतककौवा पारेवो चिहा डिंकजीवविशेषः कूकडाकालापरहितमोरमोरविशेषः चकोरकद्दपौंडरीक करक चीरल सौंचाणो काग पनौविशेषः भेणासिन नीलचासवागुलि चमचेड विततपक्षीमनुष्यक्षेत्रने वाहिर पंखीयानां प्रकार 而需器器器端带端端帶紫諾器端 भाया Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 器器端带諾諾諾諾器 संग्रवचनेगाह जलस्खलखचारिणय चगन्दोजलचरादिसामान्यसमुच्चयार्थ:पंचेदियापंचेंद्रियान्पशुगणान्विविधान्बियतियचउरिं दित्तिवैचत्रीणिच चत्वारिचेद्रियाणि पञ्चेन्द्रियाणियेषां तेतथाढौंद्रियावौंद्रियाश्चतुरिंद्रियायेत्यर्योततान् विविधान् कुलभेदेनजी वान्जन्तून् प्रियजीवितानभिमतताणधारणान् मरणलक्षणस्य दुःखस्य मरणदुःखयोर्वाप्रतिफुलाः प्रतिपंथिनो ये ते तथातान् वरा कान्तपस्विनः किमित्यतबाह नतिपिनाशयंतिगडसंक्लिष्टकर्माण: सत्वाइतिगम्यते एवंतावद्दध्यद्वारेण प्राणवधस्य प्रकारउको थप योजनहारेण स उच्यते । एभिर्वक्षमाग प्रत्यक्षविविधेः कारणैः प्रयोजनैः वित्तेत्तिकिंतत्प्रयोजनं तद्यथतिवाचसत्वक वशाशारीरः ___तपक्सि खहचरविहाणा काएय एवमाइजलथलखगचारिणोय पंचिदिए पसूगणे वियतियचउ रिदिएय विविहेजोवेमियगोविए भरणटुक्लपड़िकलेवराएहणंति बजसंकितिकमाइमेहिं विवि # जिणेभेदे जातिरनकीधा इत्यादिकजीवनेत्रणे जलचारी थलचारी पाकायचारी च एहवापंचेंद्रीपपूनागणशदीतंदीच रिंदीनानामकारनाजीव बान्तोजीवितव्य मरणनाजेदुःखतेश्यकीउपरांठारांकएहवानेहणे तेहनाषणाकूरकर्मछे मागलिकति 米諾器網樂器端業業業器端器設業 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ विशेषः । मासं पलं मेदो देहधातुविशेष: शोणितं र यन्तद्दचिणाचौ मांस ग्रंथिफिष्फसमुदरमध्यावयवविशेष: सस्तु लिंगं a कपालभेजका उदयरादयमांगनं पुरीतत् पित्तं दोपविणेप.मोफसंशरीरावयवयिशेप: दंतादशनाः एतेषा इंच ततएतेभ्य दमि -NE ले विग्टचार्यशदायोजनीयाः चर्मादिनिमित्तमित्यर्थः तथास्थीनिकीकथानिर्मिजातन्मध्यावधवविशेष: नरवाः परजाः नवनानि 1 लोचनानि कर्णाश्रयणाः राहात्तित्तायु: नातिनामिजायसन्चोनाद्यः विपाणं दंडारशनविशेष: पिच्छ पलं विशालकूट हेहिंकारणेहिं वितेजमवसामंसलेच सोणियजगतिफिसमशुलिंग हितयंतपित्तासोवासदनवा अष्टि लिंजानहनवणकणएहारुणि नकाधमणौसिंगदाढिपिविसविसाण वालहेजसिंतिवसजरम से नानाप्रकारजा कारणकारीहणे तेकारणहालवायवीरताडिलोपोपडमासदेचनीधातुविशेष सोहिदारिणीक्षेमासनीगांठि उहरमाहिलो अवयवकपालनो नो दृश्यमात यात पित्तदोगवियपशरीरावययविशेष: दातहाड हाडमाहिलीमौंजी नव्याख कान नागाजालनाशिका जाडि दातविशेषः पाखनिय रशीदंत.फेशनेहेतें जीवनेहणे धमरचमरीनासनाने हगोरखनेविषे Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ENEF विषाणुं हल्लिदन्तः बालाः केशाएतेषा द्वंद्व : ततस्तएवहेतुरित्येवं हेतुशब्दोयोज्य ततः पद्यर्थेद्वितीयाततोयमर्थः चस्थिमिन्नादितो घ्नतीति प्रक्रमः तथाहिंसंतिच वडसंक्लिटकर्माणइति प्रक्रमः भ्रमराः पुरुषतयालोकव्यवहृतामधुकर्य्य स्तुस्त्रीत्वव्यवहृतास्तद्गुणान् तत्समूहान् रसेसुग्टद्दाः मधुग्रहणार्थमितिभावः तथैव हिंसंत्य वेत्यर्थः त्रोद्रियान् यूकामत्कुणादीन् सरीरोपकरणार्थं शरीरस्योपका राययूकादिकृतदुःखपरिहारार्थं अथवाशरीराय उपकरणायचोपधये ययमर्थः शरीरसंस्कारमतृप्ता उपकरणसाधनसंस्कारप्रवृत्ताश्च विविधचेटाभिस्तान् घ्नतीति किम्भूतान् कृपणान् कृपास्पदभूतानिति तथा दीन्द्रियान् बडन् वत्योहर परिमंडणट्टत्तिवस्त्राणिचीव राणिउहत्ति उपग्टहाणि आश्रयविशेषास्तेषा परिमण्डणार्थं भषायें कृमिरागेण हि रज्यमानानि श्रूयन्तळे वस्त्राणि श्राश्रयास्तु मण्डनएव एतशुक्तिचूर्णेनेति अथवा वस्त्रार्थमुपग्टहायें परिमण्डनायें चेति तत्र वस्त्रार्थं पट्टसूत्र संपादनेकमिहिंसासम्भवति श्र धुकरिगणेरसेसुगिद्धातहेवतेद्र दिए सरोरोवक्करणट्टयाए किवणेवेद्र दिए बहवेवत्थोहरपरिमंडण ग्टइतिमजतेन्द्रोनुंमांक ग्गादि शरीरनाउ पगारने अर्थे करुणानाठाम वेइन्द्रोषणा वस्त्रने आश्रय विभूषाने अर्थे अनेराही एवमा Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . यार्य एत्तिकाजलादिद्रव्येषुपुतरकादिधातो भवतिपरिमण्डणार्थ हारादिकरणे शक्यादिहीन्द्रियाणामिति अन्यैश्चैवमादेकबहुभिः कारणगतेरबुधावालिया: इहहन्ति इहजीवलोके हिंसन्ति नन्ति त्रसान् प्राणान् तथाइमाद्य प्रत्यक्षान् एकेन्द्रियान् पृथियोकायि कादीन् वराकास्तपखिनः समारभंततियोग: न केवलमेकेन्द्रियान्येव वसाधान्या तदाश्रिता व किंभूतान तनुशरीरान् अत्राणान् अनय प्रतिघातकाभावान् अशरणानर्थप्रापकाभावात् अतएव अनाथान् योगक्षेमकारिनायकाभावात् अवान्धवान् स्वजनसंपाद्यका हात्रणेहियएवमाइएहिं बहुहिंकारणसएहिं अबुहाइहहिंसंतितसेपाणेइमेयएगिदिए बहवेब राएतसेयप्रणेतदस्सिएचेव तणुशरौरेसमारंभंति अत्ताणेअसरणेत्रणाहे अबंधवेकम्मनिगडबद्दे दिक इत्यादिकारणे करी घणाकारणने सइकाडेकरी ज्ञानरहितजीव गोसंसारे हणे त्रसप्राणीएप्रत्यक्षएकेन्द्रीघणाराकजीव * वस प्राण अनेरा एकेन्द्रियने प्रात्रितचेवनिचे सूक्ष्म शरीरजेहना तेइने घातकरें जेहनेवीजुत्राणानथी जेइने शरणानोदेणधार कोइ नथी अनाथजीवछे खजनरहित वार्भरूप लोहवधे वांध्या दुष्टमननो अध्यवसाय ज्ञानबुद्धी विकललोकजाणतादोहिलाधिवी HHANESHREHENTERTAINMENT 端端端帶紫諧器器装带带带带批示器 भापा Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ र्याभावान्कर्मनिगडबवानितिव्यक्ततयाअकुगलपरिणामोदयावर्जितत्वेनमन्दबुद्विच मिथ्यात्वोदयाद्योजनोलोकमोन दुर्जेयायेते तथा तान्ष्टथिव्याविकाराःष्टथिवीमयान्दथिवीकायिकानित्यर्थःतथाष्टथिवीसंश्रितान्अलसादित्रसान्एवंजलमयानकायिकान्जलगतान् पतरकादिनसान वालादिवनस्पतिकायिकाश अनलस्तेजस्कायोऽनिलोवायुकायटणवनस्पतिगणोवादरवनस्पतीनां समुदायाएत चित्रितांचएतदुपजीवकांचवसानितिहृदयंतायतज्जिएत्तितेषामनलानिलटणवनस्पतिगणानांविकारास्तम्मया अनलकायिदयएव तथा तेषामेवानलादीनांजीवातज्जीवास्तद्योनिकानसाइत्यर्थः तन्मयाश्च तज्जीवाशेति तन्मयतज्जीवास्तांश्चैव पाठांतरणतन्मयजीवा कुसलपरिणाममंदबुद्धिजणदुविजाणएपुढवौमएपुढवीससिएजलमएजलगएणलाणिलतणवणस्म गणनिस्सिएयतम्भवतज्जिएचेवतदाहारतप्परिणतवरणगंधरसफासबोंदिरुवेअचखुसेय चक्ससेय E कायमय एथिवीकायनीनिया अपकायरूप पाणीनीनित्रायें अग्निवायुटण वनस्पतीना समूहनी निश्रायें तेऽग्निवायू वनस्पती EYE रूप तेहनी नोनियको ऊपनातेलसजीव तेजेहने प्राचारले तेइनीपरिप्रणम्या वर्णगंधरसस्पर्थ शरीरतेदनों सरूप जेछास्थनी 並非說謊器端器器接器 業業装器器端装装器器装器装 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. र तिकिंभूताशान् तदाहारेत्ति प्रथिव्यादय अाधारो येषा ते तदाधारास्तानेव वा पृथिव्यादीनाहारयंतीतितदाहारास्तान् तेषा मेव पृथिव्यादीना परिणतावर्णगंधरसप”र्यावोदीशरीरं सैवरूपं स्वभावो येषा तथा तान् अचाक्षुपान् चक्षुषा दृश्यांचचुषाच न चक्षुर्गाह्यान् कानेवंविधानित्याह वसकायस्वसनामकर्मोदयवर्तिजीवराशिस्तन भवास्त्रसकाविवाः तान् कियंत इत्याह पसंख्यान् तथा स्थावरकायाच भक्ष्माय बादराय तन्वामकर्मोदयवर्तिन: प्रत्येकशरीरमिति नामकर्मविशेषा येषा ते प्रत्येकशरीरनामान स्तेच साधारगाच साधारणगरीरनामकर्मोदयवर्तिनइति बन्दोऽतस्तान् कियन्तः अनन्तान् साधारणानेवशेषस्थावराणामसंख्ये यत्वात् जीवानितियोग: किमित्याह प्रन्तिकिंभूतान् अविज़ानतच खवधपरिजानतसुखदुःखेयनुभवत: एकेन्द्रियान्वयवाखवधम 崇器器雞飛器雞雞雞飛器器器器器蹤器 सूत्र तस्मकाइएअसंखथावरकाइएयसुङमवायरपत्तेयशरीरनामसाहारणे अर्णतेहणंतित्रविजांणिज्य दृष्टीई दृष्टीगोचर नयावे वसकायजीव असंख्याता थावरकायना समूह सूक्ष्म वादर प्रत्येकशरीर नामएकथरीरे अनन्ताजीवते साधारण अनन्तजीव चणे अज्ञानपणा थी एकेद्रिवेंद्रियादिकत्रसजीव आगलीकहीखें नानाप्रकारने कारणे करीने हणें तेकेहा भाषा Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - * नानतएकेन्द्रियान् तमेवपरिजानतस्त्रसानिति जीवान् जंबन एभिर्विविधै; कारणैःप्रयोजनैः वितेत्ति किंतत् तद्यथेति वाकर्षणं कृषिः पुष्करिणीः पुष्करवती चतःकौणोवावापीति पुष्करावर्तीवावप्पिणत्ति केदारा: कूपसरस्तडागाः प्रतीताः चितिभित्पादेश्चयनं । मृतकदहनार्य दारुविन्यासो वा वेदिवितर्दिकाखातिकापरिखा पारामोवाटिकाविहारो बौहाद्याश्रय स्तूपः चितिविशेष: प्राकारः शालदारं प्रतीतं गोपुरंमतोलीकपाटइन्यन्ये अहालका प्राकारोपरिवत्रिविशेष: चरिकानगरप्राकारयोरन्तरेषु अष्टहस्तप्रमा योमार्ग: सेतुर्मार्गविशेषः पालिळसंकमोविषमोत्तरगामार्गः प्रासादो नरेन्द्राश्रयः विकल्पास्तभेदाः भवनानि चतुःशालादौनि परिजाणउय जीवेइमेहिंबिबिहे हिंकारणहिं बितेकरिसणपोक्खरणीवावीवप्पिण विसरतलाग चितिवेतिखातिय अारामविहार घूमधागार दारगोपुर अट्टालगचरियसेतुसंकमपासायविकष्य वारिसणकसान कमलसहितपोखरणी वावीते चउखुणी क्याराको अणखण्यों खण्योंयको मतकवालणनोठामचिताखार्दू वाडी बौदादिकनोस्थानक यभप्राकारगढ़ हारसामान्य गढनीमौलि गढ़ऊपरिफिरणी निहा रहीयुहकरे नगरपने प्राकारविचालेट 器業業装器装號蒸蒸器装器器装器然路器 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * प्रण्टी स्टहाणि सामान्यानि धारणानिटणमयानिलयनानिपतनिकुट्टितग्टचाणि अापणाइट्टाचैत्यानिप्रतिमाः देवकुलानिसशिखरदेव प्रासादाः चित्रसभाचित्रकर्मवन्नडपः प्रपाजलदानस्थानं आयतनंदेवायतन पावसयः परिव्राजकाश्रयः भूमिण्ट प्रतीतंमंडपच्छाया द्यर्थः पटादिमय आषयविशेप, एतेषांवंदः ततएतेपा तेनिमित्ते पृथिवीचिन्ति इतिसंबंध' भाजनान्यसतागि सौवर्णादीनिभा ण्डानितान्येव एएमयानि क्रयाणवानि लवणादीन्युपकरणान्युदुखलादीनि एषा समाहारहन्छः ततसस्य विविधस्य चार्गावहेतवे भवणघरसरणलेण अवणचेतियदेवकुलचित्तसभा पवा आयतणअवसहभूमिघर संडवाणयकए भायण मंडोवगरणस्य विवि हत्यत्रढाए पुढविहिंसंति मंदबुड़ियाजलंच मज्जणयपाणभोयणवत्थ हस्तमार्ग पाविषमउतारिवानोमार्ग राजारोभवन घरमाभेद धउसाल सामान्यधर टणामयपर पर्वतमहघर बाट पतिमाशिखर सहित प्रासाद चित्रामासहितसभावसिवानी पयोमीयसाल देवनोस्थानक परिबानककनोधाश्रय भईरो वस्त्रनोथायएतला नेकाजेसुवर्णादिभाजनमाटीनापात्र उपगरणअखलादिक नानाप्रकारने अर्थि एथिवीकायनेह मिथ्यात्वनेर तत्वबुद्धिरहित भाषा Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पृथिवीप्टथिवीकायिवान्हिसन्तिमन्दादिकाः तयाजलंचाप्कायिकाचबिंसन्तिइतिवत ते मज्जनकनानंपानंभोजनञ्चप्रतीतं वस्त्रधाव की नंवासःचालनंशौचमाचमनमेतदादिभिःकारणैःइतिप्रकम: तयायचनंपाचनंबोदनादेः जलावणंतिखत: परतोवाग्नेरहीपनं विदर्शन का NE मंधकारस्यवस्तुप्रकाशनमेतैःकारणैः चप्समुच्चयेअग्नि हिंसन्ति तथासूपै प्रतीतंव्यननंवायूदीरकम् तालसन्तं तदेवद्दियुटादिः मेहणं और तिमयूराङ्गमुखमास्यं करतलहस्तः सागपत्रं रक्षविशेषपत्रवस्त्र प्रतीतमेतदादिभिः वातोदीरणवस्तुभिः अनिलवायु हिंसन्ति इतितथा आगारंगेहपरियारोत्तिपरिवारोत्ति:खद्भादिकोशोवा भक्ष्याणिमोदकादीनिखरविशदमभ्यवहार्यभक्ष्य इतिवचनात् भोजनान्योद धोवण सोयमाइएहिं पयण पयावणजलण जलावणविदंसणेहिं अगणिं सुप्मवियण'तालविंटपे हुणमुह करयलसागपत्त वत्यमाइएहिं अणिलं आगारपरियार भक्खभोयण सयणासणफलक पाणी सान पौववू याहारवस्त्रनोधोवणो शौचनाचमनादिकइत्यादिकारणेहणेपचोपचाववो अग्निजालयोजलाववोदीवानेअर्थि अग्निकायने सूपडे बौंजणे वेपटोवौजनो मोरपौछ सुखहस्तताली सागरक्षनोपान वस्त्रादिकेकरीहणें वायकायनेहणेघरनि 器端米諾論器端諾装諾諾論體茶器整器 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टो० ३४ भाषा नादीति शयनानि शय्याः आसनानि विटराणि फलान्यवष्टंभनद्य तादिनिमित्तानि मुगलान्युदुपलाच प्रसिद्धाः ततानिविगादी faftaara पटचादीनि प्रातोद्यानि वाद्यानि वनानि यानपावाणि वाचनानिशकटादीनि मा प्रतीताः विविधभवनानि चतुःशालादीनि तोरणानि प्रतीतानि विटकः कपोतपाली देवकुलं प्रतीतं जालसंधिद्रान्वितोग्यावयवविशेष: अर्द्धचन्द्रसोपानवि शेषः निर्युकं द्वारोपरितनपार्श्व विनिर्गतदार चन्द्रयालिकाप्रासादोपरितनगाला: वेदिकातिर्हि का निःचेगिरफ्तर गीद्रोगीनी मुसल उखलततविततातोज्न वन्हणवाहण मंडवविवि भवण तोच्ण विडंग देवकुल नालचंद निज्जुहा चंदसालियवेतिय निस्स गिदोणि चंगेरी खीलोमेढक सभाप्पवावसह गंध मल्लागुलेवणं काजि ग्यादिकनाडियार मोहक सनान्दि मंचकादि वाजवटपीढाटिक उटिगंगा लेवानोपाटियो मूंगलो ऊपलोपोगादिवा जितपापाजिल यानपात्रादिकग कटादिक माडवाप्रसिद्ध ऐ नानाप्रकाराला तोरणा कपोतपाली देहराने पर्थे जाली पावडीया वारणानीवार मोयप्रासादऊपरिंलीयाला हे अबलोवेदिका नीसरणीनावाडीकरोठीपीलीघोडानलधयां धयानोठांग्य Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चङ्गरीमहतीकाठपानी हत्यटलिकावाकौलाः शंकव: मठकामुण्डका सभावास्यायिका प्रपाजलदानमण्डप: पावसथ: परित्राज काश्रयः गन्धाचूणविशेषाः माल्यं कुसुम अनुलेपन विलेपनं अखराणिवस्त्राणि युपीयुगं लागलंसीर मतियत्ति मतिकंयनसदा क्षेत्र मद्यते कुशिकंहलप्रकार: स्यन्दनोरवविशेषो यतोद्विविधो रथः साग्रामिकोदेवयानरथश्च तत्रसंग्रामिकस्य कटीप्रमाणा वेदिका भवति शिविकापुरुषसहसवहनीयकुटाकारशिखराच्छादितोपानविशेष: रथःप्रसिद्धः शकई गन्नीयानन्तहिशेष: युग्यौं गोबदेश प्रसिद्धोहिहस्तप्रमाणावेदिवोपसोभितोजपानविशेषएय अट्टालक: प्राकारोपरिवर्ती याययविशेष: चरिकानगरप्राकारान्तरालेऽष्ट हस्तप्रमाणोमार्ग:द्वारंप्रतीतंगोपुरं पुरद्वार परिधा अर्गलायन्वाणि अरघट्टादि यन्त्राणिपूलिकावध्यप्रोतनकाटं पाठान्तरे'सूलक: अंबर जूयनं गलमइय कुलियसंदणसीयारहसगड़ जाणजोग्ग अट्टालगचरियदारगो पुरफलिह वैसवानाठाम पाणीनीशाला परिव्राजकनाठाम अवीरफूलसाला सूकडि वस्त्रसरोइलजेणेक्षेत्रखेयामर्दिवेसुंहालाथाइ इलनो प्रकार संग्रामनोरथ पालखीरथ गाडलो जानवलीएइजनोविशेष गोलदेशप्रसिद्धवेहाथप्रमाणगढ़ऊपरिणीफिरणी नगरनेगढवि KinalIETaarakiFINEERINEK 若繼器雞雞雞雞雞养發言 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. कीलकवियेपः लउडत्ति लकुटः मुसंदिपहरणविशेषः शतघ्नीमातीयष्ठिः कहनिचप्रहरणानि करवालादीनि भावरणानि फरका दीनिउपस्करच ग्रहोपकरण मंचकादि ततएतेषां इन्दः ततच एतेषा कृते अर्थाययय यएवमादिभिः बहुभिः कारणशतैः सिन्ति तरुगणान् तथाभगिताभगितान् चमादिकान् एवंप्रकारानसत्वान् सत्वपरिवज्जितान् उपन्नन्ति दृढाच मूढाच ते दारणमतयञ्चे ति तथाविधकोधात मानात् मायालोभात् हास्यरतिपरतिशोकात् इह पञ्चमीलोपोहश्य: वेदार्थाश्च वेदार्थमनुष्ठानं जीवश्वजीवितं __ जंतसूलय लउडमुसंढि सयग्धि वज्ञपहरणावरणु वक्खराणकाए अणेहिय एक्साइएहिं बहुहिं कारणसएहिं हिंसंति तरुगणे भणिया अभणिएय एवशाइसत्ते सत्तपरिवज्जिए उवहणत्तिदढ़ चाले इसप्रमाणे मार्गवारणो पोलिनगरनौं आगलि तथा झापो अरहट्टादिकसूली लाकडी हथियारविशेषः सौनरनेमारेमो टीयठीपणा इथियार रोजाफरसीप्रमुखघरवापरादिएतलाने काजे अनेरामिण इत्यादिककारणे घणाची कारणनेनेकडेकरीमंदE बुद्धीनाधणीक्षणे रचनागपकरियेसम्म कह्याअथवा नथीत्या इत्यादिवरावनेप्रागीक्षणे सत्वपरिवर्जिततेकुणपुरुषप्रवलपणेहणे 認識北器器端端整器器雞雞雞雞器并 खल भापा Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HASEENET जीतं वाकस्य धर्मश्चार्यश्च कामश्चेत्येतेषा हेतोः कारणात् स्ववशाः स्वतन्त्राः अवशा स्तदितरे अर्थाय च अनर्थाय च त्रसप्राणान् स्थावरांच हिंसन्ति मन्दबुद्धयः एतदेव प्रपञ्चयन्नाह स्ववशा घ्नन्ति यवशा नन्ति खवशा अवशाचेत्येवं दुहउत्ति द्विविधा घ्रन्तिएव मर्थाय इत्याद्यालापकत्रयं एवं हास्यवैररतिभिरालापकचतुष्टयमेवं कुद्धलुब्धमुग्धैः अर्थधर्मकामैश्चेति तदेवं यथाच तदूति प्रतिपादितमधुना फलप्रधानाः कियाइति न्यायात् फलद्वारं द्वारगाथाया कर्तृद्दारान् प्रागुपन्यस्तमप्युलंघ्य कधीनाक्रिया इति मूढ़ादारुणमतीको हामाया मायालो हा हासरती अरतीसोयवेदत्थी जीयकामत्यधन्महे सवसा अवसा अड्डाए अण्ड्ट्टाएय तसेपाणे थावरेयहिंसंति मंदबुद्धीसवसाहत वसाहति सवसा चाकरामूर्खरौद्रजेहनीमतिकहियेवुद्धिः क्रोधथको मानथको मायाथकी लोभथकी हास्यथको रतिथको चरतिथकी सोकथकवेदा नयवादीहो जीवितव्यनेऽर्थे तया आचार१विषैश्वन एत्रीणनेहणे धर्मने यहणेपोताने वसिपरवशिं श्रर्थेश्रनर्थे पणिहणे बेदून्द्रीयादिकत्रसजीव ष्टथिवीकायादिथावर ने हणे तेबुद्धिरहित श्रापणेव सिह परवशपयाहणे आपवसिझनेबलीपरवसिवेप्रकारे 8 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. 端端紫器需器端端端端端 N न्यायेनकर्तुः प्रधानतया अल्पया यत्वाहा येपिच कुर्वन्ति पापा: प्राणयधमित्येतदाह कयरेत्यादि तत्रकतरेलयादिकारणैः प्राणिनो ! पन्तीति प्रम: उत्तरमाह जेतेसोयरिएइत्यादि तत्र शूकरैः मंगयां कुर्वन्ति येतेशौकरिका: मत्स्यवन्धाः प्रतीता: शकुनीन् धन्ती तिशाकुनिकाः व्याधाः लुब्धकविशेपाः करकर्माण इत्येतेषामेव खरूपाभिधायकं विशेषणं यागुरियत्ति कचित्पाठ' तत्र वागुरवा मग नविशेषेण चरन्तीति वारारिका इतितथादीपिकचिवकोगमारणायवन्धनप्रयोगद्य वन्धोपाय: तप्रश्च तरकाडविशेपोमल्लयह णार्थं जलावतरणाय गलंच वडिशं जालंच मत्यवन्धनं चिरलकश्च श्येनाभिधान: शानिः शकुनिविनाशाय धायसी लोउसयीदर्भ मयीचयावा गुरासगवन्धनविशेषः साचकूटन यास्थाप्यते चिनकादियहणार्थं शेलिकाअजासाकूटशेलिकासाचअथवाकाट चम्गादि ग्रहणयन्त्र छेलिकाचेतिद्वन्दस्ताउस्तेयेषातेतथादौवियत्तिकचित्माठातत्र होपिकेनचित्रकेनचरन्तीति पिकाइतिततउत्तरपदेन द्वन्द ___ अवसा दुहनोहणंति अट्टाहणंति अणट्टाहणंतिपणा अट्ठा दहनोहणंति हस्साहणंति वेराह इणे पुवादिकने अर्थहणे अनर्थहणे अनर्थे अर्थ वेडप्रकारचणे हास्येहणे वैरहगोरतिहणे हास्यवैरएतिनोलोधोरणे सोधेडणे - सूत्र मापा Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 服器架器装器装器装器然装器器装器器装器器 मयमालापकः क्वचित्कथंचिदृश्यते नवरद्रमकपक्षमाश्रित्यव्याख्यातः हरिकेशाचण्डालविशेषाः कुणिकाच सेवकविशेषाः कचित्साउ णियत्तिपाठातत्रशकुनेनचरन्ति थाकुनिका इतिविदंसग्गविदंशन्तिइतिविदंशिकाःम्यनादय:पाशाश्वशानिवन्धनविशेषाः इस्तेयेषान्ते णंति रतियहणंति हासावेरारतियहणंति कुराहणंति लुद्धाहणंति मुद्धाहणंति कुद्धालुद्धामुद्धाह णंति अत्थाहणंति धम्माहणंति कम्माहणंति अत्याधम्माकम्माहणंति कयरजेते सोयरियामच्छव धासाउणयावाहा कूरकम्मा वाउरियादीवितवंधप्मनोगतप्पगलं जालचीरलगायसड़सवग्गुराकूडी लोभेक्षणे अजाणपणेहणे क्रोधेलोभे मूर्खपणेहणे धनउपार्जवानीमतिक्षणे धर्मनीमतिहणे विषयनीमतिहणे अर्थधर्मकर्मशब्दादिनी मतिहणेकवणहणे जेतेसूयरतथामृगनो आहेडोकरमाछिलानेमारेजेशकुनिकपंख्यिानेहणे लुब्धकारकर्मनावणी वागुरीजेचीत * रोलेइनेबंधनने प्रयोगे उपायेकरीने मृगनेहणे झालेकोणमारे तेकहेछे पाणीमाहितापेवेसीजालनाखे नानाजालसीचाणोमुंकी 3 NE जीवनेमारे लोहमयवंधणमृगवंधन विशेषकूडापासिमृगझाले छाली देखी चौतरोभूकेह. चंडाल सेवकविशेष सौचाणांवांधवाना 茶器茶器器器蹤器諜影器器潔器器罪紫辦 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. 職業器器器業業帶恭恭恭罪譯業 तथावनचरकाः सवरालुवकाचव्याधा:मधुधातपोतघाता:मधुग्राहकाःशावग्राहकायेत्यर्थः एणीयारत्ति एणीहरिणीमृगग्रहणायं धार ! यन्तिपोषयन्तियेतेतथापएणीयारत्तिप्रकटाएगीचारा:प्रेणीचारा:सरोजलाश्रयविशेष:दोनदादीर्घिकाशारिणीतडागंप्रतीतपल्लल नलमित्येतान् परिगालनेनच शुक्तिशंखमत्स्यादिग्रहणार्थं जलनिःसारणेन गलनेनचम नेनच श्रोतोवन्धनेनच जलप्रवेशवारणेन सलिलाश्रयान् परिशोषयन्ति ये तेतथाविषस्य कालकूटस्य गरलस्यच द्रव्यमंयोगविशेषस्य दायकाः दातारोयेतेतथा उगतानासुझत छलिहत्था हरियसाउणियाय बौदंसगपासहत्था वणचरगा लुद्धकाय महुधात मोतघाया एणी। यारापएणियारा सरदहदीहिय तलाग पल्लल परिगालण मलण सोत्तवंधण सलिला सयसोसगा पास छ जेहनेहाथे भीलनीजाति लचक लोभी मधुनाग्राहक पंक्षीनागलकनेंहणे हरिणीने राखेमृगग्रहिवाने अथै मृगविशेष अणखणाव्यौजलाश्रयसारणि खण्यौ तेतलागनान्दोतलाव शंखमत्स्यादिग्रहणनीमतिपाणीगाले मदिवो जलप्रदेशनोंवारणकरणो जलयानकतेइना सोसणहार कालकूटवीपनादेणहार दायक टणग्या के जिहा तेक्षेत्रने दवाग्नि करी निर्दयपणेवननांवालण भाषा PORN Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ रा टणानामुनतटणानांवतराणा क्षेत्राणांदवाग्निनावद्भिर्व्वालनेन निर्दयंयथाभवतीत्येवं पलीवगत्ति प्रदीपकायेतेतथा क्रूरकर्मकारिणः मेवचवे मिलक्खुजाइत्तिम्ब च्छजातीयाः किंतेति तद्यथाथकाः १ यवनाः २ शवरा३ वर्वरा४ कायाः ५ सुरु डाई उड्डा० भंडडा: भित्तिकाः प्रकणिकाः १० कुलाचाः ११ गौडाः १२ सिंहलाः १३ पारसा १४ क्रौंचा: १५ अंधा : १६ द्रविडाः १७ चिल्वलाः १८ पुलिन्द्रा : १८ आरोषा२• डोवाः२१ पोक्कायाः २२ गन्धहारका २३ वहलोकाः २४ जहा२५रोसाः २६ माषाः २० वकुशाः २८ मलयाश्च २१ चंचुकाश्च३० विसगरस्य दायगा उत्तण वल्लर दवग्गिणिय पलिवका कूरकम्म कारोइमेय बहवे मिलुक्खु जाइकिंते सक्का जवणासवरबब्बर गायमुरुड्डोड्डभडगभित्तिय पक्कणिया कुलक्खा गौडसींहल पारसकोच अंधदविल चिल्लल पुलिंद आरोस डोब पोक्काणगंधहारगबहलीय नल्लारोमामास हार क्रूरकर्म्मना करणहार श्रागलिक हिस्ये घणा म्ल ेच्छनीजाति किहा ते सकदेशना यवन देशनां सबरवव्वरका यमरुड उडुभड़ग मित्तिकपकणिककुलाक्ष गौडसौंहलपारसकौंच अंधद्रविडविल्कलपुल्लि'द्र धारोषडोंवरपोकणगंधहारक बद्दलीकजहरोसमासवकुश HEMES Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चलिकाः३१ कोंकणगा:३२ मेदाः३३ पलया:३४ मालवा:३५ मारा:३६माभाषिकाः३७मणकाः३८चीना:३८ लासिका:४०खसा:४१ खासिकाः ४२ नेट्टरा४३ मरहट्टत्ति महाराष्ट्राः ४४ पाटातरेण मुढी:४५ मौष्ट्रिकाः ४६ आरवाः ४७ डोंविलकाः ४८ कुडणा४६. केकया:५० हुणा:५१रोमका:५२ रुखो५३ मरुकाइति एतानिच प्रायोलुप्त प्रथमावहुवचनानि पदानि तथाचिलातविषयवासिनच बउश मलयाय चुचुयाय चूलिय कोकणगामेय पलवमालव सहुर अाभासिया अणक्स चौण लासिय खस खासिय नेटर मरहट्ट मुट्ठिय प्रारब डोविलग कुहण केकयहणरोमग सरु मरुग चिलाय विसय वासीय पावमइणो जलयर थलवर सणफ तोरग खहचर संडाणनोंडजीवोवधा मलयचु चकचूलिक कौंकणक मेदपह्नव मालवसहरगाभाषिक अणक्षचीनलासिक खस खासिकनेद्वरमहाराष्ट्रमौष्टिकयारबडोंवि लक कुणकेकय हुणरोमक सरु मरुककिरायत एतलादेशनाऊपनावासी मनुष्य तेकेहा पापनेविषेजेहनीमति जलचर थलचर सिंहादिक सर्पयाकाशचारी संडासासरीखामुख के जेहनातेपंखी जीवनेउपधाते भाजीविका करे तेकेहा संजीमसंनी पर्याप्ता Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** संजिनचा म्ल ेच्छ देशवासिनः एतेचपापनतयः तथाजलचराच थलचराच सगफयत्ति सनखपदाय सिंहादय उरगाश्च समदयः खहयरसडा उत्ति खचराः सदशतु डाय संसकार मुखक्षिण इतिद्वन्द्वः तेच ते जीवोपपातजीविनश्चेति कर्मधारयः कथंभताः संज्ञिनय पर्व्याप्ताः अशुभलेखाः परिणामा एतेचान्येचैवमादयः कुर्व्यन्ति प्राणातिपातकरां प्राणिवधानुष्ठानं पापाः पापानुष्ठा यिनः पापाभिगमाः पापमेवोपादेयमित्यभिगमाः पापचयः पापमेयोपादेयमिति श्रद्दधानाः प्राणवधकतर तिका: प्राणवधएव रूपा नुष्ठानाः प्राणवधकथाखभिरमतः तृट्टापावं करे तुडति यवडप्पगारंति पापं प्राणववरूपं कृत्वा वजप्रकारं तुष्टाच भवन्ति येते यजौवीसखीय असणिणोय पज्जत्ता असुलेपपरिणामापते असेय एवसाइकरेइ पारणावाय करणं पावापावाभिगमा पावद् माणवहं करयइ प्राणवहरुवागुदाणा पाणवन्हकहाष्ठ अभि प्यनुभलेश्याकृष्णादिद्यध्यवसायछे एतला अनेना इत्यादिपाडवीलेभ्यानाधणीकरें' प्राणातिपातकरे तेकहेद्ये पापनाकारण सामुहासदाईवरतेक्छें पापऊपरिरचीएहवाळे प्रांगणनधऊपरेकीधी रतिप्राणवधकरे समाधि जाने प्राणवधरूप क्रियाविशेषछे तथा हारपाय 業報甛諾\쀼쀼쀼\\묶赣非\然裝취 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 कुर्वन्ति प्राणयधमिति प्रकृतं तदियता ये प्राणवधकुर्वन्ति नेप्रतिपादिता इदानौं यादृशं फलंददाति प्राणवधएतदुच्यते तो त्यादि तस्यच पापस्य प्राणवधरूपय फलविपाकस्य फलमिवरवशाध्यमिय विपाक:कर्मणामुदयः फलविपाकस्तफलविपाकं अयाणमाणेत्ति मजानतः वर्षयन्ति रविनवन्ति नरवातिय ग्योनिमिति योगः तहृद्धिश्च पुनः पुनस्तत्रोत्पादहेतकर्मबंधनात् किंभूता महङ्ग्यं यस्या सामचाभयांत महाभयं अविश्रामवेदना विश्रान्तरहितामसातवेदना दीर्घकालं यावत् वहुभिः दुःखैः शारीरमानस: यासंकटासंकु लासादीर्घकालवद्धदुःखसंवाटानां नरकेषु तिर्यक्षु च या योनिरुत्पत्तिहेतत्वात् सानरकतिर्य ग्योनिस्ता ततश्च इतो मनुष्यजन्मनः रमंता तुळापावंकरिउतिय बडागारं तस्यपायरस फलविवागं अयाणमाणा वडंति मह उभयं अविस्सामवेयणं दोहकाल बजटुक्खसंकडं नरय तिरिक्खजोणि इउआउक्खएच्या असुम पापमययनुछानकरणहार प्राणवधनौंवार्ताकरे समाधिमांनतावरते हरखछता पापकर्मकर होयषणेनकारतेहने हिंसानाफलपि पाकछे अजाणताथकांवधारमहाभयविसामारहितबेदनाषणाकाललगिंधणेदु:क्वेसाकडीनरकतिरयच नौगतिवधारे एमनुष्यभवना सूत्र भाषा Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 杂长柴心 說將端茶茶器 紫浴器器器带紫器容器器染器 NE सकासादाायःक्षये मरणेसति च्युतास्मन्तः तस्मत्यादिच सूत्र क्वचिदेवदृश्यते अशुभकर्मवडलाः कलुषकर्मप्रचुरा: उपपद्यन्ते जायन्ते नरकेषु डलियन्ति शीघ्र महालयेषु क्षेत्रस्थितिभ्या महत्स कथंभूतेसु वज्नमयकुयारुन्द्राविस्तीर्णानिस्मधयोनिर्विवराः द्वारविर हिता: अद्वाराः निर्मावभूमितलाच कर्कशभूमय: ये नरकास्ते तथा खराफर्शाः कवयस्पर्शाः विषमानिनोन्नताः निरयग्टक्षसंवं धिनो नारका: कुश्यकुटानारकोत्पत्तिस्थानभूता येषु नरकेपु तेतया ततः पदद्दयस्य कर्मधारयः अतस्तेषु तथा महोष्णा अत्युष्णाः सदाप्रतप्तः नित्यतप्ता: दुर्गन्धा: अशुभगन्धाः विश्राः प्रामगन्धयः कुयितेत्यर्थः उहिज्यते उद्विग्नैर्भूयते यस्मिन् तेउद्देजनकासे ये ते कम्मबहुलाउववज्जतिनरएसुइलितंमहालएसुवदामयकुडुरुदनिस्संधिवारविरहियनिमद्दवभूमि तलखरामसविसम णिरयघरचारएसु महोसिण सयएतत्त दुग्गधविस्मउव्वेयणगेसु वीभच्छदार * आउखाने क्षयकरि चव्याडता असुभकर्मघणाउपजे नरकनेविषे अतावलो तेनरककेहवाते अतिमोटाछे बज्जमयछे भौतिविस्तीर्ण Tई संधिरहितछे वारणारहितछे महाकठोर भूमिनोतलो कठोरफरसविषम नरकनाघरवंदीखानो अतिउष्णसदाइतापयुक्तदुर्गंधकूह्या Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -HEREHEKKEKREMEHEKHAH -तथा तेषु तथा वीभत्मदर्शनीयेष विरूपेष नित्य सदाहिमपटलमिव हिमन्दमिव शीतला येतेतथा तेषु च काल: आवभास: प्रभा येषा ते तथा कालावभासाषच भीमगम्भीरायते अतएव लोमहर्षणञ्च रोमहर्षकारिणो भीमगम्भीरलोमहर्षणस्तेषु निरभिरामे वभिरमणीयेप नि:प्रतीकारा अचिकित्स्या येव्याधयः कुष्टाद्याः जराचप्रतीता रोगाश्च सद्योषातिनो ज्वरसलादयः तैः पीडितायेते तथा तेषु इदंच नारकधर्माध्यारोपावरकाणा विशेषणमुक्तमतीय प्रकृष्ट नित्यं शाश्वतमन्धकारं येषु तेतथा तिमिसेवतिमिसगुहेय सणिज्जेमुनिचंहिमपड़लसियलेसुयकालोभासेसुयभीमगंभौरलोममहरिसणेसुणिराभिरामेसु नि ... प्पडियारवाहिरोगजरापीलिएसु अईवणिचंधयारतिमिसेसु पतिभएसुववगयगह चंदसूरणक्ख उदवेगनाउपजावणहारतेचनेविषे सगामणो दरिशणजेचनों सदाहिमपटलनीपर शीतलटाढिछे तेहनेयिषे कालीकांतिछे अंडा घंधारेकरी अप्रकाशले रोमउभाथाई दीठेथके रमणीयपणोनथी प्रतीकार नथी टालवानों उपायनथी व्याधिरोगहावस्थापौधा छता गाढोशाखतो अंधकारगुफासरीखाछे वस्तुप्रतेरभय जिहांनथी ग्रहचंद्रमा सूर्य नक्षत्रताराप्रमुख ज्योतिश्चवानथी जेइनेविषे KRI Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 諾論流器装器梁器器器然諾諾器業 ये अन्धकार प्रकर्षास्त यतीव नित्यान्धकारतिमिसाः अथवा अतीय नित्यान्धकारेगा तिमिसेवयेते तथा तेष अतएवप्रति भयेए यस्तु वस्तुप्रतिभयं येषु तेतथा तेषु व्यपगतग्रहचन्द्रसूर्यनक्षत्रज्योतिष्कघु इज्योतिष्कशब्देन तारकाग्रहन्ते मेदश्चशरीरधातुविशेष: वसाच शरीरस्नेहः मासंचपिशितं तेपायत्पटलं चन्द पोच्चडत्ति अनिविडंच पूयरुधिराभ्या पकरायोणिताच्या उकिणंतिउत्किर्ण । मिश्रितं विलीनं जुगुमितं चिक्कणमाझेषवत् रसिकया शारीररसविशेषेण व्यापन्नं विनट खरूपमतएय कुथितं कोथवत् तदेव चिक्खलं प्रवलकई मः कई मश्च तदितरो येषु तेतथा तेषु कुकूलानलच कारीपाग्निः प्रदीप्तन्वालाच मुर्मुरच भस्माग्नि असिक्षुर त्तजोइसेसुमेयवसामंस पड़लपुच्चडपूयरहिरु किण विलोण चिकणरसियावावण कुहियचिक्सल कद्दमेसु कुकुला नलपलित्त जालमुम्मुरअसि खुरकरवत्तधारासुनिसितविच्छ्यदंडकनिवातोवमफ * धात्मेदचरवी माससमूहविचिल्यो पौरूलोदी मिश्रितदुगंछणाचीकणों रसौतेणेंव्याप्त कुहियोचीसलकर्दमछे जेनेविषे कारसनी # अग्निदीपती जालासमान वाला भोभरखगछरीकरवतएतलानीधाराछे जेहने विचे अतिहीतीक्ष्ण वीछनापुंछनोडंकनिपातते 號搭器梁器業業器器器光器 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र टो ४८ 端端端黑龍深渊器端端 करपत्राणा धारास निशिताः रश्किदण्डकस्य तत्पुच्छकण्टकस्य च निपातइति इन्दः एभिरौपस्यमुपमा यस्य स तथा तथाविधः से स्पर्शः अतिदुःसहो येषां तेतथा तेषु अवाणा अनर्थप्रतिघातकवज्जिताः असरणाखार्थप्रापकवजिताजीवा: कटकदुः HE दुःखैः परिताप्यन्ते येषु ते अवाणासरणकट कदुःखपरितापनासपु अनुवइनिरन्तरा: अत्यन्तनिरन्तरावेदना येषु तेतथा तेषु । । यमस्य दक्षिणदिक्पालस्य पुरुषाः अखादयः यसरविशेषा यमपुरुषास्त : संकुलायेषु तेतयातेषु तत्रच उत्पत्तौ सति अन्तर्मूर्तश्च । रिसअतिदुस्सहेसुय अत्ताणा असरणाकडुयदुक्ख परितावणेसु अणुबद्धनिरंतरवेयणेसु जमपुरिस ___ संकुलेसु तत्थय अंतो मुहुत्तलद्धि भवपञ्चदणं निव्वत्ते तियतेसरीरंहु'डं विभच्छदरिसणिज्जबी णीउपमानारकीनेनरकनी भमिकानोस्पर्थलागे अतिचिसहितादोहिला राखणहारकोनथी शरणकोइनोनथी सहितांदोहिलो एहवेदुःखेकरी पीडाछेजेनरकने विषे पूर्वकतकर्मयी पूठिलागीनिरंतरवेदना जेनेविषे यमपुरुषपरमाधामीमवरसादिकतेणोकरी . व्यापितछेतेनरक तिहांअंतर्मुहुर्तकालवैक्रियलपधि भवनाकारणकरे तियतेशरीरके हवाछे इंडसंस्थानके गाढोपाडुयोछे देखतां TERRERasairatraRPERH Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器器器器带器器器諾諾諾器 * कालमानविशेष: लश्चिच जैझियलब्धिर्भवप्रत्ययश्च भवलक्षणोहेतरंन्तर्मूर्तलब्धिश्च भवप्रत्ययं तेन निवर्तयन्ति कुर्वन्तिते पुनः पापाशरीरं किंभूतं इंडंसर्ववासंस्थितं वीभत्सदर्शनीय: दुदर्शनं वीणगंत्ति भयजनक अस्थिस्नायुनखरोमज्जितम् पशेभगञ्च तत्दुःखविपईचेत्यशुभगदुःखविषहं पाठान्तरेणाशुभदुःखविषयञ्च यत् तत्तथा तत: शरीरनिवर्त्तनानन्तरं पर्याप्तिमिन्द्रियपर्याप्ति मानप्राणपOप्ति भाषापाप्तिमनः पर्याप्तिम् चोपगताः प्राप्ता इन्ट्रियैः पञ्चभिर्वेदयन्ति अनुभवन्ति कंदुक्ख महाकुंभीपचनादी निदुःखकारणानीतियोग: कयाकलितान्यसुभयावेदनयादुःखरूपयेत्यर्थः किंभूतयेत्याह उज्जलेत्यादि तत्रोज्ज्वलाविपचलेग्रेनाप्य __भणगंअट्टि रहारूणह रोम वज्जियं असुभगदक्खविसहं ततो यपज्जत्तिमुवगयाइदिएहिं पंचहिं वेए असुभाएवेयणाए उज्जलंबलबिउल तिउल उक्कडखरफरस पयंडघोरबौहणगदारूणाएकिं दरयण भयनेउपजावनहार हाड नसाजालनखरोमराजी वज्जितसौभाग्यरहितदुःखनोसहणहार तिवारपछीपर्याप्तिभायपोम्यो इंन्द्रियपांचे करी वेदेपाडूइ पीडाइवेदणाइ सुखरहितनिवाववाशयष्यापित येलगीसरिपीउत्कटकठोरफरस तत्कालव्यापित Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. कलङ्कितावलावलयतीनिवर्तयितुमशक्याविपुलासव शरीरावयवव्यापिनी पाठातरेणतिउलंतित्रीन्मनोवाक्कायांस्तुलयत्यमिभव तियासातितुला उत्कटाप्रकर्षपर्यन्तवत्तिनीखरममदुशिलावत् यदुव्यंतत्सम्पातननिताखराः परपंकशंकूष्माण्डीदलमियवद्रव्यंत सम्पातसंभवामरुयाः प्रचण्डाशीघ्रशरीरव्यापिका:प्रचण्डापरिवर्तितत्वादाप्रचण्डाघोराज्झगितिजीवितक्षयकारिणी जदारिकयता परिजीवितानपेक्षावायेतेतथाघोरातत्मवर्तित्वात् घोराइति वीगागतिभयोत्पादिकाकिमुतां भवतिदारुणाततएतेषा कर्मधारयाय तातयावेदयंतीति प्रकृतंकिंतेत्ति तद्यथा कंदुलीहीमहाकुंभीमहत्युखातयोः पचनंचभक्तस्य व पउलणंतिपचनविशेषस्यटथुकस्य वतव गन्तापिका तवतलनंचसकमारिकादेरिवनाष्ट्र अंबरीषेवभर्जनंचपाकविशेपकरणं चणकादेरिवेतिद्वन्दोतसानिचलोचकटाहेकाथ तेकंदमहाकुंभि पयणपउलणतवग तलण भट्ट भज्जणाणिय लोहकड़ाह कढणाणिय कोट्ट बलिक तत्कालमरीजादू भयउपजावे रौद्र तेवेदनाकवी लोइमयभाजन मोटीकु भीमाहि भातनीपरिपचे होलानीपरिपचे तावडेतल गोसेकयोचणानीपरे लोहनेकडाइले क्षरसनीपरेकढाइमांहिंकढिलतोकरे कोधेवलतोकरवो कीडा वलयाकुलनोकरवो उखल भापा Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ नानिचेक्षुरसस्येवकोट्टन्तिकीडातेनवलिकरणंचण्डिकादेः पुरतोपखादेरिवोपहारविधानं पाठान्तरे कोट्ठाकोकिरियादुर्गा तस्यैव * कोट्टायवाप्राकारायबलिकरणंतच्चकटनंचकुटिलत्वकरणंवैकल्पकरणवाकुट्टनंवाघूर्णनंतानिचशाल्मल्यावृक्षविशेषस्य तीक्ष्णाग्रायेलोह कंटकाइव लोहकण्टकास्तष्वभिसरणंचापेक्षिकमभिमुखागमनमपशरणंच निवर्त्तनं शाल्मलीतीक्ष्णाग्रलोहकण्टकाभिसरणापसर गैस्फाटनंच सकदारणंचविदारणंचविविधप्रकारैरितितेचावकोटकवंधनानि वाहूशिरसा पृष्ठदेशेवंधनानि यष्टिशतताडनानिचप्रती __ रणकोट्टणाणिय सामलि तिक्खग्ग लोहकंटक अभिसरण पसारणाणि फालण विदालणाणिय अवकोडकवंधणाणि लट्ठिसयतालणाणियगलगवलुल्लवणाणि सूलग्गमेयणाणिय आयसपवंच । मूसलादिके चूर्णकरिवो शामलोटक्ष तीखाजे अग्रलोहमयकंटकसं सांहमोकरीचिडदिगिकाटामांहिं होचकर पछाडे फाडवो विदारवोनानाप्रकारे माथुनौंचोवालीयांहपाछीवालीवाधिवो लाकडीनायत तेणेताडवा गलाने विपे वलात्कारिद् वृक्षनीशाखा * इउचोलंगविवो सूलीना अग्रभूभेदवो तेडीने विप्रतारीने मारे निंदवो अपमाननों करियोए पापीने वधमुमिकानेविपे लेइजावो 1 加諾諾蹤器默默器器端端端帶點 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ON तानिगलकेकण्ठे वलात् छठात् यान्युल वनानिरचयाखादावुबंधनान्तिानिगलकंबलोल बनानि शूलाग्रभेदनानिच व्यक्तान्यादेश प्र.टी. प्रपञ्चनान्यसत्यार्यादेशतो विप्रतारणानि खिंसनविमाननानिच तनखिंसनानि निंदनानि विमाननान्यपमानजनतानि विट्ठ पणिज्जणाणित्तिविघुष्टानाएतेपापा:प्राप्नुवन्ति स्वकृतं पापफलमित्यादिचाग्निः संशब्दिताना प्रणयनानि वध्यभभिप्रापणानि विषुष्ट प्रणयनानि बध्यशतानि व्यक्तानितान्येवमाता उत्पत्तिभमियैषातानिवध्यशतमाटकाणिवध्यात्रितदुःखानीत्यर्थः तानिचैवमित्यतामे ई गतेपापकर्मकारिणइत्यनेनसंबधःपुण्यकम्मकयसंचनोवतत्तत्तिपूर्वकतकर्मणा संचयेनोपतप्ताबापन्नसंतापायेतेतयानिरयएवअग्निर्नि णाणिखिसणविमाणणाणिय विघुट्टपणिज्जणाणि वझसय मातिकाणिय एवंते पुवकम्मकयसं चयोवतत्ता निरयग्गि महग्गिं संपलित्ता गाढ़दुक्खमहक यं ककसं असायंमारौरं माणसंचतिव्व यधवायोग्यशत दुःखनी उत्पत्ति नाठाम एणेप्रकारे तेनारक कर्मकीधा तेहने संचये करीने दृखपामता हुता नरकनौं * अग्निमज्ञादवानलि वाल्या उत्कृष्टो दुःखमोटोभयछे कर्कशअसाता सारीरी मानसी तीव वेडं प्रकारे सहितादोहिली वेदनांपाप 治器端端部带 भाषा Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EHIKEKANER 樂器器端端端端端端器端端端端 रयाग्निस्तनमहाग्निनेव संप्रदीप्तायेतेतयागाढकु:खां गाढदुःखरूमा हिविधां वेदनायेदयन्तीतियोग: किंभूतां मयं यस्यासातथा ताकर्कशाकठिनद्रव्योपनिपातजनितत्वादसातामसाताख्य वेदनीयकर्मभेदप्रभवा शारीरि मानसौंच तीवा तीवानुभागवंधजनितां पापकर्मकारिणस्तथा बहूनि पल्योपमसागरोपमानिकरुणादयास्पदभूताःकरुणंवा पालयंति तेति पूर्वोक्ताः पापकर्मकारिण:अहा है उयंतिययावहमायुष्कगाढ़यापिवेदनयानोपकस्यततिभावःतथायमकायिकैःदक्षिणदिक्पालदेवनिकायाचितैरसरैरमादिभिरित्यर्थः वासितोत्मादितभयायमकायिकलासिताचशब्दमाखरंकुयन्तिभीता:सन्तःकिंतेत्तितद्यथाअविभावत्तिहेअविभाव्यअविभावनीय दुविहं वैए वेयणं पावकम्मकारी वइणि पलिश्रोवमसागरोवमाणि कलुणं पालेत्तिते अहाउयं जमकातिय तासिताय सहकर भौयाक्तेि अविभवसामिभायव प्मतायजियवं मुयमे मरामि कार्मनाकरणहार घणाइपल्योपम सागरोपमलगिंदीनपणों जावजीयलगिं अनेदीनथकारहे भाउखो जेतलोवाध्योछे तालगिपर माधामीके त्रासव्याजता यात खरे शब्दकरे वीहताहता तेगब्दकेशा अविभवनीय स्वरूप हेस्वामी हेमाई हवामहेतात जय Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ANHAIKHEMAMMERE स्वरूपःसामित्तिहखामिनभायत्तिहेवात:वपत्तिहेवमःहेपितरिइत्यर्थःएवं हेतातजितवन्तिहेजितवन्प्राप्तजयजीवितंवामुयत्तिमुच मेत्तिमामरामित्तिबियेहचनारकाणावहुवचनप्रक्रमेपियदेकवचनंतदेकरपेक्षतज्जातिअपेक्षंछादसत्वाहातियत: दुर्वलोव्याधिपी डितो किंदाणसित्तिकिदानौं असिभवसि एवं दारुणोत्तिएवंप्रकारोदारुणोरौद्रो निर्दयश्चनिष्टणचम्गदेहिमेमममहारान उसमा मेतंसुद्धत्तगं मेदेहित्ति उच्छासंउच्छस एतं अधिकृतं एकंवा मुहर्तकं यावत् मेमच्यं मादेछि इतिप्रसादं कुरुतमाकुरुष्यविश्रमामि ___ दुबलो वाहिपोलियोहं किंदाणसि एवंदारणो णिद्दोयमादेहिमेपहारेउस्मासेतं मुहत्तगंमेदे। हिंपसायं करेह मारूस बौसमामिगेविज्नं सुचमेमरामि गाढ़तण्हाति अहंदेहिपाणीयंता । वंतावतॊ मुझने मूको इमरू छु दुर्बलछ व्याधिपौद्योहिवगा मुझमांहिस्य देखो छो इणे प्रकारे रौद्र दयारहित छे सुझाने प्रहारमदेस्यो जिहांलगिं इंसासोसासले एकमुलगि सुकी मुझने द्य प्रसादकरिमुझउपरि रीसमकरि मुझउपर क्षणएकविनामकरि ग्रीवानों बंधमूको जमरूं अतिघणी टषा लागी छे मुझनेद्य तु पाणीपीवाने आमंत्रण दीये पाणीत K भाषा HENNARENA Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ REMEMBER विश्रामं करोमि विज्जति ग्रैवेयकं ग्रीवाबंधनं मुंच मे मम यतोमरा मिति म्रिये तथा गाढ़ चत्यर्थं तरहाइउत्ति टप्यार्दितः पिपासितः अहं देहित्ति दत्तपानीय जलं इति नारकेण उक्त सति नरकपालाद्भांति तदाच ताइति यदित्वं पिपासितः ततः अहंताचंद दूति चामन्त्रणे पिव इदं जलं विमलं शीतलं इति एतत् शब्दार्थ : भांतीति गम्यते ग्टहीत्वा च निरयपालाः तप्त' त्रपुकं येतस्य ददति कलसेन अञ्जलिषु दृष्ट्वा च तज्जलं प्रवेपि तापाङ्गाः कंपितसलगावा: शुभिः प्रगलङ्गिः प्रलु ते वक्षियो इंतंपियद्रमं जलविमलसीयलंति घित्तूण्यखरथमालातवियं तउयंसेदेति कल से अंजलीसुदडण्य तंपदेवियंगमंगा अंपगलं तपप्पुयत्थां च्छिणातर हाइयर हैकलुहारिण जंपमाया विष्प्रेक्सत्तादिसो मीव एप्रत्यचपाणीनिर्मलताढ़ोठंढो धो शीतल ग्रहीले परमाधामिक देवतातपाव्योर सकिधोता वोत राज्योनारकीनेदीये कलशेकरीने अंजलीवरीने तेदेखीने भयकरीने कम्पितवा नातशरीर आसंगलवे करी भीजाणीछे प्रखिते नारकीया जीवानी पछेएम वोले छेदाणी तिरखाममारेनही पीषु दयामणावचनबोलता नोदतांचर परङ दिथोदिशिगनर्थ नोटा जगाचारकोइनथी शरण *非 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ येपातेमथुप्रगलतम ताचा:पिहातरहाइयहात्ति यत्ति इतिभिन्नकम: तस्यचएवं सम्बन्ध छिवा: टष्णा"असा इतिएवंझपाणि करुणानि वचनानिति गग्य तेजपन्तोविपलायंते च इतियोगः विप्रेक्षमाणाः दियो दिशंति एकस्या दिशः सकाशात्यन्यां दिशा अत्राणाअनर्थ प्रतिघातवजितत्वात् पसरणा अर्थकारकाविरहिताः चनायाः योगक्षेमकारिविरचिताः गयान्धवाःखजनरहिताः बंधुपिप्रज्ञीणा: विद्यमानवंधवविनमुक्ताःकथमि देकाथि कानि अपि एतानि पदानि न दोषाय अनाथता प्रवर्षप्रतिपादकत्वादिति विमलायंतेचनयन्तिच कथं सगाववेगेनभयोहिग्नाइतिग्टहीत्वाचवलात् छठात् इत्यर्थ'नारकादिति गम्यतेतेषाचयिपलायमानाना दिसिंअत्ताणा असरणा अणाहाप्रबंधवा बंधूविप्पहणा विप्पलायंति मियाववेगेणंसयुविग्गाषित्तू णवलापलायमाणाणं निरणुकंपा मुहंविहाडेत्तुलोहदंडेहिं कलकलणं वयणंसि छुभंति केइजम मिणकोइनोनथी जिहा अनाथ अवंधवभाईनौं बंधववियुक्तायया वंधवन्दासें गनौंपरे येगेकरी भयेकरीउद्देगपाम्यायका ग्रहीने बलात्कारे नांशतानारकीने अनुकंपारहित मुग्नउघाडी लोहदंडेकरी कलकलतो मुग्यनेविषेप्रक्षेपेकेईकपरमाधार्मिकदेवताइसता सख भाषा Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - * निरनुकंपायमकायिकाइतियोग: मुखंविधायविदार्थ लोहदंडैकलकलगह तिकलकलशब्दयोगात्कलकलं पूर्वोक्त त्रपुकं इहस्मयं ते । एहति वाक्यालंकारेवदनेमुखे क्षिपन्तिकेचित्यमकायिकावादयः किंभूताः इसन्तइतिततोनारकायत्कुर्वन्तितदाइतेनचतप्तनपुणा " दग्धाः संतोरसंतिच प्रलपन्तिचं किंभूतानि वचनानीत्याह भौमानिभयकारीणि विस्वरागिण विकृतशब्दानितथा रुदन्तिच करुण : कानिकारुण्यकारीणि कइवेत्याचपारापताइवेति एवंप्रकारो निर्घोषः श्रूयतेइति संवन्ध: प्रलपितं अनर्थ कभाषणं विलाप आत खरकरणं ताभ्या करुणोय: सतया तथाकदितं ध्वनिविशेषकरणं वहाभूतरुण तिअश्रुविमोचनं रुदितंति आराटीमोचनं एतेषा एतानि वाशब्दः यत्र सतया तथा परिदेविनाच विलपितावाचनान्तरे परिवेपिताश प्रमपिता रुहाच वहकाच येनारका: ते तथा तेषा य पारवः तेन यः संकुलं सतथा निष्टोनारकैः विमुक्तःआत्यन्तिकोवा तथारसिता:कृतशब्दाः भणिताकृताव्यक्तवचनाः काइया हसंतातेणय दज्भासते रसंतिय भौमाई विस्मराई रोविंतिकलुणगाई पारेवतगावएवं यका तेणे दाधाछता प्रलापकरे भयकारी पाडुवाखरे करी रोवैवाक दकरे दीनदयामणा पारेवानौं परिएगीपर मालपंपालवि FFERE Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कुपितारुतकोपा: उल्क जिताः कृताऽव्यक्तमहावनयोये निरयपालाः तेषा यत्तजितं जास्यसि रे पापा इत्यादि भगितं नारक विपयं गिएहत्ति रहाण: कामलंघयेत्यर्थः प्रहारोलकुटादिनाछिदिखादिना भिदिकुतादिना उप्याडेहित्ति उत्माटयभूतला दुरिक्षपउवणादित्तिमुत्खनाक्षिगोलकवाक्षादिकं कृत्तकर्तयनासादिकं विकृतञ्चविविधप्रकारैः भुज्जोत्तिभूयः एकदाइतं पुनरपि पाठातरभंजनामर्दय हनंताडयक्रियार्थोचनशब्दोनिपात: विहणत्ति विशेषेण ताडयविच्छभत्तिविक्षेपत्रपुकादिकंमुखेविकीर्णवा कुरु ___ पलवितविलावकलुणो कंदियवहुरुन्न रुदियसबोपरिदेवियरुधबद्धकारवसंकुलोनीसट्टो रसियभणि यकुविय उक्दयणिरयपाल तज्जिय गिराह कमपाहरकिंदर्भिद उप्पाडे उक्खणाहि कत्ताहिबिक HEMEH NE लापकर दयाणोठाम आकंदशब्द घणो यासमोचन अरडाट शब्दकरे हातातइत्यादिवचनविलापकारोइया वाध्या एहवानारकी तेहनां पारवशब्द तेणेकरीव्याप्यो मुक्यौ शब्दकरता स्पष्टवचनकोप्यानारकीनो शब्दसांभली अव्यक्तमहाशब्दकरता परमाधार्मिक VE हस्ते करीतज नाकर रेजाणीसरेपापीझालीनेप्राक्रमे करीनेप्रहारमुकेखनेकरीछेदेभालेकरीभेदे इथौउपाडे आखिनागोलकऊ * iFiFairat Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * वाचनांतरपिच्छुभनिष्कर्षयइत्यर्थ: उच्छु क्षत्ति भाधिक्य न क्षिपप्रवेशय इत्यर्थः कष्टअभिमुख आकर्षणं कुरु विषाविपरीत NE विकर्षणं कुरु किं न नल्पसि वाचनांतरेत किंन नानासिम्मर हे पापकर्माणिदुःकतानिएवं अमुना प्रकारेण यहदनं नरकपाल ना प्रतिपादनं तेन महाप्रगल्भो सारोयस्य सतथा पडिसुयत्ति प्रतिश्रुतः प्रतिथब्दः तदुरूपो यशब्दः तेनसंकुल: त्रासकः वाचनान्त रेतु बौहणयो तासणो पड्भो अभगोत्ति एकार्थाः सदासर्वदापावासकइत्याह निरयगोयराणा नरकवर्त्तिनां महानगरड * ताहिय भुज्जोहण विहणविकृय भोळुवाकट्टविककिंणनंपेसि समराहि पावकम्माई टुक्याई ' एवंबयण महप्पगो पड़िया सहसंकुलो तासउसयानिरयगोयराणं महानगरडन्भमाणसरि खाडे वाहिर काढ़े वाद्धप्रमुखअंगकापेविशेषग्रंगनेकांपवलीरहणेविशेषेहणेगलेसाहीवाहिरकाढीमांहियाणेसामुद्दोंतांणेपाछोनांखे रेकानयी बोलतो संभारपूर्वला पापकर्म जेकस्याहता आपणा दुःकृत एणेप्रकारे वचनकहे असारदुम्मच पडछंदा शब्दकरीससंकुल छे वासनो उपजावणहार नरकमाविवर्त्तता नारकी जीयने महानगरनो दावजेहवो प्रज्वलतो तेसरीषो शब्द सांभलीई पाडवो 業業業職業狀雅器業業器器業器端梁誕器業 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. म SM झमाणसरिसोत्ति दह्यमानमहानगरपोषसहयोनिषोमहाध्वनिः श्रूयते यनिष्टातहियंति तत्रनरके केषा संयन्धीत्याहनेर याणं किंभूतानामित्याच्यात्यमानाना कदीमानाना यातनाभिःकदर्थनामकारैः किंतेति कासा यसियनखगाकारपत्रवनं दर्भवनं न र प्रतीतं दर्भपत्राणि छेदकानि तदग्राणि चभेदकानि भवन्तीति तद्यातनाहेतुत्वेनोक्तं यवमस्तराघरट्टादिपाषाणयन्त्रसुतपाषाणा या यन्त्राणिच पाषाणा चेति था यन्वपाषाणा सूचीतलमूईमुखसूचीकं भूतलं खारवाप्यः क्षारद्रव्यमृतथाप्य कलकलंतत्तिकलकला यमानं यत् त्रपुकादितद्भता वैतरण्यभिधाना ता नदी सा कलकलायमान वैतरणी कदंवपुप्याकारावालुकाकदंघवालुका पलिता सो निग्धोसो सुच्चए अणिहोतहियंणे रयाणं जातिज्जंताणं जातणाहिं किंते असिवण दम्भवण नंतपत्थर सूईतल खारवावि कलकलित्तबेयरणि कलंबबालुया जलियगुहनिरंभण उसिणोसिण . तेनरकने विषे कदर्थनाये करी कदर्थमान शिष्यपूछे ते केही पीडा खगने आकार वनदर्भवनयन्त्र पाषाण सूचीणग्रएहवीममी . तल खरेद्रव्ये भरीभरीवावडी कलकलतो लोच एहवो पाणीतेणे भरी बर्दूतरणीनामनदीनेविषे कदंबनाफलनाचाकारे वेलोधग दवा TirairirikaRIERHIFTIES भाषा Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 專業業業 ता गुहाकंदरी सा' ततो द्वन्दः ततो सिवनादिषु यन्निरोधनं प्रक्षेपणस्तत्तथा उष्णोष्ण अत्युष्ण कंटल्ल ेत्ति कटकवतिदुर्गमे कृच्छ गतिके रथशकट` यद्योजनं गवामिव तत्तथातप्त लोहपये लोहमयमार्गे यद्गमनं स्वयमेवा वाहनंचपरैर्गवामिव तत्तथा ततः पदत्रय स्य इन्द्दइमेहिंति एतैर्वक्ष्यमाणैर्विविधैरायुधैपरस्परं देवतामुद्दीरयन्तीति योग किंतेत्ति तद्यथा मुद्गरो योषन: मुसुदिप्रहरणवि शेषः करकर्यंति क्रकचंकरपत्रं शक्तिः त्रिशूलं हलं लागलं गदालकुटिविशेषः मुसलंचक कुतंच प्रतीतं तोमरोबाणविशेषः प्रतीसं कंटइल्ल दुग्गमरह जोयण तत्तलोह महगमणवाहिणाणि इमेहिं विविहिं आयुहेहिं किंतेमो ग्गरमुसंढिकरकयसत्ति हलगयमुसल चक्कु ततो मरसूललउडभिंडिमाल सव्वलपट्टिसचम्मेठ्ठ दु धगती प्रज्ज्वलितगुफामांहे प्रक्षेपे तथा तेरू धीराखे अति उष्णतातीगुफाने विषे कंटकसहित दुर्गमरथ जोतरवो तप्तलोहमयपथे गमन अनेराने प्रेरणिजावो आगलिकहिसी नानाप्रकारना शस्त्रतेणे करीने कौणतेयस्त्रषण हथियारविशेषः करवतशस्त्रत्रिशूल शक्तिहलगदा मूश्चलचक्रभालो वांगडूललाकडी शस्त्रविशेष छे मोटोभालो पाटो चर्मवींन्यो पापाणमुद्गराकारहथियारविशेषमुष्टि ફૈ Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ गष्टी लउडत्ति लकुटः भिंडिमाल प्रहरणविशेषः सहलोभलः पट्टिसः प्रचरणविशेष: चम्म दृत्ति चम वेष्टितपाषाणविशेषो घणोमुगर विषेष: मौष्टिको मुष्टिप्रमागापापाणएव असिखेटकं असिना सतफलकं खङ्गःकेवलएव चापं धनुनाराच यावसोवाण: कणकोनाण विशेषः कल्पनीकर्त्तिकाविशेष: वासी काटतक्षकोपकरगविशेषः परशुः कुठारविशेष: तत एतेषा इन्नसातसो च तेटकतीचा मग्र तीक्ष्णा निर्मलाचेति कर्मधारयः ततसैरिति व्याण्ण्यं टतीया बहुवचनलोपदर्शनादिति अन्न शेवमादिभिः अशुभैफियः पर रणशतैरभिनतः अनुमद्धतीत वैरायविच्छिन्नोत्कटवैरभावा:परस्परमन्योन्यं वेदनामुदीरयन्ति नारकाएव तिसभ्यानरकथिवीभ्यः हणमुष्ठिय असिखेडग खग्गचावनाराय कणगकप्पणि वासि परस टंक तिक्स निम्मल अन्नेहिय एवमाइएहिं असुभेहिं विउविएहिं पहरणशएहिं अणुबद्ध तिव्ववेरा परोप्पर वेयणं उदौति प्रमाणपाषाण खन खेडो ग्वेडारहितएकलोजचापधनुष लोहमयदंडवाण वागविशेषछे कातरणी वासोतो कुहाडो तेवगनाटा कनौपरितीक्षण निर्मल गनेरा एवमादिकइत्यादिककरी यशुभेकरी विकुाथियार स्वना सयकडे कारीने अतिरिप्रणउम भापा Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ परतो नरकपालाना गमनाभावात् तत्ययत्ति तत्र च परस्पराभिहतनेन वेदनोदीरणेन मुहरमहारचूर्णितो मुसढिभिः संभग्नो * मथितश्च विलोडितोदेहो येषा तेतथा यन्त्रोपीडनेन स्फरन्तश्च कल्पिताच छिन्नाः यन्त्रोपौडनस्फरकल्पिता: केइच्छति केचिदत्र 2 नरके सचर्मकायमणा सहविकृताः उत्तत्ताः पृथक्तचणि इत्यर्थः तथा निर्मूलोल्लु नकर्णोष्टनासिकाच्छिन्नइसपादा असि * क्रकचतीक्ष्णकुतपर-यूना प्रहारैः स्फाटिताविदारिता ये तेतवा वास्या सन्तक्षितान्यं गोपागानि येषातथा तत:पददयस्य कर्म * अभिहणं तत्थय मोग्गर पहारचुणिय मुसंढि संभग महितदेवाजतो पौलण फुरंतकप्पियाके इत्थ सच्चम्म कविगत्ताणि मूलुल्ल णकणो नासिका छिन्न हत्थपाया असिकरकचतिक्खकुतपरसु पहार फालिय वासीसंतच्छितं गमंगाकलकलक्खार परिसित्तगाढडझंतगत्ताकुतग्गभिणजज्ज सम्योतीववैर माहोमाहि वेदना उदीरे सामुहायेधायमुकौता तिहा मुद्गर प्रहारे चूर्णकीधो प्रहरणविशेष भागोविणठोदेह यन्त्रे पौडवे तडफडताकाप्या एकनारको चर्मशरीरनोंजूोकीधो निर्मूलसमूलथी काढा कानहोठ नाशिका छेद्याहाय पांवतरवार 器带浴機號將諾諾諾諾諾 “涨涨涨涨器器崇辦养蒸养养养券帶幾號, Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ६४ सुव भाषा विसुणियंगमंगत्तिजातच धारयः तथा कलत्ति कलकलायमान चारेण यत्परिषिक्त' परिषेकः तेनगाढमत्यर्थं डज्म तत्ति दह्यमानं गालं येषां तथाकुता ग्रभिन्नाजर्जरितच सर्वोदेो येषा ते ततः कर्मधारयः मिलोलिंति विलुलति लुठतीत्यर्य: महीतले भूतले यथुकागोपांगा वाचनान्तरे निर्गताग्रनित्ता तत्ययत्ति तत्र च महीतलविलोलनेटकादिभि: विक्षिष्यन्ते दूतियोगः तत्र काईहा मृगाः सुखगन्ति कौलेयकाः शृगाला गोमायवः काका: वायसाः मार्जाराः विडाला : सरभाः परसरा: दीपिका चित्रकाः वियग्वत्ति वैयाघ्राः व्याघ्रा पत्यानिशार्दू लाव्याघ्राः सिंहा प्रतीताः एतेच ते दर्पिताच दृप्ताः क्षुदभिभूता बुभुक्षिता: इति ते तथा तैः नित्य रियसव्वदेहाबिलोलंति महीतले विसुणियंगमंगातत्ययविगसुराग सियाल कागमज्जारसरभदौ करवते तीखो भालो कुहाडो तेप्रहारेकरी विदारीयांसोलेकरी छेद्याचंगोपागजेहना कलकलता ऊकलताखार तेणेकरीसीच्या तदा तोरी कुताग्रे भेद्योडो तेणेकरीजोजरीकीधी सारीदेहपोतानी विलोडे नारकी भूमितले चतिही पाये गंगो पांग जेचनां तिहाछौंजनाहार खानहगालकौवा मांजार अष्टापदवीत्या व्याघ्र सार्दूल सिंघव्याघ्र विशेष: सौंह केशरी मदोन्मत्त \羆叢辯辮鎣詣談論器論 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - नानाratratikaharaPENEF • कालमनसितैः निर्भोजनैर्षीरादारुणक्रियाकारिणः आरथन्तः शब्दायमानाः भीमरूमात्र येतेतथा तैः आक्रम्य दृढदंष्ट्राभिर्गाढम त्यर्थे डकत्तिर्दष्टाः कड्ढियत्ति कष्टाश्च आकर्षितायेतेतथा सुतीक्ष्णनखैः काटितउर्बोदेहो येषां ते तथा ततः पदद्दयस्य कर्मधारयः | विक्षिप्यन्ते विकीर्यते समंततः किंभूतास्ते विमुक्तसंधिबंधनालथीकतागसंधाना तथागितानिषिकलीलतान्यगानियेषां तेतथातथा कंकाः पक्षिविशेषः कुररा उत्क्रोशाः ग्टधाः शकुनिविशेषाः घोरकष्टा अतिकष्टाच ये वायसासेषां येगणासौच पुणोत्तिसमुच्चहार्थः वियवग्ध सङ्कलसीहप्पिय सुखुहाभिभूतहिं णिच्चकाल मणसिएहिं घोरारसमाण भीमरूवैहिं अक्कमित्ता ढदाढागाढ डक्कड्डिय सुतिक्खनह फालिय उद्ददेहा विछिप्पते समंतश्रो विमुक्कसं धिबंधणा वियंगमंगा कंककुरर गिद्दवोरकट्ट वायस्स गणेहियपुणोखर थिरदढ णक्खलोह तुडेहिं क्षुधाईकरी परीभव्याछे नित्यकालभोजन रहितरौद्रदुष्टगन्दवीहामग्णारूपे करी पगविचालेषालीचापे निवडदाते अतिकीकरया है आकर्ष्यातांण्याछे अतिहीतीषानखेफाद्या विदास्या ऊई देहउपरिलो शरीरजेहनों विखे येदिशोदिशे ढीलाथयोशरीरनीसंधि Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म टो० की खराः ककेशा स्थिरानिचला दृढाः अभंगुरा नखायेषां तेतथा तहेव मुण्डौं येषां तेतयाततः कर्मधारयस्तैरवपत्यउपनिपत्यपक्षरा इताः पचाहता तीक्ष्णनग्व:विक्षिप्ताः आकृष्टा जित्ताः आच्छिते या रुष्टे नयने लोचने निर्दयंच निरुपं यथाभवत्येव उलग्रतिभव रुग्गति अवरुग्ग भग्न विकृतंच वदनं येषा माठान्तरे अवलमानि छिन्नानि विकृतानि गात्राणि येषा तथाउत्क्रोशन्त चकन्दतश्च उत्पततो निपतंतो भ्रमन्तः पूर्वकर्मोदयोपगता इति चपदचतुष्टयं व्यक्त पद्यादनुभयेन पचात्तापेन दह्यमानाः निन्दन्तो जगुम उवत्तित्ता पक्खाहय तिक्वणक्ख विक्खित्त जिभिदिय नयणनियो भुग्गविगयवयणाउक्को संता यउप्पयंता निपतंता भमंता पुवकम्मोदयोवगया पच्छाणुसएण डझमाणा णिदंता पुरेकडाइंपा विकलकीधा अंगोपाग कंकपग्वीकुरुरपंखीग्रपंखी रौद्रमोटाडोढकागतेदना समूहवलीकठोर निचल माकरा नखलोहमयमुखे करी आकाशथोऊतरीने राखेक्षणेतीवेनखेाकर्षकाढेइ जिहासहितकाढानयण निरदयपणेभग्नपसास्याछे मुखजिणा माकंद करता ऊछलतानीचापडता भमताउरहापरता पूर्वकर्मना जन्मउदयमाव्याछे जेहने पश्चात्तापकरीसयकडा दाझतादुगंछाकरता EHAARAKHATVIE भाषा Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मानाः पुरे कडानिद् पर्वभवकृतानि कर्माणि क्रियापापकानि प्राणातिपातादीनि तत: तहिंरते तस्या रत्नप्रभादिकायां प्रथिव्यां * उत्कृष्टादिस्थितिकेनरके तादृशानि जन्मान्तरे उपार्जितानि परमाधार्मिकोदौरितः परस्परोदौरित क्षेत्रप्रत्ययरूपाणि उस्मणमा चिकणाति उस्मणप्राचुर्येणचिक्कणादुर्विमोचानिदुःखानिअनुभूयततद्यनिरयादायुः क्षयेणोहताः सन्तोवहवोगच्छन्तितिर्यग्वसतिं मार तिर्यग्योनिं यतोल्पाएवमनुष्य पूत्पद्यन्ते दु:खोत्तरा अनन्तोत्सपिण्यवसर्पिणीकायस्थिति कत्वात्तस्थासुदारुण्यादुःखाश्रयत्वात्जन्ममर पणजराव्याधीनां यापरिवर्तनापुन:पुनर्भवनानि ताभिररघट्टोयासातया तांतिर्यग्वसतिं जलस्थलखचराणापरस्परेणविहिंसनस्य वगाई तहिं तारिसाणिनोसन्नचिकणाई टुक्खाई अणुभवित्ता तत्तो वाउक्खएणं उव्वट्टियास माणावहवे गच्छति तिरियवससिं दुक्खत्ताणंसुदारुणंजम्मणमरणजयावाहिपरियट्टणा रहट्ट जल पूर्वलाकीधा कर्मपाडुवा तिहार तेणेर भविरत्नप्रभादिकने योग्यप्राहि घणेकालेभोगवेतेचौकणा दु:खने भोगवीकरी तिवारपछी आउखानेक्षये नरकमाहिथीनीकल्पाडता घणाजाइतिर्यंचयोननेविषे जपजेदुःखेउत्तारकै जेहनोरौद्रछे जनममरणजराव्याधि 器器業器器带器装器器器器業業器器梁端端 - Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ई सूत्र भाषा ***** विविधष्यापादनस्य प्रपञ्चोविस्तारो यस्यां सा तथा तस्या तस्यां च दूदं वच्यमाणप्रत्यक्षं जगत्प्रकट नकेवलमागसपस्य किन्तुजङ्गम जन्तूनांप्रत्यच्तप्रमाणसिद्धतया प्रकटमेवेतिवराकास्तपखिनः प्राणवधकारिणइतिप्रक्रमः दुखंप्राप्नुवन्तिदीर्घकालं या चकिंतेत्ति तद्य या शीतोष्णटणाच्छुद्धिर्वेदना तथा अप्रतीकारं सूतिकर्मादिरहितं । अटवीजन्मकांतारजम्मनित्य भयेनोद्विग्नानां मृगादीनावा सोयस्थानंजागरणचअनिद्रागमनं वधोमारगांवन्धनं संयमनं ताडनंकुट्टनं अनं तप्तायाः शलाकादिना चिह्नकरणं निपातनं थलखहचरपरोप्पर विहिंसण पञ्चमंच जगपागड़ बराग्गदुक्ख पावंति दी हकालं किंतेसी उण्ह तरहखुहबेयण अप्पड़ौकार अडविजंमणाणिञ्च भव्विग्गवास जगाणं बघबंधणतालणं कणनिवाय प्रवर्त्तियो श्रर्घटघटीयंत्रनायेन चरहठ जलचरथलचरखेचरमांहे मांहिं नानाप्रकारविनाशनो विस्तारएप्रत्यचजगमादिप्रगट के राकगरीवदुःखपामे दीर्घकाललगे किमते शीतउष्णटपाक्षुधावेदनाभोगवे नयी प्रकारनेचनो अटवीमाहिननमनित्यसदाभये उद्विग्नचित्त वसवोजागवोमारिवोवांधियो ताडिवोकूटणो चिकरिषो गर्त्तादिके नाखियो डाउनोभांजियोनाकनोबोधवोप्रहारे Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % 3D 2 गादिप्रक्षेपणंअस्थिभञ्जनकीकसामर्दनं नासाभेदोनासिकाविवरकरणं महारैर्दमणतिदमममुपतापः छविच्छेदनमवयवकर्तनम भियोगप्रापण हठाद्यापार प्रवत्तनं कसश्चचम यष्टिका अंकुशसृणिः पाराचप्रवपरांणीयणदंडातवर्तिनीलोहशलाका तासांनिपात: शरीरनिवेशनं दमनंशिवाग्रहणं ततोइन्दस्तत: एतानि प्राप्न वन्तीति प्रकमा वाहनानिच भारस्येति गम्यं मातापिटविप्रयोगःश्रोत सानासामुखादिरंभाणांच परपीडनानिरवादिदृढांधनेन वाधनानि यानितानि तथाथोकपरिपीडितानि वाततोहन्दः ततस्तानि चशस्वचाग्निश्च विपंच प्रसिद्दानि तैरभिधातश्चाभिहननं गलस्य कण्ठस्यगवलस्य टङ्गसावलनंच मोटनमथवागलस्य बलादावल णविभंजणनासाभेदप्पहारदमणछविछयण अभियोगमावणं कसंकुसारनिवायदमणाणि वाहणा णियमायापितिविष्णश्रोगसोयपरिपोलणाणिय सत्थग्गि विसाभिधात गलगवलावलणमारणाणि करीदुखनोउपजावयो कंवलादिकनोंछेदवो बलात्कारिमारीकार्यनेविषेप्रवर्तीववो ताजणाअंकुशपरांणीशरीरमाप्रिवेधयोभारनो वाहियोमातानो पितानो वियोगशोकनाशिकामुखादिकने रासडीइकरीहढवंधनवांधे शस्त्रअग्निविषेकरीहणे कंठश्टङ्गमोडियोमा Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटी ७ सूत्र भाषा नमारणं चेतितानिच गलेन वडिशेन जालेनवाना येनउच्छिपणा णित्ति जलमध्यान्मत्यादीनामुत्च्येपणान्याकर्षणानि यानितानि तथापडलनंपचनंविकल्पनंछेदनंतेचजावज्जीविकबंधनानि पंजरनिरोधनानि चेतिपदद्वयं व्यक्त स्वयूथान्निधाटनानिवास्वकीयनिका यनिःकालनानीत्यर्थ धमनानि महिष्यादीना वायुपूरणानि दोहनानि च प्रतीतानि कुदंडेन बन्धनविशेषेण गले कण्ठ यानिबन्ध नानि तानि तथावाटेनवाटकेन वृत्येत्यर्थः परिवारणानि निराकरणानि यानितानि तथातानि पङ्कजलनिमज्जनानि कई मप्राय यगलजालुच्छिष्पर्णााणि पडला त्रिकम्पणाणिय जावज्जीवगबंधणाणि पंजर निरोहणाणि सज्जू हनिडाडणाणि धम्मणाणिदोहणाणियकुदंडगलबंधणाणि वाडे परिवारिणाणिय पंकजलनिमज्ज रिवो गैलोबडिसजाली पाणीमांहिथी बाहिरकादिवो पउखनौपरे पचवो छेदवोपामे जावज्जीवलगेवंधनपाले पौंजरामाहिषाली राख्यो आपणा जूथमांदियी काढियो पूंछघालेवायपूरे दोहयोया कोलाकडोगले नावे वाडा माहिधगणाकालल गिरोकीमूंके घणोंका दवथोडोपाणौतेहनेविषे टपानापीड्यापाणीपीवाने पेठाखचिरहैदू बलात्कारे पाणीमांहिपमारियो खाडमांहिनाखीने गावनों Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ जलेवोलनानि वारिप्रवेशनानि च जलेक्षेपः तथाउवायत्ति अवपातेषु गर्त्तविशेपेषु उडकइत्येवं रूढ पपतनेन निभङ्गोभञ्जनंगा बाणामवपातनिभङ्गः सचविषमात्पर्वतटशादः निपतनं विषमनिपतनं तच दवाग्निालाभिर्दहनं चेतितानियादिर्येषा तानितथा N कर्माणिग्राम वन्तीति योग: एवमुक्तन्यायेन तेप्राणघातिनः दुःखशतसंप्रदीप्ता: नरकादागता इतिर्यग्लोकेकिंभूताः सावशेषकर्माणः तिर्यक्पंचेन्द्रियेषु प्राप्नुवन्ति पापकारिणः कानीत्यारकर्माणिकर्मजन्यानि दुःखानीति भाव: प्रमादरागद्वेषैनि यानिसंचिता * न्यपार्जितानि तानि तथा अतीवात्यर्थमथातकर्कशानि अशातेषु दुःखेषु मध्ये कर्कशानि कठोराणि यानितानि तथानमरमशक __णाणि वारिप्मवेसणाणिय उवायनिभंग विसमणिवडणदवग्गिजालदहणाई एवंदुक्खसतसंप लित्तानरगाो आगयाइहंसावसेसकम्मा तिरिक्सपंचिंदिएसु पावंतिपावकारीकम्माणि परमाद भाजिवो विषमपर्वतादिकथकी पाडयो दवाग्नि चालेनालिवो एणीपरे तेनारकीने दुःखनाशततेणेकरीने संताप्पापीडव्यानरकथकी आव्या हातिर्यचनाभवमाहे सावशेषयाकताकर्मनेउदयेकरीने तिरिजंच पंचेद्रियनेविषे पामेपापनाकरणहार पापथकीऊपना HANIKHEKANE Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WHEN 諾諾养器恭恭器恭恭器菲萊號雜养蒜器蒜器 मक्षिकादिषचेतिसप्तम्या:पद्यर्थत्वाखमरादीनामितिव्याख्येयं चतुरिन्द्रियाणामिति चसम्बन्धनीयंअथवाचतुरिन्द्रियाणाममरादिषुजा तिकुलकोटीशतसहस्रव वंघटनीयमितिनातौचतुरिन्द्रियजातीयानिकलकोटीसतसहस्राणितानितथा तेषुनवसुतरिचेवक्तिसवर चतुरिन्द्रियजातापित्ययः जननमरणान्यनुभवन्तः कालंसंख्यातकं संख्यातवर्षसहसलक्षण भ्रमन्ति किंभतानारकसमानतीवदुःखा स्पर्शनरसनघाणचक्षुः सहिताइन्द्रियचतुष्टयोपेताइत्यर्थः तथैवेतियथैव चतुरिन्द्रियेषु तथैव त्रीन्द्रियेषु जननान्यनुभवन्तोत्रमन्तीति H प्रकृतंएतदेवप्रपंचयन्नाह कुथपिपीलिकाअवधिकादिकेपुच जातिकुलकोटिगतसहवाटेत्यादि हौन्द्रियगमान्त चउरिन्द्रियगमयन्नेयं । __ रागदोसबहुसंचियादू अतीवअस्साए कक्कसाई भमरमसगमच्छिगाइएसु नाईकुलकोडियसयस हस्से हिणवहिं चउरिंदियाणं तहिंतहिंचेव जम्मणमरणाणि अणुभवंताकालं संखेज्जकंभमंति ने भाषा दुःखप्रमादेकरोनेरागेकरीनेषणांसंचियाएकठामेल्यागाढापणा आशातानरकसकठोरसहितादोहलाभमरामसामाखीइत्यादिकौं छप्रमुखजातिकुलकोडिनालाखमांहि एइवीवांणीवीतरागदेवे प्ररूपणांकरीछे नवचयरिट्रियने तिहारतिज्ञापनेकनिश्चेजनामो Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - रड्यसमाणतिव्यदक्खाफरिसरसणधाणचक्ख सहियावतेइ विएसु कुथुपिपीलिका अवहिकाइके सुयजातीकुलसयसहस्से हिं अहिंअण्णएहिं तेइंदियाणतहितहिं चेव जम्मणमरणाणि अणुभ वंताकाल संक्ख ज्जक भमंति नेरड्यसमाणतिवदुक्खा फरिसरसणघाणसंपउत्तातहेववेइ दिएसुगं डूयलजलोयकिमियचंदणगमादिएसुयजातीकुलकोडिसयसयस्से हिं सत्तहिंअणूणएहिं वेदियाण या मरणना दुःखभोगवताकालसंख्याताकाललगे जीवअमेछे नारकीने सारिसातीवगाढादुःखछे शरीरमुखघागनाशिकायखणेचि * हुइन्द्रीलचितदुःखभोगवै तेइन्ट्रीनेविपे कुथुयाकीडी उदेही इत्यादिकतेइंद्रीजीवजातिनेविषे कुलनीकोडिनालाखहजारांगाठ परातेहने तेन्द्रीजीवमाहे तिहातिहा अनेक निचैजन्मनोदुःखमरणनोदु:खभोगवतांभोगवता संख्याताकाललगें भमेछेनारकी सरीषा तीव्रदुःपशरीरमुखनाशिकासहिततिमजये इंद्रियनेविषे अलसीयातथाकीडा जलोकजोंकइयल अक्षइत्यादिकएादिवे 2 पंद्रीजीवकया जातिकुलकोडिनौ लाखेकरीने सातनीसंख्याइ पूरा एतलेअधूरानहीवे इंद्रीमांहितेणितेणे योनने विषजन्मना Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %米諾器端带諾樂器器带带带龍諜諾器 नवर दूलयत्ति अलसीचंदणगत्ति अक्षाः तथापत्ताएगिदियत्तणं पियत्ति न केवलं पञ्चेन्द्रियादित्वमेव प्राप्ता एकेन्द्रियत्नमपिच प्राप्तादुःखसमुदयं प्राप्न वन्ति योगः किंमतमेकेन्द्रियत्वमित्याह पृथीजलज्वलनमारतवनस्पतिसबन्धिट त् एकेन्दियत्वतत्टथिव्याचे * योच्यते पुन: किंभूतं तत्सूक्ष्म बादरंचतत्कर्मोदयसंपाद्य तथापर्याप्त अपर्याप्तच तत्तत्कर्मणोत्माद्यमेव तथाप्रत्येकशरीरनाम कर्म सम्पाद्य प्रत्येकशरीरनामैवोच्यते साधारणशरीरनामकर्म सम्पाद्यच साधारणं पर्याप्तादिपदानाकर्मधारयः चकारसमुच्चये एवंविधं चैकेन्द्रियत्वं प्राप्ताः कियन्तं कालं धमन्तीति भेदनाह पत्तेयेत्यादि तत्यवित्ति तत्राप्येकेन्द्रियत्वे प्रत्येकशरीरे जीवितंमाण तहिंश्चेवजम्मणमरणानि अणुभवंताकालंमंखेज्जगंभमंतिनेरड्यसमाणतिवद् क्लाफरिसरसणसं मउत्तापत्ताएगिदियत्तणंपियपुढविजल जलणमाख्यवनफति सुजमवायरंचपज्जत्तमपज्जत्तंपत्तेय मरणना दु:खभोगवता कालसंख्यातोप्रमाणेकरीभमंति नारकीसमानतीव्रदुःखशरीरमुग्नसहित पुंडताएकेंद्रियपणे एकेंद्रीतेनेह वाछे पृथिवीररलक्ष पाणीलच अग्निश्लाखछे यायुपवन लाख वनस्पतीरप्लन सूक्ष्मवादरपर्याप्ताअपर्याप्ता प्रत्ये कशरीरनाम Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ धारणं येषा तेप्रत्येकशरीरजीवितास्तेषु ष्टथिव्यादिषु चकारउत्तरवाक्यापेचया समुच्चयार्थः कालमसंख्यातं नमन्ति अनन्तंकालंबा नंतकाये साधारणणरोरेष्वित्यर्थः श्रहच अस्स खोसप्पिणि उसप्पिणिउ एगिंदियाणचचड' ताचेवचोचणंतावणमएउवोधण्यति किंभूरास्तेस्पर्शनेन्द्रियभावेन परिणामेनतत्तया वासंप्रयुक्तायेतेतथादुःखसमुदयमिमं वच्यमाणमनिटं प्राप्नुवन्ति पुनः २ तत्रैव एके न्द्रियत्वे इत्यर्थः किंभूतोपरः प्रकृष्टसव्र्वोत्कृष्टकाय स्थितिकत्वाद्भवे उत्पत्तिस्थानं तरुगणोरक्षगुच्छादिर दसमूहे यत्रेकेन्द्रियत्वे पाठा न्तरेतु परभवतरुगणैर्गहनं यत्तत्तथा तत्रदुःखसमुदयमेवाह कुद्दालोभूखनित्रं कुलिकंडलविशेषस्ताभ्या दालणंतिविदारणंयत्तत्तथा 'सरीरनामसाहारणंच पत्तेयशरीरजीविएसुयतत्थ विकालमसं खेज्ज गंभभंति श्रणंतकालमणताए काएफासिंदियभावसंपउत्ता दुक्ख समुदयं इमं नि पावेंति पुणो तहिं चेवपरभवतरुणगण साधारणवनस्पती प्रत्येकशरीरमाहि आवियाजीवतिके तिहाकेतलोकाल रहे श्रसंख्याताकालभमंति घणंतोकालतूरण अर्द्र कप्रमु खमाहिं एकेन्द्रियने एकेद्रीफरसरूपतणेभावेपु' जंता दुःखनोवडलपणों यागलिक हौसि अनिष्टपामे वारंवार तिहांतिहा केंद्रीमां Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ज टी. एतत् पृथिवीवनस्पत्यो दुःखकारणमुक्त सलिलस्य मलनंच मईनं क्खभणंति क्षोभणंच सञ्चलणं भणंति रोधणंच सलिलमलन क्षोभणरोधनानि प्पनेनापकायिकाना दु:खमुक्त अनलानिलयोग्नियातयो विविधैः शस्त्र: खकायपरकायभेदेय हट्टनं संघट्टनं तत्तथा यनेनच ते जीवाय्वार्दु :खमुक्त परस्पराभिहननेन यन्मारणंच प्रतीतंविराधनं परितापनं तेतयातेषाहन्दोऽतसानि दुःखानिभव न्तीतिगम्यं तानि किंभतानि अकामकानियनभिलपणीयानि एतदेवविशेषेणाइपरप्रयोगोदीरगाभिखव्यतिरिक्तजनव्यापारदु:खो न त्पादनाभिर्निप्रयोजनाभिरिति हृदयंकार्यप्रयोजनैश्च अवश्यकरणीयप्रयोजनैः किंभूतै:मेष्यपशुनिमित्तं कर्म करगवादिहतोरुपलक्ष ___ रगहणेकोदालकुलियदालणसलिलमलण क्खुभणरूभण अणलाणिल विविहसत्यघटण परोपरा भिहणनमारण बिराहणाणिय अकामकाई परपयोगोदौरणाहिय कज्जपउणे हियपेस्सपसुणि 术器器端端帶給雖带端器激器器諾諾。 हिंउत्कृष्ट उत्पत्तिठामचसमूहग्रहणनेविषे अगाधभिग्वगावानो शस्त्रकुदालों इलविशेष विदारवो पाणीजलमर्दन क्षोभवोरूधवो अगनिवायुनानाप्रकारना शस्त्रनो संघट्टयो माहोमाहि घणयोमारण प्रतीतपिराधिवोदुःखनोउपजावियो अभिलापरहितनिरर्थक Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ गत्वात्तदन्यनिमित्तंचयान्योषधाहारादीनि तानितथातैः उत्खननमुत्पाटनं उपत्यनंत्वचोपनयनंपचनंपाक:कुट्टनंचूर्णनंपेषणं षरता * ME दिनादलनं पिट्टनंतानं भजनं भ्राष्ट्रपचनं गालनंछालनं मोटनमीपझंजन शाटनंसतएवविशारणं स्फटनं खतएयद्वैधीभाव ' गमनं भञ्जनमामद्देन छेदनं प्रतीतं तक्षणं काष्ठादेरिव वास्पादिना विलञ्चनंलोमाद्यपनयनं अन्तमाडनंतरुप्रान्सपलवफलादिया तनं अग्निदहनंप्रतीतं एतान्यादियंपा तानितथा दुःखान्येन्द्रियाणांभवतीतिगम्यं एकेन्द्रियाधिकारंनिगमयन्नाइएवमुक्तकमेणतेएके मित्तिंबासही हारमादिएहिं उक्खणण उकछणपयण कोहणपीसणपिट्टणभज्जणगालण अमोडण' सडणफुडण भंजण छेयणतत्थणविलुचणपत्तभोडण अग्गिदहणायाई एवंभवपरंपरा दुक्स । प्रयोजनेकरी दु:खभोगवेजिके उदीरणातिकापिणतिमहीजजाणवी कार्यकार्यने प्रयोजनेकरीने दासादिक पशुनेनिमित्ते औषधी । दवाईआहारईत्यादिक उपणवो छालिनो उतारियो पचायणो चर्णकरियो पीसगावो ताडयो सेकणोभनगोगालणोमांजियो सडि है वोयेभागकरिवो भांजवुछेदवो ताछवू रोमादिकनोत्रोडयो पनादिकनो पाडयवो अगनोंईयालययौं एगीपरेतेएकेंद्रीई भवपरंप 3 TOPHIR TIENTFAIR Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म टो० न्द्रियाः भवपरम्परासयदुःखं तत्समनुवद्धमविच्छिनं येपातेतथाअटन्ति संसारएवयोहणकरत्तिभयंकरत्ति भयङ्करस्तत्रजीवा:माणा तिपातनिरताः अनन्तकालं यावदिति अथप्राणातिपातकारिणोनरकादुहत्तामनुष्यगतिगता याहया भवन्तितयोच्यते येपिचेहमय लोकेमानुष्यत्वमागताः प्राप्ता:कयञ्चित् कृच्छादित्ययों नरकादुहत्ता अधन्यास्तपिच दृश्यन्ते प्रायसः प्रायेणविकृतविकलरूमा:प्रायसो ग्रहगोन तीर्थकरादिभिर्व्यभिचार:परितः विकृतं विकलरूपत्वमेव प्रपंचयन्नाद कुनावकजनाः चटकाच चकोपरिकायाः वामनाव समणुवधा अडंतिसंसारेवौहणकरेजीवा पाणाइबायणिरया अणंतकालं जेवियइहमाणुसत्तणंथा गयाकहविनरगाउवट्टियाअधणातेवियदीसंति पायसोविकयविगलरूवा खुज्जावडम्मायवामणाय 深談談論器端微端端器說謊 भाषा EN रानेविषे दुःक्खअविच्छिन्नातरारहितपरिभ्रमणकरे संसारमाही वीक्षामणोकरे जीवडाप्राणातिपातनेविषयासक्तपणंताकाल लगिई जीकेकोई जीवडा इहलोकेमनुष्यपणे आवियाकटेनरकमांहिथकी नीकल्या अधन्यपुण्यरहितछे तेवापडादीछेप्राईवाड F ल्यता विकारेकरीसहित विकलरूपजिणां रोतिके कृवडाछे यकउपलोगरीरहनो वामगोअतिलघुबहिरावोलाकाणाएकांखि Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAA कालानौचित्येनातिह्नखदेहाः विरामतीताः काणाः दीपकाणाः फरलाइत्यर्थः कुण्टा विकृत हस्तापं गुलागमनासमर्थजङ्घाविव ला श्चापरिपूर्णगात्रा मूकाश्चवचनासमर्था: पंगुलावियजलमूयत्ति पाठान्तर अपिचेति समुच्चयेनलम्कानलप्रविष्टस्येव दुबुदइत्येवं रूपोध्वनिर्येषां मन्मनाश्च येषा जल्पतास्खलतिवाणी अधिल्लगत्ति अन्धाः एकंचचुर्विनिहतं येषा तेएकचचर्विनिहताः सचिल्लयत्ति सर्वापचक्षुषौ पाठान्तरे सपिसल्लयत्ति तत्र सहपिसल्लयेनपिशाचन वर्त्ततइतिसपिसल्लया व्याधिभिः कुष्ठाद्ये रोगैरादिभिविशिष्टा भिर्वा आधिभिर्मनः पौडाभि: रोगैश्च पीडिता व्याधिरोगपीडिता: अल्पायुषस्तोकजीविताः शस्त्रेण हन्यन्ते येतेशस्त्रवध्याः वालाः बहिरा काणाकुंटायपंगुला विउलाय मूयाय मम्मणाय अंधिलगाएगचक्खु विहियं समल्लयवा हिरोगपीलिय अप्प्राउयसत्तवभवालाकुल क्वणुकिणदेह दुव्वलकु संघयणकुप्पमाणा कुसंठियाकुरू वाकाहाड पागुला हीनगात्रशरीरखोलवाने ग्रसमरय वोलतावाणीवलगे याला अंधारकनेत्रजवे दणाणानेव चौपडानेतयधि कोष्टाढिकज्वरादिकपौड्याश्रंग अल्पथोडोआउखो हथियारे विनाशपामता मूरखकुलचणेकरीने व्याप्योछेशरीर द्वाशटूवलोशरीर M Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 認識装器器端张器带說說 वालिगाः ततोऽन्धकादीनां इन्दः कुलक्षणैरपलक्षणैरुत्कीर्ण पाकीर्णोदेहो येषातेतथा दुर्वला:कयाः कुसंहननावलविकलाः कुप्रमाणाः अतिदीर्घा अतिहखाः कुमंस्थिताः कुसंस्थानास्ततो दुर्वलादीनां हन्द अतएवकुरूपाः कपणावरंका: अत्यागिनोयाहीनावा जात्यादिगुणैः होनसत्वाअल्पसत्वानित्य सौख्यपरिवजिता: अशुभमशुभानुबंधियदुःखं तनागिन: नरकानुहत्तास्मन्त; इहमनुष्य लोकेदृश्यते सावशेषकर्माणइति निगमनं अथयाहगं फलंददातीत्येतनिगयन्नाह एवमित्यादि एवमुक्तकमेणनरकतिर्यग्योनी कुमान __ वाकिवणायहीणदौणसत्ता णिच्चंसोक्सपरिवज्जिया असुहटुक्खभागी णरगाो उवट्टित्ताइहंसा वसेसकम्मा एवंनरगतिरिक्खजोणिं कुमाणसत्तंच हिंडमाणापावंति अणंताई दक्खाईपावकारी पाडवोसंघयण अतिदीर्घअतिङ्गस फुत्मिन्मस्थानजेहनो कुरूपजिके राकतथाकपणसंमजिके होणसत्व अल्पसत्वनित्यसदैवछेसौ ख्यछेतिणेकरीपरिषजित अशुभदुःखनायिभांगी नरकथकी नीकल्याहंता मनुष्यलोकने यिषे जेशेषकर्मथाकताता एणेप्रकारे नरकनीतिरिजचनीयोनि कुमागसपणे परिभ्रमणकरता पामे अनंतातु:क्षपापकर्मनांकराचार एजेहिल कहियो प्राणावधनो 光器非罪業雜談業养器器蒸养养器养業 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पत्वंचइिंडमाना: अधिगच्छन्तः प्राप्नुवन्ति अनन्तकानि दुःखानि पायकारिण: प्राणवधकाःविशेषेण निगमयन्नाह एपसप्राणिषधस्य फलविपाक: ऐहलोकिकमनुष्यापेक्षया मनुष्यभावाश्रयः पारलौकिकमनुष्यापेक्षयानरकगत्याद्याश्रितः अल्पसुखोभोगसुखलवसंपाद नात् अविद्यमानसुखोवा बङदुःखो नरकादिदुःखकारणत्वात् महबभयोत्ति महाभयरूप: बहुरजः प्रभतं कर्मप्रगाढ़ दुर्मोचयत्रस ई तथा दारुणो रौद्रः कर्कय: कठिनः असाताअसातवेदनीयकर्मोदयरूप: वर्षसहस्रर्मुच्यते ततः प्राणीतिशेष: नचनैवयवेदयित्वात एसोसोपाणबहम्म फलविवाोगो इहलोइए परलोइए अप्पसुहोवहुदक्खोमहसनो बहुरयप्प गाढोदारुणोककसो असानो वाससहस्सहिं सुचतौणय अबेदयित्ताअत्थितमोक्खोत्ति एवमाहं E फल विपाकजाणिवो मनुक्षभवनौ अपेक्षाये इहलोके देवगत्यादिकनीगतिई अल्पथोडोसोमुख धणांवहोतदुःखमहाभयरूपजेघणी कमरजतेणेकरीगाढव्यापककठिनकहिदू दारणकहिदूरौद्रजेहने कठिनवेदनीकरमरूपछे वरसने सहखकहियेहजारवर्षेकरी - नेमकायेनहोतकर्मणभोगव्य मेहलाइनही छतोशनिश्चेमोक्षकर्मजालथी छुटवोछे एणीपरेकहियोछे तेक्षत्रियकुलनोसरहिकर 號器器兼北雜非非非能器器器器蹤器 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प०टी० 带眾器踪踪踪踪踪端端端荒器北 मितिशेषः अस्तिमोक्षः यस्मादितिशेष: इतिशब्दसमाप्तौ अथकेनायं द्वारपंचकप्रतिवद्धः प्राणातिपातलक्षणाश्रवद्वारप्रतिपादनपर: प्रथमाध्ययनार्थः प्ररूपितइति जिज्ञासायामाह एवंति एवंप्रकारमतीन्द्रियभूतभव्यभविष्यदर्थविषयस्फुटप्रतिभासप्रकाशनीयमभिहत वस्तु आइंसुत्ति आख्यातवान् जातकुलनंदन: ज्ञाताः क्षत्रियविशेषाः तदंशसमधिकरः महामति प्रतीतं जितस्तुजितएव वीरयर नामधेयः वीरवरेति प्रशस्तनामाः तथाकथितवाच प्राणवधस्य फलविपाक अध्ययनार्थस्य महावीराभिहितत्वे प्रतिपादितेपि यत पुनस्तत्फलविपाकस्य वीरकथितत्वाभिधानं तत्माणिवधस्यैकान्तिकाशुभफलत्वेनात्यन्तपरिचाराविष्करणार्थमिति यथशास्त्रकारः सुणायकुलणंदणो महमाजिणोनुनौरबरणामधिज्जोकहेसीयपाणबहस्स फलविवागं एसोसोपाण बहोपावोचंडोरुहोक्ख,दो अणारिओ निग्विणो निस्ससो महानो बौभणोतासणो अणज्जोउ 特恭恭茶並非若非幾番茶器茶器茶器茶能 सूत्र आषा महंतयातमा रागद्दे परहितजिके श्रीवीरवरधमां नप्रधाननामछे जेहनोतेणे कहियो प्राणवधनोफलनोविपाक एपर्चीततेप्रांण वधपापदुरितचंडकोपन रौद्रचौद्रअनार्यदयारहितजिके निम्म गमहाभयवीहिकनोकरणहारजे त्राशनोकारणअन्यायउद्दगनोहेत Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 腙柒柒噐柒柒銎非業詐鍌器噐惴訾噐鍌業業 प्राणवधस्य स्वरूपंप्रथमद्वारोपदर्शितमपि निगमनार्थं पुनर्दर्शयन्नाह एषसप्राणवधोऽभिहितोयोऽनन्तरं खरूपतः पर्यायतः विधानतः फलतःकर्टतश्च वक्तुप्रतिज्ञात आदावासीत् किंभूतः इत्याह चण्डकोपन तत्प्रवृत्तित्वाच्चण्डः रौद्ररसप्रयर्त्तित्वाद्रौद्रः चद्रजनाचरित त्वात् क्षुद्रःअनार्यलोककरग्णत्वादनार्यः ष्टणायाः अत्राविद्यमानत्वात् निर्घृणः निःष्कजनकृतत्वान्नृशंसः महाभयहेतुत्वात् महा भय: वीहणउत्ति भयवन्तरमवृत्तित्वात् त्रासक: उत्तासहेतुत्वात् अन्यायोन्यायादनपेतत्वात् उद्देजनकच उद्देगहेतुत्वान्निरवकाङ्क्षः परप्राणापेक्षयावज्र्ज्जि तनिर्द्धर्मो धर्मादपकातः निःपिपास: वध्य' प्रतिस्न हविरहान्निः करुणो विगतदय: निरयवासगमनं इतिव्यक्त' मोहमहाभयप्रकर्पक तत्प्रवर्त्तकमरणेन वैमनस्यं दैन्यं यत्रमर वैमनस्य प्रथमलधर्म्मद्वारं स्मृषावादाद्यपेक्षयेदमाद्यमाश्रव द्वारंसमा व्वेवणश्रयणिरवयक्खोणिहम्मो निम्पिवासो णिक्कलुणो निरयवामगमणोणिधणो मोहमहम्भयप कारणछळे परप्राणराखवानी उपेक्षारहितको धर्मथकीनि: कातछ, सहकरीने रहित के दयायेकरीपिणरहितको नरकगतीनेविषे गमणजाइवोछळे अवसानछ हडो मोहमहाभय प्रवर्त्तावनहार मरकरीदीनपणुं प्रथम अधर्मद्वारसमाप्तमितिसुधर्मास्वामी१ वोले 業 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अ०टी० ८४ सूत्र भाषा F तं तद्वक्तव्यतापेचया निष्टागतमितिशब्दः समाप्तौ ब्रवीमि प्रतिपादयामि तीर्थकरोपदेशेननखमनीषिकयेति एतच धर्माखामजंबू स्वामिन: खवचसि सर्वज्ञवचनाश्रितत्वेनाव्यभिचारीदमिति प्रत्ययोत्पादनार्थ' तथाखस्य गुरुपरतन्त्रताविष्करणार्थं विनेयाना चेत न्यायप्रदर्शनार्थ माख्यातवानिति प्रश्नव्याकरणस्य प्रथमाध्ययनविवरणं समाप्तं ॥ व्याख्यातं प्रथममध्ययनमथ द्वितीयमारभ्यते ॥ यस्य चायमभिसंबंध: पूर्वेस्खरूपादिभि: प्राणातिपातः प्रथमाश्रवधारभूतः प्ररूपितः दूहतुत्रक्रमप्रामाण्याद्वितीयाश्रवधारभूतो षावादस्तथैव प्ररूयते इत्येवं सम्बन्धस्याध्ययनस्येदमादितं जंबूरितिशिष्यामन्त्रणवचनं द्वितीयंच द्वितीयंपुनराश्रवद्दारं अलीक वचनंम्मृषावाद' इदमपि पञ्चभिर्याहकादिद्वारैः प्रकृष्यते तत्रयादृगमिति द्वारमाश्रित्यालीकवचनस्य स्वरूपमाह लघुर्गुणगौरव रहितः स्वआत्मायेषा तेलघखकास्तेभ्योपि येलघवस्ते लघुखकलघवस्ते तेच चपलाच कायादिभिरिति कर्मधारयः तैरेवंभणितंयत्त V वट्टमरणवेमणसो पढमंहम्मदारसम्मत्तंतिबेमि जंबू बितियंच अलियत्रयणं लहुसगलहुचव जंबूवीज आवद्दार मृपावादनोबोलवो गुणधने गौरवतेणेकरी रचितकायादिकेचपलचंचल बोलवूछ जेहनोभयनो करणहार Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aur srdar E KREENNERENERALIK तथा तथाभयकर दु:खकरमयश:करं वैरकरंच यत्तत्तथा अरतिरतिरागद्देषलक्षणं मनःसंत शं वितरतियत्तत्तथा अलीकःशुभफला - # पेक्षयानि:फलोयोनिकते बन्धनप्रच्छादनार्थवचनस्यसाइत्तिअविश्रम्भस्यचअविश्वासवचनस्य योगोव्यापारस्त नबद्धलं प्रचुरंयत्तत्तथा । नीच त्यादिहीनः प्रायइदं निषेवितं तत्तथादृशंसंसूकावजितेनि:शंसंवालाधारक्षितं अप्रयकारकविश्वासविनायकइतःपदचतुष्टयं लभणियं भयंकरदहकर अयसकरबर करगं अरतिरतिरागदोसमणसंकिलेसवियरणं अलिय नियडिसाति जोयवलं णीयजणणि सेवियं निससं अप्पच्चयकारगं परमसागरहणिज्ज पर पौलाकारकं परमकरहलेससहियं दुग्गतिविणियार्य वडणं भवपुणभवकरं चिरपरिचितमणगयं छोजिको दुखनोकरणहार अपयशनोकरणहार वैरनोकरणहार चित्तनोद्देषमननोसंतोष रागद्दे पमननो शंक्शनोदेणहारवितर , णशिस्तारशुभफलजीअपेक्षानी:पालमायाअविश्वास व्यापारिवो घणोनोंचलोके सेव्यो सूगरहितअप्रतीति तेहनोकारणउत्कृष्ट साधतणे नौंदनीयछ जोपरजीवने पीडानो कारककर्ताछे उत्कृष्टकृष्णलेण्यासहितसंयुक्त नरकतिर्यंचादिकगतिने विषेजावोछे FRE Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टी ६ सूत्र 諾諾器端器端端業器潔器器带雅端端学 M कंद्य तथाभवेसंसारे पुनर्भवं पुन:पुनर्जन्मकरोतीति नचपुनर्भवकरं चिरपरिचितमनादिसंसारेभ्यस अनुगतं अविच्छेदेनातुटतं दुरतं विपाकदारुणं द्वितीयमधर्मद्वार पापोपायमिति एतेन यादृशदूत्युक्त अथयन्नामेत्यभिधातुकामगाइ तरनत्यादि सुगम यावत्त. द्यथा अलीकं शठंशठस्यमायिनः कर्नत्वात् अनार्यवचनत्वादनार्य३ मायालक्षणकपायानुगतत्वान्मृषारूपत्वाच्चमायासपा४ असंत गंति असदर्थाभिधानरूपत्वादसत्य'५ कुडकवडमवच्छु ति कूटंपरवचनार्थ न्यूनाधिकभाषणं कपट भाषाविपर्ययकरणं अविद्यमान है दुरंतं कित्तिवितियं अहम्मदारं तस्सयणामाणि गोणाणि इंतितीसं तंजहा अलियं १ सय अणिज्जं मायामोसो४ असंतकं५ कडकवडमवत्य निरत्ययमवत्थगंच७ विहे सगरहणिज्ज ८ जिणां तेहनोवधारणहार संसारमाहे वलीवलीउपजवो चिरपणाकालनोपरिचितछे अनादनोकेडेचालेछे जेहनेतेदुखयामे कह्यौछे विजोअधर्मनोहारतेहनानामाणिनाम गुणेकरीनीपना हवे त्रीसतेयथाक्रमे सवाबाद १ मायावियानोकर्त्तव्यर अनार्य वचन३ मायामृषा अविद्यमानअर्थनांकहिवाथको अधिकाउगानोकपटभाषा सर्वथापई अप्रार्थकपणोछारहितपुनःफेरण्हेष 業業张张器端端說說常常識端 भाषा Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ र यस्त्वभिधेयोऽर्थो यवतदवस्तुपदत्यस्याप्य तस्य कथंचित समानार्थत्वेनैकतमस्य व गणतादिदमेक नामई निरत्ययमवत्ययंचेति निर र्थकं सत्यार्थानिःकान्तं अपार्थ के अपगतसत्यार्थ पूहापि द्वयोः समानार्थ तया एकतरस्य व गणनादेकत्वं विद्द सगरइणिज्जति विद्वेषो मत्स रस्तस्मादति निंदति येनगयवातत्रैव विद्वेषादग्टयने साधुभिर्यत् तदिहे पगईणीयमितिः अनुजूकंवक्रमित्यर्थः कल्क Hई पापंमायावातकारणं कल्कमायापापंच१ • वंचनाच११मिच्छापच्छाकडंवत्तिमिथ्ये तिकृत्वापश्चात्यातं निराकृतंन्यायवादिभिर्यत्तत्तथा । १२सातिअविस्वम्भ १३उच्छन्नति अपशदंविरूपंच्छन खदोषाणापरगुणानाचावरणमपच्छव उच्छत्रं वान्यूनत्वं१४ उत्कूलंवत्तिउत्कू लयतिसन्मार्गादपध्वंसयतिकूलाद्दान्यायसरित्मवाइतटादूई यत्तदुत्कूलं पाठान्तरेणउत्कूलं ऊर्दू धर्म कलाया यत्तत्तथा प्रात्तंऋत ___ अणुज्जगंद ककणासाव१० बंचणाय११ मिच्छापच्छाकडंच१२ सातौ१३ उच्छत्तं१४ उकूलंच१५ मच्छरते इंथिग्रहानिंदाकरे एतावताविषेकरीलोकनीनिंदाकरे वकारलपणेकरीरहितर कठिनपापनोकरिवो१० लोकनेवंच TE वो११ खोटोनिराकयौ १२ अविश्वासी१३ जिमशतमस्तकानेढाके तिमापणादूपणपारकागुनढाके१४ जिमनदीप्रवाहतटयोउपरि * 岩器端端器端带識器端器諧器端器崇器 將繼諾諾諾諾論浴器器端諾諾带器端諾諾器 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器器器端端幣器需非器器 स्वपीडितस्येदं वचनमिति कृत्वा१६ अभ्याख्यानंच परमभिअसता दोषाणामित्यर्थः१० किलिषं किल्लिपस्यपापस्य हेतुत्वात्१८ वल HE यमिववलयं यकत्वात् गहनमिवगहनं दुर्लक्ष्यान्तस्तत्रत्वात् मन्मनमिव मन्मनंचार टत्वात् १ भूमंतिप्रश्छादनं२२ नि:कृतिर्मा यायाः प्रच्छादनार्थं वचनं२३ अप्रत्यय:प्रत्ययाभाव:२४ असमयोऽसम्यगाचार२५ असत्यमलोकस्दधातिकरोतीति असत्यसंधस्तद्भावो सत्यसन्धत्वं२६ विपक्ष' सत्यस्यसकृतस्यचेतिभाव:२७ अवहीवन्ति अपसदानिन्द्यापीर्य निस्तदपधीक पाठान्तरेण अगाईयं याज्ञा ___ अट्ट१६ अभक्खाणंच१७ किविसं१८ वलयं१६ गहणंच२० मम्मणंच२१ नूमं२२ नियती२३ अप ___ चो२४ असमो२५ असच्चसंधत्तणं२६ विवक्खो२७अवहौयंश्८उवहिअसुद्धं२९ अवलोवोत्ति३० वहेतिममृपावादीन्यायप्रवाहमुंके १५ वार्तध्यान१६ अछतादोषनोउघाडियो १७ पापनोहेतुकारणछ १८ वलयडानीपरेवकाळ वननौंपरेगहन २१ जिमसमणोवोल्यौ प्रगटनजाणीयेतिमयप्रगट छे २१ ग्रहाचारपणो २२ मायानोदाकयोएचवावचनबोलेस तेहनावचननीप्रतीतनयी२४ आचाररूडोनथी २५ खोटीप्रतिज्ञानोकरियोस्पायादीकूडातोलवाहादितथाअसत्यनोवधारबोथीख भाषा Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ जिनादेशमतिगच्छत्यतिकामतियत्तदाजातिगं२८ उवहिंअसद्धति उपधिनामायया अमुद्धसावद्यमुपध्यसब २८ चवलोपोवस्तुसद्भाव प्रच्छादनं इत्येवंप्रकारार्थः अपिचेति समुच्चयार्थः ३० तस्मएयाणि एवमाईणि नामधेज्जाणिडंतितीसंसावनस्मअलियमवईजोगस्ट * अणेगाइति इहवाक्ये एवमक्षरघटनाकार्या तथालीकस्य सावद्यस्यवाग्योगस्यएतान्यनन्तरोदितानिविंशत्एवमादीन्येवं प्रकाराणि H चानेकानि नामधेयानि नामानिभवन्तीति यन्नामेति दारंप्रतिपादितं अथये यथाचालीकंवदन्तितास्तथा चाहतेचेत्यादितत्पुनर्वद 0 तियतस्मएयाणि एवमाईणि णामधेज्जाणि तितौसंसवज्जम अलियस्स बजोगस्स अणेगाइतं चपुणवदंति केअलियं पावा असंजयाअविरयाकवडकुडिल कडुयचवलचडूयभावा कुडालडाभ वो २६ मोटोविपक्षशत्रुजाणवो २७ मायानागार २८ मायायेकरीअशुद्ध २८ वस्तुसुभावनोढाकियो ३० तेणेंमषायाद एयमा दिकइत्यादिक नामध्येयहोय होय त्रीसनामएकौन सावधपापसहितजोअलीकमठा वचननेयोम्यजिके भनेकएतलेघणाहौज ते अलीकवचनवलीवोले केतला अलीक पापी असंयमवंत पापथौअविरत्या? कपटदंभ वाको भोगवादारुण चपल अनेकवस्तुले 器雜談談恭恭恭恭恭恭恭能帶機器器恭恭聽器 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ त्यलोकं केइत्तिकेचिन्नसर्वेपि सुसाधूनामलोकवचननिहत्तत्वात्किंविशिटाः पापाः पापात्मानः असंयतामसंयमवन्तः अविरताअनि हत्तासथाकवडकुटिलकट्यचवलडुयभावत्तिकपटेनहेतुनाकुटिलोवक:कटकाच विपाकदारुणत्वात् चटु लश्च विविधवस्तुषुक्षणेरमाकां क्षादिप्रत्तेर्भावश्चित्तं येषातेतया कुहालब्धाइतिसुगमभयायत्ति परेषांभयोत्पादनायअथवाभयाञ्चहस्मवियायत्तिहासार्थिकाचहासा र्थिनःपाठान्तरेणासार्थायसरिकत्तिसाक्षिण: चौराःचारभटाश्चप्रतीताखंडरत्ति शुष्कपाला:जियजूइकरायत्तिजितायतेपूतका याय हस्सवियायसक्खौचोरा चारभडाखंडरक्सा जियजूतीकराय गहितगहणकक्ककुरगकारिका कुलिंगाउवहिया बांणौयगायकूडतुला कूडमाणा कूड़काहावणोवजीवी पडकारकाकलायकार निखेक्षणवाछा क्रोधी लोभी परनेभयोत्पादकछे हास्ययीमखायोले साखीयाचौरतसकर मांगणहारजिके दाणीमांडयीयाजीत्या * जोयारीलाधाछे ग्रहणानाराखणहार पापतेणेभारी मायानाकरणहार कुतीर्थी मायाइचालेर बाणीयाप्रसिद्ध वाणीयाप्रसिद्धही जछे कूडातोला कूडामापेविचरे कडीमुद्राचलावीउपजीवकाकरेजिकेवस्त्रानाकारकसुवर्णकारछीपा गाछाप्रमुखजिके परनेवंचवा 器端端端器器端諾器器器器需謊器器 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % CES 能带装器器是能器發器茶器米类米类型 रातिसमास:गहियगहणत्तिग्टचीतानिग्रहणानिग्रहणकानियेस्तेतथाककगुरुगकारगत्तिककगुरुकमायातत्कारकाकुलिंगत्तिकुलंगि ण:कुतीथिकाउवहियावाणियगत्तिऊपधिकामायाचारिणः वाणिजकावाणिजः किंभता:कूटतुलाः कूटमानिनः कूटकार्षापणोपजी विनइतिपदवयंव्यक्त नवरंकार्षापग्णो द्रम: पडकारकलायकारु इज्जइत्ति पटकारकास्तन्तुवाया कलादाः सुवर्णकाराः कारकेषुवरु टछिपकादिषु भवाकारकीयाः किंविधाएते अलीकं वदन्तीत्याह वञ्चनपराः तथाचारिकाहेरिकाचटुकारा: सुखमङ्गलकरा: नगर राप्तिका:कोट्टपालाः परिचरिकायेपरिचारणां मैथु नाभिष्वेगं कुर्वन्ति काकुकाइत्यर्थः दुष्टवादिनो सत्मक्षग्राहिण सूचकापिशुना मणवलाणियायन्ति ऋगोगहीतथे वलंयखास्सै ऋणवलोलवायुत्तमर्णत नभगिता असाव्य देखीत्येवमभिहिताये अधमासे 器端端端端端器装器端装器選器淤紫器器型 दूज्जावंचणपराचारिय चट्ट यारनगरगुत्तिय परिचारक दुववायिसूयक अणबलभणियायपुरका भगीसावधानछेनिके हेरेवालेहेरू सुखसंगलीयाभाटप्रमुखकोटवाल परस्त्रोनासेवणहारजार कर खागदी पिशुनचुगलजोलक्षिणा नामागणदारपुरुषजिकेछतिक कोईने छलवानेवाले तपेहिलूवोले वचनवोलवाविपेडाहाचातर अविचाग्यौभाखे तोण्डोया - - - Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ तथाततधारकादीनां इन्ह'पुब्बकालियवयणदच्छत्ति वक्त कामस्य वचतात्यत्पूर्वतरमभिधीयते पराभिप्रायं लक्षयित्वा तत्पूर्वकालिक वचनंतत्रयताव्ये दक्षारते तथावापूर्वकालिकानामर्थानावचने अदक्षानिरतिशयनिरागमास तथासहसा अयितर्यभाषणे ये वर्तन्ते तेसाहसिका, लघुखका:लघुकात्मानः असत्याः सदृश्योहिता: गौरविकाः ध्यादिगौरवत्रयेण चरन्तियेअसत्यानाममसदुभताना मनास्थापनप्रतिष्ठामधिचित्त येषा असत्यस्थापनाधिचित्ताः उच्चोमहानात्मोत्कर्षण प्रवणश्छन्दोऽभिप्रायोयेषाते उच्चच्छन्दाः अनिग्रहाःखैरा:अनियतोअनियमवन्तोऽनवस्थितादूत्यर्थः मनिजकावा अविद्यमान खजनाअलीकंवदन्तीति प्रशतंतथाच्छन्द नखा लियबयणदच्छा सहस्सिकावहुसंग असच्चागारविया असञ्चथावणाहिचित्ताउच्चछंदा अणिग्ग हाअणियतछंदेण मुक्कवादीभवति अलियाहिं जेअविरया अवरेसत्थिक बादिणोवामलोकबादीभ भाषा माअसत्यहवालहोछे जेहन ऋद्विदूसगर्वगर्यसंयुक्त खोटाभावथापयानांविचारछे' जिणारचित्तकहियेजीवमाहे उचोआत्मामो टोउत्कर्षचढाईले जेहनीएअभिप्रायछ खेच्छाचारीनिरंकुश स्खलनादिकरहितवरजित स्वाभिप्रार्चाले मुक्तबचनयत्तत्पलापन Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भिप्रायेणमुक्तवाचः प्रयुक्तवचना' अथवाछन्द न मुक्तवादिन: सिद्ववादिनस्तेभवन्ति केइत्याच अलीकाद्य अविरतातयापरेउक्त भ्यो न्येनास्तिकवादिनो लोकायतिकाः वामप्रतीपलोकं वदन्तीयेसतां लोकवस्तूनामसत्वस्य प्रतिपादनात्ते यामलोकवादिनः भांतिप्ररू पन्तिकिंन्यून्यमिति जगदितिगम्यते कथमात्माद्यभावादेतदाइ नास्तिजीवस्तात्मसाधकप्रमाणाभावात् सचिनप्रत्यक्षग्राह्यातीन्द्रियत्वेन तस्याभ्युपगमत्वात् नाप्यनुमानग्राह्योप्रत्यक्षाप्रत्तावनुमानस्याप्यप्रटत्तेः आगमानांचपरस्परतो विरुदत्वेनाप्रमाणत्वादितिग्रसवत्वा देवासौनयातिनगच्छति इहेति मनुष्यापेक्षया मनुष्यलोके परेवापरस्मिन् तदपेक्षयैव देवादिलोकेनचकिंचिदपि स्पृशतिवध्नाति * पुण्यपापंशुभाशुभं कर्मनास्ति फलंसकृतदुःकताना पुण्यपापकर्सगा जीवासत्वेन तयोरप्यसत्वात् तथापञ्चमहाभौतिकंशरीरंभापन्त णंति सुणंतिनत्यिजीवोनजाइ इहपरेच्चलोएनयकिंचिविफुसईपुण पावं नत्यिफलं सुकयदुक्कयाणं * करेवोलेजलपे अलौकाचनथकीझठावचनौजिकेनिवर्त्यानही अपरेअनेराओरछे नास्तिकवादीवाचालजो विपरीतलोकनायोलण Hई हारदुष्टपरिनामियाजीवजिके कहेछ साभलेछ श्रवणपुटेकरी नथी जीवयजीवनोतत्वमनुष्यलोकनातिनथी इहलोकपरलोकदेवता 謠器樂器提諾論諾器器装器擺带然諾諾將 5 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी० ४ सत्र ܬ भाषा MEM छमिति निपातो वाक्यालङ्कारेवातंयोगयुक्त प्राणवायुना सर्वक्रियासु प्रवर्त्तितमित्यर्थः तत्रपंच महाभौतिकमिति महान्तिचतानि लोकव्यापकत्वाद्भूतानिच सद्भूतवस्तूनि महाभूतानि तानि चामूनि पृथिवौकठिनरूपा आपोद्रवलक्षणः. तेजउष्णरूपं वायुचलनल क्षणःआकाशं शुपिरलक्षणामिति एतन्मयमेवशरीरं नापरशरीरवर्त्तीतन्निध्पादकोऽस्ति जीवइति विवक्षातथाहिभूतान्येवसन्ति प्रत्यक्षेण तेषामेवप्रतीयमानत्वात्तदितरस्यतु सर्वथाणप्रतीयमानत्वाद्यत्तु चैतन्यं भूतेषूपलभ्यते तद्भूतेष्व वकायाकारपरिणतेष्वभि ष्यद्यतेमद्याङ्ग ेषु समुदितेषु मदशक्तिवत्तथानभूतेभ्योऽतिरिक्तं चैतन्य कार्यत्वात् म्टदोघटयदितिततो भूतानामेवचैतन्याभिव्यक्तिर्जलस्य बुदुवुदाभिव्यक्तिवदिति अलीकवादिताचैषामात्मनः सत्वात्सत्वंच प्रमाणोपपत्तेः प्रमाणंच सर्वजनप्रतीतंजातिस्मरणाद्यन्यथानुपपत्ति पंचमहभूतियसरीरं भासति बागज्जोगजुत्तं पंचयसंधेभरांति केद्रमणंचमणजीविकावदंतिवाउ दिकनेविपेनथीं काईपरमार्थकिमपि फरसतोयकोजिको पुन्ययोरपापनोविचारकरणो तेहनोफलनथीइतिइसोकोछ सुकतनो दुःकृतदुरितनोपोळ्वो पाचमहाभूतएकठामिल्या शरीरकहियायेक जिणरेविखे कहिये एहनोपरमार्थः प्राणरूपवायूने योगेस Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ लक्षणमनेकधा शास्त्रान्तरप्रसिद्ध इति नचभूतधर्माश्चैतन्यं तद्भावेपि तस्याभावद्दिवचितभूताभावेपि प्रेताद्यवस्थाया चैतन्यसङ्गावा चेति पंचयखंधे भंतिकेइत्ति पंचच स्कन्धानुरूपवेदना विज्ञानसंज्ञासंस्काराख्यान् भयंतिकेचिदिति बौद्धातत्ररूपः स्कन्धष्टथिवी धात्वादयोरूपादयच वेदनास्कन्धः पुनः सुखादुः खासुखदुःखे तित्रिविधवेदनाखभावविज्ञान स्कन्धस्तुरूपादिविज्ञानलक्षण: संज्ञा स्कन्धश्च संज्ञानिमित्तोद्ग्राइणात्मकः प्रत्ययः संस्कारस्कन्धः पुनः पुण्यापुण्यादिधर्म समुदायइति नचैतेभ्यो व्यतिरिक्तः कचिदात्माख्यः पदार्थो ध्यञ्चादिभिरवसीयतइति तथामणंचमणजीवियावयंतित्ति नकेवलं पंचैव स्कंधान्मनश्च मनस्कारोरूपादिज्ञानलक्षणानामुपादान कारणभूतोयमाश्रित्यपरलोकेऽभ्युपगम्यते योद्ध : मनएवजीवो ये पातेते मनोजीवास्तएवमनोनीयिका: अलीकवादिता चैषां सर्वथाननु जीवोत्ति एवमाहंमुसरौरं साहियंसनिधणं इहभवेएगेभवेतस्य विष्पनासंसि सव्वनासोत्ति एवंनंपं हितछतो विज्ञान १ वेदना१ संज्ञा ३ संस्कार रूप ५ एवंस्कंधिक एतावताका कोईमननेनजीव कहे तेमननेजजीवके त्वोजीवजिकेळे तिकेकहे के सासोखासलक्षणतेहिजजीव एकजणेोइमक हेएहवीवाणी प्रगट शरीरदेही आदिसहितके मिथ्या संयुक्त 파일을 복장은 관심을 하는 역할을 하는 하는 수 없髻業響業非非非區 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EMENT metreesome प्र०टो. गामिनिमनोमावरूपेजीये काल्पितेपि परलोकासिद्धस्तदसिद्विचास्थितस्यैकस्यात्मनोसत्वात् मनोमावात्मनः चणान्तरस्यैवोतमा Hदात् प्रकृताभ्यागमादिदोपप्रसंगात् कश्चिदनुगामिनितमनसिजीवत्वाभ्युपगमः सम्यक्यक्षएवं तितथावाजीवोत्ति एवमाउंसत्ति यातः उच्छासादिलक्षणोजीयइत्याहुरेकतझायाभावयोर्जीवनमरगाव्यपदेशात् नान्यःपरलोकयाय्यात्मासीति मालीकवादिताचैपा वायोर्जडवेनचेतन्यजीवरूपत्वायोगात् तथागरीरमादिउत्पन्नत्वात्यनिधनं क्षयदर्शनात् इजभवेएगेभवत्तिभवेएय प्रत्यक्षजन्मथए कोभवएकजनानान्यः परलोकोतिप्रमाणाविषयत्वात्तस्य शरीरस्य विविध प्रकार: प्रराष्टोनागो प्रगाणा खिन सतिसर्वनाथपूति नात्माशुभासुभरूपंयाकर्माविनष्टमवशिष्यते एतमेपत्तप्रकारंजपंति जल्पति एषायादिनः मपावादिनाचैपोजातिारणादिनाजीव तिमुसाबायौतम्हादाणवयपोसहाणं तवसंयमवंभचेर कल्लाणमादियाणं नत्थिफलनवियपाण वह x18- मान अंतसहित शहडोऐजेने जेएभवदीयतेचीज तेएगभवनीजोखगभयना तेहिजगरीरनेनांगऊएजें जिशांतिहां सर्वनाशथा' एतायतागरीरविगातेजीययिगागे एगों प्रकारेगोनेजल भग्वावादी लापरवालपरचट्टो कारणे दानवतपौषधनोवतमहामो भापा Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BY ME परलोकद्धि तथाकिमन्यद्वदंतीत्याह यस्माच्छरीरं सादिकमित्यादि तस्माद्दानवतपौषधाना वितरणंनियमपर्वोपवासानां तथातपोऽन् शनादिसंयमः टथिव्यादिरक्षाब्रह्मचर्यप्रतीतंएतान्येवकल्याणं कल्याणहेतुत्वात्तदादिर्येषां ज्ञानश्रवादीनां तानितथातेषां नास्तिंफलं कर्मक्षयमुर्गातिगमनादिकंनास्ति प्राणिवधालीकवचनमशुभफलसाधनतयेति गम्यं तथैवनैवच चौर्यकरणं परदारसेवनं वास्त्यशुभ फलसाधनं तयैव सहपरिग्रहेण यद्वर्त्ततेतत्सपरिग्रहं तञ्चतत्पापकर्मकरणंच पातक कियासेवनंतदपिनास्ति किञ्चितकोधमानाद्यासेव नरूपानारकादिकाच जगतोविचित्रता स्वभावादेवनकर्मजनितातदुक्तकंटकस्यच तीच्णत्वं मयूरस्यचचित्रतावर्णाश्च ताम्रचूडानांख अलियबयणंनचेवचोरक्कंकरणपरदारासेवणं वासपरिग्गहपावकमाई करणं पिनत्थिकिंपिननेरद् टकोछे अणसणादिकतपसंयम ब्रह्मचर्य कहताशीयल कल्याणनांकारण जिके आदिदेईनेजांणवा तेहनां फलनथीनिकोहोज कांईन योद्यांनोगुप्तछेजो प्रांणनोंव हिंसा अलीककहताकूडो झूठोवयणएतावताऽसत्य निश्चयनथीचोरीनोकरिवोजिकारे करणेरी परदा राकाईपरस्त्रीनोसेवनो आदरणीयचरणो परिग्रहवस्तुनौंवांकांमूर्छासहित पापकर्मनांकरवोनथी जिणांरे काईपिणगरपकि 2. 榮 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटो. भावेन भवन्तिहीति पावादिताचैवमेतेषांखभावोहि जीवाद्यनर्थान्तरभूतस्तदाप्राणातिपातादिजनितकीवकडोवासावनान्तर भतस्ततो जीवएवासौ तदव्यतिरेकात्तत्खरूपवत् ततोनिईतकानारकादिविचित्रतास्यान्नच निहतुकांकिमपि भवत्यतिप्रस NE तथाननैरयिकतिर्यकमनुष्यजाना योनिरुत्पत्तिस्थानं पापपुण्यकर्मफलभूतातीति प्रकृतं नदेवलोकोवातीति पुण्यकर्मफलभूतः नैवा तिसिहिगमनंसिद्धः सिद्धस्य वाभावात्यंगापितरावपि नस्त: उत्पत्तिमात्रनिबंधनत्वात् मातापिटत्वस्य नचोत्पत्तिमानिनन्धनस मातापिटतयाविशेषोयुताः यत:कुतोपि किञ्चिदुत्पद्यतएव यथासचेतनाचेतनयकामत्क णादि अचेतनंच मूत्रपुरीषादि अचेतनाञ्चन्न ई चेतनं यथाकाठात् घुणकीटकादिअचेतनंच चूर्णादितस्माज्जन्यजनकभावमात्रमर्थानामस्ति नान्योमातापिटपुत्रादिविशेष इतितक्षा यतिरिक्खमणयजोणीनदेवलोकोवा अत्थिनयअथिसिद्धिगमणं अम्मापियरोविनत्थि नवियत्थि हाईपिणनास्तिकिमपिक्यहीनहीनथीनारकीनरकगति तिरजंचजीवडा मणुष्यनीयोनीजाणवीजिणारेकाईदेवलोकपणीनणीय वाययिकहिये नथीमुक्तिसिद्धिजायवोजेहवोनथी एतावतावडकर्मीछे निश्चेकरीमातापितापिणनथीजिकारे एतलेएकेलाटोला आषा Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 耶器器器端恭器端端樂器器器器器器装器崇 वात्तगोगविनाशापमाननादिष नदोषति भावोस पावादिताचैषां वस्वन्तरस्य पित्रोस्खजनकत्वेसमानेपितयोरत्यन्तहिततयाविशेष * वत्वेन सत्वाद्वितत्वच तयो:प्रतीतामेवाइच दु:प्रतिकारावित्यादिनाप्यस्ति पुरुषकार: तंविनवनियतित: सर्वप्रयोजनाना सिद्धः * उच्यतेच प्राप्त योनियतिबलात्रयेणायोर्थः सोऽवश्य भवति नृणाशुभाशुभोवाभूताना महतिकतेपिहिप्रयत्ने नाभाव्यंभवतिनभाविनो स्तिनाशपाभाषिताचैवमेषा सकललोकप्रतीतपुरुषकारापलापेनप्रमाणातीतनियतिमताभ्युपगमादिति तथाप्रत्याख्यानमपिनास्ति । धर्मसाधनतया धर्मस्यैवाभावादिति अस्यचसर्वज्ञवचनप्रामाण्य नासित्वात्तवादिनामसत्यतातथानवास्तिकालमृत्युस्तत्रकालोनास्ति अनुपलंभात् यच्चवनस्पति कुसुमादिकाललक्षणमाचक्षते तत्तेपामेवस्वरूपमिति मन्तव्यं असत्यंतेषामपि स्वरूपस्यवस्तुनोऽनतिरे पुरिसकारोपच्चक्साणमविनत्यिनविनत्थिकालमजूअरिहंतचक्कवट्टीवलदेवाबासुदेवानत्थिनेवनत्थि ठाजिस्याकाइकपीणजेहनेसंबंधनथीसदाहीपुरिपाकारपुरुषचिनपिणनथी पञ्चक्खाणनाफलतेहुपिणजिकारेनहींएहवादरिद्रीछे * # जिकेनथी काइकालमृत्युतिकोपिणजिकारेनयौएतले मृत्यूमरणपंचत्व अरिहंतरागद्देपरहिजिकेतिके चक्रवर्तिपदपंडकेभोगता 從养养茶器类辈辈器聚聚养养养最养养养業辦業 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भी खतरगन्छ । ज्ञान मन्दिर, जयपुर प्र टी. 1 कात् फुसमादिकरणमकारणं तरुणास्थात् तथामृत्युः परलोकप्रयाणलक्षणोसावपि नास्ति जीवाभावेन परलोकगमनाभावात्यथ वाकालक्रमेण विवक्षितायुष्कर्मणः साभस्त्य निर्जरावसरे मत्य कालमत्युः तदभावश्चायुपएवाभावात् तथाअईदादयोपि नस्थित्ति न सन्तिप्रमाणाविषयत्वात् नेवत्यिकेरिसउत्ति नैवसन्ति केचिदपि ऋपयोगौतमादिमुनयः प्रमाणाविषयत्वादेववर्तमानकालेवाषि त्वस्यसाध्वनुष्ठानस्यासत्वात् सतोपिवा नि:फलत्वादिति अवचशिक्षादिप्रवाहानुमेयत्वादहँदादिसत्वस्थानन्तरोक्तवादिनामसत्यता # चटपित्वस्यापिसर्वज्ञवचनप्रामाण्ये न सर्वदाभावादित्य वमाजाग्राह्यार्थाऽपलापिना सर्ववासत्यवादिताभावनौयेति तथाधर्माधर्मफल नामपिनास्ति किञ्चिवडकवासोकं वाधर्भाधर्मयोरदृष्टत्वेन नास्तित्वात् नस्थिफलं सुकएत्यादि यदुक्तं प्राक्तत्मामान्यजीवापेक्षयायचधम्मा 器器器路端端端器端带带山 深深茶器茶器器器需器鉴器装器 खत्र के इरिसश्रो धवाधम्मचनविनअत्थि किंचिवह्वयंचथोवंचतम्हाएवंजाणिऊणजहाफल सुबहु दि थकात्रिलोकनेटणसमानजाणेजिके बलदेवपिणमहावलपराकमवंतडवे वासुदेवसाढेतीनपंडकेभोगी अचिंत्योवीर्य प्रवलपुन्यवान * नयीछे नहौकोईगौतमादिकनेआदिदेईनेमहाऋपिलोकतिकेपिणनथी एतलेक्यू हीनहीजाणो धर्मअथवाअधर्मतेइनाजिकेफलति । भाषा Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ धम्मेत्यादि तदृष्यपेक्षयेति नपुनरुक्ततेति तहत्तियस्मादेवं तस्मादेवमुक्तप्रकारं वस्तुविज्ञायजज्ञासु बहु दियाणुकूलेमुत्ति यथायत्म कारासुबहुधा अत्यर्थमिन्द्रियानुकूलायतेतथा तेषुसर्वेषु विषयेषुवर्तितव्यं नास्तिकाचित् क्रियावा चनिंद्यकियावा अक्रिया वापापकियामेतरक्रिययोरास्तिककल्पितत्वेना परमार्थिकांत्वात् भणंतिचपिवखादचचारलोचनेयदतीतं वरगावे तततोनहिभीरुगतं निवर्ततेसमुदयमात्रमिदं कडेवरंएवमित्यादि निगमनंतथाइदमपि द्वितीयंनास्तिकदर्शनापेक्षया कुदर्शनंकुमतमसद्भाववादिनःप्रज्ञा * पयन्तिमूढाःव्यामोहवन्त: कुदर्शनताच वक्ष्यमाणस्थार्थस्याप्रमाणकत्वादादिप्रोक्तप्रमाणस्य प्रमाणाभासत्वात् भावनीयाकिंभूतं कुद * याण्कुलेसु सबबिसएस वट्टहनत्थिकाथि किरियावाएवंभणंति नथिकवादियो वामलोगवादीद् * केपिणनथी एतलेइमजनी कहतांनहौहेतत्वनीपहिचानसुखदुःखरूपनथी जेहनोसमागमजिहाकाईघणोकामतापरचुरजेमे थोडो अथवास्तोकछ तिणे कारणेतिणे हेते महीजजाणीकरीने अहोभव्यप्राणिन्जिमपूर्व कयौछे तिमहौंजफलछे घणाद्रीनेअनुकूल * गमताएतलेसुहावताभलालागताएवोजांणीने सगलाहीविषयानेविखेछे वरतवोकाईप्रवर्तनोजेने नहौंहेकाईकहताक्यं हीनही 諾將帶蒂蒂諾諾諾諾器器张带端端部带器端 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी. १०२ सूत्र भाषा \諜報쀼裝非非業報鵲쀼羆非報裝袋非非非非 र्शनमित्याह सम्भू तोजातोऽण्डकात् जन्तुयोनिविशेषात्लोक: चितिजलानलानिलयनतरनार किना कितिर्यद्रूपः तथास्वयंभुवाब्रह्म णाखयंचात्मना निमि तोविहितः तत्राण्डकप्रभूतभुवनवादिनामतमित्यमाचक्षतेपुव्य' आसिजगमिगं पंचमहम् भुयवज्जियगभीरंगण वजलेणं महष्यमाणं तर्हिचंड १ योईपरं परेगंधोलंतं त्यिउसुदूरकालं पुट्ट दुभागजायं च भूमीयसंवृत्तं २ तत्यसुरासुरनारगस मणुयसचउप्पयंजगंसव्यं उप्पणंभणियमिगं वंभंदुपुराणसत्यम्मि नथा स्वयम्भू निर्मितजगद्दादिनोभगति आमीदिदंतमोभूतमप्रज्ञात मलक्षणं अवित मविज्ञेयं प्रसुप्तमिव सर्वतः ३ तस्मिन्न कार्णवीभूतेनष्टे स्थावरजङ्गमेनष्टामरन रेचैव प्रगष्टोरगराचसेर केवलं गहरी मंपित्रितियं कुदंशणं असज्भाववादिणोपणवेंति मूंढासंभू श्रोचंड काउलोकोसयंभूणासयंचनिम्मि होहेद्र किरियाने विषेपापतेनथीछे जिहा इगपरेकहियोसुहगुरुतिणे नास्तिकवादिमिथ्यात्वीयोजिकोजीवति कोही जहांवाम लोकवादीजेलोकनोसरूपउपराउंवदेकदूम एहीपिणजोदू वीतियंकचित वीजोएणे कुदरसणग्लोटादरसणनी कुमतभावनाना बोलणहारमहाचसंयतोऽविरतीजीव प्ररूपेनिजेच्छाइ ढकहतामूर्खछे ऊपनोएतले प्रगब्धौ ई डाथकोएलोकएहवीप्ररूपणानाकर Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ न भतेमहाभतवियजिते अचिंत्यात्माविभुस्तत्र शयानस्तप्यते तपः तत्र तस्यशयानस्य नाभः पनविनिर्गतं तरुणरविमण्डलनिभहृद्य * काचन कर्णिकं४ तस्मिन्पद्म भगवान् दण्डीयज्ञोपवीतसंयुक्तः ब्रह्मातलोत्पन्नास्तेन जगन्मातरः सृष्टाः५ अदितिःसरसंधानादितिर मुराणा मनुमनुष्याणा वनिताविहङ्गमाना भातासर्वप्रकाराणा नकुलादीनां कसरीसृपाणा सुलसामाताचनागजातीनांसुरभि अतुप्पदानामिला पुन:सर्ववोजानामिति एवमुक्तकमेणमेतदनन्तरोदितंवस्तुअलीकंभ्रान्तजानिभिः प्ररूपितत्वात् तथाप्रजापतिना लोकप्रभुणा ईश्वरेणच महेश्वरेण कृतं विहितमिति केचिद्वादिनो वदन्तीति प्रकृतंभणंति चेश्वरवादिन: वुद्धिमत्कारणपूर्वकंजगत् ओएवंएतेअलियंपयावईणाईस्सरेणयकयत्ति केईएवं वित्त मयभूयाणसयंचनिश्मिनो कसिणमेवय णहारजे ब्रह्मायेआपणपेनीपजाव्यौ वहस्तेरन्यौ वनाव्यौछे साखतोकौधोछेजेहने एणेप्रकारे पूर्वोक्तहखावादवोले तेहवातेही प्रवादीब्रह्माचतुर्मुखतिणेकरीनिपज्योए ईश्वरमहेश्वरमहादेवतिणे कौधोएहवोकर्मएइवीकहै केईएकजीवमकई जिकै यिष्ण म * यजगत्रयछे ऐसीवोलै भूतानेशदूकडेकरीनेनिर्मितरचितछे एतलेभूतबादीभूतषखाणे? संपूर्ण प्रात्माछे एकनित्यखरूपजिहाछे जग 器装器涂装諾器漆器蹤器器杂諾諾器装器蹤器 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० १०४ MEMANANE संस्थानविशेषयुक्तत्वाहृटादिवदिति कुदर्शनताचास्य वल्मीकबुद्बुदादिभिर्चेतो नैकान्तिकत्वात् कुलालादित्यस्य बुद्धिमत्कारणस्य साधनेनचेष्टविघातकारियादिति तथाएवं यथेश्वरकृतं तथाविष्णु मयं विश्वात्मकं सत्समेयचजगदिति केचिददन्तीति प्रकृतंभ ंति चएतन्मतावलंत्रिनो जलेविष्णु, स्यले विष्णु विष्णु पर्वतमस्तके ज्वालमालाकुले विष्णु सर्वविष्णु मयंजगत् तथा पचंचष्टथिवीपार्थवाख ग्निजलमध्यहं वनस्पतिगतश्चाहं सर्वभूतगतोप्यहं सोकिलज तयसमुत्येगुदए गन्नवं मिलोगंमि वीतीपरंपरेण घोलंतोउदयमज्म मि सकिलमार्कण्डऋपिमिच्छर मोतसथावरपासुरनर तिरिक्खजोगीयं एगन्नवं जगमिम भूयविवज्जियं गहरं एवं विजगं मीपिच्छ नग्गोहपायवंसहमामंदरगिरिंचतुंगंमहासमुह व विच्छिन्नंसंधमितग्ममयणं श्रच्छदूतरवाल उमणभिरामोविष्णु रित्यर्थः संचिट्टोसह डउभिउकोमलकु ंचियसुकेसो हत्योपसारियोमे महरिसिंगो एहिवच्छभ णिश्रयखंधे ममं विलासमामरिहिसि उदयवुढीएतेणयघेत्तुं हत्य मिलिओसोरिसीतश्रतस्वपिच्छदू उदरं मिजयस सेलवणकाराणं सव्यं ति पुनः सृष्टिकालेविष्णु नास्सृष्टंफुदर्शनताचास्य प्रतीतेवा धेत्वात् तथाएवंवक्ष्यमाणन्यायेन एवे केचन श्रात्माद्वैतवाद्यादयोवदंति मृपायलीकं यदुतएक आत्मातदुक्तं एकएवहि भूतात्मा भूते२ व्यव स्थितः एकधावडवाचैव दृथ्यते जलचंद्रवत् तथापुरुष एवेदग्निं सर्वयद्भूत यच भाव्यमित्यादिकुर्यनता चास्य सकललोक विलोक्यमानभे KKHARE Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FEVE 스 दनिवन्धनव्यवहारोच्छेदमसङ्गात् तथाअकारकः सुखहेतुना पुण्यपापकर्मणामकतमित्यन्ये वदन्ति श्रमूर्त्तत्वनित्यत्वाभ्या का पत्तेरिति कुदर्शनताचास्य संसार्यात्मनो मूर्त्तत्वेनपरिणामित्वेन च कर्त्तत्वोपपत्तेरकर्त्तत्वेचाकृताभ्यागमप्रसङ्गात् तथावेदकच प्रकृत जनितस्य सुकृतदुःकृतस्यच प्रतिविवोदयन्यायेन भोक्ताअमूर्त्तत्वेहि कदाचिदपि वेदकता नयुक्ताकाशस्य चेति कुदर्शनताचास्य तथा सुकृतदुःकृतस्यच कर्मणः करणानीन्द्रियाणि कारणानि है हतवः सर्वथा सर्वप्रकारैः सर्वत्रच देशेकाले चनवस्त्वन्तरंकारण मितिभावः करणान्येकादशतत्र वाक्पाणिपादं पायूपस्यलक्षणानि पंचकर्मेन्द्रियाणि स्पर्शनादीनित पंचबुद्धीन्द्रियाणि एकादशंचमनइतियां जगतिकेई एवमेकेवर्दतिमोसएको आया कारकावेदको यसुकयस्मय दुक्खरस यकर णानिकारणाणि तमाछेकेईएकजीवजिकेतिके दूणोपरेकेइक है एकजीवडाइम बोलेएम्टषावादले ग्रात्मा के हवो आप अमूर्त्ती भलीतथामाडुईकि यानेपणिअणकीधोसुखदुःखवदियेभोगवियेएतले सुकृतरूडो कहिये भलोसमीचीननौंको अदभुतशोभणीकसदाहीनरमणीकपाडुयो. कर्म्मा महाअनिष्टखराववुरोदरिद्र हास्या र दर्शनीय करणानिकहियेदं द्रियातेइ ने जीपवीकाईजीवी तेहनां कारणानि कहताका SUK Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटी० चाचेतनावस्थायामकारकत्वात्पुरुषस्यैव कारकत्वेन कुदर्शनत्वमस्य तथानित्यचासौयदाच नेनंछिदतिशस्त्राणि नैनंदक्षतिपावकः नचैनं को दयन्यापो नोपयतिमारुत: अच्छिद्योयमभिद्योयममूर्तीयं सनातनइति असञ्चैतदेकान्त नित्यत्वेहि सुखदुःखबन्धमोक्षा दाभावप्रसङ्गात् तयानि क्रियसर्वव्यापित्वेनावकाथाभावागगनागमनादिक्रियावर्जितससच्चैतदेहमानोपलभ्यमानतद्गुणत्वेनतविय तत्वात् तथानिर्गुगाच सत्वरजस्तमोलक्षणगुणत्रयव्यतिरिक्तत्वात् प्रकृतेरेया ते गुगणाइति यदाइ अक निर्गुणोभोक्तामात्माकपि # लदर्शनइति असिइंचास्यसर्वथा निर्गुणत्वचैतन्य पुरुपस्य स्वरूपमित्यभ्युपगमात् तथाअणुवलेपत्ति जानुलेपकः कर्मरन्धनरहितः यसव्यहासव्व हिवाणिच्चोयणिक्कियो निग्गुणोय अणोवलेवोत्तियवियएवमाहंसुगसम्भावजिपि रणहेवतिकेजीनएतावतासगलारोकारण सर्वथासर्वप्रकारकरिइंद्रितीजछेसगलाप्रकारेकरीने सदासर्वदाकाललगिणिञ्चोकचिये a नित्यशासतोछ जिकोतिको फियाकरीनेरहित जिकेतिक नित्यसत्यरजसासोचीज रूपगुणरहित कर्मपंधतिणेकरीनेछे रहित HE त्यादिकपात्मानोखरूपर एगीप्रकारकरीने अद्वैतवादीयोले अश्तोअरथएतले अप्रगटछे इगोमनुष्यनेलोकनेविपे जीकोकाईकळे 未提諾素养盖益諾誰說燕諾諾統 भाषा Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ आइचयस्मान्नवध्यतेनापिमुच्यतेनापिसंसरसंसरतिबध्यतेमुच्यतेचनानाश्रयाप्रकृरितिप्रसञ्चेतन्मु क्तामुक्तयोरेवमविशेषप्रसङ्गात्पाठा तरंयन्नोवलेवउत्तिात्रयन्यवापरोलेपन:कर्मवन्धनादिति एतदप्यसत कयश्चिदिति शब्दानुपादानात् इत्यपिच इतिरूपप्रदर्शने अपि चेतिअलीकवादान्तरसमुच्चयार्थ: तथाएवंवक्ष्यमाणप्रकारेणासुत्ति अच्यतेस्मअसभ्भावममंतमयं वदुतयदपि यदेवसामान्यत:सर्व मित्यर्थःइहास्मिन् किञ्चिदविवक्षितविशेष जीवलोके मर्त्यलोके दृश्यते सुकृतंवायास्तिकमतेन सुकृतफलं सुग्यमित्यर्थः दुकृतंवादकत फलंदुःखमित्यर्थः एततजइच्छाएवत्ति यहच्छयावा खभावेनवापि देवकः प्रभावतोषापि विधिसामर्थ्यतोवापि भवतिनपुरुषकार:कर्म वाहिताहितनिमित्तमिति भावस्तत्र अनभिसंधिपूर्षिकार्थप्राप्तियच्छापच्यतेच अतर्कितोपस्थितमेवं सर्वचित्र जनानासुखदु:खजातं एहिंकिंचिजीवलोके दौसंतिसुकर्यवाटुक्कयंवा एवंजदिच्छाएवा सहावेणवापि दयिववप्मभावनो 端装装器带端装諾諾諾装器器装器装张浩带 तिकोजीवलोकनेविषे दिशेछेप्रम चरछे तेहिजकीधारूडाकरमहे पाडुवाकरमकीधानोफलजिको एणोपरे अचिंतव्यो अकस्मात्पणेथा येजिहा स्वभावेकरीनेजसर्वथाइ सर्वप्रकारे दैवतेहनेअभिप्राये प्रभावेकरीसर्वथाइ सवैप्रकारकरीनेभवतिकहता Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अ०टी० १०८ सन ܬ भाषा FE काकस्यतालेन यथाभिघातोन बुद्धिपूर्वोत्ररथाभिमानः तथासत्यंपिशाचास्मवने वसामो भेरीकराग्रैरपि नस्प शाम: यदृच्छयासिद्ध्यति लोकयात्राभेरौंपिशाचपरिताडयन्तीतिस्वभावः पुनः वस्तुनः खतएवतथापरिणतितंभावः उक्त' चकः कण्टकानां प्रकरोतितैक्ष्णविचित्र भावंमृगपक्षिणाच खभावतः सर्वमिदं प्रवृत्तं नकामचारोऽस्ति कुतः प्रयत्न इति दैवतुविधिरिति लौकिका भाषा तत्रोक्त प्राप्तव्यमर्थं लभतेमनुष्यकिंकारणं दैवमलंघनीयं तस्मान्नशोचामिनविस्मयोमे यदसादीयं नहितत्परेषं तथाद्वीपादन्यस्मादपिमध्यादपिजलनिधे दिशोष्यतात् आनीयझटितिघटयति विधिरभिमतमभिमुखीभूतइति प्रसद्भूतताचात्र प्रत्येकमेषां जिनमतप्रतिकुष्टत्वात्तथाहिका लोहानियई पुव्यकथंपुरिसकारणे गंतामिच्छत्त तेचेव श्रवसमासओड ति सम्मत्तमिति तथानास्ति नविद्यतेतत्रलोके किंचिच्छुभं वाविभवतिनत्य त्थि किंचिकयकतत्तंलक्खणविहांण नौतियकारियाएवं केद्रजं मंतिइड्डीरससायगा होवेजिका नथीचा किंचिकहता काई ककृतकपुरुषाकारनों कीधोनयी परमार्थवस्तुनोजे रख रूपये विविधप्रकार नासुखदुःखभवि तव्यताभावकरणहारजाणिवा एमडीज एग्रोप्रकारे केतला एक कुदर्शनीयोले इमरिहीगारवशातागारवर सगार व सातारोगारवके * Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mm噐業柒柒柒餮惴柒柒銎 मशुभंवातकंपुरुषकारनिष्पन्नकृतंच कार्यप्रयोजनमित्यर्थः पाठान्तरेणनत्यिकिं चिकयक्तित्तं तत्रतत्वंवस्तुखरूपमितितथा लक्षणानि वस्तुस्वरूपाणि विविधाश्चभेदालचणविधास्तासांलक्षणविधानं नियतश्वस्वभावविशेषश्च कारिकाकर्त्तासाच पदार्थानामवश्यतयातद्ययाभ वनेप्रयोजयित्रीभवितव्यतेत्यर्थः अन्येत्वार्यतः मुद्गादीनांराद्दिस्वभावत्वमितरद्वातस्वभावः यञ्चराद्दावपिनियतरसत्वं नशाल्यादिरसता सानियभिरिति नहिभवति यन्नभाव्य भवतिचभाव्यं विनापि यत्न न करतलगतमपिनभ्यतियस्यतुभवितव्यतानास्ति सत्यताचास्य पूर्ववद्दा एवमित्युक्तप्रकारेण केचिन्नास्तिकादयो जल्पन्ति ऋद्धि रससातगौरवपराः ऋध्यादिषु गौरवमादरस्तत्प्रधानाइत्यर्थः वचवः प्रभूताःकरणालसाश्चरणाल साधर्म्म प्रत्यनुद्यमाखस्य परेषांचचित्ताश्वासनिमित्तमितिभावः तथाप्ररूपयंतिधर्मा विमर्शकेण धर्मविचा रखपराबहवे करणार्लंसा पति धम्मवोमंसएणमो अवरे हमारा अभक्वाभ गारवकहिदू'गरवजिको तत्परतेनेषणांचादरवानेविषे चालसूलद्यमरहित क्रियाकरवानेविषे इसोमरूपेजिके धर्मतेन विचार याई महाअसावधान है जिके म्टषावोले अनेराहीजलोकते अधम अंगीकारकरते राजनीविरुद्धकरेछे जिकेतिके असत्यतथापरना १० BEEN SEEEEEEEEEEE Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टी० * रणेनमोसन्ति सपापारमार्थिकधर्ममपि स्वबुद्दिविलसितेनाधर्म स्थापयन्तिएतविपर्ययश्चेतिभाव: इइच संसारमोचकादयोनिदर्शन ११० ई मिति तथाअपरेकेचनअधमत: अधर्म मगीतत्य राजदुष्ट'पविरुद्ध अभिमरोयमित्यादिकं अभ्याख्यानं परस्याभिमुखं दूपणयचनं भणति त्रुवतेपलीकमसत्य अभ्याख्यानमेव दर्शयितमाह चौरति भणतीति प्रकृतं कंप्रतीत्याह प्रचौर्यकुर्वन्तंचौरतामकुर्वाणमि त्यर्थः तयाडामरिको विग्रहकारीत्यपि चेतिसमुच्चये भयंतीति प्रकृतमेवएमेवत्ति एवमेवचौरादिकं प्रयोजनविनवकथं भूतं पुरुषप्रती त्याह उदासीनडामरादीनामकारणं तथादुःशीलइतिच हेतो:परदारान् गच्छतीत्येवमभ्याख्यानेनमलिनयन्ति पाशयंतीशीलकलि तंसुशीलतया परिहारविरतं तथाअयमपि नकेवलं सएवगुरुतल्पकइति दुर्विनौतइति अन्येकेचन म्हषावादिनः एवमेव नि:प्रयोजन तिअलियचोरोत्ति अचोरियकरेंति १ डमराम्रोत्ति वियईमेवउदासौण दुसौलोत्तियपरदारंग Vई दोषनेउघाडेवोलेकहेएचवाभणंति अलीकटतिकोहीजछे चोरीतस्कराईकरताने चोरीयकरताप्रते दूमकहेएचौरतस्करछे एविग्र हनोकरणहारजाणिवोजोअपिकहिये निश्चयेकरीएहवोयविरोधीउदाशीप्रतेकहे उदासीनतरदुशीलीयोकाकुशीलीयोदुराचारी Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 對諜影器業樂業装器然鬆樂器器装 भणंतिउपन्नतः विध्वंसयंत: तहत्तिकोत्यादिकमिति गम्यतेतथा मित्रकलवाणिवते सहदारान् भजते अयमपि नकेवलमसौपुनः लुप्तधर्माविगतधर्म इति मौवित्ति अयममिविशम्भपातकः पापकर्मकारीति वक्तव्य अकर्मकारीखभमिकानचितकर्मकारीअगम्यगामी च्छ तित्ति मइलिंति सौलकलियं अयंपिगुरुतप्पोत्ति अणेएवमेवभणति उवहणंति मित्तकलत्ता इसेवति अयंपिलुत्तधम्मोइमोविवीसंभघायवरोपावकम्मकारीअकम्मकारी अगम्मगामौअयंदुरप्या . महाभ्रष्टछेजिकोतिकोहीजपरदारापराई स्त्रीतहनेपामेजायेगच्छतिदूसोक्रियापदछे तिको भलीनकरेखराबकरेसोपारतध्यांनी योभलोजोशीयलवानपुरुषछेतेहप्रतिएतलेशीलवंतशीलयुक्तयोडविनीतपुणकहितावलौछे प्रत्यक्षप्रमाणवक्षमाणागलिनिकोछेतिको हौज अनेराकहितांअवरकेईकषावादियाछे जिकेहीनसोभणतिकहे व्रततथाकीर्ति नेहणेविध्व' से मित्रपोतानो कलत्रकहिदूं स्त्रीप्रति मेवेभोगवेजिके अयंकहियेयोधर्मथकीभ्रष्टकरे लुप्तधर्मजो एहीनपुरूषनिके विश्वासनीने घातकीछे काइके विश्वासघाती योपापकर्मनोकरणहार निकेतिके पावकम्मकारी एपुरुषलोकविरुद्धधर्म नोकरणहार भगिनौंपुत्रीसाथे कुशीलसेवेळेजिके घूमे Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी. ११२ छत्र भाषा भगिन्याद्यभिगन्ता अयंदुरात्मा बएस पावगेसुत्ति बहुभिचपातकैर्युक्तइत्येवं जल्प' ति मत्सरिणइतिव्यक्त' भद्रकेवा निर्दोषेते पावाली कवादिना विनयादिगुणयुक्त पुरुषेवाशन्दभद्रकेवा एवंजपन्तीति प्रक्रमः किंभूतास्तेइत्याह गुण उपकारः कीर्त्तिप्रसिद्धःस्रशः प्रीति: परलोको जन्मान्तरं एतेषुनिः पिपासा निराकांचा एतेतथा एवमुक्तक्रमेण तेऽलीकवचनदच्चाः परदोपोत्पादनप्रसक्तावेष्टयन्तौति पद त्रयंव्यक्तं प्रचतिकवीजेन यच्चयेण दुःखहेतुनेत्यर्थ: चात्मानंखं कम्म बंधनेन प्रतीतेन सुरत्तिमुखमेवचरिः शत्रुरनर्थकारित्वाद्यषां वहुए सुयपातगे सुजुत्तोत्ति एवंजंपंतिमच्छरीमह्केवागुणकित्तिनेह पर लोगनिष्पिवासाएवं एते लियत्रयणदक्वा परदोसुप्पायणसं सत्तावेढें तिक्वयियवीरणं श्रम्माणकम्मबंधणेणमुहरी असमि दुष्टात्मानोस्यूं कहिवो ऐसोषणांहीजहे तिणेकरीउद्दिस्य है पातिककहिये पापचौर्यादिकतेणेकरीसंयुक्त दूणीपरेद् सीतरेआलमने पंपालवोले मत्सरीअहंकारीयो भद्रककेतानिर्दोषदोपनरहित उपगारीयोकीर्त्तिस्र हीनिजकीर्त्तिनोस्त्र हीजो परलोकनेविषेनिर पिपासो काईके ग्रकंख्यानहीवांछान हीइति एहवातिकणनेहीजएसंबंध हे अलीकजेस्टोवचनते हनेमांहिनिपुणते दचडाहाजोपर तत्रत: Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 柒柒柒柒柒鞴器 तेमुखारया असमीचितप्रलापिन: पर्यालोचितानर्थकवादिनः निक्षेपान्मासका नपहरति परस्यसम्बन्धिनि सर्थेद्रव्य ग्रथितग्टज्वा: अत्यन्तग्टद्धिमन्तः तथाअभियुजतेच योजयन्तिच परमसद्धि पणैरिति गम्यंतथा सुखाच कुर्वन्ति कूडसाचात्यमितिव्यक्त' तथाजी वानामहितकारिणः अर्यालीकंच द्रव्यार्थमसत्य भणंतीति योगः कन्यालीकंच कुमारीविपयमसत्य भूग्यलीकंच प्रतीतंतथागवा क्खियप्पलावौनिक्खेवे अवहरति परस्मत्थ मिगढियगिद्धा श्रभिज्जुनित्तियपरं असंत हिंडाय जीवमतिजिकेदोपउपजावाने विषेप्रसक्तगमे तेहने निर्दोषने सदोपकरीवोलेजिके जीवडादूसा आपणपणोवीटेंश्रचयदुःखनोयोनकहितां कारणछेएतलेस्यूकेआपणआत मानेकम्मबंधणकहीयेने कर्मबंधने करीवीयोकु णमुखहे वैरी चरीजिणरोते अविमास्यावचनविनाविश्वा स्यावचनतेहनाबोलणहार थापणिमोसोतेहप्रति अवहरति कहिताअपहरेकरेजिकेपरस्य करतांप र जीवनोनोअर्थधनते ग्टङ ता आसक्तचित्तालयली जीवा परनेपरजीवप्रतिजिकेजीवजोडेमेरेद्रस्याजिकेसत्त्वानीवाचकतादूषणसंघातेकरी दूषितने लोभीयाकरे लोभीयाज्वायकाइणकार्य्यने जिकेकरे कूडीकुटीकुटीसाखिद्येवे जिकेनरमानवीइस्यामहाकर्मनांकरणहार साखझूठी देवेएताव K Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. १२४ 器業涨涨涨涨涨涨米糕業蒸蒸米糕機器業张器 लोकंचप्रतीतगुरुकवादर स्वस्थ जिहाच्छदाद्यनर्थकरं परेपाच गाढोपतापादिहेतु भणतिभाषतेह कन्यादिभिःपदैहि पदा पद चतःपदजातयः उपलक्षणत्वेन संग्टहीताद्रष्टव्याकथंभूतं तदित्याच अधरगतिगमनं अधोगतिगमनकारणं यन्यदपिचोक्तव्यतिरिक्त जातिरूपकुलशीलानि प्रत्ययकारणं यस्यतत्तथातञ्चमायया निराणंचनिहतगुण निपुणंचवा इतिसमासः तत्रजाति कुलेमातापिट पक्षोतवेतकंच पायोऽलोकं संभवति यतो जात्यादिदोषात्केचिदलीकवादिनो भवन्ति रूपमारुतिशीलं खभावात्प्रत्ययन्तु भवत्येव करेंति कूडसखित्तणं असच्चा अत्यालियंचकन्नालियंच भोमालियंच तहागवालीयंच गस्यभणं तिअहरगतिगमणं अणंपियजाइरूवकुलसीलपञ्चवमाया निगुणंचवलापिसणं परमभेदकमसं ताको जीवनेमचितकारीयाअसत्या अर्थकहियेद्रव्यनेकाजिमलीकमहामोटकूझठतेबोलेछे एतलेखोटोकरेके कन्यालीकते न्यानेकाजेयलीककहियेझठकहै वोलेजलपेलवे भूमालीकतेस्य जेभौमनेकाजिअलीककहतांमठो बोलयोतेचिजतिमजगायममुखच तुप्पदजानवरायीमलीकजोझूठनोवोलऊ तेएतले कूडकहयोगिरवोतमोटोझूठतिकोभणतिवोले अधरगतिगमननेक्याजेनरकादि भाषा Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रशंसा निन्दाविषयत्वेनवा जात्यादीनामलीकप्रत्ययता भाव नीयेति कथम्भ तास्ते चपलामनश्चापल्यादिना किम्भूतं तत्मिशुनं पर दोषाविष्करणरूपं परमार्थभेदकं मोक्षं प्रतिघातकं असंतगंति असत्कमविद्यमानार्थमसत्यमित्यर्थः असत्वकंवा सत्वहीनं विद्वेष्यम प्रियं अनर्थकारकं पुरुषार्थोपघातकं पापकर्ममूलं क्लिष्टज्ञानावरणादिवीज दुष्टमसम्यक् दृष्टंनर्शनं यत्रतद् दृष्टं दुष्ट श्रुतंश्रवणंयत्रत तनास्ति सुणितंज्ञानंयत्रतदमुणितंनिर्लज्ज लज्जारहितं लोकगईणीयंप्रतीतंबधबन्धपरिलो शवडलं तत्रवधोययादिभिःताडनं बन्धः तकविहसमणत्यकारकं पावकम्ममूलं दुदिठ्ठदस्यत्रमुणियं निल्लज्जलोगगरहिणिज्ज बहबंधपरि कगतिजावानोकारण अनेराकक्षता औरपुणजातिरूपकुलशीलप्रत्ययकारणकै जेहनोएतलेजातिरूपकुलशीलनीरागद्देषे करीनिंद्या प्रशंसारी स्तुतिकरे मायाकरीनर निरगुणएहवोवोलेचपलचंचलकायादिकेकरी पिशुनतेचुगलीकरणी मोक्षनोपरमारथप्रतिधात कवटमारु अप्रतीतिनोउपजावणहार देपवंतअनर्थनोकरणहारकहितातेहनो करताकरणयालो पापकर्म मिलजडजांणनी मृषावादीनोदीठोदुष्टपुण साभलिवोजेसणिवोपणदुष्ट जानजाननेहने विषनधी निरलज्जलाजजेहनेनही लोकमाहिं गरहणयोग 端端諾需带带带諾諾蒙蒂蒂端議器 HERE Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटी. विधमनर्थहेतृत्वात् अपमई मुपवर्त्तनं आत्मन: परस्यच कुर्वन्ति एवमेवअधिपुर्वकंजपतोभाषमाणा एतदेवाच महिषान्म्पूकरा ११८ चप्रतीतान् साधयन्ति प्रतिपादयन्ति घातकानां तशिकाययप्रथयरोहितांच साधयन्ति वागुरिणां यादय आटव्याचतुष्पदविणे पावागुरामगन्धनं साएषामस्ति तेवायरिणः तितिरवर्तकलावकाच कपिंजलकपोतकार पक्षिविशेषान् साधयन्ति शकुनेनश्येना विहअन्नत्यं अवम अप्पणोपरस्सयकरेंति एवमेवजंयमाणा महिसेसूकरेय साहितिघायकाणं ससपसवरोहिएयसाहितिवागुराण तित्तिखट्टकं लावकेय कविजलकवोयकेयसाहीति सउणोणं विणहारजेपोतेतेहमावर्तवीजानेवीवेवक्षोतविधे घणेप्रकारेकरीने अनर्थ नोकारणई जिको उपमर्दनमर्दवो जोआपणीया 23 भाषा माने परनीआत्मानेकरेजिकेजीवडापापीयादुष्टात्मा इणीपरेहीज वोलताथकाजिकेपापीया महिषभेसाकृष्ण सूकरसूयरतेहनाजो हे घातकविणासणहारतेइने कहे अमुकडेनामे सासूकरछजिहाशशलाखरगोस पसुपटवीनाजीवगवयकहिरोझजंगलीएतला EC प्रतिसाहेनिकेवागुरीनेजणावेकहे तीतरजीवजिकेसगुण वटेरतरुवासीलावकहोलाप्रमुखजिके कपिंजलतेपंखीविशेषकपोतकबूतर MEENARENERARMEHERE 器漲漲業养养業雜誌器器器带器器器器。 romart Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器擺装器然鬆器器带業業諾器樂器器器器器繫器裝 दिना मृगयाकुर्वन्तीति शाकुनिकारोषा सउगीणमितिच प्राकृतत्वात् झपमकरान् कच्छपाञ्चजलचरविशेषान् साधयन्ति मत्स्या र पण्य येषातेमासिकास्पा शंखकत्ति संखा:प्रतीता अंकाचरूढिगस्या अतस्तान्क्षुल्लकाच कपर्दकान् साधयन्ति मकराइवमकरा जलविहारित्वाद्दीवरास्तेषा पाठान्तरे मनिराणामार्गयता तगवेविणां अजगरगोनसमंडलिदर्वीकरमुकुलिनचसाधयन्तितत्र अजग र रादय: उरगविशेषाः दीवाराफणामतः मुफुलिनसदितरे यालान् जगान् पातीति व्यालपास्तविद्यते येषांतेप्यालपिनः तेषा झसमगरकच्छभेयसाहितिमच्छियाणं संखके कुल्लएय साहितिमकराणं अयगरगोणसमंडिलिद बौकरमउलीयसाहिति वालियाणं गोहासेहायसल्लग सरडकेय साहितिलुद्धगाणं गयकुलवान * प्रसिद्धहीहै पंखीनाविनायकरतेइनेकदै शकुनीनेकहेजेएपंखीनेमारे माछलाने मगरमच्छविशेष काछियानेविणामे तेहनेकहेमा छलावेचीयाजीविकाकरेजिकेजेशंखजलचरविशेष कोडामोटाकपदकाजे कहेसाहेइस्याजिनीवमकराधीवरजिकेहीज अजगर जोव्यालहेडू गोणससर्पनीजाति मंडलीसर्पविशेष दर्वीकरफणकरेजिके फणरहितजोसर्पजिके कईसाहेणेप्रकारे भुजंगमने 装装装装諾諾装装装器業業諮器器業器器潔器 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. 發證機器雜談談能养养能器器機器器器雞腿式 अथवा व्यालयानामत्र मारुतत्वेन वालवीति प्रतिपादितंवाचनान्तरे वालियाणंति दृश्यते तत्रव्यालेश्चरन्तीति वैयालिकानामिति तथागोधा सेहाच शल्यकारटकाश्च साधयति लब्धकानांगोधादयोभजपरिसर्पविशेषाः शरटकाः कृकलाथा:गजकुलवानरकुलानि चसाधयन्ति पाशिकाना कुटंबं यूथमित्यर्थः पाशेनयन्धनविशेषेण चरन्तीति पाशिकास्तेषा तथा शुकाःकौरा: वहिणोमयूरा:मदन शाला: शारिकाः कोकिला परभृता इंसाप्रतीतास्तेषां यानिकुलानि रन्दानितानि तथा सारसाश्च साधयन्ति पोपकाणा पक्षिपोष काणामित्यर्थः तथावधस्ताडनं बन्धः संयमनं यातनंच कदर्थनमिति समाहारइन्दः तच्चसाधयन्ति गौल्मिकाना गुप्तिपालानां तथा रकुलेयसाहितिपासियाणंसुकवरहिणमयणसाल कोइलहंसकुले सारसेय साहितिपोसगाणंबध बंधजायणंचसाहिति गोमियाणंधणधन्नगवेलएय साहितितक्कराणं गामेनगरपट्टणेयसाहितिचा पालितेगारडीनेकहेगोहजंतूविशेष सेहलोजीवविशेष सल्लकजीवविशेष सरडकाकिडोजानवरविशेष कसैसाइएतले ते तेहना विनाशकनेलब्धक हाथीनाकुलटोलापरिवार वानरनांकुलगणपरिवारजेहनोविशेषछे कहेसाहजिकेतिके जेपासमांडीजीवनेवांधे EGI भाषा Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - धनधान्यगवेलकांच साधयन्ति तस्कराणामिति प्रतीतं किंतु गावोवलीवर्ड सुरभयएलकाः उरचाः तथाग्रामनगरपत्तनानि साध * यन्ति चोरिकाणा नकरं करवजित पत्तनंद्विविधं जलपत्तनं स्थलपत्तनंच यत्रजलपथेन भाण्डानामागमस्तदाद्य यत्रचस्थलपथे . तदितरत् चौरिकाणा प्रणिधिपुस्थाणा तयापार पर्यन्ते मार्गघातिकागन्तणा इनपारघातिकापंथपाइयत्ति पथिमार्गे अर्ज पथे । * इत्यर्य: पातिकागन्तणाहननं पथिधातकाअनयोहोत साधयन्तिच ग्रन्यिभेदाना चौरविशेषाणा कृताचचौरिका चोरणनगर 端許諾諾带带带带带带带 रियाणंपारघातियपंथषातियानो साहिति गंथिभयाणं कयंचचोरियं णगरगुत्तियाणंसाहितिल । छे तोतासूयडा मयूरकहिये मोरकेकीनामेमयणशालामयणाकावरिजीवविशेषकोईकहे कोकिलजोवशंतऋतुमेप्रगटलवे इंसकहि * येमरालतेजनाकुलटोलागण सारसकौचजीवविशेषकोईक कहेसाहेजिके तेइनेसो जोएहनांपोसनेवालातेहनेकहे वतावेहें दंडादिकदेवे रासडीयवाधे कदयनाकरेजितेहनीएतलेहिंसक कहेसाहे तेप्रतितिकेकहेवतावे गोवालाग्रहीरजातिनाजिके 10 निमदोरादिके शाल्यादिक गायतथाछालीप्रमुखनेहणे कहेसाहंसाके चोरनेतसकरनेवताव ग्रामेगामे नयरनगरपर पाटण Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० गुप्तिकाना नगररक्षिकाणां साधयतीतिवर्तते तथा लाञ्छनंकर्णादिकल्पना कनादिभिर्निर्लान्छनं वर्चितकरण धमणंति भानं १२२ महिष्यादीना वायुपरणदोहनं प्रतीतपोषणं यवसादिदानतः पुष्टीकरणं वननंवत्सस्थान्यमातरियोजनं दुवणति दुवनमुपतापन न मित्यर्थः वाइनं शकटाद्या कर्षणएतदादिकानि अनुष्ठानानि साधयन्तिवहनि गौमिकाना गोमता तथा धातुगैरिकंधातवो लोहा दयः मणयश्चन्द्रकान्ताद्याशिला दृषदः प्रवालानि विद्रुमाणिरत्नानि कर्कतनादीनितेपामाकराखानयस्तान् साधयत्याकरिणाप्राक 器辨識器器器 ___छणनिल्लछणधमणदहणपोसणवणणदुमणवाहणादियाई साहितिबहुणिगोमियाणंधाउमणि 端端端諾論柴點點带端端端端紫器潔器 नाभेदजलपाटणथलपाटण कहेसाहेजिके चारक हेरूतिणांनवतावे अटवीनोपारपामानेली'तेइने अईमार्गेजेवाटपाडेतेइने * कहे कहेसाहेइसोजिको गाठिोडिलीयेइस्यागंठकट्टा किणीहेकेकीधाइस्या चोरीतेजागीने कोटवालनेजणावीनेजिकेकरैतसक राई कहेसाहेएतावताकहे लंकणकर्णादिकनोकापवो निरलंछणनपुंसकनोकरवोरोगायप्रसुरखनेवायुनोपरवो दृहिवोइसो चारि वोपुष्टकरिवो वाछडामोललेभला दमवोसंतापवोजे गाडलादिकेवाग्विोणनेवहिलने कहेसाहे एतलेजोघणागोवालअहीरनेवाल्हे Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器端带諾諾諾諾器器端黑黑黑黑 रखना पुणे त्यादिवाक्य प्रतीतं नवरं विधिप्रकारे तत्र अर्थश्चमल्यमानं मधुकोषकाच क्षौद्रोत्पत्तिस्थानान अर्थमधुकोशकास्तान् साधयन्ति वनवराणा पुलीन्द्राणा तथा यन्त्राणि उच्चाटनाद्यर्थ करलेखनप्रकारान् जलसंग्रामादियन्वाणि वा उदाहरन्तीतियोग: विषाणिस्थावरजंगमभेदानि हालाहलानि भूलकर्ममूलादिप्रतोगयोगर्भपातनादि आहेवणत्ति आक्षेपणं पुरक्षोभादिकरणं पाठा न्तरेण आहिव्वणंति चाहित्यं अस्तित्व ठान्तरेण अविंधणंति पाव्यधनं मन्त्रावेशनमित्यर्थः पाभियोग्यं वशीकरणादि सिलपवाल रयणागरेयसाहिति आगरीणं पुष्कविहिंच फलविहिंचसाहितिमालियाणं अग्धम हुकोसएयसाहिति वणचराणं जंताई बिसाई मूलकंमाहेवण आभिदोसजणणाणि भावबहुसं * कस्यामनगमताअनिजिके लोहसंबंधि मणिशिलचंद्रकात्यादिकजे प्रवालियोमूगीयोजोरतनकतनादिउत्पत्तिस्थानक कहेसाहे एतलेइसो आगरनाकमावणहारने जाहीजहीप्रमुखफुलजिकेतिकेहीजछे यानादिकनौंफलनौंविधिअमुकोएकफल कहेसाहे सोजोसोही मालाकारजे मालीयाने अगषमधनीपजेजोथानकमेतेठांमे दूसोएतावताक्याहोय कहेसाहेएतले वनचरजोभीलनि 器器紫器器器能器器器器端諾諾器器器 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. न तजद्रव्यतो द्रव्यसंयोगजनितं भावतोविद्यामन्वादिननितं बलात्कारो वामन्चौपधिप्रयोगान्नानाप्रयोजनेषु तद्यापारणानीति इन्दो रस्तान् तथाचोरिकाया: परदारगमनस्य बङपापस्यच कमणोव्यापारस्य यत्करण तत्तथा अवस्कन्दान् छलेनपरवलमर्दनानिग्राम घातिकाः प्रतीता: वनदहनडागभेदनातिच प्रतीतान्येव बहेविषयस्यच यानिचतानि तयावशीकरणादिकानि प्रतीतानि भयमरण क्लेशोहेगजनितानिवारितिगम्यतेभावेनाध्यवसायेनपसंलिप्टेनमलिनानिकलुपानियानितानितयाभूतानाप्राणिनांघातच हननं किलिमलिणाणिभूयघाओवधाइयाईसक्षाणिविता हिंसकाईवयणा उदाहरंतिपुठ्ठावाअपुठ्ठा स्तृत 带整器端器端带带带带带张若需業 कार भाषा पादनीचजाती यंत्रेवेरीनेउचाटउपजावे विषहालाहलादिकने मलाजडीप्रमुखनेप्रमाणेगमपातनादिका नगरादिकनेक्षोभनोकरवो तथारक्षाकरवो वशीकरणकरीवो दोसएतलानोउपजावणहारछे जिफेतिकेहीजेमज चित्तनोअध्यनसायपरिणामजसुभावषणोस किलिष्टकहि दुष्टतेणेकरीने मलीनकहितामेलाळेमहाभ्यारछजिके भतकहिये प्राणीयारीघातल्याविणास परंपरायेकरीनेघातवि नाशवोकारणछे एहवाप्ताचावचनपणिजाणजोजिकेएहवातिकेहीजए भावथकीयसत्यजेहभणीहिंसाकारीयावयणकहियेवचन उ Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *糌糌祟祟鍌器 उपघातश्च परम्पराषातः तौविद्यते येषुतानि भूतघातोपघातकानि सत्यान्यपि द्रव्यतस्तानीति यानिपूर्वमुपदर्शितानि हिंसकानि हिं वाणिवचनान्युदाहरन्ति तथाष्टटावा अष्टष्टावा प्रतीतापरतति व्याष्टताश्च परकृत्य चिंतनाक्षणिकाः असमिचितभाषिणः अपय लोचितवक्तारः उपदिशन्ति अनुशासति सहसा अकस्मात यदुतउष्ट्राः करभागौणा: गावः गवया: श्रटव्याः पशुविशेषादस्यतां विनी यता तथापरिणतवयसः संपन्नावस्थाविशेषास्तरुणा इत्यर्थः अश्वाः हस्तिनः प्रतीतागवेलगकुकुटाचरस्वताम्रचूडाश्वकीयन्तामूले वापरतत्तिवाडा असमिक्खियमासिणो उवदिसति सहसा उट्टागोणागवयादमं तुमरि ण्यवया अस्माहत्थोगवेलग कुडाय किज्जंतु किणावेधयविक्केहपय हसयणस्सदेहपीयहदासीदास भयंकभा दाहरेजिकेवोलेजिके पूर्वेकह्यातेवचनपूच्या तथाअणपूव्यायकाही परकहियेनीजानीतातिव्याकुलचित्तजेहनो अणविमास्थानावो लनहारनिकेतिकेएतावताकाएतले हौन परप्रतेदेवाड केजि के सह सातत्कालकहे ऊटजीव वृषभवेल अटवीनाजीयते दमवो फेरवोशीखवो यौवनावस्थायेकरीसहितछेते प्रखकहि घोडा हायीकहिदू' गजग (कालीप्रमुखजीव कुकुटकूकडाजीवकूकूवोलेजि 張業叢雜愨黹 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म टी. १२६ सूत्र भाषा Rel नान्ता कापयतच एतान्येय ग्राहयतच विकीपीष्वं विक्रेतव्यं तथापचतचपनीय खजनायच दत्तपिवतच पातव्यं मदिरादिवा चनान्तरेण खादतपिवतदत्तच तथा दास्यथेटिका दासासेटकाः भतका: भक्तदानादिना पोषिता: भा इलगत्तिये लाभस्य भागं चतुर्भागादिकं लभन्ते एतेषा द्वन्द्वसतस्ते च शिष्याश्च विनेयाः प्रव्यजनः प्रयोजनेषु प्रवणीयलोक' कर्मकराः नियतकालमा देश कारिणः किङ्कराश्च आदेशसमाप्ती पुनः २ प्रश्नकारिणः एतेपूर्वोक्ताः खजनपरिजनंच कस्मादामते अवस्थानं कुर्वन्ति भारियाभेकरि इल्लकायसिस्याय पेसकजणो कम्मकरा किंकराय एएसयण परिजणोयको सत्य' तिभारियाभेकरे केमूल्यइ लेईने अनेरापाहिंमूल्य' लेवराये जिकेही वेचोएडवोसावद्यक हे प्रगटेजिके खजनजिकेतिकाने आलोएत लेस्य के मदि रादिकपानकरे दासीहिदू दाई दासकचिदू चाकर भोजने गावे जेभागीया तेहने एतावताइमहीजए शिष्यकहियेचेला हे कार्य ऊपनामेल्दै मोकलेभेजेतेजन जेक कार्य करीआ वेतेहीज वली२पूछी काम करे तेकिंकरा एतलाखजनपितरादिकजे परिजनदा मदामीयादिदेईने बेसिक रहियोकामस्य नथोकरतोद्र भार्य्यास्त्री तुम्हारीए एछे कानथीकरतीकामप्रति जे गहनमाहोमांहेमि SEEN AFER Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 業器器装器器器端雅諾諾器器器諾諾諾器器现 तुकम्मति कृत्वाविधायकर्मसत्य तत्समाप्तौ यतोभारिकादुर्निर्वाहाः भेभवतां करित्तिति कचित्माठः तत्रभारियत्ति भार्याभेभवत:स * बन्धिन्यः कर्म कर्वन्तु अन्यान्यपि पाठान्तराणि सन्ति तानि च स्वयं गमनीयानि तथा गहनानि गहराणि यनानि वनखण्डानि क्षेत्राणिच धान्यवपनभूमयः खिलभूमयश्च हलैरकष्टा: वलराणिच क्षेत्रविशेषाराततानि उन्नृणैरूईगतैः गृणैः धनमत्यर्थं सक तुकामगहणाई बयणायइखित्तखिलभूमिवल्लराई उत्तणघणसंकडाइडभातुयडिज्जयरुक्खा भिज्ज तुजंतभंडाइयस्सउहिस्सकारणाए बहुविहस्मय अवाएउच्छुहुज्जतुपौलियतुय तिलापयावे ल्याहोयजो जेवनखंडकहिद'जंगलटवी धानवाविवानोंभूमिकालेजरी अणखेडीहेजे वल्लरकहि क्षेत्र विशेषजे उत्तणकहिए । जगा घणगण सांकडाकही संकीर्ण शैई दवईवाले सडिज्जतुयकहिये क्यारेटूडकरिबोजिचाई रुरुजेकहियेदरखततिणप्रति छेवोएतलेटक्षनेकाटो जंतकहियेयंत्रहे भाजनपानजिकेवाष्टमयवासगाजिकेतिके उपगरणनेलेखेएतलेउपग्रही कारणाकहिये । ME कारणतिणेकरीने वडविइस्मकहियेअनेकप्रकारेकरी एतावतातेस्यूंजेएफी अट्ठाएकहिताअर्थिकरीने इतूकताभेलडी तेहनोलूण 蒸米談談業器装諾諾號路器器端端器 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प०टी० १२८ छत्र जापा MERE REMARKETMECH टानि संकीर्णानि यानि तानि तथा तानि दांत पाठान्तरेण गहनानि वनानि छिद्यन्ताखिलभूमिवराणि उत्तणघनसंक टानि दान्ता डिज्म' तुयत्ति सूताच याः भिन्दता छिदन्तावा यन्त्राणि च तिलयन्त्रादिकानि भाण्डानि च भाज नानि कुण्डादीनि भाण्डी वा गन्तीएतान्यादिर्यस्य तत्तया उपधतस्य रूपकरणस्य कारणाएन्ति कारणाय हेतवे वाचनान्तरे तु यत्रभा डस्योतारूपस्य कारणात्हेतो। तथावद्धविवचकार्यसमूहस्येति गम्य अर्थाय वोदुज्जतुत्तियं ताबूयतामितिधातूनामनेका वात् तथापीयताच तिला: पाचयतच टकाग्टहार्थं तथाक्षेत्राणिपताकर्षयतावातथालघुशोध ग्रासादीनिनिवेशयत तत्त्रग्रामो जनपद्गायजनाश्रितःनगरमविद्यमान करदानं कट' फुनगरं कटवीदेशेषु किंभूतानि गामादी निविपुलसीमानि तथापुष्णादीनि ममघरट्टयाए खेत्तायकससं कसावे हवालड गामनगरखेडकव्वडसंनिवेसेह वडवौदेसेस वोछेदवोपी लो जरदतिगोकरीनेए तिलते नेपचावोकांईके पचावणोहीज ई' टनोवाहनोंवाच्छे माहरा घरने यर्थे एतलेएमही खेत्ता यकहिदू क्षेत्रने कस हंकहिदू' खेडो कसावे कचिदू' खेडावो शीघ्रकही जलदीनो ग्रामनेविषे नगर कहिए जो धूलिनोगढते खेडपाड हट्टका 雜雜 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * प्रतीतानिकालपत्ताइति अवसरप्राप्तानिग्टहीतकुरुतसंचयं परिजनार्थ तथाशादयःप्रतीता:लूयंतामल्यताउत्पूयताचलघुचप्रविशंतु कोटागारंअप्यमहुकोसागायत्ति अल्पालघवोमहातस्तदपेक्षयामध्यमाइत्यर्थः उत्कृष्टाउत्तमायइन्यन्तंपोतसार्थाः बोहित्यसमुदाया शायकसमहावातथासेनासैन्य निर्यात निर्गच्छतु निर्गत्यचयातगच्छतुडमरंविडरस्थानं तथाघोरोरौद्रावर्त्तताच जयतासंग्रामारणा विपुलसौमो पुण्फाणिकंदमूलाई कालपत्ताईगिरहकरहसंचयंपरिजणस्सट्टयाए सालौवीहौज *. वायलुञ्चतमलिज्जतु उप्पज्जंतुयलहुच पविसंतु कोडागारं अध्यमहुकोसगायहंमंतु पोतसत्थासे * यानगरजोए वासभणीयाप्पोवासावोहीजए अटवीदेशकहि अरण्यनाथानक विपुलघणीदूरिलगेसीमाडाकही पुफ्फजाही 9 जूहीनाफूल कंदकादाजिके मूलाई कहि मला कालप्राप्तअवसर प्राप्तथाईते एहभणीलेवोग्रहणकरवोतिको संचयकहितासंचयही 10 * परिजणने अर्थेपरिवारने अर्थेएतलेमही शालीचावलबीचीचोखातंदुल जवायकहियेजव लुच्चतुलूणवो तुसथकीवेगलाजुदाकरवो । * ऊपणोइसोहीजिकोतिकाहीज लजंकहिशीघ्र कोठारमाहेप्रवेशवोपालगो कोट्ठागारकहियेकोठारमाहेइलघुछोटामध्यमजे । SHEHRENENEWANTARNAKEWAYEHEYKHANE TER - Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अ०टी० १३० सूत्र भाषा 骼쀼쀼非非 तयाप्रचचंतुचप्रवर्त्त ताशकटवाहनानिग्रंत्यो यानिपाताणिच तथा उपनयन बालाना कलाग्रहणंचोलगंति चूडोपनयनंबालकप्रथम मुण्डनंविवाचः पाणिग्रहणं यज्ञोयागः अमुमन्भवतु दिवमेतथा सुकरांमवादिकानामेकादशानामन्यतरदभिमतं समुद्रा दीना लिंगतोन्यतरोऽभिमतोयः एतयोसमाहारद्वंद्वस्ततस्तत्रतयासुनच्चत्रेषु पुष्पादौ सुतियोचपंचाना नन्दादीनामन्यतरस्यामभिम णाणिज्जाश्रोनाउडमरंघोरावड तुय संगामापवर्हतुय सगडबन्हणाई उवण्यणं चोलगं विवाहोज नोमुगमिहोउ दिवसे सुकरणेसुमुजत्ते सुनक्खत्तेसुतिहिम्मिय अन्नहोउ एहवणमुदितंबडख अत्यंतमोटाजिकेतिके हंकारोभरवो प्रवहणसाथ कटकानींकलवो जिहाज सायनौंकलनोजिहा आवोविरुद्धवात नीवात मारौद्रप्रवर्त्यै उत्पातरौद्रध्यानकरी संग्रामनेविषेप्रवर्त्तवोतेहमापेठनोजे सगडकहियेगाडलाप्रमुख वाहणनो वालकनेकलाग्रहण करायवोनींशाले मूळ कथोएउपदेशद्यै मूंडणो पाणीग्रहण विवाहकराणो याग्यकरवोजो अमुगं मिअमुकदिनेकरीने इमएहीजवाते दिवसकहियेदिहा डानेविषेकरवोतेही स्रुडेकरगोस्यूजेडकर गोजे समुद्धरत तेस्यू जेरु डेभलेमुहतेजे सुनक्षत्रतेय्याजेभलारूडानखत्रग्रहचारादिक 沓張張紫米+張張米業 張 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ताया अज्जचस्मिन्नहनिभवतुस्तपनं सौभाग्यपुत्राद्यर्थं वध्वादेमज्जनं सुदितंप्रमोदवत् वज्डनाद्यपेयकलितं प्रभूतमासमद्याद्य पेता तथा कौतुकंरक्षादिकंविश्वावणकत्तिविविधैर्मंतमूलाभिः संस्कृतजलैः स्वापनकं विज्ञापनकं शातिक चाग्निकारिकादिकमिति तत कुरुतकेष्वित्याः शशिरव्योश्चंद्र सूर्ययोर्गहेग राजलक्षणेन उपरागउपरंजन, हमित्यर्थः शशिर विग्रहोपरागः सच विषमाणिच विधुराणिदुःस्वप्नाशिवादीनि तेषुकिमर्थमित्याह : खजनस्य च परिजनस्यच निजकस्यवाजीवितपरिरक्षणायाथैतिव्यक्त प्रतिशीर्षका जपज्जकलियको कविए हावणकसंतिकम्माणि कुण हससिरविगहोवरागविसिमेसु सज्जणस्स परि सुतिथीतेस्यूं कहे केजेभलीतीथीने विषे 'करवोकाम जे अद्यया कहे आजहीकरिवो जेते आजहौं येद्मद्भवणंकहीये स्नानमज्जनादि कजोतेशौभाग्यपुत्त्रादिकने र्थिवेन्द्र खज्जकही षणोखायवोजोसोतिमहौंज एखावणोजेपेज्जहीकये पीणोओकलिततिनेकरीसंयुक्तको उकवितेस्यू'रक्षादिककच्चिद्भवरावयोनवाववो कोई नेभातिकर्मस्य अग्निहोत्रादिकर्मजेणेकरी कुणाहकही करवोकरोशशिकहिदू' चंद्रमारवीतेसुरज ग्रहणहोस्य एपाखलेगोविनाइारे विना रातापीलामाडलायासज्ज कहीये खजनादिकजेतेपरिजणस्मकन्हियेष Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ णिचदत्तखशिरे प्रतिरूपाणिपिष्टादिमयशिरासियात्मशिरोरक्षार्थ यच्छतचण्डिकादिभ्यइत्यर्थः तथादत्तचशीर्पोपहारान्पखादि शिरोवलीन् देवतानामितिगम्यतेविविधौषधिमामासभक्ष्यान्नपानमाल्यानुलेपनानिच प्रदीपावलितोवला:सुगंधिधूपस्यापकार चापकारण अंगारोपरिक्षेपः पुष्यफलानिचतैःसमद्धाःसंपूर्णावेशीर्षोपहारास्तथा तान्दत्तवेतिप्रकृतं तथाप्रायश्चित्तानिप्रतिविधा जणस्सय निययस्मयजीवियस्म परिरक्षणट्टयाए परिसौसकाई चंडेहदेहहसौसोवहारे विवहो सहिमज्जमंसभक्खअणपणमल्लाणुलेवण पदीवजलिउज्जल्लौसुगंधधूवाचकार पुण्फफलसमिद्धपा रिवारनेअर्थिदूजे निजकहियेयापणोपोतानोजोजीवियस्मतेस्य जीवितव्यजीवणोसर्वथाकरीराखवानेअथैजिकेउद्यमौतिकेहीजछेया पांमाकनीरक्षानिशीशराखवानिमित्तेजेचंडेहकहिचंडिकादिकदीऊ द्योछालौनामस्तकदेवतानेद्य इस्पाजिकेहीजविविधकहि * अनेकारे जेऔषधीमद्यकहतामदिरा मंसकेतामासतेनोखाववोसअन्नकणपाणजलतेपुप्फमालापहिरवोजेचंदनादिकनोलेपकरि Hो करिवोप्रदीपकहिद्दीवो वलितजलितभस्म ऊचीकालउजलीधवली सुगंधधूपनो करिवोसुगंधद्रव्यनेअंगारोपेववोसोपुप्फकरी 聚器器器辈器器警器警器凝器蒸業蒸蒸糕業 भाषा Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ani airiFFIFEIAS PAPairzaa r नानि कुस्तकेनप्राणातिपातकरणेन हिंसयावहुविधेन नानाविधेनकिमर्थमित्वाइ विपरीतोत्पाता अशुभसूचकाःप्रकृतिविकाराः दुखमा:मापशकुनाशप्रतीता:आसोम्यग्रवचरितंचकरग्रहचारा:अमनलानिचयानिनिमित्तानियङ्गमटितादीनि एतेषाबंदततएतेषां प्रतिधातहेतोरुपहनननिमित्तमिति तथात्तिच्छेदंकुरुतमादत्तकिञ्चिदानमिति तथामुष्टुहतरदस्तुसंवमेहित्वंसुष्टुच्छिन्नोभिनवविव यच्छित्तेकरह पाणातिवायकरणेन बहुविहेणं बिवरीउप्यायटुसुमिण पावसउणअसोमग्गहचरि यत्रमंगलनिमित्तपडिघायहे वित्तिच्छेयं करहमादेहकिंचिदाणं सुसहवो सुछिणो भिणोत्ति नेफलकरीनेएतले सम्म संपूर्णएइवी जोदेवतानीपजाकरो अनेककटने वारवानिमित्तप्राणातिपातने करवेकरावेजिके करणेकरी 0 । नेजाणवूएबहुविधेषणेप्रकारऐसीवार्ताविपरीतउत्पातअशुभभूमीकंपादिकजेतेडीजजानतेतुमेपाडुासुदणांलाधा पाडुअाथकुण 7 । खोटाशकुनजेअशोमकड्किा रग्रहनो चारोप्रवर्त्तवोएतलेइमही माजारीदर्शनादि अपमंगलजेनिमित्तअंगस्फु रणादिकविचार एइ णवानिमित्त प्राणातिपातकरवो नेवितीछेदकाई जोजेहनीविरतौड़े तेहनीविरतीछेदनकरछेजेतेअमुकडानेग्रामनदेस्योएकहेइम 派諾器器器装器器器器誌器器器器器器器装器 १२ Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क्षितकचिदिति एवमुपदिशन्तः एवं विधनानाप्रकारं पाठान्तरं वात्रिविधं नि:प्रकारकुर्वत्यलोकंद्रव्यतोनालीकमपि सत्त्वोपघातहेतु त्वादभावतोऽलीकमेवं विविध्यमेवाह मणसावाचाकम्म णायायत्ति कायक्रिययातदेतावतो यथाफियतेलीकंथेपि तत्कुर्वन्तीत्येतद्वार इयंमिश्र परस्परेणोक्तामथयेतन्कुर्वन्ति तान्भेदानाच अकुशलावक्तव्यावक्तव्यविभागानिपुणा अनार्यापापकर्मा गोटूरमवाता अलि उपदिसंताएवंविहंकरति अलियमणेणंबायाएकमणाय अकुसलाअणज्जाअलियाणं अलियधम्म निरया अलियातुकहासु अभिरमंता तुहाअलियंकरेहउ इंतिय बहुप्पगारंतस्मयअलियस्मपाल । 蒂諾諾誰都辦諾諾諧器能带北带带 नेकिंचित्कहताकाकदेवो दानपोतानोजेमालतेपराइनेदेयो एकडोहण्योकाई कालोमायोइसोकहे एरडोकहि भलो छेद्यो शक्षएहयोवाणीवोलेजेतेसुद्दछिन्नो एरुडोविदास्यौ फलादिकाडूणीप्रकारे उपदिशताउपदेश ऐसे विविधप्रकारेकरीनेवारेजियली ककहिदूसृषागोलेमनेकरीपायाएकहीएवचने कायादेवीइकरीने करते अलीकनावोलणहारके हवाले चतुराइगुण अनार्य खोटानेहना आगमले जेभणीहिंसामईछे चलीककरीरहितजेहना खोटोजेइनोधर्महिंसादिकमयतेच्ने विषेतत्परजिके अलौक Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *業業銎噐業裝業業業 याणत्ति अलीकाआजा चागमो येषा तेतयातएवा लोकधर्मनिरताः अलीकासु कथास्वभिरममाणाः तथातुट्ठा अलियंकरेउ तियवड प्पगार मित्यवतुष्टाभवन्तिचालीकं वद्धप्रकारं कृत्वा उक्त त्येवमक्षरघटनाकार्येति तथाऽलीकविपाकप्रतिपादनायाह तस्येत्यादि तस्म त्तिर्याद्वितीयान्त्रवत्वेनोच्यते तस्याऽलीकस्यफलस्य कर्मयोविपाक उदयः साध्यमित्यर्थः तमजानन्तोवर्द्धयन्ति महाभयमविश्राम वेदनां दीर्घकाल दुःखसंकटानरकतिर्यग्योनिंतनोत्पादन मित्यर्थः तेनचालीकेन तवजनितकर्माणेत्यर्थः समनुबद्धाः विरहिता: यादि विवागंअयाणमाणा वडृति महयं विस्सामवेयणदौहकालवड दुक्खसं कडणर यतिरियनोि कथावार्त्तार्कादिवानेविषेसावधानजे सन्मुखयईरति पामे जीवते तुट्ठातुष्टयाइ खोटोहिंसामय कार्यकरीसंतोषपामेजेज्ड तिहोवे निश्चे बहुकहितावणामकारेकरीने तेहनाजे विचार अलोकखोटानो जेसंबंध फलअविवागकहता विपाक अजाणताकता जिकेजी वतिके वधारेकरणौजामहामोटा भय जीवने श्रविश्रामकाइके विसरामनही वेदनाभोगवेजिके दीर्घकालत्रणाकाललगि वज्डतदुःख तेणेकरीस[कडाकेजेसंकीर्णएहवोजोनरकगति तिरिजंचनौंगति तेहनौंयोनोनेविषे तिथकी अलीकतेम्टपावोलेछे सहितङता 鮮雞鮮雞 幹業叢叢業業 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० टा:आलिङ्गिता पुनर्भवान्धकारे वाम्यन्तिभीमे दुर्गतिवसतिमुपगतास्तेच दृश्यन्त दूहजीवलोके किंभूताइत्याह दुर्गतादुःस्यादुरन्ता दुःपर्यवसानाः परवशाअखतन्त्राः अर्थभोगपरिवर्जिता द्रव्येणभोगैश्च रहिता: असुहियत्ति असुखिता अविद्यमानसुहृदोवा स्फुटि तच्छवयः विपादिकाविवर्चिकादिभिः विकतत्वचः विभत्स्याविकृतरूपाविवर्णाविरूपवर्णा इतिपदत्रयस्य कर्मधारयः तथाखर परुपा णय लिएणसमणुबद्धा आइट्टापुणम्भवंधकारोभमंति भीमे भी मेदुग्गद्वसहिमुवगया तेयदीसंतिह दुग्गयादुरंता परव्वसा अत्यभोगपरिवज्जिया सुहिता फुड़ितच्छबी बीमच्छविवणाखरफरस वध्याजेजीवतिके सरवेफरस्याएं जोवलोवलीभमवो ऊपजवो अंधकारभवरूपतेहने विषेसोभीमं भीमं क्याजेमहाभयानक दुर्गतिरूप इजे वसतीत्रेरनेविषे मुपगतातेप्राप्तभया तिकेविधे एमनुष्यभवनेदीसेछे जेतेही दुर्गतिदरिद्रीदुखे अंत पामे परवसपड्याळे द्रव्यनेभोग वीनसके मित्रकोइनथी फाटीछे शरीरचावडी वीहामणारूपभुंडावणे कठोरजे हनास्पर्श समाधिवंतकालाछे तथाचल्या शरीरछिद्र सहितशोभावज्र्ज्जि तत्र्चव्यक्तवचननाबोलणहार विफल वचनना बोलणहार शरीरादिकने संस्कार रहितसन्मानरहितसदादुर्भागीदुर्गंध १३६ सूत्र 業業業 भाषा READERERE REPRESERVE Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EN अतिकर्कगस्पर्शाविरताः रतिकचिदण्यप्राप्ताः ध्यामा अनुव्वलच्छाया: सुपिराअसारकायाइतिपदचतुष्कस्य कर्मधारयः निश्छायाः . विगोमा: लल्ला अव्यक्ताविफलाफलासाधनीवान्येषा तथा असक्कयमसक्कयत्ति न विद्यते संस्कृतं संस्कारोयेषातेसंस्कृता अविद्यमान संस्काराततः कर्मधारयो मकारय लाक्षणिक: अत्यन्तंवाअसंस्कृतासंस्कृताः अतएवागन्धाः अचेतनाविशिष्टचैतन्याभावात् दुभंगा अनिष्टाअकान्तायकमनीया काकस्य वखरोयेषा तेकाकखराः हीनोङ्गखोभिन्नग्रस्फुटितो घोषोयेपातेतथाविहिंस्यन्तइतिविहिंसा जडायमूर्खा:वधिरान्धकाये तथापाठान्तरेण जडवधिरस्तकाच मन्मना अव्यक्तवाचः अकान्तानि अकमनीयानि विकृतानिच विरत्तझामझुसिरानिच्छायालल्लविफलवाया असंकतमसक्कया अगंधाअचेयणाटुभगाअर्कता काकस्सराहोण भिन्नघोसाविहिंसाजड़वहिरमूयायमम्मणा अकंतविकंतकरणाणीया णौयजणणि 器樂器器端端端器梁端端端 विशिष्टज्ञानतयाचेतनारहितविकलदोभागीया कोवाछेनहीकाकसरिखोखरजेहनोनान्होखरजिमकोइसाभलेनहीसङमारिर करे . मूवपणोवहिरो गुगोव्यक्तवचन अणगतावचन तथा विकारसहित इन्द्रियजेचना नीचीजातिनीचजनना सेवणहार लोकमा Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. १३८ करणानीन्द्रियाणि कृत्यानिवायेषा तथावाचनांतरे असतानिशतानि विकृतानिच विरूपतयारुतानिकरणानि येस्तेतथानीचा जात्यादिभिर्नीचजननिषेविणो लोकगईणीया इतिपदहयं व्यक्तंभत्याभर्त्तव्याएव तथायसदृशजनस्य असमानशीललोकस्य द्वेष्या वेषस्थानंप्रेष्यावा आदेश्यादुर्मेधसो दुर्वच्चयः लोकेत्यादि श्रुतगब्दस्य प्रत्येक साधात् लोकाश्रुतिर्लोकाभिमत शास्त्र भारतादिवेद श्रुतिः रुक्शागादिवेदशास्तं अध्यात्म श्रुतिः चित्तजयोपाय प्रतिपादनशास्त्र समयथुति प्रार्गतयोद्धादिरिद्धान्तशास्त्र ताभिर्वर्जिताये तथा करते एवंभूताइत्याह नरामानवा धर्मबुद्धिविकालाः प्रतीतं अलीकेनच अलीकवादजनितवाग्निना तेनकालान्तरकृतेन दयमानाः प्रांतएगांति अशान्त नानुपयान्तेगा असतावायसात तेनरागादिप्रवर्ततेनेत्यर्थः अपमानतादिप्राश पन्तीतिसम्बन्धः सेविणो लोगगरहिज्जा भिजात्रसरिसजण दे अभाषासमयसुति वज्जियन हिनंदगीकथाइ चेवकमाठाचीन जननादासगरीखायाइ दुर्वदि लोकनेगमतोमासमारतरांपावणादि वेदरघुवेदादि अमनजी पवानोउपायजेणे गालबोयोछेस सिद्धान्तथाखतेणेकरी वर्जितएहया मनुष्यधर्महिलरी पिल पलीकवचने फरीदाभाता ते भाषा PRERFREE PE Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ तत्रापमाननंच मानहरणं एटिमांसंच परोच्यस्य दूषणाविष्करणं अधिक्षपञ्च निन्दाविशेषः खलैभेदनंच परस्परं प्रेमसम्भन्धयोः । प्रेमच्छेदनं गुरुवान्धवखजनमित्राणा सत्कमपचारणंच यमपदं चारायमाणवंच नपराभिभूतस्यवा एषामपक्षकरणंसानिध्याकरण , मित्यर्थः एतानिबादिषांतानि तदादिकानितप्राअभ्याख्यानानि असदुपणाभिधानानि बढविधानानि माम वन्ति लभन्तिइत्यनु । पमानि पाठान्तरेण अननोरमाणि हृदयस्य उरसोमनमश्च चेतसोदूंमगाइति दायकान्युपतापकानितानितथायावज्जीवदुद्धराणि राधम्मबुद्धिवियला अलिपणयतेणयडभमाणाअसंतएणंअवमाणणपिद्विमंसाहिक्खेवपिसुणभयण .. गुरुबंधवसयणमित्तवनखारणादियाई अभक्खाणाई बहुविहाई पावंति अमणोरमाई हियय । अलीककेहवे कर्मरूपिअग्निदाझता अछतापाडयापापि अपमानादिकामामे पूठिपाछलिबिरूमा बोलेपिनदुर्जनपणोतेहनीलोक चाडीकरि मैत्रीभेदकरवो पामे मातापितागुरुवाधव खजनपीतरीयादिवामित्र एतावतागाढासचोदरतेचनेशीले अछतादूषणपामे - घणाप्रकारनाभेदरूपदुष्टदुष्टपणोपामे अमनोचमननेगमतानथीएहवा हेयाने मनने दुडवणनाउपजावणहार जौवेतिचातांइतटू Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टो. १४० सूत्र भाषा आजन्माप्याहरणीयानि अनिष्टेनर परूपेणपातिकठोरेण यचनेन यत्तर्ज्जनं रेदासपुरुषेणभवितव्यमित्यादिनिर्भयनं भरे दुष्ट कर्मकारिप सरष्टिमार्गादित्यादिरूपं ताभ्या दीनं वदनं विमतिविगतंचमनो येषां तथा फुभोजना फुपाससः कुवसतिषु मिथ्य तो शारीरं नेनिर्टतिमन: सास्थ' उपलभते मात्र, वन्ति यत्यन्त विपुलदुःखशत संप्रदीप्ताः तदियता लीकस्य फलमुक्त एसो ममका' नावजीवजदुराई अखिर फरसवयण तज्जणणिग्गच्छदौरायण विमंगाकु भोयण कुवाससाकुवसही किलिसंता नेत्रसुहनेवनिब्बु उवलभति च तविपुल दुक्खसयसंप लित्ताएसोसो अलियवयणस्य फलविवात्र होइन परलो अम्मसु होबड दुक्खोम हन्भ श्रो पणमाकथी उतरेनछीएवादुःखमा पनि गतिमठो कठिन पचनेकरी तर्ज वोरेपुष्ट निर्भर्द्धयोसाच दृष्टिथीना दीनवचनले तथावदनमन समाधिया कुत्सितभोगी मितवा कुयितव सवानेठामतेो शपामता सुमनपाने मननोखपणो तेनलहेनपा मेयत्य ंतविस्तीर्णदुःवनेशतेकरीने बलताना एहोते यावादनी फलविपाकभोगवे लोग संबंधीओ परलोकसंगंधीयो मला Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 派諾张器带浓带諾諾諾端點带带带 बहुमगाढो दारुणोककसोअसाओ वाससहहिं मुच्चतोणयअवेदयित्ता अत्यिहमोक्खोत्ति एव माहंतुनायकुलनंदणोमहप्याजिणोउ वीरवरनामधेज्जोकहेसोयलियवयणमा फलविवागं एयंतं वितियपि अलियवयणं लहुसगलहुचवलभणियं भयकरहकरअयसकरवेरकरणं अरतिरतिराग दोसमणसंकिलेसं वियरणं अलियनियडि सातिजोगबजलं नौयजणनिसेवियंनिसंसं अप्पचयका - * सुख घणारदुःख महाभयनोकारण घणेकर्मरूपीइमलेसहित एणेकारणेरौद्र कटोर असातावेदनौरूपजाणिवी वर्षनेसहस तेम्ट * पावादनोबोलणहार नमकाई भोगव्यापापिघणाकालिनथी हुनिचे मोच कहिंयो क्षत्रियनाकुलनोहिकारक मो टाआत्मा रागद्वेषनोजीपणहार वीरएहवो प्रधान नामप्रसिधछेजेहनो तेणेकहियो अलीकवचननोस्वरूप तेहनामलविपाकएति बीजोयधर्मद्वार अलीकवचनके इवोछे तोछडाआत्मावोले विशेपेतोछडोचपल वचनेकरीभणित्रो भयनोकरणहार दु:खनोकरणं, हार अजसनोकरणहार वैरनोकरणहार अरतिरति राग द्वेष मननासंलशनो दातार खोटीमायानोढाकिवो कडदोरकरण 是器樂器蹤器器業聚聚器器蹤器器器器凝器蒸糕就 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. 凝器器業凝聚器 १४२ 照器端端器端端落端端論端諾點 सूत्र इत्यादिनात्वधिकृताहारनिगमनमिति व्याख्यात्वस्य प्रथमाध्ययनपञ्चमहारनिगमनवत् एयंतंवितियंपीत्यादिनाध्ययननिगमनं हास्य त्वविकृताध्ययनप्रथमद्वारवद्याख्यानवरं एतत्तद्यत्मागुद्दिष्टं द्वितीयमपि अधर्महारंनकेवलं प्रथमेवेति विशेषः तदेवहितीयमधर्म हार समाप्तमिति इतिशब्दौत्रवीमि शब्दावपि पूर्ववेदेवेति प्रश्नव्याकरणे द्वितीयमध्ययनं विवरणत' समाप्तमिति व्याख्यातंहितीयमध्ययन मथटतीयमारभ्यते अस्थच पूर्वणसहसूत्राभिहिताश्रवद्वारकसकृत: एवं सम्बन्धोऽथवापूर्वत्रालीकखरूपं प्ररूपितमलीकवादत्तग्राहिण कारक परभसाहुगरहणिज्ज परपोड़ाकारकं परमकिण्हलेससहियं दग्गतिविणिवायवडणंभव पुणभवकरं चिरपरिचिय मणुगयदुरंतंतिमि वितियं अहम्मदारंसम्मत्त जंबूततियंच अदिणा घणाछे नीचजसने अतिहिझेवितछे अप्रतीतिनोकरणहार परमसाधुनेनिंदनीक परपीडानाकरणहारपरम कृष्णलेश्याई सहित नरकादिकदुरगति पडिवानोकारण वधारे संसारवली उत्पत्तिनोकारकवणाकालनोपरिचय अंतरालेविछेदरहितदु:खेचतथा इमडंकडंछ हिवेत्रीजोअध्ययनप्रारंभी के बीजें अध्ययने मृपावादनोखरूपकहिओ तेम्पायादेप्रायें अदत्तनालेगहारबोल्याते 灌装讓業器端雜談 आषा ----* Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 गल्पतीत्यदत्तादानख रूपसिह प्ररूप्यतेइत्येवं सम्बन्धस्यास्य दमादितृतं जंबइत्यादि चयापूर्वाध्ययनशोर्या शन्नामादिभिः पञ्चभिः को हारैरध्ययनार्यप्ररूपणाकृताएवसिहापि करिष्यतेततया रामदत्तादानवरूपेशततातिपादयंस्तावदाह हे जंबूस्तृतीयंपुनरावद्वारा णा कामदत्तस्य धनादेरार्दनं ग्रहणसदत्तादानं हरदचइत्येतौहरणदाहयो परप्रवर्त्तनार्थी शब्दौ हरणदहनपर्यायौवा छान्दसाविति तंचमरणंच स्मृत्युः भवंच भीतिरेताएव कलषं पातकतेन वासनंबासजनतच रूपयत्तत्तथा तञ्चतत्तथापरसंतगत्ति पररुत्क धने योऽभिध्यालोभो रौद्रध्यानान्विता सूझ समूलनिवन्धनं यस्यादत्तादानस्य तत्तथा तच्चति कर्मधारयः कालद्याईरात्रिविपमंच पर्व तादि दुर्गन्तै संश्रितमात्रितं यत्तत्तथा तेहिप्राय'तत्कारिभिराधीयतेति ग्रहोच्छिण्हपत्याणपत्थोमइयति अधःअधोगतौ अच्चिन्न दाणंह रोदहमरणयकलुसतासणपरसंतिगभिज्जलोभमूलकालविसमसंसियं अहोच्छिणताह । 0 कारणे दृहाअदत्तादान नोसरूपकहीये आहोजबूतीचो अदत्तनोलेयोहरवोदाइचित्तसंताप भरिवो वीवो मोटोपातक तास उपनाये अनेरासंबंधीचोधनतेहनेविपेटिभ्र लोभनोमूल अईरानादिक पर्वतादिक आश्रित अधोगतिनरकादिकजेहनीटष्णा छेदा 器梁端款茶器紫器器装器將能器器器器器 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटी - १४४ टप्णाना अनुटितवांच्छाना यत्प्रस्थानंयात्रा तत्रप्रस्तोत्री प्रताविकाप्रवर्तिकातिमुद्दियस्मिस्तत्तया अकीर्तिकरणमनार्यएतेव्यतो तथाछिद्रं प्रवेशद्वारं अन्तरमवसरोविधरमपायो व्यसनं राजादित्ततापन् एतेषा मार्गणं उत्सयेषमत्ताना चप्रमत्तानाच प्रसुप्तानां चवचनं च प्रतार आक्षेपांच चित्तव्यग्रतापादनं घातनंघातनंच मारणमिति इन्दः ततएतत्परत एतनिष्टोऽनिभतोऽनुपशान्तो: परिणामोयस्थासौ छिद्रान्तरविधरव्यसनमार्गगोत्सवमत्तामत्तप्रसप्तवंचनाच्य पणघातनपरानिमतपरिणामः सचासौतस्करजनस्य ___ पत्याणपत्थोइमइयं अपित्तिकरं अणिज्ज छिमंतरविधुरवसणमग्गण उम्मवमत्त पमत्तमसुत्तवंच णाखिचणघायणपराणियपरिणाम तकरजणवह मयंअकलुणं रायपुरि सरक्खियं सयासागर 装带識紫微深深崇器器端 भापा गीनयी जेहनेजाइवो तेचनेविषेप्रवविणहार एहवीमतिनधिजेहनेविषेछे अकीर्तिनोकरगार अनार्यदुष्टजनाचरितभणीपेसवा नोहारजोवो परधनलेवानोमवसर काट राजादिकनो उपद्रव गवेषवोछेजिना महोत्सवादिक माता प्रमादी निद्राकुलविप्रता रिवो चित्तव्यग्रतानोकारण मारियो एतलानेविपेतत्परगनुपात एइवाचित्तनोखभावोहनोई चोरजनतेने गाढोसंमतऐदया Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器謊器器器器器器器將器漿浴器器 तस्यबद्धमतं यत्तत्तथा वाचनान्तरेत्विदमेवं पद्यते छिद्रविषमपापकंचं नित्यछिद्रविषमयो सम्बन्धीदं पापमित्यर्थः अन्यदाहितन्यायं 4 प्राय:कर्त्त मशक्यमितिभावः अनितपरिणाममक्लिष्टं तस्करजनबहुमतं चेति अकरुणनिर्दयं राजपुरुषरक्षितं तैर्निवारितमित्यर्थः । ईणीयं प्रतीतंप्रियजनमित्रजनाना भेदंवियोजनं प्रीतविप्रियंकरोति यत्तत्तथा रागहषवडलंप्रतीतं पुनश्चपुनरपि त्ति उत्प्रेण प्राचुर्येणसमरो जनमरकयुक्तोयः संग्रामो रणः सउत्पूरः समरसंग्रामः सचडमरं विदरः कलिकलइश्चराटीकलहो न हणिज्नं पियजणमित्तजण भेदविप्नौतिकारकंरागदोसबहुलंपुणोयउप्प रसमरसंगामडमरकलि कलहवेहकरणं दग्गतिविणिवायवडणं भवपुनभवकरं चिरपरिचियं अणुगयं दुरंतंतयंअधम्म रहितराजापुरुषेराख्यो सर्वदासाधुजनने निंदनीकछे वालहाजन मित्रजनभाईप्रमुखतेहने विरोधनोकारणविपरीतअसमाधितेच नोकारण रागद्देष जिहांधणो वलौघणाएचवा जिहाजनलोकना मरणतेणेकरीसहितसंग्रामयुद्ध विरोधनगररोधादिराटि तरित कलह पश्चात्तापएतलानोकरणहार दुर्गति यडिवानोवधारणहार वलीजन्ममरणनोकरणचार चिरकालनोसेव्योछे बिछेदनयी - Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टी 器卷器器器器 * तरतिकलइयधश्चानुशयएतेषा करणंकारणं यत्तत्तथा दुर्गतिविनिपातवई नं प्रतीतंभवसंसारे पुनर्भवान् पुनरुत्मादानकरोतीत्येवं शीलंयत्तत्तथा चिरंपरिचितं अनुगतं व्यच्छिन्नतयानुत्तं दुरन्त दुष्टावसानं विपाकदारुणत्वात् टतीयमवर्महारं पापोपायति त दियतायाशइत्युक्तं प्रथयन्नामेत्यभिधातुमार तस्मत्यादि सुगमतद्ययेत्युपदर्शनार्थ: चोरिति चोरगं चोरिकासव' चौरिकार पर स्यात् सकाशात्हृतं परहतंर अदत्तं अवितीर्ण३ करिकडंतिमूरचित्तं यूरोवापरिजनो येपामस्तिते ऋरिणौटातमनुष्ठितं यत्तत्तथा केचित्तु कुवंटककृतमिति पश्यतेतत पुरुटु काकाकटकवीजप्राया अयोग्याः सदुगुणानामिति: परलाभः पररमाद्व्यागम:५असंय मः परधनेटिहिः लौलिकत्तिलौल्यं तस्करत्वमितिः अपहारः२० हत्यलत्तणंतिपरणहरणकुत्पितोचतोयस्यास्तिसहस्तलस्तझावो 端點带带带带热器器將紫 ना सूत्र दारं तस्मयनामाणि गोणाणि हतीतीसं तंजहाचोरिक१ परहडं अदत्त कुरिकार्ड: परलामो केडोनम के दुःखेजेहनोअंतनथी एविजो अधर्मद्वारजाणिवो तेअदत्तादाननानाम गुणसहितहोई एवीस तेयथाक्रमेकहेछेचोरि यो१ अनेरानाधननोचरवोर दीधोनयी३ क रचित्तछे ४ अनेराथकीजलाभद्रव्यागमन ५ संयममाहिएधर्मनथी ६ परनाधनने विधे भाषा Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器樂器鼎染器能带辦端帶點 हस्तलत्वं पाटान्तरेणहस्तलधुत्वमिति११ पापकर्म करण१२ तेणिकत्ति तैनिका स्तेयंहरणेनमोषणेनविप्रणाश:परद्रव्यस्थहरणविप्रणाश:१४ पाइयगात्तिपादानंपरधनस्येतिगम्यते१५ लोपेनअवच्छेदनं धनानाद्रव्याणापरस्येतिगम्यते१६ अप्रत्ययकारगत्वादप्रत्य य१७ अवपीडनंपरेपामित्यवपीड:१८ आक्षेपपरद्रव्यस्येतिगम्यते१८ क्षेप:परहस्तात्द्रव्यस्यप्रेरणंर एवंविक्षेपोपि२१कूटतातुलादी नामन्ययात्वं२२ कुलमपीवार२ कुलमालिन्यहेतरितिकृत्वा२३ काक्षापरद्रव्यइतिगम्यते२४ लालप्पणपत्थणायत्तिलालपनस्य गहित असंजमोह परधणंमिगही लोलिका८ तकरत्तएंतिय अवहारो१० हत्थलइत्तणं११ पावकम्म करणं१२ तेणिको१३ हरणविप्मणासो१४ अादियणा १५ लुपणाधणाणं १६ अप्पच्चो १७ उची * ग्टध्रपणुछे ७ परधनलेवानेविषेलोलपी ८ चोरतेहनोभाव , परद्रव्यनोअपहरवो १० परधननेहरवेलपहस्तजेहना ११ पापकर्म चोरीरूपतेहनोकरवो१२ चोरीपणो१३ हरवोमुसवोधननीहाणिकरे१४ परधननोलेवो१५ उदालीलेवोधन१६ चोरनोकोई विश्वा * सनकरे१७ परद्रव्यलेवानेउद्यमकरे१८ परनेपौडाउपजावे१८ तेधनधणीनेहाथिनावे२. विशेषेधणीनेहाथिनावे२१ कूडातोलकाट 端端需器器架装器潔器器装諾諾諾諾带带端微 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HE लालपनस्यप्रार्थनेयप्रार्थनालालपनप्रार्थना चौर्यचिकुर्वन्गतिलपनानितदपलापरूपाणिदीनवचनरूपाणि यामार्थयतीचतवहिलते तान्यवश्यवक्तव्यानि भवन्तीति भाव२५ व्यसनंव्यसनहेतुत्वात् पाठान्तरेण असासणायवसणं याशंसताय विनाशायव्यसनमितिर च्छाचपरधनंमत्यभिलाप:मू तत्रैवगाढाभिष्व गरूपात देवकत्वाददत्तग्रहणस्येति इच्छामर्शतदुच्यते२० टष्णाचप्राप्तव्यस्याव्यये छाटहिचाप्राप्तस्य प्राप्तिलाशततकं चादत्तादानमिति टणाटवियोच्यतपूति२८ निसर्मायायाकम निरुतिकर्म:२८ विद्य ___ लो१८ अक्ख यो१९ क्ख वो२० विक्स वो२१ जूडया२२ कुलमप्तौय२३ कंखा २४ लालपाणपच्छणा २५ असासणायवसण२६ इच्छामुशाय २७ तएहागेही २८ नियकम्म २६ गवरच्छन्निविय ३० ला२२ कुलनेग्वापणकरेमसीनीपरेमलीन करे२२परद्रव्यनोगभिलाष२४ दीनवचननोगोलयोराजादिकनोकष्टसंकटावर५ विनास पामेचोरीनेव्यसनेपुरुप२६ परधननोअभिलापधननीगाढीवाछा२७ पास्याधनने विषेमजागेरखे२८ खुटेजेधनपाम्योतेचनेपामया नीवाशकर कीधाकुकर्मनोढावोएवंविधधर्म२८ अनेराना याविवंचीनेचोरीकरे ३० तेअदत्तादानन एपर्वोता इत्यादिकअनेक 張派樂器帶點紫器 भापा Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 器端點累罪業装器紫器器装器狀器端 Hई मानानि परेपामक्षीणि द्रष्टव्यतया यवतदपरोक्षंअसमक्षमित्यर्थः पूतिरूपप्रदर्शने अपिचेति समुच्चयेर हच कानिचित्पदानिसुग मत्वान्न व्याख्यातानि तस्मत्ति यस्यखरूप प्राग्वर्णितं तस्यादत्तादानस्येतिसम्बन्धः एताम्यनन्तरोदिताविंशदितियोगः एवमादिकानि * एवंप्रकाराणि वानेकानीति सम्बन्धः अनेकानीतिकचिन्नदृश्यते नामधेयानिनामानि भवन्तिकिंभूतस्य अदत्तादानस्य पापेनापुण्य र कर्मरूपेणकलिताच युद्धेन कलुषाणि मलीमसानि यानि कर्माणिमित्रद्रोचादिव्यापाररूपाणितैर्यडलं प्रचुरंयत्तानिवाबडलानि वहूनि यत्रतत्तयातस्य अथयेअदत्तादानं कुर्वन्तितानाइ तेपुणेत्यादि तत्पुन: कुर्वन्ति चौर्यतस्कराः तदेवचौर्यं कुर्वन्तीत्य वेशीलाः तस्मएयाणि एवमाईणि नामधेज्जाणि हुति तीसं अदिणादाणस्स पावकलि कलुसकम्म बहुलस्स __ अणेगाई तंपुणकरेति चोरियं तकरापरदबहराछेचा कायकरण लद्दलक्खा साहसिया लहुलगा 談黑龍器器器梁端諾器樂器器 प्रकारे नामकरीनेइतीस अदत्तादाननाकेवा मापेकरीसहित मेलोजकर्मते घणोछे अनेकचोरीकर तेस्लीवलीचदत्तकरचोरी 5 चोरीनोविशेषपरद्रव्यनोहरवो डाहाकीधाअनुठान चोरीकरवानामवसरनानाणधैर्यपणासहित तुच्छयात्मा अतिमोटीइच्छाअसं Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ तथालोकबाह्या, जनवहिकृतास्ततः कर्मधारयः उद्रोहकाय घातकाः उद्दचकाचवा अव्यादिदाइकाग्रामघातकाच पुरघातकाच पथियातकाच ग्टहादिप्रदीपनककारणः तीर्थभेदाचतीर्थमोचका इतिहन्दः लघुहस्त नहस्तलाघवेनसंप्रयुक्तायेतेतथाज्जुईकरति करा:खंडरचाः शुक्लपालाः कोटपालावा स्त्रियासकाथात् स्त्रीमेवचौरयंति स्त्रीरूपावाये चौरास्ते स्त्रीचौरा: एवं पुरुषचौरका:यपि रोय विसयनिकट लोकबभा उद्दहक गामघायक पुरघायक पंथधायक श्रालिवक तित्थभेया लइहत्य संपउत्ता जूयकरा खंडरक्वत्थौ चोरपुरिसाचोर संधिच्छेयाय गंठिभेदकरणं धणहरण करणहार अपराधजाणीदेशथकीकाढा ज्ञातिमाहिरकीधा पायकपैसीमनुष्यनेमारे जेधाडिमेलीग्रामनेहणे पुरनगरनेघातकरे वाटपाडे जेछानाचावीवाले जेपरधनलेवाभणी तीर्थरूंधीनेतिहालोकयावानिमित्तअनेकधनमालेतो तीर्थजावालहिएं एहवाकर्म नोकहणहारतीर्थभेदकहीई'इणीपरिधनल्य जिमकोनजाणे संयुक्तसहित जूवारी नेमाडवीनारक्षपाल तथाकोटवाल स्त्रीनेविप्रता रोधनल्य तेस्त्रीचोरतथास्त्रीचोरीकरीपुरुषचोर परधनलेवानेखानपाडे गंठीकोडा परधननोहरणहारो आगलामारीनेधनली 张點點點點點點點謝謝諜諧器 भाषा Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ तस्कराःपरद्रव्यचराः प्रतीतं च्छेकानिपुणाः कृतकरणाबद्धशोविहितचौरानुष्ठानातेच लब्धलक्षाच अवसरञा रुतकरणलब्धलक्षाः साहसिकाधैर्यवन्तः लघुस्वकाश्चतुच्छात्मानः अतिमहेशाच लोभग्रस्ताश्चेति समास: दद्दरउवीलगायत्ति ददरेण गलदर्दरेण वचना टोपेनेत्यर्थः अपनीडयंति गोपायंतमात्मस्वरूपपरंविलज्जीकुर्वन्तियेते दर्दरापीडिकामुष्ण ति दिशतात्मान तथाविधवचनाक्षेपप्रक टितखभावं मुग्धजनमिति अथवा दर्द रेणोपपीडयन्ति जातमनोगधं कुर्वन्तीति दर्दरोपपीडिकातच ग्टदि कुर्वन्तीति ग्टद्धिका: अभिमुखापरंमारयति येतेऽभिमरा: चांदेयं द्रव्यंभञ्जन्ति नददातियेतेवरणभञ्जका: भग्नाःलोपिताः सन्धयःविप्रतिपत्तौ संस्थायै # न त भग्नसंधिया तत:पददयस्यकर्मधारयः राजदुष्टं वोशरणादिकं कुर्वन्तियेतेतथाच विषयान्मण्डलान्निच्छूट ति निर्धारितायेते * अतिमहिछ लोभवत्था दद्दर उवौलकायगिड़िया अहिमरा अणभंजका भगासंधिया रायढुवका 器都带諾諾諾浴器器带带带带带带带諾諾器 器端端諾带张諾諾諾諾諾誰點 तोपलोभेकरीग्रस्या वचननोयाडंरकरे थापगोगोपवे मुसवाछेतरवानेविषे ग्ध्रएककोई कमोटोपुरुषपरोपगारीगि परधननोलोल पीमामाघदूपरनेमार परनोधनले नेपायोगापेनही जेयोलवादेईने पछेवाचाथकोचको राजानाभंडारमाडीधनल्य दुष्टकर्मना Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मटौ० १५ # तथालोकबाह्या जनवहिकतारततः कर्मधारयः उद्रोहकाच घातकाः उद्दहकाचवा अटव्यादिदाइकाग्रामघातकाच पुरघातकाच पथिषातकाच ग्टहादिप्रदीपनककारण: तीर्थभेदातीर्थमोचका इतिइन्दः लघुइसा नहस्तलाघवेनसंप्रयुक्तायेतेतथा ईकरन्तित करा:खंडरक्षाः शुक्लपालाः कोटपालावा स्त्रियासकाशात् स्त्रीमेवचौरयंति स्त्रीरूपावाये चौरास्ते स्त्रीचौरा: एवंपुरुपचौरकाःयपि रोय विसयनिकट लोकवभा उद्दहक गामघायक पुरधायक पंथधायक प्रालिवक तित्थभेया लहुहत्य संपउत्ता जूयकरा खंडरक्खत्थी चोरपुरिसाचोर संधिच्याय गठिभेदकरणं धणहरण 器器諾諾諾器牆帶浴器器器器器器 करणहार अपराधजाणीदेशथकीकादया ज्ञातिबाहिरकोधा घायकसौमनुष्यनेमारे जेधाडिसेलीग्रामनेहणे पुरनगरनेधातकरे वाटपाडे जेछानायावीवाले जेपरधनलेवागणी तीर्थरूधीनेतिहालोकयानानिमित्तमनेकधनमालेतो तीर्थजावालहि एहवाकर्म नोकणहारतीर्थभेदकही इणीपरिधनल्योजिमकोनजाणे संयुक्तसहित जवारी जेमाडवीनारक्षपाल तथाकोटवाल स्त्रीनेविप्रता रीधनल्य तेस्त्रीचोरतथालीचोरीकरीपुरुषचोर परधनलेवानेखानपाडे गंठीझोडा परधननोहरणहारो भागलामारीनेधनली 器器諾諾諾带路带带諾 भाषा - Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + सन्धिच्छेदाचाबखानका एतेषां इन्दस्ततस्तच ग्रन्यिभेदक:इतिवक्तव्य परधनं हरन्ति येतेतथा परधनहारिणा लोमान्यवरन्ति येतेलोमावहाराः नि:क्तया भयेन परमाणान्विनाश्य वमुष्णन्तियेते लोमावहाराउयन्ते शाक्षिपन्ति वशीकरणादिनायेतेततो मुष्णन्ति तेयाक्षेपिण' एतेषा इन्दः इडकारगतिठेन कुर्वन्ति येतेहठकारकाः पाठान्तरेणपरधणहारलोचावहारवक्खेवचिडका रकत्ति सर्वेष्यते चौरविशेषः निरन्तरसतियेते प्रच्छन्नचौराः गोचोरायचोरकाः दासीचौरश प्रतीता लोमावहार अक्खेवी हडकारक निम्महग गूढचोरगोचोर अस्तचोरकदासिचोराय एकचोराय उक्कड़क सिंपदायक उच्छिंपक सत्यधायक विलकोली कारकायनिग्गाह विलुपगा बहुविहं तेणि धतारोठगारोथइनेधनली इटकरीनेपारकोधनल्य यागलानेगाढोमर्दीमारे छानोचोरीकर गायनेचोरे घोडाचोरक दासीने चोरे नेएकलाजचोरीकरे चौरीनेपछिघालीमारे चोरनेमातपाणीसंबलो चोरनोविशेष साथनेधातकरे विश्वासवचनयोलोधन लौडू जेपरनेव्यामोहवाभणीविश्वासवचनबोलेधनहरे जेराजादिकनाग्रहथीनीकल्याएहवानेलूटेघणेप्रकारे चौरपरधनहरवानी । Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टी 羅諾諾諾諾諾諾器謙器諾諾器器器带路器端諾 एतेषांहन्दोऽतस्तच एकचौरायेएकाकिन: संतोहरन्तीति उकट्टत्ति अपकट्टत्तिअपकर्षकायेगेहाद्ग्रहणनि:काशयन्ति चौराण्याका र्यपरटहाणि मोषयन्ति चौरष्ट उवहावासंप्रदायकाचौराणाभक्तकादिप्रयच्छन्ति उच्छिएत्तियवच्छिपकाद्यौरविशेषाएवसायघातकाः प्रतीताविलकोलीकारकाः परव्यामोहनायविसर्वरवचनवादिनोविसर्वरवचनकरिणोवा एतेषाहन्दोस्तेच निग्राहाणान्निग्राह्य राजादिना अट होताइन्यर्थः तेचैतेविमलोपकाचति समासः बहुविधेनतेणिकत्तिस्ते येन हरणेचुहियेषा तेबहुविधतेणिकहरण वहीएपाठान्तरेण बहुविवतहवहरण बुद्धित्ति बहुविधातथा तेन प्रकारेणापहरणे बुद्धिर्यषा तथा एतेउतरूपाः अन्येचैतेभ्यः एवं प्रकारात माददतोति प्रक म कयंभूतातेइत्याह परस्य द्रव्याद्य अविरता अनिरत्ताइतिये यदत्तादानं कुर्वन्ति तेउल्ला:यधुनातएव ययातेकर्षन्ति तदुच्यते विपुलंबलं सामर्थ्य परिग्रहच परिवारोयेषां तेतयातेचबहवो राजानः परधनेग्टहाः इदमधिकं वाचनान्तर 北器器器器器點點器需諾諾器除器 कहरण वुडीएते अणेय एवमादी परस्मदव्वाहिं जेअविरयाविपुलबल परिग्गहाय बहवोरायाणो बहिछे एपूर्वोक्त अनेरा एवं इत्यादिक परद्र्व्ययोजेपरधनलेवायी जेअविरल्यापरधनलेवानोपचखाणनथी घणोसमर्थपणो परिवार Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टो . पदवयं तथाखकेद्रव्ये असंतुष्टाः परविषयान् परदेशानभिन्नन्तिलधाधनस्यकतेइत्यर्थः चतुर्भिरङ्गे विभक्त समाप्त वायहलं सैन्यतेन । १५४ समग्रायुक्तायेतेतथा निश्चितै निश्चयवद्भिर्वरयोधैः सहयद्यद्य संग्रामस्तत्ववहा संजातायेषा तथा तेचते अहमित्येवंदर्पिताचदर्पवंत इति समासस्तैरेवंविधैः मत्यैः पदातिभिः कचिन्यैरिति पयतेसंपरिवता: समेताः तथापागाकटपूचीचकासागरगडव्यहावित रव्यू हशब्दःप्रत्येकं सम्बध्यते तत्रपद्माकारो व्यूहः पद्मव्यूह:परेषामनभिभवनीयमैन्यविन्यासविशेषएवमन्येपि पंचएतैरचितानि यानि । परधणंभिगिद्धा सएदव्वे असंतुवा परविसए अहिहणंति लुद्धा परधणस्सकज्जे चउरंगसमत्तवल समग्गानिछियवरजोह जुड़सद्धाय अहमहमिति दप्पिएहिं सेनेहिं संपरिवुडा पउम सगडसई भाषा ई जेहने घणाराजानपरधननेविषे ग्रहयापणाद्रव्यनेविषे संतोषनथोपाम्या अनेराराजाननादेशसाहमोथईहणेविणासे लालचीपर * नाधननेकाजेहाथीघोडास्यपाथकसपूर्णकटकसहितनिश्चयवंत संग्रामेयवश्यभाजेनहीशुभटयुद्धनेविषेश्रद्दावंतहंएपहिलोसंग्रामेजा अहंकारसंयुक्तसेनाद करी परिवस्या पद्मकमलनीपरेसंग्राम शकटव्यूह शूचीव्यूहचक्रव्यूचसागरव्यूहगरडव्यूह मेनानोथापवो सेनाई 常部带諾諾諾諾需带端游指流器消歌 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० १५५ सूत्र ○ भाषा तानितथा तै:कैःअनीकैः सैन्ये ययवापद्मादिव्र्व्यूहा चादिर्येपा गोमूत्रिकाव्यूहादीना तेतथातैरुपलक्षितैः केरनीकै उच्छरंतत्ति आह खन्तः याच्छादयन्तः परानीका नितिगम्यं अभिभयजित्वा तान्येवहरन्ति परधनानीति व्यक्तं चपरे सैन्यकेभ्योपेभ्योऽन्ये स्वयं योद्धारौ राजान रणशौर्षेसंग्राम शिरसि प्रकृष्ट रणे लधोलचोयैस्तेतथा संगामंतिद्दितीयासप्तम्यर्थेति सत्वासंग्रामेरणे अतिपतन्ति स्वयमेव प्रविशन्ति नसैन्यमेव योधयंति किंभूतासन्नद्धा सन्नहन्यादिना कृतसन्नाचा वद्धपरिकरकवचोयैस्त तथा उत्पाटितोगाटबद्ध श्चिह्नपटोनेत्रादिचीवरात्म कोमस्तकेयैस्त तथा ग्टहीतान्यायुधानि शस्त्राणिम हरणाययैस्तेतथा अथवा अथवा चायुधप्रहरणानाचेप्या चक्कसागर गरुलबुहातिएहिं अणिएहिं उछरता अभिभूयहरंति परधणाद्' अवरेरणसौसलद्द लक्खा संगामंमितिवयंति सण्डवद्धपरियर उप्पौलिय विंधपट्टगहिया उपहरणामाटिवरच करो परकटकने आछादता जीपीते हनाधनहरे परधनलेवा अनेरास्वयमेव भूझकरे राजानसंग्राममस्तकि लाघोलक्षणजेणे संग्राम नेविषे स्वयमेव पैसे मन्नाह बाध्योकवचयलेणे गाढोभीयो माथेचीर वाध्यो लोधास्वीयारविशेषखङ्गतथाकवच प्रथा नवज्यमयपापर Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म टी० १५६ क्षेप्यनारुतोविशेषस्तत: सन्नद्धादीना कर्मधारयः पूर्वोक्तमेव विशेषणं प्रपञ्चयन्नाच माढ़ीतनुत्राणविशेषतेन वरवणाच प्रधान तनुवाणविशेपेनैव गुडितामेरिता येतेमाढीवरवर्मगुडिता पाठान्तरेण वरमटियम्मगुडिता तत्रगुडातनवाणविशेपएवविशेपंतर्थव थापिद्धा परिचिता जालिकाहोकंच को यतेतथा वावचेन तनुत्राणविशेषेणैव कण्टकिता कतकंवचा येतेतथा उरसा यक्षसा राह शिरोमुखा अद्धमुखावद्धायन्त्रिताकण्ठे गलेतोणास्तोणीरा शरधयोयैस्ते उर:शिरोमुखबहकण्ठतोणाः तथपाइयत्ति हस्तपासितानि वरफलकानि प्रधानफरकायतेतथा तेषा सत्कोरचितोरणोचितरचनाविशेषेण परप्रयुतामहरणप्रहारमतिधाताय कुतः पहकरत्ति . मगुडिया आविद्धजालिका कावय कंकडड्या उरसिरमुह वधकंठतोरणामाइय वरफलकरचियप हकर सरभसखरचावकरकरच्छिय सुनिसितसरवरिसचडकर कमुयंत घणचंडवेगधारानिवाय लोहमयपाषरतथावाणविशेग पहरीछे लोहनोकाच्यो कवच कटियाकवचिद् करीकंटक हियासचितऊर्धमुख बांध्यागलानेविपे । * भाबडी इस्तपासिका चरप्रधानखेद्या कीधो शनयुक्त समुदाय सहवाठोरधनुपदावरयो चाढीकाढा चतितीखायोण रष्टिप्रचंड 器器是能器影器蹤器崇凝聚器盖業能茶茶茶器 भापा Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टी० 希諾器浴器器带諾器整器器浴器器器带器器禁 समुदायोयेस्त तथा तत: पूर्वपदेनसहकर्मधारयोतस्तैः सरभसैः सह खरचापकरैः निष्ठुरकोदण्डइस धातक रित्यर्थः 'येकराछि ताः कराकष्टा: सुनिथिता यतिनिशताथरावाणापा योवर्षवटकरकोरष्टि विस्तारोमुयंतति मुच्यमानसएव घनस्य मेषस्य चण्ड वेगाना धाराणा निपात: तस्यमार्गोयः सतथा तवमति पाठान्तरंच तत्रमत्प्रत्ययान्तत्वानिपातवति संग्रामेऽति पतन्तीतिमक्रमः तथाअनेकानि धनपिच मण्डलामाणिच खगविशेषास्तथा संधिताः क्षेपणायोगी उच्छलिता कद्धंगताः थतयश्च निशुलरूपाः कणकाच बाणा: तथावामकरग्टहीतानि खेटकानि फलकानि निर्मलानिटाः खलाश्चउज्ज्वलविकोथीरुतकरवालाः तथा रन्तिमहारप्रतानि कु तानिच शस्त्रविशेषास्तोमराव वाणविशेषाद्यकाणिचयराणिगदाचदण्डविशेषा:परशवश्चकुठारा:मुशलानि 浴器器諮諾諾許諾能影器都带茶器雅 मग्गे अणेगधणु मंडलग्गसंधित उछलय सत्तिकणग वामकरगहिय खेडग निन्मलनिविट्ट खग्ग खा विस्तारसुकवानो मेघनोप्रचंडनेइनोवेगतेइनीधारा निपातपजेछमार्गजिहा बनेकधणाधनुष खनविशेषम क्यापूठे उच्छली यावाशई शक्तिवांण डावेदाथि ग्रह्या खेडा झलहलतापडीयारमादियोकाढया सङ्गघायदेवानेप्रवा भाला बांण चक लोहगदा Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म. टी० १५८ सूत्र भाषा THEREFORE TEAF BF BF BF चप्रतीतानि लांगलानिच हलानिमूलानिच लउडायमतीताः भिंडिमालानिचशस्त्रविशेषा शवलायभल्लाः पटिसाद्यास्त्रविशेषाच टाश्च चर्मनद्धपाषाणाः घनाथ मुद्गरविशेषाः मोष्टिकाचमुष्टिप्रमाणपापाणाः सुगराश्चप्रतीताः वरपरिघाश्च प्रबलागलायनप्रसाराच गोफणादिपापाण्णाट्रुणाश्चदृकराः तोणाच शरधयः कुवेण्यश्च रूढिगम्यापीठानिच यासनानीतिद्वंद्वः एभिप्रतीताः प्रतीतैः प्रहरण विशेषेः कलितोयुक्तोयः सतथातत्रइलीभिः करबालविशेषैः महरयैश्च मिलिनभिलंतित्ति चिकचिकायमानैः खिप्प'तत्तिचिष्यमाणैः विद्यतः क्षणप्रभायाः उच्च लाया गिर्भलाया विरचिताविहितासमासहथीमभा दीप्तिर्यत्रतत्तथात देवंविधंनभस्तलं यत्त्रसतथातत्रसंग्रामे पहरंत कुंततोमर चंक्कगयापरसु मुसललंगल सूललउड भिंडिमाल सव्वलपट्टिस चोदुषणमो द्विय मोगरवरफलिह जंतपसत्थरहण तो कुवेरणा पौढा कलिएट्ली महरण मिलिमिलिंत कुहाडो मूंसल चलत्रिशूलदडलोहमय हथीयारविशेष मोटाभाला पट्टोशस्त्रविशेष चर्मस्युं वोच्यो पाखाय मुहर मुष्टीप्रमाण पाठाण मोगर प्रधान अर्गलाभोगल गोफणिना गोला टाकर भाथडी मगधदेसनोस्त्रविशेष घासन एतलेकरीसहित कर FAKE REFERRARE Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. PH तथास्टप्रहरणेस्फु टानि व्यक्तानिमहरणानि यनसतथातत्रसंग्रामे तथामहारणस्यसंबंधीनि यानि शंखयभेरीचदंदुभिःवरवयंच १५८ लोकमतीतं तेषा प्रचुराणांपटूना स्पष्टध्वनीना पटहानाचपटकानामाचतानामास्फालिताना निनादेनध्वनितागंभीरेण वहलेन येनंदिता: हृष्टानभिताच भीतास्त पा विपुलौविस्तीर्णी घोपोयत्रसतयातवइयगनरथयोधेभ्यः सकाशात्त्वरितंसीघ्रं अप्रस्तंप्रसर मुपगतंयद्रजोषलीतदेवोहततमाधकारमतिशयंप्रवलंमियं तेनबडलोयस्मतथातनतथाकातरनराणा नयनयोहृदयस्यच वाउलित्ति खिप्पंत विज्जज्जल विरचित समप्पह नहतले फुडपहरणे महारण संखभेरिवरतरपउर पडपड हाहय निनाय गंभौरणदित एक्सभिय विपुलघोस हयगयरहजोह तुरियपसरिय रयडत तमंध 器諾識恭带带端端帶紫端茶器茶器器 भाषा ॐ वालविशेष तेहथको अनेरोशस्त्र झगझगायमान वैरीमतेमकता वोजलीनीपरे ऊजली एहवाकोधाते सरीखीकाति आकाश * तलनेविषे स्पष्ट प्रहारसंग्रामविपे मोटारणसंग्रामशंखदुन्द भिप्रधानवाजिन प्रधानशब्दस्पष्ट पडहतेहने प्रास्फालवेंकरी शब्द * गंभीरशन्देहरष्या वीहाविस्तीर्णशब्द घोडा हाथी रथ सुमट उतावलो पसयो रजउडवेकरी अंधकारघणोहोई कायरमनुष्यने ..... ..... : -- Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी० व्याकुलत्वंक्षोभंकरोतीत्येवं शीलोय:सतथातत्र तथाविललितानि शिथिलतया चंचलानि यान्युक्तटवराण्य न्चतप्रवराणि मुकुटानि 'मस्तकाभरणविशेपाणि किरीटानि च तान्येवशिखरत्रयोपेतानि कुण्डलानिच कर्णाभरणानि उडदामानिचनक्षत्रमालाभिधाना भरणविशेपास्तेषामाटोप: स्फारता सा विद्यते यत्रसविललितोत्कटवरमुकुटकिरीटकुण्डलोडदामाटोपितइतितथाप्रकटायापताका छताच अर्कीकताये गजगरुडादिध्वजाः यजयन्ताश्चविजयसचिकाः पताकाएव चामराणि चलन्तिछत्राणिच तेषा सम्बन्धियद 當都附带都带都带带带带論點歌器治浩器端 कारबहुलेकायरनर नयणहियय वाउलकर विलुलिय उक्कडवरमउडतिरिड कांडलो दुद्दारामा डोविय पागडपडाग कुसियधय वेजयंति चामरचलंत छत्तंधकारगंमोरे हयहेसिय हत्थिगुलगु भागा अाखिहड्याने व्याकुलपणानोकरणहारसिथलपणे करीचंचल उची शिवाप्रधानमुगट एहपणिसुगटनीजाति कर्णाभरण नक्ष वमालाएहवै नामेयाभरणविशेषतहनो आटोपपताकापडाई ऊचीकोधीध्वजा ध्वजाजाणिवी चामरझवेंकरी अंधकारथयोछे चलतादादीप्यमान गंभीरघोडानो हेहेकार हाथीयाना गुलगुलाटशब्दकरता रथनोघणघणशब्दपायकनोहरहरशब्दहाथस्योमाल Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. धकारतेन गम्भीरोऽलब्धमध्योय: सतथाकर्मधारयस्ततस्तत्रहयाना यत्हेषितं शब्दविशेषः हस्तिनायद्गुलुलायितं शब्दविशेषएवं तथारथाना यत् घणघणायत्ति घणघणेत्येवं रूपस्यशब्दस्य करणंतथापाक्कत्ति पदातीना यत् हरहरायति इरहरेति शब्दकरणं, चासोटितंच करापोटरूप सिंहनादच सिंचस्येवशब्दकरणं लिलियत्ति संटितंसीत्कारकरणं विषष्टश्च विरूपधोपकरणं उत्कृष्टं उत् कुष्टिनादं आनंदमहाध्वनिरित्यर्थः कंठकृतशब्दश्चतथाविधोगलरवः तएवभौमगर्जितं मेघध्वनि यनसतथा तत्रसयराइत्ति एक हेल याहसतारुषतावाकललक्षणोरवोयत्र सतथातनतथा अनितेने पन्थलीकृतेन वदनेन येरौद्राभीषणास्तेतथा तथाभीमयथा भवती ___ लाइय रहघणघणाइय पाइकहराहराइय अफोडिह सौहनाय छिलिलिय विधूट कुट्टकंठकयस भीमगज्जिए सयराय हसंतरसंत कलकलरवे आसुणिय वयणसद्द भीमदसणाधरोट्ट गाढदढ नौपरिखभानोयफालवो सौहनीपरेशब्दकर साटौतेदातजिहाअनिशब्दकर विरुयाशब्दकरे उत्कृष्टयाणंदशब्दकष्टनोकोधोशब्द - संग्रामादिकनो रौद्रमेघनीपर गर्जितके समकाल इसतारूसता तेइनोकलकलाटरूपशब्दछजिहा क्रोधवसिंगादोमोटोसुखकरेन्द्र 謊需辦带器端點談器端器器器端器骆樂器 旅諜諜諜諜諜諜諜諜諧器 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ । त्येवं दशनैरधरोठौ यैस्तेतथा तत: कर्मधारयस्ततस्तपा भटाना सत्महरणे सुष्टुप्रहारकरणे उद्यताः प्रयत्नप्रत्ता:करायनसतथा 10 * तत्तथा अमर्पवशेनकोपवशेन तीवमत्यर्थ रक्तेलोहिते निर्दारिते विस्फारिते अक्षिणी लोचने यनसतथा वैरप्रधानादृष्टिवैरदृष्टिः । * तयावैरदृश्यावैरबुद्ध्या वेरभावेन येद्धाश्चेष्टिताच तैस्त्रिवलीकुटिलावलित्रया वका भ्रुकुटिनयनललाटविकारविशेषकृता ललाटेयत्र और * सतथातवतथा वधपरिणताना मारणाध्यवसायवता नरसहसाणा विक्रमेण पुरुषाकारविशेषेण विजृम्भितं विस्फ रितंबलंशरीर * सप्पहार करणुज्जयकरे अमरिसवसत्तिवरत्त निदारितत्थे वेरदिवि कुधचेडिय तिबली कुडिल भिगुडि कयनिडाले वधपरिणय नरसहस्सविक्वम्म वियंभियवले बग्गंततुरंगारह पहाविय समर 器諾諾諾諾諾諾带諾器带器諾諾器带影 वौहामणावदनबीहामणोदाते करीयधरहेठलोहोठ गाढोडस्योछे रूडाघावकरवानो उद्यमसावधानएहवाहस्तछे क्रोधतेहनेवसि करीतीव्रगाढाराता ताद्याएहवासभटनालोचनदेपनीदृष्टिजोवोरीसाणानीचेष्टा तेणेककरीत्रिवलीवलीवाको भृकुटिकौधौललाटने विषेमारवानाअध्यवसायसहितमनुष्यना सहखपुरुषाकारफोरवे जैहनेजेतलोसमर्थपणोछतेतलोदेखाडे वेगवंततरंगमयसवारने Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० १६३ सूत्र आापा सामर्थ्यौंयत्र सतथा तत्रतथावल्गुतुरङ्ग : रथैश्च प्रधाविता वेगेन प्रवृत्ताये समरभटाः संग्रामयोधा स्व ेतथा आपतिता योद्धुमुद्यता छेकादचालाघवप्रहारेण दक्षताप्रयुक्तधातेन साधितानि िता यैस्तेतथा सरसवियन्ति समुच्छ्रितं हर्षातिरेकाटूद्दतं वाजयुगलं यत्त्रतत्तथा तद्यथा भवतीत्यं वं मुक्ताट्टहासा कृतमहा हा सध्वनयः पुकं तत्तिपूत्कुर्व्वतः पूत्कारं कुर्वाणात्ततः कर्मधारयः ततस्त ेषा यो बोलः कलकलोसवर्इलो यत्रस्तथा, तत्रतथा फलगावरणगहिर्यात्त स्काराय फलकानिच आवरणानिच सन्नाहारगृहीतानियैस्त भडा वडिय छेयलाषवपहारसाधित समूहवियनाडजूयल मुक्कट्टहासपुक्क तबोल बहुले कलकलगा फलफलगावरण गहिय गयवर पत्थं तदरियभडखलपरोप्परपलग्ग जुगव्वियविउसितवरासिरो उपाडीरथेजोत्यावेगेउद्ध्यासंग्रामनामूकारद्याव्याडाहा डारपणेयुक्तशस्त्रने महारेकरी साधानीत्या परमपितउचोकीधो बाड युगलसुक्योअट्टहास्य पुकारतायने कपुरुषकल कलशब्दकरेछे कलकलायमान जेसंग्रामने विषे फल फल व काटकविशेवखेडोग्रह्याइथोयार बेरौनाहाथीने प्रार्थतालेवावाळता अहंकारी शुभटदुष्टया हो माहिभूभवालागा युधवारता गर्वितपडीयारथकीकाच्या प्रधानखग Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ तधागयधरपत्यं तत्तिगजवरान् रिपुसतं गजान्मार्थयमाना तुमारोपाभिलघमाणात शास्तच्छीलावा येतेतयातत:कर्मधार यरातस्तच तेहप्तभटखलाश दर्पितयोष दुष्टाइति समासः तेचतेपरस्परमलग्नाच अन्योन्वं योद्धमारब्धात्यर्थः तेचतेयुधगर्विताच योधनकलाविज्ञानगर्षितातेच तेविकोथितवरासिभिः नि:कर्षितवरकरवालैः रोषेणकोपेन त्वरितंशीघ्र अभिसुखमाभिमुखन प्रह निच्छिन्नाः करिकरायैस्त तथा तेचेतिसमासस पा संविगियत्ति व्यंगिताखण्डताकारायन सतयातनतथा यवन्ति थपपिहातोम रादिना सम्यग्विधाः निशुद्धभिन्नाः स्फाटिताचविदारितायतेभ्योयत्प्रगलितं रधिरं तेना दिनस विलिमिलाचिली ___ सतुरियअभिमुहपहरत छिणकरिकरविभंगियकर अवटुनिसुद्धभिन्नफालियपगलियरहिरक यभूमिकद्दमचिक्खिल्लपहे कुछिदालियलितनिम्मेलितंत फुररंत विगलमन्महविगयगाढ़ रोसिशीमसासुहागाव्याप्रहारकरवा छेदीहाथीयानीसूडोद्याहाथखा करी पाणेकरीगाटाभेद्याविदारयागल्योवयोलोजीकोधो भूमिकानेविषेकादव चीखलो पंथमार्ग कुझिविदाया धिरवता नीकल्यागातरडा तपाडता विवाल मर्मनेविघेतण्या बीहामणो भाषा Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 带带带諾諾諾器带带带带器带张器带諾諾 नापन्यानो यत्रसतथा तत्रतथाकुक्षौदारिताः कुक्षिदारितागलितं रुधिरंवन्ति रुलंतिवाभमौ लठन्ति निललितानि कुक्षितोवहि सतानि यंत्राणि उदरमध्यावयव विशेषा येषातथा फुरफुरंतविगलत्ति फुरफुरायमाणाश्च विकालावविरुद्धन्द्रियत्तियो येतेतथा तथाममणिहता मर्माहताविकृतो गाढो यवदत्तमहारो येपातेतथा अतएवमूर्छिता सन्तोभूमौ लठन्तः विहलाच निस्महांगा: येतेतथा तथा कुक्षिदारितादिपदाना कर्मधारयस्ततस्त पा विलापः शब्दविशेष: करुणादयास्पदं यत्रसतथातत्वतथाहताविनाशिता योधाअश्वारोहादयोयेषा तेतयातनमते यदृच्छयासम्बरन्तस्तुरगाच उद्दाममन्तकुञ्जराश्च परिशसितजनायभीतजनानि वुक्कछिन्न दिणपहारमुच्छितरुलंत वेभलविलावकलुणो हयजोहभमंत तुरंगउद्दाममत्त कुजरपरिसंकिय जणणिबुक्का छिणद्ययभग्गरहवरनट्टसिरकरिकलेवरा किनपडिय पहरणविकिन्नाभरणभूमिभागे गाडो दोधो प्रहार मूपिया भूमिकाइरुलेछे निश्चेष्टागादाकाढा विलायकरता दयामणो विणास्थाशुभट भमता घोडा दाम णारहित मदोन्मत्तहरती बीहता लोकसमल छेद्याध्वजा भागारथप्रधान मस्तकरहित हाथोनाकलेवरेकरी आकौर्णपद्या इथी सूब 带带带带带带张器諾装器器装點器需能 भाषा Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ध्वजाः निर्मूलान्निकन्नकेतवो भग्नादलितारथवराश्च यत्रसतथा नष्टःशिरोभिग्छिन्नमस्तकैःकरिकलेवरैः दन्तिशरीरैराकीर्णाव्याता पतितप्रहरणावस्तायुधाविकीर्णाभरणाविक्षिप्तालङ्कारा भुमेर्भागादेशायन सतथातत:कर्मधारयः सूतथा वृत्तंतिकवंधानि शिरो रहितकडेवराणि प्रचुराणि यत्रसतया भयकरवायसाना परिलितगिवत्ति परिलीयमानग्टद्दाना यन्मण्डलंच कवालंबाम्यसंचरत स्तस्यथाच्छाया तया यदन्धकार तेनगाभौरोय:सतथा तत्र संग्रामेयपरेराजानः परधनग्टट्वाः अतिपतन्तीतिप्रातं अथपूर्वोतमेवायं 7 संक्षिप्ततरेणवाक्येणाह वसवोदेवावसुधाच पृथिवी विकम्पिता यैस्त तथातेवराजानः इतिप्रक्रमप्रत्यक्षमिवसाक्षादिव तहम योगा पिटवनं श्मशानंप्रत्यक्षपिटवन परमरहवीणगति अत्यर्थदारुणं भयानकं दुप्रवेशतरकं प्रवेष्टमशक्य सामान्यजनस्येति गम्य 瓷器茶器梁端养器器聚兼凝器凝器業蒸养养兼器 सत्र नवंतकबंधपउरं भयंकरवायसपरिलेत्तगिद्धमंडलभमंत छायंधकारं गंभोरेवसुवमुह विकंपितचं न यार वौखया पाभरण भूमिकानाप्रदेश नाचता मस्तकरहितघणाले बीहामणा कागडा तेकलेवरनेविषेलौनमान ग्घ्रपंखी तेइ * नासमूह भमता छायातेणेकरीअंधकारथयो गंभीरछे देवताप्रथिवी कंपाबीछे श्मशाननीपरेप्रत्यक्ष अत्यतरौद्र बौहामणो अनेरा भाषा Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी० १६७ सत्र भाषा 柒柒噐糌糌糌鍌非 अतिपतन्ति प्रविशन्तिसंग्राम संकट संग्राम सगहनं परधनंपरद्रव्यं महतत्ति इत्यतदूति तथा अपरिराजन्यो अन्येवाइक चौरसंघाः पदातिरूमचौरसमूहाः तथासेनापतयः किंखरूपाचौरवृन्दप्रकर्षकाञ्च तत्प्रवर्त्तकाइत्यर्थः अटवीदेशे यानिदुर्गाणि जलस्थलदुर्गरूमा णितेषुवसन्ति येतेतथा काल हरितरक्तपीतशुक्कापञ्चवर्णाइति यावत् अनेकशतसंख्याचिपट्टाबद्धा यैतथा परदिपयानभिन्नन्ति पञ्चक्खपिउवणं परमरुद्दवी हणगं दुष्पवेसतरंगं अभिवर्डितिसंग्गामसंकडं परधणमहंताचवरे पा इक्कचोरसंघासेणावइ चोरवंदमागडिकाय अडविदेस दुग्गवासीकालहरितरत्तपोतसु क्विल्लचणेग सयंचिंधपट्टबंधा परविसए अभिहणंति लुद्दाधणस्सकन्ने रयणागरसागरंच उम्मीस हस्ममालाकु पाधरालोकनेपेसता अशक्यतेमा हिपेसेसंग्राममाहिं गहनस्थानकतथासकट संग्राम अनेरानोधनद्रव्याहता अनेरासव्याथकीपाइक चोरनासमूह कटकनाखामी चोरनाट'द घणा चोरनेप्रवर्त्तावे अटवीनेप्रदेशे विषमस्थानक कृष्णनीलारातापीलेवर्णे धवलवअने कशत चिह्ननापटबंधाछे चनेरादेशने हणेधननेकाजे लोभीयाधननेकाने रत्ननाचागरभत समुद्र तेके बोछकलोलनासहखविचिं 柒柒柒 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टी लुब्धाइतिव्यक्तं धनस्यकार्य धनकृतइत्यर्थः तथारत्नाकरभूतोय:सागरं तथातंचातिपत्याभिनन्ति जनस्यापातानितिसम्बन्ध: अम यो । वोचयस्तसहसाणा माला पट्टयस्ताभिराकुलोय:सतथा कुलाजलाभावेन व्याकुलितचित्तायेच तोयपोता: विगतजलयानपात्राः सायात्रिका कलकलितत्ति कलकलायमाना इलवोलंकुर्वाणास्तैकलितो यासतथा अनेनास्यापेयजलत्वमुक्तं अथवाजर्मिसहसमाला भिराकुलाकुलोतिव्याकुलो यःसतथा तथावियोगपोतेविगतसंबन्धनवोद्भिन्न : कलकलंकुर्वद्भिः कलितोयः सतथा कर्मधारयोतथातस्तं ___लविउयपोतकलकलंतकलितंपातालकलस सहस्सवायवसवेगसलिल उद्घममाणदगरयरयंधकारंव सूत्र रफेणपउरधवलं पुलपुलसमुट्टियहासं मारयवित्थु समाणपाणियजलमालुप्पोलहुलियं तंपियसमं श्रेणितेणेकरीव्याकुलकल्लोलपाणीरहित प्रवहण हलाबोलकरताकलकलायमानवाणी:करीसहित पातालकलश तेहनासहस भाषा HU वायुनावशथकीवेगेकरीनेपाणी उपाडीतो पाणीनाकणरेणुसरिषा तेरूपगंधकारसमुद्रनेविषेव प्रधान फीण घणो अजलो निरं नौ तर ऊद्योयटट्टहाससरीखो वायरेकरी विक्षोभ्यमान पाणीजिहाछे जापाणीनाकहोलसमूहहोशीघ्रतेशब्दसघले व्याकुलतीरनी। MARWARENEWANE WHEHREEN 伽带器器器蒂諾器器梁端端然; Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अटी. 类器能非恭器業恭恭恭恭器器業業機器器器 तथापाताला:पातालकलशास्तेपायानिसाइसाणितर्वातवथाहेगेनयन्म लिलं जलधिजलमुद्धममाणंतिउत्पाद्यमानंतस्थयदुदकरजस्तेयरे गुस्तदेवरजोधकारचलीतमायत्र सतथातंघर: फेनोडिंडीरोप्रचरोधवलापुलपुलत्ति अनवरतंय:समुखितोजातः सएवाहहासोयत्र वरफेनएववा प्रचुरादिविशेषणादृासोयत्र सतथातंमारतेन विक्षोभ्यमाणंपानीयंयनसतथाजालमालानांजलकल्लोलानामुत्पल:स समूहोडलियत्ति शीघ्रो यत्रसतथा तत:कर्मधारयोतस्तमपि चेतिसमुच्चये तथासमन्तत: सर्वत: क्षुभितवायुप्रभृतिभिर्व्याकुलितललि तंतीरभविल्ठखोक्रममाणत्ति महामत्स्यादिभिर्भ व्याकुलीक्रियमाप्रसवलितं निर्गच्छत्यर्वतादिस्खलितं चलितं स्वस्थानगमन प्रन्नविपुलविस्तीर्ण नलचकवालतोयमण्डलं नसतथा तथामज्ञानदीवेगगनादिनिमग्नाजवैः त्वरितंयथाभवतीत्येवमापर्यमाणोयः सतथागम्भीरा अलब्धमध्याविपुलाविस्तीर्णाश्च येयावर्ता जलप्रमाणस्थानरूपानेषुच पलंयथाभवतीले भमंतिसन्चरन्ति शुष्यन्ति सूब तोक्खमियललितखोखुम्भमाणपक्खलियचलियविपुलजल चकवालमहानदी वेगरियापरमा भमिका पसरतो घाघोपाछोऊछलतोजलनीकलतोपर्वतादिकथकीचाल्यो आपणेस्थानकिंजा विस्तीर्ण पाणीनासमूह गंगादिका भाषा Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. NIL HIR व्याफुलीभवन्ति उप्यतंति उद्दलवाजय सुखानि चलन्ति प्रत्यवनिरत्तानि वाध:पतितानि पानीयानि माणिनीयायनसतथा यथया जलचकवालातंनदीना विशेषेणमापूर्यमापर्यमाणातंचावर्तानामिति तथाप्रधाविताविगतगतयः खरपुरपा शतिकर्कशा: प्रचण्डाः रौद्गाः व्याकुलितसलिलाः विलोलितजलाः स टन्तोविदार्यमाणो येवोचिरूपाकलोलानत वायुरूपाकशोलालौसलीयःसंतथाततः कर्मधारयोतस्तं तथामहामकरमत्स्यकच्छपाच उहारत्ति जलजन्तुविशेषौस्त चनापति गिसुमाराद्य तेहन्दारापा समाइताश्च पर णागंभौरविपुलावत्तचंचलभममाण गुप्पमाणुच्छलतपच्चोणियंतपाणियपधावितसरफरसपथंड - वाउलिय सलिल फुटुंतवीति कल्लोलसंकुलमहामगरमच्छकच्छभोहारगाहतिमि मुसुमारसाव . First 器并提卷羅养森森森症 भाषा मोटीनदीनो वेगउतावलो ससुद्रपुरा के जेहनीमध्यलाभेनही विस्तीर्ण जलधमणनाठाम भमता डागाता चाउछलतानी चापडता पाणी उतावलीगतिजापतिकठोर फारस प्रचंडव्याकुलित पाणी विदार्यमाणएहयोवलि बाझोलसंकुल च्यामितछे मोटामगरमच्छ काछियाजलचरविशेपमच्छ ग्राहक जलचरविशेष पाणीमापिलाजीवविशेष जलचरविशेष माहोमांश्चिाइणिय Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म टी० स्परेणोपहतासमुट्ठायमाणकत्ति उद्दायमाणकत्ति उद्धावन्तञ्च प्रहाराय समुत्तिष्ठन्तो ये पूरासंधाघोरा रौद्रास्तेषु प्रचुरा यत्नस्तथा १७१ तंकातरनरहृदयकम्पनमिति प्रतितं घोरं रौद्रं यथाभवतीत्येवमारसनं शब्दायमानं महाभयादीन्येकार्थानि अणोरपारन्ति धन्यव क्पारमिव महत्वादनर्वाक्यारं आकाशमिव निरालम्बनहि तत्र पतङ्गिकिंचिदालम्बनमवाप्यतइतिभावः चौत्मातिकपवतेनोत्पात जनितवायुनाधुणियत्ति अत्यर्थयेनोलियत्ति नोदिता प्रेरिता उपर्युपरि निरन्तरं तरङ्गाः कल्लोलास्तेदृप्तदूव अतिवेगाऽतिकान्तः शेष वेगायौबेगस्तेन लुप्तटतौयैकवचनदर्शनाच्चक्षुः पब्व दृष्टमार्गे सात्यावयंकच्छत्ति कचिद थेगम्भीरंविपुल गर्जितमेघस्येव ध्वनिगुञ्जितंच यसमाहतसमुद्दायमाणयपूरघोरपडरं कायरजणहिययकंपणं घोरमार संतं महाभयकरं पति भयं उत्तारुणगं अणोरपारं असंचेत्र निरवलंब उप्पाइयपवणधणितणोल्लय उवरुवरितरंग प्रहारकरवाने का जिद्द' धावताजे जलनासमूह रौद्र तेप्रचुरघणा के कायर नरनाहयानो कंपावणहार रौद्रशब्दकरतो धणोभयभय नोकरणहार उपद्रवनोठाम बासनोउपजावणहार पारनदी से आकाशनीपरि आलंबनरचित ऊपनावायुगाढा मेखाऊ परोपरि सूत 嚚芈黹懟撂噐柒柒噐業噐噐噐 भाषा ARE MEANI Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी. गुञ्जालक्षणातोद्यश्च निर्घातश्चगगनेव्यन्तरकृतो महाध्यनिं गुरुकनिपतितंच विद्युदादिगुरुकद्रव्यनिपातजनितध्वनिर्यत्र तथा दी निर्द्धादी चह्नखप्रतिरवोदूरमुच्च' तन्तिटूरेश्रूयमाणोगम्भीरोधुगिधुगित्येवंरूपश्च शब्दो यतस्तथा कर्मधारयं ततस्त' पथिमारुतन्ति रुन्धानाः संचरिशुना मार्गखलयन्तो येयचराचसकूष्माण्ड पिशाचव्यन्तरविशेषास्तपा यत्प्रगर्जितं उपसर्गसहस्वाणिचपाठान्तरेण रुसियतज्जायडवसग्गसृहस्पत्ति तवयक्षादयश्चरुपिताखज्जातोपसर्गसहस्रगाणितैसङ्क, लोयः सतथातं वहनिचउत्पातिकानिउत्पातान् दरियअतिवेगचक्खुप्रहमोच्छतं कत्थ यिगंभीरविउलगज्जियगुंजिय निम्वायगरुयनिवतित सुदी हनीहारिदूरसुचंतगंभीरधुगधुगंति सद्द पडिपहरु 'मंत नक्ख रक्खस कूडपिसायरूसियतज्जाय १७२ सूत्र 柒柒器噐骅噐帣鍌牿噐非非。 भाषा कल्लोल दर्पवंत अतिवेग दृष्टिमार्ग यावादतो किहाइक गंभीर विस्तीर्ण गाजवोमेघनीपरे गुंजारवशब्दथाङ् श्राकाशमेविषेव्यं तर नोकीधोगुजारवशब्दथाई मोटोका दूभारे पदार्थ पडते शब्दयाई एहवाशब्दला मठाभिसमुद्रने विषेथाई व्यतीलावानीकलता दूरथकी साभलीतो गंभीर धुगधुगएहवोच्अनिष्टरूपशब्दथाई पंथमार्गमतेरू'वै जक्षराक्षस कूष्मांडपिशाच रोमाया अपनाउपसर्गना सह Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० १७३ सूत्र भाषा S भूतप्राप्तोय: सतथा वाचनान्तरे उपद्रवाभिभूतायतस उपद्रवाभिभूतः ततः प्रतिपथेत्यादिना कर्मधारयोतस्तं तथाविरचितो बलिना उप हारेण होमेनाग्निकारिकयाध्वपेन उपचारो देवतापूजायैस्त तथादन्तंवितीर्णं रुधिरंयत्र तत्तथा तञ्च तदर्द्धनाकरणंच देवतापूजनंच तत्त्रप्रर्थतायेतेतथा योगेषुप्रवहणोचितव्यापारेषु प्रयतायेतेतथा ततोविरचितेत्यादीना कर्मधारयोतस्तै सायात्रिकैरितिगम्यते चरि तः सेवितोयः सतथा तंपर्यन्तयुगस्य सकलयुगान्तिमयुगस्य योन्तकाल क्षयकालस्त ेन कल्पा कल्पनीयाउपमारौद्रत्वादद्यस्य सतथा दुरन्तं उवसग्गसहस्मसंकुलं बहुपाइयभूयं विरचित वलिहो मधुवउवचारदिणरुधिरचणाकरण पयतजो गपयतचरियं परियत्तजुगंतकालक प्योत्रमंतुरंतमहानइनइवइ महाभीमदरिसणिज्ज' दुरचरं खसंकुलव्यापित घणोउत्पातगाजादिककरीसहित कीधो वलनेढोवणेकरी होम अग्निहोत्र अगरादिकदहनउपचारदीधोरधिर पूजानोकर वो सावधानप्रवहणनाव्यापारनेविषेयतनवंतसेव्यो सघलायुगनोळे हलो युगतेहने अंतकालचय कालसरीखीचोपमाजे समुद्रनीतेणीद्योपमाइ'ओदु:खे अंतलाभे गगादिक नदोनोखामी अत्यंतरौद्रदी से दुःखेजेह नोचरिय सोविषे दोहिलोप्रवे सके HERE IN HIN Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०४ उ टी० - दुरवसानं मानदीना गद्गानदीना चेतरासाम्पतिप्रभुर्यः सतथा महाभीमोदृश्यते य:सतथा कर्मधारयोतस्तदुःखेनानुवर्यन्ते सेव्यते . यसतया तंविषमप्रवेशदुःप्रवेशं दुखोत्तारमितिच प्रतीतंदुःखेनाबीयत इतिदुराश्रयस्त लवणसलिलपूर्णमिति व्यक्तं असिताः कृष्णाः सिताशितपटा समुच्छ्रिता ऊर्कीकता येषुतान्यसितसितसमुच्छ्रिकानितैः चौरप्रयरुणेषु कृष्णाएवशितपटा: क्रियन्ते दूरादनुपलक्षण हेतोरित्यसितेत्युक्त हत्यतरकेहिति सायत्रिवायानपात्रेभ्यः सकाशाद्दक्षतरैवेगवद्भिरित्यर्थः वदनैप्रवक्षणै:अतिपत्यपूर्वोक्तविशेषणसा * गरप्रविश्यसमुद्रमध्ये घ्नन्ति गत्वाजनस्य सायानिकलोकस्य पोतान्यानपात्राणि परद्रव्यहरणेयेनिरनुकम्पानि:न्यूकास्त तथावाचना विसमप्मवेसं टुक्खुत्तारं दुरासयं लवणसलिलपुणं असितसियमुसितगेहिहत्यतरेकेहिं वाहणेहिं अतिवइत्ता समुहमज्भो हणंति गंतूणजणस्स पोतपरदव्वहरानरानिरणुकंपा निरावयक्खा गामा दु:खेउतारेछे दुःखचात्रयीमेवीये लणसरीषापाणीभस्या कृष्णएहवासित ऊंचाकया सायानिकानायानपानथकी वेगवंतउताव लाचाले प्रवणनेविषे पेसे समुद्रमादिहणे जातालोकना प्रवहणने परदव्यहरणहारने मनुष्यकेहवा अनुकंपारहित काक्षारहित 器器雖希需浙带器豁豁豁豁都非霍器带器諾諾 भाषा Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटी० 諾器淋器點器業難點點點點器諧器器器 न्तरेपरद्रव्यहरानरा निरनुकम्पा निरवयवखत्ति परलोकप्रति निरवकाचानिरपेक्षाग्रामोजनपदायित: सजिवेशविशेषः पाकरो लवणाद्य त्पत्तिस्थानं नकर अकरदायिलोक खेटं धूलीमाकारं कर्वट कुनगरं मण्डवं सर्वतोनासन्नसन्नि वेशान्तरं द्रोणपथं जल स्थलपथोपेतं पत्तनंजलपथयुक्त स्थलपथयुक्त वा मरित्यन्ये चात्रमस्तापसविनिवासनिगमोवणिकजननिवासीजनपदोदेश इतिहन्दोतस्तांद्य धनसम्द्धान् नन्ति तथास्थिरहृदया तत्रार्थनिश्चलचित्ताग्छिन्नलज्जाश्च येतथा चंदग्रहगोग्रहाच ग्टनन्तीकुर्व ME न्तीत्यर्थः तथादारणमतयः नि:रुपानिजम्नन्ति छिन्दन्ति गेहसंधिमितितं निक्षिप्तानि खस्थानन्यस्तानि हरन्तिधनधान्यद्रव्यजा गरनगरखेडकावड़मंडव दोणमुहपट्टणा समणिगमजणवयतेयधणसमिद्धे हणंतिधिरहियय छिन्न लज्जावंदिग्गहगोगहयगण्हंति दारुणमती निक्तिवाणियं हर्णति छिदिति गेहसंधि निक्वित्ता ग्राम घागर नगर धूलिनोगढ कुन्मितयास घढीगाउलगेवासनधी जलवटथलवटमार्ग समस्तवस्तुलाभे तापसनाठाम वणिक्या पारी मगधादिवादेश धनसहितहणे निचलचित्त लाजनथी बंदीग्रहे गायनेग्रहे एतलाने भालेग्रहे रुपारहितमति निदेयता 器點茶器諧諧器諜諜諜說諾諾諾諾器器 भाषा Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० १७६ सूत्र भाषा ra तानि धनधान्यरूप्यप्रकारान् केपामित्याह जनपदकुलाना लोकग्टहाणां निष्टणमतयः परस्यद्रव्याद्य विरताः तथातथैव पूर्वोक्त प्रकारेण केचिददत्तादानमवतीर्णं द्रव्यंगवेषयन्तः कालाकालयो सञ्चरणस्योचितानुचितरूपयोः सञ्चरन्तो भ्रमन्तश्चियगन्तिचितिषु प्रतीता प्रज्ज्वलितानि वहिदीप्तानि सरसानिसन्धिरादियुक्तानि वरदग्नीनि ईपखीकृतानि कष्टान्याष्टानि तथाविधप्रयोज निभि: कडेवराणि मृतशरीराणि यत्र तत्तथा तत्र श्मशाने क्लिश्यमाना अटवीवासमुपयन्तीति संभूतः पुनः किंभूते रुधिरवितयद णियहरंति धणधणदव्यजायाणि जणवयकुलाण निग्विणमदी परदव्वाहिं जे विरया तऱ्हेवकेयि अदिणादाणं गवेसमाणाकालाकाले सुसंचरता वितकापज्ज लिय सर सदरदढ कड्डियकलेवरेरुन्व्हिर आपनेहणे पात्रपाडे घरनेछेदीने घरमाहिथाप्याछे जेनिधान तेहने हरेधनधान्य द्रव्यनीजाति जेदेशतेहना लोकना निर्दयमर्दैछ परधनलेवानी जेहनेआघडीनथी तिमनपूर्वलीपरे कोइ अणदीर्धं द्रव्यलेवानीमति परद्रव्यनीगवेषणाकरे कालतथा च कालनेवि भमता जिहाम्टतकबलाइ तेहनेविधेवाल्यारुधिरसहित थोडोस्योदाधो काढावे मडानाशरीर रुधिरेखरया मुखमडातेहने खाधा RECEN Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उ०टी० 带带带带带带路器端端器端带带带論點 नाभियक्षितानि समग्राणिमतकानि इतिगम्यते खादितानि भक्षितानि पीतानिच शोणितापेक्षया यकाभिस्तास्तथासाभिश्चडाकि नीभिः थाकिनीभिः भ्रमता तबसञ्चरता भयकरंयत्रतं रुधिरलिप्तबदनाक्षतखादितपीतडाकिनीचमभयभयंकरंकचिदक्षतइत्येतस्य स्थानस्य यदरत्तपद्यते तत्राचाभिनिर्भयाभिरिति व्याख्ययं जंबुयखिखियंतेत्तिखीतिशब्दायमानगालंततकर्मधारयो तस्तत्रतथा घूककृतघोरशब्दे कौशिकविहितरौद्रध्वाने वेतालेभ्यः विकृतपिशाचेभ्य उस्थितसमुपजातं विसङ्घ शब्दान्तरामि कहकहकहेतित्ति कहकदायमानं यत्प्रहसितं तेनविणगंतिभयानकमतएवनिरभिरामं वारमणीयं यत्रतथातत्यतिबीभत्समदुरभिगन्धे ति व्यता पाठा लित्तवदणअक्खयखातियपीतडाइणिभमंत भयकरजंव्यखिक्खियत्ते धुयकयघोरसह वेथालुट्टिय निसुद्धकहकहकहेंत पहसितबोहणकनिरभिरामे अतिदुन्भिगंध वीभच्छ दरिसणिज्जे सुसाणव 张器端諾器業諾器默器端端謊器器器器 रुधिरपीधा डाकिणीभमता भयनोकरणहार सीयालनो शब्दकर घूयडिकीधो रौद्रशब्दपिशाच अपनो शब्दतेकरे कहकहाय मान अटहास्य बीहामणो अभिरामरमणीकनथी अतिदुर्गंधसूगामणो बीहामणोदीनजेहनो देपता श्मथामनेविषे बननेविषे Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मण्टी न्तरेणातिदुरभिगन्धवीभत्सदर्शनीयेइति कस्मिन्नेवभूतत्याच प्रमथानेपिटवनेतथावनेकाननेयानिशुन्यग्टहाणि प्रतीतानिलयनानि शिलामयग्टहाणि यन्तरेग्रामादीनामई पथे यापणाइटागिरिकन्दरायगिरिगुहाईतिहन्दतायताविपमश्वापदसमाकुलाशेतिकर्म धारयोतस्तासुकाखेवंविधावित्याह वसतिया स्थानेषुषाक्लियतशीतातपथोपितशरीराइति व्यक्त तथादग्धछवयोशीतादिभिरुप इतत्वचः तथानिरयतिर्यग्भवएवथत्मकटगहनं तत्रयानिदुःखानि निररन्तरदुःखानितेषां यःसम्भारोवाडल्यं तेनवेद्यन्ते धनुभयन्ते यानितानि तथातानि पापकर्माणि संचिन्वन्तोवघ्नन्तः दुर्लभंदुरापंभच्याणा मोदकानीनामशना योदनादीनापानानाच मद्यजला णेसुणधरलेण अंतरावणगिरिकंदरविसमसावयसमाकुलेसुवसहिसुकिलिस्संता सौतातवसोसिय सरिराददृच्छवि निरयतिरिय भवसंकड़ दुक्खसंभारवेदणिज्जाणि पावकम्माणि संचिणंतादुल्लभ । सूत्र भाषा सूनाघरनेयिषे पापाणनाघरग्रामादिक पाटनेविपे पर्वतनीगुफा विषमस्थान खापदसौं व्याघ्र करीव्याभएयी वसतीनेविषे लोश पांमताशीत घातपेकरी सोषितशरीरकता दाधीकातिशरीरनी नरकतियंचनेभवे गहनदुःखनोबलपणो येदी भोगवीई पापक Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० १७८ 點諾器端業業器器器架辦狀器 दीना भोजनप्राशनं येषा तथा अतएवपिपासिताजातटपः अष्कियत्ति भुचितालान्ताम्बानीभूतामांसंमतीतं वाचिमति वाणा: शव कन्दमूलानि प्रतीतानि यत्किञ्चिच्च यथावाप्तवस्तुइति इन्दएतानि शतोविदितथाचारोभोजनं यैस्तथा उहिग्नाचगवन्यात सुताउत्सुका: अशरणा:अत्राणा:किमित्याच अटवीवासमरण्यवसनमुपनयन्ति किंभूतं व्यालशतशङ्कनीयां भुजगादिभिर्भयंकरमि त्यर्थः तथाअयशस्करातस्करा भयरा एतानिव्यक्तानि कस्यहरामचोरयामइति इदंविवक्षितं अद्याहिन्नइनि व्यरित पूतिएवं भक्खणपाणभोयणपिवासिया अँभियाकिलंता मंसकुणिमकंदमलजंकिंचिकयाहारा उदिगअण्णा याप्रसरणाअडवीवासंउति वालसतसंकणियं अयसकरातकरा भयंकराकसहरामोत्ति अज्जद 器器器器张张默然離諾张器器器器器张 मर्मी संचयकरवा दुर्लभमोदकादिपांणी चोदनादिकभोजन त्रस्यापाणीपाषेवमुचितयन्त्रपाघे रवानपामता मांसलतककलेयरमो कंदमलजेहवा तेइवायाहारकीधा उहेगवंतबीतारहेरहीनसके एवायनायबापडाचोरीनाकरणहारछे कोशरणनयोजथा सदाइउतावलाबीहता एकठामिरहीनसके घटबीनोवासमामेसर्पनाथत तेणेकरीव्याप्ततथासंकानोकरणहार अनसनावारणचार Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० सूख 器器器器浴器器帶點荒浆器 रूपं समामन्त्रणं कुर्वन्ति गुह्यं रहस्यंतथाबकस्य जनस्यकार्यकरणेषु प्रयोजनविधानेघ विघ्नकरायन्तरायकारका मत्तममत्तप्रस्तुत विश्वसान् छिद्रे अवसरेनन्तीत्य वं शीलायेते तथा व्यसनाभ्युदयेषु हरणबुद्धयः इतिव्यक्तं किंचविगव्यत्ति इकाइयनाखरविशेषा वहिरमझियत्ति लोहितेच्छवपरितत्तिपरियति सर्वतोभमन्ति पुन:कथंभूताः नरपतिमर्यादामतिकान्तातिप्रतीत सज्जनजनेन विशिष्ट लोकेन जुगुमितानिन्दिताये तेतथा खकर्मभिहेतुभूतैः पापकर्मकारिण: पापानुष्ठायिनः अशुभपरिणताचाशुभपरिणामा व्वंइतिसामत्य करेंति गुज्जंबहुयस्मजणस्सकज्जकरणेसुविग्धकरामत्तप्पमत्तपसुतवीसत्यछिद्दधाती वसणम्भुदएसुहरणबुद्धौ बिगब्बरहिरमहिया परित्तितिनरवति मज्जायमतिकतासज्जणजणदुग्गं चौरभयनोकरणहार केइनो धनहरू थाजद्रव्यहरू एहवीसमर्थाई करे गुह्यरहस्यविमामेघणा लोकनाकार्यकरयाने विननाक करणहार मदमत्तमद्यपाने प्रमादीस्ता योसम्याएतलाने अवसरोहणणहार कष्टउपनेविषे चोरीकरवानीबुष्टिले नहरालाजीय रुधिरना अभिलाषी सर्वत्रभमे राजानीमर्यादाथको यतिकातराजानीमाजापुणनमाने खननननने दुर्गव्यानिळ्या पापणेकमें EPHEMININEMAMERAREPARFARANARTEAM आपा Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टो० १८१ सूव भाषा 行業業鍌懟懟懟 दुःखभागिनदूति प्रतीतंनिञ्चाविलदुहसनिपुणन्ति नित्यं सदामविलगंमकालुष्यनाकुलंवादुःखप्राणिनां दुःखहेतुमनिष्टत्तिस्वास्थ्य रहितं मनोयेषां तथा इहलोक एवल्लिभ्यमाना व्यनसतसमापन्नाएतानि व्यक्तानीति अथतहेवेत्यादिना परधनहरणेफलद्वारमु च्यते तथैव यथापूर्वमभिहिताः केचित्क चनपरस्य द्रव्यं गवेषयन्त इतिप्रतीतं ग्टहीताश्चराजपुरुषैईताच यद्यादिभिः बद्धारुद्धाय छियासकम्म न्हिं पावकम्मकारी सुभपरिणयाय दुक्खभागोनिञ्चा उलदुहमनिव्वुदुमणा इहलोके चेवकिलिस्ता परदव्वहरा नराव सणसयमावणा तव केद्रपरस्मदब्बंगवेसमाणागहियाय हताय बदरुद्दाय तुरियं अतिधाड़िया पुरवरं समप्पिवा चोरग्गहं चारभड़चाडुकरणातेहियकप्पडप्पहार करौ पापकर्मनाकरणहार दुष्टयध्यवसाय दुःखनाविभागी सदाविस्तीर्णदुःखअसमाधिमन इहलोकनेविषे क्लेशपामे परद्रव्यनाहरण हार नरकष्टनाशततेोपोहता तिमजकोएकपुरुष परद्रव्यने गवेषताजोताकता राजपुरुषेग्रह्या तायामाला वाध्यारूधीमुष्याथी धनगरमाहिममाया नगरमाहि आणीदीधा चोरनेग्रहे कोटवालपाडूवावचनबोलीचोरीमनाये तेणेद्यामल्यावस्त्र तेणेकरीताडे १६ Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० १८२ सूत्र भाया 茲茲業業業 रज्ज्वादिभिसंयमिता चारकादिनिरुद्धास तरियंतित्वरितं शीघ्रं अतिभारिता स्वामिता: अतिवर्त्तितावा भ्रामिताश्वपुर वरं नगरं समर्पिता ढौकिता चौरग्राहायचार भटाचचाटुकाराच ये नेतघातैश्च चोरग्राहचारभटचादुःकारैश्चारकवसति प्रवेशिता इतिसम्बन्धः कर्पटमहाराञ्चलकुटाकारवलितचीवरैखाडना निर्दयानि करुणाये प्यार चिकास्तेषा सम्बन्धीनि यानिखरप रूपवचनानियति कर्वाश भणितानिच तर्ज नानिच वचनविशेषाः गलत्यलत्तिगलग्रहणं तथाउत्यलयत्ति यपवर्त्तना अपप्रेरणादूत्यर्थः तास्तथानीचेतिपद चतुष्टयस्य द्वन्दः ताभि:विमनसो विषयचेतसमन्तः चारकवसतिं गुप्तिग्टचं प्रवेशिते किंभूतानिरयवसति सहथामिति व्यक्त ' तत्रामि निद्दयाधरक्खियखरफ रुसवयण तज्जणगलुच्छल्लरच्छल्लाहिं विमणाचार गवसहिं पविसिया नियवसहिं सरिसंतत्यविगम्मिकम्महार दुमणानिन्मच्छरा कडुयवयणभेसणग भयाभिभूया दयारहित कोटवालकठोरफरसना वचनेकरी तर्जेगलेग्रहीपाद्योनासियो दीनछता गोवर बंदीखाना ते माहिघाल्या नरकुनीव सतिसरिपी तिहापणिसुखनपामे गोमी रानोरक्षपाल तेहसंबंधीयामेमहारतथा अग्निस्य दहिवो पाक्रोशवोवीहाडवो कडूवाय Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 號示器辦業 然帶容器容器器器器器器容器 चारकवसतौ गोमिकत्ति गौल्मिकस्य गुप्तिपालस्य सम्बन्धिनोयेप्रहारा घाता: टूमणत्तिदवनानि उपतापनानि निर्भन्म नानिमा क्रोशविशेषाकटुकवचनानिच कट कवचनै भेषणकानिच भयजननानि तैरभिभूतायेते तथा माठान्तरेण एभ्योयनयं तेनाभिभूताये तथा याखिप्तनिवसना आकृष्टपरिधानवस्त्रामलिनं दण्डिखण्डरूपं वसनंवस्त्र येपा तथाऊत्कोटालवयोद्रव्यबद्धत्वेतरत्वादिभि लोकेप्रतीतभेदयापर्थात् गुप्तिगतनरसमीपाइन्मार्गणं याचनं तत्परायणास्तनिष्ठा येतेतयातेगोलिकभटे: कट भिर्विविधैर्वन्धनैः * करणभूतैर्बध्यन्ते इतिसम्बन्धः किनेत्ति तद्यथाइडित्ति काष्टविशेष: निगडानिलोहमयानि वालरज्ज का गवादिवालमयौरज्जु कुदं का * अक्खित्तणियंसणामलिण डंडिखंडवसणाउकोड़ालंचन पासमग्गणपरायणेहिंगोम्मिगभंडेहिंविवि -* __ हेहिवंधणेहिं किंतहडिनियल वालरज्जयकुडंडगवरतलोह संकलहत्य दुथवभब्वट्टदामकणिकोड चनतेणेकरी अनेकपरिबीहाद्यापराभव्या उदालीलीधाछे पहिरवानावस्त्रमेलोकटकेरसीव्यो वस्त्रछसूक लाचापेमागवाविषे तत्परछे कोटवालनाभाडउपगरण नानाप्रकारबंधनेकरीतेबंधन कुणते काठनोपोडो लोहमयवेडी वालनीरासडी काष्ठमयबंधन 號蒜器蒜器蒂諾幾號茶茶器茶器義凝器器謊 - भाषा Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उ टी० १८४ ATMANERENERE 器端端帶紫點 器端端端端 गौ ण्डकं काष्ठमयं प्रान्तेरज्ज पाशंषरताचर्ममयीमचारज्ज लोइसझला प्रतीताचस्ताण्डक लोहादिमयं हसायन्वणं यधपट्टश्चमपट्टिकादा मकरज्ज मयपादसंयमनं नि:कोटनंच बन्धनविशेषति इन्दततस्तैरन्योक्तव्यतिरिक्तरेव मादिकैरेय प्रकारैर्गोल्मिकभाण्डोपकरणे गोप्तिकपरिच्छदविशेषैः दुःखसमुदीरणासवप्रवर्तकैः तथासंकोटनागानसरोचनं मोटनाच गावभञ्जनाताभ्यो किमित्याह यध्यन्ते केइत्याइमन्दपुण्या तथासंपुट काठयन्वं कपाट प्रतीतं लोहपश्चरे भूमिग्टहेचयोनिरोधः प्रवेशनं सतथाकृपोऽन्धकृपादिचारकोगुप्ति हिंगणेहियएवमादौएहिंगोमिकभंडोवगरणेहिंदुक्खसमुदीरणेहिं संकोडणमोडणेहिं वझति ___ मंदपुणासंपुडकवाडलोहनरभूमिघरनिरोहकूवचारगकोलगजुयचक्कवितत बंधणखंभालण उछ । विशेष चर्ममयरज्जलोहनीसंकल लोचमवासनोपंधनविशेष चर्मनीनाडी पगनोदामणो बंधनविशेष अनेराएमादिवंधनविशेष कोटयालना भंडोपगरणजाणिया दुःपनाउदीरणहार गावनासंकोडियागोपागना मोडियातेणे करी बाधीये जेहनामंदपुण्य के यंत्र विचालेपालीमार कमाड लोनोपंजर भूमीधरनेविपे कंधयो पगोत्रीहरो लोकाष्टमयपीला झूसरो पारोगविशीर्ण सूत्र FFERENAH TUT Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HINEERINTENNAIKSEENE ग्टईकीलकाः मतीतायूपोयुगं चक्ररथाङ्ग विततमन्धनं प्रतर्दितबाहुनवाशिरस: संयन्वर्णखभालेणंतिस्तंभागलनं संभालगनमित्यर्थः आईचरणस्य यहन्धनं तत्तथाएतेषा इन्दस्ततएतेभिर्याविधर्मणाकर्थनास्तास्तथास्ताभिश्चविहेढियतंति विहेव्यमानावध्यमानासंको टितामोटिता कियन्तइतिसवन्धश्च वकोटकेनकोटाया ग्रीवायाः अधोनयनेन गाढवाढ'उरसिंहृदयधिरसिच मस्तकेयेबवास्ततथा तेच ऊई मूरिताश्वासपूरितोई काया ऊर्दावास्थिता धुल्या परितापाठान्तरे उद्धपूरियत्ति ऊई पूरीतत: उर्च गती वास्फुरदुर:कंट.. काच कम्पमानवक्षस्थलाइति इन्दः तेषां सायन्मोटनं मर्दनंाम्रोडनाच विपर्यस्तीकरणां तैतथा ताभ्यां विहेव्यमानाइतिप्रकृतं चलणवंधणविहं मणाहियविडियंता अवकोडक गाढ़उरसिरबद्दउद्दपूरीत फरतउरकडगमो डणेहिं बदायनीससंता सीसावेढ उज्यालवड़प्पसंधिबंधण तत्तसलागसूयिय कोडणाणितच्छण घंधन थांभासे बांधयो उचापगनीचोमस्तककरीबांधवो कदर्थनातेणेकरी वध्यमानताडीता कोटपाछीवालीनीचीकर गाढोहद NE यमस्तकेबांधे पुलिसोपूस्खाढाक्या कंपमानवक्षस्थलएतलेहयानोस्थलएम अंगोपांगमोडवेकरी बांध्यानीसासामुकता मसकिंवाभ . भाषा Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - प्र.टी. १८६ 器量器器器暴涨羅羅諾諾器 H अथवा स्फुरदुरकण्टकाइर प्रथमायङवचनलोपो दृश्यस्ततधामोटना बडनाभ्यामित्येतदुत्तरत्रयोज्यंतेतथाश्ववहा सातानिःखसंतो 4 निश्वासान्विमुश्चन्तः शीर्पावेष्टकर वरनादिनाशिरोयेष्टनं ऊरयालत्ति उर्पोजरयोर्दारोदारणा ज्वालोयाब्वलनं य:सतथा सचपाठा र न्तरेण ऊरयावलत्ति ऊरकयोरावलनं जरुकावल: वप्पडवाना काठयन्त्रवियेपाणा सन्धिपुनानुशीरादिषुबन्धनं चर्पटकसन्धि न बन्धनतच्च तप्ताना शलाकाना कीलरूपाणा चीना सक्षपतीक्ष्णाग्राणायान्याकुट्टनानि कुट्टनेनाङ्ग प्रवेशनानि तानि तथातानि चेतिहन्दसानि प्राप्यमाणाति सम्बन्ध तक्षणानिच वास्या काष्ठस्येष विमाननानिच कदर्थनानि तानिच तयाचाराणितिलरा क्षाणि कट कानि मरीचादीनि तितानिनिम्बादीनि तेर्यत्नावपत्ति तस्यदानं तदादीति यातनावारणशतानिकदर्थनाहेतथतानि 歌崇器際崇她除許器豁然眾論示 सूत्र विमाणणाणिय खारकडुयतित्तनावणनायण कारणसयाणि बहुयाणि पावियंता उरक्खोडी वीटे जंघानोविदारियो कायंत्रविशेषतेचनो संधिजानुकोपरादिकाते नेविपे याधियो तातीसिलाई तातीसूई यंगोपागनेविषेचा पयो काटनीपरेताछवो कदर्थनाउपघात तेलसाजीखार मरिचादिक नीवादिया नासिकामाञ्चिालवो पीडानाकारणानेयते घणा भाषा Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N THE १.८१ . -1 सत्व तानिवडकानि प्राप्यमाणातथा उरसियवसिषोडिन्ति महाकाष्ठ तस्यादत्तायावितीर्णाया.निवेशितायाइत्यर्थः यहादप्रेरणतेना स्थिकानि हडानि संभग्नानि सपासलगत्ति समायस्थीनि येषां तेतथागलइव विडिशमिवधातकत्वेनया सगल:सूचासौ कालकलोहन तो दण्डव कालायसयटितेनउरसि वक्षसि उदरेच जठरेचसौचरायदेशेटठीच पृष्ठेपरिमीडिता येतेतथा मत्यन्ति मध्यमानंदय र येषातेतथा इहचकारस्य छकारादेश छान्दसत्वात् तथापवस्म कत्थईइत्यवचूर्णस्य कथ्यतइतिध संचूर्णिता गोपा झेतिसमासः दिणगाढपेल्लणअट्टिकसंभग्गसपंसुलिया ग़लकालकलोहदंडउरउदरबत्थिपट्टी परिपौलियामच्छ , - तहियय संचुणियंगमंगा आणत्तीकिंकरेहिकेय अविराहियवेरिएहिं जमपुरिससन्निर्मोहपहया -- तेणेपमाडोता उरकहिताचदयनेयो: मोटोकट दीधोगाढो माणसहिततेकाटनो भाघोमायोपरियोज़ेगोकरीनानाचाड भागाछे * पासलीजेहनी गलाबंधन कालोलोहनो दंडदय उदरराह्यपूठिनेयिषे पौडव्यामथ्यो 'मृदयजेहनो चूर्णकवाळे यंगोपागनेहना ठाकुरनीयानाई कार्यनाकरणहारेकेतलेक अपराधकीधाविना शवूडू परमाधार्मिक तेसरिये पुण्याछे तेमदत्तनालेणारतिहा: 11 . .. " भाषा Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ • टी० १८८ सूत्र भाषा HENNA याद्मप्तिकिंकरैः यथादेशकारि किंकुर्व्याः केचित् केचनयविराधिता एवानपरावाएव वैरिकायेतेतथा तथातैः यमपुरुपसंनिभै मचताइति प्रकटतेच्यट्त्तचारिणः तत्रचरेकवते मन्दपुण्या निर्भाग्यावडयेलायपेटा यर्धपट्टः चर्मविशेषपट्टिकापरा इतिलोदकुशीविशेषः कपचर्मयष्टिका लताकपावरवा धर्ममयीमहारज्जु येत्रोजलवंश: एभिर्यैप्रहरास्तेषां यानि शतानि तैखाडितान्यङ्गोपाङ्गानि येषा ते तथारूपग्णाः दुस्यालंचमानयम्र्मानि यानिवण्यानि चतानि तेषुयावेदना पीडातयाविमुखीकृतं धौर्याद्विरक्षितं मनोयेपा तेतथाघन तेतत्थमंदपुणाचडवेला वन्भपट्टपोराइच्छिवा कसलतवरत्तवेत्तपहारसत तालियंगमं गाकिवणालं वंतचम्मवणवियण विमुहियमणा घणकोट्टिम नियल जुयलसंकोडियमोडियाय कौरंतिनिरुच्चारा भाकसीमांहिनिर्भाग्यचपेटेमारे धर्ममयपाटीलोहमयकुशीविशेपनांही सरताजयो मोटाताज्यालातधर्ममयमहारज्ज जलवंशए णेकरी प्रहारनाशते ताया अंगरगां गजेहना रूपापडा लामाचर्मचांदीनी वेदनापीद्याथका चोरीथीनियते नहीजे हनोमन घणेकरीताडिषो लोएमयमेडीनो युगलसंकोचीगाल भग्नगात्र करीये षडीनीत रूधीरें एपूर्वोक्त अनेरा एमादिदेवने वेदनापा Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कुठून योधनताडनेन नित्तं धनकुट्टिमं तेननिगडयुगलेन प्रतीतस्तेकोटिता सशोचिताः मोटिताझ भग्नागा येतेतयातेच कियन्ते - 1 विधीयन्ते मानप्तिकिचरैरिति प्रकृतं किंभूता निरञ्चारा निरुद्धपुरीपोत्सर्गा प्रषिद्यमानसम्बरणानष्टवचनोच्चारणावा एताभग्याच एवमादिका एवं प्रकाराः वेदनाः पापाः पापफलभूताः पापकारिणोवामान वन्त्यदाते द्रियाव सरन्तिवनविषयपारतन्त्रण करताः पीडितावथा वहमोहमोहिता परधने लब्धाइति प्रतीतं स्पर्थनेन्द्रियविषये स्त्रीकडेवरादौतीवमत्यर्थं ग्टहामन्युपपना येतेतथा स्त्रीगताये रूपचन्दरसगन्धास्तषु इष्टाभिमतायारति: तथास्तीगतएवसहितो वांछितो योस्त्रीभोगोनिधुवनं तयोयाटष्णामाकांक्षा ___पया अण्णायएवमादीनो वेयणाओ पावापावंति दंतिंदियावसट्टा बहमोहमोहिया परणंमिलुद्धा . फासिंदिविसय तिव्वगिद्दा इत्थिगयरूवसद्दरसगंध इट्टरतिमहिय भोगतएहायाय धणतो पीयापामे मोकलीद्रीछे विषयपौधा घणेमोहे मोया परधननेविलोभौया स्पर्श द्रिय स्त्रीकलेवरादि तीवग्रह स्लीगतजेपथब्द रसगंधमनोवांछितर सुरतवाछियो भोगेवस्थाछ धनलहीसंतोषमानेवाछितभोगभोगविवाभणी ग्रह्यारानपुरुषे मनुष्धनासमूह - Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उ०टी० १८० 深諾論器端點點點點點 तथा अर्दितावाधिता येतेतथा तेच धनेन तुष्यन्तीति धनतोषका ग्टहीताशराजपुरुषैरिति गम्य' येकेचननरगणा चीरनरसमूहा पुणरवित्ति एकदाते गौल्मिकनराणा समर्पितासच विविधबन्धनबद्धाः कियन्त इत्युक्त तत: तेश्यसकाशात् पुनरपि तेक दुर्विद ग्धाः कर्मपापकियास विषये फलपरिज्ञानं प्रतिविज्ञा उपनीताः ढोकिताराजकिराणा किम्विधानां येते सिंतियेनिर्दयादिधर्म युक्तास्तेपा तथा वधशास्त्रकपाठकाना इतिव्यक्त विलउलीकारकाणातिविट्टपोलकर्टणा विलोकनाकारकाणायालंचाशतग्राहकाणा सगागहियाय जेनरगणा पुणरविते कम्मदुब्वियढा उवणीया रायकिंकराणं तेसिंबंधसत्थगपाढ याणं विलउलौकारकाणं लंचसय गेएहयाणं कुडकवडमायाणियडि आयरणपणिहिवंचणविसा 器器养崇器器跳蹤器暴涨紧器辈辈辈號港都差 सूत्र वलीतेअदत्तनोफल देखाडेछे एकदातेपरधननादरणहार चोरीकरवानाफलविषे अजाणजेचोरीनाएहवाकडुवाफल चोरीकरता ग्रहीनेयाप्या राजानाकिंकरने तेइने केहवानेतेराजसेवकानोयर्णवकरीयेछे बधशास्त्रनापाठकने अन्याव्यसनौतेहवाकर्मनाकरण हारने लाचनाशतने ग्राहकने कूडामापलावेपफेरवीभापादिकविपरीत मायाना मायानोढाकवो पाचरिवो सावधानपणिलोकने भाषा Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 带辦罷罪端器端器带辦带带器需 तवलंचाउकोटाविशेषस्तथाकूट मानादीनामन्यथा करणा कपट वेषभाषा परीत्यकरणं मायाप्रतारणबुद्धिनिकृतिश्चनक्रियमा I ययोवा प्रच्छादनार्थ मायाकियैव एतासायदाचरणं प्रणिधेनातदेकाग्रचित्तप्रधानेनयहचन प्रणिधीनावागढपुरुषाणा यद्वचनंतच्च तयोयिसारदाः पण्डिता येतेतथा तेपा बहुविधाऽलीकथतजल्पकाना परलोकपराङ्मुखाना निरयगतिगामिकानामिति व्यक्त तेच राजकिङ्करैः पाञप्तमादिष्टं जातं दुष्टनिग्रहविषयमाचरित दण्ड प्रतीतजीतदण्डोवारूपदण्डोजीवदण्डो पानीवितनिग्रहलक्षणो येषा तथात्वरितं शीघ्रमुयाटिता प्रकाशिता पुरवरेङ्गाटिकादिपु तत्राटकं सिंघाटकाकारं त्रिकोणस्थानमित्यर्थ विकरथ्या रयाणं बहुविहअलिय सयजंपकाणं परलोपकरमुहाणं निरयगतिगामियाणं तैहिय आणतनि यदंडा तुरियं उग्धाडिया पुरवरेहिं सिंघाडग तियचउक्क चच्चरमहापहपहेसु वेत्तदंडलउडकट्ठ सूत्र 器器器器洲罪器諜器端課講談諾諾諾器端 वचनकर तेइनेविषेडाह्या घणेप्रकारे कूडानाथतना योलणहारने परलोकयौ उपराठाने नरकगती जाणहारर नेहने मादेस्य दुष्टनिग्रहविषयाचरणदंडप्रसिध तु शीघ्र प्रगटकस्यो नगरनेविषे सिंघोडानेयाकारमार्गछे विणिमार्ग च्यारमार्ग अनेकमार्ग राज Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器养器养業 प्र टी. १८२ सूत्व 諾諾撒端端樂諾諾器端器 त्रयमीलनस्थानं चतुष्क रथ्याचतुष्कमीलनस्थानं चत्वरमनेकरथ्यापतनस्थानं चतुर्मुखं तथादेवकुलिकादिमहापथोराजमार्ग:पन्या सामान्यमार्गः किंविधासन्तः प्रकाशिता इत्याह वेत्रदण्डोलकुटदण्डः लेष्टुमस्तरश्चमसिद्धाः पणालित्ति मष्टानालीशरीरममायादी पतरा यष्टिः प्रणोल्लित्ति प्रणोदीपाननकदण्डः मुष्टिलतापाणि पादपाणिजिानुकूपरचेतान्यपि प्रसिद्दानिएभिर्येमहारास संभग्नान्यामर्दितानि मथितानि विलोडितानिगात्राणिवेषातथाअष्टादशाकर्मकारणान अष्टादशचौरप्रसतिहेतनातनचौरस्यता लेट पत्थरपणालि पणोलिमुट्टिलया पादपणिह जाणुकोपरप्पहारसंभग्गमहितगत्ता अट्टारसकम्म कारिणा जायियंगमंगाकलुणा सुकोट्टकागलतालुजिम्भाजायंता माणियंविगय जीवियासातराहा मार्गनेविसे सामान्यमार्गनेविषे प्रसिद्धकाटदंड लाकडी काटनीपाषाण मोटोपाषाण शरीरममाणलाकडी घोडादंडशतलांबीलाक डीठिनाडि पगनीपानही ढीचण कोपरना प्रहारेकरीभागा महितभंगगात्र अटारभेदचोरीनाकर्मनाकारणजाणिवा उमजा व्याकै अंगउपागेपीडाकरीछे दयामणा टपावेकरीसूकाहोठगलो तालूमो जिला जेमागेपाणी विशेघेगडूंजीवतव्यनीपासाटपार भाषा Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० १६३ सूतीनाचलक्षणमिदं चौरसर चौरापको मन्त्री३ भेदनः४ काणककयो अन्नद६ स्थानदाच व७ चौरसप्तविधस्मृत: तत्रकाणक कयौवहुमूल्यमपि अल्पमूल्य न चौराहतं काणवां होनंकृत्वा कोणातीत्य वं शीलभलनं कुशलर तर्जा रानभागो४ ऽवलोकनं५ अमार्गदर्शनंईशय्या पदभङ्ग तथैवचर वित्रामपादपतनंर यास ११ गोपनंतथा१२ खंडस्यखादनंचेव१३ तथान्यन्मोहरानिका१४ पद्या१५ ग्न्य १६ वक१७ रज्ज ना१८ प्रदानंज्ञानपूर्वक एताप्रवृतयो जेवायटादशमनीपिभिः तत्रभलनं नभेतव्यं भवतायमेवत्वद्वि पयेभलिष्यामीत्यादिवाय चौर्यविपर्यप्रोत्साहनं कुशल मिलिताना सुखदुःखतवार्ता प्रमः२ तर्जाचस्तादिना चौर्यप्रतिपेपणादि संज्ञाकरणं३ रानभागो राजाभाव्यद्रव्यापङ्गवः४ यवलोकानं हरता चौराणामुपेच्या बुद्धादर्शनं चौरमार्गप्रच्छकानामार्गान्तरकथ नेन तदपत्रानं शय्या शयनीयसमर्पणादि ७ पदभंगः पद्यान्चतप्पदप्रचारादिद्वारेण विश्रामः खग्टइएववासकाद्यनुज्ञा पादपतनं प्रणामादिगौरव १० चासनविष्टरदानं११ गोपनंचौरापनवं१२ खण्डम्बादन भण्डकादिभक्तःप्रयोगाः१३ मोहराजिकंलोकप्रसिद्ध१४ पद्यान्य दकरज्ज ना प्रदानमिति प्रक्षालनाभ्यनाभ्या दूरमार्गागमननितश्रमापनोदितत्वेनपादेश्योहितंपद्यमुष्णजलतैलादितस्य १५ पाकाद्यर्थ चाग्न: पानाद्यर्थंचशीतोदकस्य१० चौराहतचतुष्पदादिवन्धनाथंच रज्ज्वाच८१ प्रदानंवितरणं ना सर्वत Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० १८४ 北部地而深深示器游識亦如此而論示架服器 योज्य यज्ञानपूर्वकस्य निरपराधत्वादिति तथापातिताङ्गोपाङ्गा: कथितां गोपाहाः तैराज शिरैरितिगातं करणाशुष्कोडकण्ठ गलतालुजियाः याचमानाः पानीयंविगतजीवताशा टप्णार्दितावराकाइति स्फुटतंपत्ति तदपि पानीयमपि नलभन्तेचवथ्येषु नियुक्तायेपुरुषायेपातेवध्यपुरुषाः तैर्वाद्यमानाः प्रर्यमाणाः तवचधाडनेखरपुरुषोत्यर्थकठिनोयः पटइकोडिण्डिमक: तेनप्रचलनार्थ प्रदेशेघट्टिता: मेरितायेतेतथा कटियक्षः क्रूरग्रहस्तेनच गाढरुष्टैनिसृष्टमत्यर्थं परादृष्टाः स्टहीता:येतेतथा ततःकर्मधारयः वध्याना तिता वरागातंपियनलहंति बज्मपुरिसेहिंधाडियंता तत्थयखरफरसपडह घट्टितकूडग्गहगाढरूढ निस्परामवझकर कुडिजुयनियत्थासुरत्त कणवीरगहियविमुक्कलकंठे गुणवझदत प्राविडमल्ल पीधाराक मागतापाणीपुणनल तेषयिणायकरणपुरुष पांणीपावाने यायैतेचनेवारे तिहातेचौर गाढाकठोरड्यास्पपिडडि संघट्टा फूलनेविषे ग्रहिया गाढारूठा यत्य तग्रह्या विणासवानेष्यग्रहस्तछे वस्त्र विशेषतेणे पहिया अतिराता कणयरना मलतेणे ग्थ्योविकखरकांठने विपे दोरडासरिपो विनाशवायोग्य दूतनीपरे पहिराव्याछे पुप्फमाला मरणनेभये ऊपनो खद याव्योचोप 舞器器器兆聚器张業繼器蹤器聚器量器养並說 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र टी. १५५ 點點带器器盤點蒂諾諾器器带諾器带带带 सम्बधियत् करकुटीयुगवस्त्रविशेषयुगलं तत्तथा तन्निवसिता परिहिता पाठान्तरे षधाच करकुयोहस्तलक्षण: फुटीरकयोयुगयुगलं निवसिताश्च येतेतथा सुरक्तकणवीरैः कुसमविशेषेधितं गुम्फितं विमुकुल विकसितंकण्ठ गुणयकण्ठ गुणकण्ठसूत्रसदृथमित्यर्थः वध्यदूतइव वध्यदूत; बद्दचिङ्गमित्यर्थः धाविद्ध परिचितं माल्यदामकुशममालायेषा तथा मरणभयादुत्पन्नो याखेदातेनायतमाया मवद्यथामवतीत्येवं न हेन उन्नुपितानीवा खहितानीव क्लिन्नानिचारुतानि गात्राणियेषा तथा चूनाङ्गारादीनां गुण्डितं शरीराकुसुमरजमावातोत्खातेन रेणुनाचधूलीरूपेणभरिताचभूताः केशायेगातेतथाकुरंभकेनरागविशेषेणउत्कर्णागुण्डितामूहजा दामामरणभयुप्पणसेयमायतणेउ तुप्पियकिलिणगत्ताचुण गुंडियसरीररयरेणुभरियकैसा कुसं भगोखिणमुद्दया छिणजीवियासा धुणंतावझपाणपोया तिलंतिलंचेव छिज्जमाणासरीरविकत्त। तुल भाषा डोतैलादिक शरीरजेशना विस्तस्योथरीरजेइनो राषेखरद्यो शरीररजतेणेकरीखरप्याकेथले कसुभोखरयामाथानाकेशलेदाणी जीवयानीमाथा विकलपण्डोलता इणवाप्राणखासउत्स्वासनेनेप्रीतछे तिलतिलमात्र छैदताछताशरीरछेद्या लोही खरद्या % Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. 治器带带带諾諾諾諾諾器都带都带带带諾點 येपा तथा च्छिन्नजीविताथा इतिप्रतीतं पूर्ण मानाभयविकालत्वात्बध्यायहन्तव्याप्राणप्रीताश्च उच्छासादिप्राणप्रिया प्राणमौतावा भक्षितप्राणान्येतथापाठान्तरेण वेज्मायणतीयत्तिवधकेभ्योभौताइत्यर्थ:तिलरचेवच्छिज्जमाणाइतिव्यक्त शरीराहितानिच्छिन्नानि लोहितावलिप्तानियानिकाकणीमासानि झक्षाखण्डापिशितानितानितथातानिखाद्यमानाः पापा:पापिन' खरफरशतैः लक्ष्यपापा र णमता:चर्मकोशकविशेषशतै स्फुटितवंशशतै ताप्यमान देहावातिकनरनारीसंपरिटतावातो येषामस्ति ते वातिकावातिकाइववाति काययंत्रिताइत्यर्थः तैनरैनारीभिश्चसमन्तात्परिटतायेतेतथा प्रेष्यमाणाद्य नागरजनेनेतिव्यक्त वधनेपथ्यंसंजातंयेपातेवध्यनेपथ्यता लोहोबोलित्तकागणिमंसाणि खाथियंतापावाखरकर सएहिंतालिज्जमाणदेहा वातिकनरनारि संपरिवुडा पिच्छिज्जताय नागरजणेण वभनेवत्थिया पणिज्जतिणगरमझोण किवणकलुणात्र अतिसूक्ष्ममासनाकटकडा खवरावता पापीयापापाणभस्याचर्मकोश तेणेकरी ताडतादेहछजेचोरने वायरानीपरेवास्यानजाईनर स्त्रीतेणेपरिवस्यादेखता नगरनैवासीलोके बध्ययोग्य वस्त्रपहिराव्याछै लीजेनगरमाइितेकेदवाराकदयामणाविणासनोकोइवारण Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १६७ 諾諾諾諾諾器带路浩酷酷器諾带带带带带带带 1 तीयन्तेनीयन्ते नगरमध्ये नसन्निवेशमध्यभागेन कपणानामध्ये करुणारुपणकरुणाअत्यन्तकरुणाइत्यर्थः अत्राणाः अनर्थप्रतिघात * काभावात् असरणा अर्थप्रापकाभावात् अनाथायोगक्षेमवारिविरहितत्वात् अवन्धवावान्धवानामनर्थकत्वात् बन्धु विप्रहोणाः बान्ध * वै:परित्यक्तत्वात् विप्रेक्षमाणाः पश्यतः दिशोदिशन्ति एकस्यादिशोऽन्यादिशंपुनस्तस्यायन्यादिशमित्यथः भरणभयेनोहिग्नायेतेतथा आघायणत्ति प्राधातनश्चवध्यभूमिमण्डलस्य प्रतिद्वारं हारमेव संप्रापितानीतायेतेतथा अधन्याः शूलाग्रे शुलकाते विलग्नोऽवस्थितो भिन्नोविदारितोदेहोयेषातथापापकारिणशौर्यविधायिनः अष्टादशमस्थानेष खंडितायेतेतयातेचकियंतेतयातेचलेतियाघातनेकि ___ ताणा असरणाअणाहाप्रबंधवाबंधविष्पहीणाविपिक्संतादिसोदिसिमरणभयुबिग्गा आघायणप डिदुवारसंपावियाअधरणासूलग्गविलग्गभिणदेहा तेयतत्थकीरंति परिकप्पियंगमंगा उल्लं विजंति 業器業業點點業器狀然諾器器燃點點樂器 आपा हारनथी शरणनोदाताकोइनथी खेमनोकरणहारकोडूनधौवांधवरहित खजनादिकपणिकोद्यादेखताजोतादिशोदिशे मरणनेभये उगसहित वधस्थानहारिपमाद्या अधन्यम्यूलौने अग्रे विलगायो विदायोदेह तेतिहाएहवाकरीय काप्पाछे अंगोपांग उसिंविये Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器器端带带带器器带带带带带带带带带带 यंतेविधीयंते तथापरिकल्पिताङ्गोपाङ्गाःच्छिन्नावयवा उज्मव्यं ते वृक्षशाखाके चित्करुणानि वचनानीति गम्यते बिलुम्पत इतितथा अपरेचतुर्द गेषु हस्तपादलक्षणेषु धरिणयंगाढवदायेते तथापर्वतकटकाद्भगो प्रमुच्यन्ते क्षिप्यन्त दूरात्मातंपतनंच बहुविषमप्रस्त रेषु अत्यन्तासमपाषाणेषु सहन्त येतेतथातथान्येवापरे गजचरणमलनेन निर्मर्दिता दलितायेतेतथा तेकियन्त कैरित्याहमुण्ड ___ सक्ससालेहिंकेइकलुणाइ विलवमाणाअवरेचउरंगधणियवद्दा पव्वयकडगापमुच्चंतेदूरपातबहुवि । ___समपत्थरसहा अणेयगयचलणमलण निम्महियाकोरंति पावकारी अट्ठारसखंडियायकीरंतिमु डपरिसुहिं केइउक्सित्तकणोठ्ठनासा उमाडियनयण दसणवसणा जिभिदियाछिया छिपकरण वृक्षनीशाखा कोइकदीनवचनेविलापकरता अनेराबहायवेपगए४अंगगाढावाध्याछे पर्वताग्रथकीभूमिकामूकता घणीभूमियको . पडिवे घणाविषम पापाणसहिणहार अनेराहाथीनापगतलेघाली मा गाढामर्दैतेचोरने कीजैपापनाकरणहारने अढारस्थान कनेविषेतेचोरनेरायनाधिकारीपुरुपखंडोखंडकर ठोकुहाडोतेणेकरीमारे केडूचोरनाछेद्याकर्णहोठ नासिका उपायाछे या 雞雞雞雞雞雞雞辨識誰非装荒荒 - - - Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उ०टी० १६६ सूत्र भापा 張馨業業 परशुभिः कुण्ठकुठारैर्तीक्ष्णं हितं नात्यन्तं वेदनोत्पद्यतदूति विशेषणमितितथा किञ्चित् अन्ये उत्कृष्टकर्णैौष्ठनाशा: च्छिन्नत्रवणदशन च्छदत्राणाः उत्पाटितनयनदशनदृषणेम इतिप्रतीतं निहारसना आछिताचाकृटार सनौ छिन्नौकर्णोशिरवनाद्या येषात्तथाप्र णौयन्तषु याघातस्थानमिति गम्यते छिद्यन्ते च खं यते यसिना खनतयानिविपयादेशान्निकाशिताः छिन्नपादीश्चहतेप्रमुच्यन्ते राजकङ्करे द्यन्ते हस्तच्छिन्न हस्तपादादेशान्निः काल्यन्तइतिभावः तथायावज्जीवबन्धनाय कियन्ते केचिदपरकेइत्याह परद्रव्य सिरा मणिति द्विज्र्ज्जतिय असिणानिव्विसया द्विणहत्थपायाय पमुचंति नावजीववंधणायकी रंतिकेदूपरदव्वहरणलुद्दाकारग्गलनियल जुयलरुवाचार गाएहतमारा सयणविष्यमुक्का मित्तजण खिने दांतने अंतर्गोलीशोत्र जीभछेदीकाठी छेद्या केद्या कानमस्तकवध भूमिकाई लेईनायके दीने सनस्यो देशवाहिरकाढा द्या ererraria की जावजीवलगे बंधन जेहने करी कोइक परद्रव्यहरवानेविषेसुखलोभीयाछे गोलहरावी नागलभोगलयेडी नोयुगलबाधीरू' धीराख्या भाकसीदूं घाल्या इस्त्रोसारद्रव्यने हनो खजनगोती तेथकीपिममुक्त मिलनने निराकारोनिरास घणा Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रन्टो हरणाच्च इतिग्रतीतं कारागलायाचारकपरिधेन निगलयुगलैश्चरुद्धानियन्त्रितायेतेतथा तेकेत्याह वारगाएत्तिवारके गुप्तौकिविधाः सन्तइत्याह हतसारा अपहृतद्रव्या वजनविप्रमुक्तामित्रजननिराकृता निराथाश्चेति प्रतीतंबननधिकारशब्देन लज्जायिता:प्राप्त लज्जायेतेतथा अलज्जा विगतलज्जा बद्धकुद्धासतत बुभक्षया प्रारब्धअभिभता अपरावा वायेतेतथाशीतोष्णटणावेदनया दुर्घटया दुराच्छादनया घहितास्पष्टा येतेतथा विवर्णमुख विरूपाच छवीशरीरत्वक येपातेविवर्णमुखविच्छवीका ततोऽनुवइत्यादिपदानां कर्मधारयस्तथा विफला अप्राप्त च्छितार्थाः मलिनामलीमसादुर्वलाद्यासमर्था येतेतथा लान्ताग्लानाः तथाकाशमानारोगविशेषा 器諜带带器帶帶點器带諾諾諾器带諾諾 號养森养兼親職雜雜雜凝器整體經證號幾號羅慕義, सव निरकयानिरासा बहुजणधिक्कार सद्दलज्जाविया अलज्जाअणुबद्ध खुहापरसीउण्ह तण्हवेयण टुग्घट्टपट्टिय विवरणमुहविछविया विहलमइल दुब्बलाकिलंता कासंता वाहियाय अामाभिभूयग * लोकनेधिकार शब्दलजाव्यालाजरहित निरंतरक्षधाई पोद्याताढिताप टपावेदना दुखिंयााता संघच्याविरुई जेहनामुख नीकाति वाछितार्थ नलहेमेलेखरया अन्नादिकनेयभावेदुबला ग्लानप[पमाड्याखासतारोगबिसेष कुष्ठादिकरोगतेणेकरीव्याप्पा भाषा Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र टी० २०१ सूत्र भाषा कुत्सितशब्द ं कुर्वाणाः व्याधिताच सञ्जातकुष्ठादिरोगाः श्रामेनापकरसेनाभिभूतानि गात्राखद्गानि येतेतथा प्ररूढानि वृद्धिमुपग तानि यद्दत्वेनासंस्कारान् नखकेशश्मश्ररोमाणि येषा ते तथा तत्रकेशाः गिरोजाः प्रमणि कूर्चरोमाणि शेषाणि रोमाणीति मुत्त मिति पुरीषमवेनिजकेपुन्नन्ति निमग्नाः तत्रैवचारक बन्धनेग्टता अकामकः मरणेन भिलापा ततश्च वापादयोराकष्टा खातिकायां बूढत्तिचिप्ता तत्रतुखातिकाया रकशुन कश्टगालक्रोडमार्जारन्दस्य संदसकतु उपक्षिगणस्यच विविधमुचशतैर्विलुप्तानि गात्राणि त्ता परुटनन्हकेस समंसुरोमा गमुत्तंमि गियगंमिखुत्ता तत्थेवमया कामका बंधिऊणपाए सुकड़िया खाइयाएछूटा तत्ययवगमुण्य सियाल कोलमज्जारवंदसंडा सतु उपक्खिगण विविहमु उदररोगेपराभव्यागात्त्रशरीरजेह नापाध्यानखकेसदाढीमूं छरोम मलमूत्रतिहारह्यायका मलमूत्रसटाइकरे तेणेखुतातिहां भागसी मांहीमूग्रा अकाममरणना अभिलापीसहित तिवार पछी नाधीनेपगने विपेधसरयाका द्यावापृठे पछे साइनेविषेना ख्यातिव्हावर गडाकृ तरास्रीयालटुकरविलाडोते हनाद संडसासरीपोमुरपंखीनासगृहनानाप्रकारसुखनागत तेणकरीविलूयागालकीधाविभागकेतला Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. सूत्र 院諾諾諾器器蒸器 येषांतेतथा कृताविहिता स्कादिभिरेव विहंगत्ति विभागाः खण्डशाःकताइत्यर्थः केचिदन्ये किमिणात्ति किमिवंतश्च कुचितदेहा इति प्रतीतं अनिष्टवचनैः थाप्यमानाः याक्रोश्यमानाः कथमित्याह सुष्टुकृतं तत:कदर्थनमिति गम्यते यदिति यस्मात्कदर्थनान्मत: पापति अथवा सुष्टुकृतं सुष्टुसम्पन्न यन्म तएपपापइति तथा तष्टेन जनेन चन्यमाना लज्जामापयंति प्रापयंतीति लज्जापनास्तएव हसयविलुत्तगत्ता कयविहंगा कैयिकिमिणाय कुथितदेहा अणिवयणेहिं सप्ममाणा सुझुकयंज म्मश्रोत्तिपावो तु?णजणेण हम्ममाण लज्जावणकाय ति सयणस्सविय दोहकालं मयासंतापुणो परलोगसमावणा नरगेगच्छंति निरभिरामे अंगारपलित्तककम अच्चत्य सौलवेयणा अस्साउदि कने कीडापडेकूह्यादेच्छे जेहनाअनिष्टवचनैकरीतेचोरनैलोकसरापदेताछतारूडंकीधुंभलेमूग्रो एपापीचोरचोरमुयोजाणिहर्षित जनथाहणताछतालज्जानाकारणथा खजनदेखीतेहनीकवासाभलीमनमादिगाढालाजे एचवोपापीअमारा कुलमाहिकोइनह श्रोतेभणीघणाकाललगे भूयाछतावलीपरलोकपडतानरकेजाई मननेगमतेनहीभंगारपलेवणोतेसरीखीगाढीशीतलताढ़ीवेदना 諾諾器端器端端端端器端带帶業 भाषा Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. 带點點端諾諾器端端端端端器帶 कुत्सितोलज्जापनका लज्जायहाइत्यर्थः सचभवन्ति जायन्ते नकेवलमन्येषा स्वजनस्यापिच दीर्घकालं यावदिति तथास्तासन्तः पुन मरणानन्तरं परलोकसमापन्नाः जन्मान्तरसमापन्नानिरयोगच्छन्ति निरभिरामे कथं भूते चहारश्च प्रतीता:प्रदीप्तकंच प्रदीपनकं तत्कल्पस्तदुपमोय गत्यर्थ सीतवेदनद्यासादनेन कर्मणा उदीर्णानि उदीरितानि सततानि अविच्छिन्नानि यानि दुःवशतानितैः समभिभूतोयः सतथा ततस्ततोपि नरकादुहत्ता सन्तः पुनःप्रपद्यन्ते तिर्यग्योनि तत्रापि नरयोपमानमनुभवन्ति वेदना तेअनन्तरी दितादत्तग्राहिणः अनन्तकालेन यदिनाम वाथचिन्मनुजमावं लभन्त इति व्यक्त' कथमित्याहनेकेष बनिरयगतौ यानिगमनानि णसततं टुक्खसयसमभिए ततोविउवट्टिया समाणापुणो विपवन ति तिरियजोणिं तहिंपिनि रोवमं अणुभवंति वेयणंत अणंतकालेणजतिणाम कहिंविमणुयभावं लहिंति णेगेहिं णिरय असातायेदनानेउदयें निरंतरदुःखनाशतरूपद्रवसचित तेनरकयकीनीकल्याडंतावलीचादरेजा तिथंचनीयोनितिहापणिनरकनी योपमा भोगवतावेदनातिवारेंअनंतेकालेजाइवार्मिमोटेकष्टमनुष्यपणोलहेयनेकनरकनीगतिजाइयोतिर्यंचनाभवनालाखलगेपरि 器諾諾諾諾諾端端路器 भापा Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. २०8 器除許諾带路器 तिरिधाचयेभवा स्तेषा येशतसहस्त्रसंख्यापरिवर्त्तास्तथा तेष्वतिकान्तेष सत्स्वितिगग्यतेतत्रापिच मनुजत्वलाभभवन्ति जायन्तेऽना र्याः शकयवनवव्वरादयः किंभताः नीचकुलसमुत्पन्नातथा थार्यजनेपिमगधादौ समुत्पन्नाइतिथेप: लोकवाद्याजनवर्जनया भवन्तीति गम्य तिर्यग्भ ताथ पशुकल्पाइत्यर्थः कथमित्याह अकुशलास्तत्वेष्वनिपुणाकामभोगे टपिता प्रतिव्यक्तं जिितनरकादिप्रटन्तौ नत गतिगमणतिरीयभवसयसहस्स परियट्टएहिं तत्यविय भवंताणारिया नौचकुलसमुप्पणा लोयव ज्जातिरिक्खसूयाय अकुसला कामभोगतिसियाजहिं निबंधंति निरयवत्तणि भवप्मवंच करणपु णोल्लि पुणोविसंसारवत्तणेममूले धम्मसुइ विवज्जिया अणज्जाकूरा मिच्छत्तसुति पवणायइंति भ्रमणकरें तेनरकचिमांतियंचमाभिमता अनार्यदेशे नीचेकुलऊपजिवुडईतेलोक वाहिरवेढादिमाचिऊपजें पस्तूसरीपासूखं शास्त्रनेवियनिपुण कामभोगनेविसदाइयटप्ता जिक्षा बाधेनरकनेवियावर्तभव प्रपंचघणाजन्ममरणकरे विप्रवर्तकवलीसंसार आवर्तथडबंधकारणदुःखपामीधर्मशास्त्रने विपे विकलकयोकर्मनजांणे एतावतापनार्यकरजीवघातकरे मिथ्यात्वयुति प्रतिपन्नयिम 諾諾諾諾諾諾諾諾諾諾諾諾諾論 सूत भापा Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०५ सूत्र भाषा मनुजत्वं लभन्ते वत्रनिघ्नन्तितिरित्वंतिनिरयवर्त्तिन्या नरकमार्गे भवप्रपञ्चकरणेन जन्मप्राचुर्यकरणेन पण्णोलित्ति प्रणोदीनि तत्प्रव र्त्तकानि तेषाजोवानामिति हृदयं यानितानि तथाचतद्वितीयावयचनलोपो द्रष्टव्यपुनरपि आवृत्त्यासंसारो भवोनेमत्तिमूलंयेषा तानि तथादुःखानौति भावः तेषा यानिमूलानि तानि तथा कर्माणीत्यर्थः तानिनियनन्तीति प्रकृतंदू हचमूलाइ तिवाच्ये मूलइत्युक्त प्राकृतत्वेन लिङ्गव्यत्ययादिति किंभूता स्तेमनुजत्वे वर्त्तमानाभवन्तीत्याह धर्मश्रुतिविवर्जिताः धर्मशास्त्रविकलाइत्यर्थः चनार्या ari कूरा - जीवोपघातोपदेशकत्वात् क्षुद्रास्तथा मिथ्यात्वप्रधाना विपरीततत्वोपदेशिका श्रुतिसिद्धान्तता प्रपन्नाः स्युपगता तथा तेचभवन्ततीति एकान्तदण्डरुचयः सर्वथा हिंसन श्रद्धा इत्यर्थ: बेटयन्ते कोशिकाकारकोटवात्मानमितिप्रतीतं अष्टकर्मलक्षणैस्तं एगंतदंडरुयिणणे वेढंताकोसिकारकोडोव्व अप्पगं कम्मतंतु घणवंधणेणं एवंनर गतिरियनर रीततत्वचनेंउपदेशनाआदरणहार एका तेहिंसानासच्णहारएदवाडवौंढता कोलीयावडानी परे व्यापणपुबौडावीदुःखभोगवै अष्टकर्म्मरूपतंतुने निवडबंधने करीबंधाई एणीपरेंनरकतिर्यंचममुष्य देवताने गतिजावोतेहइजपरधिछे एहवासंसारचकवालनेदिे १८ Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०६ म०टी० * तभिर्य धनंबन्धनं तथातनएवमानेन अात्मनःकर्मभिर्वन्धनलक्षप्रकारेण नरकतिर्यक्नरामरेषु यज्ञमनात्तदेवपर्यन्तचक्रवालवाद्यपरि * * धेर्यस्य सतथा तंसंसारसागरं वसन्तीति सम्बन्धः किंभतमित्याह जन्मजरामरणान्य वकारणानि साधनानि यस्य तत्तथातञ्चगम्भी रदुःखंचतदेव प्रक्षुभितं सञ्चलितं प्रचरंसलिलं यत्रसतथा तंसंयोगवियोगा एववीचयस्तरङ्गा यत्र सतथाचिताप्रसङ्गश्चिन्तासातत्यन्त देवप्रसृतंप्रसरो यस्यसतथा वधाइननानि बन्धाः संयमनानि तान्य व महान्तो दीर्घतयाविपुलाच विस्तीर्णतया कल्लोलाभहोर्मयो यवसकरुणविलपिते लोभएव कलकलायमानो यो वोलोवनि सबहलो यत्रसतथा तत: संयोगादिपदाना कर्मधारयोतस्तं अपमान अमरगमणपेरंत चक्कवालं जम्मजरामरण करणगंभीर दुक्लपक्ख भिय पउरसलिलं संजोगवि योगवीचिचिंता पसंगपसरिय वहबंधमहल्लविपुलकल्लोल कलुणविलवितलोभ कलकलंतबोलबद्ध जन्मजरामरणरूपएतलानेनिमित्तगंभीर दुःखगाढोखोभव्योषणोपाणी खजनादिकसंयोगवियोगरूपीयाकबोलममनीचिंतातेहने भाषा प्रसंगेकरी प्रसरवोवधबंधननो मोटोविस्तीर्णकलोलछजिहा दयामणाविलापलोभकलकलायमान शब्दभव्यक्तध्वनिघणाअपमान 器器器器需带辦浴器器器带器器器器蒸蒸器器出 加諾需带諾器考諮器器器諾諾器器點光染諾諾张 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ नमेव फेनो यत्र सतथा तीवखिंसनं वात्यर्थनिन्दा पुलपुलप्रभता अनवरतोगता यारोगवेदनासाश्च परिभवविनिपातञ्च * पराभिभवसम्पर्कः परुपवर्षणानिच निष्ठरवचननिर्भसितानि समापतितानि समापन्नानि येभ्यस्तानि तथा तानिच तानि तानि कठिनानि कर्कशानि दुर्भेदानीत्यर्थः कर्माणिच ज्ञानावरणादीनि क्रियावायेप्रस्तरापाषाणारी कृत्वा तरङ्गरगत् वीचिभिश्चलन् नित्य ध्रुवं मृत्यु च भयंचेति तेएव वातोयटष्टं जलोपरितनभागो यत्रसतया तत्कर्मधारय अयवाअपमानेन फेनेन फेनमिति तोय प्रष्टस्यविशेषणमतो बहुव्रीहिरवातस्त कषायाएव याताला पातालकलशासै संकुलोयः सतथा तंभवसहस्राण्य व जलसंचयस्तोय लं अवमाणणफेण तिव्वखिंसण पुलपुलप्पभूयरोगवेकण परभवविणिवाय फरुसंधरिसण समाव डियकठिणकम्मपच्छरत्तरंगरंगत निच्चमच्चुभयतोयपर्छ कसायपायालसंकुलं भवसयसहस्सजलसं अपूज्यतेहजफेणतीब्रनिंदवो निरंतरप्रभतउपनाकेरोगवेदना पराभव विनिपातपडे निष्टरवचननिभ्रछण उपनोजेथकीएहवा V कठोरकर्मादिमाहीयातरंगरंगनोचालवो सदामरणभयपाणीनोपुठोउपलोभाग क्रोधादिश्कलसातेणेकरीव्याप्त भवनाजेसहश्र 器端器器端 諾諾諾器米諾諾张諾柴带带 सूत्र 张業講業器端器端米諾諾諾諾 भाषा Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. समूहो यवसतथा तंपूर्वजननादिजन्यदुःखस्य सलिलतोक्ता इहत भवाना जननादिधर्मवता जलविशेषसमुदायतोक्त ति नपुनरुक्तत्वं अनन्तमक्षयं उह जनकमुद्दे गकरं यनर्याकपारवितीर्णस्वरूपं महाभयादिविशेषणत्रयमेकार्थ अपरिमिता अपरिमाणायेमहेच्छा वृहदभिलाषा अविरतालोकात पा कलषाऽविशुद्धा यामतिः सएवयायुवेगस्तन उम्ममाणत्ति उत्पाद्यमानं यत्तत्तथा तस्थयाशा . यप्राप्ताथैसम्भावनापिपासाश्च प्राप्ता काक्षास्तएवपाताला: पातालकलशाः पातालम्बासमुद्रजलतलं तेभ्य स्तरमाहाकामरति; शब्दा चयंत्रणंत उव्वेवणयं अणोरपारं महाभयं भयकरंपथिभयं अपरिमियमहिच्छ कलुसमति वाउ वेगउद्धम्ममाणाबासाधिवासा पायालकामरतिराग दोसवंधणंबहुविहसंकप्मविउल दगरय रयंध 光器繼器義義器器器兼義兼器義器漲器兼器兼 सूत्र 諾器諧器器端器端 भाषा लाखतेइिजपाणीनोसमूहसंचयरूपचंतनथी उहेगनोकरणहार पारदीसेनहीमोटाभयनोकरणहार वीचामणो जीवरमतेभय प्रमाणनथीमहाअभिलापी मडूलीलुद्धि तेहजरूपवायुवेगतेणेकरी उपाडीतो अणपामीवस्तुनीवाछनापामीवस्तुनोराखियोसमुद्र जलनोतलोशब्दादिकरति द्वेषरूप बंधनघणेप्रकारे चित्तनीचिंताविस्तीर्णपाणीनारज तेहजअंधकार मोहरूपजेमोटोमावत Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० २०६ सूत्र भाषा 器鍌噐噐器柒撂嚣黹業惴惴 दिष्वभिरतिरागद्वेषबन्धनेन चबडविध संकल्पाश्चेतिद्वन्द्वलक्षणस्य विपुलस्योदकरजसः उदकरेणोयेरियोवेगस्तेनान्धकारो यः सतथा तंकलुपमतिवातेनाशादिपातालाद्युत्पाद्यमानकामरत्याद्युदकरजोरयोंधकारमित्यर्थः मोह एवमहावत मोहमहावर्त्तस्तत्त्रभोगाएव कामाएवभ्भ्राम्यन्तो मण्डलेन सञ्चरन्तो गुप्यन्तो व्याकुलीभवन्त उद्दलंत उच्छलतोवहवः प्रचुरागर्भवासे मध्यभागविस्तारमत्यवनिवृत्ता चउत्प निपतिताप्राणिनो यत्रजलेतत्तथा तथाप्रधावितानि इतस्तत: प्रकर्पेणगतानि यानिव्यसनानि समापन्नाः प्राप्तायेते पाठान्त रेणवाधितापीडिताये व्यसनसमापन्ना व्यसनिन स्तेषा यदि प्रलपितं तदेवचण्डमारुतस्तेन समाहतममनोज्ञं वीचिव्याकुलितं कार मोहमहावत्तभोगभममाण गुप्पमाणुच्छलंत बहुगग्भवास पञ्चोणियत्तपाणिपधावियवसण समावस्णरुण चंडमारुय समाहयामगुणवीची वाकुलितमंगफुट्टंत निट्टकल्लोलसंकुलजलंप्रमाद पाणीनोकामभोगते हजभमतामंडला कारिसंचरता ऊडाजाता उच्छलता घण्णानेगर्भवासमाहि ऊंचाचावीनीचापड्याएहवामां णीनाजीवपाठीनउरिपरिघाव्या कष्टपड्यामनुष्य रुदन विलाप रौद्रवायुतेणेकरीचलाव्या जेपाजुयवाभवतेवीचिकलोल व्याकुलितभंग ***** Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी० 崇浙器端端端端帶紫辦端需識點 भङ्ग सारङ्गः स्फुटविदलन् यनिष्टैः अनिष्टैस्तैकझोलैर्महोर्मिभिः संफुलंचजलंतोयंयत्र सतयातंमोहावर्त्तभोगरूपमाम्यदादिविशेष णमाणिक व्यसनमापन्नरुदितलक्षणदण्डमारुतसमाहतादिविशेषणं जलंयवेत्यर्थः प्रमादामद्यादयस्तएववश्ववण्डारौद्राः दुष्टाःक्षुद्रा श्वापदा व्याघ्रादयस्त समाचता अभिभूताये उद्दायमाणगत्ति उत्तिष्ठन्तो विविधचेष्टास समुद्रपक्षेमत्स्यादयः संसारपक्षे पुरुषादयः तेषा यः परःसमूहस्तस्य येघौरारौद्रा विध्वंसनार्या विनाशलक्षणायनर्था अपाया बडलो यत्रसतथा तअज्ञानान्य वनमन्तो मत्यापरिदक्वत्तिदक्षायन सतथा अनितानुपशान्तानि यानीन्द्रियाणि पनिझतेन्द्रिया वायेदेधिनस्तान्य व तएववा मधामकरा बहुचंड दुट्टसावयसमाहय उद्दायमाणाकपूरपोर विद्दसणस्थ बहुलं अणाणभमंत मच्छपरिदक्ख अनिहुतिंदिय महामगरतरिय चरियखोखुम्भमाणसंतावनिच्चयचलंत चवलचंचलअत्ताणा फटतोयनिष्टकल्लोल तेणेकरीव्याप्तपाणी निद्रादिकममादधणारौद्र दुष्टस्तापदिउपद्रव्या ऊठताएच्यामच्छादिकसमूहरौद्रपिनास लक्षणतेघणारे अज्ञानरूपमच्छभमतामाछलादक्षले अनुपथातईद्रियमोटामगरमच्छ शीघ्रचेष्टा करीसरितक्षोमपामतासंतापप 歌崇然說結論盡辦識 भापा Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * तपायानि त्वरितानि शीघाणिचरितानि चेटानितैरेवखुभामाणत्ति भृशंक्षुभ्यमाणो यासतथा सन्तामः एकत्रशोकादिकृतोऽन्यत्र । वाडवाग्निकृतोनित्यं यत्रससन्तापनित्यकातथाचलन् चपलचञ्चलाय:सतथा अतिचपलइत्यर्थः सचत्राणासरणनापूर्वकृतकर्मसञ्च याना प्राणिनामिति गम्य च यदुदीर्णचर्य पापंतस्य योवेद्यमानो दुःखशतरूपोविपाक: सएव पूर्णच भ्रमन् जलसमूहो यनसतथा ततोयज्ञानादिपदाना कर्मधारयोस्त ऋद्धिरससातलक्षणानि यानिगौरवाण्यशुभाध्यवसायविशेषास्तएवापहारा जलचरविशेषातै ग्टहीतायेकम संनिवद्धाः सत्वाःसंसारपक्ष्ज्ञानावरणादिवद्धासमुद्रपक्षे विचित्रचेष्टा प्रसक्ताः कट्टिज्जमाणत्ति प्रारुष्यमाणानरक सरण सुब्वकम्मसंचयोदिणवज्ज वेदिजमाणदुहसयविवाग घुणंतजलसमूह इडिरससायगारवो हारगहियकम्मपडिबद्ध सत्तकडिज्जमाणनिरयतल इत्तसणविसरणबहुल अरतिरतिभयविसाय * क्षिपडिवानो सदाइअतिचपलचपलपोकरीचंचल जेहनेकोइनाणनथी कोईशरणनयी पूर्वकर्मनासंचययको उदययाव्योपापभोग नवतो दुखनाशतनोविपाकभमे पाणीनोसमूहऋद्विरसगाता त्रिणिगारवाशुभअध्यवसाय जलचरजीवविशेषेनह्याकर्मप्रतिवद्धवाध्या 器端款款带带諾諾號誌带諾論张器器器器 號恭恭諾論證號器義器器繼雜談談罷器器器 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टो २१२ 「諾諾諾器浴器器諾諾带带带諾諾器帶浴器器 एवतलंपातालं दुतंति तदभिमुखं सन्नाइति संतकाः खिन्ना:विषणाश्च शोकितास्त बंडलोयः सतथा अरतिरतिभयानि प्रतीतानि विपादोदैन्य शोकस्तदेव प्रकर्षावस्थं मिथ्यात्वंविपर्यासएतान्य व शेलापर्वतास्त सङ्कटोयसतथा अनादिसन्तानो ययकर्मवन्धनस्य तत्तथा तच्चलेशाच्च रागादयस्तलक्षणं यचिक्खल्लंकर्दमस्तेन सुष्टुदुरत्तारोयः सतथा तत: सबद्दीत्यादिपदाना कर्मधारयोतस्तं अम * रनरतिर्यक्नरययगमनं सैव कुटिलपरिवर्त्ताचक्रपरिवर्तना विपुलाविस्तीर्णा वेलाजलदृष्टिलक्षणायनसतथा तंहिंसालीकादत्तादान सोगमिच्छत्तसेल संकडंपणाइसंताणकम्म वंधणकिलेसचिक्खिल्ल सुट्टत्तारंअमरनर तिरियगति गमणकुडिलपरियत्त विपुलवेलंहिंसालिय अदत्तादाणमेहुणपरिग्गहारंभकरण कारावणाणुमो * जीवताणता नरकतलसामुहाखुताविशेषेखुता घणाछेयरतिरति भयदीनपणोशोगमिथ्यात्वपर्वततेणेसाकडो अनादिसंतानजेकम * नाबंधनले शरागद्वेषरूपकादो गाढोऊतरतांदोहिलोसमुद्रदेवतामनुष्यतिथंचनीगतिनरकनीगति जावोतेहजचा जेहनोपरिव फिरवोछे विस्तीर्णवेलिछे जीवधातम्या अदत्तादानस्त्रीसेवापरिग्रहआरंभव्यायारनोकरवो करावयो अनुमोदवोतेणेकरीअष्टप्र 器器器諜諜器器器器器器端端諜諜罪業器器 स्वत भाषा Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mammeen प्रष्टी 派諾諾器器端點點端諾諾諾端端端器茶器 मैथुनपरिग्रहलक्षणा येयारम्भाव्यापारास्तेपा यानिकरणकारणानुमोदनानितैरटविधमनिष्टं यत्कर्मपिण्डितं सश्चितंतदेवगुरुभार सेनाकान्तायेतेतथातैर्दुर्गाण्य वव्यसनान्य व योजलौघस्तेनदूरमत्यर्थनिचोल्पमान: निमज्जमानैः उम्म गनिमग्गत्तिउन्मग्ननिमग्नै: रूधिोजलगमनानि कुर्वाणै:दुर्लभं तलंप्रतिष्ठानं यस्यसतथा तंशरीरमनोमयानि दुःखानि उत्मिवन्तः प्रासादयन्तः सातंचमुख मसातपरितापनंचदुःखजनितोपतापएतन्मयमेतदात्मकं उन्बुड्डनिब्बड्डयन्ति उन्मग्ननिमग्नत्वं कुर्वन्त:तवसातमुन्मग्नत्वमिव असात 1 परिताप निमग्नत्वमेवेतिचतुरत्तंचतुर्विभागंदिग्भेदगतिभेदाभ्यामहातं प्रतीतकर्मधारयोऽत्रदृश्य यनवदग्रमनन्तंरुद्रं विस्तीर्णसंसार यणअट्टविह अणिट्टकम्मपिंडित गुरुभारावंत दगाजलोघदूर निबोलिज्जमाण उम्मग्गनिम्मग्ग दल्लहतलं सारोरमणोसयाणि दुक्खाणि उप्पियंता सातस्यायपरितावणमयं उब्बड्डनिवुड्यं । कारेपाडूनोकर्नएकठोकीधो घणेभारयाकमी दुर्गमविषमपाणीनोसमूह अत्य'तगाढोबोलताप्राणीने उचोग्राव्योनीचोजाइयो इम करतादोहिलोतलोछेजेहनोएहबो संसारसमुद्रशारीरीदुःख नानादुःखनासयकामक्रोधादिक पामतामुख असुखदुःखनोउपजाववो MEANEMA RAANEERENEPART सुत्र भाषा Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 品潔器洗器點 器都带带带带带带带带 सागरमिति प्रतीतं किंभतमित्याह अस्थिताना संयमाव्यवस्थितानां अविद्यामानमालम्बन प्रतिष्ठानंचत्राणकारणं यत्रसतथातं अप्रमेयमसर्ववेदिनापरिछ द्या चतरशीतियोनिसतसहसगुपिलं तत्रयोनयो जीवानामुत्पत्तिस्थानानि तेषाचासंख्यातत्वपिसमवणे गन्धरसस्पीनामेकत्वविवक्षणादुक्तसंख्यायायविरोधित्वंद्रष्टव्यं तत्रगाथा पुढवि दगठ्यगणि मारुय७ एककेसत्तजोणिलक्खायो वणपत्त य१० अणंते१४ दसचोद्दसजोणिलक्खायो विगलिंदिएमदोदोचउरोर नारयसुरसुतिरिए सुडं तिचउरोचोद्दसलक्खायम करेति चउरंतमहंतमणवयग्गंरुदं संसारसागरंअट्ठिय अणालंबणंपतिद्वाणं मप्पमेयंचुलसौद जोणि सयसहस्मगविलं अणालोकमंधकार अणंतकालंणिशं उत्तत्थ पुणभयसणसंपउत्तासंसार । मरणांचोनौंचोयाविवो शुभअशुभनेउदयकरताजीवच्यारे मोटोयनंतजेहनोचंतनथी विस्तीर्णएहवोसंसाररूपीयोसमुद्रसंयमनी स्थितिनधी आलंबननथी राखवानोकारणसर्वज्ञपिनाकोइपरमार्थनलहे चउरासीप्योनि लाखजीवनी उत्पत्तिस्थानकछे गहन संसारयज्ञानतेहने अंधकार अनंतकाललगे सदाऊपनो वासडतोभयसंज्ञा करीसहित संसारसमुद्रमाहि वसे उगवंत वा AntiIFEAKINHIYE भाषा Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी० २१५ सूत्र भाषा 張張業 闔懟懟惴惴愨噐 एत्तिर अनालोकानामन्नानामन्धकारो यातयातं अनन्तकालम पर्यवसितकालं यावत्नित्यं सर्व्वदा उच्चस्ताउद्गत वाशासा सुन्ना इतिकर्त्तव्यता मूढाभयेन संज्ञाभिश्च चहारमैथुनपरिग्रहादिभिः संप्रयुक्तायुक्तास्ततः कर्मधारयवसन्ति अभ्यासते सौंसारसागर मितिप्रकृतं इहचवासर्निरुपसर्गस्यापि कर्मकत्व छान्दसत्वादिति किंभूतंस सारं उन्निमग्नानां वासस्यवसनस्यवसतिस्थानंय: तथा तंतथायत्र ग्रामकुलादौ आयुर्निबध्नन्तिपापकारिणचौर्यविधायिनः तत्रतत्रेतिगम्यते वन्धवजनादिवर्ज्जिताभवतीतिक्रियासम्बन्धः बांध वजनेन स्वातादिना खजनेन पुत्रादिनामित्रैश्च सुहृङ्गिपरिवर्जितायेतेतथा अनिष्टाजनस्य विगम्यते भवन्तिजायते अनादेयदुर्बि सागरं वसंतव्विग्गावासवसहिं जहिंजहिंउयं निबंधतिपावकम्मकारी बंधवजणसयण मित्त परिवज्जिया अणिट्टाभवंतिणादिज्जे दुब्विणौयाकुट्ठाणासणकुसेज्ना कुभोयणाश्रसुद्रणोकुस्मंघयण सितठामिर जिहार कुलादिक आयुखोबाधें पापकर्मनाकारी भाईनासमूह खजनमित्र छाडीजाइ चणगमता होइवचन कोई माने नही विनयवर्जितपाड़वास्थानक आसणपाडुइसिन्या पाडुयोभोजन अपवित्रपाडुओ संघयणजे हनोछे बट्ठादि प्रमाण MANIFES Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० नीता इतिप्रतीतं कुस्थानासनशय्याद्य तेकुभोजिनश्चेति समासः असुदूणोत्ति अशुवयोश्रुतयो कुसंहननाछे दबासंहननयुक्ताः * कुप्रमाणाअतिदीर्घातिङ्गखावाकुसंस्थिताइंडादिस्थानाइति पदवयस्य कर्मधारयः कुरूपाकुत्सितवर्णा वक्रोधमानमायालोभा * इति प्रतीतंबडलोचायतिकामायत्यर्थाज्ञानावाधर्मसंज्ञायाधर्मबुद्ध सम्यकाच्च येपरिवष्टास्तेतथा दारिद्रोपद्वाभिभूतानित्य परकर्म कारिण इतिप्रतीतं जीव्यते येनार्थनद्रव्येण तद्रव्यरहितायेतेतथा रुपणारंकाः परपिण्डतककापरदत्तभोजनगवेषकाः दु:खलध्वा हाराइतिव्यक्तं अरसेन हिंग्यादिभिरसंस्कृतेन विरसेन पुराणादिना तुच्छ न चल्पन भोजनेनेति गम्यते कृतकुक्षिपूरायैस्त तथा ) ___ कुप्पमाणाकुसंठिया कुरूवाबड़कोहमाणमाया लोभावहुमोहाधम्मसण सम्मत्तपम्भट्टादारिद्दो वद्दवाभिभूयानिच्चंपरकम्मकारिणो जीवणत्थरहिया किवणापरिपिंडतकिका दुक्खलद्दाहारा भाषा बो अतिऊ'छोटो कुसंस्थानहुडकादि कुरूपधणाकोधमानमाया लोभघणोमोहधर्मसंज्ञाबुद्धि सम्यक्तपरिभ्रष्टदारिद्रउपद्रवेपरा भव्यासदा पारकाकामनाकरणहार पोतानीयाजीविकारहित रुपणराक परपिंडनागवेषणहारदुखेसाहारलहे रसरहितविरस HERE Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टी० तथापरस्य सम्बन्धिनंप्रेक्ष्यमाणा पश्यन्ते किमित्याह ऋहिःसम्पत्सत्कारपूजाभोजनमशनं एतेषा येविशेषाः प्रकारास्त पा यसमुदा यउदयवतित्वं वातस्था याविधिविधानमनुष्ठानं सतथा तंततश्च निन्दितजगुममाना अप्मकति आत्मानं कृतान्तंचदैवंतथापरिवद न्तोनिन्दत: कानीत्याह हयपुरेकडाई कम्मा पावगाइति इहैवमक्षरघटनापुरारुतानिच जन्मान्तरकतानिकर्माणिइहजन्मनि पापकान्यशुभानिकचित्मापकारिणतिपाठः विमनसोदीनाशोकेनदह्यमानाःपरिभता:भवन्तीतिसर्वत्रसंवन्धनीयंतथासत्वपरिवज्जि ताच छोभत्ति निस्महायाः क्षोभणीयावा शिल्पचित्रादिकलाधनुर्वेदादि समयशास्त्र जैनबौद्धादिसिद्धान्तथास्त्र एभिःपरिवजिते अरसविरसतुच्छकय कुक्खिपुरापरस्सएच्छंतारिद्धिसकारभोयणविसे ससमुदयविहिंनिंदताअप्पकंक यंतंचपरिवयंताइहपुरेकड़ाई कम्माई पावगाइविमणसो सोएणडज्झमाणापरिभूयाहुतिसत्तम * अल्पकीधो कूरचपूरा नही अनेरा संबंधीओदेखता संपदापूजासत्कारभोजनविशेष समुदायपामवातेहनीविधितेदेखी थापण निंदता आपणकीधा कर्मउदयाव्याछे इहांपूर्वजन्मनाकीधा कर्म तेच्ने वेदैभोगवेपामकर्मसहित दुर्मनदीनपणो शोकेकरीदास 若器器器器器带浴器器器器茶器點器器带器器 鄰器諮器端器茶盤蒸蒸茶器 भाषा Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी० येतथायथाजातपशुभूता शिक्षाभरणादिवजितवलीव दिसदृशा निर्विज्ञानत्वादिसाधर्म्यात् भयियन्नत्तियप्रतीत्युत्पादका नित्यं में सदानीचान्यधमजनोचितानि कर्माण्य पजीवन्ति तैत्ति कुर्वन्तियेतेतथालोकानीयाइति प्रतीतंमोद्येमनोरथा अभिलाषा सोपायेनिरासाः क्षेपासवडला येतेतथा यथवा मोघमनो रथानि निष्फलमनोरया निराशबहुलाच पाशाभाषप्रचुरायेतेतथा । याथाच्छाविशेषः शैवपासोवन्धनं तेनप्रतिबद्धाः संरुद्धा निर्यातति गम्यंप्राणायेशातथा अर्थोपादाना द्रव्यावर्जनं कामसौख्य रिवज्जियायच्छोभासिप्पकलासमयसत्थ परिवज्जियाजहाजाय पसुभूयावियत्तानिच्च नौयकम्यो वजीविणोलोयकुच्छणिज्जा मोहमणोरहनिरासबहुलाप्रासापासपडियद्दपाणाप्रत्योमायणकाज भाषा ताछता पराभव्या अनेरेलोकमाचिसोडू सत्वपराक्रमरहित क्षोभपामता शिल्पविज्ञान कला सिद्धात शास्त्रपरिवजित यथाजात पशसरिता अप्रतीतकारीयासदा नौचकमकरी भाजीविकाकरे लोकनौदनीकडई मोरकरेजेमनोर्थअभिलापजे चितवतेनिफ लथायघणो मायारूपपासेप्रतिबंधाणाजीव मर्थनोद्रव्यनोउपार्जवोपाच विषयनासखएच्नेविपे लोकमाहिप्रधानहोई निःफल X Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २१६ प्रतीतं तत्रच लोकसारे लोकप्रधानेभवन्ति जायन्त अफलवंतगायन्ति अफलवन्तः अमाप्तकाइत्यर्थः लोकसारताच तयोःप्रतीताः यथाङः यस्यास्तस्य मित्राणि यस्यार्थास्तस्य वान्धवा यस्यार्था सपुमाल्लोकेयस्यार्था सचपण्डिता इतितथा राज्ज सारं वसुधा वसु धराया पुरं पुरेसोधं सौधेतल्यं तस्य वराङ्गनानंगसर्वखमिति किंभूता अपीत्याह सुष्टापिच उज्जच्चत अत्यर्थमपिच प्रयतमानाः * उक्तंच यद्यता रभते कर्मनरोदुःकर्मसंचय: तत्तदिफलता याति यथावीनं महोपरे तद्दिवसं प्रतिदिनमुद्यु तो रुद्यतैः सद्भिःकर्मणोव्या पारेण कृतेनयो दुःखेन कष्ट न संस्थापितोमौलितः सिताना पिण्डस्तस्थापि सञ्चये पराप्रधानायेतथाक्षीणद्रव्यसारा इतिव्यक्त __सोक्खेयलोयसारेहुति अप्पञ्चंतकायसुविउउज्जमंता तद्दिवसुज्जुत्तकम्मकयदुक्खसंवियसित्यपि डसंचयपराखौणदवसाराणिचंबधुवधणधरण कोसपरिभोग विवज्जियारहियाकामभोगपरिभोग प्रयासथाई घणेरले उद्यमफोरवतादिवसमतेउद्यमकरेव्यापारकरें दुःखेमहालेशेमेल्याधाननाकण तेहनाकणतेहनेसंचवाभाणी तत्परखीणोथयोद्रव्यसारविनासदाअस्थिर द्रव्यधान्यशाल्यादिकभंडार परिभोगवर्जितभोगवीनसकेनिवर्त्या कामभोगपरिभोगवें 張繼器恭器器幾繼器器能繼器撥幾號幾带雞器端 भाषा Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - प्र.टी. २२० 謝謝 नित्यं सदा थध वा यस्थिराधनाना गणिमादीना धान्याना शाल्यादीना कोथा याययायेपां स्थिरत्वेपि तत्परिभागनवज्जिताच येतेतथा रहितं त्यक कामयोः शब्दरूपयो: भोगानाचगन्धरसस्पर्शाना परिभोगेयासेवनेयत्तत् सर्वसौख्यमानन्दो यस्त तथापरेषा यौश्रियाः भोगोपभोगौ तयोर्यनित्राणं नियातस्य मार्गणपरायणा गवेषणपरा येतेतथा तनभोगोपभोगयोरयं विशेषः सडूभुज्ज इत्तिभोगो सोपुण्याहारपुष्कमाईयो उवभोगोउपुणोपुणउवभज्जयत्यनिलयाइत्ति वराकास्तपखिनयकामिकया थनिच्छयाविन यंति मारयन्ति अतिवाच्यन्तीत्यर्थः किंतदित्या दुमसुखं नैवसुखनैवसुखं नवनित्ति खास्यमुपलभन्ते प्राप्त वन्ति अत्यन्तवि 能器器器是器器端盖器 सूव सव्वसोक्खापरसिरिभोगोवभोगनिस्साणमग्गणापरायणावरागा अकामिकाएचिणिंतिदुक्खणेवसु हंणेवणिबुतिंउवलंभंतिपच्चंतविपुलदुक्खसयसंपलित्ता परदवेहिंजेअविरयाएसोसोअदिणादाण करीसर्वसौख्यपरमानंद परयनरानीलक्ष्मी तेणेकरीभोगधनेउपभोगरहित नियातेपनी गवेषणहारने विपेतत्पर राकबापडा मननेअगमतेअनुभविभोगवीदुरसमसमाधि नपामेनरहे सुग्मनपामेनि:त्ति नपामेघणा विसीयं दु:खनासयमग्निबलतापारना 紧紧紧紧器器義器兼職譯器 __ भाषा Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器带带带带带諾諾諾諾諾諾帶帶諾器器器器 0 पुलदुःखशतं संप्रदीप्तापरस्य द्रव्य पुये अविरताभवन्ति तेनैवसुन लभन्तइति प्रस्तुतंतदेवयादृशं फलंददातीत्यभिहित मधुनाध्ययनो अ स्मफलविवागो इहलोएपरलोएलो अप्पसुहोवहुदुक्खोमहम्भयो वहरयप्पगाढोदारुणोकक्सो । ___ असाअोवाससहस्सेहिं मुञ्चतीनयत्रवेदयित्ता अत्थिहमोक्खोत्तिएवमाहं सुनायकुलनंदणोमह ___प्पाजिणोउववीरनामधेयो कहेसीयंअदिणादाणस्मफलविवागंएवंतंततियंपि अदिणादाणंहरदह मरणभयकलुस तासणपरसंतिकगिझलोभमूलंएवंजावचिरपरिगयमणुगयंदुरंतंततियंअदम्मदा द्रव्ययौजे अपञ्चक्खाणी एपूर्वोक्तते अदत्तादाननो फलविपाकइहलोकिपरलोकि अल्पमुख घणोदुःखमहाभयधणीरजपापमेलतेणेकर रीगाढोरौद्रकठोर असातानोकारण वर्षनेसहसे सूकातानथी विणभोगव्यापाखे मोचकूटियोएहथीनथी एपुर्विदूकह्या श्रीज्ञात कुलनन्दनमहन्तामा वीतराग महावीरएहवोनामधेय तेणेकहिओ अदत्तादाननो फलविपाकपूर्वोक्तानीनो अदत्तादान तेहथी द्रासकोपडे भरणभयकलुषत्रासउपजावे पारकाछतानो अपहरवो ग्टभ्रलोभनोमूल ए वातजाव अनादिकालनो चाल्यो वेले भाषा - - Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० पसंहारार्थमाह एसोसोइत्यादि सर्वं पूर्ववत् प्रश्नव्याकरणत्टतीयाध्ययन विवरणसमाप्तिमिति यथटतीयाभ्यनानन्तरं चतुर्थमारभ्यते स्यच सूत्रनिर्देशक्रमेण संबद्धस्य अदत्तादानं प्रायोवाक्कचित्ता विद्धतीति तदनन्तरमब्रह्म प्ररूप्यते इत्यवं सम्बद्धस्यास्य १२२ यादृशाद्यर्थपञ्चकप्रतिबद्धं यादृशं ब्रह्मतिद्वारार्थप्रतिपादनायेदंसूत्र' जंबूदूत्यादिजंबूरिति शिष्यामन्त्रणमब्रह्मग्र कुशलंकर्मतञ्च मैथुनं विवचितमत्यन्ताकुशलत्वात्तस्य चाहचनकिचिद्य गुन्नायपडिसिया विजिणवरिंदेचिंमुत्तुं मेण मेगंनजं विणारागदोमेहिं१ चकारःपुनरर्थः चतुर्थ सूत्रक्रमापेचया सहदेवमानुजासुरैर्यो लोकः सतथातस्य प्रार्थनीयमभिलपणीयं यतः हरिहरहिरण्यगर्भप्रमुखेभव htt सूरः फुसुमविशिषस्य विशिष्ठान सुवलयद्योजिनादन्यः पङ्कोमहान्कर्दमः पनकः सएवमतलःसूक्ष्मः पाशोबन्धनविशेषोजालं रंसम्मत्तत्तिवेमि३ जंबू बंभं च उत्थ' सदेव मणुथासुररमलोयस्मपच्छणिज्जंपंकपण गपासजालभूयत्थी दुःखेच्अंतयावेत्तृतीयं यधर्मद्वारंसमाप्त ३ हियेटतीयअध्ययनानन्तर उथो अध्ययनप्रारम्भीयेथे वीजेश्वभ्ययनेथदत्तनोख रूपकहि योतेतोचब्रह्मछतेजहोइ तेगोकारणिए अब्रह्मचर्यनास्वरूप कहिवामणी श्रीमन व्याकरणनो चोथो अध्ययन प्रारंभीयेले राहो जंबू सूत्र 黹銎銎鼗柒柒銎噐黹黹銎銎噐銎器黹怨懟尖 भाषा RAMEENA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० २२३ सूत्र भाषा Face मत्स्यबन्धनं एतद्भूतमेतदुपमं कलंक निमित्तत्वेन दुम्र्मोचनत्व ेनच साधम्र्म्मात् उक्तं च सन्मार्गे तावदातेप्रभवति पुरुषस्ताव देवे न्द्रियाणा लज्जातावद्विषत्ते विनयमपि समालखते तावदेव चापाकृष्टमुक्ताः श्रवणपथपुषो नीलपक्ष्माण एतेयावलीलावतीना नहृदिष्टति खोह टिवाणापतन्ति तथास्त्रीपुरुष नपुंसक वेदाना चिह्न लक्षणं यत्तत्तथा तपः संयमत्रह्मचर्यं विघ्नइतिव्यक्त' तथाभेदस्य चारित्र जीवितविना शस्यायतः नान्याश्रयायेवहवः प्रमादा मद्यविकथादयस्ते पा मूलकारणं यत्तत्तथा चाहच किंकिंनकुणइ किंकिंनभासए चिंतएयकिंकिंनपुरिसो विसयासत्तो विहलंघलिउव्वमज्जे कातराः परीपक्षभीरवः अतएव कापुरुषाः कुत्सितन रास्ते से वितंयत्तत्तथा सुजनाना सर्वपापविरताना योजन समूहस्तस्यवर्द्धनीयं परिहरणीयं यत्तत्तथा ऊर्द्धच ऊर्द्ध लोकोन र कच्चा वोलोकस्तिर्यग्लोकएतल पुरिसनपुं सगवेदन्विश्र्हतवसं जमवंभच र विग्धं भेदायणवहु पमादमूलं कायर का पुरिस सेवियंसुयणज पाडुवाकर्मश्चब्रह्मचर्य चरथो याश्रवद्दार देवता मनुष्यसुरसुरलोकने प्रार्थनीकमोटोकर्दमपातलोकदम बंधनविशेष माछलाफाल वानोजाल स्त्रीपुरुषनपुंसकवेदनो अहिना तपसंयमने ब्रह्मचर्यने विणा से चारित्ररुपीया जीवतव्यनोभेदनकरे वग्गोप्रमादनो Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ८२२४ सूत्र भाषा FREE H क्षणं यत्तै लोष' तत्रप्रतिष्ठानं यस्यतत्तथा जरामरणरोगशोकवडलं तत्त्रान्यत्रच जन्मनिजरामरणादिकारणत्वात् उच्यतेच जोसेव इकिंलभ्भद् गाहाबधस्ताडनं वन्धसंयमनं विघातो मारण मेभिरपिदुष्करो विघातोयस्यतद्वघवन्धविधातदुर्विधातं गाढरोगाणाहिमहा पद्यप्यब्रह्म ेच्छानोपशाम्यति यच्चाशः काण: खङ्गःश्रवणरहितः पुच्छविकलः क्षुधाचामोजीर्णः पिठरककपोलार्पितगलवणैः पूय क्लिन्नैः क्रिमिकुलचितैराचिततनुः शनीमत्व तिचाचतमपिच हन्त्य वमदनः दर्शनचारित्र मोहस्य हेतुभूतं तन्निमित्तंननुचारित्रमोह 'णवज्जणिज्जंउड' नरयतिरियतिलोकपट्टा णंजरामरणरोगसोगबहुलं बधबंधविषायदंसणचरि तमोहस्य हेतुभूयंचिरपरिचयमणुयगयं दुरतंच उत्थ' अहम्मदा रतस्मयनणामाणिगोणाणिमाणि कारणकायरपुरुसाथीबीहे कापुरुसे याद रखो सर्वपापविरक्ततेहने वर्जनीय परिहरिव्याघातने खर्गादिनरकतिर छोलोक एत्रिणिलो कजिहा स्थितिले जरामरणरोगथोकघणो होइ ताडियोवाधिवोमारिपराणि एतलेप्रकारेकरी व्याघातनपा मे दर्शनचारित्रमोहि नीनो कारण घणाकालनोसेव्यो तिहाकेडिवलगोजाय दुधीथतिथा चोथोअर्सद्वार तेयब्रह्मचर्यना नामगुणनिःप्पन्नआगल THEREEXEXE PER Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० २२५ 器諾諾諾带带带带带带带带器 स्यहेतुरिदमितिप्रतीतं यदाह तिव्वकसाउवहुमोहपरिणउरागदोससंजत्तो बन्धचरित्तमोहं दुविज्ञपिचरित्तगुणधाइद्विविधंकषाय HE नोकपायमोहनीयभेदात्यत् पुनदर्शनमोहस्य हेतुभतमिदमितितन्त्रप्रतिपद्यामहे तद्धतत्व नाभगनात्तथाहित तुप्रतिपादिकागा नौ थैवश्रूयतेअरहंतसिद्दचेइयतवसुयगुरुसाहुसंघपडणीयो वंधदसणमोहं अणंतसंसारियोजेण भवतीहवाक्यशेष:सत्य कितवपक्षाव मासेवनेनया संघप्रत्यनीकतातया दर्शनमोहं वनतो अब्रह्मचर्य दर्शनमोहहेतता नव्यभिचरतिभण्यतेचखपक्षाब्रह्मासेवकस्यमिथ्या त्वबन्धोन्यथा कथंदुर्लभवोधिरसावभिहित पाहचसंजइ चउत्यभंगे चेइयदव्ये यपवयणुड्डाहेरिसिघाएयचउत्येमूलग्गीवोहिलाभस्म त्तिचिरंपरिचितमनादिकाला सेवितचिरपरिगतं वा पाठ: अनुगतं अनवच्छिन्नं दुरन्त दुष्टफलं चतुर्थमधर्मद्वारमाश्रवद्दारमिति अब्राखरूपमुक्त अथ तदेकार्थकद्वारमाह तस्मे त्यादिसुगम अब्रह्माकुशलानुष्ठानं मैथुनंमिथुनस्य युग्मस्य कर्मर चतुर्थ आश्रयद्वार मिति गम्यते पाठान्तरेणचरतत्तिचरन् विश्वव्याम वन् ३ संसर्गोसम्पर्कः सत: स्त्रीपु संससर्ग विशेषरूपत्वात् संसर्गजत्वात्संसर्गि रित्य च्यते श्राइचनामापिस्त्रीति संहादिविकरोत्यवमानसं किंपुनदर्शनतस्याविलासोल्लासितभुवः४ सेवनाचौर्यादिप्रतिसेवनाम धिकारोनियोगः सेवनाधिकार: अब्रह्मपत्तोहि चौर्याद्यनर्थसेवावधिसतो भवति याच सर्वेनी विधीयन्ते नरैरथे कलालसैः Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टी. सर्थ स्तुपार्यते प्रायः प्रेयसीमकामिभिः ५ संकल्पो विकल्पो सत्प्रभवत्वादस्यसंकल्पत्य न उताक्षवामजानामि तेरूपं संकल्पा त्किालजायगे नत्वासङ्कल्पयिष्यामि ततो मे न भविष्यसीतिई बाधनाबाधहेतुत्वात्केषामित्याइ.पदाना संयमस्थानानां प्रजानांवा लोकानागाचच यच्च लोकोष्वपरं नराणामुत्पाते दःखमसावेग विकाशनीलोत्पलचारनेत्रा मुका स्वियः सत्र नहेतरन्यो दर्पोदेहप्तता तज्जनत्वादस्य दर्पइत्यु प्यते याचचरसापगामननिरोपियव्यापरं रसादित्तिकरावंति दिनचकामासमभिट्वंति दुमंजघासा उफलं तपक्खी अथवादर्पसौभाग्याद्यभिमानस्तस्य भयंचेदनधि प्रशमा न्याहा पुरुपस्यात्र प्रवृत्तिःसम्भवतीतिदर्पएको च्यते तदुप्तां प्रशान्तवाधिचित्तस्य सम्भन्यपिलामिाया मैथुनव्यतिरेविन्यो यदिरागं नमैथुनं मोहोमोचनं वेदरूपमोचनीयादयसंपा हुतितीसंतंजहाअवंभश्मेहुणश्चरंत३ संसग्गिठसेवणाहिकारो संकप्पाहवाहणायदाण७ दप्मो कक्षीसहोइ त्रीसतेकहीयेछे पाडुया अनुठान वेडनेसंयोगेकर्मज्ञोपर समसाजनव्याप्त स्त्रीनासंसर्गथी४ चौर्यादिकमनर्थनोअधि कारीथाडू तेषभणी पबतनेविषेप्रवर्तवो५ संकल्पापूर्व प्रजालोकनो पाध्यानोकारगादुःखहेतुणे दर्पनोकरणहार भज्ञानपणानो SESS " मान HिITRAFRFair भापा Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. २२७ 黑紫器端端諾諾諾器端點张諾器端游装器器端 द्यत्वादस्याज्ञानरूपत्वाइ मोहइत्युच्यते याचदृश्य वस्तुपरंनपश्यति जगत्यन्धः पुरोवस्थित रागान्धस्तु यदस्तितत्परिहरन् यदा स्तितत्पश्यति कुन्द दीवर पूर्णचन्द्रकलश श्रीमल्लतापल्लवो नोरोपोउचिराशिपु प्रियतमागाल प यन्मोदते मन:संक्षोभचित्तचलनं 3 तहिनेदं नजायते इतितदेवातो उच्यतेच तिकडकडक्वकडप्पहारनिभभिन्न जोगसंन्नाहाभहरिसिजोवानव एजं निसेवन्ति गय * गव्या१० अनिग्रहो अनिषेधो मनसो विषयेषु प्रवर्त्तमानस्येति गम्यते एतत्प्रमयत्वाच्चास्या निग्रहइत्युक्त ११ विग्गहोत्तिविग्रह: कलहः तदेतत्वादस्य विग्रहःइत्य च्यते उक्तं च येरामरावगादौना संग्रामाग्रस्तमानवाःत्रयन्तेस्तोनिमित्तेन तेषकामोनिबंधनंअथवा बुग्गहोत्ति विग्रहोविपरीतोभिनिवेशस्तत्प्रभवत्वादस्य तथैवोच्यते यतःकामिनामिदं स्वरूप दु:खानाकेष विषयेषुसुखाभिमान:सौख्या 諾諾諾諾器游編諾論端器端端游需辦號 ८मोहोर मणसंखोभो१०अणिग्गहो११ विग्गहोश्विधाओ१३विषोभंगो१४विश्भमो१५अहम्मो१६ ।। करणहारट चित्तनोचालवानोकारण१. विपयनेविषे प्रवर्त्तता मननोनिषेधयोनहो११ कलहनोकारणछे१२ गुणनोविणासए इयो १३ विराधनाकर्मनी १४ विधमजेभणी अग्राह्या विषयविपिपरसंसाररसजाणीप्रवत्त १५ अनाचारनो कारण१६ शीलनो भाषा Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मष्टौ ० २२८ सूत्र भाषा MAMTA SAM त्मकेषु नियमादिषु दुःखबुद्धिः उत्कीर्णवर्णपद पंक्तिरिवान्यरूपं सारूप्यमेतिविपरीतगतिप्रयोगात् १२ विधातोगुणानामितिगम्यतेयदा 'ह जवाणोगाथाद्वयं१३ विभंगोविराधनागुणानामेव १४ विभ्रमोत्रातत्वमनुपादे येष्वपिविषयेषु परमार्थबुध्यामवर्त्तनात्वभ्रमाणाम दनविकारणामाश्रयत्वाद्विभ्वमाइति १५ अधर्म चारित्ररूपत्वात् १६ अशीलताचारित्रवजितत्वं १७ ग्रामधर्भाशब्दादयकामगुणा स्तेपातप्तिर्गवेपणंपालनंचग्रामधर्मतप्ति ब्रह्मपुरोहितं कुर्वतीति यत्रह्मापि तथोच्यते १८ रतिरतंनिधुवनमित्यर्थः ११ रागोरामानु भूतिरूपत्वादस्य कविद्रागचिंतेतिपाठः २० कामभोगोस हमारो मदनंमरणंवाकामभोगमार२१ वैरंवैरहेतुत्वात् २२ रहस्यमेकांत कृत्यत्वात् २४ गुह्यं गोपनीयत्वात् २५ बहुमान: बहनांमतत्वात् २६ ब्रह्मचर्यमैथुनविरमणंतस्य विघ्नोव्याघातोयः सतथा २६ व्यापत्ति असौलया१७ गामधम्मतत्ती१८ रतौरागचिंता१६कामभोगमारो२० वेरं २१र हस्म३२ गुज्म २३बड निषेध १० शब्दादिककामगुणतेहनीगवेषणानोकरवो१८ कामसेवास्त्र हनो अनुभववो ११ कामभोगमरणातलगे सेवेतेषणा मरणमा मे२० विरोधनोकरणहार२१ एकात २२ २३ धग्णानेमनेमान्यो२४ ब्रह्मचर्यनोविघ्नजाणिवो२५ विणासगुणनो२६ विराधना Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० २२८ 器諾點荒器带器點點器蒂諾器浴器器浴器器 र तिघशोगुणानामितिगम्यते२७ एवं विराधना२८ प्रसंगकामेपु प्रसजनमभिष्वद्गार कामगुणोमकरकेतुकायें ३० इतिरूपप्रदर्शने अपिचेतिसमुच्चयेतस्यावह्मणएतानि उपदर्शितखरूपाणिएवमादीनि एवंप्रकाराणिनामधेयानिविंशजवन्तिकाकाध्य यंप्रकारांतरण पुनरन्यान्यपिभर्वतीतिभावः उक्त यन्नामेतिहारं । छ। अथयेतत्कुर्वतीतिहारमुच्यते तच्चपुनरब्रह्मनिसेवं तेसुरगणावैमानिकदेव समूहा:सामरसासदेवीकादेव्योपिसेवंतइत्यर्थः मोहेनमोहितामतिर्यपातेतथा असुरा:यसुरकुमाराभवगत्ति नागकुमारा:गराडाः गरुडध्वजाः सुपर्णकुमाराः विज्जुत्तिविद्य त्कुमारा: जलणत्ति अग्निकुमारादीवत्तिदीपकुमाराःउदहित्ति उदधिकुमाराः दीसत्ति माणो२४वंअचेरविग्घो२५वोवत्तिरविराहणा२७पसंगो२८ कामगुणोतिर वियतस्मएयाणिएव मादौणिनामधेज्जाणि हुतितोसतंचपुणनिसेविति सुरगणा अच्छरा मोहमोहितमती असुर१ चारित्रनी२० राचवो२८ कंदर्पनोएगुणकार्यरूपजानिवोर तेश्रब्रह्मनाएयादिदेई एपूर्वोक्तनामनीसएयादिदेईवीतरागनाभाष्या नामहोइत्रीसतेसमुच्चयवलौविशेषिविकिहा वैमानिकदेवतानासमूह देवागनासहित मोहेमोहीछे बुद्धीजेहनीनामकहीये भाषा - - - - - Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सुन दीसामारा पवणत्ति वायुकुमारा:णियत्तिस्तनितकुमारा: एतेदसभवनमतिभेदाः एतेषांददायापनिकायणपतिका प्रषिवादि काभूतवादिकाः कन्दितामहाकन्दिता कूष्माण्डापतगांइत्यष्टौव्यन्तरनिकायानामुपरिवर्तिनो व्यन्तरजातिविशेषाएव एपामपिइंदः तेच तेदेवाशेतिकर्मधारयःतथापिशाचादयोऽष्टी व्यन्तरभेदामतीतातिरियनोइसबिमाणवासित्तितिरशितिर्यग्लोयोयानियोतिष्कवि भूयगगरल३ विजुज्जलणदीव उदहिदिसिपवणथणिय१० अणपन्निय पणपन्तीयइसिवाइय भूय वादियकंदियमहाकंदिय कूहंडपयंगदेवा पिसायभूयजवखरक्खसकिणर हिंपुरिस सहोरगगंधव्व तिरियजोइस विमाणवासिमणुयगणा जलयरथलवर खहचराय मोहपड़िबचित्ता अवितएहा - असरफुमार नागकुमारर सुवर्ण फुमार३ विद्य त्कुमार४ अग्निकुमार हीपफुमार, उदधिकुमार७ दिथिभार वायुकुमारर सातितकुमार१० अणपन्नी प्रत्यादिकम्जातिव्यतरनीपणपत्री ३ चूसिवाई ३ भूतयादी कंदी५ महाकंदी पुाइंडनीजाति पतं गदेवप्यलीप्यंतरनीजाति पिथाच१ भतर यक्ष राक्षस किवर किंपुरिमई महोर गंधर्व-लिहीगतिज्योतिषीय वैमानि भापा Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० २३१ सूत्र भाषा 総業噐噐諾非愨馨馨業銎 मानानितेषुनिवसन्ति येतेतयाज्योतिष्काइत्यर्थः मनुजामानवाएपाद्वंद्वस्ततस्तेपायेगणाः समूहास्ते तथाजलचरादयः मोहप्रतिबद्ध चित्ताइतिप्रतीतं चविष्णाप्राप्तषु कामेषु अविगतटष्णाइत्यर्थः कामभोगटपिता: अप्राप्तकामभोगेच्छवः एतदेवमपंचयन्नाह तृष्णया भोगाभिलापेणवलवत्यातीत्रयामहत्या महाविपयया समभिभूतापरिभूताग्रथिनाञ्च विषयैसहसंदर्भिताअतिमूर्च्छिताञ्च विषयदोपदर्श नंप्रत्यभिभूढतासुपगता अब्रह्मणिचवसन्नापङ्कइवनिमग्नाः ताससेनभावेनाज्ञानपरिग्णामेणानुन्म क्ता अविमुक्ता तथादर्शनचारित्र मोहस्य द्विरूपमोहनीयकर्मणः बन्धनमितिगम्यते पञ्जरमिवच्चात्मशकुने बन्धनस्थानभिवकुर्वन्ति विदधतिसुरादयः इतिकथं अन्यो कामभोगतिसियाणं तएहाए बलवईएमहईए समभिभूयागटिताय प्रतिमुच्छिताय अब भेउसणा तामसेणभावेण अणुमुक्का दंसणचरितमोहस्स पंजरं पिवकरेति श्रणमणं सेवमाणा भुज्जो र असुर कवासी१• मनुष्यनासमूह मच्छादिक हरिग्यादिक पचिप्रमुख मोहनें विषैप्रतिवधचित्तके जेहनो विपयटष्णागदूनघोरणे कारणकाम भोगटष्णाइ बस्पाछेसबलाई मोटीटष्णाई करीपराभव्या विषयसहित प्यायतिमूर्छितविषयने विषे कुशीलनेविषेखूतामणि अज्ञान DAY Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. * न्यस्यपरस्परस्यासेवनयाब्रह्माश्रितभोगेनकचित्पाठः अन्नोन्न' सेवमाणत्ति कंध्यञ्चपूर्वोक्तप्रपंचार्थमेवचाइ भूय:पुनरपीदंविशेषणाभि E २३२ धीयते असुरसुरतिर्यग्मानुजेभ्योयेभोगोशब्दादयस्तष यारतिरासक्तिस्तत्प्रधानायेविहाराः विचित्रकीडास्त संप्रयुक्तायेतेतयातेच तेइत्याह चक्रवर्तिनःराजातिशवाससागराभुक्त्वा वसुधामाडलिकच्चभुक्त्वा भरतवर्षचक्रवर्त्तित्वे अतुलान्शब्दादौद्यानुभूयोपनमन्ति मरणधर्ममविटताः कामानामितिसम्बन्ध. किंविधास्त इत्याह सुरनरपतिभि:सुरेश्वरनरेश्वरैः सत्क तापूजितायेतेतथाकडूवानुभूते * त्याह सरवरावदेवप्रवराव कदेवलोकेखर्गे तथाभरतस्यभारतवर्षस्य सम्बन्धिनानगानापर्वतानानगराणाकरविरहितस्थानाना सहस निगमानावणिग्जनप्रधानस्थानानाजनपदानादेशाना पुरवराणाराजधानीरूपाणा द्रोणमुखानाजलस्थलपथयुक्ताना खे 器带带滿带带带带带带带带带带带带带带關諾號 聚凝聚器暴暴暴暴暴暴器聚器凝聚業寨器紫紫器 सुरतिरियमणुय भोगरति विहार संपउत्ताय चक्कवट्टी सुरनरवति सक्कयासुरवरव देवलोएभर पणानेभावकारी मूकाणानथीदर्शनचारित्रमोहनीयनी पंजरानीपरेकामाहोमाछिकामकुचेष्टाकरतावली असुरसुरतिर्थचमनुष्य शब्दादिकरतिविचित्र प्रकारनीक्रीडा सहितचक्रवर्तिदेवता मनुष्यद्रपूज्यादेवतासरपीदेवलोकनेविषे भरतक्षेत्रसंबंधीयाकररक्षित Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० २३३ सूत्र भाषा नालीमाकाराणा कटानाकुनगराणां मडवानांदूरसंस्थितसन्निवेशान्तराणा संवाहान रक्षार्थंधान्यादिसंवहनोचित दुर्गविशेष रूपाणा पत्तनानाचजलपथस्थलभथयो रेकतरयुक्ताना मंडिताया सातयात स्तिमितमेदिनीकांनिर्भयत्वेन स्थिरविश्वनराश्रितजना एकमेवछत्र’यत्रएकराजत्वात् साएकच्छत्राता ससागरान्ताभूक्कापालयित्वावसुधां पृथिवीं भरतार्द्धादिरूपामाडलिकत्व ेन एतच्चपद द्वयमुत्तरत्र हिमवन्तसागरन्तंधीराभोत्तूणभर हवासमिति समस्त भरत क्षेत्रभोक्त, त्वामेक्षया भणनादवसीयते नरसिंहारत्वात्नर हनगणगरनिगमनणवयपुरवरदो समुह खेड़कवड़मडं वसंवाहपट्टणसहस मंडियंथिमियमेयणियं गच्छ त्तंससागरंभुंजिऊणवमुहं नरसी हा नरवतीनरिं दानरवस हामस्यवसभकप्पा अम्महिथं रायतेयलच्छौ वाणीयानास्थानदेशराजध्यानी जलथलनापंथ धूलिनोगढकुत्सितनगर थढीगाउमावि सतीनथो पर्वतष्टंगाग्रामरत्ननी उत्पत्तिएत लापूर्वोक्तनगरनासहखतेणेमडित परचकादिभयरहितष्टथ्वीकै एकछत्रसमुद्रांत हवीष्टथिवीनो भोगवीनेवसुधामनुष्यमाहीसौं हनी परेस्वरमनुष्यमाधीस्वामी नरनोइ ट्रेनरमाहिषभसमान मारवाडदेशनो वृषभतुल्यभारधुरंधरत्वात् अतिअधिकराजतेजलक्ष्मी RECENT P Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० १३४ सूत्र भाषा HEM OF EVE पतयतत्खाभित्वात्नरेन्द्रातेषामध्ये ईश्वरत्वात् नरटषभाः गुणैःप्रधानत्वात् मरूटषभकल्पावादेवनाथभूताः मरुजभकल्पाव रुदेशोत्पन्नगवभूताअंगीकृत कार्यभारनिर्वाहकत्वात् अभ्यधिकमत्यर्थ' राजते जोलच्म्या देदीप्यमानाः सौम्याः अदारुणानीरुजावारा जवंशतिलकास्तन्मण्डनभूता तथारविशश्यादीनिवरपुरुपलक्षणानियेते तथारविशशीशंखोवरचक्रं स्वस्तिकंपताकायवोमत्स्याश्चप्रती ताःकूर्मकच्छप:रथवरः प्रतीतोभगोयोनिः भवनं भवनपतिदेवावासोविमानं वैमानिकनिवासः तुरगस्तोरगंगोपुरंच प्रसिद्धानिमणि चन्द्रकान्तादिरत्नः कर्केतनादिनंद्यावत्तनवकोणः स्वस्तिकविशेपः मुशलंलांगलंच प्रसिद्धं सुरचित: सुकृतः सुरतिदोवासुखकरोयो एदीप्यमाणा सोमारायवंसतिलगारविससिसंखवर चक्क सोत्थियपड़ाग जवमच्छकुम्मर हवरभगभवणवि माण्तुरंगतोरणगोपुरमणिरय एनं दियावत्तमुसलनंगल सुरद्रयवरकम्प रुक्खभिगवतिभहासणसुरि दूं करौदीपताळता हरपना उपजावणहार राजवंशमा हितिलकसमान सूर्य १ चंद्रमार शंखश्प्रधानचक४ साथीयो५ ध्वजापताका यव० मच्छ८ काछवाथ् रथ१० प्रधानयोनि ११ भवन १२ विमानदेवनो१३ घोडा१४ तोरण १५ प्रतोली १६ मणिचंद्रकातादि१७ रत्न CHECK FLAMEEKEN SHEELEEKAREE と Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ माटो २३५ 加諾器端器器諾諾諾諾器器带器紫染染器 वरकल्पवृक्षः कल्पद्रुम:सतथास्टगपति सिंहोभद्रासनं सिंहासनंसुरुचिारूढगम्या आभरणविशेषतिकेचित् स्तूपमतीत:वरमुकुटंप्रय । रशेखरःसरियन्ति मुक्तावलीकुण्डलकर्णाभरणकुचरोयरटपभश्च प्रतीतोहीपोजलतोभदेश:मन्दिरोमेरुःमन्दरंवाग्टहंगरुडसपणेष्व ज:केतइन्द्रकेतुरिन्द्रयष्टिदर्पणः पादर्श:अष्टापदंद्य तफलककैलाशपर्वतविशेषोवाचापधनु:वाणोमाणनच मेघश्चप्रतीतोमेखलाका * चौवीणा:प्रतीतायुगंयूपः छत्रप्रतीतंदाममालादामिनीलोकरूढिगम्याकमण्डलु कुण्डिकाकमलंधण्टाचप्रतीतेवरपोतोबोहित्य:सूची 1 भवरमउड़सरियकुंडलकुंजर वरवसभदौवअंदर गुरुलझय इंदकेउदप्पणअट्टावयचाववाणनक्खत्तमे हमेहलवौणजुगछत्तदामदामिणिकमंडलुकमलघंटा वरपोतसुचीसागरकुमुदागरमगरहार गागर सव 器諮器端器梁端諾器端装器端端器器器器 भाषा कतनादि१८ नवखणोसाथीयो१८ मंसलर. इल२१ रूडेयाकारेंप्रधानकल्परक्ष२२ सगपतिसिंहतयामुक्तावली२३ भद्रासन२४ याभरणविशेषथूभ२५ प्रधानमुगट२६ मुक्तावली२७कुंडल हस्तीरः प्रधानवृषभ३० हीप३१ मेरुपर्वत३२ पंखीराजा२३ ध्वना३४ इंद्रमहोत्सव३५ पारीसोश६ तक्रीडानोफलक३७ धनुष३८ तीर३८ नक्षत्र मेघ४१ स्त्रीनीमेपला8२ वीणा४३ झसरो४४ छल Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० प्रतीताःसागरसमुद्रःकुमुदाकरः कुमुदखण्डमकरोजलचरविशेष: हार:मतीत:गागरत्तिस्त्रीपरिधानविशेषःनुपरंपादाभरणं नग:पर्व तोनगरंप्रतीतं वरंवज्ज किंनरोवाज्जविशेषौ देवविशेषोवामयरवरराजदंससारसचकोरचक्रवाकमिथनानिमसिहानिचामरंप्रकोणक खेटकंफलकपबीसकविपंचौवाज्जविशेषौ वरतालगन्तव्य जनविशेषः श्रीकाभिषेकोलच्याभिषेचनं मेदिनी पृथिवीखनीयसिः अंकुश: ट्रणिविमलकलशोभङ्गारश्च भाजनविशेपो वह मानकंशरावं पुरुषारूढपुरुषोवाएतेषदिंडः तत:एतानिप्रस्तानि मगल्यानिउत्तमा नेउरणगणगरवदूर किणरमयूरवररायहंसा सारसाचकोरचक्कोवा गमिहणचामरखेड़गपबीसंग विपंचिवरतालियंटा सिरियाभिसयमेयणि खग्गंकुसविमलकलसभिंगारवद्धमाणगपसत्थ उत्तमविभ सूत्र 點點光諾諾器端器器器紫諾器諮器带點器需將 भाषा ४५ माला४६ लोकरूढिंगस्यछे ४७ तापसपाव४८ कमल४८ घंटा५० प्रधानवाचन५१ सूची५२समुद्र५३ चंद्रविकाशीकमलनोवन५४ जलचरविप५५ हार५६ स्त्रीनेपहिरवानोचरणो ५७ नपरपू८ पर्वत५८ नगर६० वजुई१ देवविशेप६२ मोर६३ प्रधानराजहंस सारसई५ चकोर६६ चक्रवाकयुगलई० चामर६८ खेडोपायुधविशेष प्रधानखेडो. विणाविशेप०१ प्रधानवीजणो२ श्रील Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. २३० निप्रधानानिविभकानिविविक्तानियानिवरपुरुषाणालक्षणानितानिधारयन्ते येतेतथातथाद्वात्रिंशताराजवराणासहस्रनुजातोऽनुग तोमायेपातथाचतुःषष्टिसहखाणि यासातास्तथातायताः प्रवरयुवतयश्चतारण्यइति समासस्तासानयनकान्ताःलोचनाभिरामा + परिणयनमारोवारतालोहिता पाभाप्रभायेषातरक्ताभापउमपम्हन्तिपझगर्भ:कोरटकदामकोरंटकाभिधानपुष्पसचंपककुसुमवि शेष सतप्तवरकनकस्खयोनिकपोरेखासतथा ततएतेखामिववोयेषाते तथासुजातानि सुनिष्पन्नानिसर्वाण्यङ्गानि अवयवायत्रतदेवं त्तत्तवरपुरसलक्खणधरा बत्तीसरायवरसहस्साणु जायमग्गाचउसद्विसहस्स प्रबरजुवतौणयणकता रत्ताभापउमपम्हकोरंटगदाम चंपगसुतचितवरकणकनिग्यसवणा सुनायसव्वंगसुदरंगामहग्धव क्ष्मीनेअभिषेककरता३पृथ्वी७४खाडोअंकुश ६ निर्मलकलशभंगार७८ सरावसंपुटतथापुरुषसंधोटोरूडाांगल्यकारण * यारप्रधानपुरुषजिनवरादिकतेहनालक्षणतेहनाधरणहारवतीसरानामधानसइसजेहनेपठिचउसठसहसप्रधानस्त्रीभौतकरी सहिततस्यचक्रवर्त्तिन:स्त्रीवर्णननयनेविषेकातारातीप्रभाछे पद्मकमलनागर्भसरीखीगौरीकोरंट सक्षनाफूलनीगलमालाछे चंपकफूल सूत्र 蒸茶業器器器業業装器茶諜諜諾器 भाषा Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. २३८ ५३८ FARI विधं उन्दरमङ्ग येषां तेतथा महानि महामन्यानि वरपत्तनोजतानि प्रवरक्षेत्र विशेषोत्पन्नानिविचिवरागाणियिविधरागरनि । तानिएणीहरिणोप्रैणीचतविशेषएवतञ्चर्मनिर्मितानि यानिवस्वाणितानिएणी प्रेणीनिर्मितान्युच्यन्तेश्रूयतेच निशीथे कालमृगाणि नीलम्गाणिचेत्यादिभिर्वचनैः गचर्मवस्वाणीति तथादुकूलानीतिदुकूलोरक्षविशेषसास्य वल्कं ग्टहीत्वाउटूयलनलेनसहकुट्टयित्वा - खुशीकृत्य सवीकृत्य वच्य यन्त यानितानि दुकलानि वरचीनानौति दुफूलवृक्षवल्कट क्षय व यान्यभ्यन्तरदीरतिनिप्माद्यन्ते सक्षा तराणिभवन्तितानिचीनदेशोत्पन्नानिवा चीनान्यु च्यन्ते पट्टमूवमयानि पट्टानि कौशेयकानि कौशेयकारोद्भवानि वस्त्राणियोणी ___रपट्टणुगायविचित्तराग एणोपएणौनिम्मियदुगुल्ल वरचौणपट्टकोसेज्जसोणी सुत्तकविभूसियंगावर नीरूडोताव्योवातीयचढाव्योप्रधान सुवर्णकसोटीउपरिरेखानेहनोवर्णछे रूडाप्रमाणिकसर्वदेवनायययव सुंदराकारमंगबहुमूल्य में प्रधानपाटणनीनीपनीनानाप्रकारनारागसहितहरिणीमगलीनोविशेषतेणेवनस्यतीनानीपना वरप्रधानचीणदेशनाउपनापट्टसव नाकपासनावस्त्रपहिरण कडिनोकंदोरोसवर्णमयविभूषितकस्वाछेमंगजेणीप्रधानसरहावासितगंधप्रधानचर्यादिवासमधानकुस FARPRIFINAHAARAMERAPERathathartitiirit चल भाषा Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मटी०- सूत्रकंकटीसूवर्क एभिर्विभूषितान्यगानियेषां तेत्थावाचनान्तरे निर्मितस्थानेक्षौमिकति पयते तत्क्षौमिकाणि कार्यातिकानि २३८ वेभ्योनिर्गतानीत्यन्ये अतसीमयानीत्यपरेतथावरसरभिगन्धाः प्रधानमनोनपुटपाकलक्षणागधास्तथा वरचूर्णरूपावासांसाधिता . इत्यर्थः वरकुसुमानिचमतीतानितेषा भरितानि तानिशिरासिमस्तकानियेषांतेतथा कल्पितानि ईमितानिच्छेकाचार्येण्णनिपुणं. थिल्पिनासकृतानि सुष्टुविहितानि रतिदानिमुखकारीणि मालायाभरणविशेषः कटकानिकरणानिपाठान्तरेण कुण्डलानिप्रती तानि अगदानि वाताभरणविशेषाः तटिकाबाहुरक्षिका प्रवरभूषणानिच मुकुटादीनि मालादीन्य ववा मवरभूषणानि पिनहानि सुरभिगंधवरचुरणवास वरकुसुमभरियसिरयाकप्पियछेयायरियसुकयरमालकडगंगय तुड़ियव - रभूसणपिणद्धदेहा एकावलिकंठसुरद्यवत्थ पालंबपलंबमाणसुकयपडउत्तरिज्न मुद्दियापिंगलंगु : * HANNEHENEWHENNENENEFREE 器深紫器業器器端點茶識器默默器 भाषा मेभखाछेमस्तकिएहवीछे मनोवांछित डाह्याविज्ञानीरुडाकस्वारच्यायाभरणाविशेषकांकणवाडनासाभरणवहिरखामधानभषणप हिराव्याएहवादेहशरीरछेजेहनीएकावलीगलानेविर्षे रूडोयाकारछेहयानोबिडं पामेलबमान रुडोकीधोयाटवाउत्तरासणामुद्रि Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० FIR मा HIR २४. HIR बहानि येदेहे येपा तथा एकवलीविचित्रमणिका एकसरिफंकण्ठ गलेसरचितावक्षसिहयोयेपा तथा प्रलम्बोदीघपलवमानों लम्बमानःसरात:मुरचित' पटथाटकः उत्तरीयंउपरिकाययस्त्र'यस्त तथा मुद्रिकाभिरङ्ग लीयकैः पिगलापिनासंगुल्योयेषां तथा तत: कर्मधारयः उन्चल नेपथ्यवेपोरचितं रतिदवाचिल्लगति लीनंदीप्यमानंवा विराजमानंशोभमानं येपातेनया विराजमानंवा येतेतथा तथा तेजसादिवाकरव दीप्तातिप्रतीतंथारदंशरत्कालीयं यतनवमुत्पद्यमानावस्थ स्तनितंमेघगजितं तहम्मधुरोगम्मीरः VE स्निग्धघोपायेपातेतथावाचनान्तरेसागरनवेत्यादि दृश्यते उत्पन्नसमस्तरत्नाचते चकारत्नप्रधानाचेति विग्रचरत्नानिचतेषांचवर्देश लियाउज्जलनेवत्थरय चिल्लगविरायमाणातएणदिवाकरोवदित्तासारयनयत्यणियमहुरगंभीर निघोसाउप्पणसमत्तरयण चक्करयणपहाणा नवनिहिपणासमिडाकोसा चाउरताचाउरा M काईपीतवर्ण यागुलीछे ऊजलोवेपरच्योदीप्यमान शोभायमानतेजेकरीसूर्यनीपरेंदीपता शरदकालनोनवोमेघनीपरमधरगंभीर। खिग्धशब्दछनेछनोउत्पन्न समस्तरत्नचकरनेकरीमधानछे नवनिधाननोखामीपराभंडारच्यारयंतविभागपूर्यादिच्यारइसेनासीर NAREKAKHANIANETHEATREENERNMEFEREFERF' भाषा Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी० २४१. सूत्र भाषा तद्यथासेणावद्१ -गाहाबद्दर पुरोहिय३ तुरंग४ वट५ यदूत्योचकं छत्तं १० मणि११ कागिणि १२, खग्ग १३ दंडोय-१४ नवनिधिपतय:- निषय व निसप्पे पंडुर पिंडुरे मिंगलय‍ सम्बरणे३ तहामहापउमे५ कालेय महाकाले माणवर्ग महानिद संखेसष्टङ्घकोथाइतिप्रतीतंचत्वारोन्ताः भूविभागाः पूर्वसमुद्रादिरूपायेषा तेतथा तएवचातुरन्ता चतुर्भिरंशैर्हस्त्यश्वरथप्रादातिलक्ष णैरुपेतावातुर्य्य स्ताभिसमनुयायमानमार्गोः समनुगम्यमानपत्रा एतदेवदर्शयति तुरंगपतयदूत्यादिविपुलकुलाश्यते विश्रुतयश चमतीत ख्यातइतिविग्रहःशारदशशीयः सकलपूर्णाद्वत् सौम्यंवदनंयेषां ते तथाम्वरास्त्रैलोक्यनिर्गतप्रभावाश्च तेलब्धशब्दायप्राप्तख्यायतदूति हिंसेणाहिंसमणुजाइज्जमानमग्गा तुरंगपती गयपतीरहपती नरपतीविपुलकुलवौसुयनसा सार यससिसकल सोम्मवथणा सूरातिल्लोक्क निग्गयप भावलङ्घा सहा समत्तभर हाहिवानरिंदा ससेलवण घोडा२रथश्पायक४जिहाचक्रवर्त्तिना इतिहांच रंगसेनाकेडिंजाई तुरंगनापती गजनापती रथनापतीनरनापतीविस्तीर्णकुलंकीर्त्ति विख्यातक्छेशरत्कालनोचंद्रमापूरोसौम्यमुखकें गौंड़ीररूडीत्रैलोक्यमांहिसर्वव्याप्तप्रभावपामीछे समस्त भरतनाअधिपतिनरेंद्रपर्वत २१ Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४२ प्रण्टी० विग्रहःसमस्तभरताधिपानरेन्द्राइतिप्रतीतंसहशैलैः पर्यतैर्वननगरविप्रकृष्ट: काननैशनगरासन्न यत्तत्तथा हिमवत्सागरान्त धीरा र भुक्वाभरतवर्ष जितशत्रवः प्रवरराजसिंहाः पूर्वकृततपः प्रभावादिति प्रतीतंनिर्विष्ट परिसिञ्चितंचपोपितंमुस्यैस्तथा चनेकार्पशता * * युप्मत:भार्याभिच जनपदप्रधानाभिाल्यमानाः विलास्यमानाः अतुलानिरुपमायेशब्दस्पर्शरूपरसगन्धासतधाताद्यानुभूवतेपि था ? # सताउपनमंतिप्रामु वन्ति मरणधर्ममृत्युलक्षणं जीवपर्ययांच अविटतायटप्ताकामानामब्रह्माङ्गाना भूयइतिनिपातस्तथार्थः बलदेव वासुदेवाच उपनमन्ति मरणधर्म अविटताकामानामितिसम्बन्धः किंभतास्त प्रवरपुरुषातिप्रतीतं कथमेयतेयतोमहावलपराकमा __काणणंचहिमवंतसागरंतं धौराभोत्तूणभरहवासं जियसत्तूपवररायसीहा पुवकडतवपभावानि विठ्ठसंचियसुहागणेगवाससयमाउन्वंतो भज्जाहियजणवयप्पहाणाहिं लालियंताअतुलस हफरि स रथकीटूकडाहिमवंतपर्पतसमुद्रातधीरपुरुषाभोगवीभतरक्षेत्रजीत्याजेणेवरीप्रधानरानासोहसमानपूर्वलाकीधातपनाप्रभावयकीभो भाषा गव्योपोष्योमुपअनेकयर्पनाशतनामाऊखानाधणीभार्यास्तीतेणेसर्वदेशमाहिप्रधान विलासेपडचाडीता पिरूपमशब्दफरसरसरूप सूब Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. २४३ स्तववलं शारीरः पराक्रमस्तुसाधिताभिमितफल: पुरुषाकारअतएव महाधनुर्विकर्षकाइतिमतीतमहासत्वस्य सत्साहसस्यसागराइव सागरा येतेतथा दुईरा:प्रतिस्पहिनामनिवार्याधनुईरा: प्रधानधानुष्किका नरपभानराणा प्रधानारामकेसवत्ति इहयेष्वतिवि शेषो दृश्यस्ततव येवलदेववासुदेवेषु मध्येऽस्थामवसर्पिण्या नवमस्थानवर्तिनौ बहुजनप्रतीताङ्गतमतजनचरितौ अत्यमियाइत्यनेन सरसरूवगंधेयअणुभवित्ता तेविउवणमंतिमरणधम्मंअवितित्ताकामाणभुज्जोबलदेवावासुदेवायपव रपुरिसामहावलपरकमा महाधणुवियट्टकामहासत्तसागरा दुधराधणुधरानरवसभा रामकेसवा भायरोसपरिसा वप्तुदेवसमुद्दविजयमादीदसाराणं पज्जुरणपथिवसंवअनिरूद्ध निसढउसुयसारण . गंधएपाचेविषयसुखभोगवीनेतेपुणएहवासमर्थीसूरवीरउदारमत्युपामेअटषणाछतामरणपामेकामभोगनेविषवलीवलदेववासुदेवप्रधा नपुरुपमहावलपराक्रमपुरुषाकारसारं गधनुषतेहनाताणणहारमहासाहसीकसमुद्रसरीषावारीनसकी धनुईरमाहिप्रधाननरमा * हिषभसमानबलदेववास देवएवेइभाईपरिवारसहितवसुदेवसमुद्रविजयादिदशमोवसुदेवप्रद्युम्नकुमारप्रदीपकुमारसंवकुमारथनि 整器器器器张养凝聚器器器蹤器蹤影業器 भाषा Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. २४४ TARIF तेविउयणमंतिमरणधर्ममित्यनेन वक्ष्यमाणपदेन योग:कार्य: प्रथमाहिवचनान्तता सर्वपदाना व्याख्ये या बारवई पुन्नचंदा इतिपदं नेव नामान्तरेणारामकेसवत्तिनामान्तरेण रामकेसवाः अथकीहशास्ते त्यापनातरोन्हापेक्षयासपरि पदः सपरिवारातथा वसुदेवसमुद्रविजयौ गादियैपातेपसदेवसमुद्रविजयाकास्तच तेदशातिसमासस्त पा हदयदयदयिनाइति योगः एपाचसमुद्रविजययाद्योवस देवश्च दशमयाइच समुद्रविजयोक्षोभ्यस्तिमितसागरस्तथा चिमवानचलये व धरण:पूरणस्तथा यभिचयनवमोवसुदेवश्च वीर्यवानिति तथाप्रद्य म्नप्रतिवशावानिएद्धनिपधौल्म कसारणगनसमुखदुर्मसादिनांयदोरपत्याना अध्य छानामप्याधिकातिरुणामपि कुमारकोटीना हृदयदयिताबालभाइदंचान्तिमवल देवाद्याश्रितमपि विशेपणं समुदायविशेषणतयाय शेयं यथाराजातासौ वर्णाश कुलपर्वताभवन्तीति अवसौवर्ण इतिमेरुविशेषणमपि पर्वतानामेवमुत्तरतापीति तथादेव्या रोहिण्या ENTERPA सूख गयसुमुहटुमुहादीणं जायवाणंअड्डाणंविकुमारकोडीणं हिययदद्यादेवीए रोहिणौएदेवीएदेव भाषा रुद्धकुमारनेषधकुमारउशुककुमारसारणाकुमारगजकुमारसमुखकुमारहिमुखकुमारादिकयादयानासाढीविणि कुमारनीकोडिना - Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म. टी. २४५ सूत्र भापा राममातः देव्यादेवक्याच कृष्णामातः आनंदलक्षणो यो हृदयभावस्तस्य नन्दकरादृद्धिकरा येतेतथा षोडशराजवरसहस्वानुयात मार्गाः पोडशाना देवौसहस्राणा वरनयनाना हृदयदयितावल्लभायेतेतथा इदंचविशेषणं वासुदेवापेचमेव तथानानामणिकनक रत्नमौक्तिकप्रवालधनधान्याना येसचयास्तलक्षणाया ऋद्धिलक्ष्मीस्तया सम्मृद्दोहिमुपगतः कोशो भाडागारंयेपातेतथा मणयचन्द्र कान्ताद्यारत्नानि कर्केतनादीनि प्रवालानिविद्रुमाणि धनंगणिमादिचतुर्विधमिति तथाश्यगजरथसहस्रखामिनइतिप्रतीतं ग्रामा गरनगरखेटकर्बमडंबद्रोण मुखपत्तनाश्रमसम्वाहाना व्याख्यातरूपाणा महस्राणि यत्र भरतार्थे स्तिमितनिर्हन्त्तप्रमुदितजननास्थिर ईएयहियाणंदहियभावनंदणकरा सोलरायवरसह स्थाणुं जायमग्गा सोलस देवीस हस्यावरवयणहि ययदद्वयाणाणामणिकणगरयणमोत्तियपवालधणधणसंचयारिद्धिसमिद्ध को साहयगय र हस हस्स हदूयानेवियेवल्लभदेवौरोहिणीवलदेवनीमाता देवी देवकीकृष्णनीमाताने चाणंदहियानोभावरहिनोकरणहार सोलसह प्रधान राजापूठि लागाजहीडेंसोल सहख देवीनाप्रधाननयनचने हृदय नेवल्लभनानाप्रकारचंद्रकात्यादिसुवर्णरत्नकर्केतना दिमुक्ताफलप्रवा Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - -- मटी 邪識論說 खस्थाप्रमोदवल्लोकाविविधशस्यैर्नानाविधधान्यै र्निपद्यमानाजायमानामेदिनीच भूमियत्रसरोभिजलाश्रयविशेषैः सरिशियनदीभिः . तडागेप्रतीतैः शैलैगिरिभिःकानन:सामान्यक्षोपेतनगरासन्नवनविशेषैः धारामैर्दम्पतिरतिस्थानलताग्रहोपेतवनविथेपैः उद्यानेछ । पुष्पादिमटक्षसंकुलंबहुजनभोग्यवनविशेषैःमनोभिरामैः परिमण्डितंच यगरताईतत्तथातस्य तधादक्षिणाञ्च तद्दिजयाईगिरिवि भक्त चेतिविग्रहस्तस्यतथालवणजलवणसमुद्रणपरिगतंवेष्टितंदेशतोयत्तत्तथातस्यतथाषड्विधस्यकालस्य ऋतुपटकरूपस्ययेगुणाकार्या सामोगामागरणगरखेडकब्बड़मडंबदोणमुहपट्टणासमसं वाहसहस्सथिमियनिव्वुयप्पमुदितजणवि विहसस्सेयनिष्मज्जमाणमेईणौसरसरियतलागसेलकाणणारामुज्जाणमणाभिरामपरिमंडियस्स लधनधान्यसंचयरिसिद्धिभंडारपूराछेजेहनाघोडाहाथी रयनासहस्रनोस्वामी ग्रामसागरनगरधलिनोगढकुमितग्राममडंव द्रोणमुषपाटणमुनिनाठामगिरि,गितेहनासइसमययनिततेहनेसमाधिवंतउच्छाइसहितलोकनानाप्रकारधानतेणेकरीनीपजती र भूमिकाजलाश्रयनदीतलावपर्वतसामान्यक्षकूडास्थानकपुष्पादिक्षमननेगमतापरिमंडितसहितदक्षिणाई वैताद्यपर्वतविहं भागेति 誰說謊羅米諾諾羅繼器端器諾諾 भापा Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. णितक्रमेण परिपाद्यायुक्त सनातं यत्तत्तथातस्य कस्येत्याह घई भरतस्य भरताईस्यकिखामिकानाथा:तथाधीराणा सतायाकीर्ति २४० सत्प्रधानाः पुरुपाः धौरकीर्तिपुरुषाः उपेणाप्रवाहेणाच्छिन्नं वलंमाणोयेषा तथा पुरुपान्तरवलान्यतिकान्तो अतिवलाननिहताः अपराजिता नपरिभूतान् शत्रून्मयन्ति येतेतथा अतत अतएवरिपुसहसमानसज्जनाइति व्यक्तसानुकोशाः सदयाअमत्सरिण:पर गुणग्राहिण: अचपलाकायिकादिचापल्यरहिता: अचंडाःकारणविकला: कोपविकला:मित:परिमितमचुलोमधुर:प्रलापोजल्पोयेषा 9 तथातेहसित गम्भौरमनदृहासं मधुरंचभणितं येषातथापाठान्तरेण मधुरपरिपूर्णसत्यवचना: अभ्य पगतवत्सला इतिप्रतीत सरण दाहिणट्टवेयडगिरिविमत्तस्सलवणजलपरिग्गहस्सछविहकालगुणकमजुत्तरसग्रमरहससामिका धौरकित्तिपुरिसा उहवलाअतिबलाअनिहया अपराजियसत्तुमारिउसहस्ससानमहणासाणु भाषा * इंदिधिलयासमुद्रवौटीरह्योछेनेहनेछ६ प्रकारकालतेइनागुणयनुक्रमितेणेहितगईभरतनोखामोधैर्यवंतकीर्तिवंतपुरुषप्रवाइस हलोकप्रसिहजेहनावलएहवाबलयनेराकन नथीकेणिण्यानथोरणसंग्रामेअभंगवरीनामर्दणहारवैरीनासहसनामाननामथणहा 荒器带带带諾諾將染器端 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टो NIL त्तिसरणदायकन्यामरणातपालघणपुरवलक्षणंगासाभितियवायस्थिवर्यामुगमावधिभोगा:सियोधिप गतीयानंसरचाना २५८ सर्वसत्येप्रतिष्ठित तिमानोन्मानादियध्यमागध्यप्तीनफमपादितयोयोगुणाः प्रगसत्य नेनोपपेतातथा चपाध्यन्नसरूपमिदं माणुमागापमाणाटिलरखमा यानणतमसमाईसचलानतुसमुप्पसमिसितयामानोमानममागीप्रतिपर्णानि सुनातानि सर्वारय मान्यवयवातदेयंविधं उन्दरम गरीरं येषां नेतया तवमानंजलद्रोणममाणता सायं भतफए प्रमातव्ये पुरुषेधपगिते । कोसायमच्छरीअचवलाअचंडामियमंजुलप्मलाया हसियगंभीरमरभणियाअभ्भुवगयवच्छलास रणालखणबंजणगुणोववेया माणुग्माणपमाणपडिपुराणमुजायसनंगसुदरंगा ससिसोमाकारकता भापा शरदयासतिपित्तमारपणाररितचपापनाधिनरोट्रनयीमधुर समाधान नापोलणारसितमुत्थागभीरमधुरवपननायोलण पारनेचापीयाफकरतेनेवाभल्पनायारारनाटानगरपनादेगाधारसामुगादिसलाममतिलमादिफगुणदार्यादित तक डीजन्तभयापहभार१०८ पाशुलममायोपेतमपीभवानीपनासर्यागसंबरपा चंद्रमानापरजाभ्यभाकारकभनीयभियकारी सुव -ATAP Hin MIN Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टी० २४६ • यज्जलं निर्गच्छति तद्यदि द्रोणप्रमाणं भवति तदासपुरुषोमानोपपन्न इत्युच्यते उन्यानं तु तुलारोपितस्थाई भारप्रमाणता प्रमाणं पुनरात्माङ्गलेनाटोत्तरशताङ्ग लोच्छ्रयता उक्त च जलदोणअदभारं२ समुहाइसमसिउवजोणवउमाणम्माणपमाणंतिवि हंखललक्सणं एयंति मुखस्यहादशागुलायामत्वात् नवाभिमुखैरष्टोत्तरभंगुलशतं भवतिसशिवत् सौस्य आकारकातंकमनीयंप्रियं प्रेमावहंदमनंचयेषा तथाअमरसणन्ति अमर्षणा अपराधासहिष्णवोऽमहणावाकार्येष्वनलसाः प्रचण्ड प्रकाण्डोवादुःसाध्यसाधक त्वाद्दण्डःप्रचारः सैन्यविवरणं दण्डप्रकारोवा याज्ञाविशेषो येषातथा गम्भौरा: अलक्षमाणात तित्वेनहश्यन्तेयेतेगम्भौरदर्शनीया तत: कर्मधारय: तालोटक्षविशेषो ध्यजः केतर्येषा तथा उबिउछितो गरुडकेतुर्येषा तथाततोहन्दस्ततसेकमेणरामकेशवावल वगत्तिबलवन्तं गजन्तकोस्माकंप्रतिमल्लति एवंशब्दायमानहप्तानामपिमध्ये दर्मितं संजातदमौष्टिकं मौष्टिकाभिधानंमलवाणरंचा पियदंसणाश्रमससिणा पयंडदंडप्पयारगंभौरदरिसिज्जातालझउविद्धगरुलकेउवलबगगज्जतदरि योदर्शनछेअपराधखमीनसके दुःसाध्यनो दंडसाधकमानाविशेषलखाईनही जेहनोदर्शनएइवोयोवायोग्यके बलदेवनीध्वजाईल सूत्र भाषा Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० २५० सृत्र भापा गुराभिधानं मह मेपकराजसमन्धिनं वरयति धृयति येताच एकार्थककारस्येबल ट्रेन मुष्टिकामहो बागदेवेनचाणूरमहो मारिताइति एवमन्यान्यमतिमानिधिडिशेषणानि अंतिमायायियाधीतानि रिष्टष्टपभयाति नास रामसत्करिटाभिधानमारथममारया फेमरिमुस्फिायादेयमायित्वाधीसतिफिलविपिष्टा भिधानो जनपदोपद्रयकारिणा विषमगिरिगुहायासिनं मत्तमरियं धरोड नविन्यामामेति पूर्वघयिशेषणं द्विती यष्याख्यायामेव घटतेमथमध्याख्यानपक्षे पुनर्रपाठः केसिमुरविष्णागति तवव्यभिधानक समस्कोदुष्टाच तन्मुघलष्फुर प्रक्षेपेण विदारितानिति हप्तनागभवना इदंष्णमाश्रित्याधीतं सटिफिनमुनास्यामिनं घोर विद्यमानागंपणार्थं तदम्प्रियमुट्टियचागृरचूर गाविसभघाती केसरी मुहविफाडगा दरियभागदम्णमहणानमनुजुणभं रक्षन घीकीधी केशवनीध्वज गुरुङनोधिन के पंतगाजवायन मनिगमाभियोगकारीमा ष्ठिरंकारी मीटिक महविदारणाय देवचा या मनोविदागाराम विष्टनामाटपमनार केसरीना किशनोरटयोडोरनोविदारणधार तथा - |***********EXIKA+ Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टी 浴器器带 हदेवतीर्यनिर्मथितवान् यमलार्जुनभक्षका: इदमपि तमेवाश्रित्याधीतं सहिपिटवैरिणौ विद्याधरौ रथारूढस्य गच्छतोमारणार्थ र पथिविकुर्वतयमलार्जुन वृक्षरूपौ सरथस्य मध्ये न गच्छतसूर्णनप्रवृत्तौ हतवान् महाशफुनिपतिनारिपबदमपि तथैव कृष्णपिटवैरि को ण्यामहाशकुनिपतनाभिधानार्याविद्याधरयोपितो विकुर्वितगन्तीरूपयोगन्त्रीसमारोपितबालावस्थरुपायो कृष्णपक्षपातिदेवतया विनिपातितत्वात् कसमुकुटमोटका इदमपि तथैवं यतः कृष्णेनमल्लयुद्धविनिपातितचाणरमलेन कंसाभिधानो मथुराराजो अमर्या ____ जगा महासउणपूयणरिपू कंसमउडमोडगाजरासिंधुमाणमहणा तेहियअविरलसमसहियचंद । केसरीसिंहनामुखनविदारणहारएविशेष प्रथमवासुदेवयाश्रीजाणिवोजभणीटष्टष्टवासुदेवलोकनेउपद्रवकारीविषमपर्वतगुफावासी सिंहनावेहोठग्रहीमुखथकीविदायोतिणेकरीमुखविफोटकापाठातरिकेसरीमुखविकोडगाक केशीनामेकंसनोदुष्टघोडोतेहदपर्वतके शवे यमुनानदीनोवासीकालीनागनाथ्योजमलवृक्षअर्जुनवक्षनेकृष्णनेजीविभाज्यामहाशकुनी अञपतनाएवेडं विद्याधरीतेइनोरिपुव दूरीकशनामकुटनोमोटकएतावताकंशनोमारणारजरास्धनामाननोमथणहारतेणेघणीशलाकामंडितसमयोशलाकासहितएवो सूत्र 祐諾諾諾諾諾器器諾諾諾諾洲諾器器器器 भाषा Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टी २५२ Kir दुदीपलायुयुत्सः मुफुटदेगे पटकावासिंहासनात् भुयिसमाल पिनिमातित तयानरासिन्धु मानमवना टमपितपयत:रूप्यो । रानटनगरनायक जगसन्माभिधानं नवमप्रतिधाउदय यसमारणमपितमधास्ग्राममनिपातितत्यात् ययाज्यिप्ति तथा तिमयपहिरातपर्व किंगजमानाति समन्ध अविरला निधनथलावायोग समानितल्यालाय तथा सरितानि संशितानि भनिना नुन्नतयलाफयोगात् चन्द्रमालसमप्रभागिय गगधर विपत्प्रभातिरसतया गोमनायानितानि तघातः सूरमरीचयगादित्वकिर रणासाभय येमरीचय: तेरारमरीचयरोषा कायचमियफयचंपरियार: परितोभायात् विनिर्मु चनिकिरपिाठान्तरे शुचिभिर्मरीचि फयचंनिर्मुहिर्याचनान्तरे पुनरातपववर्णकएवं रचने पम्मपरपिंगुन्तुलिपिपलानीपयरपटलोतिर च्याया ऐतन्यात् पिट्नालानिय पिशानिमीयफगवाफामयवादुमयसानि घनिर्मलानियानिवानि तपतिः पविरलसममध्यपंदर्भडलसमप्पहरि मंगलमयन्तियपिन्तिपिगमणि मजालपिरयपरिगयपरत करण्यपटियएयजियादषित उमटरसमजमहालासोदए भागलाभिमंगल्याभियतभक्तिभिः शतरंग्यासितिभिः कननिपुणशिस्पिना चिवितानियामितानि तथाकिंकिणीभिः सपष्टि पाभि गणिहेमजालेन पगलकनफपिरचिनेन विशिष्ट तिदनवारिगतानिसमन्तारहिताभियानितथापर्यन्नेष कनकपण्टिकाभिः AR राव भाषा Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटो २५३ प्रचलिनाभिःकाम्पमानाभि:खिणिखिणायमानाभिः सुमधुरःशुतमुखश्चय:शब्द तहतीभिश्चयानिशोभितानि तानितथातत:पदवयस्य कर्मधारयस्ततस्तैसपयरगमुत्तदामलंबतभसणेहिं सप्रतरकाणि पाभरणविशेषयुक्तानियानिमुक्तदामानि मुक्ताफलमाला: लम्बनानि प्रलखमानानितानि भूषणानियेषांतानितथातै: नरिंदवामप्यमाणदपरिमंडलेहिं नरेन्द्राणा तेषामेवराज्ञा वामप्रमाणेनप्रसा रितभजयुगलमानेन रुद्राणिविस्तीर्णानि परिमंडलानिच सत्तानियानितानि तथात: सीयायवयायवरिसदोसणासएहिं शीतातप वर्षावाते विषदोषाणा नाशकैःतमरयमलबद्धलपटलधाडणयहाकरोहिं तमोन्धकार रजोरेणुभिर्मलप्रतीत: एतेया बद्धलंघनंयत्पटलं भी इन्दन्तस्य धाडनानाशनीयाकान्ति तत्कराणियानितानितथातै मुद्दसहसिवच्छायसमणुब हिं मई मुखाशिरः सुखकरीशिवानिरु पद्रवा या छायाातपवारणलक्षणातया समनुनहानि अनविच्छिन्नानि यानितानितथातैः वेरुलियदंडसज्जिएहिं वैडर्यमयदंडेषु में सज्जितानि वितानितानि यानितानि तथा: बरामयवस्थिणि उणजोड्यअट्ठसहसावरकं चणसलागनिम्मिएहिं वचमय्यावास्तौ शलाका वेिशनस्थानो निपुणेन शिल्पिना योजितानिवेथिताः अहसहसत्ति यष्टोत्तरशतसइखसंख्यायाः काचनथलाकास्ताभिनि मितानियटितानि यानितानितथातैः मुविमलरइयसुच्छ एहिं सुष्टुविमलेन रजतेन रौप्य णमुष्ट छदितानिछादितानि तथानि 諾諾諾諾器带諮諮带带带諾器端带諾諾器點 २२ Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मटी० २५४ उगोणिपियमिसिमितिमणिरामरमपितमिरमारनामयमश्रियायुपर्गपशोपयतपंचामरीकाप पिगि मुस्तनिपुणे फुगल.गिल्मिभिर्निपुगंधायचाभवत्वयं पोमितानिपरियर्मिनानिमिसिमिसायमानानिधिकधिकारमानानिवानिगरवानि चलेषा सम्बन्धीयारीधिकरचमितिसम्बन्धः मिंटलसादित्यमानस्सविसिभिराविस्तिानमारायकगाधिरणानिर्गताचय पतितानप्रतिताप्रतिस्पर्शिताराना प्राययपतन्त प्रतिनियमानावादाचवमरीचिकपचेति समासतहिनिर्मक्षति रित्यधिसतयाचनातो.गलसमविदरोरिति गुमपादक. दनधारयितुमसावेन भनिदएटोपेतिपातपर्धियमायोपिराजगाना एतिच्या नपानाध्यिन्ति धारिगयदिखानी पतिपति सम्मन्नति परंगिरपिवरं तलदिर विधरांगवानि सूब मंडलसमपहिं सूरमिरीयकवयिगि मुरि सप्पडिद हिंयायवत्तेहिं धरिज्जतहिघिरायंता चंद्रमानामाउलासरीपानातिनाधर गापारपर्यनापार मानीय यातायनामिनीपरमन गर्न समितिमारपरी * एकदधिरीनसनभनीपानगर सिsifiकारी पिरा-मानगोभिनायोप्रधानमनावरनंतिंचायो है भाधा Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. २५५ तिगस्यतेतत्रसमुद्धृतान्युत्क्षिप्तानि कण्टकसाखिलमनभयतवायानितानि तथातैचामरैरिति प्रकृतसवेतचामरशब्दस्य स्त्रीलिङ्ग निर्देशकृतति निरुपहतनीरोगं यच्चमरिणा गोविशेषाणा पश्चिमशरीरं देहपश्चाद्वागत्वसंजातानि यानितानितथातैः अमइत्ति अमलिनंपाठान्तरणामलितं यमदितं यच्छितकमल पुण्डरीकविमुकलंच विकसितं उज्ज्वलितंचदीप्तं यद्रजतगिरिशिखरं विमलाच येशशिन: किरणातत्सहयानि वर्णतोयानितानितथा वालधौतरजतवनिर्मलानियानितानितथातत: कर्मधारयस्ततस्तै: पवनाइ सूत्र ताहिथपवरगिरि कुहरविहरणसमुद्धियाहिं निरुवदयचमरपच्छिमसरीर संजायाहिंअमलसि यकमलविसुकलुज्जतितरयतगिरिसिहरक्मिल ससिकिरणसरिसकलहोय निम्मलाहिं पवणाहय 聚器器蹤器提悲器誰能凝聚聚益擬機器擬器器 भाषा गाइनो समस्या निरोग्यतेचमरीगाडूनपाळले देहनोनीपनाछेनिर्मलधवलकासलविकस्योदहदीप्यमानरूपानोपर्वतशिखरनिर्मल चंद्रमानाकिरणसरोषारूपोतेइनौपरे निर्मलपणेकरी वायुई करोहण्या चपलचालतासलिलतनाचना वायरेकरीपसयो क्षीरोदधि Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. २५६ छत भाषा तोमाराचितः सन्पपलंचया भवत्येयं चलित सलिलमरतएव सलिलप्रवृत्त' पधिभिःमस्तः क्षीरोदकमपरसागरस्य यत्पुरोनल न्तयसतथा तद्वच्चलानियानितानि तथातैः घामराज्य व सपधूभिदपमयन्त्रार मानसाभिधानस्य सरसः प्रसारेविसारेपरिचितो अभ्यासावासोनियासोक्शिब्दच धयलोपेपोनेपथ्यमाकारो यासातघाताभि. कनकगिरिशिपर संश्रिताभिरितिव्यक्तं यवपातोत्पातयो रधागमनोह गमनयोः चपलक्षयति चपलय तरजयश्रीभावे गोया सा सातथा ताभिसयधूभिरिव हंसिकाभिरियकलितायुक्ता चवलच लियस लिलियनश्चिय वायिपसरिथ खीरोद्गपवरसागर परचवलाहिं माणससर पसर पर fter वासविसावे साहिं कागगिरिसिहरसं सियाहिं एवाउपाय चवलजविय सिग्ववेगान्हिं समुद्रनोपाणी मधानसमुद्र पूरनी परेघपद्यमानसरोवरतेशने पिसारेथाप्यो आयामनिर्मलयेपमाकार सुवर्णपर्वतशिवराति अधोभवन भयनघपल जीपणाधारखतापतोयेगा पंसनीस्त्री सरितनिषय सहितनानामकारनामणिरत्नमुपर्णमहागल्य Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी० वासुदेवबलदेवाइति प्रक्रम पुनरपि किंभूतधामरैः ननामणयश्चन्द्रकान्ताद्याःकनकवणं सुवर्णरुवर्णः महान्बोअर्थोयस्थतन्महाई तपनीयंच रक्तवर्णसुवर्णएतेषामुज्ज्वलानि विचित्रदण्डायेपा तानितथात इयंचहंसवधूना विसदवेषता भणनेनकनकगिरिशिखर संश्रितच्च भणनेनोत्पातनिपातभणनेनच मणिकनकदण्डाश्रितधवलच्चामरोपमानतोक्तासललित:लालित्ययुक्त : नरपतिौसमुदय प्रकाशकरैः राजलक्ष्मीसमुदायो हितैर्लक्ष्यते वरपत्तनोहतैः पत्तनविशेषनिर्मितंहि शिल्पिविशेषात्प्रधानं भवत्यथवावरपट्टनाहरा छादनकोशकादुहृतानि निर्मितानियानि तानितथातैः सहरानकुलवितै: असमद्धराजकुलस्य तुतद्योग्यतापिनभवति काला हंसवधुयाहिंचेव कलिया नाणामणिकणगमहरिहतवणिज्जुज्जलविचित्तदंडाहिं सलिलियाहिंन रवइसिरिसउदयप्पकासणकराहिं वरपट्टणुगयाहिं समिधरायकुलसेवियाहिं कालागुरुपवरकंटु * तावीतोरक्तसवर्णविचित्रदंडछे ललितपणासहितराजाने लक्ष्मीनोसमुदाय प्रकासनोकरणहार प्रधानपाटणनानीपना पद्धराजा * नाकुलतेणेमेव्याचे कृष्णागुरुबधानचौडद्रव्य सेह्नारस १• प्रकारनाधूप तेधूपनीवासनेवि तथावासविषयगोवरगंधनीवनी तेणे HEKANHEYENEWHEREKAXI सूत्र भाषा *#*# Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Fta प्र.टी. २५८ 歌 गरसप्यागरप्रवरफुदुरपामधानपीडानुपसियांएतापोयोधपसहसेनयावासोवासनानेन विशिष्टपटोगन्धोगुणविशेषउरतो भिरामोये पातानितयात: चिहियाचिगीनदीप्यमानी भयोपापिति भयोरपि पाईयो चामरासिरितप्यमाणारिति भकीयोपक्विप्यमागोरित्यर्थः पालिताति मरुततधामगीतलमान पामगगामेष योनितान्यतानियेषा तथाणिताजित रयाति प्रतीतंचखं मुगांधतीतं पार्णकारमाणः पागोसायमा सयादवलदयापचयाविशेषांयक्ष:पंचजन्याभिधान: चम सुदर्शनाभिधानं गदाचगोदकीनामा विधिप: नन्द कानन्द काभिधान: पाएमानधारयन्ति येतथाविशेषणं उन एकताकधूबवास विसया मंधून याभिरामाप्ति चिल्लियाहिं उभयोपासंमि चामराहिं उक्खिप्पमा णाहिं मुहसोयलयाचयायियंगा अनिताअनियरहा हलमुसलकगगपागी संखचक्क गयसत्तिणं पारीमनारदीप्यमान पारोधामरकरी पाना ते गुपयारीयोवादोषार तेगोकरीपीज्याचंग मणिनीत्वानी तेर नारथपणिफरिणजीत्यानयी ६ नमूमपाणी एकागापनदयनोभागपो पंचायगावपारदर्शन गदाकौमोदकी विसूलाधर भाषा Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ घण्टी २५६ सूत्र भाषा 張業業 वासुदेवाश्रयं प्रवरोज्ज्चलोवर: शुक्तसुकृतः सुरचितोषिमलोनिर्मल: कौस्तुभोवचोमणिरीटं चमुकुटं धारयन्तियेतेतथा कुण्डलोद्योि ताननाइति व्यक्तं पुण्डरीकंशितपद्मं तद्दन्नयने येषांते तथा एकावलीकण्ठे रचितावचनि हृदये येपातेतथा श्रीवच्छः प्रतीतः सएव शोभनंलाछनं येषातेतथा वरयइतिव्यक्त' सर्वर्तु कैः सुरभिभि: मुकुसुमैः सुरचिता प्रलम्बा शोभमाना चित्रावनमालाविशेषोरति दावावचसि येषा तथा अष्टशतेनविभक्तलक्षणाना विविक्तखस्तिकादिचिज्ञाना प्रशखानिसुन्दराणिविराजितानि चाङ्गोपाङ्गानि दगधरापवरुज्जलसुकयविमलं कोथू भतिरोडधारी कुंडल उज्जोबियाण्णा पुंडरायण्यणाएगाव लौकंठरद्र्यवच्छासिरिवच्छ सुलं कणावर जसा सव्वोउय सुरभिकुसुमरद्र्यपलं बसो हंतविय संतविचि खगनंदकएहनाधरणहारवासुदेव प्रधान उज्ज्वलसुरचित निर्मलहृदयमणिकौस्तुभगला नोचाभरणमुगटनाधरणहारकुौंडलेकरीऊ ज्जलाकीधामुखजेहनाधोलाकसलसरीषानेत्रजेहना याभरणविशेषकंठनेविरचितवचहियाने विपेजेहने श्रीवत्सरूपोष्टरूडो लाइणछेजेहनो प्रधाननसके जेहनोसर्व ऋतुना सुगंध फूलतेणेभलारच्या लटकतीसोभायमान विकसती विचित्र प्रकार नीवनमाला Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ܀ प्र. टी० २६० सूत्र भाषा 銎閙牿愨惴惴惴惴鍌 येपातेतथा मत्तस्यगजचरणामिन्द्रस्य सर्वगनप्रधानस्य योललितोविलासवान् विक्रमश्च क्रमणंतद्वद्विलासिता संजातविलासागतिर्येषां तथा कडिमुत्तगत्ति कटी रात्रप्रधानानि नीलानिपीतानि कोशेयकानि वस्त्रविशेषरूपाणि वासासियेपातेतथा तत्रनीलकौशेया बलदेवाः पीतकौशेयाश्च वासुदेवादूति प्रवरदीप्ततेजस इतिव्यक्त' शारदंयन्नवं खनितंमेघगर्जितं तद्दन्मधुरोगम्भीरस्निग्धोषोषो येषां तथा वर सिंहाइतिप्रतीतं सिंहस्य व विक्रमश्च गतिश्चयेषा तथा अत्यमियत्ति प्रथमव्याख्यापेचयेषु बलदेवादिषु अस्तमितावासं त्तवणमालरद्वयवच्छा श्रट्टासयविभत्त लक्खणपसत्यसुं दरविराइयंगमंगा मत्तगयवरिंदललियवि क्कमविलसियगतौ कडिमुत्तकनी लपौयको सेज्नवाससापवर दित्ततेयासारयणवथण्यिमधुर गंभीर तू’करीरच्योछे हृदयजेत्हनो १०८ एकसो आठवि० जूयारलक्षण तेणे प्रसस्त सुंदरमनोहरविराजितस्यंगउपांगजेहना मातोगजवरेंद्र लीलासहितचालबो विलासवंतछेंगतीजे हनीकड़िसूत्रे करीसहित नीलावलदेवनेपीलावासुदेवने बस्त्रविशेषतेपहिरवेछेने हने प्रधा नदीपतातेनेकरीशरद ऋतुनवोस्तनितमेघगर्जित मधुरोगंभीर स्निग्धशब्दछेने हनो नरमाहिसिंह सौंहसरी खोबल अनेगतीछेने ह **** Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अ०टी० २६१ सूत्र आषा ◎業業裝業帶 #業業 गतौरामकेशवाविति प्रकृतं किविधौ प्रवरराजसिंहौ द्वीतीयव्याख्यानेतु अस्तमिताप्रवरराजसिंहायेभ्यस्तेऽस्तमितप्रवरराजसिंहा दीर्घत्वंच प्राकृतशैलीवशात्सौम्याइति व्यक्त द्वारवतीनगरीतस्या आनन्दकत्व न पूर्णचन्द्राइवपूर्णचन्द्रायेतेतथा पुव्वकडतवप्पभाषा निविट्ठसंचितमुहाइत्यादितुचक्रवर्त्तिवर्णकवदवगन्तव्यं यावदतित्ता कामात भज्जन्ति भूयस्तथाइत्यर्थ: माडलिकनरेन्द्रामण्डला निघोसा नरसौहा सौहविक्कमगती अत्थमिया पवररायसीहा सोमाबारवयिपुखचंदा पुव्वकय तवप्पभावा निविट्टा संचियसुहाणेगवाससयमा उवंतो भज्जाहियजणव यप्प हा णाहिंलालियंता अतुलसद्दफरिसरसरूवगंधेय अणभवित्ता तेविजवणमंति मरणधम्मं वितित्ताकामाणं भुज्जोमं नौम्टत्युपाम्याप्रधानराजामा हिसौंह सरीखा सौम्पवंतद्वारावतीनगरीनेविषे पूर्णचंद्र सरीखा पूर्वकृततपनोप्रभावनिपजाव्यासौच्या सुरक्षअनेकवर्षनाशतनोआयुपालीने स्त्रीकेच्हवीछे लोकमाहिप्रधान आनंट्करावी लालीनताडताउत्कृष्ट निरूपमशब्दस्पर्शरस रूप गंधभोगवताहं तातेपणिढोयापास्या मृत्युधनेच टप्ताकामभोगनेंविधे वलीमंडलोकनरेंद्रराजाकटकसहित अंतःपुरसहितपरख ANDRE NE KE B Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० धिपतयः सबलासान्तः पुराः सपरिषदः दूतिव्यक्त' सहपुरोहितेनशान्ति कर्मकारिणा अमात्यैरानचिन्तकैः दण्डनायकैप्रतिनियत २६२ कटकनायकेः सेनापतिभिः सकलानीकनायकौ येतेतथा तेचतेमन्तेमन्त्रणे नीतोच सामादिकाया कुशलाश्चेति समासनानाप्रकारै र्मणिरत्नाना विपुलधनधान्यानाच सञ्चयैनिधिभिय समृद्धः परिपूर्ण: कोशोयेपातेतथा राजश्रियं विपुलामनुभूयविक्रोशन्तः पराना डलियणरवरिंदा सबलासचंतेरास परिसा सपुरोहिया अमञ्चडंडणायक सेणावतिमंतिणीति कुसलाणाणामणिरयण विपुलधणधारण संचय निहौसमिद्धको सारज्जसिरि विपुलमणुभवित्तावि क्कोसंता बलेणमंतातेविवणमंत मरणधमं वितत्ताकामाणं भुज्जोउत्तरकुरु देव कुरु वणविवर दासहित पुरोहितसहित मंत्रीखरराजानाचिंतक दंडनायक सहित सेनापतिकटकना वशीकरणादिमंत्र राज्यधर्मनीमतिने विषेकुशल नानाप्रकारिमणिरत्नविस्तीर्णधन धान्यसंचयनिधानस्यधितेणेपूराके भंडारराज्यलक्ष्मी विस्तीर्ण भोगवौने अहंकारीवलिकरीमाता तेपुणमरणधर्म्म पामेछते चटताकामभोगने विधेयकानूद्यावली उत्तरकुरुना देवकुरुना माणस वननाविवरनेबिषे पगेचालेछेमनुष्य सूत्र 噐噐噐非噐銎銎非鍌業業樂業界帶業業業 जापा Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पष्टी० २६३ 端端帶紫器带带带装諾諾器 कोयन्तः विगतकोशान्तावावलेन मत्ताइतिव्यक्त तेपिचएयंविधा अपिउपनमन्ति मरणधर्ममटशाः कामानामिति भुजोत्तितथा उत्तरकुरुदेवकुरूणा यानिवनविवराणि पादैर्वाहनाभावाच्चरगोपिचरन्ति येतेतथा नरगणाः सनहाः भोगैरुत्तमा:भोगोत्तमाः भोगसूचकानि लक्षणानि खस्तिकादीनि धारयन्तीति भोगलक्षणधराः भोगै:सबीकाः ससोभाः भोगसत्रीका प्रशतंसौम्य प्रति पूर्णरूपमाकृतियेषा अतएवदर्शनीयाच दर्शनाच येतेतथा मुजातसर्वानसन्दराडाइति पूर्ववत् रत्नोत्पलपत्रवत् वान्तानिकरचर णाना कोमलानिच तलान्यधोभागो येषातेतथा सुप्रतिष्ठिता: सत्प्रतिष्ठानयन्तः कूर्मवत्कच्छपवच्चारवञ्चरणायेपा नेतथा भानुपूर्वेणी पायचारिणोनरगणा भोगुत्तमाभोगलक्खणधरा भोगस सिरोया पसत्यसोमपडिपुग्णरुवदारित णिज्जा सुजायसव्गसुंदरंगा रत्तूप्पलपत्तकंत करचरणकोमलतलासुपट्टिय कुम्मचारचलणा नासमूहभोगेकरीउत्तमभोगनालक्षणनाधरणहार भोगेकरीसदासश्रीकशोभासहितदीसेछे रूडोसौम्यप्रतिपूर्णरूपदेषवायोग्यरूडा नौपनासर्वअवयवेकरीसुदरग्रंगछे राताकमलपत्रमनोहरहाथपगना सुकुमालतलारूडोयाकारेकाछवासरीखामनोहरचरणछे 加諾若茶器雅浴器器裕諾諾器器器器路沿器器 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० २६४ सूत्र भाषा परिपाव्यावर्द्धमानाहीयमाना वाइतिगम्यते सुसहता अविरला अङ्गल्यः पादायावयवा येपातेतथा वाचनान्तरे चानुपूर्व्यं सुजा तपीवराग लोकाः प्रतीतंच उन्नताः स्तुगातनवः प्रतलाः ताम्राःअरुणाः स्निग्धः कान्तिमन्ताः नखाः कान्तिमन्तो येषातथासस्थान संस्थानविशेषवन्तौ सुक्षिष्टा सुघटितौ गूढौमासलत्वावनुलक्ष्यौङ्गल्यो घुण्टकौयेषातेतथा एणीहरिणी तरयाचे जंघाग्राच्या कुर विन्दः टग्णविशेषः वर्त्तवस्तत्रवलनका एतानीवटत्तेर्वर्तुल चानुपूर्व्येण स्य लेचेति गम्यं जङ्घ प्रसृते येषा तथा अथवा एण्यः स्वायम्बः कुरविंदा: कुटिलिकास्तत्त्यक्ताः वृत्ताचानुपूर्व्येण षड्वायेषा तेतथासमुग्गिन्ति समुङ्गकतत्प्रिधानयो सन्धितदत्तिसर्गमृद्धेस्वभावतोमांस अणुपुव्वसुसंहयंगुलीया उण्यतणं तंबनिनखा संठियं सुसिलिदृगूढगोंफारणी कुरुविंदावत्तव द्वाणुं पुव्वजंघा समुग्गनिमग्गगूढजा गयगयणसुजाय संनिभोरुचवरवारणमत्ततुल्ल विकमविला अनुक्रमेयविरलचागुलीछेऊ ' चापातलाराता चीगटानखयेरुडे संस्थाने सुघटनासहित अगदी सतीमूंटी हरिणलीटग्य विशेशतेहनी परेआवर्त्तसहितष्टत्तवाटुली अनुक्रमे पौडीजे हनीषेडानाढाकणानीपरिंदीसे एहवा गुप्तसमासलजानूं गजगमननीपरे सुजातसरिखाऊ Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. 端端端端 २६५ ARE 继號業能是幾號器業雜器器 लवादजानुनी अष्टोवती येषाततथा माठान्तरेण समुहवतः उयतेनिमग्ने अनुन्वते इत्यर्थः गुदेमासलत्वादनुपलक्ष्य मानुनीयेषां तेतथा वरवारणस्य गजेन्द्रस्यमत्तस्य तुल्यसहयोविक्रमः पराकमो विलासिता सजातविलासावगतिर्यपातेतथावरतरगस्य वसजात: संगुप्तत्वेन गुह्यदेशोलिद्गलक्षणोवयवो येपातेतथा भाकीर्णहयड्व जात्याच वनिश्मलेपाः तथाविधमलविकलाः प्रमुदिताइटोयो वरतरगः सिंहचताभ्या सकाथादतिरेकेणातिशयेन वर्त्तिता वर्तुलाकटियेंथा तेतथा गङ्गावतकडूव दक्षिणावर्तातरङ्गभङ्गावरगम झरावरविकिरणर्बोधितं विकायंतत्ति विगतकोशरुतं यत्पनपतनं तहजम्मौरा विकटाच नाभीयेषां तथा साइयत्ति संहतंसं सियगती वरतुरगसुजायगुभदेसा अायणहयोव्वनिरुवलेवा पमुइय वरतुरयसौह अरेगवट्टिय । कडीगंगावत्तगदाहिणावत्ततरंग भंगुररविकिरण बोहियविकोसायंत पद्मगंभौरवियडनामीसा रुछेजेचनाप्रधानसीमातो तेसरोखीहौंडवोछेपिलासहितगतिले प्रधानघोडानीपरेरूडोनीपनोछेगुह्यमदेश जातिविमुखियाको कोषोडानीपर मलरहितशरीरचर्षसहित प्रधानघोडासिंह वर्तलाकारगंगानाथावतै दक्षिणावर्तकबोलयाधाप भाषा २३ Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टी . चिप्त पशोणंदत्त,काष्टिका सुथलंप्रतीतं दर्पणोदर्पणगण्डो विवक्षितोनिगरियत्ति सर्वथाशोधितं यहरकनकं तस्ययत्सरुः खङ्गादि र सुष्टिः सचेति इन्दसाः सदृशोय: वरवचतहब्बलित: क्षामोमध्योमध्यभागो येपातेतथा घरजकानामवकाणा समाना अयोमादिप्रमा णत: सहियत्ति संहितानामविरलाना जात्यानांखभाविकाना तनना सूक्ष्माणा कृष्णानामसिताना सिग्धाना कान्ताना यादे यानां सौभाग्यवतालडहाना मनोजाना सुमुमारस्टूना कोमलकोमलाना रमणीयानाचरोणा तनाहाणा राजिरायली येपाते हयसाणंदमुसलदप्मण निगरियवरकणगछरुसरिस वरवदूरवलियमका उज्जगसमसंहियजच्च तणुकसिणनिद आदिज्जलडह सुकुमालमउय रोमरायोज्झसविहगसुजायपौणकुच्छोमसोदरीप 帶點器端紫器端能辦繼 भापा विकखरपाषडी एहवापद्मकमलनीपरेगंभीर विकटनाभिकेएगठोवाध्योतिगठी मूशलमारीसोनिर्मलकौधो प्रधानमुवखनादिकनी मठितेसरीखो वरप्रधानवज़नीपरेवलीत्रयचाममध्यभागछे शरलयायामादिप्रमाणेसरीखामविरलखाभाविक सूक्ष्ममभिन्नस्निग्ध सौभाग्यवंतमनोहर सुकुमालअतिकोमलप्रतिकोमल एवीजेरोमणिमच्छपंखीया रूडासमासलकुक्षिछे मत्स्यनासरीखोपेटकेप Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " म०टी० १६७ सूत्र - भाषा तथा विगोरिय मत्स्यपक्षिणोरिव सुजातौ पीनावुपचितौ कुचीजठरदेशौ येषा तेतथा झपोदराइतिप्रतीतं पम्हविगडाणा भत्ति पद्मवद्दिकटानाभिर्येषा तेतथा इदंच विशेषण' नपुनरुक्त' पूर्वोक्तस्य नाभिविशेषणस्य वाकल्ये नापाठादिति सन्नतावोधन मन्तौ पार्श्वप्रतीतौ येपातेतथा सङ्गतापार्खायुक्तपार्खा अतएव सुन्दरपाखो सुजातपार्खा पार्श्व गुणोपेत पार्खाइत्यर्थ: मियमाइ यत्ति मितौपरिमितौ मोतिको मात्रोपेतौ एकार्थपदद्वयं योगात् चतीवमात्रान्वितौ नोचितप्रमाणान्य नाधिकोपोनावुपचितौ रति दौरमणीयौ पार्श्वो येपातेतघा चकरंदुयत्ति मासोपचितत्वादविद्यमानष्टष्टिपार्श्वास्यिकमिव कनकरुचकं काञ्चनकान्तिनिम लं म्हवियडणाभी संनयपासा संगतपासा सुंदरपासा सुजायपासा मितमाइयपौणरद्रयपासा क रंडुयकणगरुयग निम्मलसुनाय निरुवहयदेहधारी कणगसिलातलपसत्य समतलउवइतविच्छि झनीपरेविकटप्रगटनाभीछे नीचानमतांपासानिरंतरपासासुंदरपासा मनोहरपासा परिमितयथोक्तप्रमाणसहित समांसलरमणी कपासासमासलपणिअदृश्यमानपूठिना अस्थिकनकसरिखोकाति निम्म लरूडोनीपनोरोगादिरहित देहनाधरणहार सुवर्णशिला 麻手製鮮 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी. २६८ सूत्र भाषा 香業業業 विमलं सुजातं सुनिष्पन्न' निरुपहतं रोगादिभिरनुपहृतां देहंशरीरंधारयन्ति येतेतथा कनकशिलातलभित्र प्रशस्त समतलं भवि घमरूपं उपचितं मासलं विस्तीर्णं वचोहृदयोयेषा तेतथा युगसन्निभौ यूपसदृशौ पौनौ मासलारति दौरमणीयौ पीवरौमहान्तौ प्रकोष्टौकलाविकादेशौ तथासंस्थिताः संस्थानविशेषवन्तः सुक्षिष्टाः सुघटनालष्टामनोज्ञाः सुनिचिताः सुष्टुनियिडाघनाः वह 'प्रदेशा स्थिराः नासुविघटासुविधा: स्नायुभिः सुष्टुनद्धाः सन्धयथास्थिस्त पा धानानि येषातेतथा पुरवरस्य वरपरिधवद्वरार्गलावर्त्तितीत्ती भुजौवाह्वयेषा तेतथा भुजगेश्वरो भुजङ्ग राजस्तस्यविपुलोमहान्‌भोग: शरीरं ताम्यत्‌मादीयतइत्यादानं देना आदेयोरम्योयःपरि णपिहुलवच्छा जुयसणिभा पीणरद्वयपौवरपट्ट संठियसुसिलिट्टे विसिट्टलट्टसु विणियघणथिरंसु बधसंधौ पुरवरफलिहवट्टियभूया भूयइसरविपुलभोग आयाणफलिह उछूट दीहवाहरत्ततलो तलोप्रशस्तअविषमतलो समासलविस्तीर्ण पिडलोहृदय के भू सरसरीषा पुष्टरमणीक मोटीकलाई रुडेसंस्थानेरूडीपरेविशैषमनोज्ञ शुभपुडलिनिविडदृढ सुबंधजेहनीसंधिप्रधाननगरनी अर्गलासरिखी वर्त्तुलाकारएहवीभुजाके नागराजनीपरे विस्तीर्णभोगरम Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० घोर्गलाउच्छूढत्ति स्वस्थानादेव चिप्तौनिःकाशिताः तद्दञ्चदीर्घोवाइयेषा तेतथा रक्तलोलोहितौधोभागो उवयियत्ति औपवयिकौम २६८ वयनिवृत्ते चौपवयिकौवा उपचितौष्टदुकौकोमलौ मासलौ मासवनतीसुजातौ सुनिप्पन्न्रोलक्षण प्रशस्तौ प्रशस्तस्वस्तिदिचिह्नौ अच्छिद्रजालौ अविवराड्ग लिसमुदयौ पाणौ हस्तौयेषातेतथा यौवराजपचितासुज्ञाताः सुनिष्पन्न' कोमलावरा अंगुल्यः करशाखा येषातेतथाताम्म्राःअरुणाः नलिनाः नालाः शुचयः पवित्रारुचिराः दीप्ताः अक्षिग्धाः अरूतानखानह स्तन खरायेषा तेतथास्त्रिग्धपाणि रेनाइतिकंद्य ं चन्द्रदूवपाणिरेखायेषां तेतथा एवमन्यान्यपि चत्वारिपदानि नवरंदिक् प्रधानाः स्वस्तिकोदिक् स्वस्तिकोदक्षिणावर्त्त वइयमउय मंसलसुजाय लक्खणपसत्थ छिद्द जालपाणीपीवरसुनाय क्रोमलवरंगुली तंबतलिण सुदूरुद्दलनिइनखा निद्दपाणीलेहा चंदमाणीलेहा सूरपाणीलेहा संखपाणीलेहा चक्कपाणौलेहा णीकनेहवीभोगल यागला स्थानकथकी काठी दीर्घलांबीबांहले रातोतलोनेहनोमांसोपचित सुकमालसमासलभलानीपनाचकध्वजा दिकरूडाअविरलचागुलीसहित हाथ के जेहनापुष्टसुनिः प्मन्त्रकोमल प्रधान भांगुली ताम्रवर्ण पातलापवित्र दीपताचीगटानखके सूत्र 張噐懟懟業纛業業業業業 भाषा ***** Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०० ___प्र.टी' इत्यर्थः रविशशिशंखवरचकदिक्वस्तिकरूपाविभक्ताविविक्ता सुविरचिताः सुकृता:पाणिषु येषातेतथा रेखावरमहिषवराहसिंहसा र हूँ लऋषभनागवरप्रतिपूर्णविपुलस्कन्धा इतिका नवरंवराशूकरः शार्दू लाव्याघ्रः ऋषभोटपभोनागवरो गजवरः चत्वार्यङ्ग लानि नई सुष्टु प्रमाणं यस्याः कंबुवरेणच प्रधानसंखेण सदृशी उन्नतत्वावलियोगाभ्यासमानाग्रीवा कंठयेषा तथा अवस्थितानिहीयमानानि र * वई मानानि सविभक्तानि विविक्तानि चित्राणिच शोभयाद्भुतभूतानिस्म श्रुणिकूर्चकेशायेषा तथा उपचितं मासलंप्रशां शार्दूल दिसासोवत्थियपाणिलेहा रविससिसंखवरचक दिसासोवत्थिविभत्त सुरड्यपाणिलेहा वरमहि सवराहसोहसगुलरिसह नागवरपडिपुरण विउलखंधा चउरंगुली मुप्पमाणकंबुवर सरिसगीवा # जेहनाचीगटीहाथनीरेखाछेजेहनी धंद्रसरीखीक्षाथनीरेखा सूर्यनेआकारेशायनीरेखा शंखनेयाकारहाथनीरेखा चक्रनेग्राकारे हायनीरेखा दक्षिणावर्तसाथीयाने आकारहाधनीरेखाछेजेहनी सूर्यचंद्रशंखप्रधानचक्र दक्षिणावर्तसाथीयोतयार सरचिततेणे आकारहाथनीरेखाछेजेहनी प्रधानमचिपसअर सिंहशार्दूलरषभ हस्तीप्रधानप्रतिपूर्ण विस्तीर्ण संधछेजेहनाच्यारयागुलप्रमाणो सूत्र E REYEHEYENEYPREM 器器器器带带带带带带紫器器带蹤器器器器器 भाषा WHE Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अ०टी० २०१ सूत्र जापा MEMA स्थेव विपुलंच हनुचिबुकं येपा तथा उयवियत्ति परिकर्मितं यच्छिलाप्रवालंविद्रुमं विद्यफलंचगोह्नाफलं तत्सं निभस्तत्सदृशा रक्त त्वेनाधरौष्ठोऽधस्तनदंतच्छदो येषा तेतथा पंडुरंयच्छ शिशकलं चन्द्रखण्ड' तद्दत् विमलशङ्खवत् गोक्षीरफेन वत्कु दत्ति कुदपुष्पवत् दकरजोवत् म्टणालिकावञ्च पद्मिनी मूलववलादन्तश्रेणोदशनपंक्तिर्येपा तथा अखण्डदन्ताः परिपूर्णदशना: अस्फुटितदन्ताः रानीरहितदन्ताः अविरलदन्ताः घनदन्ताः सुस्निग्धदन्ताः अरुतदन्ताः सुजातदन्ताः सुनिष्पन्नदन्ताः एकोदन्तोयस्याः साएक अवद्वियसुविभत्तचित्तसमंमु उवचियमंसलपसत्य सह लविपुलहणुयाउवचियसिलम्मवालबिंबफल सन्निभाधरोट्ट पंडुरससिसकल विमल संखगोखोर फेकु ददगरयमुणालिया धवलदंत सेट अखंड प्रेतशंखप्रधान तेसरिखीगाबडिकेजेहनी यथावस्थितशोमासहितम् पना केसजेहना छैउपचित माससहितडीसाई लसीचनीपरे विस्तीर्णजाडीकही हडवचीकमाव्यो शिलराजवटोप्रवालविद्रुम गोल्हफलपाका सरीखोनीचलोहोठ के घचोली चंद्रमानाखंडनी परेखेतनिर्मलशंखगायनोदूधसमुद्रनाफेणपुप्फविशेषपांणीनारजपूरधवलकमलनी प्ररेधवलीदंतश्रेणीछे जेहनी परिपूर्ण दांत के जेहना 柒柒業裝業闔號闔業業業 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. २०४ मस्तक सूत्र धननिचिता सुवदनायुभिः लक्षणोन्नतं महालक्षणं कूटाकारनिभं ससिखरभवनतल्य पिण्डिकेच वर्तुलत्वेन पिण्डिकायमानं अग्र HE शिरः शिरोग्रंथपा तथा इनवहेननिर्मातं धौतंतप्तं यस्तपनीयं रक्तवर्ण तहद्रक्तालोहिताके तन्निमध्यकेथाः केशभा त्वग्य पातेतथा शाखालीरक्षविशेषस्तस्य यत्मोड फलं घननिचितमत्यर्थनिविडं तद्वन्म, दव: सुकुमारा: विशदाः विस्पष्टाः प्रशस्ताः बाई माङ्गल्याः सूक्ष्माः क्षक्षणाः लक्षणा: लक्षणवन्तः सुगन्धयः सगन्धाः सन्दराशोभनाः भुजमोचकोरत्न विशेषस्तहत् भगः कीटवि उडपतिपड़िपुणसोमवयणा छत्तागारुत्तिमंगदेसा घणनिचिथसुबद्ध लक्खणणयकूड़ागारनिभपिं डियग्गसिराहुतवहनिर्धात घोततत्ततवणिज्जरत्तकसंतकसभूमी सामलिपोंडघणनिचियच्छोडिय मिउविसय पसत्थसुद्धमलक्खण सुगंधसुदरभुयमोयग भिंगनौलकज्जलपहट्ट भमरगणनिदनिउ दृढनाडिकरीहढबंधनलक्षणेकरीउ चो शिखरसहितघरतेतुल्य वर्तुलाकारपणेकरीनेपेडीसरीखो अग्नशिरएहवोमस्तकअग्नितेणे धम्योमलरहित तपाव्यो सुवर्णतेसरिखो रक्तकेशनोविचालो तथामस्तकनीचामडी सामलोरक्षनाफल तेइनीपरकठिनदृढपणि भाषा . Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टो REKA २७५ E 樂器带端帶諾諾器器端器端器器罪 माद थेषः तद्दन्नीलरत्नविशेषसएवकज्जलमिव प्रहृष्टभ्रमरगणः प्रमुदितमधुकरनिकरः सवस्निग्धाकालकान्तयनिकुरुवाः समूहरूपानि * चिताअविकीर्णाकुश्चिता वकाप्रदक्षिणावर्ताचा यामरत्तयो मूईनिसिरसिजा केशायेषा तथासुजातसविभक्तसगतागा दूतिकंद्य लक्षणव्यञ्जनगुणोपपेताइति प्राग्वत् प्रशस्तहानिशल्लक्षणधरा इति कंद्य इंस्यस्येव शब्दः खर खसादियेषा तथा एवमन्यान्यपि * नवरं ओपेनाविच्छेदेनावितटितत्वेन खरोयेषातथातथासदस्वरस्य शब्दस्य निर्घोषो निनादो येषातथावाचनान्तरे सिंहघोषा संबनिचियकुंचिय पयाहिणावत्तमुद्दसिरया सुजायसुविभत्तसंगयंगालक्खण वंजणगुणोबवेयापस त्यवत्तौसलक्खणधराहंसस्मराकांचसराढुंटुहिसरासौहसरामेघस्सराओघस्सरासुसरासुसरनिग्यो विदासोसुकुमालविकसित प्रसस्तसूक्ष्मलक्षणवंतसुगंधमनोहर कृष्णवर्णरक्तविशेषकृष्ण काजलमदोन्मत्तनमरनासमूहसतेजसमूह अवीखवावक्रप्रदक्षणावर्तलाबपणिवलताएहवा मस्तकनाकेथछे सुनिःप्मन्नभलोपरेविहिंची मिलतोसामुद्रिकनोलक्षणमसतिल कादिकजदार्यादिगुणेकरीसहितरू'डा ३२ लक्षणनाधरणहार इंसनासरिखोखर सारसनीसरिखोखर दु'दुभीनीपरेखर सौंह भाषा *REFEREMAHEWIMM Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टी २७६ दिकानि विशेषणानि पद्यन्ते तत्रघण्टाथब्दानुमत्तरणितमिवयशब्दः सघोषउच्यते वज्जफरपभनाराचाभिधानं संहननमस्थिसश्चय रूपं येषातथा तवरिसहोउहोइपट्टोवज्ज पुणखौलिया वियाणाहि उभयो मक्कडवंधं नारायंतं वियाणाहि समचतुरखाभिधानेन * संस्थानेन संस्थिताः येतेतथा तत्रसमचतुरसत्वमई कायाध:काययो समग्रस्खस्खलक्षणतया तुल्यत्वमितिछाया द्योतिताङ्गोपाङ्गाइति कंद्य पसत्यच्छवित्ति प्रशस्तत्वचः निरातङ्का नीरोगाः कंकस्येव पक्षिविशेषस्येव ग्रहणीगुदाशयो नीरोगवर्चस्कतया येषांततथा ५ कपोतस्येव पक्षिविशेषस्येव परिणाम याचारपरिणति येषां तेतथा कपोतानां हिपाषाणा भपिजीयतइति श्रुति:शकुनेरिवपक्षिण सावजरिसभनारायसंघयणा समचउरससंठाणसंठिया छायाउन्नोवियंगमंगा छवीनिरातकाकं कगहणाकवोतपरिणामा सउणिपोसपिट्टतरोरुपरिणयापउम्मुष्पलसरिसगंधसास सुरभिवयणा नासरीखोखर मेघसरीखोखर जनप्रवाहनीपरेखर सुखररूडाखरनीनिर्घोषध्वनी वजऋषभनाराचसंघयण प्रथमसमचतरंस संस्थानसंस्थितकांतितेणेउद्योती अंगोपांगळेजेहना डीलरोगरहित कंकपंखीयानीपरेमासाले मारेवानीपरेमाहारपाषाणपचे HEMEWHERAMMARWWEENA M सूख भाषा AHENERA Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 記需諾許諾諾諾諾諾器带带带端諾諾器器 इवापासंति अपानंयेषानेतथा पुरीपोत्सर्गनिर्लेपापाना इत्यर्थः पृष्ठ' चान्तराणि पाच देशा: उरूचपरिणताः सुजातायेषा तेतथा तत:पददयस्य कर्मधारयः पद्मचकमलं उत्पलंचनीलोत्पलंतत्महशो गन्धोयस्यसतथा तेनखासेन सुरभिवदनं येषातेतथा अनुलोमो WE नुकूलोमनोनइत्यर्थः वायुवेगाशरीरसमीरणयवो येपातेतथा अवदाताः गौरास्निग्धाश्च कालाच इतिद्वन्दः वैदिकौशरीरानुरूपौ उन्नतौपीनौ कुक्षी उदरदेशौ येषा तथा असतस्य व रसोयेपातानि तथाफलान्याहारो येषा तातथाविगय्य तसमुच्छिताइत्यादि अणुलोमवाउवेगाअवदायनिद्ध कालाविग्गहउणयकुच्छी अमयरसफलाहारी तिगाउयसमुसि यातिपलिओवमहितीया तिरिणयपलिश्रोवमाईपरमाउपालइत्ता तैविउवणमंति मरणधम्मंअवि जिमपंखीनोपानरहनीतिकीधेसरडाईनहौ तिमपासाजघनप्रदेसखरडाइनही भनाजेहनीपद्मकमलनीलोकमल तेसरीखेगिंध उसासेकरी सुगंधवदनजेचना मनोहरशरीरनोवायुवेगगौरवर्ण सतेजश्यामवर्णशरीरऊचीकखउदरदेशजेचना अतसरीखोरस जेहनोएडवाफलनोयाहारछेजेहनो विणिगाउऊंचादेहविणिपल्योपमनीस्थितिछेजेहनी त्रिणिपल्योपमना उत्कष्टाचाऊखापा भाषा २४ Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टी . * कंद्य प्रमदाअपिचस्त्रियापि तेषमिथुनकनराणा भवन्ति सौम्याः भरौद्राः सुजातानि सर्वाण्यगानि सुन्दराणिच यासा-तास्तथा । प्रधानमहिलागुणैर्यता इतिक भतिकान्तौ भतिकमनीयौ विसप्पमाणत्ति विशिष्टखप्रमाणाचाथवाविसमन्तावपि सञ्चरस्तावपि सदनामध्ये सुकमालौकर्मसंस्थिती उन्नतत्वेनकच्छपसंस्थानौलिष्टीमनोसो चलनौपादौ यासातास्तथा रजव: सरलाटदवःकोमला: पौवराः उपचिताः सुसंहता:अविरलाः अङ्गल्यः पादालगुयो यासातास्तथा अभ्युन्नताः रतिदासुखदा अथवा रचिताडूवरचिताः तलिनाप्रतला: ताम्राः आरक्ताः शुचयः पवित्राः स्निग्धा कान्तानखायेषा तथारोमरहितं निर्लोमकं रत्तसंस्थितं वर्तलसंस्थान तित्ताकामाणं पमदावियतेसिंहुति सोमासुजायसव्वंगसुदरोश्रो पहाणमहिलागुणेहिंजुत्ता तिकंतविसप्पमाण मउयसुकुमालकुम्मसंठिय सिलिट्ठचलणा उज्जमउयपीवर सुसाहतंगुलौरो में लीने तेपुणपामे मरणधर्मअटताछता कामभोगथी प्रमदास्त्रीनेहनी तेवर्णवीयेछे तेएहवीहोरौद्रपणारहित रुडेनिर्माणिसर्व जेमंगसुंदरजेहना प्रधानस्त्रीनेगुणेकरी संयुक्तमतिप्रधान विशिष्टप्रमाणसहित मृदुसंहालाकाछवानेयाकारे संदरपगछेजेहनासरल जाITFakikRithiiiiiiixixit सूत्र भाषा Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० अजघन्यप्रशस्तलक्षणं प्रचुरमङ्गल्यचिह्न' अकप्प्रेत्ति अष्य रम्यं जंधायुगलं या सातास्तथा सुनिर्मितौ सुन्यस्त्यो सुगूढी अनुपलक्ष्यौ १७२ जानुनोरठीवतोमांसलो मासोपचितौ प्रशस्तौ माङ्गल्यौ सुबद्धौ स्नायुभिः संधीः सन्धानोया सातास्तथा कदलीसम्मान्य वाकांडात्मका शासादतिरेकेणातिशयेन संस्थितं संस्थानं ययोस्तेकदलीस्तम्भातिरेकसंस्थिते तेनित्रणे वणरहिते सुकुमालकोमले अविरले परस्परा सन्न समेप्रमाणतस्तुल्य सहितेयुक्त लक्षणैरितिगम्यते सहिकेवाचमे सुजातेसु निष्यन्ने रत्तेवतु ले पीवरे सोपचये निरन्तरेपरस्पर भुणत्तरतिततलिणतं वसुनिइनखा रोमरहियवट्टसंठिय अजहणपसत्थ लक्खण को प्पनंघजु यलासुणिम्मितसुणिगूढजानुमंसलपसत्थ सुबद्धसंधी कयलोखंभाइरेगसंठियनिव्वण सुकुमालमउय सुकुमालपुष्ट अविरलएहवीचगुली ऊंचीसुखदाई पातला रातापवित्र सतेजन खछेजेहना रोमरहितवर्त्तुलाकारेसंस्थानउत्तमप्रस स्तलचणसहित देखी पनथाई जंधयुगल रुडेनिर्माणिनीपनाव्योचदृश्य मानए हवा जानु गोडासमासलभली सुबंधळे जेहनीसंधि केलीनाथंभयकीअधिकएह वेद्याकारि बगचाठारहित संहाला म्टदुसुकुमाल यतिहिकोमल अविरल सरीखीसहितल क्षणेकरीव ला सूत्र 鍌柒銎銎懟懟噐噐眷盝業業業 भाषा * Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र टी. निविशेषेऊरूउपरितनंजघयासातास्तथायष्टापदस्यद्य तविशेषस्य वीचयइयवीचयस्तरङ्गाकारारेखास्तत्प्रधानंष्टष्ठमिवष्टष्ठ फलकंटा पदवीचिटष्ठतत्सस्थिता तत्संस्थाना प्रशस्ता विस्तीर्णाः पृथलातिविस्तीर्णाणिकटिर्यासा तातथा वदनायामस्य सुदीर्घत्वस्य यत्न माणं ततोहिगुणितं द्विगुणं चतुर्विशत्यागुलमित्यर्थः विशालविस्तीर्ण मासलं सुवइंउपचितालथं घनवरं कटीपर्वभागं धारयन्तिया स्तास्तथा वज्जवत् विराजितो क्षाममध्यत्वे न वज्जविराजिता:प्रशस्तलक्षणानिरुदराश्चतुच्छोदरा यास्तास्तथातिसृभिर्वलिभिर्वलितः संजातवलिकतनुरुयः नमितोमध्योमध्यभागौ यासा तास्तथा ऋजुकानामवक्राणा समाना तुल्याना संहितानामविरलाना जात्या कोमलअविरलासमसहित वट्टपौवरनिरंतरोरुहावय वौतिपढ़संठियपसत्थ विच्छिणपिछलसो णीवदणायामप्पमाण दुगुणिय विसालमंसलसुबइजहणवरधणोश्रो वज्जविराइयपसत्थलत्थणनि कारिसमंसलनिरंतरजंघा जवटानोविशेषतरंगनेयाकारे फल हडोसस्थानेप्रससविस्तीर्णपिङलो कटिप्रदेशवदनदीर्घपणोप्रमाण न सहितवेप्रमाणविमणोएतले२४ अंगुलप्रमाणविस्तीर्णसमासलसहढकठिनयो भागप्रधानधरणहारी वज्जनीपरेशोभायमानप्रशस्त 諾器都深深深深深示器带带带宗龍點 airilarakikakaiREATREHENNFEREMEENA सूल भाषा Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 端端带带端端端器带带带 नां स्वभावजाना जन्तूना सूक्ष्माणा कृष्णाना कालाना सिग्धाना कान्तानां आदेयाना रम्याणां लड़हाना ललितानां सुकुमाल * स्टूनामतिम्टूनां सविभक्ताना विविताना रोम्णाराजिपद्धतिर्यासा तास्तथा गगावतकडूव गङ्गावर्तीप्रदक्षिणावर्त्ता तरङ्गवद्भगी यस्या सातथा सावरविकीरणस्तरोधितमकोशायमानं विमुकलीभवत् वत्मतहम्मीरा विकटाचनाभिर्यासा तास्तथा अनुगटा रोदरौनोतिवलिवलिततणुनमितमझभाोउज्जयसमसहियनच्चतण कसिणनिद्धादेज्जलहसुन कुमालमउयसविभत्त रोमरायोगंगाबत्तग दाहिणावत्ततरंगभंगरविकिरण तरुणवोहिताको सायंतपउमगंभौरविगड़नाभी अणम्भड़पसत्थसुजायपीणकुच्छीसमंतपासा संगयपासासुजायपा लक्षणकशोदरी विडवलीकरी बल्यो कृष्णनमाद्योमध्यभागसरल समसरीखीसहित स्वभाविनि:प्पन्न सूक्ष्मकालासतेजरमणी कविलाससहित सुहालीकोमलजईर एहवी रोमराई गंगानदीनामावर्तनीपरे दक्षिणावर्तनीपरे कल्लोलनीपरिभंगजेहनोसूर्य नाकिरणतत्कालविकाथितविकखरएइवोपद्मकमलतेहनीपरेगंभीर विकटनाभीछे अनुभटप्रशस्तसनिःप्पन्न पुष्टएहयोकुक्षिजेहनी Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KA म. टीयतुल्लणौ प्रशसौ सुजातौच उपचितौ कुक्षीयासा तास्तथा सन्त्रतपार्थादिविशेषणानि पूर्ववत् अकरंदुकयनुपलक्ष्य पृष्ठास्थिकाकनक २८२ लक्ष्यवितवस्तुपर्णरुचितयन्निर्मला सुजाता निरुपचताच गात्रयष्टिर्यासा तास्तथा काश्शनकलसयोरिव प्रमाणंययोसौतथासमौतल्यौ साहितौ संचिती लष्टभूकामेलकौशौभनसानमुखशेखरौ यमलोसमणीकौयुगलनियुगलरूमौ वर्तिनौ रत्तोपयोधरौशनौ यासांता स्थाभुजङ्गवन्नागवदानु पूर्वेणक्रमेणतत्तलक्ष्णौ गोपुच्छयहत्तौ समौतल्यौ संहिती मध्येकायापेक्षयषिरलौनमितौ नेत्रौ शादेयौ । सामियमायित पौणरयियपासाअकरडुय कणगस्यगनिम्मलसुजायनिरुवहयगायलट्टीकंचणकल सप्ममाणसमसंहित लाचुचुयामेलगजमल जुयलवट्टियपनोहराभुयंगअणुपुक्तणुयगोपुच्छवट्ट सव 認識誰都識器端器器端 मिलतापासा आंतरारहितपासा भलानीपनापासा मर्यादा पीनरचितपासा अदृश्यमानठिनायस्थि सोनानीकातिनीपर मल रहितसुजातसनिर्मितनिरूपहत उपपातरहितएक्वा गात्रयष्टिजेहनी सोनानाकलसप्रमाण समसरिषासहित मनोहरसानमुखते इना शिखरसमीत्रोणियुगलउभयरूप वर्तुलाकारि स्तनजेहना सर्पनौपरेअनुक्रमे सूक्ष्मगायनापूंछनीपरेव लाकारिसमसरीपी । भाषा Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० २८३ सूत्र भाषा सुभगौ लडौ ललितौ वाहभुजौ यासां तास्तथास्ताम्रनखाः मांसलग्रहस्ता कोमलपीवरवरागुलीकाः स्निग्धपाणिरेखाः शशिशूर शंखचक्रवरश्वस्तिकविभक्तसुबिरक्तपाणिरेखाश्चेति कंद्यानि पीनोन्नतोकचे भजमूलेयस्तिमदेशेभ्ड गुह्यदेशेयोपरिपूर्णगलकपोलोच यासाताखथा चतुरङ्ग लसुप्रमारणा सहशीवर कंवरसदृशी वरसंखमुल्याग्रीवायासा तास्तथा मासलो संस्थित प्रदेशस्तऋतु का हनु समसहितनिम्मियचदेन्न लडहवाहातंचन हा मंसलग्गहत्याग कोमलयौवरंगुलीयाणिद्धपाणिले हा सूरसंखचक्कवर सोत्थियविभत्तसुविरद्रय पाणिलेहापी गुणयकक्ख वच्छिष्पदेस पड़िपुरा गल कपोलाचउरंगुलसुम्प्रमाणकंबुवर सरि सगौवामंसलसंठिय पसत्थ हणुयादालिमपुष्पम्पका सपीवर सहितनम्नमध्यकायनीअपेक्षाई रमणीकसुललित एहवीवाह छेजेहनी रातानखमासोपचित इखनामग्रकोमल पुष्टयांगुलीछे सतेजहाथनीरेखावे चंद्रमा सूर्यशंखप्रधान साथीया जूईरसुविरचितायनीरेखा पुष्टज चीउत्तम काचागुह्यप्रदेश जेहना प्रतिपूर्ण गालकपोलच्यार चंगुलप्रमाणभलेप्रमाणें शंखनेयाकार सहितप्रधान तेसरि पीगाव डिसमासलरूडेंच्याकारिप्रसस्तभली हडवचीदाडि MAKE NE BEEN THE BEAC JUC Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - म०टी० २८४ 银器养器器继器攀談談幾雜雜继器类器能 चिशेषंक्य दाडिमपुष्पप्रकाधारक्तइत्यर्थःपीवर उपचितप्रलंबाइपल्लम्बमानकुश्तियाकुचितवरप्रधानोधरोषस्तनदशनच्छदोयासा तास्तथासुन्दरोत्तरोत्तरौष्ठा इतिकं दधिवत् दकरजोवत्कु दवच्चन्द्रवत् वासन्तिकावनस्पतिविशेषस्तस्यासुकुलकोरकंतच्चमच्छिद्र विमलोअविरलनिर्मलादशनादन्तायासातास्तथारतोत्पलवद्रक्तपापत्रवञ्च सुकुमालेतालजिल यासातास्तथाकरवीरमुकुलमिवाकुटि 10 लावकाचिदभ्य न्नता अग्रे उच्चा ऋजुःसरला तद्भावोच्चादन्यत्र नासाघोणा यासातास्तथा शरदिभवं शारदं नवकमलं वादित्यवोध्यौं WE पलंबकांचियवरधरा सुंदरोत्तवादहिदगरय कुंदचंदवासंतिमउलअछिद्द विमलदसणारत्तप्पलर त्तपउमपत्तसुकुमालतालुजोहाकणवौर मउलकडिल अभ्भुणयउज्जतुंगनासासारदनवकमलकुमु मनाफूलतेसरिखारातापुष्ट ईपत्लांबा आकुच्योप्रधानहेठलोहोठ प्रधानउपरलोचोठदही पाणीनाकणकुदपुष्पचंद्रमायनस्पतिवि शेषसुकुमालमंजरीअंतररहितमलरहितदात रक्तोत्पलनीपरेराता पद्मिनीनापननीपरे मुंहालातालुओअनेजिहाकणवीरनासकु मालसरीखावाकडी यागलिऊचौसरलऊ चीनासिका शरदकालनिष्पन्ननवोकमलसर्यविकासी नीलोत्पलपांखडीसमूहसरिघेल 需諜諜諜諜諜諜諾諾諾萊諾諾諾諾, भाषा Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - प्रन्टी० २८५ 加諾紫器器器带带带带带點 離器帶點 कुमुदंच चन्द्रविकश्य कुवलयंच नीलोत्पलं एपायोदलनिकरस्तत्महशे लक्षणप्रथस्ते अजिष्ण असंदेकान्ते नयनेयासातास्तथा अना मितचापवद्रचिरे कृष्णावराज्या संगतेयनुगते सदृथावित्यर्थः सुजाते तनुकृष्ण स्निग्ध चम्चयौ यासा तास्तथा आलानप्रमाणयुक्त श्रवणा:शुश्रवणे इतिचप्राग्वत्पीनोपचितामृष्टा शुद्धरेखागण्डे कपोलपालपालीया सातास्तथा चतुरङ्ग लंचतुरङ्गलमानं विशाल यकुवलयदलनिगरसरिस लक्खणपसत्थनिम्मलकंतनयणाअनामिय चावरुदूलकिण्हराइसंगयसु जायतणुकसिणनिड भूमगाअल्लीणपमाणु जुत्तसवणासुस्सवणा पौणमट्टगंडलेहाचउरंगुलविसाल समनिडाली कोमुदिरयणिकरविमलपडिपुरण सोमवयणाच्छत्तुणय उत्तिमंगा अकविलसुसिणिड क्षणेप्रधाननिर्मलमनोहरएइवानेबछेजेहनाई पत्नमीधनपत्राकाथनीराई कालीरेखामिलतीरूडीपातलीकाली सतेजभामणिमा कारप्रधानप्रमाणोपेत युक्तकानछेजेहना भलाकानपुरुषकम्वत् पुष्टसंहालाकपोलपालपाली च्यारयागुलप्रमाणविस्तीर्ण समोनि लाडकार्त्तिकापूर्णिमानीराविना चंद्रमानाकिरणनीपरे निर्मलप्रतिपूर्णसौम्यवदनछे छनसरीखाचो उत्तमागमसक अत्यन्त 加諾张豁豁豁豁豁豁豁豁豁豁豁豁諾器器 सूत्र भाषा - -- Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मटी" २८६ सूत्र भाषा FERENCE EVERE विस्तीर्णेसमविषमं ललाटंयासा तास्तथाः कौमुदीकार्त्तिकीतस्या योवरनिकर चन्द्रस्तद्दहिमलं परिपूर्ण सौम्यंचवदनं या सातास्तथा छत्रोन्नतोत्तमाङ्गा चकपिलसुस्निग्धदीर्षशिरोजाइति कंां छत्र १ ध्वनः २ यूप३ स्तूपः ४ एतान्यन्यापि प्रायः प्रसिद्धानिदामिणित्तिरूटि गम्यंकमण्डलूं कलसो० बोपी८ स्वस्तिक पताका १० यवो ११ मत्स्य १२ कूर्म १३ कच्छप १४ रथवरौ मकरध्वजकामदेवौ १५ अङ्को रूढिगम्य१६ स्थालं १७ अंकुश १८ अष्टापदंद्य तफलकं ११ सुप्रतिष्ठकं स्थापनक: २० मयूरचमरोवा २१ त्रियाभिषेकोलमगभिषेक २२ तोरणं२३ मेदिनी२४ उदधि२५ वरप्रवरभवनं वराणामवर गे६२६ गिरिवर: २० वरादर्श: २८ वरदर्पणः सलिलताचलीलावन्तो यो दौहसिरया छत्तव्यजुवथूभदामणि कमंडलकलसवाविसोत्थिय पडागजवमच्छ कुम्मरथवरमयर उभय अंकथालअंकुस अट्ठावयसुपति अमरसिरियाभिसेया तोरणमेयिणि उदधिवरपवरभवण कृष्णसतेजस्निग्धदीर्घलाभाकेशमस्तकना छत्रध्वजायूपथभलोकरूढिथीजाणियो कमंडल कलशवापीख स्तिकपताकाय व मत्स्यकूर्मरथम धानमकरध्वजद्यंकरत्न भाजनविशेषअंकुशजू मानोपट्टक थापलीयो अमरलक्ष्मीनो अभिषेकतोरणपृथ्वी समुद्रमधान उत्तमघरप SAFETY ******** Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टो' २८० सूत्र भाषा 黑業業 गज:२१ ऋषभः३० सिंहस्तथा चामरं ३३ एतानिप्रशस्तानि द्वात्रिं शल्लचणानि धारयन्ति वास्तास्ता हंससदृषगतयः कोकिलमधुर गिरश्चेति कंदद्य कमनीया सर्वस्यजनस्य अनुमता व्यपगतवलीपलितव्यङ्गादुर्वर्णव्याधिदौर्भाग्यशोकमुक्ताच यास्तातथा उज्ञ्चत्वेनराणां स्तोकोनमुच्छ्रिताः किञ्चिन्यूननिगद्य तोच्छ्रिता इत्यर्थः ङ्गारस्यरसविशेषस्यागारमिवागारं चारुवेपाश्चसुनेपथ्ययोस्तथा सुन्दराणि गिखिरवरायंस सुललियगयवसभसीहचामरमसत्य वत्ती लक्खणधरी हंससरिच्छ्रगतौओ कोइलमहुयरिगिराओ कंतासव्वस्य अणुमया ववगयवली पलियवंग दुवरसवाहिदोभग्ग सोय मुक्काच उच्चत्तेणयनराथोवुणमसिया सिंगारागार चारुवेसा सुंदरघणजहणवयण करचलण प्रधानचरीसो लीलासहित हस्तीदृषभसिंह चामर प्रशस्तवत्रीसलक्षणनाधरणहारी हंससरीपीगतीनेहनी कोइलनीपरि म धुरमिष्टभाषामनोहरसर्वलेाकने वल्लभरहितलालरी धवल केशकुचेष्टा दुष्टवर्णव्याधि दुर्भागशोकेकरीमुक्तऊ चपणे नरपुरुषथको थोडे पीचवणेस्ट गाररसनोषर मनोहरवेशसुंदराकारस्तन जघनवदन हस्तपगनेत्र लावण्यबोलवानी रूपयौवनगुणेकरीउत ******* Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २८८ स्तनजघनवदनकरचरणनयनानि यासातास्तथा लवण्यन स्प.पणीयतया रूपेणाकारविशेषणेन यौवनेन गुणधोपपेतायासातथा भण्टी० नन्दनवनवियरचारिण्य दूवाभरसोदेव्यस्तवनन्दनवन मेरोद्वितीयवनंउत्तरकुरुषुमामुषरूपा असरसोयास्तास्तथामाश्यमभुतमि तिमेच्यन्ते यास्तासाथा वित्तीत्यादिकामागं तियावत्कयं उक्तश्च तिथंचोमानवादेवा केचित्कान्तानुचिन्तनं मरणेपि नमुश्चन्ति सद्योगयोगिनो यथा तदेवसेतावता ग्रन्थेनाब्रह्मकारिणो दर्शिताः अथतथायकियतेतत्फलंचतदेवहारहयं युगमतदयितुमाइभेड रणेत्यादि एतद्दिभागद्य स्वयमूह्यः तवमैथुनसंज्ञाया संप्रग्टहा पासतायेतेतथा मोस्याज्ञानस्य कामस्यवाभतामोहमृताः शस्त्रैन्नन्ति णयणालावणस्वजोवणगुणोववेया णंदणवणविवरचारिणोश्रो अच्छरायो उत्तरकुरुमाणसच्छ रात्रो अच्छेरगयेच्छिणियानो तिणिपलियोवमाई परमाउंपालयित्ताताओविउवणमंतिमरण का सहितनंदनयननाविवरनेविषेपरिभ्रमतीडतिचालती देवांगनाउत्तरकुरुने विषे मनुष्यरूपेअसरासरिपी पाश्चर्यसरीखीदेखया योग्यत्रिणिमल्योपमनो उत्कटोग्राऊषोपालीने तेपुग्णपांग्या मरणधर्माने अटप्ताछताकामभोगथकी मैथनसंज्ञानागाढाग्टधमज्ञान - भाषा 認識誰器深紫米米米米米諜諜諜諜 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० 器端器帮 諾器器器諾諾諾諾論器器器器茶器装 एकमेकंति परस्परेण विसयविसित्ति सप्तम्यापद्यर्थत्वादिषयविषस्य उईरएत्ति उदीरकेष प्रवर्तकेषु अपर केचनपरदारेत्ति परदा रेपुप्रवृत्ताइति गम्यते इम्मतत्ति हन्यन्तेपरैविसणियत्ति विशेषेण श्रुताः विज्ञाताः सन्तोधननाशंखजनविप्रणाशंचपाउणति प्राप्त वन्ति राज्ञःसकाशादिति गम्यते परस्मदारायोजे अविरयत्ति परदारेभ्यो येविरताः तथा मैथुनसंज्ञासंप्रग्टद्दाश्चमोहभताः अश्वा धम्मं अतित्ताकामाणं मेहुणसन्नपगिद्दायमोहभरियासत्यहिहणंति एकमेक्वविसयविसउदीरएहिं __अवरपरदारोहिं हणंतिविमुणियाधननासं सयणविष्मणासंच पाउणंतिपरस्सदाराओ जेअविरया मेहुणसणसंपगिद्दाथ मोहभरिया अस्याहत्यौगवायमहिसा भिगायमारिंति एक्कमेक्रमणुयगणा भस्खा हथीयारकरीहणे एकएकमाहिविषयरूपीया विषयनाउदीरणहार अनेरापरस्त्रीनेविषेप्रवर्तताहणे साभलीजाणीने तथा धननोनाश खजननोनाशपाले परस्त्रीथकोजेयविरति मैथनसंज्ञानेविषे स्टभ्रमोहेभस्या घोडाहाथीहषभ सामगमारे एकएकप्रते विणासेननुष्यनासमूहवानरपंखीया मांहोमादिविरुद्धथा मित्रहोते तत्कालवेरीथाई शवसिद्धातनाअर्थतथाध समाचारमूल 能带器装器器器諜器器器器器装器器器業 __ भाषा २५ Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० २१० सूत्र REMIEREATE THERE HERE हसिनोगावच महिषाम्टगाय मारयन्त्य कमेति परस्परंतथा मनुजगणाः वानराचपक्षिणच विरुध्यन्ते विरुद्धाभवन्ति एतदेवाच मित्राणिचिम भवन्ति शात्रवः याहच सन्तापं फलयुक्तस्य नृष्णा प्रेमवतामपि बद्धमूलस्य मूलम उद्वैरतरो स्त्रियसभयान्सिङ्घान्तार्थान् धर्मान्समाचारान्गणांश्चैकसमाचारजनसमूहान् भिन्दतिव्यभिचरन्तिपरहारिण परकलत्रासक्ताः उक्तञ्च धर्मशीलकुलाचारं सौर्य स्त्र`क्षंचमानयाः तावदेवापेक्षेत यावन्नस्त्रीवशोभवेत् धर्मगुणरताच ब्रह्मचारिण क्षणेन मुहतेनैव वडलोट्टएत्ति अपवर्त्तन्ते च चरि त्रात् मैथुनसंज्ञासंप्रग्टद्धाद्दतिवर्त्तते माचचक्षथसद्भावना धर्मास्त्रीविलास शिलीमुखैः मुनिर्योद्दाच तोध सान्निपतेच्छीलकुञ्जरात्जस वानरायपक्वौया विरुज्भतिमित्ताणि खिष्यंभवंति सत्तूसमय धम्मगणेयभिंदति पारदारीधम्म गुणरयाय बंभयारौखणेण उलोट्टमचरित्ताओ जसमंतो सुव्वयायमावंति यसकित्तिरोगत्तावा भाषा गुणउत्तरगुणादिकतथागण एकसमाघारीनापालारजनना समूह तलाने भि• मिणेनहीपर दारानामेवनहारधम्म गुणने विपेरक्तब्रह्मचारीक्षणमात्र भृष्टयाई चारित्रयकी जसवंत रूडावत के जेहनापामे यशकीत्ति रोगेपीया व्याधिग्रस्ततेकुकर्मसेव TEACHERREDERATIVE AN ARREARS HEADER Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. २८१ मन्तोत्ति यशखिनः सुव्रताचप्राप्न वन्यकीर्ति आहचकीर्तेकारणं योपित्योषिहरस्य कारणंसंसारकारणं योषित्योषितं वर्जये * त्ततः केचिदयस: कीर्तिमितियाठः तत्रसर्वदिगनामि यश:एकदिग्नामिनीकीर्तिरितिविशेष: यशसासाहकीतिरिति समासस्तन्नि षेधस्खयश: कीर्तिस्तारोगा चरादिपीड़िताव्याधिताच कुष्ठाद्यभिभूता वर्द्धयन्तिरदिनयंति रोगान्व्याधिन् येपरदारेभ्योविरता इत्यर्थः पाहव वज येद्विदलंशूलीकुष्ठीमासंज्वरौटतं द्रवद्रव्यमतीसारी नेत्ररोगीचमैथुनं तथा वगणैःश्वयपुरायासात्मवरागश्च जाग रात् तौवरुक्त दिवाखापान्न व मृत्यु अमैथुनादिति हावपिलोकोजन्मनि दुराराधोभवत् तावेवोच्यते इहलोकोच परलोक केषामि त्याहपरस्यदारेभ्यः कलत्राद्य अविरता अनित्ताः पाहच आहचपरदारा नित्तानामिहाकौर्तिविडम्बनापरत्र दुर्गतिप्राप्तिदौर्भा ग्य घडतातथा तथैवकिञ्चेत्यर्थः केचितपरस्यदारान् गवेषयन्तः ग्टहीताश्चहताश्च बद्धरुद्धाच एवंजावगच्छन्तिति दूहयावत्करणात्त हिताएवडति रोयवाही दुवेयलोयदुराराहगाभवंति दहलाएचेव परलोएपरस्सदाराओ जेअवि HE तावधारे रोगव्याधिविह्वलेोकलगे दुराराधकहोइ एकइहलोकबीजोपरलोकपरस्त्रीयको जेअविरतिछे तिकजेकोइएकपुरुषपरस्त्री 諾諾諾諾諾器端装諾諾器端装諾諾蒂米諾諾 叫蓋樂器樂带装器端端諾諾諾器蒂諾諾器装器 सूत्र भाषा Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. तीयाध्ययनाधीतोगहियायबद्ध रुदाय इत्यादिनरयेगच्छतिनिरभिरामे इत्येतदन्त: सुबडग्रन्योताध्य तव्यः सूचित: सचसव्याख्यान: २८२ ततएवावधार्य' किंभूतास्त नरकंगच्छन्ति विपुलेन मोहेनाज्ञानेन मदनेनवाभिभूता विजितासंचासंज्ञानं येपातेतथा तथामैथनं ना मूलंयत्र वर्तते तन्म थुनमूलं क्रियाविशेषणमिदच पुनरर्थे श्रूयन्ते याकण्यं ते तत्रतत्र तेपुतेषु शास्त्रषु वृत्ताजाताः पूर्वपूर्वकालेरत्त पूर्याः संग्रामाबहुजनक्षयकरारामरामणादीना कामलालसाना किमर्थमित्याच: सीतायाःद्रौपद्याश्च कृतेनिमित्तं तत्रशीताजनका l म भिधानस्यच मिथिलानगरीराजदुहिता वैदेहीनाम्नास्तझार्यादेहनाभामण्ड लस्यसहजातस्य भगिनीविद्याधरोपनीतं देवताधिष्ठितं 5 रया तहेवकेइ परस्सदारंगवेसमाणागहियायहयाय बद्दरुद्धायएवंजावगच्छंति विपुलमोहाभि भुयसणामेहुणमूलंच सुब्बएतत्यतत्थ वत्तपुव्वासंगामा जणक्खयकरा सौताएदोवतोएयकएरुप्पि नेगवेपताछताग्रह्या ताद्यानागपाशादिवंधनेमाध्यावंदीखाने इणेप्रकारे वीजेयध्ययनेकह्याविस्तीर्ण अज्ञानेपराभव्या संज्ञाछेमैथुन र नीकारणछेदुर्गतिनो साभलीनतेतेशास्त्रनेविषे पूर्वकालिङवासंग्रामअनेक लोकनाक्षयनाकरणहार शीतानेकाजेरामचंद्रद्रपदीने में सूब 辦諾諾諾諾器端 भाषा Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E RENER टी IFiFiFiFiF धनु:स्वयंवरामण्डपेनानाखेचरनिरनिकरसमक्षं अयोध्याभिधाननगरी निवासिनो दशरथाभिधानस्य नरनायकस्यसुतेन रामदेवेन पद्मापरनाम्ना बलदेवेन लक्षणाभिधान वासुदेवज्येष्ठम्वाना खप्रभायेनोपांताधिष्ठाटदेवतमारोपितगुणं विधायप्राप्तसाधुवादेन महावलदेवेन परिणीताततोदशरथराजे प्रविजिपी रामेदेवायरानदानार्थमभ्यु त्यिते भरताभिधाने रामदेवस्यमावन्तरसम्ब धिनिभातरि प्रबजितुकामे भरतमात्रा पूर्वप्रतिपन्नवरयाचनोपायेन राज्येभरताय दापिते वन्ध स्नेहाच्चाप्रतिपद्यमाने राज्यं भरतेपिटवचनसत्यतार्थ भरतस्यराज्यप्रतिपत्त्यर्थ वचनवासमुपाश्रितेन सलक्ष्मणेन रामेण सहवनवासमधिष्ठिताततालक्ष्मणेन कौतुकेन तत्रदण्डकारण्य संचरता आकाशस्थं खङ्गरत्नमादायकौतुकेनैव वसनालीच्छ देकते किन्नेच तन्मध्यवर्तिनिर्विद्यासाधन परायणे रावणभागिनेये खरदूषणचन्द्रनखासते संयुकाभिधाने विद्याधरकुमारे दृहाच तंपश्चात्तापमुपगते लक्ष्मणेनागत्यभ्रात निवेदितेमिन् व्यतिकरे एतद्यतिकरदर्शनकुपिताया चन्द्रनखाया पुनरामलक्ष्मणयोदनात्मजातकामाया कृतकन्यारूपायांतत्मा र्थनपराया ताभ्यामनिष्टायाचपुत्रसरणादिव्यतिकरेचतया शोकरोपाभ्या खरदूषणस्य निवेदिते तेचवैरनिर्यातनोद्यतेनसहलक्ष्म ऐयोडमारब्धे ज्ञातभागिनेयमरणादिव्यतिकरण लवानगरीत: बाकायेनगच्छतारावणेन दृष्ट्वाहवाचतातेन कुसुमधायकवरप्रसर Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र टी० HJH १६४ 器器器器器器器器器需器 विधुरितान्तः करणेनागणित कुलमालिन्य न अपहस्तितविवेकरत्नेन विमुक्तधर्मसजनचनाकुलितानर्थपरम्परेणविमुक्तपरलोकचिं तितेन जातशीतापहारबुद्धिनाविद्यानुभावेनोपलब्धरामलक्ष्मणस्वरूपेण विज्ञाततत्सत्कसिंहानादसंकेतकरणेनलक्ष्मणसंग्रामस्थाने गत्वामुक्त सिंहनादे वलितेतदभिमुखेरामे एकाकिनी सती अपहृता झटितिनीताच लढाया विमुक्ताग्रहोद्याने प्रार्थिताचदशकन्ध रेणानुकूलप्रतिकूलवाग्भिवहशो नचतमिष्टयतीरामेणच सुग्रीवभामण्डलहनुमदादिविद्याधरबन्दसहायेन महारणविम विधाय नानाविधान्नरेखरानिहत्य दशवदनंच निपात्यनीता खग्टइमिति तथाद्रौपद्या कृतेसंग्रामोऽभवत् तथाहि काम्पिल्यपुरे द्रुपदोनाम राजाबभूव चुलनीचभार्या तयोसता द्रौपदीष्टार्जुनस्य कनिष्ठास्वयंवरमण्डपविधिना हस्तिनापुरनायकराजपाण्डराजा रादिभिः परिणीता अन्यदापाण्ड राजस्य कुन्तीभार्यया पाण्डवैःद्रोपद्याच परिहतस्य सभाया नारदमुणिर्गगनादवततार श्वसपरिवारेण पाण्डवैः द्रौपद्यातश्रमणोपासिकत्वेन मिथ्यादृष्टिर्म निरयमिति कृत्वानाभ्युत्थितस्ततो सौतंप्रति घमगमत् अन्यदा चासौ धातकीखण्डपर्बभरते अमरकवाभिधानराजधान्या पद्मनाभस्य नृपतेःसभायामवततारतेनच कृताभ्य स्थानादिप्रतिपत्तिक सन्टटकिमस्त्यन्यस्यापि कस्याचिदस्पदन्तः पुरनारीजनसमानो नारीजन: पुनरुवाच द्रौपद्यापदान ठसमानोनरम्यतयायमिति #FREEMPREWERWHENR NRNFERE FF Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. २८५ श्रुत्वाचैतद्यातानुरागो सौतस्या पूर्वसंगतिकदेवसामर्थ्य न तामपाहतवान् साचतंप्रार्थनापरं प्रतिपालय मा परमासान्यावदितिप्रति सो पाद्यषष्ठभक्तरात्मानं भावयन्तीतस्थौ ततोहस्तिनागपुरादायातया पाण्डवमात्रा द्वारकावत्यां कृष्णायतदपहारेनि वेदितेकष्ण नच नारदमुनेः सकाशात् पद्मनाभराजमन्दिर द्रष्टेच मया द्रौपदीति तहाायालयाया लवणंसमुद्राधिपतिं सुस्थितदेवमष्टमभक्तेना राध्यकृष्णसमुद्रमध्ये न तेनविस्तीर्ण मार्गपंक्तिभिः पाण्डवैः सरथैः नशामरकंकाराजधान्या बहिण्द्यानेजगामसारथि प्रपणेनचपद्म नाभमादर्पितवान् सोपिसवलोयोई निर्जगाम पाण्डवेषु तेनमहायुद्धन निर्मधितमानेप कृतेषु कृपणःखयं युद्धायतेन सहोपतस्यौ तत:केशवः पाचजन्यशंखनादेन तत्म न्यविभागं निर्मथितवान् विभागंच शार्गगण्डीच दण्डप्रत्यचाट कारेगा विभागावशेषरलेच पद्मनाभेप्राणमयान्नगरीप्रविष्टेकतनरतिंदरूपेणननार्दनेनपादरककरणात् संभग्नाप्राकारगोपुराट्टालकापर्यस्तभवनशिखरारान धानीसवाततस्तेन भयभीतेनागत्य प्रणम्य द्रौपदी तस्य समर्पिता सचतापाण्डवाना समर्पितवान् तैः सदेवच खक्षेत्रमाजगामेति तथारुक्मिण्याकृते संग्रामोधभत्तथाहि कुण्डिन्यानगर्या भीमनरपतेः पुत्रस्य रुक्मिणोन्पस्यभगिनीरुक्मिणीकन्यावभवदूतश्च द्वारकायां कृष्णवासुदेवस्य भार्या सत्यभामा तह हेच नारदः कदाचिद्वततार-तयातव्यग्रतया नसम्यगुपचरित: तत:कुपितोऽसौ ता 带器諧器端器端器齡器端示器端諾諾器 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० २६ सूत्र भाषा MANEN प्रति सापत्त्यमस्याः करोमीति विभाव्य कुण्डिनीनगरी सुपगतः रुक्मिण्याच प्रणतः सन् कृष्णमहादेवी भवेत्याशिषमवादीत् कृष्ण गुग्णाच्च यत्पुरतो व्यावर्णन्त' तंप्रतिता सानुरागामकरोत् तद्रूपंच चित्रपट विलेख्यकृष्णस्य तदुपदर्श्य ता प्रतितमपि साभिलाषम कार्षीत् ततः कृष्णो रुकिणं तायाचितवान् रुक्मोपि नदत्तवान् शिशुपालाभिधानं चमहाबलराजसूनुमानीय विवाहमारंभितवान् सत्या पिटखसाच कृष्णस्यरु काण्यपहरणार्थी लेखोदत्तः ततः रामकेशवौ तानगरीमागतौ रुक्मिणीच पितृष्वखा सह चेटिकापरिवृता देवतार्चनव्या जेनोद्यानमागताः कृष्णेनरथमारोपिता ततस्तौ द्वारकाभिमुखौ ताग्टहीत्वा प्रचलितौ पूत्कृतं चचेटि णौएपउमावतौए ताराएकंचणाए रत्तसुभद्दाए अहिलायाए सुवणगुलियाए किंनरोए सुरुववि ज्जुमतीए रोहिणीएय असेसुयएवमाद्वसुवन्हवेम हिलाकएसु सुव्वति श्रतिक्कंता संगामागामधम्मभू काजेपाडवर रुकाणीनेकानेकृष्णजी‍ पद्मावतौनेकाजे ४ तारानेकाजे५ श्रप्रसिद्ध रक्तसुभद्रा अहिल्याए पुणअप्रसिद्धजाणिवीस वर्णगुलिकानेकाजि १ एमप्रसिध १० स्वरूपादिविद्युन्मती पुणमसिद्धजाणोनथो ११ रोहिणीनेकाजि १२ अनेराइएवमादिकने Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टो 器器端洲保群器器器器带带带带带 TE काभिर्निर्गतौ सदपाँचतुरङ्ग सेनसमानौ रुक्मिणीव्यावर्त्तनाथं रुक्मिशिशुपालमहाराजौ विनित्य हलिना हलम्पलाभ्या दिव्या स्वाभ्या चूर्णितंतहलं विमुक्तौ कृष्णजीयिती शिशुपालरुक्मिणाविति तथापद्मावतीकृते संग्रामोभूत्तत्र अरिष्टनगरे राममातुलस्य हिरण्यनाभाभिधाननगराधिपस्य दुहिता पद्मावतीवभव ततस्याश्च खयम्बरमुपश्रुत्य रामकेशवावन्येच राजकुमारास्तत्राजग्मु : एड्भाइणिज्जोविहीएसोतस्वरामगुत्तिरवग नामो जेहोभाया यहिरणनाभस्म पिउणासहपव्वोसोतित्थेनमिजिणगय मोहो तस्मघरेययनामो रामासीमाय बंधुमई दुघियायो पढमंचिय दिन्नामो मासितेणरामस्मतत्ययसयंवर मीसवेहिंनरवरिंदाणं पुरवियतं गेण्हड्याहचकुसलाणं कणगंकण्होजायंचपत्यिवेझिम्भसहनायबाणउलं सव्वत्तोविवियोमुत्तमित्तेणसव्वनरनाहे रामो कन्नचउकं हरीविपउमावडूकण गहिउताई हिंसमेयासमागयानिययपुरवरिसवति तारायाः कृतेसंग्रामोभवत् तथापि किविधपुरे वालीसग्रीवाभिधाना वादित्यरथाभिधानस्य विद्याधरसुतौ वानरविद्यावन्तौ विद्याधरौ बभूवतुसूत्र अहिमाणेणय वालीदाऊणियरस्मतं नियरज्जसिडो कयपव्वज्जोसुग्गीयो कुणइपुणरज्जतस्यभार्या ताराभिधानाच ततःकश्चित्नेचराधिपः साहस गत्यभिधानस्तारापरिभोगलालस सुग्रीवरूपं विधायान्तपुरं प्रविवेश तयाच चिह्न प्रत्यभिज्ञाय निविदिती जंबुवदादिमन्त्रिमण्ड 器盜器器需器端器端端器端需謊器器 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म टी० २८८ 噐愨噐鍌祟鍌詐 लस्य तच्चसुग्रीवद्दयमुपलभ्य किमिदमाचर्यमिति विस्मयं जगाम ततच निवाडियायदोन्निवि पुरायो रोमतिवग्गजवयण झुज्म ति यमच्छरेणयवलितोएस च लियसुग्गीवोततश्चासौसत्यसुग्रीवो हनुमनभिधानस्य महाविद्याधरराजस्यनत्वानिवेदयतिस्म सत्वागत्यतयोः विशेषमजानन्न कृतोपकारखपुरमगमत् ततश्चलक्ष्मण विनाशितखरटूपणसम्बन्धिनि पाताललङ्कापुरे राज्यावस्य रामवेवमालकेप्य शरणंप्रपन्नस्ततस्तेन सहगत सलक्ष्मणो रामकिष्किन्धपुरे स्थितोवहिः कृतश्च सुग्रीवेण वाडशब्द स्तमुपश्रित्य समागतो सावलीकसुग्रीवो रथाधिरूढो रणरसिकःसन् तयोविशेषमजानन्तद्दलं रामश्च स्थितः उदासीनकदर्थितः सुग्रीवइतरेणराम स्यगत्वानिवेदितं सुग्रीवेण देवतवपश्यतोप्यहं कदर्थितः तेन रामेणोक्त' कतचिह्न पुनर्युद्यख ततोस पुन: युद्धमानो रामेण शरप्रहारेण पञ्चत्वमापादितसुग्रीव श्चतारया सहभोगान् बुभुजेइति काञ्चनासंविधानकममतीतमिति नलिखितं तथा रक्तसुभद्राया कृतेसंग्रामो भूत्तत्वसुभद्राकष्णवास देवस्य भगिनीसाच पाण्डुपुत्रेऽर्जुने रक्तति कृत्वा रक्तमुभद्रोक्ता साचरक्ता सत्यर्जुनसमीपगता कृष्णनच तद्विनिवर्त्तनाय बलंप्रेषित मर्जुनेनच तयोल्लसितरणरसेन तद्विजित्य सापरिणीता कालेनचतस्या जातोऽभिमम्युनामामहाबलपुत्रइति यहित्रिका: अप्रतीता तथासुवर्णंगुलिकाया कृतेसंग्रामाभूत्तथाहि सिन्धु सोवीरेषु जनपदेषु विदर्भकनगरे उहायनस्य राज्ञः प्रभावत्यादेव्यासक्तादेवदत्ता Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० २६८ Tha भिधानादास्यभवत् साच देवनिर्मिता गोशीर्षचन्दनमय श्रीमन्महावीर प्रतिमा राजमन्दिरान्तवन्ति चैत्यभवनस्थिता प्रतिचरति स्वातद्दन्द्दनापेंच श्रावकः कोपिदेशात् सञ्चरन्समायातः तत्रचागतोसौ रोगेणाऽपदुशरोरो जातस्तयाच सम्यक्प्रतिचरितः तुष्ट नच तेन सर्वकामिकमाराधितदेवताविती गुटिकाशतमदायि तयाचा कुजाविरूपा सुरूपा भूयासमिति मनसिविभाव्य कागुटिका भचितातत् प्रभावात् सासुवर्णवर्णाज्जातेति सुवर्णगुलिकेतिनाम्ना प्रसिद्धिमुपगता ततोसी चिंतितवतीजातामे रूपसंपदेतयाच किं विहीनायास्तत्र तावदयं राजापिटतुल्यो नकामयितव्यः शेषस्तु पुरुषमात्रमतः किं तैस्तुतः उज्जयन्यापतिः चण्डप्रद्योतराजं मनस्याधायगुडिका भचिता ततोसौदेवतानुभावान्ता विज्ञाय तदानयनाय हस्तिरत्नमारुह्य तत्रायात चाकारिताच तेनसातयोक्तमा गच्छामि यदिप्रतिमा नयसि तेनोक्त' तर्हिखोनेष्यामिततोसौ स्वनगरी गत्वा तद्रूपामतिमा सत्वारचित्वातामादाय तथैवरात्त्रावायातः स्वकीयप्रतिमा देवतानिर्मितप्रतिमास्याने विमुच्यता सुवर्गगुलिकाच ग्टहीत्वागतः प्रभातेचचण्डप्रद्योतगन्धहस्ति विमुक्तमूत्रपुरीष गन्ध ेन विमदान् स्वहस्तिनो विज्ञायज्ञातचण्डप्रद्योतागमोवगत प्रतिमासुवर्णगुलिकानयनोसावुदायनराजः परंकोपमुपगतोदशभि र्महावलैः राजभिसहोज्जयनीं प्रति प्रस्थितः अन्तरापिपासावाधित सैन्य स्त्रिपुष्करकरणे नदेवतयानिस्तारितसैन्योऽक्षेपेणोज्जवन्या 業業業惴惴惴惴湍 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० N बहिःप्राप्तः रथारूढच धनुर्वेदकुशलतया सन्बद्दहस्तिरत्नारूढ चण्डप्रज्जोतं प्रजहिर्पु मण्डल्यानमन्तचलनतलशरव्यथितहस्तिनो भुविनिपातेन वशीकृतवान् दासीपतिरिति ललाटपट्टे मयूरपिच्छेनाशितवानिति किन्नरीखरूपविद्यन्मतीचाप्रतीत: तथारोहिणी कृतेसंग्रामो भत्तथाहि अरिष्टपुरे नगरे रुधिरोनामराजा मित्रानामदेवी तत्पुत्रोहिरण्यनाभ: दुहिताच रोहिणीतस्याविवाहार्थं रुधिरेण स्वयंवरो घोषितो मिलिताय जरासिन्ध प्रभृतयः समुद्रविजयश्च नराधिपतयः उपविष्टाश्च यथायथारोहिणीचतेषु धात्त्या क्रमेणोपदर्शितेषु राजसु रागमकुर्वतीयवादकाना मध्ये वस्थितेन समुद्रविजयादीनामनुजेन देशान्तरसञ्चारिणा तसायातेनवसु देवेन राजसूनुना पाणविकाकारं विनता मुग्धस्टगनयनयुगले शीघ्रमिहागच्छमेव विरयखकुलविक्रमगुणशालिनित्वदर्थमिहमाग तोयदिह इत्यक्षरानुकारिध्वनी प्रवादिते पणवेसमुत्फुल्ललोचना सनातानुरागा सरभसमुपश्रुत्य स्वहस्त न वसुदेवस्य गलेमाला मबलखितवतीततस्ते राज्ञानाथल्यवितुद्यमानमानसा वसुदेवेन साई संग्रामायोपतस्थः तेनच रणारङ्गरसिकेन सर्वान् विनि जित्यरोहिणीपरिणीता जातयतस्या रामाभिधानावलदेवः सूनुरिति अन्येषुच एवमादिकेषु एवंप्रकारेषु बहवः संग्रामा:इति सम्बन्ध; महिलाकृतेषु स्त्रीपयोजनेषु अयन्त अतिकान्ताः अतीता संयमोग्रामधर्ममूला; विषयहेतवः तेचाब्रह्मसेविन इहलोके ARMERNAMAKAMAKHANE 然詐茶茶茶準 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ तावनष्टापरदाराभिगमेनाकीर्तिमाप्त तथापरलोकेपि नष्टा किंभूतां इत्याह मायामोहतिमिरमन्धकारोत्ति महामोहएवतमित्रा न्धकारमत्यन्ततमो यत्रसतथा घोरेदारुणकेष जीवस्थानेप नष्टाइत्याचतसस्थावरसूक्ष्मवादरेषु समयप्रसिद्ध पु पर्याप्तापर्याप्तकसाधा रणशरीरप्रत्येकथरीरेषच ममयप्रसिद्धष्व व तथा अण्डना पचिमत्स्यादयः पोतमिववस्त्रमिव जरायुवज्जितात्वभौतादिवचावोहि स्थादिवजाता: पोतनाहस्त्यादयस्तच जरायुर्गर्भवेष्टनं तत्रजाता: जरायुजास्ते च मनुष्यादयः रमेतीमनारनालादौ जातारसजाते TE चसंखेदेन निवृत्ताः संखदिमायूकामत्कुणादयः तेचसम्बच्छेन निवृत्ता संमूर्छिमा: दर्दुरादयद्य तेचउद्भिद्यभुवं जाता: उद्भिजा: * लाइहलोएतावनटापरलोएयनट्टा महयामोहतिमिसंधकारे घोरेतसथावरसुद्धमवायरसुपज्जत्तमप ज्जत्तकसाहारणसरीरपत्तेयसरौरेसुयअंडजपोयजजराउनरसनसंसेइमसमूच्छिमउरिभज्जउवा विषे घणास्त्रीनेकाजे साभली५अतिकमसंग्रामविषयडूजजाणिवो इहलोकविषयथीएवडासंतापव्याधि परलोकनेविषेनष्टमोटामोद रूमीयो अत्यंतअंधकारतेहनेविषे रौद्रवसथावरपणो सूक्ष्मवादरपर्याप्ताअपर्याप्ता अनंतकायसूरणादिशरीर प्रत्येकचंयनीवादिश सूव भाषा Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टी० खजनकादयः तेचउपपाते भवा औपपातिकादेवनारकास्तेचेतिइन्दोतस्तेषुचएतानेव संग्रहेणाच नरकतिर्यन्दे वमनुष्य षु जरामरण रोगथोकवडलेपरलोके चेतिप्रकृतं कियन्त कालं यावत्ते तत्रनष्टाभवन्तीत्युच्यते पल्योपमसागरोपमानि वहनीति गम्यतेतथापना दिकमनवदन अनन्तं एतदेवाह दीइमद्धति दीर्घाई दीर्घकालं दीघंचवादीर्घमार्ग चातुरन्त चतुर्गतिकं संसारकान्तारं अनुपरि * इएसुयनरगतिरियदेवमाणुसेसुजरामरणरोगसोगबहुलेपलिश्रोवमसागरोवमाइअणादीयंत्रणव दग्गं दौहमई चाउरंतसंसारकंतारं अणुपरियदृति जीवामोहवससंनिविठ्ठा एसोसो अवंभस्मफ लविवागो इहलोइओ परलोइअोय अप्पसुहोब हटुक्खो मदम्भन्यो बहुरयप्पगाढो दारुणोकक * रीर पंखीयासादि हस्तीयादिक मनुष्यादिकमाकोडाप्रमुख जूमाकुणादिकमत्यडेडकाप्रमुख खंजतीडादिकनारकी देवतादिकने * विपे नारकोतिर्यंच देवतामनुष्यनेविपे जरामरणरोगयोकघणाछे घणापल्योपमसागरोपमयादिनथी जेहनेअंतनथी घणाकाललगे भापा चतुर्गतिसंसाररूपमटवी माहिपरिभ्रमणकरे जीवमोहनेवशिपयाछताएपक्तिब्रह्मनोफलविपाकइहलोकिपरलोकि अल्पमुख 而諾器器器需器諾諾諾諾器器带茶器器諾諾 % 3D Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器 鼎諾器端端端端端带路器點 वर्त्तते जीवा महामोधवशेन सन्निविष्टा अब्रह्मणि ये ते तया एसोसोइत्यादिपूर्ववदिति चतुर्थमध्ययनं विवरणतः समाप्तमिति । * यथपञ्चमंव्याख्यायते अस्यचैवं पूर्वेण सहाभिसम्बन्धः अनन्तराध्ययनेब्रह्मस्वरूपमुक्तं तच्चापरिग्रहे सत्येवभवतीति परिग्रहखरूपं तत्रोच्यतेइति एवं सम्बन्धस्यास्येदं परिग्रहखरूपप्रतिपादने प्रस्तावनापरमादिसूत्रं जंवूइत्यादि जंबूरितिशिष्यामन्वणं एतोत्ति सोअसायो वाससहस्से हिं मुच्चंतौनयअवेयइत्ता अत्थिङमोक्खोत्ति एवमाहंसनायकुलनंदणोम हप्मा जिणोवरवीरनामधेज्जो कहेसोयअवंभस्म फलविवागोएयंतंअभंपि चउत्य पिसदेवमणुया सरस्मलोगस्य पत्थणिज्जं एवंचिरपरिचियमणुगयं दूरतंच उत्य अहम्मदारसम्मत्तंत्तिवेमि ४ जंवू * घणादुःखमोटोभयछे घणोमलप्रगाढरौद्रकठोर दुःखनोकारणवर्षनायनेकसइसलगे मकाई नही परंथवेदीविणभोगव्येमोक्षनथी डंनिये इमभाषे ज्ञातकुलनेनंदने महात्माश्रीवीतरागप्रधान वीरनामेछे तेणेभाष्योयब्रह्मनाफलविपाक एतेब्रह्मपुणचउथोसदेव मनुष्य असुरलोकने प्रार्थनौकघणाकालनोपरिचितअणुगतजेभविर केडिलागोहीडे दुखेतपामीर्चव्यायधर्मद्वारनायर्थ 端端諾器梁端端端器器端諾諾諾懿 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. इतचतुर्थाचवहारादनन्तरं परिग्रहणं परिग्यात तिपरिग्रह: पचपरिग्रहशन्दोपादानेपि यक्ष्यमाणाविशेषणान्यथानुपपत्त्यापरि ग्रइतरुरिति द्रष्टव्यं पंचमस्तु पंचम, पुनराश्रयो भवतीति गम्यते पक्षमा पास्यस्तत्व कमात्रयणात् नियमाविद्ययेननान्यः पक्षम त्वमाश्रयामा लभतेमध्ये कथभतो सावित्या नानामणीत्यादि तव नानामण्यादिविधभारतव सुधांच भुत्कापि यायपरिमितानन्त टपणायनुगताचमहेच्छाशयमुलं यस्यपरिग्रइतरोसतयेति सम्बन्धः तत्रनानाविधा येमणयः चन्द्रकान्ताद्या कनकंच सुवर्ण रत्नानि चकतादीनि महापरिमला: महामुगन्धद्रव्यामोदाये सपुत्रदाराः सुतमुक्तकलवाणि तेचपरिजना परिवारः दासीदासाय एत्तोपरिग्गहो पंचमोनियमा णाणामणिकणगरयण महरिहपरिमल सपुत्तदारपरिजणदासी दासभयगप्पेस हयगयगोमहिसउट्टखर अयगवेलगसौहा सगडरहजाणजुग्गदंसण सयणासण अशोजपू चउचामायवधीपनंतरपरिग्रह पाचमोनिथयथी नानाप्रकारमणिरुवर्णरत्नमहाघसुगंधचंदनादि सपुत्रसहितपरि वारदासीदासकर्मकरसत्यकप्रयोगऊपनेमोकले अवधाथीगाईभैसउंट रासभालीगाडर सियिकागाडलारथगाडलाविशेषगोल 新北部點點點點點點點點耶 THADAINRITTrialism aaPatraKAREER सूत्र भाषा Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० चेटीचेटाः भृतकाञ्चराः प्रेष्याच प्रयोजनेषु प्रेषणीयाः इयगजगोमहिपउष्ट्रखर अजगवेलका प्रतीताः शिविकाश्च कूटाच्छादितजं ३०५ पानविशेषाः शकटानिच गन्त्य: रथाद्यप्रतीताः यानानिचगन्त्रीविशेपाः युग्यानिच वाहनानि गोल देशप्रसिद्धजं पानविशेषा वा स्यन्दनाश्च रथविशेधा शयनासनानिच प्रतीतानि वाचनानि यानपात्राणि कुवियन्ति कुप्यानिचग्टहोपस्कराखडातुल्यादयः धनानि चगणिमादीनि धान्यमानभोजनाच्छादनगन्धमाल्यभाजनभवनानिच प्रतीतानीति द्वन्द्वततस्तेपाविधेः कार्यसाध्यमिति तत्पुरुषोतस्तं वाहणकुवियधणधणपाणभोयण श्रच्छायणगंधमहूभायण भवणविहिचेवबहुविहोयं भरहं नग नगरनिगम जणवय पुरवरदो मुहखेडकव्व डमडंब संवाहपट्टण सह मंडियं थिमियमेयणीयंए देसप्रसिध्द्धरथविसेप पल्यंकबाजोटवाहण घरवाखरो द्रव्यमाल्यादि द्राचादीपाणोभोजन पहिरवानावस्त्र कर्पूरादिपुप्फनीमाला भाजनसुवर्णमयघरविविधप्रकारे अनेकप्रकारे भरतक्षेत्रपर्वतन गरवाणीयानाठाम जनपददेशनगर विशेषराजध्यानी जलथलपंथस हितधूलिनोप्राकारकुत्सितनगर वसतीवेगलीडर' वासविशेपरत्ननी उत्पत्तिस्थान तेहनासहखमंडित भरत क्षेत्र निर्भयपृथ्वी बोलो सूत्र 黹枨器祟祟噐噐業器鍌鍌鍌銎愨噐器噐業叢 भाषा Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ၃ စင် छल भाषा MIK चैव बहुविधिकमनेकमकारं तथा भरतं देवविशेषो नगाः पर्वताः नगराणि करपर्द्धितानि निगमावणिजा स्थानानि जनपदाः देशाः पुरवराणि नगरैकदेशभूतानि द्रोणमुपानि जल सतपथोपेतानि मेटानिधूलीमका रोपेतानि कर्पटानिफुनगराणि मण्डवान दूरस्थयसिमान्तराणि संवादाः स्थापन्यः पत्तनानि जलस्यलपथयोरन्यतरयुक्तानि नेपायानि सहखाणि तै उितं तत्तत्तथास्ति मितमेदिनीवां निर्भयमेदिनिनियासिननं एकएवं एकरानकमित्यर्थः समागरं समुद्रान्तमित्यर्थः भुजापरिभुव्यतयावसुधा टी भरतैकदेशभूतांच भुक्का एवोगोपीत्यर्थः अपरिमितय मां तत्राहम गुगयम गतिसार निरयगृलोत्ति अपरिमितानन्ता चत्यन्ता नन्ताटष्णाप्राप्तार्थसंरक्षणरूपा याचानुगता सततीमछतीवेश समाप्तार्थाभिलापरूपाते एवरूपाणि यचव्याणि निरया निर्गतशुभ फलानिमूलानि जटायस परिग्रहत अथवा अपरिमिता धनन्तटष्णाया या अनुगता महेच्छासारानिरयाच नरक हेतु विटि गच्छत्तं ससागरंभु जिउणवसुहं अपरिमियमणंततरह मणुवायंमहिच्छसार निरयमूलो लोभ छतनहीसमुद्रसहित यी भोगवीन पृथिवीममाणनपीपंतरचितटष्णा निरंतर मोटी इच्छासारनरकरूपमूलजाडा लोभसंग्राम Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टी . ३०७ वेगावासैव मृलंयस्य सतथा इहच मकारी प्रातिशैली प्रभवाचैवंविधसमासचे ति लोभप्रतीत: कलिसंग्रामः कषायक्रोधमानमाया एतएव महान्कन्धो यस्यसतथा इहच कपायग्रहणेपि वल्लोभग्रहणं तत्तस्यप्रधानत्वापेक्षं तथाचिन्ताच चिन्तनानि यायासाद्य मनःप्रमतौना खेदातएव पाठान्तरेण चिन्ताशतान्य व यिनिचितानिरन्तरा विपुलाविस्तीर्णा शालाशाखायस्य सतथा तथागारवत्ति गौरवाणि चयादिद्यादरकरणानि तान्य व पविरल्लियत्ति विस्तारवत् अत्रविटपं शाखामध्यभागाग्रं विस्तारंग्रीवायस्यसतथा पाठा न्तरे गौरवप्रविरल्लिताग्रशिखरः तथानियडियतया पत्तपल्लवधरो निकृतायाभ्यपचारकारणेन वचनानिमाया कर्माच्छादनार्थानिवा कलिकसायमहाखंधो चिंतासयनिविय विपुलसालागारव पविरेल्लियग्गविडवो नियडितयापत्तप पल्लवधरा पुराफफलंजलकामभोगा अायासविसूरणा कलहकापियन सिहरोनरवईसंपूजित्रो क्रोधादिमोटोथडो चिंतानाशतनिरंतरविस्तीर्णशाखा द्धियादिगारवविस्तारवंतएहवो घनप्रतिशाखमध्यभागजेहनोमायानोढा कवोत्वशालि पांननीकलतापत्रतेनोधरणहारो फूलफलजेहनो कामभोगशरीरनोखेद चितनोखेदवचननीनंछना कंपमानय सूत्र 論諾器蹤器器需柴燃器器 論带說諾諾論端端带带带諾諾諾諾带蹤器 भाषा - Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी० ३.८ सूच भाषा मायान्तराणि तावत्वक् पत्रमायासान् धारयति वसतथा पावते इकोमलं पलतयापुष्पफलंयसकामभोगक्तिप्रतीतमेवतथायाया विरारेण कलइएकँपियग्गसिएरो यायासः शरीररोद: विस्तरणाचित्त सेदः कलहोवचन भण्डनं एतएव प्रकम्पितंप्रकम्पमानमग्रथिपरं निराग्रं यस्य सतथा नरयति संपूजितो बडननस्य हृदयदयितदूति प्रतीतं यस्यप्रत्यक्षस्य मोहवरस्य भाव मोक्षस्य मुक्तिरेव निर्लोभर्तेन मार्गउपायो मोक्षस्य मुक्तिरेव निलभतेव मार्गउपायो मोवरमुक्तिमार्गास्य परिर्गलोपमो विघातकइतियावत् चरम बहुजणस्सहिययदश्रो इमस्समोक्यवरमोति मग्गस्सफलिभूय चरिमंच हम्मदाय तस्मयना माणिइमाणि गोवाणिहंतितीसं तंजहा परिग्गहो १ संचयो २ चयो ३ उवचयो ४ निहाणं ५ ग्रमिपरमेघनो नरपतिराजा संपूजित घणालोकनाट्यानेपलभले आप्रत्यक्षलक्षणमोचनो प्रधाननिलभिता मार्गनोडपायच लासरियो खेलोमाचमोचधर्मद्वार तेहपरिग्रहनानाम यागलिकहीस्ये गुगेफरीनि:प्मन्नहोइ लीमनितिमक एकठोकरेन चिणिपोई टालेकरीभीतीनीपरेश मोटेरोटिगलोकरियो ४ निधानभूमिमाहिमातियो५ सम्यकप्रकारेधरियो पिंडक परिग्र GENRE BEEN ARE THE TERE Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ३०१ मधर्महारतिव्यक्त अनेनच यादृशाडूति हारमुक्तमय यन्नामेत्युच्यते तस्यचनामानि गौणानि भवन्ति त्रिशत्तद्यथा परिग्टह्यतइति परिग्रहः शरीरोपेध्यादिः परिग्रहणंवा परिग्रहः स्वीकारः१ संचीयतइतिसञ्चयः२ एवं चयः३ उपचयो। निधानं५ संघियते धार्यते सम्भरणं वाधारणसंभार:६ सङ्कीर्यते सम्पिद्यते संकरणवा सम्पिण्डनं संकरः७ एवमादरः८ पिण्डःपिण्डनीयं निण्डनंवा द्रव्यसा रोद्रव्यलक्षणसारः१० तथामहेच्छा अपरिमितबाछा:११ प्रतिबन्धोभिष्वगः१२ लोभात्मालोभस्वभावः१३महन्तीइच्छा कचिन्महिद्दी तिपाठस्तत्र अगतो याचनेचेतिवचनादर्दिया चामहतीज्ञानोपष्टम्भादिकारणविकलत्वादपरिमाणा अमिहार्दिः१४ उपकरणं ___ संभारो६ संकरो ७ एवंायारो८ पिंडोर दव्वसागे १० तहामहिच्छा ११ पडिबंधो १२ लोह प्या१३ महद्दी१४ उवकरणं१५ संरक्षणाय१६ भारो१७ संपायुपायको१८ कलिकरंडो१६ पवित्थ रिवो जेलहइतेलेवो घणानोसमुदायट द्रव्यसारकरीजाणे१० तथामोटीवाश ११ स्रइनोकारण १२ लोभात्मालाभस्वभावे१३ मोटीप्रार्थना १४ उपधिघरवाखरी १५ थरीरादिकनोराखियो१६ भारनोकारन्य १७ अर्थनामेलकतेइनो उत्पादकउपजावणहा 器諾諾諾器需器梁端装器諾諾諾諾器蹤器 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ टो सुत्र 示器 उपधि:१५ संरक्षणायाभिष्वङ्गवशाच्छरीरादिरक्षण१६ भारो गुरुताकारणं१७ सन्तापानामनर्थमीलकानासुत्पादकसम्पातोत्पातक: १८ कलीना कलहाना करण्डवभाजनविशेषड्व कलिकरण्ड १मविस्तरोधनधान्यादिप्रविस्तार२० अनर्थोनर्थहेतुत्वावर संसावः परिचयः सचाभिश्वगहेतत्वात् परिग्रह:२२ अगुप्तिरिच्छाया अगोपनं २३ चायासः खेदः तहेतृत्त्वात्परिग्रहोप्यायासउक्तः पाचच वहवंधणमारणगाहा२४ अवियोगो धनादेरत्यजनं२५ यमुक्तिःसलोभतार विनाधनाद्याकाक्षा२० अनर्थकः परमार्थास्यानिरर्थ रो२० अणत्यो२१ संथवो२२ अगुत्ती२३ आयासो२४ अवियोगो२५ अमुत्तौर६ तएहा२७ अणत्य को२८ आसत्यौस असंतोसेत्तिविय३० तस्सएयाणि एवमादीनामधेज्जाणि तितीसं तंचपुण र२८ कलहानोभाजन१८ धनधान्यादिकनोविसार२० अनर्थनोकारण २१ संस्तवपरिचयधनखजनादि २२ इच्छानोअगोपथियो । २३ शरीरनोखेदकारणपरिग्रह २४ अधर्मादिकलोकतेइनेनछाडे २५ सलोभतार६ टष्णाधनादिकनीयाकाचा२० परमार्थथकीय र्थकाईनसीझे २८ धनादिकनेविषयासंग २८ पसंतष्टत्तिा शब्दसमुच्चयार्थवः ३. तेपरिग्रहना एपर्वातकह्या एयादिदेड्ने नाम Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० 器器默默器端點談器器默器器 का२८ अशक्तिधनादावसङ्गः२८ असन्तोष:३० इत्यपिच तस्य परिग्रहस्य एतानिप्रत्यक्षाणि एवमादीनिउक्त कारवन्ति नामधेयानि भवन्तितिपदिति प्रथये परिग्रहं कुर्वन्तितानाद तनपुनपरिग्रई ममायति ममेत्य वं भूविथात कुवन्ति ममायतिखीकुर्वन्ति शब्दादेराकृतिगणत्वाच्छायलोभग्रस्ताभननवरविमानवासिन इतिवक्तव्य परिग्रहरुचयसन् परिग्रहो रोचते येपातेइत्यर्थः परिग्रहे विविधकरणबुद्धयः असन्तपरिग्रहं विविधिंचिकीर्षतइत्यर्थः देवनिकायाश्च वक्ष्यमाणाममायंतइति प्ररुतं असरायमरकुमारा भुज गानागकुमारा गरुडा गरुडध्वजत्वात् सुपर्णकुमाराविज्जुत्ति विद्युत्कुमारा: नलणत्ति अग्निकुमारा उदहित्ति उदहिकुमारा: परिग्गहंममायति लोभवत्था भवणघरविमाणवासिणोपरिग्गहस्योपरिग्गहेविविहकरणबुद्धी देव निकायायअसुरभूयग गरलविन्जुलण दीवउदहिदिसिपवणथणिय अणपन्नियपणपन्नियइसिवा भाषा ध्येयहोत्रीसतेजवलीपरिग्रह मूर्यानि लोभग्रस्तभवनपतिप्रधानवैमानिकवासीने वासीनेपणिपरिग्रहनीरुचिपरिग्रहविविधन कारे करवानीबद्दौछे देवतानासमूइयउरकुमार नागकुमार गुरुडध्वजाई३ विडात्क मार ४ अग्निकुमार ५ द्वीपकुमार ६ Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० २१२ सुव जापा यणियन्ति सनितकुमाराः एतेभवनपतिभेदाः यणपत्रिका पणपत्रिकार ऋषिवादिका ४ भतवादिका मन्दिताः ५ महाकन्दिताःई कुष्माण्डाः पतकादेवाः एतेव्यंतर निकायो परिवर्त्तिनो व्यन्तरप्रकाराः अष्टौनिकायाएतेषा धासुरादीना इन्दः तथापिशाचादयो टौव्यन्तरभेदा तथा तिर्यग्वासिनहूति व्यन्तराणा याविशेषणं तथापञ्चविधा ज्योतिष्काच देवाचन्द्रादयप्रसिद्धाएव तथारहस्पतिचन्द्र सूरशुकशनैश्चराः राजधूमकेतुयुधाश्च चङ्गारकाच एतेग्रह विशेषाः प्रतीताएव एवं तप्ततपनीयकनकवर्णाः निर्मातेन रक्तवर्णेनच भूयवाइयकंदिय महाकंदियकुण्ड पतंगदेवापिसायभूयजक्व रक्वसकिंनर किंपुरि समहोरग गंधव्वायतिरियवासी पंचविहानोइ सियायदेवाव हस्मती चंदसूरसुक्कसणिच्छरा राहधूमकेउबु उदधिकुमार ७ दिशिकुमार ८ वायुकुमार खनितकुमार१ पन्त्री १ पणपत्रिकर ऋषिवादी ३ भूतवादी ४ मंदित ५ महा मंदितë कूमाड० मतंगदेव एपिगव्य' तरनाभेद पिशाच १ भूतर यक्ष‍ राक्षसः किन्नर५ किंपुरुष महोरग गंधर्व विशलोक नावासी ५ मकारनाज्योतियो देवतादृहस्पती चंद्रसूयंशुकशनैयर राजधूमकेतुयुद्धमंगल ग्रहना भेदजांणिवा तपाव्यासवर्णनेय O THERE Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० 諾諾諾給點歌器装带論誰端器端端端茶器器 हेम्नातुल्यवर्णा इत्यर्थः जेयगहत्तियेचान्य उक्त्यव्यतिरिक्ता ग्रहाव्यालकादयोज्योतिषे ज्योतिश्चके चारंचरणं चरन्त्याचरन्ति केतवश्व ज्योतिष्कवियेषा किंभतागतिरतयः तथाचष्टाविंशविधाच नक्षत्रदेवतगणा अभियदादय: तथानानासंस्थानसंस्थिताश्च तारकास्थिता लेश्याः अवस्थितदीप्तयोमनुष्यक्षेत्राहिय्यवस्थितत्वात्तासातथाचारिणौ येतिचारिण्यश्चमनुष्यक्षेत्रान्तःसञ्चरिभवः कथंभूताचारिण्यः अवित्रामा: अवित्रान्ता मण्डलेन चकवालेन गतीर्यासाता थवित्राममण्ड लगतयः उपरिचरा:तियग्लोकस्योपरिभागवतन्यः तथा उहलोकवासिनो द्विविधा वैमानिकाचदेवाः कल्पोपपन्न कल्पातीतभेदात् तत्रकल्पोपपन्ना द्वादशधातानाह सोहम्मीत्यादि कंद्य दायअंगारकायतत्ततवणिज्ज कणगवणाजेयगहा जोइसिथमिचारंचरंति केउयगतिरतीयाअट्ठा वीसतिविहायनक्खत्तदेवगणा णाणासं ठाणसंठियाोय तारगारोठियलेस्सा चारिणोयअविसा गिडू ग्रहकह्या जेज्योतिश्चकनेविषे चारेचालेछे केतज्योतिपीगतिनमणरूमनेविषे राताछे अट्ठावीसप्रकारे नक्षत्रदेवतानासमूह नानाप्रकारनासंस्थानेसंस्थित ताराळेजेहनायवस्थितजेहनीदीप्ति मनुष्यक्षेत्रथकीवाहिरवतमान चालतामनुष्यचेतनीअपेक्षाई 諾諾諾器端端撒謊器業樂器需 भाषा Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० खत्र हिविधाच कल्पातीताएतदेवाच गैविज्म त्यादिकं प्रकृतं निगमयन्नाद एवंच तेइत्यादिकं यत्तत्ममायं तदाहभवनेत्यादि सर्दूद गत्ति एतदन्त कंधच नवरंभवनानि भयनपरिग्रहाणि ग्रहाण्य य वाहनानि गजादीनियानानि शकटविशेषाः विमनानिज्योतिप्क ममंडलगतौउवरिचरा उट्टलोगवासी दुविहावमाणियायदेवा सोहम्मीरसाणसणंकुमार माहिंद बंभलोगलंतकमहासुक्कसहस्सार श्राणयपाणवारणच या कप्मवरविमाणवासिणो सुरगणागेवे ज्जाअणुत्तरायविहा कप्पातीयाविमाणवासीमहिटीया उत्तमासुरवरा एवंचेतेचबिहासप क्षणमात्रनेइनेविश्रामनथी माडलानेमाकारनेहनीगति तिर्यग्लोकनेऊपरलेभागेचालता अईलोकनावासी बेहंप्रकारवैमानिक कल्पोपन्त्रकल्पातीत: देयता सौधर्म ईथानर सनत्कुमार३ माद्र४ ब्रह्मलोक५ लातकई महाशुक्र ७ सहस्रार मानत प्राणत १. धारण११ अच्य त१२ कल्पप्रधानविमानवासी देवतानासमूह नवग्रेयेयक अनुत्तर विमानवासीवभेदे कल्पातीतजाणिवावैमा निकवासी महाऋद्धिउत्तमदेवतामाक्षिप्रधान एणीपरेते चिप्रकारे परिपदासहितदेवता ममताकरे घरगजादिशकटादिविमान 群誕器能聽說最讓飛雞雞雞讓雜誌 Isairaimairath tirirairs भापा Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 蒸端器器器 ३१५ वैमानिकदेवसम्बन्धिप्रदाणि यानि विमानानि यापुष्पकपालकादीनि नानामणीना सम्बन्धीपञ्चवर्णोदिव्यचयः सनानामणिपश्च वर्णदिव्यस्तम्भभाजनविधि भानननातं तथा नानाविधानि कामेन खच्छया रूपाणि येपातेत्या विकुर्वतावस्त्रादिभिः कृतविभूषा येऽमरसोगणाना संघातः तथा कर्मधारयोतस्तान्नानाविधकामरूपविकुर्वितासरोगणसंघातान् चेड्याणिति चैत्यक्षान् पारा रिसाविदेवा ममायंतिभवणवाहणजाणविमाणसयणा सणाणिय णाणाविहवत्थ भूसणाणियपव रपहरणाणिय णाणामणिपंचवरणदिव्वंच भायणविहं नाणाविहकामरुववेजविया अच्छरगणा संघाएदीवसमुद्दे दिसायो चेयियाणियवणसंडे पव्वतेगामनगराणिय आरामुज्जाणकाणणाणि पल्यं कादि याथनसिंहासणादिक नानाविधनावस्वभषणप्रधान हथियारनानाप्रकारमणि पंचवर्णप्रधानभाननविधि नानाविध कामखदूच्छाई रूपविकुर्वे देवंगनातेहमासमूह घणारंदवीप समुद्रदिशिपूर्वादि चैत्यक्षमोटावन हिमवंतादिग्रामनगरचाराम उद्यानकानन कूपशरतलाववापी लावीसारणीप्रासाद राजानेवेसिवानीसभाप्रपातापसनाउडवला एयादिदेइनेषणाकीर्तनाप 张紫器端端業器器器諜諜器端端器器需諾 भाषा Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ܘ भ० टी० ३१६ सूत्र भाषा DEEHREN मादीना विशेष: प्राग्वदवगन्तव्य: कित्तणाइति कीर्च ते संयन्दते यैः कारयिता तानिकीर्त्तनानि देवकुलादीन्येवच तानिच ममा यंतइति प्रकृतं ततश्चपरिग्टह्य परिग्रहं किंभूतमित्याह विपुलद्रव्यसारं प्रभूतवस्तुप्रधान देवाविसद् दगत्ति सेन्द्रका अपिदेवा१ इन्द्र देवाच कलमय वातार्थमाप्तिसमर्थादीर्घायुपद्यभवन्ति नचतेतथाविधा अपि सन्ततुष्ट्यादिकालभन्त कुतः पुनरितरेप्रतिपादना देवाविस दगाइत्युक्तमिति नतित्तिंनतुष्टिंडवलभंतित्ति तृप्तिमिच्छाविनिदृत्तितुष्टिं तोपमानन्द नलभन्ते श्रपरापर विशेषप्राप्या काक्षाबाधितत्वात् किंभूतास्ते इत्याह अत्यन्तविपुललोभाभिभूतासंज्ञासंज्ञानं येषा तेतथा तथावर्षधरेषु हिमवदादिषु इपुकारेषुधा यकूवसरतलाव वाविदी हायदेवकुल सभप्पवावसहिमाइयाई वहुयाइ' कित्तणाणियपगिरिह त्तापरिग्गहं विपुलदव्वसारं देवाविस दगानत्तित्ति' 'नतुट्ठि उवलम्भंति अञ्चतविपुललोभाभिभू 'ग्णानामकरियाभरणीकराव्या परिग्रहीने परिग्रहविस्तीर्णद्रव्यसार देवदेवी इंद्रसहित टप्तिनथी संतोषनपामे घणाविस्तीर्णलोभेम राभव्यासंज्ञा हिमवंतादिकइपुकार पर्वत वाटलापर्यंत कुंडलद्वीप ११ द्वीपि रूचकपर्यंत १३ मानुपोत्तरपर्वतकालोदधिबीजोसमुद्रलवण 諾噐説謊送業銎業 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 則 प्र.टी. ३१७ तकीखण्डपुष्करवरद्दीपाई योपूर्वापराईकारिषु दक्षिणोत्तरायतेषुपर्वतविशेषेपुटत्तपर्व तेषु शब्दापातिविकटापात्यादिपुवर्तुलथिनयाई . पर्वतेषु कुण्डलेजंबूद्वीपादेकादशकुण्डलाभिधानद्दीपान्तर्तिनि कुण्डलाकारपर्यते रुचकवरे नंबूद्दीपात्त्रयोदशे रुचकवराभिधाना हीपान्तवर्तिनि मण्डलाकारपर्वते तथामानुपोत्तरे मनुष्यक्षेत्रावरके मण्डलाकारपर्वते कालोदधौ द्वितीयसमुद्रेलवणसमुद्रे सलिल त्तिसलिलास गगादिकहानदीषु नदपतिषु नदप्रधानेषु पद्ममहापद्मादिपु महाङ्गदेष रतिकरेपुनदीवराभिधानाष्टमद्वौपचक्रवाल विदिकचतुष्टयेव्यवस्थितेषु चतर्प झल्लरीसंत्रितेषु पर्वतेषु अननकशैलेषु नदीवरचकवालमध्यभागर्तिपु दिकचतुष्टयावस्थितेषु चतु यासन्ना वासहरइक्खु गारवट्टमव्वयकुडल स्यगवरमाणुसुत्तर कालोदधिलवणसलिल दहपतिर तिकरअंजणकलेस दहिमुहउवउप्माय कंचणकविचित्तजमकवरसिहरि कूडवासीवक्खारअकम्म * समुद्रगंगानदीपद्मद्रारतिकरपर्वत यंजनपर्वतदधिमुख वैमानिकदेवनीकले देवकुरुउत्तरकुरुमाहिकंचनपर्वत विचित्रकूटनीलवंत नामवर्पधरपर्वतयकीदकडा शिखरीपर्वतकूटनावासीदेवता वक्खारपर्वत हिमवंतादिकमीनेविषे रूडीपरेविइिंच्याभागहना सूत्र 器端端點款带带带带带諾器 मापा Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी. ३१८ सूत्र भाषा MAHARASHTREETMECEMBE व ष्ञ्जनवर्णेषु पर्वतेषु दधिसुस्रेषु मन्जनकचतुष्टयपार्श्ववर्त्तिपुष्करिणीपोडशकस्येयपर्यं तेषु भवपाताः येषुवै मानिकादेवा अयपतन्तिव पत्यचमनुष्यक्षेत्रादावागच्छन्तिउत्पाताश्वयेभ्यो भवनपतयउत्पत्यमनुष्यचेले समागच्छन्ति तेघानेके तिगिरिकूटादयस्तेषुकंचनेपुउत्तर फुरुमध्येदेवकुरुमध्येचप्रत्येकंपञ्चानामहान्दादीनामत्येकमुभयोपार्श्वयोः दशमुदशसुसर्यागेण द्विशतीपरिमाणेषुकाञ्चनमयपर्वतेषुविचि प्तत्तिनियधाभिधानवर्षधरप्रत्यासन्नयोः शीतोदाभिधानमहानद्युभयतटवर्त्तिनोचित्र विचित्रकृष्टाभिधानयोपर्वतयोः जमगवरन्तिनील वद्दर्षधरप्रत्यासन्नयो: शोताभियान महानद्य भयतटवर्त्तिनो यमकयराभिधानपर्यतयोः शिरिषु समुद्रमध्यवर्त्तिनोगोस्तुभादिपर्वतेषु कूट पुचनन्दनवनफुटादिषु वस्तुशीलंयेपा तेपर्यधरादिवासिनो देवानलभन्ते तृप्तिमितिमामः तथायकवार प्रकम्मभूमित्ति वचस्का राश्चित्रकूटादयोयिजयविभागकारिणः कर्मभूमयः हेमवतादिकाभोगभूमयः ताम्रयेवर्त्तन्त प्रतिगम्यं तथाविभक्तभागादेशाजन भूमीस सुविभत्तभागदेसासु कम्मभूमीसुजेवियनराचाउरंत चकवट्टी वासुदेवावलदेवा मंडलीया एहवादेसछे कर्मभूमिकादिकभरतऐरवते जेनर मनुष्य ४ अंतपूर्वादिक चक्रवर्त्तिवासुदेववल देव सामान्यराजायुवराजादिकऋतपट Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टी * पदायास तास्तथातास कर्मभूमिघु वष्यादिकर्मस्थानभूतासु भरतादिकास पञ्चदशपरिमाणास किमित्याह येपिचनराचतुरन्तचक वर्तिनो वासुदेवबलदेवाः प्रतीता:माण्डलिकमहाराजाः देवरायुवराजादय भोगिकाइत्यन्ये तलवराः रुतपट्टवन्धाः राजस्थानीया सेनापतयः सैन्यनायकाः इभ्यायावतो द्रव्यस्योत्करणान्तरितो हस्ती न दृश्यतेतावद्रव्यपतयः श्रेष्ठिन: बौदेवतालंकृतशिरोवेष्टनक वन्तोवणिग्नायिका राष्ट्रिकाराष्ट्रचिन्तानियुक्तकाः पुरोहिताशान्तिकर्मकारिणः कुमारा: राज्यादिण्डनायकाः तन्त्रपालाः माड इस्मरातलवरा सेणावइड्भमासेट्टी सिट्टीयापुरोहिया कुमाराउंडणायगा माडंबियासस्थवाहाकुडं विया अमच्चाएएअणेय एवमादीपरिग्गह संचिणंतिअणंत असरणंदुरंतं अधुवमणिचं असासयं धरावासरीखा सैन्यनायकहसीद्रव्येढंकाइ लक्ष्मीनामुर्ति जेतलाधरेतेसेठाणग्जन देशनीचिंताजेहनेतेसेठीया शातिकर्मकारी राजयोग्यतंत्रपालकोटवालसीमाडाराजादिभिल्ल साथचलावेते कुटंवमाहिवडेरा राजनौसेवाकरे एयक्तियनेरा एयादिदेदूने परिग्रहनेएफठोकरेचंतनथी पापदाथीनराखे यवसानदुष्टछे अवश्यनङवे अस्थिरपणाथकी यथावतपापकर्मतेहनीमूल अवकरणी 胎詐器器装器器器器器带路器器器器浴器器 भाषा Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी० ३२० 希器器器端端諾諾諾器带带带带带带带 म्बिकाः प्रत्यन्तराजानः सार्थवाहा: प्रतीताकौट म्बिकाग्राममहत्तराः सन्तोयेसेवकाः अमात्याराजचिन्तकाः एतेचउचालवणायन्ये चेवमादयः परिग्रहंसचिव तिपिंडयति किंभतं यनन्तमपरिमाणत्वात् असरणं थापट्यो रक्षणासमर्थत्वात् दुरन्तंपर्यवसानदारुण त्वात् अभवनावश्यम्भाविनमादित्योदययावत् अनित्यं ननित्यमस्थिरत्वात् अशाश्वतंप्रतिक्षणविशरामत्वात् पावकम्पनेतिपापकों णाज्ञानावरणादीना मूलंयवकिरियब ति जिनागमाजनाजितबुद्धिचक्षुपामवकरणीयं विक्षेपणीयंत्याद्यमितियावत् विनाशमूलं बधबन्धपरिलश बङलंयनन्तले शकारणमिति कंचं नवरंसल शश्चित्ताविशुद्धितदेवादयः तंधनवानकरत्न निचयंपिण्डयन्तश्चैवलोभ पावकम्मनेमं अवकिरियव्यं विणासमूलं बहबंधपरिकिलेसबहुलमणंत संकिलेसकरणं तेतंधराकाण गरयणनिचय पडियाचेवलोभघत्यासंसारं अतिवयंति सव्वदुक्खसंनिलयणं परिग्गहेसेवयघटाए 层業养恭恭恭兼器業難兼器能兼器聽器端雜誌號 सूत्र भापा यत्यजेजिनागमसाभलीछाडे विनाशनीमूलकारणबधबंधपरिक्लोशकर घणाछेअनंतकष्टनोकारण एहवोतेधनकनकरत्ननोससूहमि - लतातानिश्चे लोभेग्रस्तछता संसारमाचियतिम्चमणकरे सर्वदुःखजन्मादिकधरस्थानकपरिग्रहसेववानेमर्थ विज्ञानशतसीखे घणा Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ग्रस्ताः संसारमतिपतन्ति अतिब्रजन्तिवा इतिव्यक्त किंमतं सर्वदुःखानि सनिलीयन्ते आश्रितानिभवन्ति यत्रसतथा सर्वदुःखसंनि लयनमितियथयधापरिग्रहःक्रियतेतदाहपरिग्रहस्यैव चायशिल्पशशिक्षेते वजनतिकंचं किंतुशिल्पमाचार्योपदेशप्राप्य चित्रा दिकलाद्यद्विसप्ततिःसुनिपुणा.लेखादिकाः शकुनरुतपर्यवसानागणितप्रधानातिव्यक्त तथाचतुःपछिचमहिलागुणान् यत्रालिङ्ग * नादीनामष्टानाक्रियाविशेषाणा वात्स्यायनाभिहितामाप्रत्येकमष्टभेदत्वाच्चतापष्ठिमहिलागुणाभवन्तीति गीतत्तादयोवास्त्रीजनोचि तावात्स्यायनाभिहिताश्चतुष्ठिरेवेतिताकिम्विधान् रतिजननानितिमतीतं तथासिप्पशेवन्तिशिल्पेनसेवारत्त्यर्थनराजादीनामवल 諾諾齡器諾 器器游端布器器器带器諾諾諾諾諾 諾諾諾諾都深蒂諾論諾諾諾諾諾諾器端諾 सिप्पसयंसिक्खाए बहुजणोकलाोय वावत्तरिसुनिपुणाश्रो लेहातियायो सउणरूया वसाणा ोगणियप्पहाणाश्रो चउसटिचमहिलागुणे रतिजणणेसिप्पसेवं असिमिसिकिसिवाणिज्जवव लोकविज्ञानकालावहोतरनेविषे डाहानिपुणलेखकादियक्षरनोलिखिवो पंखीयानाशब्दअवशानछेहडेछे अंककलाप्रधानगणिता * लिंगनादिकस्वीनागुणकामीजनने चित्तसमाधिनाउपजावणहार राजादिकनीसेवासीखे खङ्गादिशास्त्रच्यभ्यासलिखिनादिक्षेत्रक Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३२२ छत्र भाषा गर्नशिल्पयेयातांशियतेषूर्तिसम्बन्धतथा अमिसिसिपाणिति मित्राभ्यासंममितिमपीएल तर सिपिविज्ञानंरूषि क्षेत्र र्पणकर्मपाणिज्य पणिग्व्ययधारं तयाव्ययारं यादच्छेदनं चत्वत्सत्यपरागत तिर्यनाथ अर्थोपायप्रतिपादनं शाख' राजनीत्या दिमत्यत्तिषुशास्त्र धनुर्वेदमुरुमगता सुरिकादिमुष्टियस्योपायजातं विविधापयोग योजनाक्कारापकरणादियोगप्रयोगान् परिग्रहायगिद्यतदूतिमरूतं तथामन्येषुचवको भ्यभिल्यादिभ्योतिरिक्त एवमादिपुर-प्रकारेषु मथुकारणानेषुपरिग्रहोपादानहेतु शतेषुअधिकरणयभूतेषुप्रवर्त्तमानाइतिगम्य यावज्जीपमा जन्मनडिएतिषटुवचनार्थलादेपपचन सनञ्च तेबिन के संचिन्त्युपसि हारग्रत्यसत्य' इसत्थं च्छ्रुम्मवाय विविहाय जोगॐ भगाश्रय श्रमुयएवमादीएम बडका रणसएस नावज्जीवं नडिज्जए संचिति मंदबुद्धीपरिग्रमेव श्राकरेतिपाणाण वहकरणंच कविकयविवाद नोभायो धन उपार्जवानोमा धतुविद्यानोकका पञ्जादिकनीसिावानो नानाप्रकारनाशीकरयादिकमा प्रयोगमयुंजयायो भनेराएमादिदेवने पणाकारानागतनेविषे जापजीवनपटे मिले दुष्टयुद्दिनाथणी परिग्रध्येषपाने अर्थेक रे Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० 器带带體器带米米諾諾諾器狀黑黑業 न्वंतिचबुद्धयोमन्दबुवयोवादुष्टबुद्धियुक्तापरिग्रहमितिप्रस्तुतंतथापरिग्रहस्यैवचायकुर्वन्तिप्राणानाजीवानावधकरणं हननक्रियांतथा अलीकनिकृतिसातिसंप्रयोगान्तवालीकंमषावादःनिकृति:यत्यन्तादरकरणेनपरवञ्चनंसातिसंप्रयोगोविगुणद्रव्यस्यद्रव्यान्तरमीलने नगुणोत्कर्षचमोत्मादनपरदव्वाभिज्जतिपरधनलोभंपरद्रव्याभिधानवाप्रथमान्तत्वंचप्राकृतत्वात्तथासपरदारंगमणासेवणाएयायास विस्तरणतिखदारगमनेयायासंशरीरमानसोर्व्यायामकुर्वन्तीतिमकृतंपरदारामेवनायाचविस्तरणंचप्राप्तौमन:खेदंपरस्यवामन:पीडां कुर्वन्तीतिकलहभण्डनवैराणिचतत्रकलहोवाचिक भएडनकायिकंवरअनुशयापुबन्ध अगमानविमाननातनअपमाननानिविनयंचया लियनियडिसातिसंपयोगे परदव्वअभिज्मासपरदारगमणसेवणाए अायासविसूरणंकलह भंडण वेराणियअवमाणविमाणणाश्रो इच्छमहिच्छप्पिवासा सतततिसिया तण्हगेहि लोभषत्थाअत्ता 染器器諜業辦業業諾諾器端装器業諾繼器 भाषा 1 जीवनीहिंसाकरे पावोलेपरवंचनादिगुणरहित सहितपारकाधनलेवानोलोभ परस्त्रीतेहनागमे सेववेभोगवेकरीनेशरीरनोखेद मननोखेदपामेवचनराडिभंजण मननोहेपमपमान मनुष्यनेकदर्थना अभिलापमोटीटपणातेणेकरी निरंतरतरस्या अमाप्तअर्थनी Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - o - man मटी ३२४ पिमानना कार्यना:किंभता.संत:कृन्तीत्या विपिपासमयffsauruामिलापभायमधामधाभिलायवादी नामिपएपपिपासापानशातपासतसंतत्रपिताइपरपितामेनेतयातयातयगिरिलोभयारणाद्रयायवेधारीहरप्रातार्याका घालोमवित्तयिमोमेशानिध्यातायनतधायतामाणियिन्तियामनामनिशानामनिरतमानस्य फुतिरोधमान मायालोभानितिकंचंपकीर्जिनीयाचि दिवान् नधापरिग्रएपचभवति नियमास्यानिमायादीनिलगिरंडार मणिरतमनो यामायलक्षणा:गोरपाणिवाहिरसमातगोरयपागि पाया.संचारमतीता. कामगुणापपगायतकामगुणाः मन्दादयापंचतएप णअनिग्गहियाकरेंति कोहमाणमायालोभे अकित्तणिज्नेपरिगहचवडंति नियमामलदंडायगा रवायकसायसणायकामगुगा अगहगाय दियलेसायो सयणसंपयोगा सञ्चित्ताचितमौसगाई पाकचाचितनोमोतिपस्या मामानेणेफरी भनियाभरपारस्किरकोधमानमायालोमे भकीनीयसाधुनेनटवायोग्यपरि ग्रपनयि दोनिययत्यमायादिमनोरादि विभागाग्यकोधादिसंभापारादि चन्दादिमाणातिपातादिक द्रियाले TaufiliminatehnakE भाषा Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ आत्रयहाराणितेच इंदियलेसाउत्ति इन्द्रियाणिअसंहतानिलेण्याचाप्रशस्ताभवंतीत्यर्थः तथासयणसंपोगत्ति खज़नसप्रायोगान् इच्छतीतिसंबंध:सचित्ताचित्तमिश्रकाणिद्रव्याणियनतकानिइच्छंति परिग्टहीततथासदेवमनुजा सुरेलोकेलोभात्परिग्रहोलोभपरि ग्रहो नतुधर्मार्थपरिग्रहोर्जिनवरैणितोयदुतनास्ति दृशःपरिग्रहादन्यःपाशवपाथोवंधनंप्रतिबंध:प्रतिवंधस्थानमभिष्वंगाश्रयइत्यर्थः तयाअस्तिसर्वजीवानासर्वलोकेपरिग्रहइतिगम्य अविरतहारेणसूक्ष्माणामपिपरिग्रहसंज्ञासद्भावादिति ।छ। यथाकुर्वन्तीत्युक्तमथया * दृशंफलंपरिग्रहोददाति तदुच्यतेपरलोगंमियत्ति परलोकेचजन्मान्तरविषयेच नष्टाःसुगतिनाशात्सत्पथभ्रंशाच्चतमपविट्ठत्तिअज्ञान दव्वाईअणंतकाईइच्छंतिपरिघेत्तु सदेवमणुयासुरंमिलोएलोभपरिग्गहोजिणवरेहिंभणियोनत्थि एरिसोपासोपड़िवंधोअस्थिसव्वजीवाणंसब्बलोएपरलोगंमियनहातमंपविट्टामयामोहमहियमती 能器需器說謊器業器器器諾器器 भाषा ध्याटिस्वजनसंयोगजललवणादिग्रचित्तसुवर्णादिमिश्रादिद्रव्यअनतरवांछे परिग्रहिवालेवादेवतामनुष्यासुरसहितलोकनें विलोभप रियताश्रीजिनवरेंदेंकडोनयौएहयोपासबंधनप्रतिबंध आश्रयरेसर्वजिवनेसर्वलोकनेपरलोकनेनष्ट अंधकारतेचमाहिपठाउत्कृष्टो Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० 個罪希腊器器带 २२६ 若需諾器器装點點點茶識 मग्नाःमच्यामोहमोशियमइत्ति प्रारुतत्वान्मधामोहेनप्रसटोदयचारित्रमोचनीयेनमोचितमतयकिंमतेइत्यादतनिधारजनीतहदमा नाधकारोय: सतमित्राधकारतत्रकेघुजीवस्थानकेपनष्टा इत्याचवसस्थावरसूक्ष्मयादरेष पज्जत्तमपज्जतच्यावत्करणादिदंदृश्य पज्न त्तमपज्जत्तगसाधारणपत्तेय सरीरसुयग्रंडजपोतजजरायुजरसजससे इमसंमुच्छिमउभिजउववाइएसनरगतिरियदेवमणूसेसजरा मरणरोगसोगयडलेस पलियोवमसागरोवमाणि अगाइयं अणवदग्गंदीचमईचाउरंत संसारकतारमिति अस्याचव्याख्याचतुर्थाध्यय नवदवसेयाकेएवं फलभुजोभवतीत्याहनीवालोभवस सन्निविट्ठालोभवनपरिग्रहेसंन्निविटा अभिनिविष्टाइत्यर्थः एसोसोइत्याद्यध्य तिमिअंधकारेतसथावरसुद्धमवायरसुपज्जत्तमपज्जत्तगएवंजावपरियटृतिदीहम जीवालोभवसंस न्निविट्टाएसोसोपरिग्गहस्सफलविवागोइहलोइयोपरलोनो अप्पमुहोबहुदुक्सोमहरभग्रोवर मोचनीयमोचौछेबवियज्ञानपणोतेगोकरी अंधारोवंस धावरमुक्ष्ममादरपर्याप्ताअपर्याप्ता एपर्वतएच्यानीयमसारमाधिपरिवर्तनकर - दीर्घपथजीवलोभने एकाग्रचित्त एपूर्वोक्त परिग्रहनोफलयिपाककह्यो इचलोकसंबंधीयो परलोकसंबंधीयोअल्पसखघणोदुःखमहाभयघ भाषा Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३२७• सूत्र भाषा 蒜琴养 यननिगमनव्याख्याचास्यपूर्ववदिति । छ | अधुनाश्रवपंचकनिगमनायगाथाकदंबकमाह एतेहिगाहा एतैरनंतरोपवर्णितस्वरूपैःपंच यष्पगाठोदारुणोकक्कसोअसावाससहस्सेहिं मुञ्चती नयवेदयत्तात्थितमोक्खो त्तिएवमाहंसु नायकुलनंदणोमहप्पाजिणोश्रोवरवौरनामधेज्जोक हे सौयपरिग्गहस्तफलविवागंएसोसोपरिग्गहो पंचमोनियमाणाणामणिकणगरयणमहरिहएवंनावइसस्समोक्लवरमुत्तिमग्गस्सफलिभूयोचरि मंअहम्मदारंसम्मत्तं५ एएहिंपंचहिं संवरेहिंरयमादिणितुणुसमयं चउविहगतिपरं तं श्रणुपरि णीरजेकरीप्रगाढरौद्र कर्कशकठोर असातानाकारण वर्षेने सहस्त्रेषु कादूनही विणभोगव्ये कॅनिश्चेछूटवो नथीइमकोज्ञातकुलनेंवि नंदनस्य विकारक महातचात्मारागद्वेपरहित प्रधानवोरनामध्ययतेणे कह्योपरिग्रहनो फलविपाकएपूर्विकह्योपरिग्रहरूपपाचमो याश्रवद्दार निश्चयनानाप्रकारें मणिसुवर्ण चंद्रकात्यादिमहार्घ्यं सुगंधद्रव्यमोदकादिककस्तुरीकर्पूरादि कपरिग्रहमुक्तिप्रधाननिल भतामार्ग्रनेफलहसरीपोछे केहलोचधर्मद्वारसमाप्त' ५ हि वें एन लेपाचच्चाश्रवद्दारप्राणातिपातादि कह्याहि वेतेनोप्रतिपचपाचसंवर 金醬 MER Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. ३२८ माR भिरसंपरैः प्राणातिपातादिभिरायपैरजदूध रजोजीवसरूमो परंजनात्कर्मभानापरणादियाधिणित आचिन्ययात्मप्रदेश:सतो पचित्य अनुसमयं प्रतिक्षणं चतर्विधा चतुःप्रकारादेवादिभेदेन गतिर्गतिनामकर्मोदयसंपाद्योजीवपर्यायः पर्यान्तो विभागोयस्यस तथा तंयनुपरिवर्तते परिभ्रमन्ति संसारभयमिति सव्यगईग्गहा सर्यगतीनादेवादिसमन्धिनीनामस्सन्दाः गमनानि सर्यगतिमस न्दातान् करिष्यन्त्यनन्तकाननंतानसतपुण्याचपिचिता अयनिरोधलक्षणपवित्रानुष्ठाना:येचनशृण्वन्ति धर्मयुतरूपं युत्याच येप्रमा द्यन्ति क्षथयन्ति श्रुतार्थसंयरात्मकं नानुतिष्ठन्तीत्यर्थः अणुसिटुंगाधामनुशिष्ट गुरुणोपदिष्टमपिपविधंयमकारंधर्ममितिसम्बन्धः यतिसंसार सव्वगतीपक्व देकाहितिअणंतगेश्यकयपुणाजेयनमुणं तिधम्मसोउणयोपमायतिर द्वार भरिमादिकएसंपरद्वारमियानेका शिष्यनेंचामंत्रणदीइछे एणेपूर्वपांचप्रकारने प्रायवद्वारेकरी रजनीपरेनिर्मलजीवने मलिनसरिखोकरे समयर प्रतेकर्मउपार्जे देवनरकर्तियंचमनुष्यगतिविभागई परिचमणकरसंसारमारिए सर्वदेवभवादिसंबधिनी गतिप्रकंधगमनेजाया मिथ्यादृष्टिपुरुषयुटिरहितअधर्मयुक्ततेनेशीयनलागे भलतपुण्यजे मुरुपनसाभले धर्म जेसाभलीनेजेप्रमाद भाषा Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ३२९ 器容器器器端需器带带带 पाठान्तरेण अमुशिष्टाः अनुशासिता बहुविधंयथा भवन्ति मिथ्यादृष्टयोनरा अवुद्दयो बदकानि काचित्कर्माण: तत्रबद्ध स्थप्रदेशेषु संषितं निकाचितं दृढ़तरंबद्ध उपशमनादिकरणानामविषयीकृतमितिभावः टन्ति केवलमनुरत्यादिना धर्मयुतरूपं नच न पुन:कुर्वन्ते अनुतिष्ठन्तीति ३ किंसक्कागावा किंशपय कर्तनशक्यमित्यर्थः जतिमादपरणे यत्यस्मानच्छथनेमथ ऊपधंमुधाप्रत्यु पकारानुचितयादीयमानमिति गम्यं पातुमपात किंरूपमित्याह जिनवचनंगणमधुर विरेचनं त्यागकारिसर्वदुःसानां पंचेव # गाहापंचेवप्राणातिपाताद्याश्रवद्वाराणि उष्मित्वात्यत्का पञ्चैवप्राणातिपातविरमणादिसंवरान् रक्षित्वापालयित्वा भावेनान्तकरण न अणुसट्टपिवहुविहं मिच्छदिट्ठियाजेनराअबुद्दीया वदनिकायकम्मासुर्णतिधम्म नपरकर ति ३ किंसक्काका जेनेच्छहोसहंमुहापाउंजिणवयणंगणमहरं विरेयणंसबटुक्खाणं पंचेवय करेर श्रीगुरुउमदिटएइवोपणिवप्रकारेधर्म मिथ्यादृष्टीपुरुषबुद्धिरहितग्रधर्मयुक्ततेहनेशीपनलागे वाधेनिकाचितकर्म साभलेधर्म परंनकरेमाचरेनहों तुम्ह स्थंकरीसकोजेकाईदुःकरक्रिया जेनीवाछतायोपधफोकपीवा जिनवचनबीवीतरागनोभाष्योगुणेक EMENKEKHAKEWWWXX भाष Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३३० सूत्र मापा 鹽業業態 वृत्त्या कर्मरजोविप्रमुक्ताइति प्रतीतं सिद्धाना मध्ये वरासिद्धिवरासकलकर्मक्षयलभ्या भावसिद्धिरित्यर्थ: तायतएवचनुत्तरा सर्वो त्तमायान्ति गच्छन्ति इतिप्रश्नव्याकरणे पञ्च माध्ययनविवरणं समाप्त' । उक्ताचाश्रवाचयतत् प्रतिपच्चभूतानासम्वराणा प्रथममहिंसा लक्षणसम्बरमभिधातुकामस्तत प्रस्तावनार्थशिष्य मामन्त्र्येदमाह हेजंबू एत्तोगाहा इतया श्रवभणनानन्तरं सम्बरणंसम्बरः कर्मणा मनुपादानन्तस्य द्वाराणीव द्वाराण्य पायासम्बरद्वाराणि पञ्चवक्ष्यामि प्राणातिपात विरमणादिक्रमेण यथाभणितानि भगवताश्री ऊभिऊणं पंचेवयरक्खि ऊणभावेणं कम्मरयविष्यमुक्का सिद्धिवर मणुत्तरं जंति ५ इतिपंचमंचस वदासम्मत्त ५ जंवूएत्तोसंवरदारा पंचवोच्छा मिश्रणुपुव्वौएज हभणियाणिभगवयाससव्वदुक्व रिमधुरोमौठोफेडणहारसर्वदुःखनो ४ पाचप्राणातिपातादिकाडेपाचसंबरभावे अंतःकरणमुद्धराखीकरीकर्म्मरजथीविप्रमुक्तमुक्तिप्रधा नअनुत्तरतेहनेविषे५ इतिपंचमंचाश्रवद्दारंसमाप्तम्५ अहोजंबूयागलि जेणे अनुष्टाने कर्म यावताराखिद्'तेहनाहारपाचकहिस्णुंअनु कमेजिमगौतमादिगणधरच्यागलिभाष्यो भगवं ते सर्वदुःखजरामरणादिमूकाववाने अर्थे । पहिलो होइ श्रीजीवदयावीजोसंवरद्वार सत्यव GENEE AMAR Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० ३३१ सूत्र भापा HERE TWEETS ARE THESE मन्महावीवर्द्धमरानखामिना श्रविपर्ययमात्रेणाह साधर्म्यं नतुयुगपत् सकलसंशयव्यवच्छेद सर्वस्वभापानुगामिभापादिभिरतिशयैरिति सर्वदुःखविमोक्षणार्थमिति पढमगाचाप्रथमंसम्वरद्वारं भवत्य हिंसाद्वितीयं सत्यवचनमित्यवं भूतनामकं प्रप्त प्ररूपितं दत्त वितीर्ण मशनादि श्रनुज्ञातं भोग्य तयैवतीं पीठफलकावग्रहादिनत्वशनादितद्दत्तं ग्राह्यमितिशेषः संवरोत्ति दत्तानुज्ञातग्रहणलचणस्तृतीय सम्वरदूत्यर्थः इदंच सम्वरशब्द" विभागाथापचाई' प्रसिद्धलक्षणं भवति नचसम्बर शव्दवर्जिता काचिद्वाचनोपलभ्यते तथा ब्रह्मचर्यं अपरिग्रहत्वंच चतुर्थपञ्चमी सम्बराविति तत्यगाहा तवतेषु पञ्चसुमध्ये प्रथमंसस्वरद्वारम हिंसातसथा वरसव्वभूयखेमकरन्ति त्रस विमोक्खट्टाए १ पढमं इंतित्रहिंसावितियं सव्ववयति पन्नत्त दत्तमण्णायसंवरो वंभचेरमपरि गर्हतंच २ तत्थपढमंअहिंसा तस्वधावर सव्वभूयखेमकरी तौसेसभावणाओकिंचिवोच्छंगुणलेसं ३ चनपरूप्योदीधु' चनुज्ञातीर्थकरिं संवरद्वार ब्रह्मचर्य एचोथो परिग्र इटालीनेनिः परिग्रहपए पांच मोसंवरद्वार२ तिहांप्रथमजीवदया लसथावर सर्वभूतमागौनेक्षेमकारी तेअहिंसा ५ भावनासहित काईएककहियुं गुणनोलेशमात्र तेएनेचागलिकचीस्य रूडा 柒柒噐張張業業 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३३२ सूत्र भाषा स्थावराणां सर्वेषाभूतानां क्षेमकरणशीलातस्या अहिंसायाः सभावनास्तु भावनापञ्च कोपेतायाएव किंचित्ति किञ्च नाल्प ं यक्ष्य गुणो द्द ेशं गुणलेशमिति साम्प्रतं सविशेषणमनन्तरोदितमेवार्थं गद्य नान्ह ताणिउत्ति यानि सम्वरशब्देनाभिहितानि पुनरिमानि वक्ष्य माणानि हेसुव्रतशोभनत्रतजंब नामन् महातिकरणत्रयजोगत्रयेणयावज्जीव तथा सर्वविषयनिवृत्तिरूपत्वात् अणुव्रतापेचयान्ति व्रतानि नियमामहाव्रतानि लोयविदूयव्वयादूं ति लोकष्टतिदानि जीवलोकचित्तस्थास्थ्यकारीणिवतानियानितानि तथावाचनात रे लोयहियसव्ययाइ ंति तत्त्रलोकायहितं सर्वेददति यानितानि तथाश्रुतसागरदेशितानि यानितथातथातपो नशनादिपूर्वकर्मनिञ्ज रणफलं संयम: ष्टथिव्यादि संरक्षणलक्षणोभिनवकर्मानुपादानफलस्तद्रूपाणि व्रतानितपसंयमत्रतानि तपसंयमयोर्वानास्तिष्ययः क्षयो येषुतानितप:संयमाव्ययानितथाशौलं समाधानं गुणाश्च विनयादयः तैर्वराणि प्रधानानि यानित्रतानितानिशीलवर गुणवतानि शील ताणिउद्माणिसुव्वयमहवया लोकहियव्वयाद् सुयसागरदेसिया' तवसं जमवयाइ सौलगुण व्रतमोटाब्रतभष्यलोकनेहितकारीया सूत्रसमुद्रभाष्या तपसंयमत्रतयाचारविनयादिगुणप्रधानव्रत सत्यमायानोपरित्यागत्रतन KE Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३३३ गुणवराव्ययानिवाअथवाशीलस्यगुणवराणांच वरगुणानावन: समुदायो येषुतानिशीलगुणवतानि तथासत्यं सघावादव नंधार्यवं मायावर्जन तत्प्रधानानिव्रतानियानितानि तथासत्यार्जवानिवातथानरकतिरयग्मनुजदेवगतिर्विवर्जयन्ति मोक्षप्रापकतयाव्यवच्छेद यतियानितानितथासर्जिन:शिष्यन्ते प्रतिपाद्यन्तेयानितानिसर्वजिनशासनानितान्येवकप्रत्ययेसर्वजिनशासनकानिकर्मरजोविदार यन्तिस्फोटयन्तियानितानि तथाभवशतविनाशनकानि अतएवदुःखशतविमोचनकानिसुखशतप्रवर्तनकानीतिचकंय कापुरुषैदुःखेनो त्तीर्यन्ते निठानीयन्तेइति कापुरुषदुरुत्तराणि सत्पुरुषं निषेवितानिवाचनान्तरे सप्पुरिसतीरियाई सत्पुरुषप्राप्ततीराणीत्यर्थः । वरवयाईसच्चज्जवव्वयाई नरगतिरिय मणुयदेवगतिविवज्जयकाई सव्वजिणसासणकाईकम्मरय विदारगाई भवसयविणासणकाई दुहसयविमोयणकाई सुहसयपव्वत्तणकाई कापुरिसदुरुत्त रकगतितिवैचगतिमनुष्यगतिदेवगतिनिवारणहारछे सर्वजिनभगवंतशीषयवावाछे कर्मरजनाविदारणहार भवनाशतनाविनाशकने । कारक दुःखनाशतनामूकाबणहार सुखनाथतनामवतावक कापुरुषनेपालतादुःकर सूरधीरनेसेव्याथकामोचनोजाइवोमार्गदेवलोक चव 器梁端業器器米業業業灘 - आषा Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टी ३३४ सूत्र भाषा FREEF BF BF HEAL इहचपुरुपग्रहणं स्त्रीणामुपलक्षणमिति नतन्निषेधोत्र प्रतिपत्तव्य वडचैहवाक्य तञ्चग्रन्यान्तरेभ्योऽवसेयंणिव्याणगमण मग्गसग्गपणा यगाइ ंति निर्वाणगमने मार्गद्रव मार्गोयानितानि तथा स्वर्गेचदेहिनं प्रणयंतिनयन्तियानितानि तथाक्कचित्सग्गपयाणका नीतिपाठः तत्त्रखर्गे गन्तव्ये प्रयाणकानीव गमनानीवयानितानि स्वर्गप्रयाणकानि ततः कर्मधारयः यथमहाव्रतसंज्ञिताना सम्बरद्वाराणा परि माणमा सम्बरद्वाराणिपंचएतेषामेवशिष्टप्रणेटकत्वमाह कथितानितुभगवता यभिहितानि पुनरेतानिभगवता श्रीमन्महावीरे यातः श्रद्धयानि भवन्तीति भावइति प्रथमशंवराध्ययन प्रस्तावना अथप्रथम शम्बरनिरूपणायाह तथेत्यादि तत्र तेषु पञ्चसुसम्व रहा राइसम्म रिस निसेवियाई निव्वाणगमणमग्ग सग्गध्मणायकाइ संवरदारा पंचकन्हियाणिओ भगवयातत्थपढमंअहिंसाना सासदेव मण्या सुरस्य लोग स्म्भवति दीवोताणंसरणगतीपद्रट्टानिब्वा तेहनेपुहचाडणहार संबरटतिरूपद्दारपाचकह्या श्रीमहावीर देवेतिहा प्रथमश्रीजीवदया जे अहिंसासदेवमनुष्यच्चम्सुर जेलोकेडर् द्वीपानीपरित्राणसरणरावणहारमापदाथी संपदानादेणहारश्रेयार्थीर्इ आदरवायोग्य सर्वसुखनो आधार मोक्षनोकारण१ चित्तख 紫黑業業 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३३५ मूल भाषा रेषु मध्य प्रथममाद्य सम्वरद्वारमहिंसा किंभूतायासास देवमनुजासुरस्य लोकस्यभवति दीवत्तिद्वीपोदीपो वायथागाधजलधिमध्यम ग्नानाखैरस्यापदकदम्बकदर्शिताना महोर्मिमालामध्यमानगात्राणात्त्राणं भतिद्वीपः प्राणिनामेवमयम हिंसासंसारसागरमध्यगताना व्यसनशतश्वापदापीडिताना संयोगवियोगबीचिविधुराणा त्राणंभवति तस्याः संसारसागरोत्तार हेतुत्वात् इति अहिंसाद्दीपक्का बायथावाद्दीपान्धकारनिराकृतदृक्प्रसराणा हेयोपादेयार्थहीनोपादानमूढमनसा तिमिरनिकरनिराकरणेन प्रवृत्त्यादिकारणंभव त्येवमहिंसाज्ञानावरणादिकर्मत मिश्र नेन विशुद्धबुद्धिप्रभापटलप्रवर्त्तनेन प्रवृत्त्यादिकारणत्वाद्दीपउक्ता तथा वार्णखपरेपामाप दसंरक्षणात्तथा शरणंतधैवसम्पदः सम्पादकत्वात् गम्यते श्रेयोर्थिभिराश्रीयतदूति गतिप्रतिष्ठन्ति आसते सर्वगुणाः सुखानीवायस्या णं१ निव्वुइश् समाहौ३ संतो४ कित्तो५ कंतौ र विरद सुयंग तित्तौ१० दया११ विमु स्थनोकारण२ समाधिनोकारण उपद्रवनिवृत्ति कीर्त्तिनो कारण कातिवधारेशरीरनी मननेरती उपजावे हिंसाथीनिवृत्ति नोकारण८ द्वादशागीचंगनोकारण संतोशनोकारण ११ अभयनोकारण ११ बंधनथीकावे१२ क्रोधनोनिग्रह १३ सम्यक्तनोचारा Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. HIKETara 裴能器器器辦經幾張離器雞雞雞雞雞雞器器 साप्रतिष्ठातथा निर्वाणंमोक्षस्त तत्वान्निर्वाणं तथानि:तिः स्थास्थ्यसमाधिःसमता:शक्तिःशक्तिहेतत्वात् शान्तिःद्रोहविरति:कीर्तिः ख्यातिहेतत्वात् कान्ति:कमनीयताकारणत्वात् रतिश्चरति हेतत्वात् विरतिश्च निवृत्तिः पापात्श्रुतं श्रुतज्ञातमग कारणं यस्याः । साश्रुताना पाहच पढ़मंनाणंतोदयाइत्यादिटप्तिहेतुत्वात्तृप्ति तत:कर्मधारयः तथादयादेहिरक्षा तथाविमुच्यते प्राणीसकलबन्ध नेभ्योययासाविमुक्तिः तथाक्षान्ति क्रोधनिग्रहस्तान्यत्वादहिंसापि क्षातिरक्तासम्यक्तं सम्यग्बोधरूपमाराध्यते ययासासस्यक्ताराधना मई तित्ति महतीसर्वधर्मानुष्ठानाना रहती पाहच एकवियएक्कवयंनिद्दिढ जिनवरहिंसय हिंपाणातिवायविरमणसवासमतस्मर क्खट्टा बोधि:सर्वनधर्मप्राप्तिरहिंसा रूपत्वाच्चतस्या अहिंसावोधिरुतामथवाइिंसासानुकम्पाः साचबोधिकारणमिति बोधिरेवीच्यते बोधिकारणत्वंचानुकम्पायाः अणकंपाकामनिज्जरबालतवेदाणविणयविम्भंगेसंजोगविप्पयोगे सवणूसवढिसकारे इतिवचनादितित है त्ती१२ खंति१३ सम्मत्ताराहणा१४ महंती१५ वोही १६ बुद्धौ १७ धितो१८ समिद्धी १९ रिद्धि २० धणहार१४ अहिंसाभगवतीमोटी १५ बोधिमेषकुमारवत् १६ निर्मलवुद्दिथाई १७ चित्तदृढताथाई १८ सहइनोकारण १८ ऋविनो भाषा Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० - HWAR 論蹤器端端器端器 諮带諾諾諾器端端端器器器 थाबुद्धिः साफल्यकारणत्वाब द्धि यदाह वाहतरिकलाकुसलापंडियपुरिसापंडियाचेयसम्बकलाणं पवरंजोधम्मकलानयाणंति धर्म चाहिंसवधतिश्चित्तदाढ तत्परिपालनीयत्वादस्थातिरेवोच्यते समविहेतुत्वेन सहहिरेवोच्यते एवंऋद्विद्धि तथासाद्यय॑वसित मुक्तिस्थिते हेतत्वास्थिति: तथापुष्टिः पुण्योपचयकारणत्वात् आइच पुष्टिः पुण्योपचयनं दयतिसमृदिनयतीति नन्दाभदंतेकल्याणी करोति देहिनमिति भद्राविशुद्धिपापक्षयोपायत्वेन जीवनिर्मलता स्वरूपत्वात् थाहचशुद्धिपापक्षयेण जीवनिर्मलता तथाकेवल ज्ञानादिलब्धिनिमित्तत्वाल्लब्धिविषिष्टदृष्टि प्रधानदर्शनमतमित्यर्थःतदन्यदर्शनस्थाप्राधान्यादाहच कंतीए मढियाए पयकोडीएपलाल भूयाएजत्येत्तियं नतायंपरस्मपीडानकायव्या:कल्याणंकल्याणप्रापकत्वात्मनल दुरितोषशान्तिहेतुत्वात्प्रमोदःप्रमोदोत्पादकत्वात्वि विद्यौ२१ ठितौ२२ पुट्टा२३ नंदौ२४ भद्दा२५ विसुधी२६ लटौ२७ विसिदिट्टी२८ कल्लाणं मंगलं कारण२० दृविनोकारण२१ सादियपर्यवसितएहवीमुन्निनेविस्थितनाकारण२२ पुण्यपुष्टनोकारण२३ आनंदनीकारण२8कल्याण नोकारणरनिर्मलपणानोकारण केवलनानलब्धिनोकारणनिर्मलदृष्टिनोकारणप्रधानदर्शननोवारणम्कल्याणनोकारण। सुत्र भाषा 端端端端端张 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० सूत्व भतिः सर्वविभतिनिवन्धनत्वात् रक्षाजीवरक्षणस्वभावत्वात् सिहावास:मोक्षवासनिबन्धनत्वात् अनाश्रयः कर्मवन्धनिरोधोपायत्वात् केवलिना स्थानकेवलिनामहिंसाया व्यवस्थितत्वात शिवममितिशीलसंयमोत्ति यशिवतत्वेन सिबसमतिःसम्यकम हिंसासमिति शीलंसमाधानं तद्रूपत्वाच्छील सयमोचिसातउपरमतिरूपप्रदर्शनेचसमुच्चये थीलपरिघरोत्ति शौलपरिग्टई चारित्र । ३० पमोउ३१ विभूति३२ सिद्धावासोश्३ रक्खा३४ अणासवो३५ केवलौण ठाणं३६ सिव३७ समि योश्८ सौलर संजमोत्तिय४० सीलघरो४१ संवरोय४२ गुत्ती४३ ववसाओ४४ उस्सतोय४५जणो दुरितोपशातिनोकारण हर्षनोकारण३१सर्वविभूतीनोकारणरजीवरक्षानोकारण३३मोक्षनावासनोकारण३४कर्मबंधांधवानो , H कारण३५ केवलीसर्वजीवनीदयानेभाधारिरह्यादयाथकीसर्वसिधिपास्या३६ निरुपद्रवनोकारणतेदया३७ सम्यमवविवानोकारण ३८थीलसमाधिनोकारणसहिंसाथकीनिवर्तिवानोकारण४०शीलवसिवानास्थानकतेदया४१संवरकरिवोएदयामसिष्वनामरविण * भगुप्तिनोरूधवो४३ निश्शयधर्मरूपविवसायथौलाभ२४४ऊंचभावेजीक्दयानोपालवो४५भावथकीयन्नतेयात्मानिर्मल४६ उत्तमगुण 派器端器端端器沿諾器端 arHATIXIEH-जा-त्राRIT TIxis भाषा Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. सूत्र में स्थानं सम्बरश्च प्रतीत: गुप्तिरशुभाना मन:प्रभतीना निरोधः विशिष्टो ववसायोनिश्चयो व्यवसायउच्छ्रयश्वभावोन्नतत्वं यज्ञाभावतो * देवपूजा आयतनं गुणानामाश्रयः यजनमभनयस्य दानं यतनंवा प्राणिरक्षणं प्रपन्न: अप्रमादः प्रमादवजनं आखास: आश्वासनं प्राणिनामेव विश्डासो विश्रम्भः अभउत्ति अभयंसर्वस्यापीति प्राणिगणस्य अनाघातधमरिवोक्षपवित्राएकार्थशब्दहयोपादानात् ४६ आयतणं४७ जयण४८ मप्पमारोह असासो५० विसासो५१ अभो५२ सब्बस्सवि५३ अमा घाओ५४ चोक्ख५५ पवित्तौ५६ सुती५६ पुया५७ विमल५८ पभासाय५६ निम्मलतरत्ति६० एव नोग्राश्रय४७ जयणाप्राणराषवानोकारण४८ जीवदयानोपालणहारप्रमादटाले४८ जीवनेसमतानोकारण५० सर्वजीवनेविश्वास नोकारण५१ जीवनेअभयनोकारण५रसघलाइनसथावरप्राणीने५३अमारिराखवानेमिनाथनीपर५४ जीवदयाचित्तचोखं करें५५ चित्तपवित्रकरवानोकारण५६अतिदीपवित्रकरपदभावथकीदेवनोपजीवोतेदया५७ निर्मलाइनोकारण५८ प्रभानोकारणतेदया५८ अत्यन्तमलरहिततेभणौदया एतलेनामिकहौहिवेसमाधिसभणीकहेछे ६० इत्यादिकअनेकनामकह्या आपणेंगुणेनौपजाव्याएत NEWEEKENEEKEEEEE* भापा Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी' ३४० अतिशयपवित्राशुचि भावशौचरूमा पाइच सत्य शौचंतप:शौचंशौचमिन्द्रियनिग्रहः सर्वभूतदयाशौचं जलशौचंच पञ्चममितिपूता पवित्रापूजावाभावतोदेवताया अर्चनंविमलप्रभासा तन्निबन्धनत्वात् निम्मलतरति निर्मलंजीयं करोति यासातथा अतिशयेनवानि । मलानिर्म लतरा इतिनाम्ना समाप्तौ एवमादीन्य व प्रकाराणि निजकगुणनिर्मि तानि यथार्थानीत्यर्थः अतएवाच पर्यायनामानि । तत्तद्धान्त्रिताभिधानानि भवन्त्यहिंसायाः भगवत्याइति पूजावचनं एपासाभगवत्यहिंसायासा भीतानामिव शरणमित्यत्राश्वासि कादेहिनामितिगम्य पक्खीणं पिवगमणंति पक्षिणामिव विहायोगमनं हितादेहिनामिति गम्यमेवमन्यान्यपिपट पदानि व्याख्य मादौणि नियगुणनिम्मियाई पज्जवनामाणिहंति अहिंसाएभगवतीए एसाभगवतीअहिंसाजा साभीयाणंपिवसरणंपक्खोणंपिवगयणं तिसियाणंपिवसलिलं३ खुहियाणंपिवअसणंठसमुहमज्झे शाह arARITRAraria t लानाममायिहिंसालाभेएणकारणिहोई अहिंसाजीवदयाभगवतीनागुणकहेछे एभगवतीपज्यदयाकेहवीछे अहिंसाजीवदयानि मवीहताप्रांणीनेकोईसरणराखतोहोईतिम जिमपंखीयानेगगननोमाधारर त्रस्यानेजिमपाणीनोमाधार भूव्यानेजिममन्ननो Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ३४१ यानि किंभूतादीना शरणादिसमैवसानेत्याह एत्तेत्ति एतेभ्योऽनन्तरोदितेभ्यः शरणादिभ्यो विशिष्टतरिकाप्रधानतरिकाभहिंसा हिततयेति गम्यतेशरणादितो हितमनेकान्तिकमनात्यन्तिकं भवत्यहिंसा तस्तुतविपरीतं मोक्षावाप्तिरिति तथायासाइत्यादियासौ वपोतवहणंचउप्पयाणंच आसमपर्यह दुहठियाणंच उसहिबलं७ अडवीमज्झच सत्थगमणं८ए त्तोविसिट्टतरिकाअहिंसा जासापुटवीजलअगणिमास्य वणाफतौबीजहरिय जलचरथलचरख हचरतसथावरसव्वभूय खेमकरीएसाभगवतीअहिंसाजासा अपरिमियनाणदंसणधरेहिंसौलगु आधार४ समुद्रमाहिजिमप्रवहणनोबाधार५ गाई भैसछालीहरणादिकपटवीनाजीवनेवासरहिवानोठामरोगातंकपीद्याप्राणी नेओषधानोबलजिमघटवीमाहिमलानेसाथनोबलम् एतलाङतीतरगाढीविशिष्टदयाअधिकौछे अहिसाभगवतीजेतेप्टथवीपाणी अग्निवायुवनस्पतीशाल्यादिहरीकाय जलचरथलचरखेचरत्नसथावर सर्वभूतप्राणीनेक्षेमनीकरणहारी एदयाभगवती दयाजेहि * साकुणिरपालीतेकहेछे जेहनोमापलोनथीएहवोज्ञानदर्शनधरणहार शुद्धयाचार मूलगुणादिकअत्युत्थानादिक अनशनादि१७ 器浴器器器器端器器器器器端 HW ***MANWEEKENEFRAMEERWIKEKHERI भाष Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मटी० माराmamax ३४२ 器器器器器端器器端米器 प्रथिव्यादीनिच पञ्चप्रतीतानिवीजहरितानिचवनस्पति विशेषा आहारार्थत्वेन प्रधानतयाशेषवनस्पते भेदेनोक्ता जलचरादीनिच प्रतोतानि वसस्थावराणि सर्वभूतानि तेपाक्षेमकरीयासातथा एपाएपेव भगवती अहिंसानान्यायथा लौकिकैः कल्पिता:कुलानि । तारयेत् सप्तयत्रगौर्षिटपीभवेत् सर्वथा सर्वयत्नेनभूमिष मुदकंकुरु इहगोविषयेयादया साकिलतन्मतेनाहिंसास्याच पृथिव्युदकपूत, रकादीना पस्तीत्येवं रूपानसम्यगहिंसेति अथयैरियमुपलब्धा सेविताच तानाह जासेत्यादिअपरिमितज्ञानदर्शनधरैरितिक शीलसमाधानं तदेवगुणः शीलगुणः विनयतपः संयमाश्चनयमित प्रकर्षप्रापयन्ति येतेतथा तैस्तीर्थकरैः हादशाङ्गप्रणायकैः सर्वजगह सलैः त्रिलोकहितैरितिचकंद्य कैरेवंविधैः किमित्याह जिनचंद्रैः कारुणिकनिशाकरैः सुष्टुदृष्टाकेवलावलोकेन कारणत:स्वरूपत कार्यतश्च सम्यग्विनिश्चिता तत्रगुरूपदेशकर्मक्षयोपशमादि वाह्याभ्यन्तरं कारणमस्याः प्रमत्तयोगात्माणव्यपरोपणलक्षणहिंसा णविणयतवसंजमनायकेहितित्यकरहिंसव्वजगवच्छलेहितिलोगमहितहिंजिणचंदेहिंसुट्ट दिठ्ठात्रो संयमएतलानायकपमाडणहार तीर्थकरेंसर्वजगनावात्सल्यकारीतेणे त्रिभुवननापूजनीकतेणे श्रीवीतरागदेवे रूडीपरेकेयलञानेक Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० प्रतिपक्षरूपं स्वभावंस्वर्गापवर्गप्राप्तिलक्षणंचकार्यमिति तथाअवधिजिनाविशिष्टावधिज्ञानिनस्तैरपि विज्ञातान्नपरिज्ञया बुद्धामत्या ख्यानपरिजयाचसेविताऋव्वीमनो मात्रग्राहिणी ऋजुसामन्न' तमत्तगाहिणी ऋजुमईमणोनाणं पार्थविसेसविमुहंषडामित्त' चिंति यंमुणतित्तिवचनात् मतिर्मन: पर्याय ज्ञानविशेषो येषां तेऋजुमतयस्तैरपि दृष्टा अवलोकिताविपुलभतयोमनोविशेषग्रामिनः पर्यया निनःउक्त'चविउलंवत्युविसेसण माणंतगाहिणीमई विलाचिंतियमणु सरदूषडं पसंगउपज्जवसएचिंतैरमिविदिता जाता पूर्वधरैरधी हिजणेहिंविणाया उज्जमतौहिंविदिट्ठाविपुलतीहि विदित्ता पुव्वधरेहिं धियाविरब्बीहिं पतिखाचा भिण्वोन्हीयनाणीहिंसुयनाणीहिं मणपज्जवाणीहिंकेवलनाणीहिं आमोसहिपत्ते हिंखेलोस हिप रौदीठिअवधिज्ञानेएदयामजादू जांणी सामान्यपणे मनपर्योयज्ञानतेोदयादीठी विशेपसहितमनः पर्यायज्ञान तेणेएदयाजाणी १४ पूर्वनाधरणहारतेोदयापालीद्यधिकवै क्रियल व्विसहिततेोदयापालीनिस्सरीपाली मतिज्ञानीतेणेमणिदया पाली श्रुतज्ञानी पणिद यापालीमनःपर्यवन्ज्ञांनीयेयापाली केवलज्ञानीई दयामाली हस्तादिकने स्पर्शवेकरी सर्वव्याधिउपसमाववा समर्थ हवीलब्धिनाधरण ३४३ सूत्र MERE KESE धापा Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टो ३४४ सूत्र भाषा निपटातीपठिताविव्यिमित्तिमिकुर्विभिये कियकारिभिः प्रतीर्णानिगीर्याद्याजन्म पालिनेत्यर्थ. धामिथिवोधियना पीत्यादि समचिन्नेत्येतदन्तं गुगमं गायरंस मोखपित्तेर्धिति चामर्श: संस्पर्श: गरयौपधिरिवोपधिः सर्वरोगामधारियात्तपारण प्रभावोलब्धिविशेषता प्राप्तायेते तथा तैरेवमुत्तरत्वापि नवरंगेलोनिष्ठीवन यह मसगरीरविप्पोषदित्ति विद्युयोवपाचयाम धावित्तिविद्विष्ठापत्ति प्रवशेषं तथेयसम्यरित्तिएयानन्तरोदिया मर्यादयोन्येच चषयः सर्वौषधय: यज्ञकल्पा बुद्धिर्येपाते बीनबुद्धयःपर्थमात्रमवाप्यनानार्थसमूहभ्यूटिकाभ्यधिका बुद्धिर्येषा तइत्यर्थः फोटूबुद्धिर्येपनि कोष्ठयः समत्वाता यिनटयुद्ध्यइत्यर्थः पदेनैकेन पदगतान्यमुकरन्ति भदानुसारिणः टूटगावाभयन्तिरंफरिसमामोसोमु तीपुराणविपुसोविष्यामन्त्रे त्तेहिंनल्लोसन्हिपत्तेहिंविप्पोसन्हिपत्ते हंसव्योस व्हिपत्ते हिंवोजबु डोएहिं कोइनुद्धीहिंपयाणुसारीहिंसं हारतेोएट्यापाश्रीजेश्चमामुर्मालियूकते हमयोपथी समानऐं शरीरनोमलते१जयोपधीयडीनीतिलघु नीतिमीप्रधीकें जेहनेतेल जलवडीनी तिलघुनीती एसर्व श्री पधीछे बीजमपीजे हनी बुद्दिले कोट कसरीटी पुद्दिकोठामा दिपालीनियसेनहीएकपदके टेअनेकपद. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३४५ 樂器带带带識器端談带端端帶端端諾諾 SH विडित्ति विट्ठभासंतियपत्तिपासवणं एएअन्न यबहजेसिं सब्वेयसरभयोवयवारोगोवसमसमत्या ते तितउसहिपत्ता जोउत्तपएणव * हुसयमणुधावपयाणसारीसो जोअत्यपएणत्यं अणुसरड्सबीयबुट्वीयो कोट्टयधण्णमुणिग्गलसुत्तत्याकोहबुद्दीया तथासंभिन्न सर्वतः सर्वशरीरावयवै: टखन्तीति भिन्नश्रोतारः अथवासंभिन्नानि शब्दादिविषयः प्रत्येक ग्राइत्वेन व्याप्तानि श्रोतोसीन्द्रियाणियेषाते संभिन्नश्रोतसः सामस्त्य नवाभिन्नान् परस्परभेदेन शब्दान् श्टण्वन्तीति संभिन्नश्रोतारस्त इहगाथाजोसणसव्वयो मुणदूसव्वविस एवसव्वसो एहिंमुणबडएवसह भिन्नेसभिन्नसोउसामनोबलिकैर्निचलमनोभिवाग्वलिकैः दृढप्रतिः कायवलिकैःपरीषहापीडितश रीरैःज्ञानादिवलिकदृढज्ञानादिभिः क्षीरभिवमधुरवचनमाश्रयं तिक्षरन्ति येतेचौराथवालब्धिविशेषवन्तस्तैः एवमन्यदपिपदहयंइह भिण्णसोतेहिंमुयधरेहिमणवलएहिंवयवलएहिंकायवलएहिनाणवलएहिंदसणबलएहिंचरित्तवल चावडेसर्वशरीरनेअवयवेकरीसाभले देखेथुतनाधरणहारमनजेहनानिश्चलछेतेणेंजेहयोबोलेतेहवोनिर्वाहें परीसानासहणहारें जेहनेजाननोबलतेणेजेहनेदर्शनोबलछेतेणें जेहनेचारित्रनावलछेतेणेदयामालीदुग्धनीपरजेइनोवचनमिठोछेमधुनीयरेमिष्टयचनछे स्वत्र भाषा Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. १४६ सूत्र भापा गाथाई पीरमसम्मिठाउमा उपय तदासाद्ध ति महान संपती स्थानमुपचाराष्ट्रात्यधिक पानसंफशीयं महानसंयेषाते श्रीमानसिका सार्यानीतभक्त नलक्षमपिट तितोभोजयतां यावदानानतमुक्त भामन्त्रतीयते तथाचविषयश्वरथाश्वारणावि शिटाकाग्रगमनलब्धियुक्ता धर्जपाचार या विद्याधाराणात ४४गाथामधूम वर यास त्यानयाविनापि चारपासुणयो संपादि जाइपटमोनिया कारकिरे १ एगुप्पाएणगोगवरभिश्रो पोपधिनियतो पीएगांनंदीसरमितधोएप्रतएर पढ़ मेगा पंड गांधी पूप्माएगाएइड एडप्पाएपत मोरयाचारयोएर पर मेगामाशुमोतरब्दगंत चंदीश्वर श्रीयएएलपोत एकयचे यंदणोगं ४ पदमेगामा गोपी ठप्पा एापं गमित विचारगोशेर ५ मत्तिएर एयापत्कर यात्ष्टुमन्तिएहिंअट्टमभन्तिएशिंएवं दमनुयालसघोट्स सोलस महमासमा मदोसाच तिमासन उसासपंचमा राष्ट्र तट स्थित क एहिंखीरासवेहिंमद्धचासवेहिंसप्पियासवेहिं चखोराम हाण सिएहिं चारणेहिं विव्याहरेहिं चउत्थ घोसरीष्ठोथोपयोयचमतेथेच श्रीराजे भातमाग्रीछूटे साधुनाथम ने अमाडेतो हें छूटेन पी अंधाचार व्यविद्या चार पएकांतर उपवास करण THAHANE BEEN X Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ और प्रण्टी . पिठरादुड,तमेवचरन्ति गवेषयन्तियेतेउन्निशचरका: एवंसर्वत्रनवरं निक्षिप्त पाकस्थालीस्थं यन्त वल्वेचणकादिप्रान्त तदेवभुनाव शेषंपर्यषितं वारपंनिस्र समुदानभेदं अन्नदूलाएदिति दोषान्तभोनिभिः मौनचरकैः याचंयमैः संसृष्ट नहस्तेन भाजनेनचदीय मानमन्नादिग्राह्यमित्येवंरूप: कल्प:समाचारोयेपातेसंहष्टकल्पिकास्तैः यताकारंदेयद्रव्यतज्जातेन तत्प्रकारेणद्रव्येणसंस्पष्ट हस्त भत्तिएहिछभत्तिएहिंअट्टमभत्तिएहिंदसमभत्तिएहिएवंटुवालसचउदससोलसअधमासमासदोमा सतिमासचउमासपंचमासछमासभत्तिएहिंउक्खित्तचरएहिंएवं निक्वित्तचरएहिंअंतचरएहिपंत सूत्र भाषा हारबे उपवासनाकरणहारविणिउपवासनाकरणहारतेणेदयापाली ४ च्यारउउपयासनाकरणहारेदयापाली इम पूउपवासनाक रणहार ६ उपवासनाकरणहार ७ उपवासनाकरणहार १५उपवासनाकरणहारेंदयापाली१मासनाकरण हाररमासनाकरणक्षा कर र३ मासनाकरणहार ४ मासनाकरणहार ५ मासनाकरणहार छमासनाकरणहारदाडलीउपाडी भनेरानेंकानेंएहवोजलहो यतोले हाडलीथीमनेरेठार्मिघाल्योएहवोलेवोकल्प वालचणादिकनालेणहारजीमताऊगयो तेइनालेणहार लखााहारनाले 辦器兼紫紫羅諾器器器雅諾論张 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी० ३४८ भाजनेताभ्यां दीयमानं ग्रायमित्यरूप: फल्प.समाचारोगा सजातसंपकल्पिफास उपनिधिना प्रत्यासब्याधरन्ति प्रत्या सनमेयरन्तियेते योपनिधिका तःशुपगिाका गंपिसादिदोपपरिरचारिपासोमरसामधानाभिः पंचपादिपरिमाणपतीभिद तिभि: Hamदिपावसाततधयाभिधरन्ति येनेरियादतिकामी पतिलया चैतन्दनी उजfi एपारेरोयति तशियायी चरएहिलूहचरएहिंसमुदाणिचरएहिं अगगिलाइएहिं मोणचरएहिंसंसहकप्मीएहि तन्नायसं सहकप्पिएहि उवनिहिएहि सद्देणिएहि संखादत्तिएहिंदिहलाभिएहि अदिट्टलाभिएहि पुट्ठ गणहारसमुदाणीभिधानालेणचार जिपारगिस्ताणपणोपभिमारपिनातिगारमाहारलेयो मौनापलंगीसायायपननमोलेपर चायतथाभाजनिदीयोलेगो जेद्रव्यदयायोग्य नियोगारवाचायतथाभाजनि दोनोलेयोनेोभापार जेसपासराथीदकडाजमा भारनेयिचरे मंकादिदोषटानीमाारती नेणे दातनीसंख्या मारल्य तेणे जेदीसतासानकतीभायोमाधारले जेपूर्वेदी ठोनथीतगोटीतोपाचारक्षीतेणेसाजेन्दशस्थराजनेता भगयनभाभातफल्य एमकतोन्नयो दाजभाबिलकरणेमदापरिभ भापा - - Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटी० ३४१ छिन्ननिवायाउदत्तौहोइद्रव्य तराष्टिलाभिकाये दृश्यमानस्थानादीनीतं ग्टहन्तियदृष्टलाभिकाये अदृष्टपूर्वेणदीयमानं ग्टङ्गन्ति दृष्टलाभिकायेकल्पते इदंभवते साधोइत्येवं प्रश्नपर्वकमेवलब्ध ग्टङ्गन्तिभिन्नस्यैवपिण्डस्यउदनादिपिण्डस्यपात: पात्रक्षेपोयेपाग्राह्य तयास्तिते भिन्नपिण्डपातिकातैः परमितपिण्डपातकैः परिमितम्टहप्रवेशादिना वृत्तिसंक्षेपवद्भिः अंताहारेत्यादियन्तानिपदानि लाभिएहिंायंवौलएहिंपुरमट्टीएहिएकासणिएहिंनिवितिएहिं मिणपिंडवातिएहिंपरमियपिंड वातिएहिंअंताहारेहिपंताहारेहिंअरसाहारोहिंविरसाहारेहिविरसाहारहिंतुच्छाहारेहिलहा हारेहिंअंतजीविहिंपंतजीवीहिलूहजीवीहिंतुच्छजीवौहिंउवसंतजीवीहिंपसंतजीवीहिंविवित्तजी ड्ढकरएवासणमोटातपनेपारणेविगेरहितजीमेजेयोदनादिकटकडाकरीपात्रेप्रखे तेणेंदयापालीपरमाणोतेतघरतथाकवलतथाद्रव्य इमकरीयाहारल्येबालचणादिकयाहारली'उगखोउपराडियाहारल्येंदोगमरिचादिरसरहितनोलेणहाररसरहितयल्पाहार * लुखोद्याहारग्रंतजीवीप्रातजीवी लखजीवीयल्पचाहारजीवीकपायथीउपशस्याजावजीयताईतेणेदवापालीचंद्रमानीपरप्रशातजीवी 崇義荒叢叢叢業涨涨涨涨涨兼器辈器器能聽器 भाषा Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० मायावामाशिक्यादिकयातिष्ठतियेतेतयातैः स्थानमुत्क टकयेषां तेस्थानोत्कुट, कास्ते वीरासनंभून्यस्तपादस्य सिंहासनोपवेशनमिति ३५१ तदस्तियेपांतेवीरासनिकास्तैर्निषद्यासमपुतोपवेशनादिकातयाचरंतीतिनै पधिकास्तैर्दण्डस्यैवायतं संस्थानंयेपामस्ति तेदंडायतिकास्तै लगण्ड' दुःसंस्थितंकाष्ठ ं तद्दत्स्थिरः पापनां भलग्नेन शेरते येतेलंगडयायिनस्तै उक्त च वीरासणं तुसीहासयोव्वजहमुकनायुग ग्णिविट्ठोदंडगलगडउवमा आवतकुञ्ज यदोह पि एकएवपार्श्वोभूयासम्बध्यते येषांनद्वितीयपार्श्वेन भवतीत्य कपार्श्व कास्तै: आता पकैरातापनकारिभिः श्रतापनाच विविधायत आह चायावणाउतिविहा उकोसामज्झिमानहन्त्राय उक्कोसाउनिवखानिसन्नसष्कार 'वियनच्छन्न्राः अप्राकृतैःप्रावरणवज्र्जितैः अनिभए चिंति अनिष्टीयकैः सुपणापरिष्ठापके: अकं यक: अकण्ड्यनकारकैः टतकेश अकंडुयएहिंधूतकेसमंसुलोमनखे हिंसव्व गायपडिकम्मविष्ममुक्केहिं समणुचिन्ना सुयधर विदितत्का सूत्र FIREFERE भाष परिठवेनहौखाजिखणेनही शुश्रूपानकरेमस्तक नासा नाके रोमकचा दिकनानखचादिते सर्वगात्रसमस्त शरीरनोसंस्कारकरि वाथकीविप्रमुक्तशरीरनीसंभालनकरेतेणेंदयापाली सेवी अहिंसा सुननाधरणहार जांण्याअर्थनो समूह एहववुद्धिजे हनीस्थिर हा Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ३५२ । मथुन:धतासंस्कारोपेक्षया त्यताः फेगा:गिरोजाः श्मणिकूर्चकेगाः रोमाणिकवादिलोमानि नपाय प्रसिद्धायैतेतथातैःसर्व * गावप्रतिकर्मविप्रमुक्त : अभ्यद्रादिवर्जनात् समणुचिन्नत्तिसमनुचिर्णाासियितेत्यर्थः तथाश्रुतधरासूत्रधराविदितोयंकायोर्थराशिः । युताभिधेयो ययासातथा साविदितार्यकाया बहिर्मतिर्यपातेतथा तत'कर्सधार येथुतधरथिदितार्यकायनुवयः तै:समनुपालितेतिसम्म पर न्धःतथाधीरास्थिरापक्षोभावामतिरयग्रहादिका यहियोत्पत्तियादिका येषातयातेचयेतेइत्यगे मशीविषानागा:तेचते उग्र तेजसच तीवप्रभावामीनविषाइत्यर्थमत्कल्पासात्महगा गापेनोपघातकारित्यत्तेतथा निधयोवस्तुनिर्णयोव्यवसायः पुरुषकारस्योः पर्याप्तयोः परिपूर्णयोकताविधितामतिहियेषां तेतयापाठान्तरेगा निश्चयव्यवसायौयिनीती मात्मनिप्रापितीयः पर्याप्ताचस्तामतिर्ये मोतथानित्य सदास्साध्यायोचिनादिध्यानचित्तनिरोधरूपयेपतितथा ध्यानपियेषोपदर्थनार्थमाच अनुवहसततधर्माध्यानमाजाविन सूत्र गोयजेते ग्रासीविसउग्गतेयकप्याणिच्छय ववसायपज्जत्तकयमतीयाणि दिकमतिउत्पातियानिकनुदिपंत जेचनीदृष्टियिपसर्प प्रायसरगी सतेजउत्कटतेनजेचनोछेतेमरिगा वस्तुनोनिर्णयपुरुषाकारप्रति और भाषा ARWAFARA Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३५३ ___प्र.टी. H यादिलक्षणं येषांतेनुबद्धधर्मध्यानाततः कर्मधारयः पंचमहाव्रतरूपं यच्चारित्रतेनयुक्तायेतेतथा समिताः सम्यक्प्रटत्ताः समितिष्वी । यांसमित्यादिषु समितपापा: क्षपितकिल्लिषाः घट विधजगद्दत्सलाः पट जीवनिकायहिताः नित्यमप्रमत्ताइतिकंयं एतेहियत्तियेते. पूर्वोक्तगुणाएतैश्चान्य चानुकूललक्षणैर्गुणवद्भिर्यासावनुपालिताभभवती अहिंसाप्रथमंसम्बरद्वारमितिहृदयं अथाहिंसापालनोद्यतस्य । यदिधेयंतदुच्यते इमंचेत्यादि अयंचवक्ष्यमाणविशेषउछोगवेषणीयतिसम्बन्धःकिमर्थमताह पृथिव्यु दकाग्निमारुततरुगणत्रसस्था । * वरसर्वभूतेषुविषयेयासंयमदयासंजमात्मिकारणानतमिथ्यादृशामिवबधात्मिका तदर्थतह तोः शुद्धोनवद्यउ छोभैक्षगवेषयितव्योऽन्वे । चंसभायभाणं अणुबंधधम्मभाणापंचमहब्बयचरितजुत्तासमियासमितीसुसमितपावाछविह जगवच्छला णिच्चमप्पमत्ताएंयहिय अमेहियजासाअणुपालियाभगवतीइमंचपुढवौदगअगणिमा भापा से पूर्णकीधीवुद्धिजेणेसदावाचनादिध्याननिरंतरधर्मध्यानपांचमहाबतचारित्रेयुक्त र्यादिकप्रवर्त्ततासमाव्योपापछजीवकायनाहितकारी सदाप्रमादरहितएहवासाधु अनेरासाधुतेअहिंसा अनुक्रमेपालीभगवती आगलौकहौस्य एथिवीपाणीअग्निवायुवनस्पतीत्रसथाव स्तुत Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३५४ सूत्र मापा पणीयः इहचोंच्छगदस्यपुं लिङ्गत्वेपि प्राकृतत्वान्नपुंसकलिङ्ग निर्दे गोनदोषायेति उकमेवविशेषयन्नाह चकयमित्यादि अतः सा ध्वर्थंदायकेनपाकतो नविचित: अकारियंति नचान्यैः कारित: भगाहयंति अनाहत ग्टहस्थेनसाधोर निमन्त्रणा पूर्वकंदीयमानः अनु दिष्टोयावन्तिकादिभेदवर्जितः प्रकीयकडंति नकियतेनक्रयेण साध्वर्थकृतः मकीत तएतदेवमपश्यति नवभिश्च कोटीभिसुपरिशुद्धता च मानर्हति नधातयतिर न तनानुजानाति‍ नपचति४ नपाचयति५ पचन्तं नानुजानाति नरुग्णात नकापयति कौन्त रुयतरुगणंतसथावरसव्वभूय संजय दयया मुद्दउ छंगवेसयव्वं श्रकयमकारियमणाजयमखुदिट्ट अकयकडंनवकोडौहिं परिसङ्घ दसहियदोसेहि' विष्ममुक्त उग्गमउम्मायणे सणासुद्धववगयचुयचद् रसर्वभूतनेसंयमदयाने अर्थेसुधोपाहारगवेपयो साधुने अर्थेकीधोनयी अनेरापाहेकराव्योनथी नूंहतरादिकरहित उद्देशिकदोपर हितसाधुने अर्थे मूल्य नथीलीधो नक्कोडीपरिशुद्धतेकेहीन होनहार नहणतानेंअनुमोदेश नपचेनपचाये५ नमचतानेअनुमोदे ६ वेचातोनली नलिवरावेद नयेचातालेतानेअनुमोदे शहनिर्दोपि दशसंकादिदोपेकरीरचित तेथकीम्कायो उहमन १६ EXER Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३५५ नानुनानाति तयादभिशदोपैविप्रमुक्ततेचामीसंकयर मक्खियर निक्सित्तर मिहिय४ साइरिय५ दायगुप स्मीसे७ अपरिणय लित छड्डय१. एसणदोसादसहवंति१ उग्गमुष्मायणेसणासइंतिउगमरूपाउत्पादनरूपाचयाएपणागवेषणातयाशुद्धोयसतथा तत्रोहमषोडशविध आहचअहाकम्महसियर पडूकम्य३ सीसजाएय४ उवणा५ पाडियाए६ पाउयर कीयः पामिच्चे परियट्टि ए१०अभिहडे११ उम्भिन्न १२ मालोहडे१३अच्छिज्ज १४अणसट्ठ १५ अमोयरएय१६ सोलसमे१७ उत्पादनापिषोड़थविधैवाहच धाई दूईर निमित्ते३ आजीव४ वणिमगे५ तिगिच्छायई कोहेमाणे माया लोभेहवं तिदसएए पुवि११ पच्छासंथव१२विज्जा १३मंतेय१8 चुणचोगेह१५ उपायणाएदोसासोलसमेमूलकम्म य१६ ववगयसुबवयचत्तदेहंचत्ति व्यपगता स्वयंटथग्भताः देयवस्तु सम्भवाआगन्तुकावारुम्यादयच्य तास्ताः खतःपरतोवादेयवस्वात्मिकाः पृथिवीकायिकादयः चयत्ति त्याजितादेयद्रव्यात् पृथका रिता दायकेनचतत्ति स्वयमेवदायकेन त्यक्तादेयद्रव्यात्ष्टयकृतादेहा अभेदयिवक्षयादेहिनो यस्माद् छात्सतथा सचकिमुक्त भवति प्रासकचप्रगतप्राणिकोट्वव्याख्या पुनरेवं व्यपगतउयतश्चेतनापर्यायादचेतनत्वं प्राप्तःच्यु तेजीवनादिनियाभ्योभ्रष्ट; व्याचितस्ताभ्य एवयायः क्षयेणन शितः त्यक्तदेहपरित्यक्तजीवसंसर्गसमुत्यशक्तिजनितहारादिपरिणामप्रभावोपचयति उत्पादनादोषवर्जितत्व प्रपं Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३५६ शयन्नाचगाणिसव्यफदापच्यणक्खामुउवणीयं ननयनिषदागोचरगतमासने उपविश्यकथाप्रयोजनं धर्मकथाव्यापारं यत्करोतितं नि पद्यकथाप्रयोजनंतस्मात् प्यास्यागुतात् पाख्यानकप्रतिरहश्रुतात् दायकावचनार्थ नटेनेव प्रयुतान् यदुपनीतंदायकेनदानार्थमुप हितंतत्तथाभैशंगवेषयितव्यमितिसम्बन्धः नचैवचिकित्माचरोगप्रतीकारो मन्वश्वचेटिकादिदोपदेवाधिष्टिताक्षरानुपूर्वीमूलं कृतांज ल्याद्योपधिमूलभेषजंचद्रव्यसंयोगरूपंतकारण लोभापेक्षया यस्यभिक्षस्य तत्तथाभवंभिक्षासमूहोएघगयेषयितव्यमन्वेषयितव्यंना यचत्तदेहचफासुयंचननिसिज्ज कदा पयोयणफासुउवणीयंनतिगिच्छा मंतमूलभेसज्जकज्जहे ___ नलक्खणुपायसुमिणजोइसनिमित्त कहकुहकप्पोत्तनविडंभणाए नविरक्षणाएनविसासणाएन * उत्पादनारूपजे एपणातेणेकरी स्वयमेववेगलाययाचुआ सचित्तछांया अचित्तथयोदेवमासक पासनेनेसीकथाप्रयोजनभाटचारण नीपरेव्याख्यानकरे वैद्यकर्ममंत्रजडीऔषधकाजेकर सासुद्रादिकलक्षण चंद्रधनुपादिकनिद्राविकार नक्षत्रचंद्रगशादिसरूपचूडा मणिकथाविस्मयउपजाववाभणीकथानोकहियो मायाकरीनलेवो आपाढभतिवत् ग्टहस्थनादीकरारापीनलेवो कलादिकनेशीखवी भाया Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टो० ३५७ सूत्र भाषा 非装款 V पि वन्दनेनस्तवनेनयथासौएसोजस्मगुणावियरंति अवारियादसदिसासु दूहराकहासु सुव्वसिपञ्चकख अज्जदिट्ठोसि नापिमाननया श्रसनदानादिप्रतिपत्त्यानापिपूजनयातीर्थ निर्माल्यदानमस्तकगन्धतेप्रमुखविस्त्रि कानमस्कारमालयादानादिलचणयानाप्युक्तत्रय योगेनेत्याच नवीत्यादितथानापि दम्भतयादम्भ ेन मायाप्रयोगेणनापिरक्षणयादायकास्य पुत्रवर्णकग्टहादीना नापिशासनयाशिचे णयोनाप्य क्तत्रयमनुदायिनेत्याहनवीत्यादि ननैवलक्षणं शब्दप्रमाणस्त्रीपुरुषवास्वादिलक्षणं उत्पाताः प्रकृतिविकाराः रक्तदृष्टादयः स्वप्नोनिद्राविकारः ज्योतिषाचनचत्रचन्द्रयोगादिज्ञानशास्त्र' निमित्तं चूडामण्याद्युपदेशोनातीतादिभाव संचावनं कथा अर्थकथा दिकाकुञ्जकंपरेषां विस्मयोत्पादन प्रयोग: एभिराचिप्तेन यत्प्रयुक्त दानायदायकेन व्यापारितं भैचंतत्तथा तथानापिहीलनयाजाक वट्टनतः नापिनिन्दया देयदायदोपोवट्टनेन नापिगर्हण्यालोकसम चंदायकनिन्दयानाप्य तत्रितयेनेत्याह नवीत्यादिनापि भेषणया विडंभणरक्खणसासणाएभिक्ख' गवेसि यव्वंनविवंदणाए नविमाणणाएनविपूयणाए नविवंदणमाणण नेलेवोनही मायाराखीछोकरोराखी कलाशीखवीभिक्षाले वीगवेषवीनहीं ग्टहस्यनोसवनकरी ग्रहस्थ आशनादिदेवे ग्टहस्थनेपू Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ at %3 म.टी. k ३५८ दायकस्य अदिसतोभयोत्पादनेनापि तर्ज नया तज्जनीपालनेन जास्यसिरदृष्टेत्यादि भनणरूपयानापि ताडनयाचपेटादिदानत: नाप्यु तत्रययोगेनेत्याहनवीत्यादिनापि गौरवेणगर्ने राजपूजितोहमित्याद्यभिमानेननापि कुधनतयादारिद्रभावेन प्राकृतत्वेनवा पूयणाएभिक्खंगवेसियव्यं नविहीलणाएनविनंदणाए नविगरहणाएनविहौलणानिंदणागरहणाभि । क्खंगवेसियव्यं नविभेसणाएनवितज्जणाए नवितालणाएनविभेसणतज्जणतालणभिक्खंगवेसिययनवि गारवेणंनविकुहणाए नविवणिमयाएनविगारवकुहणवणिमयाए भिक्खं गवेसियव्यंन विमित्तयाएनवि। सूत्र भापा जवेवासमुचपतीयादिसायनकरी पासनादिवासमस्तकपाली भिक्षागयेषवीनची जातिकुलादिदोपनेउघाडये बीजादोपनेउपाडेजे देतोनहोइतेहनेवीहावीने जात्यादिकनोदोषउघाडेनही बीजोदोपउघाउनही जेदेतोचोई तेहनेवी हावीने भिख्यागवेषयीनहीन हस्थ नाछतादोयकहिवेकरी ग्रहस्थसाहमीभांगुलीकरीकहे रेदुष्टजाणीससांसतोरहे चपेटादिकदीराकने देवेकरीवीहाडे तर्ने चपेटादिकदी एमकरीभिक्षागवेपेनहीं राज्यपूज्य मुजनेसहमाने दरिद्रीनेभाव्य राकनीपरेलालिपालिकरे राज्यपजितद *Maha Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * me प्र०टी० २५१ क्रोधनतयानापिवनीपकतयारंकवल्लल्लिव्याकरणेन नाप्य तवयमीलनेनेत्याह नवीत्यादिनापिमित्रतयामित्रभावमुपगम्येत्यर्थः नापि प्रार्थनयायालया अपितुसाधरूपसंदर्शनेन आचपडिरूविए सित्तासियंकालेणभक्खएत्ति नापिसेवनया स्वामिनोमत्यवत् नापि युगपदुकानमोलकेनेत्याइ नवीत्यादियद्य वमेवंचनगवेषयतिभैक्षभिक्षस्तईिगहुगवेषणाया किबिधोऽसौ भवेदित्याहअन्नातखबखन नादिसम्बन्धाकधनेन स्टहस्थैरपरिजातखजनादिभावः तयाअगढिएत्ति अग्रथितपरिज्ञानेपितेषु तेनसम्बन्धिनाप्रतिबदमाहा रेवा पत्थणाएनविसेवणाएनविमित्तयपत्थणसेवणाएभिक्खगवेसियव्वंत्रणाएअगडिएअदुढे अदोणेअवि मणेअकलुणेअविसातौ अपरितंतजोगीजयणघडणकरण चरियविनयगुणजोग संपउत्तेभिक्खू रिद्रीराकपणे भिक्षागवेषवीनही मित्रपणोकरीणभावेनलेवोयाचकनीपरेलालपालकरीनलेवो ठाकुरनीसेवायोलगकरी मित्रप गुंकरीएणेभावेश्याचनाकरीर सेवायेकरीए३ भेदेनलेवोभिक्षागवेखवीनहीएणीपरे अजाण्याखजनग्टहस्यस्योअप्रतिवद्ध परहित दीननथापाहारनेअलाभेदुमनोनयाय दयामणोनथायविपवादरहित संयमनेविषेउयमवंतएडवेयोगेसहितहोई पांग्यासंयम सूत्र FREISRI NMAMAKOREAMERKHERI आपा Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ခုဗ सूत्र आपा अग्रति माहारेदायसेवा अडिट: मनुटोवा महीत्ति महीयोअक्षुभितः अविमनान विगतमानसः भलाभादिदोषात् मक रुणोदयास्थान निरत्तित्वात् अविषादीमपिपादयानदीनमित्यर्थः परिताताः चश्रान्तायोगामनःप्रभृतयः सदनुष्ठानेषु यस्य सोपरि तांतयोगाचतएवयतनंमाप्त षु संयमयोगेषु प्रयत्नः उद्यमः घटनं चचप्राप्तसंयमयोगप्राप्तयेयत्न एव ते कुरुते स यतनघटनकरणः तथाचरितः सेवितोविनयोयेन सचरितविनयः तथागुणयोगेन चमादिगुणसम्वन्ध न संप्रयुक्तोयः सतथा ततः पदत्रयस्य कर्मधारयः भिक्ष्णार्भिचे पायनिरतोभवेदिति गम्यतेमंचत्ति इदंपुनः पूर्वोक्त गुगा भिक्षादिप्रतिपादनपरं प्रवचनमितियोगः सर्वजगज्जीवरक्षण रूपाया भिक्व सणारिए मंच सव्वजगज्जीव रक्सणदयद्वयाएपावयां भगवया सुकहियं श्रहियंपे नेविषेयत्नवंत अप्राप्तसंयमनीप्राप्ततेषटना वेडं नोकरयोगेव्योए हवोविनयचमादिगुणसंयोग संप्रयुक्तसहित यो चारित्रयोभि चानीगवेखणानेयिये तत्पर यागनिकही सर्व ८8 लक्षजीवायोनिराखवानेवियें एवीदयातेने पर्ये श्रीसिद्धांत प्रवचन श्रीम हावीरदेवे रुडोभायोजीवनाहितने जन्मांतरेशुद्ध फलपगों परिणमे भागामियकाले कल्याण निर्दोपन्यायटत्तिनोमार्गमोक्षप्रते Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी० ३६१ सूत्र भाषा M 荞茶养託業 दया: तदर्थमावचनं प्रवचनं शासनं भगवता श्रीमन्महावोरेण सुकथितंन्यायावाधित्वेन आत्मनाहितं चात्महित पेञ्चाभावियंति प्रेत्यज न्मान्तरेभवति शुद्धफलतया परिणमतीत्येवं शीलं प्रेत्यभाविकं आगमिष्यतिकाले भकल्याणं यत्तदागमिष्यङ्गशुद्ध निर्दोग्नेयाजयति नैयायिकंन्यायष्टत्तिअकुटिलंमोच्चप्रतिऋजु अनुत्तरं सर्वोत्तमं सर्वेषादुःखानाममुखाना पापानाच तत्कारणानां व्यपथमनसुपशमका रणयत्तत्तथा अथयदुक्त तीसेस भावणाएड किंचिवोच्छ गुण देसंतितत्रकाः भावनास्था जिज्ञासायामाच तो त्यादि तस्य प्रथमस्यव तस्यभवन्तीति घटना इमावच्यमाणप्रत्यक्षाः पञ्चभावनाभाव्यतेचास्य तेवतेनात्मायकाभिस्ताभावनार्यांसमित्यादयः किमर्था भवन्ती चाभावियं आगमेसिभद्द सुद्द नेयाउयं कुडिलं अणुत्तरं सव्वदुक्खपावाणविउसमणं तस्मद्रमापं भावणाच पटमस वयस्स हुतिं पारणाइ वायवेरमणं परिरक्खणट्टयाए घटमं ठाणं गमणगुण जातासरलमार्गसर्वोत्तमप्रधान सर्व दुःखनाकारण नेपापप्राणातिपातादिअढारपापस्थानकते नोउपसमावणहारएहयोप्रवचनतेपहि लावतनीएपत्यच्चमाचभावनाजाणिव प्रथमत्रतनी होइ प्राणातिपातादिवेरमण जीवहिंस्यानिषेधपणो राखवाने अर्थे पहिली भावनाकहे ३१ MANNER Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३६२ सूत्र भाषा त्यापाइत्यादि प्रथमवतस्य यत्प्राणातिपात विरमगालक्षणस्यपरिरक्षणस्वरूपं तस्यपरिरक्षणार्थाय पढमंतिप्रथम भावनावस्थि तिगम्यते स्थानेगमनेचगुगायोगंच खपरप्रवचनोपधातव नलक्षणागुण सम्बन्धं योजयति करोतिया सातथा युगान्तरेयुगप्रमागाभू भागेनिपतति यासायुगान्तरनिपातिका ततः कर्मधारयसात सायाहयाचचुषादूरियनंति ईरितव्यंगतव्यंफे नेत्याह कीटपतंगा श्वस्यावराश्चकीटपतङ्गत्रसस्थावरामोषु दयापरोयस ननित्यं पुष्पफलत्वक्प्रयालकंदमूल कंटत्तिकायीजहरितपरिवर्जन सम्य जोगजुरौंजणजुगंतरनिवतियाए दिट्टीएरियव्वं कीडपयंगतसघावरदद्यावरेण निचंपुप्फफलत वालकंद मूलदगमयित्रीय हरियपरिवज्जएणसमं एवंखुसव्वेषाणाण हीलियव्या ननिंदियवाण छेस्यानचालवोग्रामगोतथाअनेरोकोईहेलेनही तेचनीपरेप्रयुं जये जिताए हवोदृष्टे भूसरप्रमाणभूमिकालगोजे पडेजोयतां मार्गिएछ वीदृष्टिंचालको कीडला पतंगादिकत्र स्थावरजीवने विषे जेदयापरते चालवोसदाफल फलशलि गणादिसजीवनांगीपरिहरेतेोदूम चालवोसम्यक् प्रकारेदूगीपरेनि येस मसाजीव श्रयगणवान कुराकंद मूलपाणीमाटीमाल्यादिट हेलवानही निंदनीकन गरहि FREE FREEEEEEEEEEEEEEEE Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 需带带带器端器器器带器端諧器器器端带张譯 गिति प्रतीतंनवरंप्रवालपल्लवाकुरःदकमुदकमितियऱ्यांसमित्याप्रवर्त्तमानस्य यत्स्यात्तदाइएवंखुत्तिएवंच ईर्यासमित्यावर्त्तमानस्ये । त्यर्थः सर्वप्राणाः सर्वजीवानहीलयितव्या अवज्ञातव्या भवन्तिसंरक्षणप्रयतत्वान्नतानवजाविषयीकरोतीत्यर्थः तथाननिन्दितव्यानग रितव्याभवन्ति सर्वथापीडावजनोद्यतत्वेन गौरयाणामिव दर्शनात् निन्दाचखसमक्षागर्दा वापरसमक्षातयानहिसितव्याः पादा कमणेनमारणत: एवंनच्छत्तव्याविधाकरणतो नसेत्तव्याः स्फोटनत:नवहेयवत्ति नव्यथनीया परतापनात् नभयंभीति दु'खंवाशरी गरहियब्वा नहिंसियवानभिंदियव्वा नवहेयव्वानभयटुक्खच किंचिलम्भापावेउ जेएवंदरियास मिएजोगेणभाविअोभवति अंतरप्मा असवलमसंकिलिनिव्वण चरित्तभावणाए अहिंसएसंजएसु वानहु पगनेयाकमवेमारवान दिखंडकरवान भाजबान दूमचालताजीवविराधना नही भयशरीरादिदुःख अल्पमात्रपमाडवायोग्यनङ जेएहवोपदवाक्यालंकार र्यासमितिनेयोगे भाव्योवास्योड अंतरात्माजीवपापमलरहित विसहम ननोपरिणाम अखंडएहवोचारीवसामायकादि भावना करीजीवनेराखवो संयमवंतमोक्षनोसाधक हिवेवीजीभावनाकहछम 器業課業狀謊業器器梁號装器器器諜影 Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ३६४ मूल भाष SHREE रादिकिञ्चिदल्पमपि लभ्यायोग्यो प्रापयतु जेइतिनिपातोवाक्यालङ्कारेएकभनेनन्यायेनेर्थ्यासमितियोगेनईर्यासमितिव्यापारेण भावि तोवासितोभवन्त्यन्तरात्माजीवः किम्बिधदूत्याह मशवलेनमालिन्यमात्ररहितेन भसंक्लिष्टेन विशुद्ध्यमानपरिणामवतोनिर्ब्रोनाच तेमा खण्डने तियावत्चारित्रेण सामायिकादिनाभावनावासनायस्य सोमशवलाच संक्लिष्ट निर्तण चारित्र भावनायाः अथवा शालाक्लिष्टनिर्ट चारित्रभावनयाहेतुभूतयामहिंसकोऽवधकः संयतोम्टषावादायु परितमात् मोक्षसाधकइतिविदूयंचत्ति द्वितीयंपुनर्भावनावस्तुमनः समितिस्रुत्रमनसापापनध्यातव्यमेतदेवाह मनसापापकेनपापकमिति काकाध्येयं ततद्यपाप केनदुष्टेनसतामनसा यत्प्रापकमशुभं तन्त्र कदाचिन्मनसापापकंकिश्चिद्यातव्यमेति वक्ष्यमाणयायेनसम्बन्धः पुनः किंभूतं पापकमित्याह अधर्मिकाणामिदमार्मिकं तचतहारुणं चेतिचधार्मिकदारुगांटयंस म्यूकावर्जितं वधेनहननेनवन्धन संयमेनपरिक्त शेनच परितापनेन हिंसागतेनवडलंप्रचुरं यत्तत्तथाजरा साहु१ त्रितियं चमणे पाणपावकं श्रमिकं दारुणंनिसं संबंध परिकिलेसबहुलं भयमरणप नेकरीपापचिंतयेनही दुष्टपरिणामेसहित पापधर्मसृष्टा धर्म रौद्रकर्म सुगरचितताडदेवाधवे परितापयेषणोभयमरण परिक्ल शह ******* Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ३६५ सूत्र मरणपरिक्ष नान्तरेभयमरणपरिणः संक्लिष्टमशुभंयत्तत्तथा नकदाचित्रकञ्चनापि कालेमणेणपावएणतिपाप केनैवमनसापावगंति प्राणातिपातादिकं पापंकिशिदल्पमपिध्यातव्यमेकाग्रतया चिन्तनीयंएवमनेन प्रकारेण मन:समितियोगेन चित्तसत्पत्तिलक्षणव्यापारण भावितोवासितोभवत्यन्तरात्माजीवः किम्बिधत्याइमसबलामलिष्टनिर्वणचरित्तभावनाकः असब रिकिलेससंकिलिट्ठ नकयाविमणेणंपावएणंपावर्गकिंचिविभभायव्वं एवंमणसमितिजोगेणभावितो भवतिअंतरप्पाअसबल मसंकिलिट्ठ निषण चरित्तभावणाएअहिंसए संजएसुसाहुर तइयंचवडू एपावएपावकंअहम्मिकंदारुणंनिसंसंवहबंध परिकिलेसबहुलंजरामरणपरिकिलेस संकिलिनक वाजेपापनाफलआगामिये कालेभोगवीई' संक्लिष्टपाडूवो कदाचिमनेकरीचिंतविवोनही पाडवोपापमने काईचिंतववोनहीएणीपरे * मनसुमतीनेयोगेभाव्योभास्योड अंतरात्मापापरहित विसुद्धमननोपरिणाम अखंडचारित्नभावनाईकरी जीवराखेसंयतीमोचनो साधकतीजीभावनाकहीडूछेवचनेकरीदृष्टपरिणामपापममयएहवेकरी धर्मभ्रष्टतेहनाकर्त्तव्यसरीखो रोद्रकर्मकारीगरहितबंधक HERahakikahikiREMEMEHERENEMY माषा Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी० ३६६ सूत्र भाषा लासंक्लिटनिर्वणचारित्रभावनायावा अहिंसकः संयत, सुसाधुरितिप्राग्वत् तदूयंचत्ति टतीयंपुनर्भावनावस्तुवचनसमितिर्यत्रवाचापापं नभणितव्यमित्येतदेवाच वदूपावियाएइत्तिकाकाध्येतव्यं एतच्चाख्यानंचप्राग्वत् ३ चउत्यंति चतुर्थभावनावस्तु आचारसमितिरिति यातिवइए पावियाएश्रोपावकं किंचिविभासियव्वं एवंवइसमितिजोगेण भाविश्रोभवइअंतरप्पा स वलमसंकिलिङ्कंनिब्बणचरित्त भावणाए हिंसओ संजय सुसा३च उत्यं श्राहारएसणा एसुद्ध उच्छंगवेसीयव्यं अणाए कहिए सिङ श्रदी णेअकलुणे श्रविसाती परितंजोगी जय णघडण करण रेवं बकरे परितापयोअसातारूपघणो जरामरणपरिक्लोगसंग नकरवोवचने पाडूवोपापकाईवचनपापकारीयोनवोलवो एगीपरे वचन समितियोगेभाव्योद् अंतरात्मापापमलरचित विशुद्धमननोपरिणामघमंड चारित्रभावनाई करी जीवनोराखनोसंयतमों चनोसाधकश् चत्रथोभावनाकही के आहारनीएपगाई निर्दोषल्पमात्रगवेषयो देाहारगरस्य अजाण्यो साखजनने आपण पुननणावे अनेरेकच्योनथी दीनपणारचितदयामणावरहित विपवादरहितमनवचन कायानायोगलाधीवस्तुनोराखवो मलाधी SELFAREEK RECK BFF को Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टो HarriIrMRA तामेवाह आहारएसणाएसउरुंगवेसियव्यंति व्यक्त इदमेवभावयितुमाह अज्ञात:श्रीमत्प्रवजितादित्वेन दायकजनेनावगत: अक , थित:स्खयमेवयथाई श्रीमत्प्रवजितादिरिति अथिष्टोसप्रतिपादितः परेणवाचनान्तरअन्नाए अकचिएअट्ठति दृश्यतेचहीरोइत्यादि : तपूर्ववत् भिक्षभिषणयायुक्तःसमुदाणे उणत्तियटित्वाभिक्षाचर्याङ्गोचरं उछमियोंछमल्पाल्पग्टचीतंमच्य ग्टहीत्वाागतोगुरुजनस्य : पार्षसमीपंगमनागमनातिचारणा प्रतिकमणेनर्यापथिकादण्डकेनेत्यर्थः प्रतिकान्तयेनसतथाचालोयणवत्तिालोचनं यथाग्रही तभक्तपाननिवेदनंतयोरेयोपदर्शनंचदाऊणत्तिरुत्वागुरुजणपत्तिगुरुगु संदिष्टस्यवाटपभस्यजहोवएसंतिउपदेशानतिक्रमेण निरति । चरित्तविनयगुणजोगसंपउत्ते भिक्ख भिक्ख सणाए जुत्त समुदाणिऊणभिक्खचरियं उंछधेत ण नागएगुरुजणस्सपासंगमणागमणातिचारपडिक्कमणपडिक तालोयण दायणंचदाऊणगुरुजणमा नीगवेषणाकरवीकरियो याचरियोविनयशमदमादिगुणनेयोगसहित चारीत्रीयोभिक्षानीएपणासहित जेकलजिनेद्रेकह्यातेह नेसमुदाणीएवीभिचाचरीभमीने थोडोर लेनेवाव्योगुरुजननेपासे जातायावता प्रतीचारपडितमणवारीनिवविवोपडिक सूत्र भाषा Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी. ३६८ सूत्र भाषा वारंचदोपवर्जनेन अप्रमत्तः पुनरपिचचनेपणायाः अपरिश्रातानालोचितदोपरूपायाः प्रयतोयननान् प्रतिरुभ्य कायोत्सर्ग करणेनेति भावः प्रशान्तउपशान्तोनुत्सुकः श्रासीनः उपविष्टः सएवविशेष्यते मुनिपन्त्रः अनापाटयोपविष्टः ततःपदस्थकर्मधारयः मुह मालकंचकालंध्यानेन धर्मादिना सभयोगेन संयमव्यापारेगा गुरु विनयकरणादिनाज्ञानेन ग्रन्यानुप्रवणरूपेण साध्यायेनवाधीत गुगानरूपेण गोपितं विषयान्तरगमने निरुद्ध मनोयेनसतथा श्रतएव धर्मेश्रुतधारितरूपे मनोय स्वस्तथा चतएवाविमनाः अशून्य जोवएसंनिरयारं ग्रप्पमत्तोपुण विश्रसणारपयतोपकिमित्ता पसंतेासी सुन्हनिसयोम उत्तमेतं चाणं मुहमोगनागसन्काय गोवियमणे धामणे श्रविमणेहमणे श्रविग्ग हम समा योनियों जेगीपरेचाचारादिकलीधोहो तिमकदियो देवायोफरीने गुरुजननेजिमत्री गुरू समीपे उपदेशसां भल्योतिम निर ती चारोपयर्जित आदरतो प्रमादरचित तोवलीजेफाई गुरुआागली अणभावते मालोनडर यलवंत कायोत्सर्गकरीप डिकस्याम शातचित्तबैठो निरापाघळते सुतमात्रकालधर्मादिकध्यानकरे शुभयोगसयमम्यापार अर्थचिंतये पूर्वाधितत्रनोगुग्ययोगोपियोमन 张张淼業業 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० WWEEKHN २६ चित्तःशुभमनाः असंक्लिष्टचेता: अविग्रहमणेति प्रविग्रहमनाः असंक्लिष्टकलहचेताः भव्य गहमनाषाः अविद्यमानासदभिनिवेधः समाहितमणेत्ति समतुल्य रागद्दपानकलितं आहितमुपनौतमात्मनिमनोयेनससमाहितमनाः शमेनचोपशमेनअधिकं मनोयस्थ समांधिकमनाः समाहितंवा स्वस्थमनोयस्यसमाहितमना: अड्वाचतत्वत्रहानसंयमयोगविषयोवानिजाभिलाष: संवेगञ्चमोक्षमार्गा भिलाषः संसारभयंवानिर्जराचकर्मक्षमणं मनसियस्यसश्रद्धासंवेगनिजरामना: प्रवचनयात्मल्यभावितमनानिकंद्य उत्यायचप्रह हियमणेसद्धासंवेगनिज्जरमणे प्रवयणवच्छल्लभावियमणेउ ऊणयपहठ्ठजहराइणियंनिमंतइत्ताय । साहवेभावोयविदिप यागुरुजणेणंउपविढे संपमज्जिऊणससोसंकायं तहाकरयलं अमुच्छिए धर्मनेविषेमनसून्यचित्तनथी चितमाहौकिसोलो शनावे कलहनेविषेमननथी समभावेरागद्दे परहितमनछे तत्वनोसहयो मोक्षनो * * अभिलाषकर्मक्षयनोउपायएश्विषेमनछेजेहनो श्रीसिद्धातनावाचल्य भाव्योमनजेहनो ऊठौनेप्रकर्षेहृष्टतुष्टचितछतोजेष्टमादिदेईने * निमंत्रीने साधर्मिकभक्तिकरी दीपेगुरुजननेवेठो मुखवस्विकारजोहरणकरीपूंजीने मस्तकसहितशरीरतथा इस्ततलपूंजीने भाषा EEMEWAKARKHERE Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प०टी० ३७० छत्र भाषा टतुटोतिशयप्रमुदितयथारात्रिकं यथाज्येष्ठ निमन्त्र्यचसाधून साधर्मिकान् भावतय भक्त्या विदूयत्तिवितीर्णेच भुंचत्वमिदनयनाटी यमनुज्ञाते सतिभक्तादीगुरुजनेन गुरुणा उपविवचितास ने मंप्रगृद्यमुपकारजोहर गाभ्या सशीर्षकायंस मस्तकंगरीरं तथा करतलंत्रातलंच गमर्च्छिते प्राथारविषयेनमहिमानमगतं सग्टहः प्राप्त र सेनाकाद्धावान् अगयितः रसानुगतंतुभिरसंदर्भितः ग र्हितः श्राहारविषये प्रशतगर्द दूत्यर्थ: गनध्य पपन्नोनरमेषु एकाग्रमना अनाविलोलुपः अनुस: लोभविरहितः अगन्तट्टिएत्ति नात्मा गिगहिए अगर हिए श्रीगज्जोवव श्रगाइले अन्तु णत्तदिए असुरसुरश्रच चवं श्रटुयम विलंचियापरिसा डिग्रालोयणभायेजयमप्पमत्तणं ववगयसंजोगमणिगालंचविमयध मंत्र क्खोवं र्च्छितो रमनीचाकाचारचित रसनारागरचित आहारविषैनिंदार चितरमने विषे एकाग्रचित्तनथी निर्मल चित्तलोभरचितयना मार्किक विधिक परार्थकारी एडवोक्तो चाहारकरे जीमतोमउस डाटन करे | घपश्यन्दनकरे उतावलोननीमे सासतोनजीमे बिंदुभूमिका पतिमनजीमे प्रकागवंतभाजने यत्नास हितप्रयत्रिपादरेनिम माई भजयगानथायतिमजीमे संयोजनादो परहित BFF HELAF Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३७१ सूत्र भाषा MEA र्थएवयस्यास्त्यसावनात्मार्थेकः परमार्थकारीत्यर्थः असुरसुरति एवंभूतशब्दवर्जितः श्रवचवंतिवचयचेति शब्दरहितं अद्भुतमनुत्सुकंअ विलंवितं अनतिमंदं अपरिशाटिपरिशाटिवर्जितं भुंजेज्जादूति कियाया विशेषणनामानि आलोयभातणेत्ति प्रकाशमुखेभायणेयचथ् वालोके प्रकाशेनान्धकारे पिपीलिकावालादीनामनुपलं भात्तथाभाजनेपात्र पातंविनाजलादिसम्पतितसत्वादर्शनादिति यतोमनोवा क्वायसंयतत्वेन प्रयत्न नादरेण व्यपगतसंयोगंसंयोजनादोषरहितं अिंगालंचत्ति रागपरिहाणेत्यर्थः विगयधूमंति व परहितमाहच रागेण सौंगालं दोसेण सधूमगंवियाणाहित्ति अक्षस्यधुरः उपाञ्जनं प्रक्षणमचोपाश्ञ्जनं तच्च व्रणानुलेपनंच तेभूतप्राप्त यत्तत्तथा तत्कल्पमित्यर्थः संयमयात्त्रासंयमप्रवृत्तिसैव संयमयात्रामात्रातन्निमित्तं हेतुर्यत्रतत्संयमयात्रामात्रनिमित्तं किमुक्त भवतिसंयम भार जणवणाणुलेवणभूयसंजमनायामायानिमित्ति संनमभारवाहण्याए भुजेज्जापाणधारणट्टयाए दूँगालदोषरहितरागपरिहरेआहारविषे द्वेषरहितचाहारनेविषे धुरीतेहनोउ जणवांग ब्रणफोडलोयोषधलगाडवो तेहसरीखो संयमयात्रामात्त्रानिमित्त संजमरूपीयो भारवहिवाभणी आहारलाई प्राणधरवाने अर्थे संयत साधुसम्यक् प्रकारेएगीपरे प्रहार ALL BAN 57 uk Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HEHERE प्रण्टी० यजनार्यतया इयंभायनेह ययाचसोपाननं भारयकनायियविधीयतेनप्रयोजनान्तरे एवं संयमभारवहनायैव साधु जीतनालकपनि मित्तंविषयलीन्य नवा विकलोहिभोजनसंयमसाधनं गरीरंधारयितुममर्योभवतीतिभंजेजत्ति मुंजीतभोजनंर्षीततयाभोवनेकार गान्तरमाइमाणधारणार्थतयाजीवितव्यमरजगायेत्यर्थः संयत:साधु.णमितियाश्यालद्वारसमियंति सम्यनिगमयबार एपमाहार समिति योगेनभावित: मन्भवत्यन्तगत्मा असयलासंक्लिटनिर्वगाचारित्रभायनाक: मसालासंक्लिटभावनयावाहेतुभूतवावा परि सकसंयतः मुसाधुरिति पंचमगतिपञ्चमभावना वस्तुपादानममिति निक्षेपसमिति लक्षणएतदेवापीठादिहादयविधमुपकरणं संबएणंसमियंएवंाहारसमितिजोगेणभावितोभवति अंतरप्पाअसरलमसंकिलिनिष्षणपरित्त भावणाएअहिंसएसंमएसुसाहट पंचमग्गंपौढ फलगसेज्जासंथारग वत्यपसकंवलदंडकरयहरणचो समिते योगव्यापारभायोजन गंतरात्मामलरहित 'संकिष्टपरिणाम उचारित भावनाई हिंसादोषरहितसंयमवंतसाध ४ पांचमीभावनाकडे पाटलोपाटीयोगिणारंथारो वस्तपावकंबलोडो रजोहरणोघोलपट्टो मुंहपतीपादप लगो एउपगरणसंय भाषा Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R NEFIFFERE***EENETENEARNE प्रसिद्ध एयंपीति एतदपिअनन्तरोदितमुपकरणमामि शब्दादन्यमपि संयमस्योपणार्थतया संयमपोषणायतथावातातपदंशमशकशी तपरिरक्षणार्थतया उपकरणमुपकारक उपधीरागद्द घरचितं क्रियाविशेषणमिदं परिहरियव्वति परिभोक्तव्य नविभूषादिनिमित्त मितिभावना संयतेनसाधुनानित्यंसदा तथाप्रत्यु पेक्षणाप्रस्फोटनाभ्या सहयाप्रमार्जनासातथा तयातनप्रत्युपेक्षणयाचक्षु.पारेण । ___ लपट्टगमुहपोत्तिय माथपुछणादिएयपि संजमस्सउवव्हणट्टयाएवातातपदंसमसगसीयपरिरक्ख __णट्टयाएउवगरणंरागदोसरहियं परिहरितव्वंसंजएणनिच्च पडिलेहणपफोडणपमज्जणाएअहोय यरात्रोयअप्पमत्तेणहोइसययं निक्खियव्यंच मिरिहयव्यंचभायणभंडोवहिउवकरणं एवंायाण मनापोषवाभणी वायुयातपडासमसाताढिएतलाराखवानेयर्थे उपधिरागद्देषरहितभोगवतो चारित्रीयोसदा निरतीचारदृष्टीराखौ नेप्रतिलेखेंजवणास्योंविस्तारि रजोहरणादिकनेव्यापारवें दिवसरात्रिअप्रमत्तपणेहोइस्चें निरंतरमू कवोलेवोपात्रोमाटीनोपात्रवि शेषवस्त्रादिकनोउपगरणएणी परेलेवोपावो निक्षेपण किवोसमितिने योगेंभाव्योहोर्दू मंतरात्मा मलरहितपाडवापरणामरहित * EFERENWWFREE भाषा Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टी ३०४ प्रस्फोटनया मासोटनेन प्रमार्जनया च रनोहरगादियापाररूपया मलोयराति भनिचरातीच अप्रमत्तेन भवतिमततं निने सव्य चमोक्तव्य ग्रहीतव्य पादातव्यं चादातव्यं तिदित्याह भोजनंपाव भागडं तदेव सन्मयंउपभिययस्वादि एतनयनत्रणमुपकरण मुपकारकारियस्तितिकर्मधारयः निगमयन्याध एवमानानेत्यादिपवत्रापर हमारुतगेल्यान्यथा पूर्यापरपदनिपात नभाण्स्यो पकरणस्यादानंचग्रहणनिन्छेपणाचमोचनंनवसमितिभागटाटाननिक्षेपणासमितिरितिवाच्य भादानभाण्डनिनपणासमितिरित्यक अथाध्ययनार्थ निगमयवार एयमितिकातसमेगाइटमहिंसालजगां संवरस्यानाअचम्पहारमुपाय: सम्य संरतं मामेवितंभवतिकविध भंडगिक वणासमिई ओगणभावितोभवतिअंतरप्पा असत्रलमसंकिलिनिव्वगणचरित्तभावणाए अहिंसएमंजए सुसाहु५ एवमियंसंवरस्सदारसंमंसंचरियं हुतिसुप्पणिरियं मेहिपंचहिंवि भव भाषा अगंडचारिबभावनाईकरी अहिंसकसंयमतमोनसाधक५ एप्रतक्षलक्षगासंबरदार मम्याप्रकारेमंचको पारोज्योतोकडानिया ननीपरराण्योएभानारूपपाच कारणिमनपचनकाचा परिरक्षितपणेएच्योजागीसदा पामरणांतलगानेपुणएयोगपोतभा ना Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. सदित्याद सुप्रणिचितं सुप्रणिधानवत् सुरचितमित्यर्थःकैः किम्विधरित्याइएभि:पंचभिःकारणे:भावनाविशेष: अहिंसापालनहेत भिः मनोवाकायपरिरक्षिभिरिति तथानित्यं सदाआमरणांतंच मरणरूपमन्त यावत् मरणात्मरतोप्यसम्भवात् एषयोगोनन्तरोदि तभावनापंचकरूपोव्यापारो नेतव्योवोढव्यतिभावः केनतिमता स्वस्थचित्तेनमतिमताहिमताकिंभूतोयंयोग: अनाव:नवकर्मा नुपादानरूप: यतोकलुपोपापस्वरूप:छिद्रमिछिद्र कर्मनलप्रवेशात्तनिषेधेनाच्छिद्रःअच्छिद्ररूपत्वादेवापरिखावीनपरिसवतिकर्म SN जलप्रवेशतः असंक्लिष्टोनचित्तसंक्ल शरूपः शुद्धोनिर्दोषः सर्वजिनैरनुज्ञातः सर्वाहतामनुमतः एवमितीर्यसमित्यादि भावनापञ्चक सूत्र कारणाहिमणवय कायपरिरक्लिएहिनिच्चंपामरणंतंचएसजोगोनियब्बोधितिमतामतिमतात्रणा सवो अकलुसोच्छिद्दो अपरिस्सातीअसंकिलिट्टो सुघोसव्वजिणमणुणातो एवंपठमंसंबरदारंफा * रूपनिर्वहिबोचित्तनोस्थिरपणो बुद्धिवंतकर्मरूंधवानोकारणनिर्मल छिद्ररहितकर्मरूपजलप्रवेशनयी चित्तनोक्लेशनयीनिर्दोषयनं तातीर्थकरनीअनुज्ञादीधीछे एणीपरेप्रथमसंचरद्वार आदस्योवाररसंभाल्यो अतीचारसुद्ध पहुचायोअनेरानेउपदेस्योंप्रतीचार 器器識器器樂樂器器器端器器 示器業鬆鬆業業業樂業霖茶業米器 भाषा Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___प्र.टी. योगेनप्रयमसमरद्वारमहिंसालक्षमासियंतिस्प टमुचितेकाले विधिनाप्रतिपत्रंपालितं सततंसम्यगुपयोगेन प्रतिचरितंसोनियंति गोभितमन्येषामपि सचिताना दानादतिचारवर्ननाडा गोधितंयामिरतिघाररुतं तीरिततीरंपारंपापितं कीर्तितमन्य पामुपदिष्ट पाराधितमेभिरेय प्रकारनिष्ठांनी याप्रयासर्यायपनेनानुपातितं भपति पूर्यकारासाभभिःपालितत्याद्विवक्षित कालसाधुभिधानप वात्मालितमिति केनेदंप्ररूपितमित्यार एयमिकरूपं मातमुनिना चवियविशेषरूपेणयतिना बीमन्मजागरणेत्यर्थः भगादेव सियंपालियं सोहियंतिरिय किट्टियं पाराहियंयाणाए अणपालियं भवतिएवंनायमुणिणाभगवया पणवियं परवियं पसिसिद्धसिद्धवरसासणमिणंग्रापवियं सुदेसियंपसत्य पढमंसंवरदारसम्मत्तंत्ति टालीगुहकीधी जिनववनोकरीपर्पकालेजे साधुशमानेगोंपाल्योऐशोडू एगीपरेंजातकुलोजपतत्वनानाग महावीरदेवेंशिष्यनेक योविगेपयीकचोप्रसिहकिधी तत्व'फरीदेपादो मुक्तिप्रधानगासनमतजांगियोप ज्यस्थानस्कियोपरिषदामाथिउपदेश्योप्रशस्त प्रधानप्रथमसंयरहारसमाप्तबीसुधर्मासांमीकरजंयूप्रएतन्ने प्रगमरांवरहारकयोहियेयीजोसंपरद्वारकर, पचिलेंसंपरहारप्राणा Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० र्यादिभगयुक्त न प्रजापितं सामान्यतोविनेयेभ्यः कथितंप्ररूपितं भेदानुभेदकथनेन प्रसिद्ध प्रख्यातं सिद्धं प्रमाणप्रतिष्ठितं सिद्धानां नि ३७७ ठितार्थानांवरशासनं प्रधानाज्ञासिद्धवरशासनमिदमेतत् आपवियंति अर्घः पजातस्यापप्राप्तिर्जातायस्य तदर्षापितं अथवाापितं ! प्रापितंयत्तदर्थापितं सदुदेशितं सुष्टदर्शितं सदेवमनुजासरायां पर्षदिनानाविधनयप्रमाणैर भिहितं सुदेशितं प्रशस्तमगल्यमिति HE प्रथमंसम्बरद्वारं समाप्तमिति । इतिशब्दसमाप्तौ बवौमिसर्वज्ञोपदेशेनाहमिदं सर्वपूर्वोक्त प्रतिपादयामिनखमनीषिकयेति प्रश्नव्याक रणानाच षष्ठमध्ययनं विवरणतःसमाप्त व्याख्यातं प्रथमसंवराध्ययनमथ सत्रकमसम्बद्दवानन्तराध्ययने प्राणातिपातविरमणमुक्त तञ्चसम्यग्भावतोलीकविरमणवतामेव भवतीत्यलीकरिविरतिरथ प्रतिपादनौयेत्येवसम्बद्ध द्वितीयमध्ययनमारभ्यतेऽस्य चेदमादि बेमि जंबूएत्तोबितियंच सच्चवयणंसुद्ध सुयियंसिवंसुजायं सुभासियसुकहियसुब्वयं सुदिसुपति तिपातनोवेरमणकह्योते सम्यक्तोहीजपालीसकेंजोअलौनबोलेंतेकिमडूमकहेछेनुसावायायोलोगंमिसव्वजणहुइगरहियोअविसा * सापभूयाणतम्हामोसंविवज्जए१इतिवचनात्तेभणीबीजोअध्ययन सत्यवचननोखरूपकहीये में अहोजबूएप्रथमसंवरभाष्यानंतरबीजो 器器端带带器器體装器端端器端器器器带带器 業兼聽聽業業業業兼差兼賺器暴涨涨涨涨涨 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म. टी. ३७८ छत्र भाषा त्यादिव जंरिति शिष्यामन्त्रणं विचत्ति द्वितीयपुनः सम्बरद्वारं सत्यवचनं सतोमुनिभ्योगुणेभ्यः पदार्थेभ्योवाहितं सत्य याचसच' हियसयामिचसंतोगुणापयत्याया तञ्चतद्वचनससत्यवचनं एतदेव स्तुवन्नाह सह निर्दोषं श्रतएवशुचिकंपनि हेतुः सुजातं शुभविवचोत्पन्न' चतएवमुभाषितं शोभन व्यक्तयागपंगुभाषित सुपायितं सुधासितंयामवतं शोभन नियम रूपं शोभनोमध्यस्यःकथाप्रतिपादकीयस्य तत्मुकविरुद्धं प्रतीन्द्रियार्थदर्शिभिः इदमपवर्गादिहेतुतयोपलस सुप्रतिष्ठितंसमस्तप्रमागौक पपादितं सुप्रतिष्ठितयणः चन्याच्तस्यातिषं गुजमियवयायंति सुसंमितवचने : सुनियंत्रितवचनेरुक्तं यत्तत्तयावरणा नरउपभागा परवनयगत्तिमवनवतासुविश्चिराजनस्य वमतंसंमतंयत्तत्तथा परमसाधना नैष्ठिकमुनीना धर्मचरणं धर्मानुष्ठानं द्वियं सुपट्टिय जसं सं जमियं वयबुद्धिय मुरवरनरवसभपवर लवगमुवित्रियजणवडमय पर परद्वार सत्यवचननिर्दोष पवित्रमोचनोहेतुभलीप रेनीपनो भलोभाप्योगशोभन फारमत्यवचननारूडोवत रुडोदीठोपरमा गिंकरीमति निर्मली या तिजमसत्यनीजें निरतीचारयासंयममतिशे सत्यवचननो गेल्यो प्रधान देवतार्माचि' नरम तुष्यमाभि 若繼薪装装蒸米米米諾諾 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - प्र०टी० 諾諾游带带带洲器端端端諾諾論論 यत्तत्तथा तपोनियमाभ्या परिग्टहीतमगीरुतं यत्तत्तथा तपोनियमौसत्यवादिनएव स्यातांनापरस्यतिभायः सुगतिपथदेशकंचलो कोत्तमव्रतमिदमितिव्यक्त विद्याधरगगनविद्याना साधनं नासत्यवादिनस्ताः सिध्यन्तीतिभावः खर्गमार्गस्यचसिद्धिपथस्यच देशक प्रवर्तकंयत्तत्तथा अवितथंवितथवरहितं तंस उज्जगंति सत्याभिधानं यतद्वितीयं सम्बरद्वारमभिहितं तहजकं ऋजुभावप्रवतिक त्वात्तया अकुटिलंअकुटिलवरूपत्वात्तत्भूतः सद्भुतोऽर्थोऽभिधेयो यस्यतमृतार्थअर्थत: प्रयोजनतोविसुद्धं निर्दोषप्रयोजनापन्नमिति मसाहुधम्मचरण तवनियम परिग्गहियसुगतिपह देसियचलोगुत्तमंचवयमिणविज्जाहरगगण गमण विज्जाणसाहणसग्गमग्गं सिद्धिपहदेसिय अवितहितंसच्चउज्जयप्रकुडिलभूयत्य अत्य तोवि समानके प्रधानयलवंतउत्तमजनसाधुने सत्य-तेवल्लभछे उत्कृष्टीचारित्रनौनियाछैएहवासाधूने धर्मनोअनुटानाचरयो१२भेदेतप अभिग्रहविशेषाचखोग्रह्यो मुगतिपंथनोदेखाडणहारलोकमाहिउत्तम एसत्यरूपीयोवचन विद्याधरनीविद्याआकाशनेविगमन जाइवोविद्यानोसाधकहोड् देवलोकनोमासिद्धिपंथनोदेखाडणहार अवितथ्यखोटोनथीसत्यवचनसरलछे वाकोनहोयदभत 器器器器帮器能带盖盖类提諾諾器器装带式 भाषा Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० भावः उद्योतकरप्रकाशकारिकथं यतः प्रभाषकं प्रतिपादकभवति केषामित्याह सर्वभावानांजीवलोकेजीवाधारक्षेत्रे प्रभाषिकमिति विशेनष्टि अविसंवाद्यव्यभिचारियथार्पमिति कृत्वामधुर कोमलं यथार्थमधुरं प्रत्यक्षदैवतमेव देवतेव यत्तदायकारकं चित्तविस्मय करकार्यकारकं तदीदृशंकेषुकेपामित्याह अवस्थान्तरेषु भवस्थाविशेषेषु बहुषुमनुष्याणांयदाचसत्येनाग्निर्भवेच्छोतोगार्धदत्तेनुसत्यतः सुद्धं उज्जोयकर पभासकरभवति सव्वभावाणजीवलोके अविसंवादिजहत्थमधुरंपच्चक्खंदेवयंच अंतं अच्छरकारकं अवत्य तरेसु बहुएसुमाणुसाणंसच्चेण महासमुहमज्झचितिननिमज्जंतिमूढा णि याविपोयासच्चेणय उदगसंभमंतिनबड़ति नयमरथाहंचतेलमभंति सञणयअगणि संभमंमि सूत्र 器器諧器装器諾樂器器器端蹤器器都能 अर्थथकौनिर्दोषउद्योतनोकरणहार जीवलोकनेदीपकप्रभासनोकरणहारहोदू सर्वसमसजीवादिभाष जीवलोकने विर्षे देखें संवाद वदेनहोसाचोअर्थमधुरमीठोहोई प्रत्यक्षदेवतासरीखोलोकने आश्चर्यउपजावें अवस्थांतरविद्यघणामनुष्यने सत्यनेप्रमाणेमहामो टासमुद्रमाझिनिरावाधडंतो रहेंबोलवाभणीदिशिमढ़थकाभूला अनेरीदिशिण्योप्रवहणसत्यनेंप्रमाणे घणाउदकमांचिडूवें नहीं आपा Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३८१ छत्र भाषा नासिञ्छिनत्ति सत्येनसत्या रज्जयते फणीएतदेवाह सत्येन हेतुना महासमुद्रमध्ये तिष्ठन्तिननिमज्जन्ति मूढाणियावित्ति मूढ नियतदिग्जमनाप्रत्यलं आणियंति अग्रतुण्ड अनीकंवा तत्प्रवर्त्तकंजन सैन्यंयेषातेतथा तेपिपोतावोहिस्थातथासत्य नच दिक्सम् मेपि सम्मकारणत्वादुदकसव उदकसम्भ्रमस्तत्रापि नबुज्नइत्ति वचनपरिणामानन्न्रोां तेनसाव्यंतेनचमियन्ते सायंचगाधंचते लभन्ते सत्येन चाग्निसम्म्भ्रमेपि प्रदीपनकेपि नदह्यते ऋजुका चार्जवोपेताः मनुष्यानराः सत्येनचतप्ततैलत्रपुलोसीसकानि प्रती तानि छिवंति कुपंत्ति धारयन्तिहस्ताञ्जलिभिरिति गम्यते नचदान्त े मनुष्याः पर्वतटङ्कात् पर्वतैकदेशाद्विमुच्यन्ते नचनियन्त विनडज्भंति उज्जुगामणुसासच्चेण्यतत्ततेल्लतउयलोह सिसकाइ छिवंति धरेतिनयडति म सापव्वयकडकाद्वहिं मुञ्चतिनयमरति सच्चेण्यपरिग्गहिया सिपंजर गयासमरा विणिइति मनहीतिहाथ लथाहपामेते सत्येंकरीअग्निपलेवणानेंविषं बले' पग्गिनही सरल सत्यवादी मनुष्यसत्यवचने तातो तेलकथोरलोहसी सोफरसें अथवाधरेहाथऊपरराखे' नदाभेोमनुष्य सत्यवादीछेते पर्वतनाशिखरथकीमूंके मरे नहीं सत्यवादी सत्यवचने परिग्रह्याछें 噐懟愨器 惴惴咎 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३८२ सूत्र भाषा सत्य नचपरिग्टहीतायुक्तादूत्यर्थ: असिपंजरे शक्तिपंजरगता खङ्गशक्तिव्यग्रकर रिपुपुरुपवेष्टिताइत्यर्थः समरादपि रणादपि निति त्तिनिर्यान्ति निर्गच्छन्ति श्रन्यथाच अचतशरीराइत्यर्थः फेइत्याह सत्यवादिनः सत्यप्रतिज्ञा वधबन्धाभियोगवैरघोरेभ्यः ताडनसं यमनबलात्कारघोरशात्रवेभ्यः प्रमुच्यन्ते चचमित्रमध्यात्शतुमध्यान्निर्यान्तिअनघाचनिर्दोषाः सत्यवादिनः सादेव्यानिच सान्निध्यानि चदेवताः कुर्वन्ति सत्यवचनरताना चहच प्रियंसत्यंवाक्यं हरति हृदयं कस्यनजने: गिरंसत्यांलोकः प्रतिपदमिमामर्थयतिच सुराः सत्याद्वाक्याद्ददति मुदिताः कामिकफलमतः सत्याद्वाक्याद्रतमभिमतं नास्तिभुवने तमितियस्मादेव तस्मात्सत्यंद्वितीयमहाव्रत भग 'अणहाय सञ्चवादीवहबंधभियोगवेरघोरेहिं पमुचंति मित्तममाहिंनिइतिश्रण हायसच्चवादी सादिव्वाणिय'देवयाउकरेतिंसञ्च वयणेरत्ताणंतंसञ्चं भगवंतंतित्थगर सुभासिय दसविहं चोहसपुब्बी खगमनेंभालानापंजरामाहिपाड्या संग्रामथीनीकलें अग्रणाशरीरें सत्यवादीमार बाधवोचाभियोगीपणिविरोधरौद्रवीहामणो तेहथकीम् कादूँ वे रीमाहिथीम' काइ नीकलें निराबाधशरीरें सत्यवादीनी सानिधीदेवताकरेंचने कउपद्रवटालें साहाज्जद्ये सत्यवच 贍彠菾菾菾蠑歳彠翡歳慌歳贍쀼뜷滎誥彠 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HAMEENAMEANALEFERE सूत्र * वभट्टारकतीर्थकरशुभाषितं जिनःसृष्टूक्त दशविधं दशप्रकारंजनपदसम्मतसत्यादिभेदेन दशविकालिकादिप्रसिद्ध चतुर्दशपूर्विभिः * प्रामृतार्थविदितं पूर्वगताशविशेषाभिधेयतयाञातमहर्षीणाचसमयेन सिद्दान्त न पडूमति प्रदत्तंसमयप्रतिज्ञावा समाचाराभ्यु पर गमः पाठान्तरे महरिसिसमयपनचिन्न ति महर्षिभिः समयप्रतिज्ञासिद्धान्ताभ्युपगम: समाचाराभ्युपगमोचेति चरितंयत्तत्तथा । देवेन्द्रनरेन्द्र पितो जनानामुक्तोऽर्थः पुरुषार्थ तत्साध्यो धर्मादिर्यस्यतत्तथा अथवादेवेन्द्रनरेन्द्राणा भासितप्रतिभासितोर्थः प्रायो हिपाहुडत्थविदित्तमहरिसीणय समयपदिशंदेविंदनरिंदभासियत्य विमाणियसाहिय महत्थ' मंतोसहिविज्जा साहणट्ठचारणगण समणसिद्धविज्नं मणुयगणाणवंदणिज्ज अमरगणाणंच ननेंविषेराताछेतेपूर्वोक्तजेसत्य भगवंतपूज्यावीजोबततीर्थंकरनो सुभाषितरूडोभाष्योदशप्रकारेंसत्यवचन चउदेपूर्वधरेंपूर्वमाहिलो ध्ययनतेहनोजाणउत्तमसाधुतेणें सिहातभणयेंदीधोसौधर्म'द्रे चक्रवर्तिपरूप्याअर्थवेमानिकदेवताइ उपदेसपणिपरूप्यो मोटोअर्थ * मंत्रौषधीविद्यासाधवानेंअर्थे विद्याधरचारणादिकसमूहसाधुनेंसीधी विद्यामनुष्यनासमूहवंदनीको देवतानासमूहनोअर्चनीकपू भाषा Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टो ३८४ जनयस्य तत्तथा अथवादेवेन्द्रादीनां भाषिताअर्थाजीवादयोजिनवचनरूपेण येनतत्तथा तथावैमानिकाना साधितं प्रतिपादितमु पादेयतयानिनादिभिर्यत्तत्तथा वैमानिकर्यासाधितं कृतमासे वितं समर्थितं वायत्तत्तथामहार्थमहाप्रयोजनएतदेवाइ मन्त्रौषधी विद्याना साधनमर्थः प्रयोजनं यस्यतहिना तस्याभावात्तत्तथा तथाचारणगणाना विद्याचारणादिवृन्दानां श्रमणानाचसिहा विद्याः आकाशगमनवैक्रियकरणादिप्रयोजना यस्मात्तत्तथा मनुजगणानाच वन्दनीयंस्तुत्य अमरगणानावार्चनीयंपूज्य असरगणानाच पूजनीयं अनेकपाषण्डपरिग्टहीतं नानाविधव्रतिभिरङ्गीकृतं यत्तल्लोकेसारभूतं गम्भीरतरं महासमुद्रादतिशयेनाक्षोभ्यत्वात् स्थिर अक्षणिज्जअसुरगणाणंच पूरणिज्जंत्रणेगपासंडपरिग्गहिय जंतंलोकमिसारभूयं गंभीरतरमहा समुद्दायोथिरतरगं मेरुपव्वयाअोसोमतरं चंदमंडलाोदित्ततरंसूरमंडलायो विमलतरंसरयन जनीकछे भवनपत्यादिदेवतासमूचनो पूजनीकछेसत्यवादीअनेकपाखंडीपरदर्शणीकतेणे प्रादयोछेजेतेलोकमांहि प्रधानवस्तुसत्य वचनळेगंभीरअधिक महासमुद्रथौगाढ़ोनिश्चल मेरुपर्वतयकीगाढोसौम्यचंद्रमानामाडलाथीगाढो तेजवंतसूर्यनामांडलायौनिर्म 影器辈辈辈辈業器辈辈辈器兼器暴涨涨涨涨 सूत्र भाषा Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टी ३८५ EFFERENERAMANANEARNER तरकमेरुपर्वतात् अचलितत्वेन सौम्यतरं चन्द्रमण्डलात् अतिशयेन सन्तापोपशमहेतृत्वात् दीप्ततरंसूरमण्डलात् यथावस्तुप्रकाश * नात्तेजखिनाचात्यन्तानभिभवनीयत्वात् विमलतरं शरन्नभस्तलादतिनिर्दोषत्वात् सुरभितरमिव सुरभितरंगन्धमादनाइजदन्तक गिरिविशेषात् सहयानामतीव हृदयावर्जकत्वात् येपिचलोके अपरिशेपानि:शेषामन्ताहरिणेगिमेषिमन्त्रादयः योगावशीकरणा दिप्रयोजनाद्रव्यं संयोगा: जपाद्यमन्त्रविद्याजपनानि विद्याश्च प्रजात्यादिकाजुभकाश्च तिर्यग्लोकवासिनो देवविशेषाः अस्त्राणिनारा हतलाश्रोसुरभितरं गंधमायणाश्रो जेवियलोगमित्रपरिसेसा मंताजोगाजावयविज्जायजंभकाय अत्थाणियसत्याणियसिक्खात्रोय अागमायसवाई विताई सच्चेपइडियाईसच्चंपिय संजमस्सउवरो लगाढोशरदकालनोआकाशतेइनोतलो सुगंधगाढीगंधमादनपर्वतगजदंतोतेहथकी सत्यवचनगाढोसुभगजाणवो जेलोकमाहिसम स्तहरिणगमेवीदेवतासाधी वशीकरणादिकयोगमंत्रादिक जापविद्याप्रचादिकदेवताज भकादि गरथउपराजवोवाणनाखवोख झादिकलिखयोगणिवोशीखें सिद्धातएतलासर्वपदार्थ सत्यनेविप्रतिष्याजेसाचोहडूसंयमनेंअवाधाउपजावेते अल्पमात्रनवोलयोजी 聚凝聚器凝聚業業聚苯業業職業聚聚聚器器 भाषा Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - प्र.टी. चादीनि चेप्यायुधानि सामान्यानि वाशास्त्राणि वार्थशास्त्रादीनि शास्त्राणि वाखगादीन्यक्षेप्यायुधानि शिक्षाशकलाग्रहणानि या 1 गमाचसिद्वान्ताः सर्वाण्यपितानि सत्येप्रतिष्ठितानि यसत्यवादिनां नकेपिमन्त्रादयोऽस्वसाध्यसाधकाप्रायोभवंतीतिभावः तथा सत्यमपि सद्भतार्थमावतया संयमस्योपरोधकारकं बाधककिञ्चिदल्पमपि नवक्तव्यं किंरूपंतदित्याइ हिंसयाजीववधेन सावधनच पापेनालापादिना संप्रयुक्तं यत्तत्तथा याहचतहेव काणंकाणित्ति पंडगपंडगत्तिय वाहियवाविरोगित्ति तेणं चोरोत्तिनोवएभेदचा रित्रभेद स्तत्कारिकाविकथाख्यादिकथास्तत्कारकंयत्तत्तथा तथाअनर्थवादो निःप्रयोजनोजल्पकलहश्च कलिस्तत्कारकंयत्तत्तथा अना हकारकंकिंचिनवत्तव्यं हिंसासावज्जसंपउत्तं भेतविकहकारक अणत्यवाय कलहहारकंणज्ज अववायविवावसंपउत्तं वेलवउज्जधेज्जवलंनिल्लज्ज लोयगरहणिज्ज दुदिट्टदुस्मयं अमुणियं वनीघातपापसहित जानादिकनेभेदकारीयो स्त्रीभक्तराजदेगादिकनीकथानोकणहारकार्यविनावोले कलहकारीमोवचननवोलेय N नार्यअन्याययपवादधनपर निंदासहितविटंबनावलधष्टपणोलज्यारहितएहयो तेइने तेलोकनिंदेचीलेदुष्टदीठोदुष्टसाभल्योअजाण पुरुषे 器盖器器誰能誰誰繼器業兼辦業雞飛恭恭器兼言 भाषा Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी' ।। सूत्र भाषा 業籌繫蕤詐\ र्यमनार्यप्रयुक्त अन्यायं चान्यायोपेतं अपवादः परदूषणाभिधानंविवादो प्रतिपत्तिस्तत्संप्रयुक्त यत्तत्तथा वेलंवंपरेपा विडंबनकारियो जोबलंधैर्यंचष्टष्टविताभ्या बहुलंप्रचुरंधैर्यमोजवडलं निर्लज्जमपेतलज्ज लोकगर्हणीयंनिद्य दुर्दृष्टमसम्यगीचितं दुः श्रुतमसम्यगाकर्णि दुर्मुणितं असम्यक्ज्ञातं श्रात्मनः स्तवनास्तुतिपरेस निंदागर्दा निन्दामेवाह नसित्तिनासिनभवसित्वमिति गम्यते मेधावी पूर्वश्रुत ग्रहणदृटेशक्तियुक्तः तथानत्वमसिधन्यो धनंलब्धा तथानासि नभवसिप्रियधर्माधर्मप्रियतथा नत्व' कुलीनः कुलजाततथानासिनभवसि दानपतिर्दानदातेत्यर्थः तथानत्वमसिनूर चारभट: तथानासिनभवसिप्रतिरूपोरूपवान् नत्वमसिलष्टासौभाग्यवान् नपण्डितोबुद्धिमा अप्पणोयवणापरेसुनिँदानसिमेहावी तंसिधणोनसिपियधम्मो नतंकुलिणोन सिदाणपतौनतंमि सूरोनसिपडिरूवो नतंसिलोनपंडि नवहस्सुनवियतंतवस्ती याविपर लोग निच्छियमती आपणौस्तुतिकरेअनेरानीनिंदा तु तोबुद्धिवंतन होधननोलेणहारनही तुरंतो प्रियधर्मौन ही निर्मलकुलजातिनो तु नहोइ दाननो दातारनहीत् सूरनहौं तुतोपिंडेंरूपवंतनही तु तो सोभागवंत नहीत तोपंडितनही तु वश्रुतनहीं 'तोतपखीनहीनथोपरलो * Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म० टी० ३८८ सूत्र भाषा 噐業業詐業業業業謊業叢。 न्हुश्रुत' आकर्णिताधीत व शास्त्र: वडसुतोवा वः पुत्रोव शिष्योवानापि चत्वं तपस्वीचपकः न चापिपरलोकविषयेनिश्चितानिःशं सयामतिरस्येति परलोकनिश्चितमतिर सिभवसि सर्वकालमा जन्मापीतिकिंबहनोक्त न वर्जनीयवचनविषयमुपदेश सर्व खमुच्य तेजाति कुलरूपव्याधिरोगेणवापीति इहजात्यादीनासमाहारद्वंद्वातोजात्यादिनानिन्दितेन परिचित्तपीडाकारित्वात् यद्भवेद्दर्जनीयं परि हर्त्तव्य ं तदेवं विधंसत्यमपिनवक्तव्यमितिवाक्यार्थः तत्रजातिर्माटको कुल पैटकः पक्षः रूपमासतिः व्याधिश्चिरस्याताः कुष्ठादिरोग: शीघ्र तरघातीश्वरादिर्वाविकल्प अपि समुच्चयेदुहिलं तिद्रोहवत् पाठान्तरेणदुहओत्ति द्रव्यतोभावतश्च उपचारपूजामुपकारच अतिकान्तं एवं विधत्वेवंप्रकारंपुनःसत्यमपि सद्भूततामात्रेणयास्तामसत्य नवक्तव्य नवाच्य' अथकेरिसगंति अयशब्दः परप्रश्न कीदृशकं किंविधं पुणा सिसव्वकालंजातिकुलरूवे वाहिरोगेणवाविनंहो वज्जणिज्ज' दुह उवचारमतिकएवंवितु कनेंविषेगतागति निश्चयकारणी मतिनही सर्वकाल श्राजन्मलगीमाटपच पितापक्ष गौरवर्णादिरूपव्याधिकुष्टादिदुष्टरोगजे होटू वरज यायोग्य प्रकारे पूजा अतिकातएतयेारविधेपणिसत्यवचन नबोलवोदिवे के हयोपुनरपिवली संत्यवचनतुपुनः बोलवों जेतेद्रव्यका Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३८ सूत्र मापा READ MORE AS दूतिहपुनरिति पूर्ववाक्यार्थापेचयोचरवाक्यार्थस्यविशेषद्योतनार्थ: आइ तिवाक्यालङ्कारार्थः सञ्चंतुत्तिसत्यमपिभाषितव्य वक्तव्यं तत्तद्द्द्रव्यैस्त्रिकालानुगतिलक्षणै पुहलादिभिर्वस्तुभिः पर्यवैद्य नवपुराणादिभिः कमवर्त्तिभि: धर्मैर्गुणैर्वर्णादिभिः सहभाविभि: कर्मैरेवक भिःकृष्यादिव्यापारैवजविधैशिल्पैः साचार्यकैश्चित्रकर्मादिभिः क्रियाविशेषैः आगमैश्वसिद्धान्तार्थेर्युक्त मितिसम्बन्धः कार्योशब्दस्योत्तर त्वसमस्तनिर्देशेपि प्राकृतशैलीवशतोद्रव्यादियुक्तत्वं वचनस्य तदभिधायकत्वादथवा द्रव्यादिषुविषयेद्रव्यादिगोचरमित्यर्थः तथानामा सञ्च॑पिनवत्तव्यं अहकेरिसकंपुणाई सच्च तुभासियब्वनतदव्वेहिं पज्जवेहियगुणेहिंकम्म बिजवि हेहिं सप्पे हिंश्रागमेहिय नामक्वायंनिवात उवसग्गतद्वियसमास संधिपय उजोगिय उणाइकि लादिपद्रव्यर्जुनानवापर्यादू करी वर्णादिकगुणेकरी अनेकव्यपारेकरी घणेप्रकारेंचीतरानीकलाई करी सिद्धांतनाश्रयर्तणेकरीनें बोलेंदेवघटादिक्रियापद अनेकअर्थ विषे उपसमीपेधातु में करीये नाभेरपत्यं नाभेय अव्ययीभावादि समासवेपदएकठामेलीद् विभक्तिचावेंतेपदपंचहेतु'योगीकहरिषेण उणादिकअनेकप्रत्यय किया करोपदनिष्पत्तियथापठतीतिपाठकधातुभूसत्तार्याखर Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. ३६० 諾諾雅器带離器端端器梁端 ख्यातनिपातोपसर्गतद्धितसमाससंधिपदहेतुयोगिकोणादिक्रियाविधानधातुखरविभक्तिवर्णयुक्तमितितत्रनामेतिपदशब्दसम्बन्धानाम NE पदमेवमुत्तरतापितच्चाव्युत्पन्नेतरभेदात् विधातत्रव्युत्पन्न देवदत्तादि अव्युत्पन्न डित्थेत्यादि आख्यातिपदंसाध्यक्रियापदं यथाक रोत् करोतिकरिष्यतितत्तदर्थ द्योतनायतेषतेष निपन्तीतिनिपाताः तत्पदं निपातपदं यथावाचाखखित्यादि उपसृज्यंते धातुसमीपे युज्न तेइत्युपसर्गास्तद्रुपंपदमुपसर्गपदं प्रपरापेत्यादिवत् तस्महितवितमित्यान्वाभिधायकायेप्रत्ययास्तेतद्विताः तदन्तंपदंयथागो भ्योहितोगव्योदेश: नाभेरपत्यं नाभेयइत्यादिसमसनसमासःपदानामेकीकरणरूप: तत्पुरुषादिस्तत्पदंसमासपदं यथाराजपुरुषइत्या दिसन्धिः सन्निकर्षस्तेनपदं यथादधीदं नो पेत्यादितथाहेतः साध्याविनाभूतत्वलक्षणाययानित्यःशब्दःकृतकत्वादितियोगिकयदेतेषा मेवद्यादिसंयोगवत् यथाउपकरोति सेनयाभियाति अभिषेणयतीत्यादि तथाउणादिउणप्रतिप्रत्ययान्तपदं यथायाशुस्यादुतथाकि याविधानं सिहक्रियाविधे: कातप्रत्ययान्तपदविधेरित्यर्थः यथापाचक: पाकइत्यादि तथाधातवोवादयः कियाप्रतिपादिकाः खरा अकारादयः खनादयोवा सप्तकचिद्रसाइतिपाठः तवरसाः शृगारादयो नवयदाह शृङ्गारहास्यकरुणारौद्रवीरभयानका: बीभत्सा झतथान्ताश्चनवनाट्यरसास्मृताः विभक्तयः प्रथमाद्याः सप्तवर्णाककारादिव्यञ्चनानि एभिर्युक्तं यत्तत्तथा अथसत्य भेदताह काल्वं 希涨器装業兼蒸养养养業蒸蒸蒸养养號擺著就 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटी० ३६१ 器端端端器端器带諾論带端端帶業 # त्रिकालविषयंदशविधसपि सत्यंभवतीतियोगः दशविधत्वंचसत्यस्यजनपदसम्मतसत्यादिभेदात्याहच जणवयसंमयरठवणाश्नामे8 * रूवे५ पडुच्चई सञ्चयववहार भाव जोगे? दशमेउवम्पसच्चेवत्ति तवजनपदसत्य यथा उदकार्थे कोकणादिदेशरूढयापयतिवचनं संमतसत्यं यथासमानेपि पद्धसम्भवेगोपालादीनामपि सम्मतत्वेनारविन्दमेव पङ्कजमुच्यते न कुवलयादीनि स्थापनासत्यजिनप्रति # मादिषुजिनादिव्यपदेश:नामसत्यंयथाकुलमवई यन्नपिकुलवर्द्धनइत्युच्यतेहपसत्यं यथाभावतोअसमणोपितद्रूपधारिश्रमणइत्युच्यतेप्र तीतसत्यंयथाअनामिकाकनिष्टकाप्रतीत्यदौर्षत्यच्यतेसवमध्यमा पतीत्यङ्गखेतिव्यवहारसत्यं यथागिरिगतटणादिषुदह्यमानेषुव्यवहा रागिरिदद्यते इतिभाव सत्यं यथासत्यपि पचवर्णत्वे शुक्लवलक्षणभावोत्कटत्वाच्छल्लाबलाकेति योगसत्यं यथादण्डयोगाद्दण्डइत्या दि औपम्यसत्यं यथासमुद्रवत्तडागइत्यादि तथाजहभणियंतच्यकम्मुणा होइत्ति यथायेनप्रकारेणभणितंभणनकियादशविधसत्यंसटु रियाविहाणधातुसर विभत्तिवणजुत्तंतिकालंदसविहंपि सच्चजहाणयंतहय कम्मरणाहुतिवा 端諧器端需端深渊諾論講說带器端器端端 स्वत्र आषा कारादि१४ विभक्तीस्यादिप्त्यादिवर्णश्वव्यंजनसहित अतीतअनागतवर्तमान दशभेदृसत्यवोलवोजिमकरोतिमछे तिमअक्षरलि Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३८२ सूत्र भाषा FREE MAR भूतार्थतया भवतितथा तेनैवप्रकारेण कर्मणावाक्षरलेखनातिकिय यासभूतार्थज्ञापनेसत्यं दशविधमेवभवतीति श्रनेन चेदमुक्तभवति नकेवलं सत्यार्थवचनंवाच्य' हस्तादिकर्माप्यव्यभिचार्यार्थ सूचकमेयमुभयत्राप्यव्यभिचारितया पराव्यसनस्याकुटिलाध्यवसायस्यचतुल्य त्वादिति तथादुवालसविहाय होइभासत्ति द्वादशविधाचभवति भाषातथाच प्राकृत संस्कृतभाषा मागधपिशाच सूरसेनीच ठोत्रभूरि भेदोदेशविशेषादपभ्त्रंश: इयमेवपद्विधाभापागद्यपद्यभेदेन भिद्यमानाद्वादशधा भवतीतितथा वचनमपि पोडशविधंभवति तथाहि वयगतियं‍ लिंगतियं३ कालतियं ३ तहपरोक्चपञ्चकखं उपगीयादूचकं मत्य चेवसोलसमं तत्रवचनत्रयं एकवचन द्विवचनबहुवच नरूपंयथा रचः रच्चौरचा: लिङ्गलिकं स्तीपुंनपुंसकारूपं यथाकुमारी रचः कुण्ड' कालत्रिकमतीतानागतवर्त्तमानकालरूपं यथाश्र करोत् करिष्यति करोति प्रत्यक्षं यथायंएपः परोक्षंयथा सातथा उपनीतवचनं गुणोपनयनरूपं यथारूपवानयं अपनीयवचनं गुणाप लसविहायहोइभासा वयप्रियहेोद्र सोलसविहं एवंर हंतमणुखायं समाक्खियं संजएणकालं वनादिकियाकीनतोसत्यवचनछोई भाषानावार हभेदजांगिवा वचनगुगाको सोतेप्रका रेजाणिवाणीपरें तीर्थंकरें अनुनादी MEEKS Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० २८३ सूत्र आपा नयनरूपं यथा दुःशीलोयं उपनीतापनीतवचनं यतैकगुणमुपनीयगुणान्तरमपनीयते यथारूपवानयं किन्तुदुःशीलः विपर्ययेात्वप नीतोपनीतवचनं तद्यथा दुःशीलोयं किन्तुरूपवान् अध्यात्मवचनं अभिप्रेतमर्थं गोपयितुकामस्य सहसातस्यैव भग्नमिति एवमितिउक्त सत्यादिखरूपावधारणप्रकारेण यदनुज्ञातं समीचितं बुद्ध्यापर्यालोचितं संयतेन संयमवताकाले चावसरेवक्तव्यं नतु जनाननु ज्ञातपर्यालोचितमसंयतेनाकालेचेतिभावना आहचबुद्धीएनिएऊणभासेज्जा उभयलोग परिसुद्ध सपरोभयाणजं खलुनसव्वहापीडज गार्गंतु एतदर्थमेव जिनशासनमित्य तदाह इमंचेत्यादि इदंचप्रत्यचप्रवचनमिति योग: अलीकम सद्भूतार्थ पिउनं परोक्षस्य परस्य दूपणाविष्करणरूपं परुषमश्राव्यभापं कदुकमनिटायें चपलमुत्सुकतयासमोचितं यद्वचनं वाक्यंतस्यपरिरक्षणलचणोयोर्यसस्यभा वस्तत्तातस्येव अलीकपिशुनपरुपकटुकच पलवचनपरिरक्षणतायैः प्रावचनंप्रवचनं शासनमित्यर्थः भगवता श्रीमन्महावीरेणसुष्टुकथितं मियवत्तवं मंचलिय पिसुणफरुसकडुयचवल वयणपरिरक्खणट्टयाए पावयणभगवया सुर्काह धीछे आलोचीने चारित्रीयोअवसरें वोलवोएप्रत्यक्ष मृखावाद बोलबोचाडीनोकरवो कठोरवचन अनिष्टवचन उतावलपर्णेवचनराख 黑噐黹業銎鼗蓘惴惴噐業 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टी० ३८४ 整器器器器聚器器器器器飛誰能; सूत्र सकथितमित्यादिपरिरक्षणवयाएत्ति यायत्पूर्ववत् नयरंद्वितीयस्य व्रतस्यालीकवचनस्य इति विशेष: पढमति प्रथमंभावनावस्तुमनु विचिन्त्यसमिति योगलक्षणं तच्चे वं श्रुत्वाकर्ण्य सद्गुरुसमीपे संवरटुंति संवरस्यमस्तावान्गपावादविरतिलक्षणस्य अर्थ प्रयोजनं मो यं अत्तहिय पेच्चाभावियागमेसिभ सुद्ध'नेयाउय अकुडिलंअणुत्तरं सवढुक्वपावाणंविउस मणंतस्समापंचभावणाओ वितितस्सवयस्स अलियवयणस्स वेरमणपरिरक्व णट्टयाएपढमंसोऊण संवरलु परमहंमुठ्ठ,जाणिजणं नवेद्यनतुरियनचवलं नकडुयं नफस्संनसाहसं नयपरस्सपौलाक वानेअर्ये सिद्धातश्रीमहावीरें रूडीपरेंकडोजीवने हितकारीयो परभवेअशुभफलदायक आगामिक कालेकल्पाणरूपनिर्दोषन्याय मार्गकुटिलपणारहित प्रधानसर्वदुःग्वनोहेतुपापतेश्नो उपसमावणचार तेनीजासंबरद्वाररूपएमागलिकतीस्थेमांचभावनाभाविए वासिएतेभावनावीजा व्रतनीगलीकवचननेपरिकर याने अर्थे सत्यवचनराख्वाने अर्थे प्रथमसांभलीने संघरनोमर्थपरमार्थसम्यका कारेंकडोजाणीने उतायलोनमोलें शीघ्रनहीचपलनहीपनिटनहिकठोरनहीसहसात्कार नहीपरजीवनेपोडाकारीयोनहीएचवोस 糕漿器恭恭恭恭恭恭恭恭器兼器漲能漲議器 भापा KHANEERIF Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ३८५ सूत्र भाषा 香懟懟懟懟懟 चलक्षण: प्रस्तुतसंवराध्ययनस्य वार्यो भिधेयः संवरार्य व श्रवणाच परम जाणिऊणंति परमार्थो हेयोपादेयवचनैदं पर्यं सम्यक्ज्ञात्वा ननैववेगितं वेगवत विकल्प व्याकुलतयेत्यर्थः वक्तव्यमितियोगः नत्वरितंवचनचापल्यतः नचपलंकायचापल्यतः नकट कमर्थ' तः नफरुषंवर्णतः नसाहसं साहसप्रधानमतर्कितवा नचपरस्य जन्तोः पीडाकरं सावद्य सपापंयत्वचनविधिं निषेधतोभिधाय साम्प्रतंविधित आह सत्य सद्भूतार्थं हितंचपय्य मितं 'चपरिमिताचरं ग्राहकंचप्रतिपाद्यस्य विवचितार्थ प्रतीतिजनकं शुद्द पूर्वो वचनदोषरहितं सङ्गतमुपपत्तिभिरवाधितं चकाहलंच अमन्मनाचरं समीहितं पूर्वबुद्ध्यापर्यालोचितं संयतेन संयमवताकालेवावसरे 'रंसावज्ज'सच'च हियं चमियं च गाणंचसुद्द संगयमकाहलंच समक्विय संजतेणं कालंमियव त्तव्वं एवं अणुवीयसमिति जोगेणभावो भवति अंतरपासंजयकर चरणणयणवयणो सरोसञ्च पापवचनवोलवोनसत्यवचनहितकारीयो शुभभगवन थोडोबोलवो प्रतितीकारीयोवचननिर्दोषकार्ड वाघीनसकेस्पष्टाक्षरवचनवोलेआ लोचीने चारीत्रीये' अवसरे' बोलवोएगीपरे आलोचीने बोलवारूप जे समिति व्यापारतेणें करीने भाव्योवास्योहोटू अंतरात्माजीव Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FARNALANKAR THEIREMEETINEHEARTMENENIHERE वक्तव्य' नान्यथा एवमुक्तेन भाषणप्रकारे समतीजोगेणंति अनुविचिन्त्य पर्यालोच्य भाषणरूपायासमिति सम्यक्पत्तिः सानुविचिन्त्यसमिति तयोयोगसंवधर व्यापारोवानुविचिन्त्यसमितियोगत नभावितोभवत्यन्तरात्माजीवः किंविधइत्याहसंय तकरचरणनयनवदनः सूरः सत्यार्जवसम्पन्नतिप्रतीतमिति वियंतिद्वितीयं भावनावस्तुयत्कोनिग्रहणं एतदेवाह क्रोधोनासेवित व्यःकस्मात्कारणादित्याच कुद्धः कुपित: चाण्डिक्य रौद्ररूपत्वं सञ्जातमस्येति चाडिफियतोमनुष्योलीक भणेदित्यादिसुगमंनवरंबैरम नुसयानुबन्ध विकथा परिवादरूपा सीलं समाधि वेसोत्ति हेष्योऽप्रियो भवेत् एवंयस्तुदोषावासगम्यः परिभवस्थानं निगमनमाइए ज्जवसंपुणो बितियकोघोणसेवियवो कुद्धोचंडिकियोमणसो अलियभणेज्जफरसं भणेज्जलि यपिसुणंफरसंभणेज्ज कलहंकरेज्ज वेरकरेज्जविगहंकरेज कलहंवेरंविगहं करेज्जसच्चंहणेज्ज संवस्याछे हस्तपगयांखिमुखजेहनाएहयोसाधुसरसत्यसरलसहित हिवेनीजीभावनाकहेछे कोधनकरवोनसेववोकोधेकरीरौद्रथाई मनुष्यसपा बोलें परनाअपवादयोले कठोरवचन चाडीकठिनवचन बोलें कलहकरें वैरहेपकरें विकथाकरे कलह वैरविकथाकरे Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - सूत्र HAMATKARNEANEMANIKHEREMEMARKEXEKHEL यंतिअलौकादिकं ग्टह्यते तदन्यस्य भणन कियाया अविषयत्वात् अन्यच्चउक्तव्यतिरिक्तमेवमादिकमेकजातीयंभणेत् क्रोधाग्निप्रदीप्तः * सन् तम्हे त्यादि सम्पन्नोएतदन्त अक्तयति टतीयंभावनावस्तुकिंतदित्याह लोभोनसेवितव्यः कस्मादित्यताहलुब्धोलोभवानसन् : E लोलोवतेचञ्चलोभणेदलीकं एतदेवविषयभेदेनाह क्षेत्रस्य ग्रामादे कृषिः भूमेर्वावास्तुनोवा ग्टहस्यक एणत्ति कतेहेतोःलुब्धोलोलोभ सोलहणेज्जविणय' हणेज्जसच्चसीलं विणय हणेज्जवसोवहेज्ज वत्थ भवेज्जगमोभवेज्ज वेसोवत्य गमोभवेज्जएवंअणंच एवमादितंभणज्न कोहणिसंपलित्तो तम्हाकोहोनसेवियब्बो एवंखतौएभा । विश्रोभवतिअंतरप्या संजयकरचरण नयणवयणोसूरोसञ्चज्जव संपखोर ततियंलोमोनसेवियवो सत्यनेहणे गोलनेहणे विनयने हणे सत्यशील विनयहणेअप्रियहोइ क्रोधेकरीजीवदोषनोग्रावासथाय देषवंतही अप्रियहीलें हेषवंतहोडूएणीपरचनेरोइत्यादिकबोले कोधरूपअग्निपत्योतेणेकारणथकी क्रोधसेववोनहीएणीमरें क्षमा करीभाव्योवास्योहो मंतरात्माजीवने संवस्याहाथपगांखिमुखतेसाधुसर सत्यवादीसरलपणासहितर बीजीभावनालोभनमेवे लोभीव्रतविषेचपलए Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IN तो गेदलीकएवमन्यान्यप्यष्टसूत्राणिनेतव्यानिनयरंकीर्त्तिख्याते लोभस्यौपधादिप्राप्त कृतेतयात्रहः परवारादिकाया:सौख्यस्यशीतलच्छा लुद्दोलोलोभणेज्ज अलिय खेत्तस्सवत्थु स्स वाकएणलुद्दोलोलोभणेज्न अलिय कित्तीएवलाभस्रावक एणलघोलोलोमणेज्ज अलिय इट्टीएव सोक्सस्सवकएण लुद्दोलोलोभणेज्ज अलिय भत्तस्सबपाणस्स वकएणलुद्दोलोलोभणेज्ज अलिय पौढस्सव फलगस्सवकएण लुद्धोलोलोभणेज्ज अलिय सेज्जाएवसं थारकस्मवकएण लुडोलोलोभणेज्जवलियं वत्थस्सव पत्तस्सवकएणलुद्धोलोलोमणेज्ज अलिय बांबल हवोछतोयोलेंचपावाद क्षेवउघाडीभूमिकाने घर तेहने कारणप्रयोजने लोभीवतवि'चपलगोले मपावादख्यातियोषधपामयाने कानेंअर्थलोभीव्रतविचपल बोलेंम्पावादऋविपरिवारादिक सुखशीतलछायादिकने काले लोभीव्रतविचपलबोलेंहषावाद भातने पांणीने काजें लोभीवतविषेचपल वोलेंहपापाटिने पाटीयाने काले लोभीवविषेचपलवोलेस्टपा सिज्जाएणीपरेंअटीहा थप्रमाणसंथाराने काजेंलोभीव्रतविचपलगोलेमपा वस्वकल्पचोलपटानेकानें पावाने काजेंलोभीव्रतविषेचपल बोलेरणाकान HEREITHEREMERHETEKAHAMARIKAAWAHNE भाषा Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी' ३८८ सूत्र भाषा 雜雜雜雜雜 यादिसुखहेतो तथा शय्यायावसतैः यत्रवाप्रसारितपादैः सुप्यते साथय्याः तस्यैवसंस्तारकस्यवा अर्द्ध टतीयहस्तस्य कम्बलखण्डादेः कृतेपादःप्रोंछनस्य रजोहरणस्यच कृतेउपसंहरन्नाह अन्येषुचएवमादिषु बहुषुकारणशतेष्वित्यादिव्यक्तमेवचउत्यंति चतुर्थ भावना वस्तुयन्नभाइयव्व ंति नभेतव्यं नभयंविधेयमितियतः भीतं भयार्त्त प्राणिनं खुरितिवाख्यालङ्कारेभयानिविविधाभीतयः अतितित्ति स्मव पायपु छणस्स करण लुडोलोलोभणेज्ज अलिय ' सौसस्तव सिस्मिणिएकएणलुद्धो लोलोभणेज्ज अलिय अण सुयएवमादिएस बहुसुकारणसएस लुडोलोलोभणेज्ज लिय तम्हालोभोन सेविय व्वोएवमुत्तौएभावितोभवति अंतरपासंजय करचरणनयण वयणोसूरोसच्चज्जवसंपणो३ चउत्थ लीने काजे' रजोहरनेकाजें लोभीव्रतविषे चपलबोले म्हपाशिष्यनेकाजे शिष्यणीने काजेलोभी व्रतविषेचपलबोलेम्ट पाचनेरोएच दिदेइनेषणाकारणशतनेविषेलोभी व्रतविषेचपलबोलेम्टपातेभणी लोभनसेववोएणीपरेनिलभपणे भाव्योवास्यो होइ अंतरात्माजीव संवस्याहस्तपगचखिसुखते साधुस्तूर सत्यवादीसरलपसहित‍ चउथो भावनाभय नोकरवो वीचतानेनिथे नानाप्रकारभय द्यावेतुच्छ SEEKERE KRSERVE Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HERE ४०० FENEFFERENEFFERRIEF* नितिपागच्छन्ति किंमतं भीतलजयंति लघुकसत्वसारवजितत्वेनतुच्छकियाविशेषांचेदं तेनलघुकंशोधतथा भीतोऽद्वितीयःसहा योनभवतीत्यर्थः मनुष्योनरतथाभीतो भूतैर्वाप्रेतैरट होत अधिष्ठीयेततथा भीतोन्यमपि भेषयेत् तथाभीत: तपःप्रधानसंयमस्तपःसंय मसामपि हरलंकारेमुश्चेत्त्यजेत् अलीकमपि वूयादिति हृदयं अहिंसादिरूपत्वाच् संयमस्यतथाभीतश्च भारंननिस्तरेत् तथासत्म रुप निमेवितंचमार्ग धर्मादिपुरुषार्थोपायं भौतोनसमर्थोनचरितुमासेवितुं यतएवं तस्मात्नभाइयवंति नभेतव्य भयस्मवत्ति भयहेतो * वाह्यात् दुष्टतियन्मनुष्यदेवादेः तथा आत्मोद्भवादपि नेत्याचवाहिग्सयत्तिव्याधे: क्रमेण प्राणापचारिणः कुष्ठादेःरोगादाशीघ्रतरं ___ नभौयव्वंभीय खुभया अइतिलहुवं भौथो अवितिज्जोमणूसोभौयो भूतहिविषमज्जाभौगो अणं पिहभेसेज्जाभौगो तवसंजमंपिङमुएज्जा भौगोयभारंननेच्छरेज्जा सप्युरिसनिसेवियंच 器樂樂器課業需諾米業 सत्त्ववर्जितबीचकणसवाईयापाखेरचीनसके मनुष्ययीह्योभूततेइने छलेगीहतो अनेराने निश्चमीचाडे बीरतीतप१२ संयमनेनिश्चेमू केगीहतोसंयमरूपभारनिरयाहीनसके सत्पुरुषनोसेव्योग्रादयोमार्ग वौहतोसमर्थनहीपालवाभणी तेणेकारणिवीहवोनहौंवीहवा Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म. टी. ४०१ सृत्र भाषा प्राणापहारकाज्वरादेः जरयावाम्टत्योर्वा अन्यस्माद्वातादृशाइयोत्पादकत्वेन व्याध्यादिसदृशादिष्टवियोगादेः कस्माच्च दितियाचना न्तरेमधीतं श्रन्यस्माद्वा एवमादिकादिति एतन्निगमनमाह एवं धैर्येण सत्वेन भाविताभवत्यन्तरात्माजीव: किम्विधइत्याह संयमे त्यादिपूर्ववत् पंचमगंति पंचमकंभावनावस्त्रितिमस्यते यदुतहास्य नसेवितव्य' परिहासोनविधेयोयतः अलीकानि सद्भूतार्थनिव मग्गंमीतोनसमत्थो अणुचरिय तम्हानभीतियव्वं भयस्यवबाहिस्यवा रोगणवजराएवं मनुस्मव अणस्मवएवमादियस्म एवंधेज्जाणिभावितोभवति अंतरप्पासंजयकरचरणनयणवयणो सूरोसच्च ज्जवसंपणो४ पंचमगंहासं नसेवियन्वंलियाद् असंतगाई जंपतिहासयित्ता परपरिभवकारणं यकीव्याधिऊपजेंरोग ऊपजेंजराएणीपरेम्टत्युमरण अनेरोएआदिदेइनेएगीपरेधीरजपणेभाव्योवास्योहोइ' अंतरात्माजीवसंवस्याहस्त पगखिमुखतेसाधुसूर सत्यवादीसर लपणासहित पांचमीभावनारूपहास्यने सेवेन हीकूडाच यह ताए हवावचनवोले हास्यवंतपर हास्यनाकारकपरनॅपराभवनीकारण हासो हासोके परनेपीडानो कारण हास्यचारित्रनो भेदवदनपसारेदातउघाडे नेत्रगगलाथाय Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी० असंतगाई असन्तिप्रसदृभूतार्थानि वचनानीतिगम्यते अशोभनानिवा भयान्तानिवा अनुपशमप्रधानानि जल्पन्तेवते इत्ततिहासवतः परिहासकारिणः परपरिभवकारणचहास्वंयपमाननाहेतरित्यर्थः परपरिवादोन्यपणाभिधानं प्रियष्टोयत्त सविध हास्य परपीडाकारकंचहासमिति व्यक्त भेयविमुत्ति कारकवत्ति भेदश्चचारित्रभेदोविमूर्तिश्च विकतनयनवदनादित्वेन विकृतशरीराकृतितयोः कारकयत्तत्तथा तच्चहास्य अथवाराजदन्तादिदर्शनाद्विमुक्त र्मोक्षमार्गस्य भेदकारकमिति वाच्य भेदविमुक्ति कारकमित्य तं अन्योन्यजनितंच परस्पररुतंच भवेहासंयतस्ततोअन्योन्यगमनंच परस्पराधिगमनीयंचभवेत्मर्मप्रच्छन् परदाऱ्यादि दुश्चेष्टितंतथाअन्योन्यगमननंचपरस्पराधिगम्य च भवेत्कर्मलोकनिन्द्य जीवनतिरूपंकन्दोभियोगगमनबत्तिकन्दर्पाचकान्दर्पिकादे वविशेषाहास्यकारिणोभण्डप्रायायाभियोगाश्च अभियोगापादेशकारिणोदेवाएतेपुगमनहेतयत्तत्तथातच्चभयेहास्यंअयमभिप्रायो चहासं परपरिवातप्मियं चहासं परपीलाकारणंचहासं भेदविमुत्तिकारकंचहासं अयोपजणियं 雞雞非聚號紧器紧紧器業業業發業 सूत्र णोरहसतांपासूपडेएतलानोकरणहारहासोमांचोमांहिउपजाप्योङहासोमाहोमाद्दिगमतोचपुन: होइकुचेष्टामाडोमांदिगमन Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० 8०३ सूत्र आषा हास्यरतिः साधुश्चारित्त्रलेग्रप्रभावाट् वेषूत्पद्यमानः कान्दर्पिकेषु आभियोगिकेषु चोत्पद्यतेनमहर्द्धि केष्विति हास्यमनर्थायेति श्राह चनोसंजमोविएयासु अप्पसत्या सुवदूक हिंविसोतव्विहे मुगच्छनियमाभइउचरणहीणो एयासत्तिकन्दर्पादिभावनाष्विति तथाचासु रियकिव्विसत्तंचणेज्जासंति सुरियत्ति सुरभावं किव्विसत्तत्ति चण्डालप्राय देव विशेषत्वं वाविकल्प' नयेत्प्रापयेज्जन्मान्तरेहास्य कारिचारिविजीवं हास्य हास: यस्मादेवंतस्माद्धासनवेवितव्यमिति पैतन्त्रिगमनमाह एवमुक्तो नहास्यवर्जनप्रकारेण मौनेनवचन संयमनेनभावितोभवत्यन्तरात्मा संयतादिविशेषणः एवमिगमित्याद्यध्ययन निगमनं पूर्वाध्ययनवद्याख्येयमिति सप्तमाध्ययनविवरणं चहोज्जहासं पोणगमणंच होज्जममं श्रोणगमणंच होजकमा कंम्पाभियोगगमणंच होज्ज हासंचासुरयं किविसत्तं चणेज्जहाजं तम्हाहासंनतेवियव्वं एवंमोणेण्यभावो भवतिअंतर हो लोकनिंदनी ककमयायकंदप चोदेवताबाई आदेशकारी देवता होइहा सयको भवनपती देवतानीजातितथा किल्विखीदेवताथाई 'हासथकीतेभणीडासोनसेववोएगीपरेवचननेमोन्य करी भाव्योवास्योजदू अंतरात्मा जीवसंवाद्येत पगच्चाखिमुखते साधुस्तूर सत्यव ि Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टी० ४०४ 開端带带带带带带带带 समाप्तमिति व्याख्यातंम्पावादसंवराय द्वितीयसंपराध्ययममय सत्रकमसंबदमथवानन्तराध्ययने पावादाविरमणमुक्त तज्जादत्ता प्यासंजयकरचरणणयणक्यणो सूरोसञ्चज्जवसंपणो५ एवमिसंवरस्सदारसमं संचरिय होईसु प्पणिहियइमेहिं पंचहिंविकारणेहिं मणवयणकायपरिरक्खिएहिं णिचामरणंतंचएसोजोगो णेयव्यो धितिमयामतिमया अणासबोअकलुसो अच्छिद्दोअपरिस्सातो असंकिलिलोसम्बजिणम णुणोश्रो एवंवितिय संबरदारंफासियं पालिय सोहियं तिरिय किट्टियं अणुपालियंत्राणाए चनसरलपगोसंचित५एणीपरेप्रतच संपरद्वारसम्यकप्रकारेयाचखोहोरुडानिधाननीपरराख्योदणेपाचेकारणेकरीमनवचनकाया करीराखेएनवोजाणीमदाजावजीवलगे एपर्वोक्तभावनारूपयोगनिरवहयो तेजाणिवोचित्तनोस्थिरपणोतेवहिवंतकमरुधवानोका रणनिर्मलप्रपापछिद्ररहितकर्मरूमजलमरवेनदीजिहाकिसोचित्तनोलेगनथीसर्वतीर्थकरतेगोयनुज्ञादीधीछे एणीपरेबीजोसंपरहार कायाकरीफरसयोवारंवारसंभालीनेपालेतीचारटालवेशद्धकरतीरपहचाडे अनेरानेउपदेपूर्वसाधपाल्पोतिमपालेअामाई 黑業辦养养評鑑器器米諾雅號龍貓群誕謝 आषा Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - प्र०टी० ४०५ स्वत्र दानविरमणवतामेव सुनिर्वाभवतीत्यदत्तादानविरमणमयाभिधानीयंभवतीतितदनेनप्रतिपाद्यतेइत्येवं सम्बन्धमदत्तादानसंवराख्य टतीयंसम्बराध्ययनमारभ्यतेस्य चेदमादिसूत्र जंवूइत्यादि तत्रजबूरित्यामन्त्रणं दत्ताणुन्नायसंवरोनामत्ति दत्तंचवितीर्णमन्नादि कमनुज्ञातंच प्रातिहारिकपीठफलकादिग्राह्यमिति गम्यते इत्येवंरूपः संवरोदत्तानुज्ञातसम्बरइत्येवं नामकंभवति टतीयंसम्बरहार बाराहियभवति एवंनायमुणिणा भगवयापणवियं परुवियं पसिद्ध सिद्धिवरसासणमिणाघ वियं सुदेसियपसत्य वितियंसंवरदारसम्मत्तत्तिवेमि ७ जंबूदत्तमणुणायसंवरोनामहोइंततियं सुब्जयमहव्वयं परदब्वहरणपडिविरकरणजुत्त अपरिमियमणंततएहामणुगयमहिच्छमणुवयण । करीअाराधे होएणीपरेजातक्षत्री नेकुलेऊपनासिद्धार्थरायनोपुत्रतत्वनोजांणछे तेणेभगवतेसामान्यथकीशेपनेकह्योविशेषथकीभे दप्रभेदेकरीकरों व्याख्यातकीधोतत्वकरीदेखायोजेसंसारथको मूक्यातेदनोप्रधानशासनपूज्यथानकेकह्यो उपदेश्योपरसभामाहि प्रशस्त वीजोसंबरद्वारसमाप्त इतित्रवीमि अहोजपूदीधीयनुज्ञातीर्थकरें आवरूधवोनाममोइत्रीजो अहोसुव्रतीजंबूमहाबत 器器端器罪羔器業諾器端装謊器諾器 आषा S NEET Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,मितिगम्यतेहेसुव्रतनयूनामन् महानतमिदं तथागुणानामैचिकामुग्मिकोपकाराणा कारणभूतंबतं गुणवतं किंखरूपमिदमित्याह परद्रव्य हरणप्रतिपिरतिकरणयुक्त तथाअपरिमिता परिमागद्रव्यविपया अनन्तावाचयायाटपणा विद्यमानद्रव्याच्ययेच्छातयाय VE दनुगतं महेच्छवा अविद्यमानद्रव्यविपमहाभिलापं यन्मनोमानसंवचनंचयाकृताभ्यां यत्कल परधनविषयत्वेन पापरूपमादानं ग्रहणंतत्सष्ट निग्टहीतं नियमितंयत्रतत्तथा तथाससंयमितमनसा संहतेन चेतनातिना इसौचपाटौचनिभतीपरधनादानव्यामा कलुमायाणसुनिग्गहिय सुसंजमियमणहत्थपायनिय निग्गंथनिद्विकंनिरुत्त निरासवंनिभूयं । विमुच्च उत्तमनखसभपवरवलवगसुविहितजणसम्मतं परमसाहुधम्मचरण जत्ययगामागरनगर पारकाद्रव्यनोचरयोलेयोनिषेधयोनिवरतयोत्रिकरणागुहिसहित जेहनोप्रमाणनथीअनंतीटष्णासहित मोटीइछामनवचनने कलपप गे'लेवोरूडीपरेनिग्रयोतेनिषेध्योछेरूडीपरसंवखोमन इपगनिचलण्तोतेनिग्रंथ तेउकष्टोतीर्थकरें उपदेश्योकर्मचादानरहितत पेटाल्योपापमलजेणे संसारसंक्लेशधीपिमुक्त उत्तममोटोमनुष्यमादिपभसमान प्रधाननलयंतसाधलोकनेमनने गमतोछेउत्कटो भाषा akhririrARAN Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ४.७ रादुपरतौ यत्रतत्ससयंमितमनोहस्तपादनिभतं चनेनचविशेषणहयेनमनोवाकायनिरोधः परधर्मप्रतिदर्शित: तथानिग्रन्थं निर्गत बाह्याभ्यन्तरग्रन्थ नेष्टिक सर्वधर्मप्रकर्षपर्यंतवर्तिनितरामुक्त सर्वजैरुपादेयतयेति निरुक्त अव्यभिचरितं वानिराश्रवं कर्मादानर हितंनिर्भयमविद्यमानराजादिभयं विमुक्त लोभदोपत्यक्त उत्तमनरपभाणा पवरबलवगत्तिप्रधानवलवताच सुविहितजनस्यचससा धुलोकस्यसम्मतमभिमतं यत्तया परमसाधना धर्मचरणं धर्मानुष्ठानं यत्तत्तथा यत्रचटतीये सवरेग्रामाकरनगरनिगमखेटकटमडं बद्रोणमुग्वसंवाहपत्तनाश्रमगतंच ग्रामादिव्याख्यापूर्ववत् किञ्चिदनिर्दिष्टस्वरूपं द्रव्यं इत्यन्तदेवाहमणिमौक्तिक शिलाप्रवालकांस्य निगमखेडकबडमडवदोणमुह संवाहपट्टणासमगयं च किंचिदब्वमणिमुत्तसिलप्मवालकंसदूसरय यवरकणगरयणमादिपडिय पम्हट्ट विष्मणटुं नकप्पतिकस्सति कहेउबागेण्हेतुवा अहिरणसुवरण AENIWANLINENE REFERENERENENERFEE सूत्र आषा साधुनोधर्मअनुष्टांनाचरवो बीजोवतजिहांग्रामघागरजिहावाणीयांनावासमाटीनागढछेजिहाढ़कडागामनथीमाडयौ तेजिहांदा णल्ये जलक्टथलवटनोमार्गछे घोसीनोवासपाटणतापसनाठामकाई कद्रव्यमणिमुक्ताफलसिलापरवालोकांसोवस्त्ररूपोप्रधानसुवर्ण Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० ४०८ सूत्र भाषा टूप्यरजतवर कनकरत्नादिकमित्याह मसितं भ्रष्ट पस्यति वितंविप्रणष्टं खामिकैर्गवेपयद्भिरपिनप्राप्त नकल्पते नयुज्यतेकस्यचित् असंयतस्य संयतस्यवा कथयितुं या प्रतिपादयितुं अर्थगगप्रवर्त्तनं माभूदिति रुत्वाग्रहीतु या दातुं तत्रिवृत्तत्वात् साधयतः साधु नेयंभूतेन विदर्त्तव्यमित्यत आह हिरगम रजतंगवणींचहे मते विद्यतेयस्य हिरण्यस्वर्णिकस्तन्त्रिषेधेनाहिर स्यमुवर्णिकास्तेन समे तुल्य उपेक्षणीयतया लेष्टुकाचनेयस्य सतयातेन अपरिग्रहोधनादिरहितः संस्तचेन्द्रियसंवरेगाय: सो परिग्रहसंहतस्तन लोकेविहर्त्त विकेणसमलेठ्ठ, कंचणाणं परिग्गहसंत्रुडेण लोगंमिविहरियव्वं पियहोजाहिदव्यजातखलगतं खेत्तगतं रन्नमंतरगयंच किंचिपुप्फफलतयप्पवालकंदमूलता कट्टसकरा अम्मच चच रत्न ग्रादिदेवने पनि हो वीसरह्यो नीगम्योधणीने लांघोनही नकल्ये किंगहीने कहिवोकेशनो लेवोनकल्पे अघटितसोनोरत्नवि शेपसरीखो पाषाणमुवर्णपरिग्रहरहितसंबो लोकमाहिविचरे के नेवलीधननो समूहहो द्रव्यजातिप निकाएकठोक रेतेखलो क्षेत्र जहां धान्ययाये अटवीमध्यगतचपुनः काईद्र पुष्पफलहाल अंक राकंद मुलाकाष्ठकांकरा थोडोषणोचणं यामात्रमोटोन कल्प *** Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० 802 यमासितव्यं संचरितव्यवासाधनेतिगम्यते यदपिचभवेद्रव्यनातं द्रष्यप्रकारं खलगतं धान्यमलनस्थानाश्रितं क्षेत्रगतंकर्षण संश्रितरन्नमंतरगयंचत्ति अरण्यमध्यगतं वाचनान्तरे जलथलगखेत्तमंतरगयंवत्ति दृश्यते किञ्चिदनिर्दिष्टस्वरूपं पुष्पफलवक् प्रवालकन्दमूलटणकाष्ठशर्करादीनि प्रतीतंअल्प वामूल्यतो वहुवातथैवमणवास्तोकं प्रमाणत: स्थ लकंवा तथैवनकल्पतेनयुज्यतेव * रहेग्टहस्थण्डिलादिरूपे अदत्तेखामिना ननुज्ञाते ग्टहीतुमादात जेइति निपातग्रहणे निषेध:उक्तोधुनातविधिमाह हरिणहणित्ति अहन्यहनि प्रतिदिनमित्ययः अवग्रहमनुज्ञाप्ययथेह भवदीये अवग्रहे इदंइदंचसाधुप्रायोग्य व्यंग्टहीष्यामितिष्टछन तत्स्वामि नाएवं कुरुतेत्यनुमतेसतीत्यर्थों ग्टहीतव्यमादातव्यं वयितव्यश्च सर्वकालमवियत्तत्ति साधनप्रतिप्रीतिमतो यत्रतत्र याप्रवेश:स तथा अवियत्तत्ति अग्रीतिकारिणः सम्वन्धियशक्तपानंतत्तवातहर्जयितव्यमितिप्रदामःतथा अवियत्तपीठफलकशय्यामंतारकवस्त्रपात्र थूलगंवानकाप्मतीउग्गहेअदिणंनिगाहेउजदिणिदणिउग्गहेअणुणवियगेण्हियव्ववज्जेयबोयसब्बका अवग्रहथंडिलनो विणदीधेलेवोजेदिनदिनप्रतें अवग्रहमणुजाणवोलेवो परिहरवोसर्वकालनेविर्षे अप्रतीतकारीयो तेहनेघरपेसवो ३५ 能养神就恭號號張飛飛漲漲漲蹤器兼悲服器業 भाषा Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- प्रोटो ४१० - कमलदण्डकरजोहरणं निपद्याचोलपट्टकमुखपोत्तिकापादोंकनादिप्रतीतमेव किमेवंविधभेदमित्याह भाजनंपातं भाण्डं च तदेव एएमयंउपधिववस्त्रादिरेतएवोपकरणमिति समासतवजयितव्यमिति प्रक्रमः अदत्तमेतत् स्वामिनाननुज्ञातमिति कृत्वातथापर परिवादोविकत्यनं वर्जयितव्यमिति तथापरस्य दोषोपगंदेपोवावर्जयितव्यः परिवदनीयेन दृषणीयेनच तीर्यकरगुरुभ्यातयोरजु लंचियत्तघरप्पवेसोअचियत्तभत्तपाणंअचियत्तपौढफलगसेज्जासंथारगवत्थपायकंबलदंडगरो __ हरणनिसेज्जंचोलपट्टगमुहमोत्तियपादपुछणादिभायणभंडोवहिउवकरणंपरपरिवाओ परस्सदो __ सोपरववएसेणजंचगिएहेंति परसनासेजंचसुकयदाणस्मयअंतराइयं दाणसविपनासोपसुणंचे ममतीतकारीयानो भातपागीवरजेंनल्य अप्रीतकारीयानो षाजोटपाटीमो उपाश्रयस्थानक वनपत्रिकाबलोदंडोरजोदरणवैसवा नोठामचोलपटोमुहपती भाजममाटीनोभाडोउपधि एउपगरणअनेरानोमपवादनयोले अनेरानोदोपनबोलें परअनेरागिलाणने नामेनेवा जेयापणपेल्य परचनेरानेनासनपमाडे मेकडोकीधोहोतेस्योंकीधोछेदाननो विनकरेदीधानोनाशनकरे अनेरानी 諾諾諾器黑業需器端業 पापा Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '. 'प्र.टी. ४११ 點點點點點器带带带點整器器 'जातत्वेनादत्तरूपत्वादिति अदत्तलक्षणं हीदंसामीजीवादत्तंतित्ययरेणं तहेवयगुरुद्दिति तथापरस्याचार्यग्लानादेव्य पादेशेनव्याजे नच यञ्चग्टनाति पादत्तेवैयारत्यकरादिस्तत्तेनान्य नच वर्जयितव्यमाचार्यादेरेवदायकेन दत्तत्वादिति तथापरस्यपरसम्बन्धिनाशय तिमत्सरादपढ़ते यच्चसकृतं सच्चरितमुपकारंवा तत्सकुतनाथनं वर्जयितव्यं तथादानस्य चान्तरायिकविनः दानविप्रणाशोदत्ताप लाप: तथापैशून्य चैवपिशुनकर्ममत्मरित्वं चपरगुणानामसहनं तीर्थकराद्यननुज्ञातत्वाद्दर्जनीयमिति तथाजेविएत्यादियोपिचपीठ फलकशय्यासंस्तारकवस्त्रपावकं बलमुखपोत्तिकापादप्रोव्छनादिभाजनभाण्डोपध्य पकरणं प्रतीत्येति गम्यते असंविभागी आचार्य * ग्लानादीनामेपणागुणविशुहिलब्ध सन्नविभजतेऽसौ नाराधयति व्रतमिदमितिसम्बन्ध तथासंगहरुइत्ति गच्छोपग्रहकरस्य पीठा दिकस्योपकरणस्य पणादोपविमुक्तस्य लभ्यमानस्यात्मम्मरित्वे नन विद्यतेसंग्रहेरुचिर्यस्या सावसंग्रहरूचि तववतेणेयत्ति तपश्चवाक् 器需調器器器架梁端茶器器装器装潔器端带张 सूत्र वमच्छरित्तंच जेवियपीढ फलगसेज्जासंथारगवत्थ पायकंबलदंडगर श्रोहरणनिसज्ज चोलपट्टमु चाडीनकरेचेवपदपूर्ण गुणनोअसहवो जेचारित्रीयोवाजोटपाटीयो उपासरोसंथारोवस्त्रपात्रकावलोदाडो रजोहरणवसवानो Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी० ४१२ तपोवाचो तयोस्तेन चौरसापोगकरोन तत:स्वभावतो दुर्यलागमनगारमवलोपा कोपिकिन नयाकरोतितथाभो:साधो सच्च्यायते तत्रगच्छ मासक्षपकः एवंटष्ठ योविवक्षितक्षपकोऽसन्नप्पाहएयमेतत् अथवाधर्ततयाब तेभोवावक: साधवःक्षपकाएवभवन्ति श्रावकस्तु मन्यतेकथं खयमारमानं अयंभट्टारकः चपकतयानिस्प इत्वात्प्रकाशयतिइति कृत्वैवं विधमात्मोहत्यपरिहारपरं सकलसाधुसाधारणं वचनमाविकरोतीत्यत: सएपायं योमयाविवचितइत्येवं परसम्बन्धितप आत्मनिपरप्रतिपत्तितः सम्पादयं स्तपस्त नउच्यते एवंभगवन् सत्ववाग्मीत्यादिभावनया परसम्बन्धिनीयाचमात्मनि तथैवसम्पादयन् वाक्तेन उच्यते तथारूवतेणंयत्ति एवंरूपवन्तमुपलभ्यसत्वं रूपयानित्यादिभावनया रूप नो रूपंचविधा गारीरसुन्दरतास विहितसाधुनेपथ्य च तत्रसाधुनेपथ्यं यथादेहोरुगाउमन्ने जेसिजल्लाफासियं अंगंमलिणायचोलपट्टादोचियपायासमक्खाया तत्रसविचिताकाररजनीयं जनमुपजीवितकामोसविहितः हपोत्तिपायपुछणादि भायणभंडोबहि उवगरअसंविभागी असंगहरुइतववइ तेणेयरूवतेणेय ठामचोलपटोमुहपतीभाजन माटीनोभांडोउपधि उपगरणनोसंयिभागनकराये सूझतोमिलितोनलीतपवनोचौररूपनोचौर माया Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ४१३ छत्र भाषा तःसुविहिताकारधारी रूपस्त ेन आवारेचैवत्ति आचारेसाधुसामाचार्य्याविषयेस्त नोयथा सत्य यः क्रियारुचिः श्रूयते इत्यादिभावना तथैव भावयति भावस्य ज्ञानादिविशेषस्यस्त नोभावस्त नो यथाकमपि कस्यामि श्रुतविशेषस्य व्याख्यानविशेषमन्यतोबड श्रुतादुपश्रुत्य प्रतिपादयति यथायंमया पूर्वश्रुतपर्यांयोभ्यूहितोनान्यएवमभ्य हितं प्रभुरिति तथाशब्दकारारात्रौ महताशब्देनोल्लापः स्वाध्यायादिकारको ग्टहस्थभाषाभाषकोवा तथा भाकरोयेन येनगणस्य भेदोभवति तत्तत्कारोंयेनगण स्यमनोदुःखमुत्पद्यते तापी तथाकलचकरः कलहहेतुभूतकर्त्त व्यकारीतथा वै रकरः प्रतीतविकथाकारीत्यादिकथाकारीच समाधिकारकश्चित्ताखास्थ्यकत्तखस्य परस्यवा तथासदाअप्रमाणभोजीद्वात्रिं शत्कावलाधिकाहारभोक्ता सततमनुवद्धवैरश्वसततं सततमनुबद्धं प्रारब्धमित्ययवैरं वैरिक येनसतथानित्यरोपीसदाकोपः चेतारिसेत्ति सतादृशः पूर्वोक्तस्वरूपः नाराएवयमिगं तिनाराधयति ननिरतिचारं करोतिव्रतं आयारचेवभावतेणेयसहकरे भभक रेकलहकरे वेरकरेविकहकरे समाहिकरेके सयाम्पमाणभो आचारनोचौरभावनोचौर रात्रिंपार्टिवोलेगाढें समायकरे गच्छमांहिभेदपाडें कलहनाकारण नोकरदार वैरनोकरहारविक Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ४१४ महावतमिदमदत्तादानविरतिस्वरूप सास्यादिभिरननुजातकारित्वात्तस्येति पयप्रन्यार्थ: कोहगःपुनःआई तिमलंकारेबाराधयति * व्रतमिदं इप्रश्नउत्तरमा येमेइत्यादि योसाधुरुपधिभनपानादानंच संग्रपंच तयोःकुगलोपिधितोयः सतया गलचे त्यादिसमा चारद्वन्दस्ततो अत्यन्तं यहालदुर्वलग्लानरहचपमं तत्तया तत्रविपयेवैयारत्य करोतीति योग:तथाप्रत्त्याचार्योपाध्यायो उहहन्दक त्वात्प्रयादिप तत्रवर्तितलक्षणमिदं तवसंजमजोगेसजोनोगो जत्यतंपवत्त यसइंयनियत्ते गणतत्तिल्लोपयत्तई इतरौप्रती तौतथामेहेत्ति क्षेत्रभिनवप्रवनितेसाधर्मिके समानधर्मिकेलिङ्गप्रवचनाभ्यांतपस्विनि चतुर्थभक्तादिकारिगितथाकुलंगच्छसमुदाय ईसततं अणुबद्धवेरेयनिचरोसी सेतारिसएनाराहए वयमिणंग्रहकैरिसए पुणाइाराहएवयमि णंजेसेउवहिं भत्तपाणसंगहणंदाणकुसले अञ्चंतवालटुन्यलगिलाण वुडमासखमणपवत्तिायरिय यानोकरचार असमाधिनोकरणचार सदापत्रीस वलउपरातिजिमेते अप्रमागभोजीनिरंतररोसम्केनीवेरलागोरांखे सदा रोसमू केनती तेपूर्वेकयोएचवोसाधु आराधेनही बीजोवतहिकेच्यो वलीचाराधेत्रीजोबत जेतेसाधुचारित्रीयोउपधिवस्त्र भात 將需器端端正需器端聚器深深渊器潔器 भापा Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० रूपंचन्द्रादिकं गणःकुलसमुदायः कोटिकादिकः संघस्तत् समुदायरूपः चैत्यानिजिनप्रतिमाएनासायोर्थः प्रयोजनंसतथा तत्रचनिर्ज ४१५ रार्थाकर्मक्षयकामः वैयावृत्त्य व्यावृत्तकर्मरूपमुपष्टम्भनमित्वर्थ: अनिश्रितकीर्त्त्यादिनिरपेक्षं दशविधंदशप्रकारमा हच वेयावञ्च वावड भाषोइहधम्मसाहणनिमित्तं अन्नाईयाणविहिणा संपायण मे सभावत्यो यरियउवज्झाएर थेरतवस्मी४ गिलाण५ सेहाणसाह मि य৺कुलगणट संघ१० संगयं तमिहकायव्वति बहुविधभक्तपानादिदानभेदेनानेकप्रकारं करोतीति तथानच नैवच अवियत्तस्मत्ति उवज्झाए सेहेसाहम्मिएतवस्त्री कुलगणसंघचेद्रयद्वेय निज्जरट्टी वेयावच्च आणि स्मियं दस वियबजवि हंकरेद्र नयचचियत्तस्मघरं पविसद्नयच्चचियत्तस्व भत्तपारंगिएहवनयग्रचियत्तस्स से पीढफल पाणीलेवोग्रहवो आदानश्रापवानेकुशल गाढोवालटूग्लो गिलाण्टद्धमासखमणीतपखी प्रवर्त्तावेतेयाचार्य उपाध्यायशिष्य साध र्मिकतपखीएकगुरुनाशिष्य षणागुरुनाशिष्य कुणगणनोसमुदाय जानने निर्जरानो र्थी वेयावच्छकरे कीर्त्तिनवाद्ये दशे प्र कारे षणेप्रकारे वेयावचकरवोवांछे अप्रतीतकारी घरेप्रवेशनकरे श्रप्रतीतकारीयानोभातपांणीनत्ये अप्रतीतकारीयानोनसेवे' छत्र 쀼鵜甛鵜柒柒顥兼叢鰲装器蓋甛諜\\馨雜類 भाषा 柒柒 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी० 端端繼需端端端諾諾論 1 अप्रीतिकारिगोग्टई प्रविगतिनचनैवच अवियत्तस्मत्ति अप्रीतिकारिणः थक ग्टनातिबद्भपानंनवापिंगत्तरमत्ति प्रीतिवार्तुः सत्कमेवतेभजते पीठफलकशय्या संस्तारकवस्त्रपावां वलकरजोचरणनिषद्याचोलपहरुमुगपोत्तिका पादपोरानादिभाजनभाण्डो पध्युपकरण तथानचपरिवादंपरख जल्पति नचापिदोपानपरस्य टङ्गाति तथापरव्यपदेशेनापि ग्वानादियाजेनापि नकिंचित्ग्ट शातिनचविपरिगामयति दानादिधर्माद्विमुपीकरोति किश्चिदपिननंनचापिनाशयति चपनपद्वारेणदत्तउरातवितरणकगंसुचरितं परसमन्धितथा दत्वाचदेयंरुत्वावयारत्यादिकार्यनभवति पचात्तापिकः पश्चात्तापवान् तचासंविभागशीलः समकादिनविभाग गसेज्जासंथारगवत्यपाय कंवलयंडगरोहरण निसेज्जचोलपट्टमुहपोत्तिय पायपुंकणाईभायणभं डोवहि उवगरणंनयपरिवायपरस्समंतिनयानिदोसेपरस्सगेगहतिपरववएसेणविनकिंचिगिरहति वाजोटपाटीयोउपाय ।। चायनोसंथारोवस्त्रपात्रकारलोदाडो रजोहरणनैसवानोठाम चोलपटोमुंहपत्तीपायपूछणो भाजनमा टीनोभांडोउपधि उपगरगापरनाअपवाद ननोलेपरनोदोपनग्रहे परअनेरागिलाणादिकनोनामले का किंचिन्मात्रभातपाणी भाषा Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कारी तथासंग्रहेयिष्यादिसंग्रहणे उपग्रहे च तेषामेवभक्तश्रुतादिदानेनोपष्टभनेयः कुशल:सतथा सेतारिमेत्तिसतादृशमाराधयति 7 व्रतमिदमदत्तादानविरतिलक्षणं इमंचेत्यादिईमंचप्रत्यक्षं प्रवचनमिति सम्बन्धः परद्रव्यहरणविरमणस्यपरिरक्षणं पालनंसएवार्थः ___नयविप्परिणामेतिकंचिजणंणयाविणासेतिदिणसुकयदाऊणयकाऊणयनहोइपच्छायावितेसंवि भागसौलेसंगहोवग्गह कुसलेसेतारिसएबाराहेतिवयमिणंमंचपरदव्वहरणवेरमणपरिरक्षण? याएपावयणंभगवयासुकहियं अत्तहियंपेञ्चाभाविकं आगमेसिभहसुबनेयाउयं अकुडिलं अनुत्त तुत 來張米米米米米器米諾說謊器器梁端架 भाषा नल्य किणहीनेदानादिकधर्मयकीउपराठोनकरे कोइनोदीधोनास्तिनकर रूडोकीधोदीधो येयावचनकीधानोलेवे पश्चात्तापनकरे सुझतोभातपाणीलेदसंविभागकरे शिष्यनोसंग्रहकरे तेहनेपुणभातपाणीसूत्रादिकउपष्टंभकरवोतेहनेवि निपुणतेतेहयोचारित्री योतपवतयाराधे नीजोवतएप्रत्यक्षपरनोद्रव्यहरवोते विरमवोनोअर्थ राखवानेयर्थे श्रीसिद्धांतत्रीमहावीरदेवे रूडोकह्योसकलजी यनेहितकारी परभवेहितनोकारण भागामीयेकालकल्याणनोहेतु निर्दोषन्यायमार्ग अवक्रवाकोनही प्रधानसर्वदुःखनाकारणउप Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ४१८ भाषा F ताषस्तत्तस्यैव प्रवचन॑यासनमित्यादिव्यक्त यावत्परिरक्खयाएन्ति पटमंतिप्रथमं भावनावस्तुविविक्तषसति वासोनामतत्राह देवकुलंप्रतीतं संभामहाजनस्थानं प्रमाजलदानस्थानं आवसथः परिवाजकस्थानं वृत्तमूलंप्रतीतंचारामोमाधवीलताद्युपेतोदम्पति रमणात्रयोवनविशेषः कन्दरादरी भाकारोलोहाद्युत्पत्ति स्वानंगिरिगुहाप्रतीता कर्मान्तो यवसधादिपरिकर्म्य ते उद्यानं पुष्पादि महासंकुलमुल्मवादीपज्जनभोग्यं यानशालारयादिग्टहं कुपितालातल्या दिग्टहोपस्करशालामण्डपो यमादिमण्डपः शून्यग्टहं श्मशानंच प्रतीतं लयनं शैलम्टचं आपणः पण्यस्थानं एतेषा समाहारद्वन्द सततत्रमन्यश्मि चैवमादिके एवंप्रकारे उपाश्रयेभवतिवि रं सव्वदुक्खपावाणं विउसमणंतस्यद्मापंच भावणाततियस्स वयस्वजति परदव्वहरणवेरमण परिरक्खणक्याए पढमंदेवकुल सभापवावसहरुक्वमूल रामकंदरागरगिरिगुहकम्म उज्जाण सभावणहार तेत्रीजावतनीजे भागलिक हिस्यें पाचभावना लोजाव्रतनी होई परद्रव्यलेवोनेहनो वेरमणसखवाने पर्थे प्रथमदेहरो राजसभा पापीनीपव तापसनोठाम रचनेम लेखीपुरुपरमे तेआराम गुफा मगरलोहादि पर्वतनीगुफाछोहादिककमाविये फूल E 鮮蒸蒜器 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ घण्टी० ४१८ HEREENERASWATERNMEANEEEEEEEER हर्त्तव्यमिति सम्बन्धः किंभतेदकमुदकं मृत्तिकाष्टथिवीकाय: बीजानिशाल्यादीनि हरितंदूवां दिवनस्पतिस्त्रसप्राणाहीन्द्रियादयः तर संसक्तोय:सतथातत्र तथाकृते ग्टहस्थेन खार्थेनिवर्तिते फासएत्ति पूर्वोक्तगुणयोगादेव प्रासुके निजीये विविक्त स्त्यादिदोषरहिते अतएवप्रशस्त उपाश्रयेवसतौ भवतिविहर्त्तव्यमासितव्यं यादृशेपुनर्नासितव्यं तथासावुच्यते आहाकम्मबहुलेयत्ति माधयासाधनांस सस्थाधानेन साधूनाश्रितेत्यर्थः यत्कर्मष्टथिव्याद्यारम्भक्रियातदाधाकर्म पाहच हिययंमिसमाहेउ एगमणेगंच गाहगजंतु वहणंकरे * दायाकायाणतमाह कम्मंतु तेनबहुल: प्रचरस्तवावलं यत्रसतथा जेसेत्तियएवंविधः संवर्जयितव्यएवोपाश्रय इतिसम्बन्धः अनेन ज्जाणसालकुवियसालमडंबसुणधर मुसाणलेणश्रावणे असमियएवमादियंमि दगमट्टियबीजह । रिततसपाणअसंसत्तेबाहाकडेफामुएफासएविवित्ते पसंतउवस्मएहोड विहरियव्यंअहाकम्मवह 業諾諾諾器兼器器漆端器謊業涨涨涨涨涨涨涨諾 सव नाक्षरथादिकनोपर घरवाखरानीशालायज्ञादिकनो मंडपसनोपरश्मसानपर्वतकोरीघरकस्याले हाठगनेराएमादिदेइनेथानक पाणीमाटीथाल्यादिटूर्वादिक त्रसप्राणवेद्रियादिक तेणेकरीरहित साधुनेकाजेकीधोनथी मासुकस्त्रीपशुपंडगरहितरूडोउ Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - प्र.टी. मूलगुणाशुहस्य परिहारउपदिटासतया मासियत्ति मासिक्तमासेवनमीषदुदकच्छटकडूत्यर्थः संसिज्जियत्तियन्मार्जनशलाकाहस्तेन ई कचवरशोधन उत्मिक्तमत्ययं जलाभिषेचनं सोचियत्ति गोभनंवन्दनमालाचतुष्कपूरणादिना योभाकरणं कदणत्तिछादनंदर्भादिपट लकरणंदुमणत्तिमेढिकयाधवलनं लिपणंति छगणादिनाभूमेः प्रथमतोलेपनं अणुलिंपणंति सक्षिप्तायाभूमेः पुनलेपनं जलणत्ति त्यापनोदायवैश्वानरस्य ज्वलनं गोधनार्थवा प्रकाशकरणायवादीपप्रवोधन भण्डचालणति भाण्डादीनां पिठरकादीनां पण्यादी नांवातवग्रहस्थस्थापितानां साध्वयंचालनंस्थानान्तरस्थापनमेतेपा समाचारहनमः विभक्तिलोपन हम्यस्ततमासिक्तादिरूपः अन्तर्व हिउपाययस्य मध्य मध्य च असंयमोनीवविराधनायनयम्मिन्न पाश्रये वर्तते भवतिसंयतानांसाधुनामर्थायहेतवेवज्ज यवेडत्ति वजयितव्य एवउपाश्रयोवसतिः सतायः सत्त्रप्रतिकुष्ठः भागमनिपिहः प्रथमभावनानिगमनायाह एवमुक्तनानुष्ठानप्रकारेण विवि लेयजेसेग्रासितमम्मज्जिो सिससोहियछाणदुमण लिंपणअणुलिंपणजलण भंडचालणंअंतोना पात्रयहोईतेचनेविषेचारीत्रीयोविचरेमाधाकर्मीवडलमचुरजेहवोउपात्रयतेपणी छांयो सारवणीरकरीप्रमाय?षणोशंयो KAKMAHEMEHEKE***WEAKEREE सूत्र भाषा 2GLIS- D ECur Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० 鵜\辮辮\\器뽈裟装蒸帶 素粥 燾 諾D भाषा री करोममाव्यषियोपांची तोलोकद्वयाश्रितदोपवर्जितो विविक्तानापानिर्दोषाणा वासोनिवासो यस्यासाविविक्तवासवसतिस्तद्विषयाया समितिसम्यक्प्रवृत्ति ४२१ स्तयायोयोगः सम्बन्धस्तेन भावितोभवत्यन्तरात्माकिम्बिधइत्याह नित्यंसदा अधिक्रियतेधिकारीकियते दुर्गतावात्मायेन तदुरधिकरणं दुरनिष्ठानं तस्ययत्करणं कारापणंच तदेवपापकर्म पापोपादानक्रिया ततोविरतियः सतयादत्तोनुवातच योवग्रहोवग्रहणीयंवस्तुतव रुचिर्यस्यसतथेति वीयंतिद्दितीयंभावनावस्तु अनुज्ञातसंस्तारकग्रहांनाम तचैवं आरामोदम्पतिरमणस्थानभूतमाधवीलताग्टहादि युक्तःउद्यानं पुष्पमहञ्चसंकुलमुत्यवादी बहुजनभोग्य काननं सामान्यरक्षोपेतं नगरासन्न' चवनंनगर विप्रकृष्टं एतेषा प्रदेशरूपोयो हिंचअसंजमोजत्थवदृतीसंजयाण श्रद्वावज्जेयब्बेज उवस्मयसेतारिसए सुत्तपरिकुट्टएवंविवित्तवासव सहिसमितिजोगेणभावितो भवतिअंतरप्यानिञ्चं अहिकरण करावणपावकम्मविरएदत्तमणुणाय चंदनेकरीशोभानेकरवे छायाखडी धोल्यो छाणकरीलीप्यो वार२लिंपावो अग्निनोवालवो हाडलानोचलावो मांहियकीबाहिर थकी असंयमप्राणीनोषातजिहावते साधुयर्थे वर्जवोनि तेहवोउपाश्रयतेतेहवो आगमनिषिद्ध पूर्वोक्तप्रकारे स्त्रीचादिरहित ३६ Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. १२२ सूत्र भागः सतया तत्रयत्किचिदिति सामान्य नावग्रहणीय वस्तुतदेवविशेपेणाह इज डंवा ढंढणसदृश्यं टणविशेषं एवकठिनकं जंतकंच जलाययंजंटावियेषमेव पर्णमित्यर्य: तयापराटणविशेष: मेरानुमुनसिरिका गोंयेन टणविशेषेण कुविंदाकुर्वन्ति कुयदर्भ योराकारतोविशेष: मलालंकंग्वादीनां मूयकोसदपाटप्रसिदटणविशेप: पखजाटणविशेषः पुष्पफलत्वा प्रवालकन्दमूलटणकाष्ठ शर्कराःप्रतीतास्तत:परादीनां इन्दपुनस्तामादिर्यस्य तत्तयातनाति यादत्तेविमर्थसय्योपधिसंस्तारमरूपस्योपधेरथवा संस्तारका उग्गहस्यौ१ वितियंधारामुज्जाणकाण णवणप्मदेसभार्ग नंकिंचिदकडंवाकढिणगंवाजंतुगंवापर मेरकुच्चकुसडभ्भपवाल सुयगतल्लगपुप्फफलतय पवालकंदमूलतणकट्ठसकरा दूंगेरिहतिसेज्जावहि एहवोवासतेचनीवसती समितिनेयोगे भाव्योवास्योदोअंतरात्माजीव सदायधिकरणनोकरयो करापोतेहिजपापकर्मवी निवयों दीधीतीर्थंकरगणधरे अनुज्ञा अवग्रचनीरुचियभिलाप? वीजीभावनाकहेछे स्त्रीपुरुपकोडाकरे फूलफलभोगनोठाम सामान्यदक्षते कानननगरयीढ़कडातेवन एतलानेप्रदेशभागे डेकाई ढढणरक्षसरीपो जलाश्रये अपनाटणविगेपटा विशेपटणाविशेषजटण भाषा Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - ४२३ म.टी. खोपधे द्यार्थाय हेतव इहतदितिशेषोदृश्यततस्तनकल्पते नयुज्यते अवग्रहेउपायांतर्वर्तिनि अवग्राह्यवस्तुन्यदत्त अननुज्ञातेशय्या दायिनागिहिजेत्ति ग्रहीतमादाजेइतिनिपात अयमभिप्रायः उपाश्रयमनुज्ञाप्यतन्मध्यगतं टणाद्यपितज्ञापनीयमन्यथातदग्राहां स्वादितिएतदेवाह इणिहणित्ति अहनियहनि प्रतिदिवसं अयमभिप्रायः उपाश्रयानुज्ञापनादिने उपग्रहन्ति अवग्राह्यमिकडादि अनुज्ञाप्यग्रहीतव्यमिति एवमित्यादिनिगमनं प्रथमभावनावदवसेयं नवरमवग्रहसमिति योगेन अवग्रहणीयटणादिविषयसम्यक प्रत्तिसंपन्धिनेत्यर्थः इयंतुटतीयभावनावस्तुशय्यापरिकर्मवजनं नामतच्च पीठफलकशय्यासंस्तारकार्थतार्टक्षानच्छेत्तव्या नच स्सअट्टानकप्पएउग्गहेअदिक मिगेगिहउजेदिणंदिणंउग्गहं अणुणवियगेण्हितव्वएवंउग्गहसमिति जोगेण भावितोभवतिअंतरप्पाणिचंअहिकरणकरणकरावण पावकम्मविरए दत्तमण पायउग्गह # विशेषकुशडाभपरालमेदपाटदेशेटणविशेषक्षफलफलछालि अंकराकंदमूलटणाकाठकाकरायाज्ञामागीलेवा संथारारूपजेउपधि र M तेइनेअर्थेनकल्प अवग्रहविणमांग्ये अदत्तनलेवु जेदिनदिनप्रते अवग्रहअनुज्ञामांगीने धम्हे लेवोएणीपरे अवग्रइनीसमितिजोगे . 震器聽器辨識辨識機器器蒸誰幾號张器装器装出 Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म. टी. ४२४ सूत्र भाषा ******* FO च्छेदनेन तत्भूस्याश्रितटचादीना कर्त्तनेन भेदनेनच तेपापाषाणादीनावा शय्याशयनीयं कारयितव्या तथायस्यैव ग्टहपतेरुपाश्रये निलयेवमेतनिवासंकरोति शय्याशयनीयं तत्रगवेषयेन्मृगयेत् नचविषमासतीसमाकुर्यात् ननिर्वातप्रवातोत्सु कत्वं कुर्यादितिवर्त्तते नचदंशमशकेषु विषयेच्क्षुभितव्यं चोभः कार्यः चतञ्चदशाद्यपनयनार्थं अग्निर्धूमोवानकर्त्तव्यः एवमुक्तप्रकारेण संयमत्रडले टथिव्यादिसं रक्षणप्रचुरःसंवरबडलः प्राणातिपाताद्यावद्वार निरोधप्रचुर संटतवडलः कषायेन्द्रियसंतत्व प्रचुरः समाधित्रडले श्चित्तस्वास्थ्य रुयौश् ततियंपौढफलगसेज्जासंधार गट्टयाएरुक्खानच्छि' दियव्वानयछे यणभयरण्य से ज्जाकारि यव्वाजंसेवाउवस्तएव सेज्जा सेज्वंतत्थ वेगवेसेज्जानयविसमंक रेज्जानय निवायपवायउस्सुगतनडंस भाष्योवास्योहोई अंतर त्माजीवसदाचधिकराकरवी करावयो तेहीजपापकर्मथकों निवयों दोघीतीर्थंकर गणधरे आजाछे अवग्रह नीरुचिभिलापर वीजीभावना कहे छे बाजोटपाटीयो उपाश्रयने संथाराने अर्थेरचछेदवानहीनछेदवा ताडपत्रादिकनभेदवोपा खाणादिकउपाश्रयनेका जेनकरवो जेग्रहस्थने पायेवसे पाटिपाटलासिज्जादिकतिहागवेपे ऊचीनीचीव सतीजाणी समीनकरे *MAR Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ४२५ सूत्र 器器器器端端帶紫諾論端端端 प्रचुर धीरोबुद्धिमानक्षोभोवा परीपहेषु कायेनस्प शन नमनोरथमानेणटतीयसंवरमितिप्रक्रमगम्यं सततमध्यात्मनि पात्मानमधि कृत्यात्मालंवनं ध्यानं चित्तनिरोधस्त न युक्तोय: सतथातत्रात्मध्यानं अमुगेहं अमुककुले असुगसिस्म अमुगरम्महाणद्विएनमतविरा ___ मसकेसुक्ख भियव्वं अग्गिधूमोयनकायब्बो एवंसंजमबहुले संवरवहुले संवुडबहलेसमाहिबहुले धौरकाएणफासयंत सययंअभप्मज्भाणजुत्ते समोएएवंएगेचरेज्ज धम्म एवंसिज्जासमितिजोगेण ____भावितोभवअंतरप्पाणिञ्च अहिकरणकरणकरावणपावकम्मविरदत्तमणुणाय उग्गहरुयोश्च वायुनोप्रभावडासमसाने खोभनकरे अग्नीधमाडोनकरीवोएणीपरे पृथिवीधादिराखवानेविषे बालसंयमग्राश्रवनेरूंधवेकरीव इलसंबर'द्रीसंबरवेकरीवडलसंवृत चितनेस्वस्थपणेकरीबडलसमाधि कायरकायाईकरीपालतोकायाकरीफरसता निरंतर आत्माखरूपनोचिंतवयोध्यानसहित समेभावेइमरागद्देषरहित आचरेचारित्रधम्म एणेप्रकारेउपाश्रयसमिति जोगेकरीभाव्योवा स्योहोई अंतरात्माजीवसदाअधिकरणकरवो कराववो पापकर्मधीविरमवो दीधोतिथंकरगणधरनीआजाई अवग्रहनीरुचिवाछा आषा HERE MEAN Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - प्र.टी० ४२६ 端器器器器端器器器器器諾諾器 होत्यादिरूपासमिएत्ति समितः समितिभिः एकःससहायोपि रागाद्यभावात् चरेदनुतिष्ठेत् धर्मचारित्र अथटतीयभावनानिगम नाया ह एवमनन्तरोदितन्यायेन शय्यासमिति योगेन शयनीयविषयसम्यक् प्रत्तियोगेन 0 इहचतुर्थभावनावस्तु अनुज्ञात भक्तादिभोजनलक्षणं तच्च वं साधारण: सङ्घादिकादिसाधर्मिकस्य सामान्योय:पिण्डस्तस्य भक्तादेः पात्रस्य पतद्ग्टहलक्षणस्य उपल क्षणत्वादुपध्यन्तरस्य च पात्रेवाधिकरणे लाभदायकात्मकाशात्प्राप्तिः ससाधारणपिण्डपात्रलाभस्तत्र सतिभोक्तव्यमभ्यवहतव्य परि भोक्तन्यच केनकथमित्याह संयतेनसाधुनासमियंतिसम्यक्यथादत्तादानं नभवतीत्यर्थः सम्यक्तमेवाह नथाकरूपादिकं साधारणस्य पिण्डस्य शाकरूपाधिकेभागेभुज्यमाने संपादिके साधोरप्रीतिरुत्पद्यते ततस्तददत्तं भवति तथानरवदन्ति प्रचरं प्रचुरभोजनेष्यप्रीति रेव प्रचरभोजनताच साधारणेपिण्ड भोजकान्तरापेक्षया वेगेनभज्यमाने भवतीति तनिषेधायाहनवेगितं ग्रासस्य गिलनेवेगवत् उत्य साहरणपिंडवायलाभेस भोत्तव्वंसंजएणसमितं नसायसूपाहिक नक्खधनवेगियनतुरियन ३चउथीभावनासाधारणघणाघरनोपिंडाहार लाधेछतेभोगववो चारीत्रीसमितिसालगोमगधिकनलेवो घणोलेवोषणोलेता 器業兼差賺器霧器器業兼差兼罪業养寨器装等) मापा Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटो. ४२७ सूत्र 器器翡器带器諮容器器器器端带带端器 नत्वरितं मुखक्षेपेन चपलं हस्तग्रीवादिरूपकायचलनवत् नसाइसमवितर्कितं अतएवनचपरस्यपीडाकरंच नतत्सावाचेति परपीडा करसावद्य किंबहुनोक्तेन तथाभोक्तव्य संयतेननित्यं यथासेतस्य संवतस्यतवाटतीयव्रतं नसीदति नभ्रस्यति दुरदंचेदं सूक्ष्मत्वादि 10 त्यताह साधारणपिण्डपात्र लाभेविषयभते सक्ष्म सुनिपुणमतिरक्षणीयत्वादनुकम्पितदित्याह अदत्तादानविरमणलक्षणेनवते नयन्नियमनमात्मनोनियन्त्रणं तत्तथापाठान्तरेण अदित्तादानात् व्रतमितिवुड्या नियमेनावश्यतया यहिरमण निरत्तितत्तथा एत चवलंनसाहसं नयपरस्सपौलाकारंसावज्जतहभोत्तव्वंजहसे ततियंवयंनसौतिसाहरणपिंडवा यलाभेसुद्धमे अदिणदाणवयनियमवेरमणे एवंसाहारणपिंडवायलाभेसमिति जोगेणभावित्रोभ पुनअप्रतीतऊपजेकवलगिलतांउतावलो उतावलोनगिले पीघ्रनहीचपलनही सहसात्कारपरने पीडानकरे सावधनलेवोतिमजभो जनकरवोजिमतेसाधुने वीजावतनेविषे सौदाडूनही साधारणपिंडपात्रनेलेवेकरी अतिविपुलप्रदत्तनेअणलेवेकरी व्रतअभिग्रहा दिकपापथौनिवयों इमघणापरियाहारलाधेछते समितिरूपजोगेकरी भाव्योवास्योहोई अंतरात्माजीवसदाअधिकरणकरवाक भाषा Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. - ४२८ निगमयन्नाह एवमुक्तन्यायेन साधारणपिण्डपात्रलाभे विषयभूते समितियोगेन राम्यत्तिसम्बन्ध नभावितो भवत्यन्तरात्माफि भतइत्याह निच्चमित्यादि तथैव पंचगमंति पंचमभावनावस्तुवितदित्याह साधर्मिकेषु विनयः प्रयोक्तव्यः एतदेवविषयभेदेनाच उव करणपारणामुत्तिात्मनोन्यस्य पाउपकरणं ग्लानाद्यवस्थायामन्येवोपकारकारणं तजपारणेतपसः श्रुतस्कन्धादिश्रुतस्यपारगमगं उपकारणपारणेतयो:विनयः प्रयोक्तव्यो विनयश्च च्छ कारादिदानेन बलात्कारपरिहारादिलक्षण एकतान्यत्नच गुर्वनुन्जयाभोजना दिकृत्यकरणलक्षणः तथावाचनासवग्रहणं परिवर्तनातखैव गुगनंतयोविनयप्रयोक्तव्यो चन्दनादिदानलक्षणः तथादानं लब्धस्या वतिअंतरप्माणिचं अहिकरणकरणकरावण पोवकम्मनिरते दत्तमणुणायउग्गहरुयो ४ पंचमगं साहम्मिएसुविणो पउंजियवो उवयारणपारणासु विणलोपउंजियव्यो वायणपरियट्टणासु 端器带带器端端帶紫器然需離器 सूत्र आपा राववो पापकर्मथकीनिवत्यो दीधोतिथंकरनीआप्नाई अवग्रहनीरजिअभिलाप ४ पाचमीभावनाकहेछे सार्मिकनेविर्षे विनयन जंजवो रोगीयानीसंभालकरवी तपस्वीनापारणानीचिंतातेहनो विनयकरवोवाचनासूबनोग्रहवा सूत्रकथानोगुणिवो तेइनेविर्षे Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० 822 सूत्र भाषा न्नादेर्लानादिभ्योषितरणं ग्रहांत्तस्यैव परेगादीयमानस्यादानं प्रच्छनाविस्मृतसूत्वार्थप्रश्नः एतासुविनयः प्रयोक्तव्यः तत्रदानग्रहणयो शुर्वनुज्ञालक्षणः प्रच्छनायांतुवन्दनादिर्विनयः तथानिःकमा प्रवेशमायस्तु श्रावश्यिको नैषध्यादिकरणमथवा हस्तप्रसारणपूर्वकंप्रमा र्जनानन्तर पादविक्षेपलक्षणः किंपडेना प्रत्य ेकं विषयभणनेनेत्यत आह अन्येषुचैव मादिकेषु पुप्रकारग्गगतेषु विनयःप्रयोक्तव्यः कस्मादेवमित्याच विनयोपि नकेवलमशनादितपोपित विनयोपित पोवर्त्तते चाभ्यन्तरतपोभेदेषु पठितत्वात्तस्य यद्य ततः किमत आहतपोपिधर्मः नकेवलं संयमोधर्मस्तपोपि धर्मोवर्त्तते चारित्रायत्वात्तस्य यतएवं तस्माद्विनय' प्रयोक्तव्यः केष्वित्याह गुरुषु पर नियव्वो निक्खमणप्रवेसणासुविणचोप साधुषु पर जियब्वोविवि तवोतवोविध थानकनेविधेप्रवेशकरतानिस्पहीर विनयप्रज्जवेाअनेरानेदेवापोतेग्रहवा गुरूनेविषेपूछें विनयकरवोनीकलता श्रावाहीक हवा विनयतेहनोकरवा वलीअनेराए आदिदेवने घणाकारण नाशत तेहनेवियें विनयकरिवोविनय तेतपबोल्यो तपतेहीजधर्म्म तेभणीविन विण पर जियव्वो दागग्गहणपुच्छणासुविण उ' जियव्वो ण सुयश्वमाइ सुत्रजसु कारणसते सुविण ᄯ蒜鎣蘿蓋羆羆蓋裟辮繫非非非\\業워茉業 Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टी ४३० 能擺諜諜諜諜諜器端藥端装器 तपखिपुच अष्टमादिकारिए विनयप्रयोगेहितीर्थकरादानुजाखरूपादत्तादानविरमण परिपालितं भवतीति पंचमभावनानिगमनार्थ माह एवमुक्तन्यायेन भवत्यन्तरत्माकिंभूतः नित्यमित्यादिपूर्ववत् अयाध्ययनोपसंहारार्थमाह एवमिणं संवरस्सदारं सम्मंसंचरियंहोइ सुप्पणिहियं इमेक्षिपंचविं कारगोहिं मणवयणकायपरिरक्खिएईि निच्चामरणतंच एसनोगो नेयव्योधितिमयामतिमयाअणास म्मोतमहाविणो पजियवो गुस्सुसाइ तवस्सीसुथएवंविणएणभावित्रो भवतिअंतरप्मानिच्चं अहिकरणकरणकरावणपावकम्म विरते दत्तमणुरणायउग्गहस्यी५ एवमिणंसंवरस्सदारंसम्मंचरि यहोइसुपणिहियं इमेहिपंचहिंविकारणेहि मणवयणकाय परिरक्खिएहिं निचंपामरणंतंवएस यकरवोगुरुनेवि साधुनेवि तपनाकरणहारनेविषे एमीपरेविनयकरीने भाव्योअंतरात्माजीव सदामधिकरणकरवाकराववो पापकर्मतेथकीविरमवादीधोतिर्थकरनीमाज्ञा अवग्रहनीरुचिअभिलाष५एणेप्रकारेएप्रत्यक्षसंवरहारसम्यक्प्रकारे आचस्योहोरू डानिधाननीपरएपूर्षे कह्योपाचेकारणेकरी मनवचनकायाकरीराखें सदाजावजीवलगे पूर्वेभावनारूपजोग जाणीनेनिरवहिवा 加諾装器器装器擺端端器器業需罪諾器端梁諾米米 भाषा Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ वोकलसो अच्छिद्दोअपरिस्माई असकिलिट्ठो मुद्धोसम्बजिणमणनायो एवंतइयं संवरदारं फासियं पालियं सोहियंतीरियं किट्टि यसंमंधाराहियं आणाए अणुपालियं भवएवं नाइमुणिणो भगवयापन्नवियं परूवियंपसिद्ध सिद्दवरसासणमिणं आपवियं सुदे सियं पसत्यंतइयं संवरदारं समत्तत्तिवेमि दूईचनिगमनंसत्र पुस्तकेष किञ्चित्माचादेव यावत्करणेनच दर्शितंव्याख्याचास्यप्रथम जोगोनियन्बोधिड्मयाममया अणासवोअकलुसो अछिद्दोअपरिस्साई असंकिलिठ्ठो सव्वजिण मणुणाश्रो एवंतइयंसंवरदारंफासियं पालियंसोहियंतिरिय किट्टिय अणुपालियं आणाएारा हियंभवति एवंनायमुणिणा भगवयापणवियं परवीयंससिद्ध सिद्धिवरसासणमिणं आपवियंसुदे चित्तनोथिरपणो बुद्धिवंतकर्मरुधवानोकारण निर्मलमपापछिद्ररहित कर्मजलश्रवेनही जिज्ञांकिस्योचित्तनोल शनहीसर्वतिर्थंकर तेणेआजादीधीछे एणीपरेनौजो संवरद्वारकायाकरीफरसवो वाररसंभारे टालेदोपशुवकरे तौरपहुंचाडेअनेरानेउपदे 1 साधेपालीतिमपाले आज्ञाकरीचाराधेहोस् एणीपरे जातचवीसिद्वार्थरायनोपुत्रतत्वज्ञ श्रीमहावीरदेवे सामान्यथकीकहिओ Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटो २ 端點歌 * संवराध्ययनवदवसे येति समाप्तमष्टमाध्ययनविवरणं व्याख्यातंटतीयं संवराध्ययनमथचतुर्थब्रह्मचर्य संवराख्यमध्ययनमारभ्यतेमस्य सूत्रक्रमकृतएव संबन्धोऽथवानन्तराध्ययने दत्तादानविरमणमुक्त तच्चप्रायोविरमणोमैथुनोपेताना सुकरंतदिहभवतीति तदिहाभिधीयतइत्ययमपरः तदेवंसम्बन्धस्यास्य दमादिसूत्र जंबइत्यादितत्रजंबूरित्यामन्त्रणं एतोयत्तिइतश्चादत्तादानविरमणाभि न धानसंवरभणनादनन्तरं बंभच्चेरंति ब्रह्मचर्याभिधानं चतुर्थसंवरद्वारमुच्यते इतिशेष: किंखरूपं तदित्याह उत्तमाः वधानायेतपःप्र झतयस्ततथा तत्रतपोनयनादिनियमाः पिण्ड विशुद्ध्यादयः उत्तरगुणा: ज्ञानविशेषे प्रबोधोदर्शनं सामान्यावबोधश्चारित्र सावायो * गनिवृत्तिलक्षणं सम्यक्तं मिथ्यात्वमोहनीयक्षयोपशमादिसमुत्यो जीवपरिणाम: विनयअभ्युत्थानाद्य पचाराः ततएतेषां मूलमिवमूल सिय पसत्य ततियंसंवरदारसम्मत्तत्तिमि ८ जंबूएत्तोय बंभचेरंउत्तमतवनियमनाणदंसणचरि। व्याख्यातकरीधातत्वकरीदेनाद्यो प्रसिहभेदप्रभेदेकरीकहिओजेसंसारथकीमुक्यातेहनो प्रधानएयासनपूज्यथानकेकह्योपरखडामा हिउपदेशे मंगलीकरूप बीजोसंवरद्वारसमाप्त ८ अहोजंबूवीजाथकीचोथोसंबरदार ब्रह्मचर्यप्रधानतपउतरगुणज्ञानदर्शनमा 影業業業兼差兼業業涨薪养蒜器蒜器蒜器器群。 R भाषा Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० कारणंयत्तत्तथा ब्रह्मचर्यवान् हितपः भतीनुत्तमान् प्राप्नोति नान्यथा यदाइजठाणीगाहानोपढियं गाहायमाअहिंसादयः नि यमाद्रव्याद्यभिग्रहा पिण्डविशुद्यादयोवा तेचतेगुणाना मध्य प्रधानाश्चर्युक्तं यत्तत्तथा हिमवंतमहंततेयमंतंति हिमवन्तपर्वतवि शेषात्मकायाम्महत् गुरुकतेजस्विचप्रभाववद्यत्तत्तथा तथाहिपर्वतानां मध्ये हिमवान् गुरुक:प्रभाववाचे यं व्रतानानामिदमितिभाव: आच प्रतानाब्रह्मचर्यदिनिर्दिष्ट गुरुकंवतंतज्जन्यपुण्यसम्भारसंयोगाद्गुरुरुच्यते तत्रान्तरीयैरप्यु क्त एकतश्चतुरोवेदाः ब्रह्मचर्यच * एकतएकत: सर्वपापानि मद्य मांसञ्च एकतः प्रशस्त प्रशस्यं गम्भीरमनुत्य स्तिमितस्थिरंमध्यौं देहिनोन्तकरणं यस्मिन्सतितत्तथा * * आर्नवैः ऋजुतापेतैः साधुजनैराधरितमामेवितं मोक्षस्यच मार्गइवमार्गो यत्तत्तथा वाचनान्तरे प्रशस्त : प्रशस्यैः गम्भीरैरलक्ष्य दैन्यादिविकारैः स्तिमितै:कायचापलादिरहितै मध्यस्थरागावे पानाकलितैः आर्जवेसाधुजनैराचरितं मोक्षमार्गश्च यत्तत्तथा तथा * तसम्मत्तविणयमूलं उग्मनियमगुणप्पहाणजुत्तं हिमवंतमहंत तेयवंतंपसत्वगंभीरं थिमियममंत्र चारित्रसमकितसहित विनयएतलानोमूलकारण अभिग्रहादिमलगुणउत्तरगुणमांहिप्रधानसहित हिमवंतपर्वतथकी मोठोतेज भाषा Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Pr विशुद्धारागादिदोषरहितत्वेननिर्मलायासिद्धिः सतात्यतासैवगम्यमानत्वागति विशुद्धसिद्धिगतिजीवस्यखरूपं सेवनिलयइवनिलय स्वरूपेसर्वसिद्धानां निलयनाद्विसद्धसिद्विगतिनिलयः शास्वतंसाद्यपर्यवसितत्वात् अव्यावाधावधादिवाधारचितत्वात् अपुनर्भवस्ततः पुनर्भवसम्भवाभावात् प्रशस्त उक्तगुणयोगादेव सौम्योरोगादाभावात् सुख:सुखस्वरूपत्वात् शिव:सकलद्वन्दवज्जितत्यात् पचलःसन्द नादिवर्जितत्यात् अक्षयश्च तत्पर्यायाणामपि कथंचिदक्षयत्वात् अक्षतोवापूर्णः पौर्णमासिचन्द्रवत् तंकरोतीत्येवं शीलयत्तथामवार ज्जवसाहूजणाचरियं मोक्समग्गंविसुद्धसिद्धिगइनिलयं सासयमव्वाबाहं अपुणम्भवंपसत्यं सोमं सुहंसिवमयलमक्खयकरं जतिवरसाररक्खियं सुचरियंसु साहियंनवरिमुणिवरेहिमहापुरिस वंतप्रसंसानोठामतोछडोनही अंत:करणचोखाई सरलपणासहितसाधुजननेणेमाचस्यो मोननोमार्गविशाहमिहिनोगतिमरमें सासतोगावाधारहित वलतोअवतारनथी प्रशस्तरोगरहितमुखउपद्रवरहित अचलजेहनोचयनथी प्रधानसाधेपाल्यो शोभनअनु छानविशेपेउपदेस्यो गणधरादिकसाधू मोटागुणवंतपुरुषधीरसूरपुरुप धार्मिकधैर्शवंतपुरुषे सगलीवयसदानिर्दोषपाले कल्याण 器装旋盖器蒸茶器器装装装器機茶器滤茶器 आषा Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - म.टी. ४३५ स्विहपाठे आगमिक:पाठान्तरेसिद्धगतिनिलयहेतुत्वात् सिद्धिगतिनिलयंशाखतत्वहेतत्वात् शाखतं अव्याबाधहेतुत्वादण्याबाध * अपुनर्भवहेतुत्वाद पुनर्भवंअतएवप्रशस्त सौम्य च मुखहेतुत्वाच्छिवहेतुत्वाच्च सुखशिवं अचलनहेतुत्वादचलं अक्षयकरणादक्षय करणंब्रह्मचर्यमिति प्रक्रम; यतिवरैः मुनिप्रधानः संरक्षितपालितं यत्तत्तथा सुचरितशोभनानुष्ठानं सुचरितत्वेपि नाविशेषेणोप दिष्ट'मुनिभिरिति दर्शयन्नाह सुसाधितं सुष्ट प्रतिपादितं नवरित्ति केवलंमुनिवरैमहर्षिभिः महापुरुषाचतेजात्याद्य तमाः वीराणा * मध्य पूराश्चात्यन्तसाइसधनातेचते धार्मिकातिमन्तश्चेति कर्मधारयोतस्तेषामेवच शब्दस्यावधारणार्थत्वात्सदाविशुद्ध निर्दोषंथ याशदापिसर्वदेव कुमाराद्यवस्थास सर्वाखपौत्यर्थः शुद्ध निर्दोषं अनेनचैतदुपातं यदुतअपुत्रस्यगति स्तिस्वर्गोनैवचनेवचतस्मात्पुत्र मुखंदृष्ट्वा पश्चाहम चरिष्यसीति अतएवोच्यतेअनेकानिसहखाणि कुमारब्रह्मचारिणां दिवंगतानिविप्राणामकृत्वा कुलसन्ततिभव्य 作業蒸蒸雞紫米暴漲暴涨涨涨涨涨涨涨涨涨業 ___ वीरसूरधम्मियधितिमंताणयसयासुविसुद्धभव्वंभव्वजणाणुचरियनिसंकोयंनिभ्भयंनित्तुसंनिरापा नोकारणभव्यजीवाचस्यो संकारहितभयरहित कणसरीखोखेदरहित पापनलागे समाधिनोघरअवश्यपणे डोलावीकोर्टूनसकेत Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. योग्यं कल्याणमित्यर्थः तथाभव्यजनानुचरितं नि:शशितमशङ्कनीयं ब्रह्मचारीहि जनाना विषयनिस्प,हत्वादर्शकनियो भवति तथा ४३६ निर्भयंब्रह्मचारीहियशङ्कनीयत्वान्नियोभवतीति निस्तुपमिव निस्तुषं विशुद्ध तंदुलकल्प निरायासं नखेदकारणं निरुपलेपंसह A वर्जितं तथानिवृत्तवास्थ्यस्य ग्टहमिवग्रहं यत्तत्तथा बाहच कयामक्कनुतिष्ठामः किकुर्मः किंनकुर्महरोगिणश्चितयंत्येवं नीरागामुख मौसतेनीरागाच ब्रह्मचारिणएव तथानियमेनावश्यभावेन निःप्रकम्पमविचलं निरतिचारं यत्तत्तया व्रतान्तरहिसापवादमपिस्या दिदंच निरपवादमेवेत्यर्थः पाहच नविकिवित्रणबायपडिसिद्ध वाविजिणवरिंदेहि मोत्त मेहुगाभावंणविणारागदोसेहिं ततः पदयस्य कर्मधारयनित्ति स्टहनियमप्रकंपमितिभवतिः तपःसंयमयोर्मूलदलिक मूलदलंपादिभूतद्रव्यं तस्यनेमंति निमसदृशं यत्तत्तथा पञ्चाना महावताना मध्ये सुष्टु अत्यन्त रक्षितंरक्षणं पालनंयस्य तत्तथासमिति भिर्यासमित्याभिगुप्तिभिर्मनोगुप्त्यादि संनिस्वलेवनिवुएघरं नियमविप्पकंपतवसंजममूल दलियणम्मपंचमहब्वयसुरक्खियंसमितिगुत्तिगु भाषा पसंयमतेइनोमल दलतिमरूपथडावंधसरीखो पाचवतमाहिसुष्टुरूडीपरेराखवो पांचसमितित्रिणिगुप्त गुप्तोध्यानरूपप्रधानकवाड 印染器器带諾論需器器需器端 蹤器鑑聚苯张张莽荒器类器器器業署器器器業 सव Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ न टी 斗装器諾諾荒器器器器器器器端浴器器装 भिवेसत्यादिभिर्वानवभिब्रह्मचर्यगुप्तिभिर्यत गुप्त वायत्तत्तथा ध्यानवरमेव प्रधानध्यानमेव कपाट सुरुतं सुविरचितं रक्षणाययस्य अध्यात्म वचसद्भावनारूपं चित्तसेवदिगोत्ति दत्ताध्यानकपाटदृढ़ीकरणार्थं परिघो अर्गलारक्षणार्य मेव यस्यतत्तथा संनाइवबद्धइव अवस्थगितवच आच्छादित निरुवइत्यर्थः दुर्गतिमार्गों दुर्गतिपथ: येनतत्तथा सुगतिपथस्य देशकंदर्थकं यत्तत्तथातञ्चलोकोत्तम चवतमिदं दुःकरत्वात्यदाह देवदाणवगंधवा जक्खरखसकिन्नरा बंभचारिनमंसंतिदुक्करंजंकरिंतितेपउमसरतलागपालिभूयंतिस रःखत: सम्भवोजलाशयविशेष: तडागश्च सएवपुरुषादिकृतइति समाहारवन्दः पद्मप्रधानसरस्तडागं पद्मसरस्तडागं पद्मसरस्त डाग तंभाणवरकवाडसुकयरक्खणंअभप्पदिणफलिहं सन्नद्दबद्धोच्छतितवटुग्गतिपहंसुगतिपहंदेस गंचलोगुत्तमंचवयमिणं पउमसरतलागपालिय भयंमहासगडअरग बभूय महाविडमरक्खखंध तेणेकरीराखे शुभध्यानरूपदीधोभोगल साणाइतेणेकरीवाधे रासडीरू'धेतेणेकरी दुर्गतिरूपपंथवर्गअनेअपवर्गतचनो देखाडण * हारसमस्तलोकउत्तमछे एब्रह्मचर्यबतकमलेंकरीप्रधान पद्मसरतलागनीपालिसरीपो मोटोगाडलोतेहना अरातेहाक्ष्यातादिगुण 瓷器誰能养养涨涨涨涨涨涨涨機蒸养养蒜器蒜器 भाषा Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ४३८ मिवमनोहरत्वेनोपादेयत्वात् पासरस्तडागं धर्मस्य पालिभतं रक्षकत्वेनपालीकल्य यत्तत्तथा तथा महाशकटारकाइप मशक टारकाः चान्यादिगुणातपात यभूतमाधारसामर्थ्यानाभिकल्प यत्तत्तथा महाविटपटक्षवअतिविस्तारभूरुहड्वमहापिटपक्ष माश्रिताना परमोपकारकत्वसाधावमसास्य स्कन्धभूतं तस्मिन्सतिसर्वस्यधर्मशाखिन उपपद्यमानत्वेननालकल्प यत्तत्तथामहान गरपागारकवाडफलिइभूति महानगरमिव महानगरंविविधसुखहेतृत्वसाधर्मावर्म: तस्यमाकारबकपाटमिव परिषमिव यत्त महानगरप्राकारकपाटपरिषभूतमिति रज्जु पिनहाइव चन्द्रकेतरम्मिनियंत्रि तेचेन्द्रयष्टिविशुद्धानेकगुणपरितं यस्मिथ यवचना चर्यभग्ने विराषिते भवति सम्पद्यते सहसाअकस्मात्सर्वसर्वथा सम्भग्न घटव मर्दितमथितं दधौवविलोडितंचर्णितंचणकाय पिष्ट कुगल्यतमत: प्रविष्टतोमरादिशल्यशरीरमिव संजातदुष्टशल्य पल्लत्ति पर्वतशिखरागण्डशैलइव खात्रयाञ्चलितं पतितंप्रासादशिख भूयं महानगरपागार कवाडफलियभूयं रज्जुपिणदोवइंदकेऊ विसुद्धगण गुणसंपिणइंजंमियम नाभिसरीखोमोटोशाखारक्षनाथडसरीनो मोटोनगरनोप्राकारगढ कमाडभोगलसरीखो रासडीएपाध्यो इंद्रमहोत्सवेंधजानिर्म REFERENEWHERE HERE HEAKHAN माषा Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ४३८ सूत्र भाषा 然非 रादेः कलशादिरिवाधोनिपतितंखण्डितं दण्डदूर्वविभागोनच्छिन्न परिशटितं कुष्ठाद्य पहताङ्गमिव विध्वस्तंविनाशितंच भस्मीभूत मिव पवन विकीर्णदाविनिसत्ताकता गतंएपासमाहारद्वन्दः कर्मधारयोवा किमेवंविधं भवतीत्याह विनयशीलतपो नियमगुणसमूहं विनयशीलतपोनियमलक्षणानां गुणानादृन्द ं इहच समूह शब्दस्य छान्दसत्वान्नपुंसकनिर्देश: तमितितदेवं ब्रह्मभूतं च भगवन्तं भट्टारकं तथाग्रहगणनक्षत्रतारकाणावा यथाउडुपतिश्चन्द्रमवरइतियोगस्तथेदं व्रतानामितिशेषवाशन्दपूर्वविशेषणापेक्षया समुच्चये गंहोद्र सहसासव्वसंभग्गमहिय चुखियकुसलित्तपल्ल पडियखंडिय परिसडियविणासिय' विण्य सौलतवनियमगुणसमुहं तंत्र भगवंतंगहगणणक्वत्त तारगाणंचज हाउडुपतीमणिमुत्त सेलप्म लअनेकगुणेकरीसहितजेवतचोयें भागेछते होइ सहसा त्कारेंसघलोथडनीपरें मर्दितकमलनीपरें मध्योदहीनीपरें चिणानीपरे चूर्ण शल्यसहितशरीरनीपरे पर्वतना शिखरनीपरे काटखंडोखंडकीघानीपरे शरीरविणठानीपरें विणा से विनयशील तपनियम गुणनो समूहतेब्रह्मचर्यपूज्य मोटोते हऊपरउपमादेखाडेंकें ग्रहनासमूहजिमनचत्र तारामांहिनिह चंद्रमामोटो माणिकमोतीसिलपरवा Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 將樂器諾諾旅浴器器器器器器都带 तथामणयश्चन्द्रकान्ताद्यामुक्तामुक्ताफलानि शिलाप्रवालानि विद्रुमाणि रक्तरत्नानि पद्मरागादीनि तेषासारा उत्पत्तिममयोयेते तयातेषांवाययाममुद्रःप्रवरस्तथेदंवतानामितिशेषसर्वत्रदृश्यवैडूर्यचैवरत्नविशेषोयथामणीनामुकुटंचैव भूषणाना वस्त्राणालिवक्षोमयु गलंकार्यासिकवस्त्रस्य प्रधानत्वात्हचेव शब्दोयथार्थोष्टव्यःअरविंदचेवत्ति अरविन्दं पद्म यथा पुप्पञ्चेटमेवमिदं व्रतानांगोसीसंचे + वत्तिगोशीर्षचंदनययाचन्दनानाहिमवंतीचेवत्ति हिमवानिवौषधीना यथाहिमवान् गिरिविशेषत्रौषधीनामद्भुतकार्यकारिवनस्य तिविशेषाणामुत्पत्तिस्थानमेवंब्रह्मचर्वमौषधीनामामयौपध्यादीनामागमप्रमिहानामुत्पत्तिस्थानमितिभाव:सौतोदाचेवत्तिथीतोदेव वालरत्तरयणागराणंच जहासमुद्दोवेरूलिओचेव जहामणोणंजहमउडोचेव भूसणाणंवत्थाणंचे __वक्खोमजुयलंअरविंदंचेव पुण्फ जेटुगोसीसंचेव चंदणाणंहिमवंतोचेव श्रोसहोणंमौतोदाच वनि लोरातारत्नतेनीग्वागिामाचिचपुन: जिमसमुद्रमोटोजिमसर्वमणि माहेबैर्यमगिसोटो जिमसुगटप्रधानसर्यद्याभरणमाहिवस्त्र माहिकपासनोनीपनोवस्त्रयुगलप्रधान सर्वफूलमाहिजिम अरविंदनामाकमल ज्येटप्रधानजिमचंदन माहिगोशीर्षचंदनमोटोजिम Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० 888 器蹤器器器器蒂諾諾諾諾諾諾諾蒂諾諾蒂諾諾 निम्नगाना नदीनांयथानदीना शीतोदा प्रवरातथेदं व्रतानामित्यर्थः उदधिषयथाखयं भरमणोतिमसमुद्रोमहत्वेन प्रवरमेवमिदं व्रतानां प्रवरमिति स्थगवरचेव मंडलियपचयाणपवरेत्ति यथामाएडलिकपर्वताना मानुषोत्तरकुण्डलवररुचकवराभिधानानामध्ये रुचक्रवरस्त्रयोदशद्वीपवर्तीप्रवरएवमिदं व्रतानांप्रवरमितिभावः तथाएरावणशकगजोयथाकुञ्जराणा प्रवरएवमिदं व्रतानासिंहोवा यथारगाणामाटव्यपमूना प्रवरः प्रधान एवमिदं व्रताना एवगणाचेवत्तिप्रवकाणामिव प्रक्रमात् सुपर्णकुमाराणां यथावेणुदेवप्रवर नगाणंउदहीसु जहासयंभूरमणोरुयगवरोचेव मंडलिकपब्बयाण पवरेएरावण वकुजराणसी होजहामिगाणपवरो पन्नगाणंचेव वेणुदेवधरणे जहापण्णगई दण्याकप्पाणंचेव बंभलोएसभासु 张器器謊器諾諾諾器器杂器器飛業器器装器然 भाषा हिमवंतपर्वतोषधी करीप्रधान जिमनदीमांदिशीतानदीमोटी जिमसमुद्रमाहिरायंभरमणसमुद्रमोठो रचकपर्वतजिमप्रधानजि . ममंडलीकपर्वतमांहि मानुषोत्तरपर्वतश्रेजिमसमस्तहस्तीमादि एरावण हस्तीमोटोप्रधान जिममगादिकपशुमाहिसिंहमोटोप धानपन्नगमाहि वेणु देवमोटोप्रधानदेवतानोराजा पन्नगनोराजाधरगोंद्रजिम जिमकल्पमाहिब्रह्मलोकमोटो सभामांहिसुधर्मास Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अटो ४४२ 器諾論諾諾器號张識带器 तथा बताना ब्रह्मचर्यमिति प्रकृतं यथाधरणोपन्नगेन्द्राणा भुजगवराणां नागकुमाराणा राजापन्नगेन्द्रराज: पन्नगानाप्रवरःएव मिदंवतानामिति प्राम:कल्पानामिव देवलोकानायथाब्रह्मलोकःपञ्चमदेवलोक: तत:क्षेत्रस्यमहत्वात्तदिन्द्रस्यातिशुभपरिणामत्त्वाच्च प्रवरएवमिदं बतानां सभासच प्रतिभवनविमानभाविनीषु सुधर्मसभाउत्मादसभा अभिषेकसभा अलंकारसभाव्यवसायसभाचेत्मेयं लक्षणासपनसमध्ये यथासुधर्माभवति प्रवरातथेदं व्रतानामिति स्थितिषु मायुकोष मध्ये लवसप्तमानुत्तरभवस्थितिळ शब्दोयथाथ ब्दार्थ ततोययाप्रवराप्रधानातथेदं बतानामिति तत्रैकोनपाथत् उच्छासानालवोभयतिब्रह्मादिस्त बलयनंवा लवस्ततामाणःकालो पिलयः ततोलवैः सप्तम सप्तप्रमागःसप्तसंख्या विवक्षिताध्यवसायविशेषस्य मुक्तिसम्पादकस्यापर्यमागर्यास्थितिबध्यते सालयसप्तमेत्यभि धीयतेतथादाणाणंचेवअभयदानंदानानां मध्ये अभयदानमिवप्रवरमिदं तत्रदानानिज्ञानधर्मोपयहाभयदानभेदात्त्रीणि किमिरागो 業兼差兼器器業蒸蒸糕業蒸蒸茶器器叢叢幾茶盤 सूत्र यजहाभवसुडमाठिईसुलवसत्तमव्य पवरादाणाणंचेव अभोदाणंकिमिरानोचेव कंबलाणंसंघय भाषा भामोटीप्रधान जवामाघिलयसत्तनादेवताप्रधान दानमाहेजिमअभयदानमोटोप्रधानकंबलमाहि जिमरातोकंबलप्रधानसंघय 梁號 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अटी. ४४३ * व्वकंबलाणंति कम्बलानाचवासोविशेषाणां मध्य कृमिरागइवक्रिमिरागरक्तकम्बलमिव प्रवरसिदं तानातयासंहाणेचेव वज्जरिस हेत्तिस इनाना पणामध्ये वज्वऋषभनाराचसंहननमिव प्रवरमिदंवतानामितिसंठाणेचेव चउरसेत्तिषसंस्थानानाचतुरससंस्थान मिवेदं प्रवरंवतानातथाध्यानेषच परमशुक्लध्यानं शुक्लध्यानचतुर्थभेदरूपयथाप्रवरमेवमिदं व्रतेष्वितिगम्य नाणेसुयपरमकेवलंतुसि इंति ज्ञानेष्वाभिनिवोधिकादिप परमंचतत्क वलंपरिपूर्णविशुद्धवातावधिमन: पर्ययापेक्षयापरमकेवलंचायिकज्ञानमित्यर्थःतुरेव कारार्थः सिहप्रवरतयाप्रसिद्धयथातथेदमपिवतेवितिगमनीयं लेश्यासुचकृष्णाद्यासुपरमशुक्ललेण्याशुक्लध्यानटतीयभेदवर्तिनीयथा 形狀諾諾諾器默默諜諜諜器装器樂器器 यणेचेववजरिसभेसंटाणेचेव समचउरसेभाणेसुय पवमसुक्कभाणंनाणेसुय परमकवलंतुसिद्ध लेसासुयपरमसुक्कलेसातित्थकरोचेव जहामुणोणंवासेसुजहाविदेहे गिरिरायाचे व मंदरवरेवणे णमाहि वजऋषभनाराचसंघयणप्रधानसंस्थानमाहि समचउरंससंस्थानप्रधानध्यानमाहि प्रधानपरमशुक्लध्यानज्ञानमांहि प्रधा नकेवलज्ञानकहिउलेश्यामाइिंप्रधानशुक्ललेल्या जिममुनीमाहेतीथंकरप्रधानजाणवो क्षेत्रमाहेजिममहाविदेहक्षेत्रमोटोपर्वतमा 器茶器器器默業業業案灘諾辦端器端業 सूत्र भाषा Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मयरातयेदं वतेवितिगम्य तीर्थकरश्चैवयथामुनीनांप्रवरायेदंवतानायर्षेप चेत्र विशेषेषु यथामहाविदेहायेदंबतेषगिरिरायाचेय मंदरवरत्तिचेवशब्दस्ययथार्थत्वाद्ययामन्दरयरोनयूद्दीपेमेरुगिरिराजस्तथेदं बतराजयनेषु भद्गालनंदनसौमनसपंडकाभिधानेषुमेरु सम्बन्धिषु ययानंदनयनं प्रवरमेयमिदमितिद्रुमेपुतरुषुमध्येयथानंसुदर्शनेतिमुदर्शनाभिधानवियुतयगा:विख्याताएपमिदमितिकिंभू ताजययस्थानान्गायंदीपनंबूद्वीपमूत्ययः तथातरगपतिर्गजपसिरथपतिर्नरपतियथायियुतपराजातथेदमपि विश्रुतमितिभावारथिक चैवंयथामचारयगतः पराभिभावीभवतीत्येवमिछस्थः कर्मरिपुसैन्याभिभावीभवतीति निगमयबाहएवमुक्तकमेणानैकगुणा:प्रवरत्ववि ___ सुजहाणंदणवणं पवरंदुम्मेसुसुजहाजंबूसुदंसणा वीस्मयजसाजसेनामेण अयंदोवोतुरगवतौगय ___ यतीरहवतीनरवती जहवीसुतेच वराया रहिएच वजहामहारहगते एवमणेगगुणाअहोणाभ हिजबद्दीपनोमेगिरिप्रधान वनमाचिजिमनंदनयनप्रधान रनमाहिजिमजयसुदर्शननामेविख्यातजसछे नेगोरक्षनेनामेएनंबडीप घोडानोपतो घसीनोपतीरयनोपतीनरपति निमव्याख्यातहद्राजाचापति रथमाहिजिममहारथवासदेवनो मोटोइमअनेक Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H 器端装器諧器端端端器端装器器装器謊器業諜影 श्रुतत्वादयोनेकनिदर्शनाभिधेयाअहौनाअष्टाअधीनावाखायत्ताभयंतिकेत्याइएकस्मिन्ब्रह्मचर्यचतुर्थवतेतथायस्मिथब्रह्मचर्यमारा धितेपालितेआराधितंपालितंबामदनैन्यप्रव्रज्यालक्षणंसर्वमखण्ड तथाथीलंसमाधानंतपश्चविनयश्चक्षांतिगुप्तिनिभितासिद्धिर्यात थैवेतिसमुच्चयोतथाएहिलौकिकमारलोकिकयथासिचकीर्तयश्चप्रत्ययश्चाराधिताभवन्तीतिप्रक्रमातत्यशःपराकमकृतंकीर्तिदानफल भूताअथवासर्वदिग्गामिनीकीर्तिप्रत्ययःसाधुरयंइत्यादिरूमाजनप्रतीतिरितियतएवंभूतेतस्मानियत्तेनस्तिमितेनब्रह्मचर्यचरितव्यमासे * वनौयंकिंभूतंसर्वतोमनप्रतिकरणत्रययोगत्रयेणविशुद्धंनिरवायावज्जीवयाप्रतिज्ञयायावज्जीवतयावामाजन्मेत्यर्थःएतदेवाच्यावत्श्वे __ वंतिएकमिवंभचे रेशमिय आराहियं वयमिणं सच्चसौलंतवोयविणोयसंजमोय खंतीगुत्तीमुत्ती तहेवदहलोइय परलोइयजसोकित्तीयपच्चोय तम्हानिहुएणवंभचरंचरियव्वं सव्वश्रोविसुद्ध गुणपणापराहोई एकब्रह्मचर्यजिणे आराध्योवतएतेणें सघलावतसत्यशीलतपविनय संयमक्षमागुप्तिनिर्लोभता तिमजदूरलोक परलोकजसकीर्ति प्रतीतविखासथाई तिणेकारणेनिश्चलपणे ब्रह्मचर्यपालवो मनवचनकायाकरी निर्दोषअतिचाररहितजाव WARANEWWWXWWENEWHEREINY Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - प्रण्टी० 88 器器器端器需狀器肃業黑業說謊器端服器带 तास्थिसंयतइतिश्व तास्थिताचसाधोम तस्यचीणमांसादिभावेसतीतिइतिशब्दोव्यवस्थितवाक्यार्थ समाप्तौवाश्यान्तरेणब्रह्मचर्यततस्तो तंप्रस्तावयतिएवंवच्यमाणेनवचनेनभणितंब्रह्मचर्यलक्षणंभगवतामहावीरगतंचमंतितच्चेदंवचनंपद्यवयप्रभतिकं पंचमहव्वयसव्वयम् लंपक्षमहावतनामकानिसुत्रतानितेषांमूलमियमूलंयत्अथवापञ्चमहावता: साधवस्तेपासम्बन्धिना मुवतानाशोभननियमानामूलंयत् अथवापञ्चानांमहावतानासुत्रतानावाणुवतानामूलंयत्तत्तथाअथवाहपञ्चमहावतमवतमिदं ब्रह्मचर्यमितिप्रकृतसमगमगाइलसाड सुचिन्न समणंतिसभावंयथाभवतीत्येवंअनाविलैरकलुपैःशुहस्वभावैः साधुभिर्यतिभिसुष्टुचरितमासेवितंयत्तत्तथावेरविरामणपज्जवसा जावज्जीवाएजावसेट्ठी संजयोत्ति एवंभणिय वयं भगवयातंचमं तंचमपंचमहव्वयसुव्वयमूलंस मणमणाइलसाहुसुचिण वेरवेरमणपज्जवसाणंसव्वसमुहमहोदहितित्य तित्थकरेहिंसुदेसिय 加諾米粥张张张深渊業課課然諾諾器装装器諾 प्नुव पा जीवलगे निहालगेसरीरमांहिमासलोहीरहितहाडहुई तेसयतीसाधु एणीपरेकह्यो व्रतश्रीमहावीरदेवे तेआगलिंएहपाचमहाब तमुव्रतरूडातेइनोमूल साधुभावसहितयाकुलब्याकुलरहितसाधेपाचस्यो विरोधतेहनोउपशमाविवोतेहीजनेटफलछे सर्वसमुद्रमा Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. ४४० * गंवैरस्थपरस्परानुगयस्यविरमणविराम:करणमुपशमनयनंनिवर्त्तनंपर्यवसानंनिष्ठाफलंयस्यतत्तथासव्वसमुहमहोदहितित्यंसर्वेभ्य समु द्रेभ्य:सकाशात्महानुदधिःस्वयंभरमणइत्यर्थः तद्वद्यदुत्रिस्तरत्वेनतत्सर्वसमुद्रमहोदधिस्तथातीर्थमिवतीर्थपवित्रताहेतर्यत्तत्तथाअथवासर्व समुद्रमहोदधि:संसारोतिदुस्तरत्वात्तन्निस्तरोतीर्थमिवतरणोपायड्वयत्तत्तथेतिरत्तार्थ:तित्ययरेहिंसुदेसियमगतीर्थकरैजिनैःसुदेसि तमार्गसुदर्शितगुस्यादितत्मालनोपायनरयतिरियविवज्जियमगनरकतिरश्चासंबन्धीविवज्जितोनिषेधितो मार्गोगतिर्यनतच्चासच्चपवि तसुनिम्मियसारंसर्वपवित्रागिसमस्तपावनानिनिर्मितानि सुष्ट विहितानिसाराणिप्रधानानियेनतत्तथासिद्दिविमाणअवंगुयदार सिट्विविमानानाचापात्तंअपगतावरणीकृतमुवाटितमित्यर्थेद्वारं प्रवेशमुखंयेनतत्तथे तित्तार्थ:देवनरिंदनमंसियपूयं देवानांनराणां ___ गग्गनरगतिरियविवज्जियमग्गं सब्यपवित्तसुनिम्मियसार सिद्धिविमाणअवंगुयदारं देवनरिंद . स हिंमोटासमुद्रसरीखो संसारमजाणिवोतेहनो तीर्थउतरिवानोठामएहवो ब्रह्मचर्यश्रीभगवंतभण्योतीर्थंकररूडीपरेदेखाद्योगुप्तया दिकमार्गजेहनो नरकतियंचगतिरूपवर्जवानोमार्ग सर्वनेपवित्रनिर्मलवस्तुसंसारमांहिछे तेसर्वसारभूतजेणेनिर्मापीछे मोक्षदेवलो 然業器器端器器器器業樂業需誤器業 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. ४४८ 器聽器器器器輩器器器器器 चेन्द्रनमंसितानमस्कृताः येतेपापुज्जमर्चनीयं यत्तत्तथा सव्यजुगुत्तममंगलमग्गं सर्वजगदुत्तमाना मगलानामार्गउपायोग्य वाप्रधा औ नंयत्तत्तथादुष्वरिसंगुणनायकमेकदुई मनभिभवनीयगुणान्नयतिप्रापयतीति गुणनायकमेकमद्वितीयमसदृशं मोक्सपहस्मवडिंसग भूयंमोक्षपयस्यसम्यग्दर्शनादेरवतंसभूतं शेखरकल्पंप्रधानमित्यर्थः इतिदोधकार्य :तथायेनशुहचरितेनसम्यगासेवितेन भवतिसबा ह्मणोयथार्थनामत्वात् सुश्रमणःसतपा:सुसाधुनिर्वाणसाधकयोगसाधकःतथासइसत्तिसयथोक्तपिर्यथावद्वस्तुद्रष्टा:य:सईचरतिव्रह्म नमंसियपूयं सव्वजगुत्तममंगलमग्गं टुरिसंगुणनायकमेकं मोक्खपहस्सवडंसगभूयं ३ जेणसुनच रिएणंभवति सुबंभणोसुसमणोसुसाइं सुइसीसुमुणीसुसंजए सएवभिक्खूजोसुद्धचरतिबंभचरे * कनाउघाद्याछे द्वारजेणेएहवोब्रह्मचर्यभगवं तेवखाण्योर देवताचक्रव,दिनमेपले सर्वजगमांहिंजे उत्तममंगलिकछे तेइनोमार्गके श्री गोपराभवीनसकिई गुणनोनायक एकब्रह्मचर्यमोक्षपंयने मुगटसमांनएतावताअनेराइमोक्षनामार्गछे परंएसरीखोनथी जेणेंसा धर्माचसोहोई ब्रह्मवतनेपालवेव्राह्मण श्रमणदुःकरतपनोकरणहारतेहीजज्ञानदर्शनचारित्रनोसाधक सुष्टऋपिकडोमुनी 縱然紫器浴器端端器器器端論罪 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - प्र.टी. ४४८ EMEMEREME चर्यमितियोग:समुणित्ति मयथोक्तोसुनिर्ययाससंयतःसंयमवान् सवभिक्षु:भिक्षुणशीलोयाशुद्धचरतिब्रह्मचर्यमिति अब्रह्मचारीतुन ब्राह्मणादिरित्याहच सकलकलाकलापकलितोपिकविरपिपण्डितोमि हिप्रकटितसर्वशास्त्रतत्वोपि हियेदविसारदोपिहिमुनिरपिवि यतिविततनानाद्भुतविभ्रमदर्शकोपिहि स्फुटमिइनगतितदपि नुसकोपिहियदिनाक्षाणिरचतितथाइदंवच्यमाणंपावस्थ शोलकर अनुचरताव्रह्मचर्य वर्जयितव्यानीत्यस्यवक्ष्यमाणपदस्य वचनपरिणामाइनयितव्यमितियोगः किमतरतिश्चविषयरागोरागद्यपित्रा दिषुन हरागोद्देषश्च प्रतीतोमोहद्याज्ञानमेषां प्रवईनंकरोत्तियत्तत्तथा किंमध्ययस्थतत्किमध्य किंशब्दस्याक्षेपार्थत्वादसारमित्यर्थः NE प्रमादएवदोषो यत्रतत्प्रमाददोषं पार्ख स्थानांज्ञानाचारादिवहिर्वतिनां साध्वाभासानां शीलमनुष्ठाननिष्कारणंशय्यातरपिण्डपरि इमंचरतिरागदोस मोहपवट्टणकरंकिंमभ पमायदोसपासत्थसीलकरणं अम्भंगणाणियतेल्लम * रूडोसंयततेजभिक्षु जेणेसूधोब्रह्मचर्याचस्यो ब्रह्मचर्यागलिकहौसिंविषयराग स्नेहविरोधअज्ञानतेइनौरहिनो करणारछे एमाचिस्योछे एतावताकाईनही प्रमादतेहीजजेहनोदोषठे एहवोपासत्यानोअनुटानब्रह्मचारीइटालवो धीमापणादिककरौधोप 業叢叢叢叢茶茶器养涨涨涨涨涨涨涨涨涨涨涨 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - म.टी. 器器器器器器 ४५० भोगादिपार्षस्यगीलतत:पदवयस्य कर्मधारयतस्य करणमासेवनं यत्तथा एतदेव प्रपंच्यतेअभ्यञ्जनानिचष्टतयशामक्षणादिनातैल मज्जनानिचलनानानि तयाअभीक्षामनवरतं कक्षायीर्षकरचरणवदनानांधावनंचप्रचालनसंवारतं मात्रकर्मचहतादिमानचय नरूपमड्गपरिकर्मापरिमर्दनंचसर्वत: शरीरमलनअनुलेपनंचविलेपनं चूरॊर्गन्धद्रव्यक्षोदेसिश्चशरीरादिवासनापनं वागुरुधूपादि भिःशरीरपरिमण्डनंचतदनुभूपणंदकुशंक—रंचरित्र प्रयोजनमस्येति वाकुचिकनखकेशवस्त्रसमारचनादिकं तच्चहसितंचहास:भणि तंचप्रकमाहिततंनाचत गीतंचगानवादितंचपटहादिवादनं नटाशनाटयितारोन काश्चयेनृत्यन्ति तल्लाशवरत्नाखेलका:मल्ला जणाणियअभिक्खणं कक्खसौसकरचरणवयण धोवणसंबाहणगायकम्मपरिमद्दणाणुलेवणचुप वासधूवणसरौरपरिमंडण वाउसिकनहवत्थकेससमारवणाइय हसियभणियनट्टगीय वाइयनड तैलतथामजनमानवारवारकक्षा मस्तकहायपगमुखएतलानोधोबो अंगनोचापवो गावनोचापवोसर्वधकीशरीरनोमेलउतारवो विलेपनचूावासयोगरीरने एोकरीधूपवो शरीरेशिणगारकरिवो तेणेचारित्रकावरोवाय नखवस्नकेगादिकनोसमारवो इसियोभ SHARANEKAKKAKE#*#*AWRENEURRENNI माया Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - म टी. ४५१ श्चप्रतीताएतेया प्रेक्षणंचनानाविधवंशखेलकादिसंबन्धिवेलवकाच विडम्बकाषिटूपकाइतिइन्दः छान्दसत्वाच्च प्रथमारहुवचनलोपोड श्य:वजयितव्याइतियोगः किंवडनायानिचवस्त निकारागाराणिशृङ्गाररसगेहानीवान्यानिचोक्तव्यतिरिक्तानिएवमादिकानिएव प्रकाराणितप:संयमब्रह्मचर्याणाघातश्चदेशतउपघातश्चसर्वतोविद्यनेयेष तानितप:संयमब्रह्मचर्यघातोपघातिकानिकिमताइअनुचर ताआसेवमानेनब्रह्मचर्यवर्जयितव्यानि सर्वकालं अन्यथावह्मचर्यव्यापातीभवतीति तथाभावयितव्यश्च भवत्यन्तरात्माएभिवक्ष्यमाणैःत पोनियमशीलयोग:तपःप्रभृतिव्यापारैनित्यकालं सर्वदाकिंतेतद्यथा मनातकंचदन्तधावनंच प्रतीतोख दमलजल्लधारणंचतवखेट:प्र नगज्जल्लमल्ल पेच्छणवलंबक जणियसिंगारागाराणि प्रमाणियएवमाइयाणि तवसंजम भरेघा तोवघाइयाई अणुचरमाणाणंव भचेरं वज्जेयव्वाईसव्वकालं भावेयबोयभवति अंतरप्पाइमेहिं णिवोकुशास्त्रनो नाटिवागाइवोवाजितनोवजाडवो नाचणहारनचावणहार वनइखेलेजेठीमल्लजोइवो भांडचेटातेइनाविनोदष्ट गाररसनाघरअनेरा एनादिदेइने तपसंयमब्रह्मचर्यनादेशथी घातकारीयासर्वयो घातकारीयाब्रह्मचर्यनापालणहारने एपूर्वोक्तस 加諾器器儀器端端器器器器課業關業器業辦 भाषा Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ४५२ सूत्र भाषा =影響業報紫燕裝茶器蓋戟號 PART खेदःमनःकरकडोभूतः यानिचलातियेति जखोमलविशेषः एवंमौनव्रतं च केशलोचयप्रतीतो चमाचकोषनिग्रहः दसश्च न्द्रियनिग्रहः अचेलकंचवस्वाभावः क्षुत्पिपासेच प्रतीतेलाघवं चाल्पोपधित्यं शीतोष्ण च प्रतीतेकाष्ठमय्याचफलकादिशयनं भूमिनिपज्जाच भूम्यासन तथापरग्टहप्रवेशेचशय्याभिवाद्यथै लब्धे चाभिमतायनादावपलब्ध चेपल्लब्धेवायोमानश्चाभिमान अपमानश्च दैन्यं निन्दनं कुत्समं दशकप तव नियमसौलनोगेहिं चिकालंकिंते श्रगहाण दंतधावण सेयमलनल्लधारणंमूणवयके सलो एयखमदमअचेलग खुप्पौवासलाघवसीतोसिण कसेज्जाभूमिसेनिसेज्न परघरपवेसलङ्घावलङ्घमा णावमाणनिंदण समसकफासनियम तव पुणविण्यमादिएहिं जहा सेथिरतरकंहोद् बंभचेरेंद्रमं सर्वकालभाव्योवास्योचोदू अंतरात्माजीवएआगलिकहीस्यें तप १२ अभिग्रहादिक आचारजोगेकरी सदाकाल तेकहां स्नानकरेनही दांतणनकरे सुखधोवेनही प्रखेदपाथकटिनोमेलबीजोमदूलधरवो वोलेनहीसावद्यलोचनोकरिवो क्षमाकरेड ड्रोदमे यस्वरहितभूग्णत्रिप्पासहे अल्पउपधिनोराख्यो सीतउष्णकाष्टऊपरिस्ये भूमिद्वैसिवोपारकेष रेप सिवोच्च सनादिकने काला AAKEEEEDNEKEK Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ माटो ४५३ RENEWHERE 識器諾諾諾諾諾器搬器器器 शंद्यनियमश्चद्रव्याद्यभिग्रहः तपश्चानथनादि गुणाश्चमूलगुणादयविनयश्चाभ्युत्थानादिभिरिति हन्दततएतेषादियघां योगानातथा तैर्भावयितव्यो भवत्यन्तरात्यति प्रकृतंभावनाचानानादीनासासेवामानापमाननिन्दनं दंगादिस्पर्शानांचोपेक्षेति कथमेभिर्भावयि तव्योन्तरात्म त्याहयथासेतस्यब्रह्मचारिणः स्थिततरकंभवतिब्रह्मचर्यमं चेत्यादिप्रवचनस्तवनं पूर्ववत्तस्म त्यादितस्यचतुर्थस्यव्रतस्य * मापञ्चभावनाभवन्ति अब्रह्मचर्यावरमणपरिरक्षणार्थतायैतत्वपढमंतिपंचाना प्रथमांभावनावस्तुस्त्रीसंसक्ताथयवर्जनलक्षणंतच्च वंशय * चबभचरवेरमणपरिरक्षणद्वयाएपावयणंभगवयासुकहियं मेच्चाभाविकंागमेसिभहसुने ___ याउयंअकुडिलं अणुत्तरंसवटुक्खपावाणं विऊसमणंएयस्सदमापंचभावणा चउत्थवयस्सहुतिअवं। अणलाधेमान अपमान निंदाडासमसानो फरसअभिग्रहादिकतपत्ज्ञानादिक विनयआदिदेई जिमतेथिरकरणथाई ब्रह्मचर्यएपू * विकहिओ ब्रह्मचर्यवरमग बतराखवानेयर्थे श्रीसिहातभगवतेकडोकहियो भवनेयातरेशुभफलद्य आगामिककाले कल्याणया इंनिर्दोषन्यायमार्ग मरलमधानसर्वदुःखभनेपामनो उपशमावणहारतेआगलिकहीसे पांचभावनाचउथाबतनीहोदू अब्रह्मचर्यथी भाषा Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATEHEATREENAKE नंशय्यायासनविष्टरंग्टईगेहगेहारतस्य वमुग्यं चहणमतिरं पायागमनारतस्थानं गवानोवातायन:शालाभाण्डथालादिका अभि लोक्य ते अवलोपय तेयत्तस्यैतदभिलोकनमुन्नतस्थानं पच्छनत्यगत्तिपश्चाहास्तुकं पञ्चावट कंथाप्रसाधनकस्य मण्डनस्यनातिकायाचे सानकियायायेवकागा पाश्रयास्तेतयातेचेति इन्दःततएतेस्त्रीसंसक्तनसंकिटावर्जनीयाइतिसम्बन्ध तथाअवकागाआश्रयाजेयवेशिया णंतिवेश्यानातथाचगतेवतिष्ठन्ति यवयेष्ववकाशेष स्त्रियः किंभता:अभीक्षामनवरतंमोच्दोषस्याज्ञानस्थरते: कामरागस्यरागस्यच बहरागस्यवई नारहिकारिकायास्तातथा कथयन्तिचप्रतिपादयन्ति कथानहुविधापप्रकारा: जातिकुलरूपनेपथ्यविषयाः स्त्रीस * __ भचरवेरमणपरिरक्खणट्टयाए पढमंसयणासणघरदुवार अंगणागासगवक्खसाला अहिलोय णपच्छवत्थुकपसाहणकण्हाणिका वकासाअवकासा जेयवेसियाणं अत्थं तियजत्थइत्थिकाउअभि निवविवोराग्ववाने अर्थ पहिलीभावना सिज्जाभद्रासनधरनोगरणो पागणोउघाडोठामगउप भंडशालादिजिहरिह्याथकांचनेक पदार्थदीसे पाकलोघरमायोग्रोहलतेठाम नानक्रियानोपाययविशेष प्रकाथठामजेवेश्यानामात्रयतेइनेविषे वेसेजिज्ञांस्त्रीरहें Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ४५५ 器端器繼器端諾諾器端器端器 वन्धिनीपुरुषास्त्रियोवायत्रे ति प्ररुतंमोहदोषेत्यादिविशेषणं कथाखपियुज्यतेतेहुवज्जणिज्जत्तियेचशेयनादयोयेचवेश्यानामवकाशा येषुवासतेस्त्रियः कथयन्तिकथास्तेवजनीयार्वाक्यालङ्कारेकिंविधा इत्याहत्यिसंसप्तमंकिलिङ्कत्ति स्त्रीसंसक्तनस्त्रीसम्बन्ध नसंक्लिष्टा दुष्टायेतेतथा नकेवलमुक्तरूपावर्जनीयां अभ्यपिचैवमादय अवकाशापायावर्ननीयाइतिकिंबहुना जत्येत्यादिउत्तरवयीमाप्रयोगा दिहवीमाह याततोयत्यत्रज्ञायतेमनोविनमोवाचित्तत्रान्तिब्रह्मचर्यमनुपालयामिनवेत्येवंरूपन्गाररसप्रभवंमनसोऽस्थिरत्वंयाद चयच्चित्तहत्तरनवस्थितत्वं प्रशारजविश्वमउच्यतेऽसौभंगोवा ब्रह्मवतस्य सर्वभङ्ग इत्यर्थः मंशनावादेशतोभङ्गः आर्त इष्टविषयसंयो क्वणंमोहदोसरतिरागवडणाश्रो कहिंतियकहाओ बहुविहारोतेह वज्जणिज्जाइत्थिसंसत्तसं किलिट्टाअवियएवमादीय अवकासातवज्जणिज्जा जत्थमणो विम्भमोहा भंगोवाभंसणावा । 器器张洪諜諜業张業業課諾諾業器梁端業 वारवारअज्ञानपणो देषकामरागसेहएतलावधारणहारीस्त्रीछे कहेस्त्रीकथानानाप्रकारेस्त्रीनासिणगारनीवाततेनि बर्जवीटा लवीस्त्रीसहितठामल शनोकरणहार अनेराएयादिदेइने थानकतेनिश्चेवर्जवाटालवाजिहारहितामननोविचमऊपने चिजनोभंग Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * ** HERENTINEERMIREEKHWAKARMIKHEL गाभिलापरूपरौद्रंवाभवेध्यान तदुपायभूतहिंसातादत्तग्रहणानुबन्धरूपतत्तदानायतनमितियोग:वर्जयेत्कोसावित्याच प्रवद्यभीरः पापभीरःवज भीर्यायज तइतिवज्ज पापं यज्ञभीर्यावज्जयवजयद्गुरुकत्वात्पापमेयेति अनायतनंसाधूनामनात्रयंति किंभूतोवज्ज भीरुआत्तिइन्द्रियाननुकूलेप्रान्तेतत्रैवप्रकृष्टतरे आययेवस्तुगीलमस्येत्यान्तप्रान्तवासीतिनिगमयवाहएवमनन्तरोकन्यायेन असंसक्तः स्त्रीभिरसंवडोवासोनियासोयस्यां सातथाविधायावसतिरायसहिषयोयः समितियोग:सत्पत्तिसम्बन्धः सतयातेनभावितोभवत्य ___ अट्टहचहोज्जामाणं तंतंचवज्जेज्जवज्जभौर अणायतण अतपंतवासी एवमसंसप्तवासवसही समितिजोगेणभाविश्रोभवति अंतरप्माारयणविरएगामधम्म जितिदिएवंभचेरगुत्ते १ बिती ऊपनेंसथा ब्रह्मचर्यपालुंकेनपालं प्रातरौद्रध्यानहोदध्यानतिथानकवले पापथकीतीहतीसाधनेतिहां रहितालाभनहोपन्त प्रांतउपाययो एणीपरस्त्रीनासंगरचितएहयें वासेवसे समितिजोगें भाव्योवास्योछोद् अंतरात्माजीववच्यचर्यनेविषेरातोपासकमन ऐजेदनोविषयवाथकीनिवर्योजीत्यान्द्रीछेजेणें ब्रह्मचर्यगुप्तिकरीपाले पीजीभावनास्त्रीजनमाहिकथावानिकहवीतेकथाकेर **** *** Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० ४५७ 牆諾黑繼器端業識器兼業樂器器器 न्तरामाकिंविधः भारतसभिविधिनायासक्त ब्रह्मचर्यमनोयस्वसधारतमना: विरतोनिवृत्तोग्रामस्थेन्द्रियवर्गस्यधर्मोलोलुपतयाखवि पयग्रहणखभावोयस्यसतथाततः पदयस्थकर्मधारयः अतएवाइजितेन्द्रियब्रह्मचर्यगुप्तइति वीयंतिहितीयंभावनावस्तुकिंतदित्याइना रोजगस्यमध्ये स्त्रीपर्षदोअंत: नवकथयितव्याकेत्याइकथावचनप्रवम्बन्धरूपाविचित्रामध्याबिविधा विविक्ताज्ञानोपष्टम्भादिकारणव ऑकौशीत्याइविब्बोकविलाससंप्रयुक्ता तत्रविबोकविलासलक्षणमिदं इटानामर्थानांप्राप्तायभिमानगर्वसंभूतः स्त्रीणामनादरकृती विवोकोनामविजेयःविलासलक्षणं पुनरिदंस्थानासनगमनानाहान नेत्रकर्मणाचैव उत्पद्यतेविशेषोयः सिष्टःसतविलासस्थात न्यत्वाजविलासोनेत्रजोज्ञेयइति तथाास:प्रइसिकाभिधानोरसविशेषः पृङ्गारोपिरसविशेषएवतयोश्च स्वरूपमिदंदायोहास्यास तिहासोविकृतागवेषचेष्टाभ्य:भवति परस्थाभ्यासचभून्नानीनीचवालगत: तथाव्यवहारः पुनायोरन्योन्च रक्तयोरतिप्रकृति:श्टार 器器樂器器装器調器器跳 यनारीजणसमझे नकहेयव्वाकहाविचित्ता विचित्तोयविलाससंपउत्ता हाससिंगारलोइयकह वौछेनानाप्रकारिस्त्रीनीचेष्टानेननोन सहितहास्यसिगागारलोकीककथानीपरें मोहनीउपजावणहारएहवीकथावेहलीपुरुषनो Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. ४५८ रसधासम्भोगोविप्रलंम्भश्च एतताधानाथालौकिकीअमयिग्रलोकसम्बन्धिनीकथावचनरचनासातथा माचमोचजननीमोडोदौरिका वाशब्दोविकल्पार्थः तयाननवभावासोभिनवपरिणीतस्य यध्वरस्यानयनंविधायपाणिग्रहणं तत्प्रधानायावर कथा परिणेटकथाया वादविवाहवरावायाकथासा तथासापिनकथयितव्य ति प्राम:म्त्रीणावामभगदुर्भगकथासा साचसुभगादुर्भगावाईडगीवासभगादुर्भ गावाभवतीत्येवंरूपानकथयितव्योति प्रकमःचत:पश्चिमहिलागुणा: यलिंगनादीनामष्टानाकामकाणा प्रत्येकमटभेदत्वेनचतुःम किलागुणावात्स्यायनप्रसिद्धास्त वानकययितव्या तथाननैवदेशजातिफुलरूपनामनेपथ्यपरिजनकथा वास्त्रीणाकययितव्य ति प्रकम स्तत्रलाटादिदेशसम्बन्धिना स्वीगावगानं देगकथायथालाघ्यः कोमलवचनारतिनिपुणावा भवन्तीत्यादिजातिकथा यथाधिगतामा गीधवाभावेयाजीवंतिमताइवधन्यामन्य जनेशद्री: पतिलक्षेप्यनिन्दिता: तयाकुलकथायबायकोचौलपपपुवीणा साइसंजगतोधिन स्वत्र बमोहजणणी नावाहविवाहवरकहाविव ईत्यौणवासुभगदुभगकहा चउसढिमहिलागुणाणं भाषा आगोकरवो पागणीग्रगापरणगाचारएतलानीकथानकछियीएस्त्रीसोभागयतीदोभागणीएवीकयान कहिवी चउसहिम्लीनागुणवा Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ । पत्य रीत्यौ। श्यत्यग्नोया:प्रमरहिताअपि इतिरूपकथायथाचन्द्रवक्तासरोजाक्षीसगी: पीनधनस्तनी किलाटीनोमतासास्थाद्देवाना मपिदुर्लभानामकथासासंदरीतिसत्यसौन्दर्यातिययसमन्वितत्वात् नेपथ्यकथाययाधिग्नारीरौदीच्यावहुवसनाच्छादितागलतिकत्वात् यद्यौवनंनयूनाचक्षुर्मोदायभवति सदापरिजनकथायथा चेटिकापरिवारोपि तस्याः कान्तोविचक्षण: भावजःस्ने हवान्दक्षोविनीत: सकुलस्तथाकिंबहुना अन्याअपिचएवमादिकाउक्तप्रकाराः कथास्त्रीसम्बन्धिकथा ङ्गारकरुणा:श्टङ्गारमृदवः पृङ्गाररसेनकरुणा __ चनदेसजाति कुलरूवणामनेवत्थपरिजणकहाओ इत्थीयाणंअणावियएवमाझ्याो कहाअोसिं गारकलणाश्रोतवसंजमवंभच रेघाओ वघाइयाश्रोअणुचरमाणेणं बंभचनकहेयवानमुणेयवा त्यायनग्रन्येप्रसिद्धतेकथानकहिवीनकहेस्त्रीनादेशजातिकुलनीरूपनी स्त्रीनानामनौनेपथ्यनीकथाचेटकादिकपरिवारनीकथाएपर्वो क्तस्त्रीनीकथा अनेरीपिणकथाएयादिदेने कथाकेहवीछेष्ट गारदयामणास्त्रीनावचनतपने संयम१७भेदने ब्रह्मचर्यनीदेशथीविरा * धनासर्वथीविराधनाथाडू आचरतोडतो ब्रह्मचर्यएपूर्वोक्तकथानकहिवी अनेराकहतांथकासांभलवीनही हियामाहिचितवनीनही 器器器装器器装號器器器器染器器 Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ४ पादिकाइन्ययः तप:संयमत्रह्मचर्यघातोपघातिका अनुचरतान मचयनकथयितव्या अन्यत:नचिन्तयितयावायतिजनेन द्वितीयभाव र नानिगमनाया एवं स्त्रीकथापिरतिसमिति योगेन भावितोभयत्यन्तरामा पारतमनोयिरतग्रामधर्माजितेन्द्रियो ब्रह्मचर्यगुप्त म इति प्रकटमेवतयंति टतीयं भावनावस्तु स्त्रीरूपनिरीक्षणावजनं तच्च व नारीणा स्त्रीणा सितभणितं हास्यं सविकारंभणि तंचतयाचेटितंहमन्यासादिविक्षितं निरीचितं गतिर्गमनंबिलासः पयोक्तलक्षणःमीडितद्य तादिकीडाएपा समाचारबन्दःवियो कितपूर्वोक्तलनगो विबोक:नाद्य नृत्य गीतंगानंवादितंवोणापाटनंगरीरसंस्थानंगखदीर्घादिकंवोंगौरवादिलक्षण:करचरणनय नचिंतियवाएवंइत्योकहविरति समितिजोगेणभाविप्रोभवति अंतरप्पाघारयमणविरयगामध म्मेजितिदिएवंभचरगुत्ते २ ततिएनारीणहसिय भणियचिट्ठियविष्म क्खिय गतिविलासकीलीयं भाषा एगीपरस्तीनीकथाथवीनिवर्तसमतिजोगेकरी भाव्योवास्योहोर्दू अंतरात्माजीवमनेकरीब्रह्मचर्यनेविपासकतेथीनिवर्त्तविपयथी का जीत्याद्रीतमचर्यनेगुप्तिपालेर वीजीभायनास्त्रीनोइसवोगेलयो चेटानोकरवोविपरीतपणेदेखवो विलासगदिनेत्रविकारादिक Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी. ४६ १९ सूत्र भाषा 羆羆\縱警\裝非非非\鵜워甛\ नानालावण्य ं स्पृहणीयतारूपंचाक्षतियौवनं तारुण्य पयोधरौस्तनौअधराचधस्तनौष्टः वस्त्राणिवसनानि अलङ्काराहारादयःभूषणं चमण्डनादिना विभूषाकरणमितिद्वन्द्वस्ततस्तानिचनप्रार्थयितव्यानीति सम्बन्ध' तथागुह्यावकाशिकानिगुह्यभूतालज्जनीयत्वात्स्वर्ग नीयाअवकाशादेशा अवयवाइत्यर्थः अन्यानि चहासादिव्यतिरिक्तानि एवमादिकान्यवं प्रकाराणितपः सं यमब्रह्मचर्य धातोपघातिका बिव्वोइयनट्टगीयवाइयसरीरसं ठाणवणकर चरणनयण लावणरुवजोवणपयोधराधरवत्थालंकार भूसणाणियगुज्झोवकासियाइ अस्पाणियएवमाद्याणितवसंजमव' भचे रषाओ वधाइया अणुच रमाणेणं व'भचे रंनचक्खुसा नमनसानवयसा पत्थेयव्वाद्रं पावकम्माद् एवंद्वत्थोस्वविरतिसमिति जूवटानोरभवोस्त्रीनीचेष्टानाटकगीतवीणा दिकशरीरनो संस्थानवर्णहस्तपग खिलावण्ये बोलवो रूपयौवनपयोधरनीधरणहारी वस्त्रालंकारभूपणगुह्यादिकयनेराणि एआदिदेईनेतपसंयमब्रह्मचर्यनेषातकारी देशथी सर्व कोषातकारी आचरतोङ तोब्रह्मचर्य चाखेकरीजोवेनही मनेकरीषचनेकरीप्रार्थेनही एपापनाकारण एणीपरे स्त्रीनारूपथीनिवर्त्त नासमिति जोगेकरीभाव्योवास्योहो RAMAIL AMEEM BIF AN ELEME Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी० सूत्र 器端點器需器器器器器諧器 नियनुचरतानह्मचर्य नचक्षपानमनसानयचसाप्रार्थयितव्यानीतिपापकानिपापहेतत्वादितिएवं स्त्रीरूपविरतिसमितियोगेनभावितो भवत्यन्तरात्म त्यादिनिगमनवाक्य व्यक्तमेवेतिच उत्यंतिचतुर्थभावनावस्तुयत्कामोदयकारिवस्तुदर्शनभणनस्मरणयर्जनंतच्चै वंपूर्वरतंग्ट 2 हस्थावस्थाभाविनीकामरति: पूर्वक्रीडितंग्टहस्थावस्थाश्रयं द्य तादिकीडनंतयापूर्वे पूर्वकालभाविनः सग्रन्या:श्वशुरकुलंसम्बन्धसम्बदाः । शालकशालकादयः ग्रन्यायालकादिसम्बन्धासनार्यास्तत्प वादय: संस्तुताचदर्शनाभाषणादिभिः परिचितायेतेतथाततएतेषांहन्दः ततएतेनत्रमणेनलभ्याः द्रष्टुं नकथयितुं नापिम्मत मितिसम्बन्धःतयाजेतत्तियेएतेवक्ष्यमाणा: केष्वित्याह आयाइविवारचोलएसयत्ति * जोगेणभावितोभवतिअंतरप्या भारतमणविरयगामधमे जितिंदिएवं भचरगुत्ते ३ चउत्थं पुबर यपुवकोलियपुव्वसंगंथसंथूया जेतेआवाहवौवाह चोलके सुयतिहिसुजणे सु उस्स वेसुयसिंगारा अंतरात्माजीवनासक्तमनेकरीनिवर्तविपयथी जीत्याछेइंद्रजेणे ब्रह्मचर्य गुप्तीकरीपाले ३ चउथीभावनाग्टहवासपूर्षे विषयसेव्याछ पूर्वे'जूपटादिकमीडाकरीचो पूर्वसालागालीसंघातेहस्यानोल्याचोइजिमतिमवहने पाण्योकम्योपरनेपरणाव्यो चोटलीनोराख REENAWARENEWAFAREWERRHEAT मापा - -- - - --- Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टी० 3 आवाहोवध्यावरग्टहानयनं विवाह: पाणिग्रहणंचोलकेत्ति विहिणाचूलाकम्म बालानाचोलयनामत्तिवचनाच्चोलकवालचूडाकर्मशि ____४६३ को खाधारणमित्ययःततस्तेषुचशब्दःपूर्ववाक्यापेक्षयासमुच्चयाय: तिथिषुमदनत्रयोदशीप्रभृतिषुयज्ञेषुनागादिपूजादिषुसुउत्सवेषुइन्द्रोत्सवा * दिषुयेस्त्रीभिःसाईययनसम्प्रयोगास्तेनलभ्याद्रष्टुमितियोगः किंभूताभिःशृङ्गारागारचारवेषाभिः षटङ्गाररसागारभूताभिः शोभनने । * पथ्याभिवेत्यर्थ: स्त्रीभिरितिगम्यते किंभूताभिावभावप्रललितविक्षेपविलासशालिनीभिः तत्रहावादिलक्षणंहावोमुखविकार:स्थात् भावास्याच्चित्तसम्भव विलासोनेत्रजोजे योविचमोन युगान्तयोः अथवाविलासलक्षणमिदं स्थानासनगमनानां इस्तव नेत्रकर्मणा चैवउत्पद्यतिविशेषोयः सिष्टःसतुविलासःस्थात् प्रललितंललितमेव तलक्षणंचेदं हस्तपादागविज्ञासोच नेत्रौष्ठप्रयोजित: सुकुमारोवि गार चारवेसाहिं हावभावललियवत्य वविलास सालिणोहिं अणुकुलपेमाकाहिंसद्धिं अणुभूयास वोतिथिने विषेजागर्न पूजानाटिकगीतादि इंद्रमहोत्सवादिक शृंगारनोघरमनोजवेषहावभावविलासचित्तनोविकारस्त्रीनी कामचे टाललितलीलाई विलासकरीएतलेप्रकारविराज्यमान स्नेहयंतएहवीत्रीसहित भोगव्यासजनसहितरतिना सुखप्रधानफलेकरी 影器器器器蒸熟辈辈業莽叢叢灘業難雜談辦業器 端养器器器器器農業聽器雞雞雞躲避养器機器 आषा Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ टी ६४ सूत्र भाषा धानेनललितंतत्प्रकीर्त्तितं विशेप लचांलि पयले नरचितोधग्मे तत्रयबन्धनः एका गदेशधरणे सानू बलबलाउन ललाटेकातलिखि तांयिषमापत्रलेपिर्का असमंजसविन्यामन्ञ्जनं नयनाजयो' तयानारत्यात् ग्रन्यि जपनवाससः वसुधावस्मितःप्रान्त' स्कन्धात् स्वगयाशु जघने छारविन्यासो रसनायाम‌योरसि दूत्ययज्ञालतं कन्यादानादिवमण्उनं वितनोतिपरायो भासविपतित ए भिर्याःयालतेगोभन्तेतास्तथाताभिषशुक्लमप्रतिकूलं प्रेमप्रीतिर्यासातानुकूल प्रेमिकास्ताभिसहि तिमार्ड' सहअनुभूतावेदितायय नानिचस्यापा:सम्प्रयोगाश्च सम्पर्क गायनसम्प्रयोगाः कथंभूतामुपानि तुग्भानिया कालोचितानीत्यर्थः यानिवरकुसुमानिच सुरभिचन्दनञ्च सुगन्धयोवरघूर्णरूपावास व धूप शुभस्पर्शानिया स्पर्शानिया वस्त्राणि भूषणानिचेतिइन्दोषा योगुणस्तै रुपयुक्ता तथा रमणीयातोद्यगेय प्रचुरनटादिकरणानिनलभ्यानि द्रष्टुमितियोगः तत्रनटानाटकानानाटयितारः नर्त्तकायेनृत्यन्ति जल्लाव यग्गसंपयोगाउउसुबरकुसुम सुरभिच दगसुगंधवरवासधूव सुहफरिसवत्थभूषण गुणोववेयार सुगंधचंदनगोशीर्षादि सुगंधद्रव्य कडेवास धूप नोउयो सुपकारीयोपरिनम्बभूषण गुणेकरीसहितरमणीवाजीगीत गान Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ४६५ सूत्र भाषा 作業業業錄 रत्राखेलकामल्लाः प्रतीतामौष्टिकामल्लाएव येमुष्टिभि: प्रहरन्तिवेलंवगन्ति वेडम्बकाविदूषकाः कथकाः प्रतीतासवका ये उत्सवन्ते नद्या दिकावातरन्तिलासकायेरासकान् गायन्ति जयशब्दप्रयोक्तारो भाडावादूत्यर्थ. आख्यायकायेशुभाशुभमाख्यांति लंखामहावंशाग्र खेल कामंखाचित्रफलक हस्ताः भिक्षाकालाभिधानवाद्यविशेषवन्ततु बवणिकावीणावादकातालाच रा: प्रेक्षाकारिविशेषाएतेषा इन्द्वःततःएषायानिप्रकरणानि प्रक्रियास्तानिचतथा बहुविधन्यानेकविधानि मडरस्परगीयसुसाराइ ति मधुरखरागाकलध्वनीना गायकानायानिगीतानि गेयानिसुखराणिशोभन खड्गादिखर विशेषाणितानि तथाकिंबहुना अन्यानिच उक्तव्यतिरिक्तानिएवमादि मणिज्जाउज्जगेज्जपउरनहमौयग जलमल्ल मुट्टियवेलंग कहगपवगलास आइक्लग संखसंखतु णइल्लतु'बवौणिय तालायर पकरणाणिय वज्ञणिमरसरगीय सुस्मराइ श्रस्माणियएवमाइयाणि चावणहारनाचणहार वरतऊपरि खेले जेठीमलम् ठी करीविटे लोकने हसावे कथा कहे उदकेराउडी रने शुभाशुभकवासने अग्रेचढेभौखमागेपाटीओले वाजीलवजाडे तूं बडानीवीणातालोटावजाडे मधुरेसादेगानकार्यकरे घणेमधुरेसा देगीतगाद् भलो Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रटो. १६६ #HEREYANE स्व कानिएसम्प्रकाराणि तप'संवमनसाचर्यपातोपधातिकानि अनुचरतानह्मचर्यननैयानितानिकामोशोपकारीणियमणेन संयतेनत्र चारिगोतिभाव लम्भत्तिलभ्यानि उचितानि दृट प्रेथिनकथयितनापिचन्प्रत पूतिनिपातः निगमयन्नाइए डितपिरतिममितियोगेनभावितोभवत्यन्तरारमा भारतमनोपिरतगामधर्मानिनेन्द्रियो यचर्वगुप्तइति पंचमंगति पक्षमा तवसंयम भच रपायोवघाइयाई अणचरमाणेणं व भचरंनतासमणलम्भादव नकहेउ ने वियसुमरेउजेएवंपुवरयपुग्नकोलियं विरतिसमिइजोगेणभाविग्रोभवद् अंतरप्मापारयमणेण विरयगामधम्मे जितिंदिएवंभचेरगुत्ते ४ पंचमगं आहार परिणयनिवभोयणविवज्जए संजएसुसाड जेचनोस्सरपनेगएपादिदे ने तमसंयमवायचर्यनदेशथकीपातथा मर्यय सीधातनाकरणार प्रापरतो ती ब्रह्मचर्यनसीरूम a चारित्रीयोलोभीनेदेयवायोग्यनची कहियायोग्यनकी संभारिवायोग्यनही जेमाधुएगीपरे पुर्यनीरीतेपुर्वलीकीडाविरमवारूपसमि तियोगेफरीभाव्योवास्योहोर गंतरामाजीपरगतमनेकरी नियो द्रियनापिपयथी जिनेद्रियाश्तोनह्मचर्यगुप्तिकरीपाले४ पाच भाषा Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. 諾諮號带带带带諸非器带器端带業 प्रणीतभोजनवर्जनं एतदेवाह आहारोथनादिसएवप्रणीतोगलत्स्र इविन्द :सचस्निग्धभोजनंचेतिद्वन्दः तस्यवर्जकोयम तथासंवत. संयमवान्ससाधुः निर्वाणसाधकयोगसाधनपर:व्यपगताअपगताक्षीरदधिसर्पिनवनीततेलगुडखण्डमत्स्यण्डिकायत: सतयामत्यण्डि काचेहखगडशर्करा:मधुमद्यमासखाधकलक्षणाभिःविकृतिभिः परित्यक्तोयसतथाततापदइयस्यकर्मधारयः सएवं विध:कतोमुक्तोपाहा रोयेनसतथाकिमित्याइननैवदर्पणदर्पकारकमाहारं भुञ्जीतेतिशेषः तयानबद्धशोदिनमध्ये न बद्धकृत्वइत्यर्थः ननियगतिननैत्यकंन प्रतिदिनमिति यावत् नशाकरूपादिशालनकदलीप्रचुरनेत्यधीनखहनप्रभूतंयतयाहजहादवग्गीपउरिंधणेवणेसमारोणोवसमंउ पर ववगयखौरदहिसप्पिनवणीय तेलगुडखडमच्छडिय महुमज्जमसखज्जग विगइ परिचित्तकया हारानदप्पणं नबहुसोननितिकनसाय सूपादिकंनखडतहान भोत्तव्यंजहासजायामायाए भवइ मीभावनाअशनादि४ रसचोपडोषणोभोजनतेहनोटालणहार साधुसोक्षनोसाधकहोई रहितटूधदहीएतमाखणतेलगुलखाडसा करमधुमद्यमासखावेकरी विगयरहितहोडू आझारकरवायकीदर्पनवधेतेभणी धगीवारनजीमेवष्टनथाई सालगोदालिअधिकन स्त्रत 諮紫聚諾諾带諾器茶器紫器器樂蒂器能 भाषा Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० ४६८ दव भापा तिए दिग्गी विपकामभोगो भवारिमा जियायकाइति सिरञ्जनातयातेनप्रकारेण चित मिताचारादिना भोक्तव्यं यथानेत स्व ब्रह्मचारिणोयाला संयमयात्रा संपवावामात तयातामात्रायभवति पञ्च प्रभ्भ गण लेयोर सगउक्उधगागर जुत्तियो चोदूषय संजमभारपण या साज्जगण श्राधारोन चनैपभवति भिमोधातृपचये नमोछोदयानान सोधर्मं प्रत्य स्थिरत्वंभ' गर्न नाचलनं धर्मा दुवाचर्यलचणान्निगमनमाच् एवं प्रगीताचारविरतिसमितियोगेन भावितोभयत्यन्तरात्मा आरतमनोविरतग्रामधर्मा जितेन्द्रियोना नयभवतिविन्भमो भंसणायधम्मस्तएवंपगियाहाराविरति समितिजोगेणभावियो भवतिअंतरम्मा आरयमाणविरय गामधग्मे जिद्र दिएवं भचेरगुत्ते एवमिगं संवरस्मदारं संमंसंचरियंहोद्र सुप्पणि जीमेनपाई तिमनभोगनेजिम तेत्रह्मचर्यनीसंयमनीयाला वेचनीमावाद छोटू नहोइ मननोपथिरमणी भटनथाइ धर्मयकीएपी परमारथी से निवर्त्तिरूपसमितियोगे तरी भाव्योवास्योदोई अंतरात्माजीवयासक्रम नेफरीनियर्थो इंद्रीयनाविपयथ देणे बह्मचर्यनीगुप्ते करी ५ एकीभावना संरद्वार सम्यक्प्रकारेगाचखोहोद्र कीपरेनिधाननीपरेरा एमा AIR Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रसू० ४६८ हियंइमेहिपंचहिंवि कारणेहिमणवयण कायपरिरक्विएहिं णिचंबामरणंतंचएसोजोगोणिय व्वोधिइमयामतिमयाअणासवोअकलुसोअछिद्दोअपरिस्मातीअसंकिलिटोसुद्धोसवजिणमणुपात्रो एवंचउत्थं संवरदारंफासियं पालियंसोहियं तौरियंकिट्टियं श्राराहियं प्राणाएअणुपालियंभवति एवंनायमुणिणाभगवया पणवियंपरुवियं पसिद्ध सिद्धिवरसासणमिणंआधवियं सुदेसियंपसत्य गलिकही पांचेकारणेकरीराखे मनवचनकावा करी परिरक्षितएहवेकारणे सदाजावजीवलगेपर्वभावनारूपयोग्य निर्वदिवो चित्तनोधैर्यपणोमतिवंत कर्मरूंधवानोकारण निर्मलपापरहितछिद्ररहित कर्मजलवेनही जिहाकिसोइचित्तनोक्लेशनयौनिर्दो * पसर्वतीर्थकरनेणिअनुज्ञादीधीछे एणीपरेचोधोसंवरद्वारफरस्योहेतयुक्तिकरी वारसम्यग्उपयोगेकरीयादयो अतीचारटालये विशुहकर तीरिपहुंचात्यनेरायागलि उपदेश्योग्राराधे थानाकरीउत्तमसाधेपाल्योतिमपालेहो एणीपरजातपुत्वश्रीमहा को वीरभगवतेसामान्यपणेकडो विशेषपणेकदो विख्यातकीधोनिष्टितार्थतेइनो घरप्रधानशासनयाजाएहनोअर्थिकरी पाख्यात्योदेव 號涨談業業恭恭業兼差兼業業諾誤养蹤器恭 आपा Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टी० चर्पगुप्त इति एयमिदमित्यादिप्रव्ययनार्यनिगमनपान पूर्ववद्याप्य यं समाप्त नयमाध्ययनपिपरणः व्यायानंच नगराध्ययनम ४०० धुनास्वनिर्देशकममम्महमयानन्तरं मैयुनयिरमगामुकतच मर्ययापरिग्रपिरमणएभिवतीति नभिधानीव नित्ययं मम पत्रम मारभ्यते तवादिस्वमिदं जरित्यामन्विगो सपरिग्रसोधोंपकरणापर्जपरियायपण धर्मोपकर गागार्जिततवा संपतयेन्द्रिय कपायसम्ररणेयःमतयासचश्रमणोभयति चकारात्नत्यचर्यादिगुगा गुतो ति एतदेवप्रपश्यनाउ मारन्म पृथियाटापः परियो विधागत्याभ्यन्तरशतवयायोधर्ममाधनपजाधर्मोपकरणमूळचगातरस्तुमिच्यात्याविरतिरूपायप्रसादाच्योगमः पातचपुढयाई FE मुआरंभोपरिग्गडोधम्मसादग मोत्तमच्शयतत्यवन्झोएयरोमिच्छत्तमाई उत्तियनयोरासमाचारइन्दोत: तमादिरतोनिरत्तोयः नउत्य संवरदारसम्मत्तत्तिवेमि र जंवूअपरिग्गहंसंवृष्यसमणे प्रारंभपरिग्गशाओविरते फिरते भाषा तामनुप्वनीपरपदामांचिपकायोप्रगमाचउया संपरहारनोपर्वमपूर्ण भोजपरिगहरचित दीपायसंपखातेसाधकहीयेट थिव्यादिद्यारंभयभ्य तरवायपरियाथीविरम्योनिवर्तनियरत्योकोभमानमायालोभनकी एकपविरतिरानणपसंयमनिराग सूत्र MERRANEEM Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ४०१ सयमणइतिवर्तते तथाविरतोनिवृत्त: कोधमानमायालोभात् इहसमाहारहन्दत्वादेकवचनं अयमिथ्यात्वलक्षणातरपरिग्रहविरतत्व प्रपञ्चयन्नाहएकोमिक्षितभेदत्वादविरतिलक्षणेकस्वभावत्वाहा संयमोसंयतत्वं दावेवचरागहेपौ बन्धनेइतिशेषः त्रयश्चदण्डामात्मनोद ण्डनादुदुःप्रणिहितमनोवाकायलक्षणागौरवाणिच ग्टह्याभिमानाभ्यामात्मान:कर्मणोगौरवहेतवद्धिरमसातविषया परिणामविशे पाःत्रीणितिप्रकृतमेवतयागुत्तीउतिन्नित्तिगुप्तयोमनोवाकायलक्षणा अनवाःप्रवीचाराप्रवीचाररूमातिसविराधनाज्ञानादीनास म्यगननुपालना: चत्वारःकषायाः क्रोधादय:ध्यानानिएकाग्रतालक्षणानि प्रातरौद्रधर्मशुक्लाभिधानानि संज्ञायाहारभयमैथुनपरि * कोहमाणमायालोमा एगअसंजमेदोचेवरागदोसा तिरिणयदंडागारबाय गुत्तीअोतिरिणतिरिणय विराहणाश्रोचत्तारिकसायाज्माणसमा विगहातहायहुति चउरोपंचकिरियाप्रो समिति 樂業業業装樂器業柴米諾器装器器带鼎洲 भापा द्वेषजीवनेबंधनतीनदंडमनवचनकायरूप३ गारवरिविरसअनेगारव मनवचनकायात्रिणिराप्तिविणि विराधनाच्यारकषाय४ध्यान ४संज्ञा ४विकथा तथाहोच्यारपाचकिरियाकायिक्यादि ५समिति ५इंद्री महाबत५ ६जीवनिकायछलेण्या सातभयनाठामा Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ४७२ ग्रहसंचाभिधानायिकथा म्वीभकदेगराजकयालक्षणासवाचभान्ति चतम.पसफियानीपयापारामिकाः कायिपाधिकरणकोप्रा द्वेषिकीपरितापनिकी प्राणातिपातक्रियालनणाभपन्तीतिमल्कियाहग्या तयाममिति दियममयायत्ति समितीन्द्रियमज्ञान तानिपञ्चभयन्तीति मसतंतवममितयर्याममित्यादय, निरपद्यप्रत्तिरूपा इन्द्रियाणिस्पर्यनादीतिमानतानिच प्रतीतान्ये वेति तथापट जीवनिकाया: पृयिव्यादयःपट चलेग्याः रुपनीनमापोततेज:पद्मगुरुनामिकाः तयासत्तभयत्ति सप्तभयानिचलोसभयंस जातियान्मनुष्यादेर्मनुपादिकस्य वभयं परलोकभयं विजातीयात्तिर्यगादेमनुष्णादिकस्यमयं पादानभयं द्रव्यमारित्यभयं यारमात् भयंवाहानिमित्तानपेचं पानीविकामयंत्तिभयमित्यर्ग:मरणभयसमोफभयमितिपयमयत्तिपटौचमदा:मदस्थानानितद्यथाजाई कलर वन३ रूपे तपy ईमरिए गए गाभे नयचैत्र नवाचर्यगुप्तय: पसहित कार निजि दिय कई तर५ पुवतीलियई 2 * AiN N चव दियमहव्ययाय ५ छज्जीवनिकायछन्चलेसानो सत्तभयाग्रहमया नवचेवयव भचेरगुत्ती दसम्म भापा FIR N ठमदनानाम नयप्रकारेननपर्यनीगुप्ति दगप्रकारेसाधुनोधर्म मकारेवावकनीतिमा यारे१२ साधुनीप्रतिमा तेर१३ किरि Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ४७३ IN पणीए७ अइमायाहार विभसणाय: नववंभगुत्तीउत्तिएव लक्षणाः भवन्तीतिगम्यं दशप्रकारश्चश्रमणधर्मोयया खंतीय१ मद्दव २ ज्जव३ मुत्ती४ तव५ संजमेयई बोधव्य सच्चं सोया अकिंचणंच बंभंच१. जदूधम्मोक्ति एकादशचीपाशकाना श्रावकाणाप्रतिमा भवन्तीतिगम्यं दंसण१ वयर सामाइय४ पोसहपडिमा५ अबंभई सच्चित्त आरंभर पेस उद्दिठ्ठवज्जए१० समणभूएय११ इहच गाथाया प्रतिमेतिकायोत्सर्गवह्मादिषपंचसुपदेषुवर्जकशब्दो योजनीयः तथाद्वादशचभिक्षप्रतिमासाधूनामभिग्रहविशेषाताश्चमा मासाईसत्ता पढमा८१ वीयर तईय३ सत्तराइदिणाअहराईएगराई भिक्खपडिमाणवारसगंति तत्रैकमासिकीहे मासिकीत्या दयःसप्तअष्टमीनवमीदशम्यस्तुप्रत्येकसप्तरात्रि दिवमानाःएकादशीअहोरात्रमानाद्वादशी एकरात्रिमानेतिइत:मत्रसचीमात्रमेवपुस्त केषुदृश्यतेतच्च परिपूर्णीकृत्याध्य यं किरियाठाणाएत्ति त्रयोदशक्रियास्थानानि व्यापारभेदाः तद्यथाशरीराद्यर्थदण्डोर्थदण्ड एतद्य कारेयसमणधम्मे एक्कारस्मउवासगाणं बारसयमिक्ख पडिमातेरसकिरियाहाणाए चउद्दस्सभूयगा 职然翡誰器端點装器梁端带諾諾器端 भाषा यानास्थानक चउदे१४ जीवनाठाम पनरे१५ परमाधार्मिकदेव सुगडागप्रथमश्रुतखंधना १६गाथा अध्ययन असंयमना१७भेद १८ Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी० ४७४ तिरितोनर्थदण्ड:१२ हिसिष्यतीत्याद्यायित्यदण्डोइिंसादग्ट:३ पनभिसन्धे नदण्डो करमादण्डः मितादेरमितादिद्याविनागनंह टिविपर्यासितादण्ड: पायाददगाई पदत्तादानदए: अध्यात्मदाहः गोकाद्यभिभयइत्यर्य:- मानदण्डोजात्यादिमदार मित्रहेष दण्ड:मावादीनामल्पापराधेपि महादण्डनियत नलगा:१० मायादर११ लोभदण्डः१२ ऐर्यापथिक केवलयोगप्रत्ययः कर्मवन्धर ति१३ भयगामत्ति चतुर्दगभतग्रामाजीपसमजाः तवैकेन्द्रिया: सुषमार यादरावर हीन्द्रिया३ वीन्दिया चतुरिन्दिया५ पक्षेन्द्रि या संजिन:पसंजिनयति इतिसप्ततेप्रत्येसंपर्याप्त कापर्याप्त कभेदादिधेति चतुर्दगपरमाचम्मियत्ति पसदगपरमाधार्मिकानारकाणां दुःपोत्पादकाममरकुमारवियेपाः तेचामीरपंपरिसीचेपर सामेव३सपनेवियटकह५ उपमहाकालेशहाकालेति पायरेमसि पत्त धगार • कुभे यालय१२ चेयरगित्तिय१३ परग्मरे१४ महायोसे१५ एतेपग्यरसाहियत्तिगाचामोलसायत्ति गाथाषोडपति मा १४ पनरस्मपरमाधम्मिया १५ सोलसगाहासोलसाय १६ असंजम १७ अभ१८ णाय१९ अ. कारपब्रह्मचर्यजाताना अध्ययन वीम२. पभमाधिनास्थानक २१सपना परीसप२२ पापामयगडोगनामध्ययन २३तीर्थकर Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ टो ४७५ गाथेतिगाथाभिधानं षोडशमध्ययनं येषातानिगाथाषोडशकानि सूत्रकृतागस्यप्रथमथुतस्कन्धाध्ययनानि तानिचैतानिसमठ१ वेया लीयर उवसग्गपरिण३ थोपरिणाय निरयविभत्ती५ बीरत्यमोय कुसीलाणपरिभासा वीरिया धम्म समाहौ१० मग्ग११समो सरण१२महत१३ गंयो१४ जमईयं१४ तहगाहा१६ सोलसमंचेव समायणं असंजमत्तिसप्तदथविधोऽसंयमः सचायंपुढविदगरम गणिश्मारुय४ वणप्फई५ पिईतिचउम्पणिंदिर अज्जीव मेहं११ उयेह१२ पमज्जण१३ परिठ्ठवण१४मणो१५ वडूकाए१७ अब भत्ति अष्टादशविधव्रह्मतच्च ओरालियंच दिव्वरमणवडून कायाण३ करणजोगेहिं अणुमायण कारावणकरणेणद्वारसर्वभंति औदारिकमनःप्रभतिकरणानामनुमोदनादियोगैर्नवधाएवं दिव्यमपीत्यष्टाशधानायत्ति एकोनविंशतिज्ञानाध्ययनानि तानिचामूनि उखित्तनाए१ संघाडेर अंडे३ कुमेय४ सेलएत'येय रोहिणी मल्ली८ मायंदीर चंदिमाइय१ • दावद्दवे११उदगणाए१रमंडक १३ते FE यलीय१४ दिफले१५ अयरकंका१६ पाइन्न संसपुडरिए१८ असमाहिठाणत्तिविंशतिरसमाधिस्थानानिचित्ताखास्यस्याश्रयाः तानिचामूनि द्रुतचारित्वं१अप्रमार्जितचारित्वंर दुःप्रमार्जितचारित्वं अतिरिक्तशय्यासनिकत्वं४ आचार्यपरिभाषित्वं५ पस्थविरोप धातित्व भतोपवातित्व संजलनत्वं प्रतिक्षणोरोषणत्व क्रोधनत्वमत्यन्तकोधनत्वमित्यर्थ:पृष्टमासिकत्व१० परोक्षस्थावर्णवादित्व Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___प्र.टी. प्रार मित्यर्य:अभीक्षणमयधारकत्यं १ १ हितस्याप्ययस्यापधारकत्यमित्ययःनवानामधिकरणानामुत्यादनं१२पुराणनानेपानुहोरफाय १३ सरजम्यपाणिपादत्व १४यकालस्वाध्यायकारण१५कलकरत्य१६कल चहेतुभूतार्तव्य मारित्वमित्यर्थः राबोमादेनोमापिन को झंझारयं१८ गणस्यचित्तभेदकारित्व मनोदुःपमारिपचनभापिगंगारप्सरप्रमाणभोजिनमुन्याठामायकोजन्यमित्यः एषणायामममितत्वचेति२० मपलायत्तिएकयिंगतिमपन्नाः चारित्वमालिन्यहेतयोचामी उमार्ग? मैचनसति मादिगाराविमो और जनं३ प्राधाकर्मणः४ गय्यातरपिण्डस्यौदय कमीतापमित्यकायद्याभिराटादेवभोजनं प्रत्यारपेयान गनारिभोलामानान्त गणाहगान्तरमकमग- मासस्यतिम्सिरायोनाभिप्रमाणाजलावगाहनं: मामभ्यान्तस्तिमायाकरण? • राजपिण्डभोजनं चाऊ व्यापागातिपातारगार एवंसपागटनपदत्तगदार४ तवानन्तर्णितायामचित्तष्टथियातायोमर्गादिकरणंरएससरसरज समाहिठाणा२० सवनाय२१ परीसहाय२२ सुयगडझायणा२३देव२४ भावणा२५उस२६ गुण देव२४ भावना२५ पाचमावतनी बाल्कन्पर विवचार? गायतम्बंध१० ए२५ उदेसा साधुनागुण२० भाचारपाला २८प्रकारे Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० 668 张業業鍌業業業業非業業 स्कायिकाया१६ अन्यत्रापिप्राणिवीजादियुक्त १० श्राकुव्यामूलकंदादिभोजनं १८ संवत्सरस्यान्तदशकृत्वोनाभिप्रमाण जलावगाहनं ११ संवत्सरस्यान्तर्दशमायास्यानकरणं२• अभीक्ष्ण'शीतोदकस, त हस्तादिना अनादेर्ग्रहणं भोजनं २१ चेतिद्वाविंशतिधरीषहाश्चतेचामी खुहा१पिवासारसीय३ उण्ह 8 दंसा अचेल अरइत्यी चरियाट निसीहिया ११ सेज्जा ११ उक्कोस १२ वह १३ जायणा 28 लाभ१५रोगा१६ तणफासा १० मल १८ सकारपरीसहं११ पणा२० अण्णाण२१ सम्मत्त २२ इवावी संपरीसचा सूयगडज्मयणत्ति त्रयो विंशति स्वत्रकृतध्ययनानि तत्त्रसमयादीनि प्रथम श्रुतस्कन्धभावीनि प्रागुक्तान्ये वषोडशद्वितीयश्रुतस्कन्धभावीनिचान्यानि सप्ततद्यथा पुंडरिय१ किरियठाणं२ आहारपरिण ३पञ्चक्खाणकिरियाय8 अणयार५ अद्द नालंदश्य' सोलसाईयतेवीसंतिदेवत्ति चतुर्विंशति देवाः तत्रगाथाभवण१ वण८ जोई५वेमाणियाय १ दस पंचगविहाइतिचवीसं देवा के पुणविंति अरहंताभावात्तिपंचविंशति र्भावनाताश्चदूहैवप्रतिमहाव्रतं पंचपंचाभिहिता उद्दे सत्तिपड्विंशतिरुद्द शनकालादशाकल्पव्यवहाराणा तत्रगाथादसउहे लोदसाणंछच्छ वज्रं तिकप्यस्म दसचेवयववहाराद्ध ति सव्वे विछवी संगुणत्ति सप्तविंशतिरनगारगुणाः तत्रमहाव्रतानिपंच द्रिय निग्रहाःपञ्चक्रोधादिविवेकाश्चत्वारः सत्यानित्रीणि तत्रभावसत्यं शुद्धान्तरात्मताकरण सत्यं यथोक्तप्रतिलेखनाकियाकरणं सणका योगसत्यं 噐鼗噐噐銎鍌銎業 Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मल्टी मन.प्रमतीनामयितयावरनमारविरागता मन प्रतिनिरोधात १२ सानादिमम्पन्नतो२५ वेदनाधिमानरमारणान्तिकोप सर्गसहनंचेति२० प्रथयायवनकमिटियागंचनिग्गशोभाय करगामजपा पमयारविरागयाविय। मणमाईणनिरोडोय१८कायाण छनोगंमिजत्तया२५ वेयणाभिधामणया:२६ तहमरण तेसनेचणायएमणगारगुणा एकप्पत्तिमटायिंगतिविधः पाचारप्रकल्प' निषीयांतमाचारानमित्यर्थः सचेयमत्यपरिणार लोकपिजरसीउमगिजासमत्त सिधुपविमोचो उपचाणकयं महपरि गायप्रथमस युतम्फन्धस्याध्ययनानि द्वितीयस्थतपिडेमण मेगरहरियाभामागायायः पत्यपाएमाई उग्गहमतिमा सत्तसत्ति क्या8 भागा रिमुत्ती उगगाइयणागपाईर गारुड्गा३ तिथिचमोनिमीत इतिपद्यापीसविडोपायारपकप्पनामोति उदाति कंयतलघुमामाटिकप्रायश्चित्तंपर्यते चनुहातिकतयत्रगुरुमासाटि गारोपणाचयतकभिमन्मायश्वितन्यदप्यारोपपततिपावसयन्ति २७ कप्प२८ पावसुयस मोहणिज्जे३० सिद्धातिगुणाय३१ जोगसंग्ग:३२ तित्तीसासायणा३३ सु पापयुतना २८प्रकार मोहनीयना ३ प्रकार सितनागुण ३१प्रकार जोगमंय३२ ३३प्रकारेमागानना ३२ द्रमादिदेव एकमा REAMERIEEEYEARKHERE REFERELATED ... .. .. ............ Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अटी. ४७२ 器器端带器諾業業業器端装容器帶諾器 एकोनविंशत्यापश्रुतः प्रसंगा:तेचामीअट्टनिमित्तगाईदिर प्पायरतलिक्स तोमंचःअंगरसे लक्षण वंजणच तिविपुणेकर सुत्त वित्तीतहवित्तियंच२8 पावसयमउगतीसविहंगंधब्ब२५ णवत्यु२७ याउधणवेयसंजत्त२८ मोहणिज्जत्ति त्रिंशन्मोहवनीयस्था नानिमहामोहबंधहेतवः तानिचामूनिजलनिवोलनेननसानाविइिंसनं एवंहस्तादिनामुखादिश्रोतसास्थगनेनर व दिनाशिरोवे टनत:मुगरादिना शिरसोभिघातेन भवोदधिपतितजंतूना द्वीपकल्परयदेहिनोहननं सामर्थ्य सत्यपिघोरपरिणामात्ग्लानस्यौषधा दिभिरप्रतिचरणं तपस्विनोबलात्कारेणधर्माद्मशनं सम्यग्दर्शनादिमोक्षमार्गस्य परेषांविपरिणामकरणेनापकारकरणं जिना नांनिन्दाकरण प्राचार्यादिखिंसनं१० आचार्यादीनां ज्ञानदानादिभिरुपकारिणा कार्येष्वप्रतितर्पणं११ पुनःपुनरधिकरणस्य नृपःप्रयाणकदिनादेः कथनं १ वशीकरणादिकरण१३ प्रत्याख्यातभोगप्रार्थनां१8 अभीक्षामबहुश्रुतत्वेष्यात्मनो बहुश्रुतत्वप्रकाशनं१५ एवमतपखिनोपितपखिता प्रकाशनं१६ वहुननस्यातई मेनाग्निनाहिंसनं१७ स्वयंकृतस्याकत्यस्यान्यकृतत्वाविर्भावनं१८ विचित्रमा याप्रकारैः परवञ्चनं१८ अशुभपरिणामात्सत्यस्यापि सषेतिसंभायांप्रकाशनं२. अक्षीणकलहत्वंर विश्रंभोत्पादनेन परधनापहरण १२ एवंपरदारलोभनं२३ अकुमारत्व प्यात्मनः कुमारत्वभणन२8 एवमब्रह्मचारित्वेपि ब्रह्मचारिताप्रकाशनं२५ येतेश्चर्यप्रापितस्तस्यै 器諾諾罪業業業装器装樂諾梁諜業選器 Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० 8८० 带带端端樂器器端若洲談端 वसक्नेद्रव्य लोभकरण२६ यत्प्रभावेनख्यातिंगतस्तस्य कथञ्चिदन्तरायकरणरराजमेनाधिपराद्रचित्तगादेवहुजननायकस्यहिंसनं२८ अपश्यतोपिपश्यामीति माययाभण र अवजयादेवेष्वइमेवदेवइतिप्रख्यापनमिति३० सिहागुणायत्ति एकत्रि त्मिवादिगुणाः सिहानामादितएवगुणाः सिद्धादिगुणासिहानावा यात्यन्तिकागुणाः सिद्धातिगुणाः तेचैवंसेणतंसेणचउरसेणवट्टणमंडलेणाव तेतिसंस्थानपंचकस्यनिषेधत:वर्णपञ्च कस्य गन्धदयस्यरसपञ्चकस्य स्पष्टिकस्यवेदवयस्यचतथा अकायाप्रसंगागरहोति आइचप डिसेहणसंठाणे५ वणगंधररसफाम वेदेयश्मणपणदुपणहतिज्ञादूगतीसमकायसंगरक्षा अथवाचीणाभिनिवोधिकज्ञानावरणः क्षीणथतज्ञानावरणइत्येवं कर्मभेदानाश्रित्य कति शत् श्राइचणवदरिसणम्मिचत्तारि पाउएपंचयादिमेअंतेसेसेदोदोभेयाखीण भिलावेणगतीसंति जोगसंगइत्तिहाविंगद्योगसंग्रहा: योगाना प्रशस्तव्यापाराणा संग्रहायोगसंग्रहाः तेचामीआलोयण हिरव लावेर आचार्यस्थापरिचायित्वमित्यर्थः२ श्रावसदधम्मया अणिस्मिउयहाणेय अनिधितंतपइत्यर्थः सिक्यासवार्थग्रहणं५ णि प्पडिकम्मथाई प्रणययातपसोऽप्रकाशनं अलोभेय तितिक्खापरीपहजय: अज्जवेयः यज्जवे१० सुईसत्यं संयमइत्यर्थ:११ सम्मद्दिट्टी सम्यक्तशुद्धिः१२समाहीय१३ पायारेविणउवए यायारोपगतत्वं विगयोपगतत्वंचेत्यर्थः१५धिमईयअदैन्य १६ संवेग१७पणिहीमा 器端器端器端業樂器調器器器業業業辦業 Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ४८९ छत्र भाषा EK CHIKKE KE TABLE यानकार्येत्यर्थः१८ सुविहिःसदनुष्ठानं११ संवरे२० अत्तदोसोवसंहारे२१ सम्यकामविरत्तया२२ पञ्चकखाणमूलगुणविषयं२३ उत्तरगु णविषयंच२४विउस्मग्गे२५ चप्पमाये२६ लवालवेक्षणेर सामाचार्यानुष्ठानं २० स माणसंवरजोगेय२८ उदयमारणंतिए२१ संगाणंचप रिणा३० पच्छित्तकरणेइय३१ माराणायमरणंते ३२ बत्तीसंजोग संगहा त्रयस्त्रिं शदाशातनाएवंचैताराइणियस्यसे होपुरयोगंता भवति श्रसायणाचेहस्म त्य` वमभिलापोदृश्यस्तत्ररत्नाधिकस्य पुरतोगमनं १ स्थानं २ आसनं ३ एवं पार्श्वतोगमनं 8 स्थानं५ निषदमं है एवमा सन्न्रगमनंस्यानंदनिषदनं2 विचारभूमौ तस्यपूर्वमाचमनंततोनिरृत्तस्य पूर्वगमनागमनालोचनं ११ रात्रौ कोजागत्तौति पृष्ठतच नाप्रतिश्रवर्णं१३ आलापनीयस्य पूर्वतरमालापनं १३ लब्धस्याऽशनादेरन्यस्य पूर्वमालोचनं १४ एवमन्यस्योपदर्शनं १५ एवं मिन्त्रणं १ ६ रत्नाधिकमनाष्टच्छ्याम्यस्मै भक्तादिदानं १७ वयप्रधानतरस्य भोजनं १८ व्याहरतोरत्नाधिकस्यवचनाप्रति श्रवणं १६ रत्नाधिकरय समचं रिंदादिकाद्वयं करेता एकुर्त्तारिया एवुडिएस्तीसाओ जावोभवेतिकाहिकाविरती पणिहि दिदेनेकीधा एकथकी प्रारंभी एक नीटकिरीटू त्रीसजिहांलगेहोइ त्रीसनोगऊपरित्रिणिअधिकविरति एकाग्रपणोयविरतिय ४१ 【非 Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - प्र०टी० 8८२ 器端端带茶諾諾器器端器端諾論治諾諾龍 वृहतायन्देनक्डधाभाषणं२० व्याहतस्यकिभणीति प्रतिभणनं२१ प्ररणाया कोसित्वमित्य वमुख'ठवचनंर ग्लानप्रतिचरेत्यादादे त्वमेव किंनप्रतिचरसीत्यादिभणनं३ धर्मदेशयतिगुरावन्यमनस्कत्वं२४ कथयतिगुरौनस्मरसीति भणनं२५ धर्मकथामाच्छेद २६भि क्षावेलावर्ततइतिवचनतः पर्षदोभेदनं२७ पर्षदस्तथैवस्थितायाः धर्मकथनं२८ गुरुसंस्तारकस्थपादघट्टनस गुपसंखारकेनिपदगं३० एवमुच्चासने३१ एवंसमासने३२ गुरौकिंचित्ष्टच्छत्यासनस्थस्यैवोत्तरदानं चेति३३सरिंदत्तिवात्रिंशत्रेद्राः विंशतिभवनपतिपुदश * वैमानिकेषु द्वौज्यौतिप्कप चन्द्रसर्याणामसङ्ख्यातत्वेपि जातिग्रहणात् द्वितीयमेयेति इयंचेन्द्रसध्यायद्यपि वक्ष्यमाणसूत्रगत्यानप्रती यतेतथापिग्रन्थान्तरादवसेयाभवन्तीत्यनुवर्त्तते सर्वत्रहस्थानेएएसत्ति वाफ्यशेषोद्रष्टव्यस्तेनयएनेएकत्वादिसायोपेतायसंयमादयो को भावाभवन्तिएतेषुकिंभूतेषु आदिप्रथमएकादिकंएकदित्यादिकं सत्याविशेषत्वाविधायएकोत्तरकया दृट्याइतिगम्यतेवड़ितेपुसझ्या धिक्य प्राप्त पु कियतौसङ्ख्यायावहद्दष्वित्या तीसातोजावचभवेतिकाच्यिा विंशद्यावद्भवति जायतेत्रिकाधिकास्त्रयस्त्रिंशतंयावह वित्यर्थः अनेनच कियास्थानादिपदानां संक्षेपार्थसत्र नधौतापि सझायथोक्तादर्शिताभवति ततएवंहव तेषुसंकादिनिरासत्ययः गासनंबहतइतिसम्बन्धनीयं तथाविरतयःप्राणातिपातादिविरमणानि प्रगिधय:प्रणिधानानिविशिष्ट काग्रत्वानितेष अविरतिषवा 器鑑說並器然提器恭器能器灣議議論體能兼定 Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. ४८३ 端端帶點器带带带带带带带带带牆牆 विरमणेषु अन्येपुचउक्तव्यतिरिक्तषु एवमादिकेष्ववंप्रकारेषु बद्धषुस्थानेषु पदार्थेषुसङ्ख्यास्थानेषु वाचतुस्त्रिंशदादिषुजिनप्रशस्त घुजि नभाषितेषु अवितथेषुसत्येषुशावतभावेष योधतोक्षयस्वभावेषुअतएवावस्थितेषुसर्वदाभाविप किमतआशङ्कासन्देइंकाद्धांअन्योन्यम तग्रहणरूपा निराकृत्यसद्गुरुपर्यपासणादिभिः अद्वत्तेबद्दधातिशासनं प्रवचनंभगवतोजिनस्यत्रमणइति प्रक्रम:पुन:किंभूतःअनिदा नोदेवेन्द्राद्यरश्वर्याप्रार्थकः अगौरव: ऋह्यादिगौरववर्जितः अलब्धोअलम्पट:अमूढोमनोवचनकायगुप्तधसतथेति अपरिग्रहसंवतः # श्रमणइत्य,क्तमधुनाअपरिग्रहत्वमेव प्रकान्ताध्ययनाभिधेयं वर्णयन्नाह जोसोत्तियोयंवच्यमाणविशेषणः सम्बरवरपादपःचरमसंवर __सुअविरतीय अणेसुयएवमादिएसु बहुसुट्ठाणेसु जिणपसत्थे सुअवितहेसुसासयभावेसुअवटिए ___सुसंकंकखंनिराकरित्ता सद्दहतिसासणंभगवंतोअणिताणे अगारवेअलबे अमूढे मणवयणकायगु नेराएयादिदेड्ने घणास्थानपदार्थवीतरागिप्रशस्तरूडामाख्यो जिमभाख्योतिमजसाचोछे सासताभावसर्वदाकालिडू अवटुंभ्यारहे संदेहकाक्षाअनेरानीनिराकरीने तहत्तिकरीमाने शासनथीवीतरागनोनिदानरहित गारवरहितअलंपटपंडितमनवचनकायाई 器器器器带带業器端带带諧器器器器端端雅 Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी ४८४ 福器端端端端帶器带器端端諧器器器譜諾諾 हारमितियोग: किंमतःसम्बरपादपत्याई वीरवरस्यत्रीमन्महावीरस्य यहचनमाज्ञाततः सकाशाद्याविरति परिग्रहान्नित्तिःसैव 2 प्रविसरोयिस्तारोयस्य सम्बरपादपय सतथावविधोनेकप्रकारवरूपविशेषोयस्य सतथातत्रसम्बरपक्षे बहुविधप्रकारत्व विचित्रवि पयापेक्षयाक्षयोपशमाद्यपेक्षयाच पादपक्षेचमूलकंदादिविशेषापेक्षयेतितत:पदयस्य कर्मधारयःसस्य कमेवसम्यग्दर्शनमेवविशुद्ध नि दोषमूलकन्दस्याधोवर्तितस्य सतथाति:चित्तस्वास्थ्य सेवकन्दःस्कन्दाधोभागरूपोयस्य सतथायिनयएववेदिकापावत: परिकररूपा यस्यसतथानिग्गयतेलोकत्तिप्राकृतत्याने लोक्यनिर्गत बैलोक्यगतं भुवनत्रयव्यापकमतएवविपुलं विस्तीर्णयद्यशःख्यातिस्तदेवनिचितो त्तेजोसोबोरवरवयणविरतिपवित्थर बहुविहपगारो समत्तविसुद्धबद्धमूलो धितिकंदोविणयवेड्। श्रोनिग्गयतेलोकविपुलजसनिचिय पीणपीवरसुजायखंधो पंचमहब्बयतिसालसालो भवणातयंत करीगुप्तिजेयागलिकहीखें महावीरतेहनोप्रधानवचन तेथकी परिग्रहनीनितितेहीजविस्तारजेहनो अनेकप्रकारेसम्यक्तनिर्मल तेणेकरीवाधोमूलजेहनोएहयोसंवरच धैर्यरूपकदछविनयरूपवेदिकापासयनो उपगारनीकल्योत्रिलोक विस्तारणजसाकरोस्थ सूत्र 张洪器漆器器带深深深深深深深諾紫米 भाषा Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ४८५ सूत्र भाषा M निविड:पीनं स्थूलं पीवरोमहान् सुजातः सुनिष्पन्नः स्कन्धोयस्य सतथापश्च महाव्रतान्येवविशालाः विस्तीर्णाशालाथाखायस्य सतघाभाव नैवानित्यत्वादिचिन्तात्वक् वल्कलंयस्य वाचनान्तरेभावनैवत्वगन्तो वल्कावसानं यस्य सतथा ध्यानंचधर्मध्यानादिशुभयोगाश्च मद्या पारान्ज्ञानंचबोधविशेषः तान्येवपल्लववराङ्कुराः प्रवालप्रवरप्ररोहातानि धारयतियः सतथा ततः पदद्वयस्यकर्मधारयः वच्हवोयेगुणाःउ त्तरगुणाशुभफलरूपातएव कुसुमानिते: समृद्धोजातिसम्टद्धिर्यस्यतथा शीलमेवैहिकफलानपेचप्रवृत्तिखसमाधानमेववासुगन्धःसद्ग न्धोयत्रसतथा अणण्हवफलोत्ति अनाखवः अनाश्रवोनवकर्मानुपादानं सएव फलं तस्य सतथा पुनश्च पुनरपि मोक्ष एववरवीजसारोमिं जालक्षणः सारोयस्यसतथा मन्दरगिरिशिखरमेरुधराधरशिखरे या चूलिका चूडासातथासादूवचस्य प्रत्यक्षस्य मोक्षवरेवरमोक्षेभाव ज्झाणसुभगजोगनाणपल्लववरं कुरुधरो वज्जगुणकुसुमसमिद्धो सोलसुगंधो यफलो पुणोय लर्मोटोरूडोनीपनोएहवो खंधथुडजे हनोपाच महाव्रतरूपविस्तीर्ण शाखाजेहनीभावनारूपकालिनोछेहडो भलोध्यानशुभयोगरूप ज्ञानअंकूराप्रवालप्रधान अंकूरानोवरणहारषणागुणरूप फूलतेणेकरीस्मृद्ध आचाररूप रूडोगंधळे कर्म नोरूंधवाते रूपफलवलीमो MARK HERE ESMALL Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी० ४८६ मोसकलकर्मक्षयलक्षणेगन्तव्य मुक्तिरेवनिर्लोभतेव मार्गपन्यामोक्षवरमुक्तिमार्गस्तस्य शिखरभूत:शेखरकल्पः कोसावित्यासम्बर * एवाप्रवनिरोधएयवरपादपः प्रधानमः सम्बरवरपादपः पंचप्रकारस्थापिशंबरस्य उक्तस्वरूपेसत्यपिप्रकृताध्ययनमनुसरन्नाहचरम 7 पञ्चमसम्बरहारं यात्रवनिरोधमुखमिति पुनर्विशेषयन्नाह यत्रचरमसंवरद्वारेपरिग्रहविरमणलक्षणेसति नकल्पतेनयुज्यते परिग्र चौतमितिसम्बन्धः किंतदित्याह ग्रामाकरनगरखेटकाकर्बटमडंबद्रोणमुखपत्तनाश्रमगतंवाग्रामादिव्याख्यानपूर्ववत् वाशब्दउत्तरपदा पेक्षयाविकल्पार्थः किंचिदित्यनिर्दिष्टवरूपं सामान्यंसर्वमेवेत्यर्थः अल्पवास्खल्पत:वडं वामूल्यत:एवंअवासोकंप्रमाणतः स्थलंचम मोक्खवरवौयसारो मंदरगिरिसिहरचुलियाइवमस्स मोक्खवरमुत्तिमग्गस्म सिहरभूओसंवर वरपायवो चरिमंसंवरदारं जत्थनकप्पइगामागरणगर खेडकब्बडमडंबदोणमुह पट्टणासमगय क्षनारूपप्रधानमीजसारभूत मेरुपर्वततेहनोसिखरतेचूलिका एहयोप्रधानमुगतीनिर्लोभमार्गनो शिखरभूतमगसरीखो संवररूपन धानरक्षपाचमोसंवरहारजाणिवो जिहाँनकल्प ग्राम आगरनगर माटोनागढहोई कुत्सितवासढ़कडोवासनथी जलवटथलवटमार्ग माषा Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सूब इत्प्रमाणतः तथा सवरकायदबजायंति सकायरूपं शंखादिसचेतनमचेतनंवा एवंस्थावरकायरूपरत्नादिद्रव्यजातंवस्तुसामान्य म नसापिचेतसापि प्रास्ताकायेनपरिग्रहीतु स्वीकएतदेवविशेषेणाह नहिरण्यसुवर्णक्षेत्रवास्तुपरिकल्पते परिग्रहीतमितिप्रक्रमः नदासीदासतकप्रेष्यहयगजगवेलकवादास्यादयप्रतीतानयानयुग्यगयनासनानि वानरयादिकंयुग्य वाहनमात्रंगोलकदेशप्रसिद्धोवा जपानविशेष:नछत्रकमातपवारणं नकुडिकाकमण्डलूनोपानहौप्रतीतो नपेहुगाव्यञ्जनतालहन्तकानि पेडणमयरपिच्छ व्यञ्जन चकिंचित्रम वावडंच अणुचथूलंच तसथावरकायदव्वजायं मणसाविपरित गहिरणमुवपखे त्तवत्थ नदासौदासमयकपेसहयगयगवेलगंवा लजाणजुगसयणासणाई नछत्तकंनकांडिकानवा पाटणरत्नखाणिप्रमुखतापसनाआश्रम एतलेठामेगतरहाोकाईएका अल्पथोडोघणोनाङ्गोपरिमाणेकरी मोटोस्थलवसथावरकायद्र व्यजातिद्रव्यनोसमूहमनेकरीपुण परिग्रहवानकल्परूपो सोनोक्षेत्रशाल्यादिकवस्तुघर नकल्प दासीदास मृतकचाकरवतागरोषो * NE डाहायोगाइशलीनीजातिनकल्प रथवाहनविशेषपल्य कभद्राशननकल्पे छत्रनकल्पेकमंडलुनकल्प पादत्राण नकल्प मोरपीछ 器端端論諾點热器浴器器端器端 器端端器諾米粥杂端端器器端端點鬧淞器 भाषा Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टौ० ४२० सूत्र भाषा र्शनधरै: सर्वविद्भिःशौलंसमाधानंगुणाः मूलगुग्गादयोविनयोभ्युत्थानादिकः तपः संयमौप्रतीतौ तानयन्तिदृद्धिं प्रापयन्तियेते तथा स्तीर्थकरैः शासनप्रवर्त्तकैः सर्वजगज्जीवयत्मलैः सर्वैस्त्र लोग्यमहितैजिनामा स्थवीतरागाः तेषावराः केवलिनस्त पामिन्द्रास्तीर्थकर नामकर्मोदयवर्त्तितत्वाद्ये तेतयाते एपापुष्पफलधान्यरूपायोनिरुत्पत्तिस्थानंजगतांजंगमानांउंसानामित्यर्थो दृष्टोपलब्धो केवलज्ञानेन ततञ्चनकल्पतेनसङ्गच्छते योनिसमुच्छ दोयोनिध्वंसकर्तु मिति गम्यते परिग्रहे औषधाद्य पयोगेच तेपासोवश्य भवतीति दूतिशब्द उ पदर्शनेयेनैवं तेनवर्जयन्ति परिहरन्तिपुष्पफलधान्यग्रहण भोजनादिकं के श्रमणसिंहाः मुनिपुङ्गवायद पिच ओदनादितदपिनकल्पते णौजगाणंदिट्ठा नकप्पइजोणीसमुच्छिदोत्ति तेणवज्जंतिसमणसौहा जंपिय श्रोदण कुम्मासगंजीतप्प णमंथुभुजियपललसूपसंकुलि वेढिमवरसंखचुणकोसग पिंडरिहरणीवट्टगमोयकखीरदहिसप्पि पूज्यनीकछद्मस्यवीतरागमाहिकेवली एहजोनि जीवनीदौठी नकल्प योनीनोछेदवो तेणेकारणेवर्जे साघूमाहिसीह समानजे पुगकूर उडदकुल्माषविशेषसात् वोरचूनीसेक्योधान तिलवटमुङ्गादितिलसंकुलि वेढमीवर सारकचूर्णकोशक एलोकरूढयीजांणवा गुल Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०टी० ४११ सूत्र भाषा संनिधीकर्तुं सुविहितानामिति सम्बन्धः तत्र ओदनः कूरंकुमाषामापाः ईषत् खिन्नामुतादयइत्यन्य गंजत्ति भोज्यविशेषः तर्पणाशक्त वः मंधुत्ति वदादिचूर्ण भुज्जियत्ति धाना पललत्ति तिलपिष्टं तपोमुङ्गादिविकारः शष्कुलीतिलपर्पटिक वेष्टिमाच प्रतीताः वररसेका णिचूर्णकोशकानिच रूढिगम्यानि पिण्डागुडादिपिण्डाशिखरिणीगुडभित्र दधिवट्टत्ति घनीतीमनं मोदका: लड्डुकातीरं दधिचव्य क्त ंसर्पिष्टतं नवनीतंत्रक्षणं तैलंगुड खण्डंचकव्यानि मच्छ निकाखण्ड विशेष' मधुमद्यमं सानिप्रतितानि खाद्यकानि आशोकवर्त्तय व्यञ्जनानि तक्रादौनि थालकानिवा तेपायेविधयः प्रकारास्ते पाद्यकव्यन्जनविषयस्ततएतेषां मोदनादीनाद्वन्दः ततएतेच्यादिर्यस्यतत्त थाप्रणीतंप्रापितंडपात्रयेवसतौपरग्टहे वाचरण्य अटव्यानकल्पतेनसङ्गच्छते तदपि सन्निधीकर्तुं सञ्चयकर्तुं सुविहिताना परिग्रह परिवर्द्धनेन शोभनानुष्ठानाना सुसाधूनामित्यर्थः आहचविडमुज्म इमंलोणंतेलं सप्प' चफाणियंण ते संनिहिमिच्छतिनायपुक्तवउर नवणौयतिल्ल गुडखंडमछंडित मधु मज्जमंसखज्जकवंजण विहिमाइकंपणितं उवस्मएपरघरेवरणन डौगुलखंडमिश्रितदधिदालिनोतीमण लाडूचदूषंद हौष्टतमाखण तैलगुंडखाडसाकर मधुमद्यमांसखानलानीजातिसालगाएहनी Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ao 龍諜認識端端開講講端端端端端器調器装器 यत्तियदपिचोद्दिष्टादिरूपं मोदनादिनकल्पते तदपिचग्रहीतुमितिसम्बन्धः उद्दिष्टं यावदथिकान् पाषण्डिनाश्रमणान्साधुनोद्दिश्यदु भिक्षापगमादौ यद्भिक्षावितरणंतदौशिकमुद्दिष्ट चाइचउद्दिसियसाडमाईउमबियभिक्खवियरगंजचत्तिस्थापितं प्रयोजनेयाचितं ग्रहस्थेनचतदर्थ स्थापितंयत्तत्स्थापितमाहचसोहोहासियखीराइठावणं ठवणसाहुणहाएरचितकं मोदकचूर्णादिसाध्वाद्यर्थ प्रताप्य पुनर्मोदकादितयाविरचितं गौहेसिकभेदोयं कर्माभिधानउक्तःपर्यवजातंपर्यवोऽवस्थातरं जातोयत्रतत्पर्यवजातंकूरादिकमुद्दरितंदध्या दिनाविमिश्रितंकरंवादिकंपर्यायान्तरमापादितमित्यर्थः अयमप्यो शिकभेदकृताभिधानउक्तःप्रकीर्णविक्षिप्त विर्दितंपरिसाटीत्यर्थः ___ कप्पपिसंनिहिं काऊणसुविहियाणंजंपिय उद्दिट्टवियरचितकपज्जवजात पकिणपात्रोकरण । पामिव्वमौसककोयकडं पाहुडंवादाणटुं पुणपगट्ठसमणवणीमगठ्याएवंकैयंपच्छाकम्मपुरेकम्मंनि जेविधिप्रकारेइत्यादिक प्रणीतरसउपाश्रयनेविषे अनेरानेषरेपटवानेविषे नकल्प तेवस्तुसंचयकरिवाभणी रूडाअनुष्ठाननाकरण हारनेजेएहवोचोइतेनल्ये जेसाधुनेउद्देशीकीधो साधुकाजेथापीम्क्यो साधूनेकानेरन्यो करबोकरीम के नाखतीलेअावेअंधारे 業能养業業养继業業業养暴涨涨涨涨器業 भापा Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MAHANEYSE श्रनेननचछद्दि ताभिधानएषणादोपउक्तः पाउकरणत्ति प्रादुः क्रियते अन्धकारादपवरकादेः साध्वबहि:करणेन दीपमण्यादिवरणेन वाप्रकाश्यते यत्तत्प्रादुःकरणमशनादिचहचणीयदुवारं धारेगवक्खकरणापावकरांतुमामिञ्च ति अपमित्यकंउत्पज्जकमुच्छिन्नभि त्वर्थः श्रहचपामिञ्च'जंसाहूणट्टाउ किंहिउवियावितित्तिएषाचसमाहारद्वन्दः मीसकत्तिमिश्रजातं साध्वर्थं ग्टहस्यार्थवादितउपस्कृतं श्रहच पढमंचियगिहिसंजयमोसोवेक्खडाइमीसंतुकौयगडत्तिक्रीतेनक्रयेणकृतंसाधुदानाय कृतं कौत कृतं आहचदव्याइपडुञ्चहिंकिण णंसाह्रणट्ठाएकीयंतुपाडडंवत्ति प्राम्भृतिकेत्यर्थः तल्लक्षणांचेदंसह मेयर मुख्मकणमवस कण मायपान्डडियाततः पदत्रयस्यसमाहारद्वन्दः चशब्दः पूर्ववाक्यापचयाविकल्पार्थः दानमर्थोयस्य तदानार्थं पुण्यार्थे प्रकृतं साधितं पुण्यप्रकृतंपदद्वयस्यद्दन्दः तदाश्रमणाःपंचविधाःनि ग्रन्थसक्ततावसगेस्य आजीवपंच हासमणावनीपकाञ्चतकु कास्तएवार्थः प्रयोजनं यस्यतत्तत्तथातद्भावस्तत्तातयावाविकल्पार्थः कृतं निष्पा दितंदूहकश्चिद्दातादानमेवावलंबतेदात्यव्य’मयेति अन्यस्तुपुण्य नमभूयादित्येवमन्यस्तु श्रमणानन्यस्तुवनीपकानिति चत्वारोपिऔद्दे शिकस्य भेदाएतेङक्ताइतिपच्छाकम्म ति पश्चाहानानंतरंकर्मभाजनधावनादियत्राशनादौ तत्पश्चात्कर्मगुरेकम्मति पुरोदानात्पूर्वं कर्महस्तधावनादियत्र तत्पुरः कर्मणीइयंति नैत्यिकं सार्वदिकमवस्थितं मनुष्यपोषादिप्रमाणं उदकमक्खियंति उदकादिनासंसृष्टया ४२ * Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० * हमक्खियमुदगाइणा उजंजून अयमेपणदोषउक्त अतिरिक्त तिक्त्तीसंकिरकवलाग्राहारोक्सिपरओभणियोपुरिसस्ममहिलायाए ४८४ अट्ठावीसंभवेकवलाए तत्प्रमाणातिकान्तमरिरिमामयंचमण्डलीदोषउक्तः मोरेचेवत्ति मौग्वर्यणपूर्वसंस्तवपश्चात् संसयादिनायड भाषित्वेनयल्लभ्यतेतन्मौखरमयमुत्पादनादोप उक्तसयंगाहन्ति खयमात्मनादत्तंग्टद्यतेयत्ततस्वयंग्रारं अयमपरिणताभिधानदोघउक्तो दायकस्यदाने अपरिणतत्वादिति भाडंतिस्वग्रामादेः साध्वर्थमानीतमाहतंयापचसग्गामपरग्गाममाणियं आइडंततंहोमहिउ तिकमतितिकमक्खिक अरित्त मोहरंसयगाह साहडंमट्टिोवलित्त अज्जवेवाणिसिट्ठजंतं सुत्र अजूयालोकरीदेयोछोनोग्रांणीदे का आपणेयर्थकाईसाधनेतेमिश्र वेचातोण्यो जीमणवाराधीपाशीकरे दाननेअथैपुण्य नेअ'शाक्यादितापसने राकयाचकनेअर्थेएगीपरेकीधो साधुनेदीवापूठेभाजनस्तादिधोवे जेदानपहिलोहस्तादिधोवे नित्वपिंड सदाएकघरयाहारउदकादिकेसरद्यो ३२कवलउपरजीमे माहारवतीसं किरकवलाहारो कुक्खिपूरोभणियोपुरिसस्ममहिलाए अट्ठावीसंभवेकवलादातारनीकीत करेआफणीदाग्रहेदातारनोमननथी सासुहोगायोमाटीनोलेपउघाडील्य उदालीने देवरावे 能躲器飛雞養雞养着养需器恭恭器業养器兼言 भापा Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ वलितंति उपलक्षणत्वान्म त्तिकाग्रहणस्यत्तिकाजतगोमयादिना उपलिप्त सत्यदुद्भिद्यददातिमित्तिकोपलिप्त उद्भिनमित्यर्थ:या इचछगणाणोवलितं उम्भिंदियजंतमुम्मिन्न अच्छिज्ज'चेवत्तिाच्छेद्य यदाच्छिवभृत्यादिभ्यःस्वामीददातिप्राइचाच्छज्ज अछि दियणसामीभिच्चमाईणेअनिसृष्टवडसाधारणसत्यदेकएवढ्दातिप्राहचअणिसट्ठसामन गोटियभन्नाइदउएगस्म एतेषूद्दिष्टादिषु प्रायउगमदोपा उक्तातप्राययत्ततिथिषु मदनत्रयोदश्यादिषु यज्ञेपुनागादिपूजास उत्सवेषुच शक्रोत्सवादिष अन्तर्बहिर्वाउपाश्रयात् भवेत्त्रमणार्थस्थापितं दानायोपस्थापितं हिंसालक्षणंयत् सावध तत्सम्प्रयुक्तंनकल्पतेतदपिचपरिग्रहीत अथेति परप्रश्नेकीहकिवि तिहिसुजणे सुउस्सवेसुय अंतोव्ववहिब्ब होज्ज समणट्ठयाएठवियंहिंसा सावजसंपउत्तनकप्पडू ___ तंपियपरिघेत्तुंअहकेरिसयं पुणोतंकप्पंतिजंतं एकारस्सपिंडवायसुद्ध किपणहणणपवणकयकारि निश्च वेजणानौवस्तुएकनाभावविनाल्ये जेतेमदनतेरसप्रमुखजाग्यादिक इंद्रमहोत्सवादिकमाहिथीबाहिरकाढीहोई साधुनेकानें IN थापीसूक्योहिंसासावद्यतेणेंकरी सहितएहवावस्त्रआहारादिकनकल्प तेपुणपरिग्रहवो अथहिवेकेहवोवलीतेकल्प जेतेआचारंग 器需諜業業業樂器黑業樂器樂器器需鵲器端 Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. ४६६ 器器器器器器器端器蒸器 धपुणाइति पुना:कल्पतेसंगच्छतेपरिग्टहीतुमोदनादीनि प्रकृतंउच्यतेयत्तदेकादशपिंडपातशुद्धं आचारागस्यद्वितीयश्रुतस्कन्धप्रथमा VE ध्ययनस्यैकादशभिः पिण्डपाताभिधायिकैरुद्द शैविसई तदुक्तदोपविमुक्त यत्तत्तथा तथाकयणमूल्य नग्रहणं हननंविनाशनं पचनंचा ग्निनापाकइतिहन्दः एषायानिकृतकारितानुमोदनानि स्वयंकरणकारणानुमतयःतानितयाताएवनवकोयाविभागाइतिसमास:ता भिःसपरिसहनिर्दोषंदशभिश्चदौर्विप्रमुक्ततेचशसितादय:एपणादोपाः उद्गमयाधाकर्मादिषोडशविधः उत्पादनाधान्यादिषोडश विधैवएतत्यमेपणागवेषणाभिधाना उगमदोपात्मादनेषणातया शुद्ध ववगयचयचयचत्तदेहंचत्तिव्यपगतमोघतश्च तनापर्यायाद चेतनत्व प्राप्तच्य तंजीवनादिक्रियाभ्योभ्रष्ट च्यावितंतेभ्यएवायुचयेणच शितं त्यक्तदेहंचपरित्यक्तजीवसंसर्गसमुत्यशक्तिजनिताचा 帶凝器擺擺攤器器养养器蹤器凝器器器器器器 सत्र भाषा याणु मोयणा नवकोडोहिंसुपरिसुद्धं दसहियदोसेहिंविप्यमुक्क उग्गमउमायणेसणाएसुद्धववग ME माहेपिंडेपणाअध्ययने११ उद्देशेाहारलेवानीविधिकहीछे दोषरहितवेचातो प्राणविनाशपचवोकरवोकरावयो अनुमोदषो नवको * टि करीनिर्दोषदशशकादिकदोषरहित आधाकर्मादि१६दोपधात्रिदोषादिश१६ एवेह एषणाकरीशुद्ध चेतनाजाइवेकरी अचेतन Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __प्र.टी. W रादिपरिणामप्रभवापचयंयत्तत्तथा चसमुच्चयेप्रासकंचनिर्जीवमित्य तत्पूर्वोक्तस्य व व्याख्यानंकल्पते ग्रहीतमितिप्रक्रमस्तथाव्यपगत सयोगमनागारं विगतमंचेति पूर्ववत्षटस्थानकानि निमित्तं यस्यभक्षवर्तनस्य तत्तथातानिचामूनि वेयण१ वेवावच २ इविद्या एष३ संजमट्ठाए४ तहपाणवत्तियाए५ छटुंपुणधम्मचिंताएत्ति पट कायपरिरक्षणार्थमितिव्यक्त हणिहणित्ति अहनि२ प्रतिदिनस वंदापीत्यर्थः प्रामुकेनभैक्षणभिक्षासमूहेन वर्तितव्य वृत्ति:कार्यातथायदपिच औषधादितदपि संनिधिकृतंनकल्पतत्यक्षरषटनीक यचुयचवियचत्तदेहच फासुयंच ववगयसंजोगमणिग्गलं विगयधमठाणनिमित्त छकायपरिर क्खणट्ठादिणनिणफासुकेण भिक्खेणवट्टियव्वं जंपियसमणस्ससुविहियस्सउरोयायंके बहुप्पगारंमि भाषा थयोजीवनादिक्रियाथीचव्योशस्त्र करीअजीवकीधो त्यक्तजीवजीवरहितप्रासुकजीवरहित संयोजनादोषरहित आहारनोवषाणिवो तेणेरहितआहारऊपरिहेपरहित छहेकारणेपाहारल्यनान्यथा छकायराखवानेअर्थेवेयण१ वेवावच्चेर इरियट्ठाएय३ संजमट्ठाए४ NE तहपाणवत्तियाए५ छट्ठपुणधम्मचिंताए६ दिवसदिवसप्रतेप्रामुक भिक्षावर्तवोचारीत्री जेवागलिकहीसेतेसाधुने पासत्यादि Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी० ४८८ कस्यनकल्पतइत्याह श्रमणस्यसाधो: सुविहितस्य पावस्थादेः तुपयालङ्कारकस्मिन्सतौत्या रोगातंरोगोवरादिसचासावातं कचरुजीवितकारीरोगातहः नत्रबहप्रकारे विविधेसमुत्पन्चे जाते तथावायाहिकत्ति वाताधिक्य पित्तासिभाइरित्तकुवियत्तिपि त्तसिंभयोर्मायुश्लेष्मणोरतिरिक्तकुपितमतिरेककोपः पित्तसिभातिरिक्तकुपितंतथेतितथाप्रकारऔषधादिविषयोयः सन्निपातोवातादि वयसंयोग'जात:सतयातत:पदत्रयस्य इन्दैकत्वं ततस्तत्रवासतिअनेनचरोगातवनिदानमुक्त तथाउदयप्राप्त उदितेसतिक त्याइ उज्ज्व लसुखलेशमलेगमलवर्जितंग्लंबलयत् कटोपक्रमणीयंयिपुल विपुलकालवेद्य विपुलंवात्रीन्मनः प्रभृतीन तलयतितुलामारोपयति समुप्पन्नेवायाहिकपित्तसिंभ अइरित्त कुवियतहसंणिवायजातेव्व उदयपत्ते उज्जलबलविउलक क्खडपगाढटुक्खे असुभकडुयफरसचंडफलविवागो महभ्भएजीवियंतकरणे सव्वसरीरपरिताव कनाभावरहितने ज्वरादिसलादिघणेप्रकारे ऊपनेछतेवायनेअधिकपणे पित्तलेमानोअधिकप्रकोपित तिमसनिपातनेव्याधिऊपने प्राप्तिहतेसुखनथी बलवंतविस्तीर्णकठोरगाढो दुःखपाडोकठोररौद्र एहयोफलविपाकजेहनो महांतबीहामणोजीवतव्यनाअंत सूत्र 器端諾器樂樂器樂器 REEK KAREENAKAFAKERRHERE मापा Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # कष्ठावस्थाकरोतीति त्रितुलकर्कसंकर्कशद्रव्यमिवानिष्टंप्रगाढ प्रकर्षवत्यः इखमसुखंतत्तथा तत्रकिंभूतेइत्याचः असुभःमसुखोवाकटु क:कट कद्रव्यमिवानिष्टः परुष:परुपस्पर्थद्रव्यमिवागिष्टः एवंचण्डोदारुणः फलविपाक:कार्यनिष्ठादुःखानुबन्धलक्षणोयस्यतत्तथा तत्र मचड़ययस्मात्तन्महाभयंतत्नजीवितान्तकरणे सर्वशरीरपरितापनकरेन कल्पतेनयुज्यते ताहथेपि रोगातवादौयादृयोनसोढुं शक्यते तहत्तितेनप्रकारेणपुटालम्बनं विनाशालखनस्यपुन:कल्पतएवयत:कायित्यित्तिअदुवादीतवोपहाणेसुयउज्जमिस्म गणवनीईए उसारविस्म सालंवमेवीसमुवेदूमोक्ख आत्मनेपरस्म वानिमित्तं यौषधभेषज्जभक्तपानंचतदपिसविधिकृतसंचयीकृतंपरिग्रहविरतत्वा णकरणेनकप्पइतारिसेवितहअप्पणोपरस्सव भोसहभेसज्जभत्तपाणंचतंपि समिहिकयंजंपियस मणस्स सुविहियस्स तोपडिग्गहधारिस्मभवइ भायणमंडोवहिउवकरणपडिग्गहो पायबंधणपा। भापा नोकरणहारसर्वशरीरनेपौडाकरे नकल्प तेहवासाधुनेतिमनापणे परनेअर्धऔषधभेषजमातपागी तेवासीकराखवोनपुणत्रम णसाधनेपासत्यादिकनाभावरहित पात्रानोधरणहारहोभाननपानादिमाटीनोपात्र उमधि उपगरणहोपात्रपात्रबांधवानीझो का Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. ५०० त्यदपिचत्रमणस्य सुविदितस्यतयन्दोभाषामा मतदृग्टधारिणःसपात्रस्यसम्भवतिभाजनंचपात्र भाडंयन्मयंतदेवउपधिद्यौपधिक उपकरणंचोपग्रहिक अथवाभाजनंचभाण्डं चोपधिचत्य वरूपमुपकरण भाजनभाडोपध्य पकरणं तदेवाइ पतग्टई पात्र पाववन्ध नंपात्रवन्धः पावकेसरिकापालप्रमार्जनपोतिका पावस्यापनंयत्वकम्बलपण्डे पाय निधीयतेपटलानिभिक्षावसरे मात्र प्रशदकानि वस्त्रपण्डानितानिचयदिसर्व स्तोकानि तदात्रीणिभयन्ति अन्य थापंचसप्तचेतिरजम्नागंचपालवेटनंचीवरंगोच्छक: पाववस्वप्रमार्जन हेत:कम्बलगकलरूपः त्रयएपपच्छदी हीमोत्रिकौटतीयौगिकारजोहरणंमतीतंचोलपट्टक:परिधानवस्त्र मुग्वानन्तकंग्सवस्तिका ___यकेसरियापायट्ठवणंचपडलाई तिणिवरयत्ताणंगोच्छयो तिन्नियपछागारोहरणचोलपट्टकमु णणंतकमादौयंएयंपिय संजमस्मउववूहणद्वयाए वायायवदंसमसगसीय परिरक्षणठ्याएउवगर लीप अगीहेठलोगोशेपडलाखिगिपढीदायप्रमागरनस्ताणपात्रानायौटणाअपरलोगोशोविगिपछेयडीरजोधरण मोघोचोलपटो बाई मुंआपत्तीइत्याटिउपगरगाजांणिया एपूर्व कहासंयमने उपट भनेअर्थ वायरोगातपडासमसाथीत एतलानेरागवानेगर्थे उपगरणरा सूत्र सूत्र Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器幾暴暴暴漲暴涨暴恭器 HKHE marARIRERARINER एषाहन्दततएतान्यादिर्यस्य तत्तथाएतदपिच संयमस्योपहणार्थसुपष्टम्भाय नपरिग्रहसंजयाआहच जंपिवयंवपायवाकवलंपाययु छणतंपिसंयमलज्जाधारेतीपरिहरतिया परिभुंजतइत्यर्थ: नसोपरिग्गहोवुत्तोनाइपुत्तेण ताणामुच्छापरिग्गहोवुत्तोइत्तमहे । मिणाअस्मद्गुरुणेत्यर्थः तथावातातपदंशमशकशीतपरिरक्षणार्थतया उपकरणरजोहरणादिकराग परहितं यथाभवतीत्येवंपरिह व्य परिभोक्तव्य संयतेननित्य एवमपरिग्रहतास्यभवतिआचमत्तविसोहीएउवकरणवाहिरंपरिहरतो अपरिग्गहोत्ति भणितो जिणेरितेलोकदंसौहिं तथाप्रत्युपेक्षणं चक्षुषानिरीक्षणं प्रस्फोटनंास्फोटनंयाभ्यासइयाप्रमार्जनारजोहरणादिक्रियासातथातस्यां णरागदोसरहियंपखिहियवंसंजएणणिचंपडिलेहणपफोडण पमज्जणाएअहोयरात्रोयअप्पमत्ते णंइंतिसययंनिक्खिवियव्यंचगिरिहयवंचभायणभंडोवहिंउवकरणंएवंसेसंजएविमुत्ते निस्संगोनिय 器端端器器器都梁然諾然黑業業樂器器部 गह परहितभोगविवोसाधुचारीवी नित्यप्रतेरूडीपरेजोवो अक्खोडापक्खोडाजवो रात्रिभनेदिवसे प्रमादरहितहोइ निरंत रमूकवोग्रहिवो भाजउभाडउपधिउपगरण एवक्तितेसंयमवंतेम्कायोनथी संगरहितपरिग्रहरहितचि ममतारहितहरूपी Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० ५०२ सूत्र भाषा 譯者 अहो राज्यत्तिरात्रिदिवं अप्रमत्तेनाप्रमादिनाभवन्ति सततंनिचेप्तव्य' चमोक्तव्य ग्रहीतव्यंचेति किंतदित्याह भायणभ डोवहिव करणंएवसनेन न्यायेन संयतः संयमीत्रिमुक्तत्यक्तधनादिनि सङ्गोभिष्वङ्गगवर्जितः निर्गतापरिग्रहरु चिर्यस्य सतथा निर्ममोममेतिशब्द वर्जीनित्रे बन्धनश्चयः सतथा सर्वपापविरत: वास्यामपकारिकाया चन्द नेचोपकारके समानस्तुल्यः समाचारोविकल्पोवायस्य सतयाद्वे परागविरहितइत्यर्थः समाउपेक्षणीयत्वेन तुल्यटणमणिमुक्तायस्य सतथालोष्टौचकाञ्चनेच समउपेचकत्व ेन तुल्योयः सतथातत: कर्म धारयःसमश्चदर्पादैन्याभावात् मानेनपूजया सहापमानान्यत्कारोमानापमाननातस्यां शमितमुपशमितं रजः पापंरतंवार तिर्विषयेषुर रिग्गहरुद्रनिम्ममेसिनेहबंधणे सव्वपावविरएवासौचंदणसमाणकप्पोसमतिणमणिमुत्तले कंचणस मेसमेयमाणावमाणणाए समियरएसमियरागदोसे समितेसमौइसुसमद्दिट्ठीसमेयजेसव्वपाणभूए याबंधन रचितसर्वपापथकी निवत्यों वासोलेकरी देते चंदन लेपकरे तेसरीखोआचारसरीखो माणिकमोतीपाषाणसुवर्ण सरी खोसरि खोछतोपूज्यो हेल्योएबेह' नेविषे उपयस्योपापरनयकी उपसमाष्यारागद्वेपसमितो पाचसुमतिनेविषेसमकितदृष्टीम ***** Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ योवौत्स॒थ्यंयेनसशमितरज. शमितरजः शमितरयोवाशमितरागद्द ेषः समितः समितिषुपंचसुसम्य गृहष्टि सम्यग्दर्शनीसमञ्चयः सर्वप्राणि भूतेषु तत्रमाणाद्वौद्रियादित्रयसाः भूतानिस्थावरा:सड समणत्तिसएवखमणदूतिवाक्य निष्टाकिंभूता सावित्याह श्रुतधारक; चजुको वक्र:उद्यतोवानलसःसंयतः संयमी साधुः मुटु निर्वाण साधनपरः शरणं त्राणं सर्वभूतानाष्टथिव्यादीनां रक्षणादिनासर्वजगद्दत्स्लोवा त्सल्यंकर्त्ताहितइत्यर्थः सभ्यभाषकश्चस सारातेस्थितश्च संसारसमुच्छिन्न त्तिसमुच्छिन्नस'सारः सततं सदामरणाना पारगः सर्वदैव • सुसे हुसमणेसुयधारण्उज्जुएसनए सुसाहसणंसव्वभूयाणं सव्वजगवच्छलेसञ्चभासकेयसंसारं तेवितेयसंसारसमुच्छिन्न े सययंसरणाणपारएपारकेय सव्वेसिंसंमयाणं पवयणमायाहिंश्रदृहिं मोनोसाधकसरणनोदायकस · मोजेसाधुसर्वप्राणभूतनेविषे तेनिश्चेश्रमण वार अंगनोधरणहारसाधु कियानेविपेसावधान संयती र्वभूतनेसर्वजगनेवाछल्य नोकरणहार साचनोबोलणहारसंसारते हनोअंतवरति संसारकेद्योटाल्यो निरंतरसरणनो पारगामीपार पडचाडवानेसमर्थ सर्वसंशयनोपारगामी तथा आठप्रवचनीमातापांच समितित्रिणिगुप्तितेणेकरी आठ कर्मनीगाठिनोम कावण *黑黹黹黹業黹謊黹業 Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र.टी. 諾諾諾端點燃器樂器器器带带諾諾諾器 तस्यनपालादिमरणानि भविष्यन्तीत्यर्थ:पारगश्चसर्वेषांसंशयानाच्छेदकइत्यर्थ :प्रवचनमाटभिरष्टभिःसमिति पंचकगुप्तित्रयरूपाभिः * करणभूताभिरष्टकर्मरूपोयोग्रन्थिस्तस्य विमोचकोअष्टमानमथनोष्टमदस्थाननाशकः खसमयकुशलश्च खसिद्धान्तनिपुणचभवति सुख दु:खनिर्विशेषोहर्षादिरहितइत्यर्थः अम्भतरवाहिरति अभ्यिंतरस्य वशरीरस्य कार्मणलक्षणस्यतापकत्वादभ्यन्तरं प्रायश्चित्तादिषट विधवाह्यसाप्यौदारिकलक्षणस्य शदीरस्यतापकत्वाबाह्यमशनादिपट्विधं अनयोश्च वस्तताभ्यन्तरवाह्ये सदानित्यंतपएव उपधा नश्चगुणोपष्टं भकारितपउपधानंतत्रच सुज्न ज्ज क्त:अतिशयेनोदातः क्षात:क्षमावान् दान्तश्चन्द्रियदमेनहियनिरएत्तिमात्मनःपरेषां अट्ठकम्मगंठीविमोयके अट्ठमयमहणेससमयकुसलेय भवइसुहदुहनिविसेसेअभिभंतरबाहिरंमि सतातवोवाहणंमियसुमुज्जुए खंतेदंतेहियनिरए रियासमिएभासासमिए एसणासमिएअाया हार आठमदनोमर्दणहार प्रापणासिवातनेविषेडाडियोहोडू सुखदुःखनेविहर्षविषवादरहित प्रायश्चित्तादितपई सदातपवि धिकरी अणसणादितपः सावधानपणेउद्यमकरेक्षमा इंद्रीदमेआपने अनेपरनेहितनेविषे तत्परडूर्यासमते समतोभाषासमते NERNEKHKARKKAKKHEKKHEEY सव भाषा Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 茶器茶器紫器器誤梁器器器諧器端装諜器装器 चहितकारीत्यर्थःपाठान्तरेधतिनिरतः इरिएत्यादीनि दशपदानिपूर्वोक्तार्थप्रपञ्चरूपाणि प्रतीतार्थान्य य तथात्यागीसर्वसंगत्यागात् संविज्ञमनोजसाधुदानाहालज्ज त्ति रज्ज रिवरज्ज : सरलत्वात् धन्योधनलाभयोग्यत्वात् तपस्वीप्रशस्ततपोयुक्तत्वात् क्षान्त्याक्षमतेन त्वसामर्थ्यादितिः चान्तिक्षम: जितेन्द्रियतिव्यक्त शोभितोगुणयोगात् शोधिदोवाशुवकारीसुहृदासर्वप्राणिमित्रअनिदानोनिदान परिहारीसंयमात्तवहिर्लेश्यान्तःकरणतिर्यस्य सोवहिर्लेश्याममोममकारवज्जित: अकिञ्चनोनिद्रव्यःछिन्नग्रन्थ वटितनह: पाठा न्तरेच्छिन्नसोयत्तिछिन्नयोकोथवा छिन्नश्रोता: तत्रोतोद्विविधंद्रव्यश्रोतोभावोतश्च तत्रद्रव्यश्रोतोनद्यादिप्रवाह भावोतश्वसंसा णभंडमत्तनिक्खवणासमिए उच्चारपासवणखेलसिंघाणजल्ल पारिठावणियासमिएमणगुत्ते वह गुत्ते कायगुत्ते गुतिंदिएगुत्तबंभयारी चाइलज्ज धरणोतवस्सौखंति खोजिदिएसोहिके अणि से समतो एपणासमितिसमितोलेवोभाडोमात्रोमू कयोतिणिसमितिवडीनीतिलघुनीतीलेझानासिकानो मैलपारिटापनिकासमितिस * मितोमनगुप्तिवचनगुप्तिकायगुप्तिराप्त द्रियगुप्तिब्रह्मचारीत्यागी सर्वसंसारसंगरहितलज्जावंत धनवंततपस्वीक्षसाइकरीनेसहणहार 关紫器業業業躲躲躲躲躲躲驚驚漲業業艦器黑影者 Page #502 --------------------------------------------------------------------------  Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ रपत्रमिवपद्मदलमिवनिरुपलेपोभोगटविलेपापेक्षयाचन्द्रदूबसौम्यतयापाठान्तरेण सौम्यभावतयासौम्यपरिणामेनअनुपतापकत्तया सूरवदीप्ततेजाःतपस्त ज:प्रतीत्यप्रचलोनिश्चल' परीषहादिभिःयथामन्दारोगिरिवरोमेरुरित्यर्थः अक्षोभःक्षोभवजित: सागरड्व स्तिमित:भावकल्लोलरक्षित: तथाष्टथिवीवसर्वस्पर्शविषःशुभाशुभस्पर्शेषुसमचित्तइत्यर्थः तवसाइयत्तितपसापिचहेतुभूतेनभस्मराशि छन्नवजाततेजावनि.भावनेह यथाभस्मच्छन्नोवनिरंतज लतिवहि नोभवतीत्येवंत्रमणः शरीरमाश्रित्यतपसाम्नानोभवतियन्त स्तुशुभलेश्ययादीप्यतइतिज्वलितहुताशनइव तेजसाज्वलन्साधुपक्षे तेजोज्ञानं भावतमोविनाशकत्वात् गोशीर्षचन्दनमिवशीतलोमन: * ___ चंदोइवसोमभावयाए सूरोवदित्ततेये अचलेजहमंदरे गिरिवरअक्खोमे सागरोवथिमियेपुढवी वियसव्वफासविसहे तवस्माइयभासरासिछन्नवजाततेए जलियड्यासणोविव तेयसाजलंतेगोसी जनिश्चलजिममेरुपर्वततिमपरीसहऊपने साधुअचलक्षोभरहितसमुद्रनीपरे मर्यादानलोपेष्टथवीनौपरेसर्वफरससहेतकरीराखोडे छां अग्निसरीखाजेतेजवंतसाधुजाजुल्यमानअग्निनीपर तेजेकरीदइदीप्यमानगोशीपचंदननीपरेशीतलअनेसुगंधजिमद्रहपाणीने 滿器蒸器器紫器装器器器带器器器器然 Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र. टी. ५०८ छत्र भाषा MEE सन्तापोपशमनात् सुगन्धिश्चशीलसौगन्ध्यात् इदकदूवन ट्इवसमएवामिकः समभावोयस्यसतथा यथाहि वाताभावेन्द्रदः समोभवति अनिम्नोन्नतजलोपरिभागइत्यर्थः तथासाधुः सत्कारन्यत्कारयोरनुन्नभानिम्नभावतयासमोभवतीति उदृष्टष्टसुनिर्मलमिवादर्शमण्डल तलंप्रकटभावेननिर्मायितया अनिगूहितभावेन सुखभावः शोभनखरूपः शुद्धभावोवेति शौ डीरचारभटः कुम्बर दूवपरीषद सैन्यापेच यादृषभदूवजातस्यामा अङ्गीकृतमहाव्रतमारोह हने जात सामथ्र्यः सिंहोवाययाम्टगाधिपहूतिस्वरूपविद्वेषगांभवति दुः प्रष्टव्य : अपरि भवनीयोम्टगाणामेवंसाधुः परीषाणामिति सारदस लिल भिवशुद्ध हृदयोययाशारदजलं सहभवतीत्य वमयं शुद्ध हृदय इतिभावनाभा सचंद पिव सौयले सुगंधिय हरतोविवसमितभावे उग्वोसियसुनिम्लवं श्रयं समंडलतलब्ध पागड भावेणसुद्धभावे सांडौरोंकु जरोवव सभोव जायथामेसी होव जहामिगाहिवेहोइ टुप्परिसोसारथस ऊपरलेभागे समोदीपाव्योओप्पो एहवो अतिनिर्मलआरी सानोतलोते नीपरे प्रगटभावे निर्मलभावेचस्तीनीप रेथोंडीरपर कटकमां हिनिर्भयछतोपें से वृषभनी परेवले करीभारवहिवासमर्थ जिमसीहम्टगनोठाकुर चोद्ते अटवीनाजीवने अनाकलनीय शरद्काल M Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器業罪識器器翡梁器紫器器器器器器装深院 रंडवअप्रमत्तः यथा भारंडाभिधान: पक्षीअप्रमत्तश्चकितोभवतीत्यवमयमपीति खगःयाटव्यः चतुष्पदविशेषः सह्य कष्टगोभवती त्युच्यतेखनविषाणमिवैकजातोरागादिसहाय कल्पादेकीभूतइत्यर्थः स्थाणुरिवोई काय: कायोत्सर्गकालेशून्यागारमियाप्रतिकर्माइ तिव्यक्तं सुन्नागारावणस्म तोत्ति सुन्यागारस्यम्भून्यापणस्यचान्तमध्ये वर्तमान: किमिवकिम्बिधइत्याहनिर्वात: शरणप्रदीप्यध्यानमिव बातवर्जितग्टहदीपचलनमिवनि:प्रकम्पोदिव्या गैपि शुभध्याननिश्चल:जहाखरेचेवएगधारित्ति चेवशब्दःसमुच्चये यथाक्षुर लिलवसुद्धहियए भारंडेचेवअप्पमत्तेखग्गविसाणंच एगजाएखाणूववउडकाए सुणागारेवअप्प डिकम्मे सुरणागारावरणस्म तोनिवायसरणप्पदीवज्माणमिव निष्पकंपेजहा खरोवेवएगधारे जहा नापाणीनीपरेशुद्धहृदयभारंडपंखीनीयरे प्रमादरहितसदासावधान अटवीनोजीवगेंडोतेहनेएकसौंग यांभानीपरेउई कायकायो त्सर्गकरीखंभनीपरेरहे जिमसूनाघरकोइसंभारनकरे तिमसाधुप्रतिकर्मा रहित सूनोघरबाटतेहमाहि वायरहितरहियोदोवोडो 1 लेनहीतिमध्यानयी साधुडोलेनहीजिमछरपलो एकधारोवहेतिमसर्पएकदृष्टि जोडूवाकोनजोवेजिमाकासनेवालवननधीपंखी 誰諾諾器業點器需器器業器蒸器器 Page #506 --------------------------------------------------------------------------  Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ वउित्तिविद्वान्गीतार्थः पाठान्तरेणविशुद्धोनिरतिचारः सचित्ताचित्तमिश्रकेषुद्रव्य घुविरागतागतः संचयाद्विरत:मुक्तइवमुक्तःलाक: गौरवत्रयत्यागानिरवकांक्षः आकांक्षावजितःजीवितमरणयोराशयावाश्याविप्रमुक्तोय: सतथानिःसन्धिः चारित्रपरिणामव्यवच्छे दाभावेननिःसन्निधानं निवर्णनिरतिचारचारितंसंयमंधीरोबुद्धिमान्यक्षोभोवाकायेनकायक्रिययानमनोरथमात्रेण स्प,शन्सतत * जियपरिसहेयनिभभएविउ सचित्ताचित्तमौसके हिंदव्बेहिं निरागयगएसंचयतोविरएमुत्ते लड़के निरवकंखेजीवियमरणासविष्पमुक्त निस्सनेहेनिव्वणंचरित धौरेकायेणफासयंतसययं अभप्य ___उमाणजुत्त निहुके एगेचरेज्जधन्म इमंच परिग्गहवेरमणपरिरक्खणठ्याए पावयणंगवयासुक इनोजीपणहारभयरहितविद्वास सचित्तचित्तमित्रनेविषे द्रव्यनेविरागपणेपडतो परीग्रहराखवायकीनिवयो जिलॊभपगोगार वरहितयाकानारहित जीववानीमरवानीवाछारहित सहरहितप्रतिचाररहित चारीत्रकावरपणारहित कायाकरीपालतो निरंतरअध्यात्मध्वानरहितएतावता एकाग्रचितछतोउपशातविरति रागद्देघरहितपाले धर्मएप्रत्यक्षपरिग्रहवेरमणरूपबतराखिवा 器諜諧器帶紫紫紫岩器端器狀器器带器 繼器兼談 Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म०टी० ५१२ सूत्र भाषा मनवरतमध्यात्यनाशुअमनसाध्यानं यत्तेनयुक्तोयः सतथानिभृतः उपशान्तः एकोरागादिसहायाभावात्चरेदनुपालयेद्ध चारित्रलक्षण मिति संचेत्यादि रक्खग्याएइत्येतदन्तं सुगमं नवरंच परिग्रह रूपं विरमणंयत्तत्तथापढमंति पञ्चानामध्ये प्रथमंभावनावस्तुशब्दनि हियं अत्तहियंपञ्चाभाविकं श्रागमेसिभह सुद्ध नेयाज्यं कुडितं श्रणुत्तरं सव्वदुक्खपावार्णं विउस वर्णंतस्मद्मापंचभावणाचरिभस्मवयस्म इंतिपरिग्गहवेरमण रक्खट्टयाएपढमं सोद् दिपण सोच्चासद्दाद् मणुणभद्दगाद्' किंतेवर मुरवमुयिंगपणवदह, रकच्छभिवौण विपंचिवल्लयित्रीसक नेचर्थे श्रीसिद्धांतश्रीमहावीर भगवंते रूडीपरेकहियोसर्वजीवनेहितकारी परभवेसुखनोकारण आगामिककालिभद्र कल्याणानोकार निर्दोपन्यायमार्गसरल सर्वोत्तम सर्वदुः खपापतेहनोनिवारगाहार तेहनीएचगलिकहीस्य पांचभावनाछेहला व्रतनीहो परिग्र हवेरमणव्रतरूपराग्ववाने अर्थे प्रथमकाने करी नेसांभलीने शब्दमननेगमता कल्याणकारीया कहा प्रधानमोटामादललघुमादल दादुर सरखतीवीणा वीणा१विपंचीर वल्लकीर एत्रिणीवीणाविशेष वाजित्रविशेषघंटानाशब्दविशेष बारह नोनिर्घोषवीणानोवि Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # THE HENEVE # स्प,हत्वंनामतच्च वं श्रोत्र न्द्रियेणश्रुत्वाशब्दान् मनोज्ञाःसन्तोयेभद्रकास्त मनोजभद्रकास्ताकिंतेत्ति तद्यथावरमुरजामहामर्दलाम दलाएवपणवालघुपटहाद टः चर्मावनवमुख:कलशः कच्छभीवाद्यविशेषः वीणाविपंचीवल्लकीचवीणाविशेषाबद्दी शकवाद्यविशेषएव सुघोषाधण्टाविशेष: नन्दीद्वादशवयंनिर्घोषः तानिचामति भंभामउद्दमद्दलहडुकतिसिलाय करदुकंसालाकाहल वीणावंशोसंखोपणवोयमारसमो तथासूसरपरिवादिनीवीणाविशेषएव वंशोवेणुतणकोवाद्यविशेषः एवाकोप्मेवं तन्त्रीबीणाविशेषएव तलाहस्ता:तालाकसिकाःतलतालावाचस्ततालाएतान्य वाणिवाद्यानिएपायोनि?पोनादःतथागीतंगेयंवादितंचवाद्यसामान्यमि सुघोसणंदिसूसरपरिवादिणिवंसतणक पव्वयतंतीतलताल तुडियनिग्योसेगौयवाइयाई णडणट्ट गजल्लमल्लमुटिक वेलंबककहकपवक लासकाक्खकलंखमंख तूणइल्लतूंबवीणियतालायरपकर शेषवासलीवाजिनविशेष वीणातातीतालोटाकासीनाताल एतलावाजिवतेइनोजेनिर्घोषशब्द गावोसमुच्चयबाजिवनचावणहार नाचणहारवरतऊपरखेले जेठीमल्ल ठीद्वीट लोकनेहसावे कथाकहेरासगावे शुभाशुभकहेवंशनेअग्रेखेले पाटीरोदेखाडेवा Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रष्टी० ५१४ तिहन्दःतत:श्रुत्वेतियोगाद्वितीया तथानटनर्सकयल्लमल्लःमौष्टिकविडंबककथकलवकलांशकाख्यायकलंखमखणइल्लतंबवीणकताला पूर्वव्याख्यातः प्रकियन्त विधीयन्त यानितानिनटादिप्रकरणानितानिचकानितानीत्याह बहनियनेकानिमधुरखगणांकलध्व नीनागायकानांयानिगीतानिसुखस्वराणितानि तथातानिश्रुत्वातेषु श्रमणेननसक्तव्यमितिसम्बन्धःतथाकाश्चिकन्याभरणविशेष:मेख लापितविशेषएवकलापकोग्रीवाभरणंप्रतरकाणि प्रतरेकश्चाभरणविशेष:पादजालकंपादाभरणंघण्टिकामतीताः किंकण्य क्षुद्रपण्टिका णाणियवहूणिमणि महरसरगीयसूस्मराई कंचौमेहलाकलावगपत्तरक पहरेकपायजालक, टियखिंखिणिरयणोरुजालय कुहियनेउरचलणनालिय कणगनियलजालक भूसणंसद्दाणिलील 关聽器鉴業業業職業整器器帶紫器养雞雞雞農 सूत्र 器端需器端點諾諾諾諾諾出 भाषा जिन बानीवीणा तालौदीयेनाचकर घणामधुरामीठाखरएइवाजे गीतजेहनोखररूडोछे काचीस्त्रीसंबंधीयोकडिनोमाभरणमे खलाकलापकतेहीजनोविशेष आभरणविशेषपहिरवानोग्राभरणविशेष स्वीनापगनानेउरटिकाघंटा नांशीघंटिकारत्नसंबंधीयो जंघाजालीसरीखोमुद्रिकानेउर चलणमालिकाएत्रिणिपगनायाभरणविशेष कनक निगड२ जालक एत्रिणिपाभरणविशेषट् Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 非非鰲甛非券鎣業MM器職業\\\詐裟\器論 स्तत्प्रधानं रयणत्तिरत्न सम्बन्धिऊर्वोह हज्जद्वयोर्जालकंयत्तत्तयाकुड्डियत्ति चुद्रिकाभरणविशेषाः नूपुरं पादाभरणंचलन मालिकापि तथैव कनक निगडानिजालकं चाभरणविशेषः एतान्येवभूषणानितेषा येयदास्तेतथाकिंभूतानीत्याह लीलाचंक्रम्यमाणानाहेलया कुटिलगमनंकुर्वाणामुदीरितान् संजातानलीलासञ्चलणसं जनितानीत्यर्थः तथातरुगीजनस्ययानिहसितानि भणितानिचकलानि माधुर्यविशिष्टध्वनिविशेषाणिरूपाणिरिभितानि खरघोलनावति मंजुलानिचमधुराणितानितथास्तम्भानि तथागुणवचनानिचस्तु तिवादांश्चाहूनिप्रचराणिमेधुरजनभा पितान्यमत्सर लोकभणितानि श्रुत्वा किमित्याह तेष्वित्युत्तरस्येह सबन्धात् तेषुअन्य षुचैवमा चंक्कममाणाणु' दौरिया तरुणीतणहसिय भणियकलरिभियमंजुलाइ गुणवयणाणियवहुणौम हुरजणभासियाइ ं अण सुयश्वमाइएस सहेसुमगुणभद्दए सु नतेसुसमणेणसज्जियव्वं नरज्जियव्वं गारतेहनाशब्दतेकिमकपना जोलाई होडता उपजाव्या स्त्रीलोकना हास्यनाकरवा बोलिवामधुरध्वनिखरघोलनासहित मनोहरए हवाशब्दकोई चारित्रीयानीस्तुतीकरे तेहनावचनवहूषणाम चुरजनच मच्छरीकलोकतेहना भाष्यावचनसांभलीतथा अनेरास्आदि Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ दिकेष्वेवप्रकारेषु शब्देमनोजभद्रकेषुनतेष्विति योजितमेवंयमणेन सक्तव्यमितिसम्बन्धः कार्यणरक्तव्यं नराग:कार्य:नगईितव्यं अप्रा सेवाकाद्धाःनकार्याः नमोहितव्य तहिपाकपर्यालोचनाया नमूढ नभाव्य नविनघातंतदर्थमात्मनः परेषावाविनिहननापत्तव्यं प्रा प्तव्यं नलोधव्यं सामान्य नलोभोनविधेयः नतोष्टव्यं प्राप्तौनतोषोविधेयः जहसितव्यं प्राप्तौविस्मयेनहासोनविधेयः नस्मृतिवापरणंम तिवातहिषयंज्ञानांतत्यत्तितेषुशब्देषु कुर्यात्पुनरपिचेतिथब्दगताप्रकारान्तरं पुनरम्यदपिवोच्यतइत्यर्थः श्रोनेन्द्रियेणश्रुत्वाशब्दान्मम नगिभियवनमुझियव्वं नविनिग्यायंत्रावज्जियवं नलुलियब्वं नतुसिययन हसियब्बं नसतिंचम तिंचतत्थकुज्जापुणरवियसो दिएण सोच्चासहाई अमण,णपावकाई कितअक्कोसफरूसखिसण देइनेशन्दनेविषे मनोजरूडाशब्दकल्याणकारी यातेहनेविषेत्रमणसाधुतेहने संबंधनकरिवोनराचिवो तेहनेविषेग्टहीनथा मूळ नकरेशन्देकरीधातनपामे व्याघातनोकरिवो लोभनकरीवोसाभलिवतोपनकरिवो हासोनकरिवोसंभारबोनही मतीनकरवीतिहांन TE करेवलीकानेकरीसाभलीनेशब्दअमनोज पांडमोतेकांणराकोशमरफीटइत्यादि कठोररेडनिंदानोषचनए कुशीलीयोअपमानव 治流器器蹤器紫器器識器茶器紫器端器器 Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器器器器器器器器器器器器器器樂器器端也 ई नोजामंतोयेपापकास्ते अमनोनपापकातान् किंतेत्ति यद्यथायाक्रोशोचियख त्यादिवचनं परुषरेसुडइत्यादिखिंसनंनिन्दावचनंबर शीलोसावित्वादिकं अपमानननमपूजावचनं यूयमित्यादिवाच्येत्वमित्यादितथातर्जनंज्ञायसिरेइत्यादिवचनं निर्भन नं अपसरनेदृष्टि मार्गादित्यादिकंदीप्तवचनंकुपितवचनंत्रासनं फेत्कारादिकंभयकारिउकूजितं अव्यक्तमहाध्वनिकरणं रुदितंअश्रुविमोचनंयुक्त शब्दि तरटितमारटीरूपकन्दितमाकन्दिःइष्टवियोगादाविवनिर्घष्टं निर्घोषरूमरसितंशूकरादिशब्दितमिवकरणंकरुणोत्पादकविलपितमात खरूपमित्येपाहन्दःततसानिशुत्वातेष्वितिसम्बन्धात् तथाक्रोशादिशब्देषुअन्येषुचैवमादिषु शब्देष्वमनोनपापकेषुनतेष्वितियोजितमेव अवमाणणतज्जणनिम्भच्छणदिन्नवयणतासण उकुवियरुणरडियकंदिय विग्घरसियकलुणविल वियाई अण सुय एवमाइएसुससु अमणुणपावएसुनतेसु समणेणरुसियब्ध नहीलियवननिदि चनरेतुजा निबंछवानोवचनरेपापीष्ट दीनवचनत्रासवानोवचन अव्यक्तशब्दरौद्ररडवो आकंदशब्दनेइष्टनेमरणपोकारीररोवो मीयालनीपरेशब्दनोकरवो सांभलतांआगलानेमनेकरुणाऊपजेएहवा आत खरनेवीलवा अनेराईएवादिदेईने शब्दअमनोन्नपा ४४ 器端游洲 器業蹤器業業罷諜諜諜然飛樂 Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1་ : ཟciའཆུནrསྶཙཔ+f r rསཱཡ་ ཝརཡཾ ༔ - -raཀrས༔ rrས དཀར་ ལ་རྩ་ནུཀཱནཾ a st: xzrmytrཙ ra; སྨ༣༩ སྶ ཨཱ?ཀ ' སཱri}, ༣་ ལསཎ་མསྶ ; ༩ wཔ+ཝཔདྨཙ པ་ r;ས་པསཔས༔ ལvi s trzvrry༽ r*ལ• Pr • བྷབ་ཝནྣམ ༑ ༑ * : : - ནཡ་ བྷཱསཱ ༈ བruཙrrt, བཙrterufs: vii; ད} སྶ '***སྶ མ ཙ » ཎ * པཉྩནྟs; ti༔ ༔ ::* *** ་སུyཔལ: པrn:;ཨཉྫས *# * : •:༣ ལྕསྶཔrt ཙttཧ_rས་ ཏྭཱཏཏྟཱ, * : ཝཱན་སཉྩཨཱ ༣ ༔ Prལiཔxfrfཔ༔ affགས་པ;fiiཔས་པ༔ པ ཨ stuftruff༥ འི ཡrཏཔས ་] frnTITTrarifr qrq7*1 ཝfiཙནཙ7 •ifysitrསྨvffqfཙནག པགསསྶ •པrསནྣཱན ་པ ?xཝཱཡཱ ཙཀ་ ,ནིr + ཝ༔ ', ༔ ཧཱvra =t T པས«རྨསྶ '། ལེ; triཌིཨཱཡཱvtzསཱr tགriti* uritisit s;rཙམྨལ* སཱཝཱམཱt tvrn བྷཱུཏིག་གནrrxདr སt Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : वरवापिहितेन्द्रियोनिरुहद्दपीकाप्रणिहितेन्द्रियोवा तथाभूतःसन्चरेदनुचरेदनुपालयेद्धमंचारित्रं वीयंतिद्वितीयंभावनावस्तुचक्षु रिन्द्रियसंवरोनामतच्चचक्षुरिन्द्रियेण दृष्ट्वा रूपाणिनरयुग्मादीनि मनोजभद्रकाणिसचित्ताचित्तमिश्रकाणिक त्याहकाठ फलका दौपुस्तेचवस्त्रे चित्रकर्मणि प्रतीतेलेप्य मृत्तिकादिशेषेशैलेचपाषाणोदन्तकर्मणिचगजविषाणविषयायारूपनिर्माणक्रियायां पञ्चभिर्व णकायगुत्ते संवुडेपणिहिदिए चरेज्जधम्म वियंचक्ख इदिएण पासीयरूवाणिमणुणाभद्द काईसचित्ताचित्तमीसकाई कट्ठ पोत्थे यचित्तकम्मे लेप्पकम्म सेलेयदंतकम्म पंचहिंबरणे हिंअणेग संठाणसंठियाइगंथिमवेढिमपूरिमसंघाइमाणिमल्लाइ बहुविहाणियअहियं नयणमणसुहकरा साधुमनयचनकायगुप्ति संवरवंतसंवस्या रूधणहार द्रियनाआचरे धर्मवीजीभावनाआंखेकरीदेखीनेरूपमनोजकल्याणकारीयो सचित्तचित्तमित्ररूपकाष्टकर्मवस्त्रनारूपचित्रामकर्म माटीनारूपपाषांणदातनारूपपांचवर्णसहितअनेकसंस्थानेकरीसस्थितसहि तगथीनेनीपाव्यारूपमालावत वीटोनेनीपाव्याकंदुकवत् भरीनेनीपाव्यापित्तलादिप्रतिमावत घणाखंडजोडे मालाधणेप्रकारेअत्यं HEAVEEREY REWERMENKEWWWHERE Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. नोनिगमतापमानलattar aiteria दिमनन ::mirmimilarianitattierryurernमनितानो त्यामागानिमामानिgaritrarules YExantantra मायामारनमनितीन गिनीमारीग पाNिARTiwr: leaning i n TakinarTERP मारमा শেখসানা নামিলি বিলি সমনিভাল पिनातियपातिय टिमरतनाग पिगिफलपनपत्रमपरिमरियाभिगमे भोगगगामिड मिनमाना: Rurautumniभोपनीयत ममनोनिगाभाग REETITar पंपोजनामा भाग Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ द्रोविलपंक्तिकाधातुखनिपइति: खाइयत्तिखातवलयंनदीनिम्नगाः सरःखभावजोजलाश्रयविशेष: तडागःकृतकः वप्पिणत्तिकेदाराः । * एतेषाइन्दःततस्तान् दृट्वेतिप्रकृतंकिंभूतान् फुल्लैर्विकसितैरुत्पलैर्नीलोत्पलादिभि:पद्म सामान्यैपुण्डरीकादिभिः परिमण्डतायेअभि रामाचरम्यास्तेतथातान् अनेकशकुनिगणाना मिथुनानि विचरितानि सञ्चरितानियेषुतेतथातान्तथावरमण्डपाप्रतीताः विविधा निभवनानिग्टहाणितोरणानि प्रतीतानिचैत्यानिप्रतिमादेवकुलानि प्रतीतानि सभाबहुजनोपवेशस्थानं प्रपाजलदानस्थानं आव सथःपरिव्राजकवसतिसुकृतानि शयनानियथ्यापासनानिच सिंहासनादीनिशिबिकाजपानविशेष: पार्वतोवेदिकाउपरिचकूटाकृतिः णविचरितेवरमंडवविविहभवण तोरणचेइयदेवकुल सभाप्पवावसहसुकय सयणासणसोयरह __ • सगडजाणजुग्गयसंदणनरनारोगणेय सोमपडिरूवदरिसणिज्ज अलंकियविभूसिए पुवकयतव जोडोतेणेकरी विचित्रप्रकारेप्रधानमंडप नानाप्रकारेघरतोरणप्रतिमानो देहरोराजसभापर्ववसतिरूडाकीधा पल्य कभद्राशनपा लखीरयगाडलारथसंग्रामिक देशप्रसिद्धरथनोविशेषपुरुषस्त्रीसमूह उपद्रवरहितदेखणहारमनगमतादेखवायोग्यमुगटसहितवस्त्रा 器器業器器器装器紫器端諾器蹤器器器器器 Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ཙnits: * :;ཀrriཔ་•ལོ ཡུལ མས ཧ} { "# བྱཱ ཀྐ ཨr;;,: ; r ixཙམ• rཙཡ vargirituirsརryའ* ༢a > it #*t iair+tr༔ ནrix cyzutra: ཀཱཀའiti533: སft-stཏུ་ན ༢ ༣པསྶ་ ༣༢pri༥༦༣༣tyནསཱཝཀྐ་ Thཙའ ཙ ia-gis; ༣ ༔ ཙཎཡ་: ཝཱསྶཾ ctwi:ཀf ཎ པ# ༧༣༣ ཨཱཡཱ ཎtarrrཝ༑ ཞ་ལུ་ཙ(s ཀདེས་ན་ནདi rལཱ ཙཙ:༤r rtwr ཅri' སཱཤྩ སཔ་ ༣ ཙt's༔ ས ས ས ༣ ཡ༤ ཏེ ས ༣ པཎt, tཝཱསྶ ཙr r༥ནc། ས་སrཅ +མ ཁམསང་ཅམ་ལས་གལ་ག པ ཏུ་༥ urfIAir uདTifནyfitf7༣ift+ ཀrritཙུiiབུ་འnIGrv ། རྟ་ sarni༥ar༥ པtཏri 'irftyrsvཕན ༣r:མྨit w། རྩ་བ ༥༩ ཤསrr;ཝ :rt ཝ – སད། ཐཱ མi't Af wr པད༔ tr ་ ; rviཙཱ༥ 43 ས་མFirཙེབrry i}* •པསryzFrtr 《ཝཱར་ Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ नगईितव्यमित्यादीनि षट्पदानिदृश्यानिनपतिवामतिवातत्रतेषुरूमेषु कुर्यात्पुनरपिचक्षुरिन्द्रियेण दृष्ट्वारूपाणिभमनोज्ञपामका निकितेत्तितद्यथा गंडीत्यादि वातपित्तले मसन्निपातजंचतगण्डतदस्यास्तौति गण्डीगण्डमालावान् कुठमष्टादशभेदमस्यास्तीति नतेसुसमणेणसज्जियब्वं नरज्जियबनगिभियब्वे नमुभियव्वं नविनिग्यायमावज्जियवं नलुभि यवनरुसियव्वं नहसियव्यंनसतिंचमतिंच तत्थकुज्जापुणरविचक्खं दिएण पासियरूवाणिमण __ खपावकाई कितेगडिकोढिकुणि उदरिकच्छ ल्लपइल्ल कुज्जपंगुलवामणअंधल्लगएगचक्र विणिह चकरयानोविशेष घणारूडाकर्मकोधानेराएयादिदेदूने रूपनेविषेमनोजकल्याणकारीया तेहनेविषेसाधतेणेसंगनकरे राधेनही ग्टहीनथायमूनकर रूपेकरीव्याधातनपामेखाध्यायनेविषे लोभनकरिवोदोषनकरिवो हासोनकरिवोसंभारवोनही मतितिहान * करवीवलीचक्षुद्रीकरी एहवारूपदेखौनेव्याघातनपामे अमनोचपाडूवातेकेहाकंठमाला कुटीगर्भदोषयकीएकपगछोटोएकहा थछोटोजलोदररोगपामादिरोग हाथहपगकठिनथाई कूबडोपांगुलोयांमणोजात्यंधकाणो जन्मापूठेअंधपाटलीलेइचालेपिशाचि 「聯聚器兼紫辦業器器業業躲躲躲躲兼紫紫灘器 Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म.टी. ५२४ कुष्ठीतत्रसप्तमहाकुष्ठानि तद्यथाअरुणो दुबरर रिभ्यजित काकपाल काकन५पोण्डरीक दद्रुकुष्ठानीतिमहत्त्व'चैषांसवधा त्वनुप्रवेशादसाध्यत्वाच्चति एकादशक्षद्राणितद्यथा स्थ लामारुवमहाकुष्ठककुष्ठाय चर्मदलविसर्पपरिसय ६ विचर्चिका सिमा कि टिभ:Lपामा१० शतारुक ११ संज्ञानीतिसर्वाण्यप्यष्टादशसामान्यत: कुष्ठसर्वसन्निपातजमपिवातादिदोषोत्कटतया भेदभाग्भवतीति कुणित्तिगर्भाधानदोषान् हस्खैकपादोन्यूनैकपाणिर्वाकुणिकुटइत्यर्थःउदरित्ति जलोदरीतत्राधावुदराणि तेषामध्ये जलोदरमसाध्य मितितदिहनिर्दिष्टंशोपाणित्वचिरोत्थानिसाध्यानि तानिचाष्टावेवष्टथक्टथक्समस्त रपिचानिलाद्यः४ लौहोदरं५ बगुदंतथैवा गन्तुकं५ सप्तममष्टमञ्जलोदरंचेतिभवन्तियानिकच्छलत्तिकण्डतिमान् पइसत्तिपदंलीपदंपादादीकाठिन्य यदुक्तं प्रकुपितावातपित्त ले गणोधःप्रपन्नावंक्षणोरजंघाखवविष्टमानाकालान्तरेणपादमाश्रित्यशनैःशनै:योफसुपजनयंति यत्तस्लीपदमाचक्षतेपुराणोदकभूयि धासर्वतुषुचशीतलायेदेशास्त पजायंतिहीपदानिविशेषतः पादयोईस्तयोश्चापि जायेतेलीपदंनृणाकर्णोष्ठनासास्तपिचकचिदिच्छन्ति जयागात् पंगुलःपन चंकमणासमय वामनः खवंशरीर:एतेचमातापिटशोणितशुकदोपेणगर्भस्यदोषोद्भवात जवामनकादयोभवन्तीत्युक्त गर्भवातप्रकोपेणदोहदेवापमानितेभवेत्कुजः कुणिःपाकोसन्मतएववामधेल्लगत्ति अन्धएवाधिल्ल 米器兼紫紫器装器凝器器器兼器繼器器諜諧器器 Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 器需繼器狀歌器端器諾諾带装器諾器器端器端骼 * कोजात्यन्धः एगचक्खुत्तिकाण: एतच्चदोषद्दयंगर्भगतस्योत्पद्यतेजातस्य चतत्रगर्भस्थस्यदृष्टिभागमप्रतिपन्न तेजोजात्यन्धत्वंकरोतितदेका * क्षिगतंकाणत्वंविधत्ते तदेवरक्तानुगतरताक्षिपित्तानुगतं पिनासमानुगतं शुक्लाक्षमिति विणियत्ति विनिहतचक्षुरित्यर्थःतत्र यद्यातस्यचक्षुर्विनिहननेनान्धकत्वं काणत्वातदनेनदर्शितमितिसप्पिसल्लगत्ति सपिसलकेनपियाचकेन वर्ततेयत्मतथाग्रहग्रहीत * इत्यर्थः अथवासर्पतीतिसर्पि सचगर्भदोपाल्कर्मदोपादाभवति सकिलपाणिग्टहीतकाष्ठः सर्पतीतिशल्यक:शल्यवान् शूलादिशल्यभिन्न * इत्यर्थःव्याधिनाविशिष्टचित्तपीडयाचिरस्थायिगदेनवारोगेणरुजयासद्योपातिगदेनवापीडितोयसतथाततोगंड्यादिपदानामेकत्वद्वन्दः तहट्वे तिमरुतविकृतानिचस्तककडेवराणि सकिमिणकुडियंवत्ति सहसमिभियाकथितश्चसतथातवाद्रव्यराथि पुरीधादिद्रव्यसमूह इंदिति प्रकृततेष्वितिसम्बन्धात् तेषुगंधादिषु रूपेषुअमनोज्ञपापकेषुनश्रमणेन रोपितव्ययावत्करणान्नहीलितव्यमित्यादीनिषट् यसप्पिसल्लगवाहिरोगपीलिय विगताणियमतककलेवराणि सकिमिणकुहियंचदम्बरासिं अण 諾諾器業龄器業講器器装諾器器器器器蹤器 ग्रद्योव्याधिचिरस्थायीरोगतत्कालघाती तेणेपीद्यारौद्ररूप सतकनाकलेवरकृमिसहितकूह्यो एहवोद्रव्यनोसमूहदेखी अनेराएमा' Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र टी० ५२६ पदानिदृश्यानिनजगुप्सात्तिकापिलभ्याउचितायोग्य त्यर्थः उत्पादयितुं निगमयन्नाह एवं चतुरिन्द्रियभावमाभावितोरामे त्यादि व्यक्तमेव तइयंतिटतीयंभावनावस्तुस गन्धसंदतत्व तच्च वंघाणेन्ट्रियेणाघायगन्धान् मनोजभद्रकान् किंतेत्तितद्यथा जलजस्थलजसर सपुष्पाणिफलपानभोजनानि प्रतीतानि कुष्ठमुत्पलकुष्ठ नगरत्तिगन्धद्रव्यविशेषः पर्वतमालपत्रादिचोयत्तित्तकदमनकः पुफ्फजा सुयएवमाइसु अमणुरणपावएसुनतेसु समणणरुसियवंजाव नदुजंछावत्तियावि लम्भाउप्पातेउए वंचचक्ल दियभावणाभावितोभवद् अंतरप्पामणुणामणुण सुसुभिटूभिरागदोसपणिहिअप्पासा हुमणवयणकायगुत्त संवुडेपणिहिंदिएचरेज्जधम्म २ तइयंघाणिदिएण अग्धाइयगंधामणुपभ दिदेइनेअमनोज्ञपाडूवातेहनेविषे साधूरीसनकरिवीयावत् दुगंछाउपजाववायोग्यनही लहियायोग्यनहीएणीपरे चक्षुइंद्रियभा * वनाभाव्योवास्योहोर्दू अंतरात्माजीवमनोजममनोमरूप शुभपाडूमारागहेषसंचमात्मासाधु मनवचनकायाईकरीराप्तिसंबस्योरूं धे दियाचरे धर्मरखीजीभावना नासिकाई करीसंघीने गंधमनोजकल्याणकारिणी तेकेहीजलनायलनासरसताजाफलफल WKAHANENEWANANEEYEENAWNEE भापा Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MEMEENA E तिविशेषः मरुक:प्रतीत:एलारसःसुगन्धिफलविशेषरसः पिकमंसित्ति पिकासंस्कृमासीतिगन्धद्रव्यविशेष: गोशीर्षाभिधानं सरसंयच्च . न्दनंतत्तथाकर्मूरोघनसारलवङ्गानि फलविशेषाअगुरुदारुविशेष:कुल मंकाश्मीरजं कक्कोलानिफल विशेषा: उशीरंवारणीमूलं खेत चन्दनंश्रीखण्ड श्वे दोवास्यन्दश्चन्दनं मलयजंसुगन्धाना सझन्धानासाराङ्गानाप्रधानदलानायुक्तिर्योजनं येषुवरधूपवासेषु तत्तयातेच द्दगाइकित जलयथलवारजपुष्फफल पाणभोयणकोहतगरपत्तचोय दमणकमस्यएलारसपिक मंसिगोसीससरसचंदण कप्पुरलवंगअगरकुकुम ककोलउसौरसेयचंदण सुगंधसारगजुत्तिवरधू ____ववासेउउयपिंडिमणीहारिसगंधेसु अण्ण सुयएवमाइएसु गंधेसुमणुणभद्दएसुनतेसुसमणेणसज्जि पाणीभोजनउपलोठगंधद्रव्यविशेष तमालपत्रसुगंधछालिदमणो मरूयोएलचौरसपच्योगंधद्रव्यविशेषगोशीर्ष ताजोचंदनकपूरलवंग अगरकेसरफलविशेषवालोसूकडिचंदन सुगंधसारसहितप्रधानधूपवासऋतुकालेजेयोग्यधणोउत्कटदिशिविदिशेप्रसरतोएहवोगंधनो विशेषअनेरा एअादिदेनेगंधमनोजकल्याणकारी तेहनेविषेचारीत्रीईपासक्तपणोनकरिवोयावत् संभारेनहीमननकरे तिहान in IETITIK TIMERIFIR 業需器狀器諜諜諜器鬆擺業器端端點 - Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रण्टौ . ५२८ • तेवरधूपवासाचेति समास:ततसानाघ्रायतेष्विति योगात्तेपु उउयपिंडमनिहारिसगंधिएमत्ति ऋतुजःकालोचितइतिभावः पिण्डि मोक्हलनि रिमोदूरनिर्यायीयोगन्धः सविद्यते येपुतेतयातेषु अन्येषु चैवमादिकेषु गन्ध पुमनोजभद्रकेपुनश्रमणेनसक्तव्यमित्यादि किंतेइत्य तदन्तं सर्ववत्तथाप्रदिसतादीन्य कादशप्रतीतानि नवरंबकईहाहगदिपीचित्रकः एपाचाहिम्मतकादीना इन्दः द्वितीयाव हुवचनंदृश्यन्ततआघ्रायेति क्रियायोजनीया तत वितियोगात्त पकिविधेष्पित्याहसतानिजीवविमुक्तानि कुथितानिकोथमुपगता नियिनष्टानिपूर्वाकारविनाथेन किमणत्ति कृमिवन्तियहुदुरभिगन्धानिचात्यन्तामनोजगन्भानियानितानितथा तेषुअन्य पुचैवमादि ___ यब्बंजावनसतिंचमतिंच तत्थकुज्जापुणरविघाणिदिएण अग्याइयगंधाणौत्रमणुण पावकाईकिं तेअहिमडासमडहत्थिमड गोमडविगसुणग सियालमणुयमज्जार सौहदौनियमयकुहियविण करवीवलीघ्राणदंद्रीएकरीसूषीने गंधयमनोनपाडू यातेकेहीसपनोमडोषोडानोमडो पस्तीनोकलेवरगायनोकलेयर परगडानोक लेवरखाननोकलेयर सीयालनोकलेवर मनुष्यनोकलेयर बिलाडानोकलेवरसीहनोकलेवर चीतरानोमडोएतलाजीवम्यासया WAHREENEREREKARNEFFERHEREFERE भाषा Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - केषुगन्धेषु अमनोनपापकेषु नत्रमणेनरोषितव्यमित्यादि पूर्ववत्३चउत्य निचतुर्थभावनावस्तुनिहन्द्रियसम्बरः तच्चै वजितेन्द्रिये * । णाखाद्योरसायमनोजभद्रकान्तिभूतेत्ति तद्यथाअवगाहस्त हबोलनं तेनपाकतोनि:त्तमवगाहिमपक्का खण्डखाद्यादिविविधंपानं । द्राक्षापानकादिभोजनंओदनादिःगुडकृतंगुडसंस्कृतखंडकृतंखण्डसंस्कृतंलड्डुकादितैलतकृतपूपादिमाखाद्येतिप्रकृतं तेष्वितिसम्ब किमिणबहुदुरभिगंधेसु अब सुयएवमाइएसु अमणुणपावएसुनतेस समणेणरुसियव्वंनहीलि यव्वंजावपणिहियपंचें दिए चरेज्जधम्म ३ चउत्य जिभिदिएण सातियरसाणिउमणुणभकाई किंतग्गाहिमबिविहपाणभोयण गुलकयखंडकयतेल्लषय कयभक्ख सु बहुविहेसुलवणरससंजुत्तेसु | काईपूर्वलोपाकारनेविनाशे कृसिसहितधणादुरगंधनेविषे अनेराइएमादिदेनेअमनोज्ञ पाडूआतेहनेविषे चारीत्री रीसनकारि योडीलेनहीयावत् रूपीछे 'द्रीपांचजेणेपाले धर्म३ घउथीभावनाजीभई'द्रीये पाखवादीअनेकप्रकारनारस मनोजकल्याणकारी गाचोपडमाहिपच्यो नानाप्रकारनापांणीभोजनगुलनाकीधा खांडनाकीधातेलषीनाकीधा मकवानपणाप्रकारनालवणारसेक -amazirmisaixaaikakaixixixजान 涨涨涨涨涨兼器業叢器業業農業業蒸蒸养养業 ४५ Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र०टी० ५३० सूत्र भाषा न्धात्तेषुभत्तेषुशष्कु लिका प्रभृतिषुवविधेषुविचित्र पु लवण रससंयुक्तेषुतथा मधुमा सेप्रतीते बहुप्रकारामज्जिकानिष्टानक प्रसष्टमूल्य निपादितंयदाच गिट्ठागांनासय सहम' दालिकाम्ल मिरिकादिसेन्धा सन्धानेनान्त्रीक मामलकादिदुग्धं दधिच प्रतीते सर कोगुड arrate मद्य' वारुणीमदिरासीधुकापिशा नेमद्य विशेषौतथागाकमादयं यत्राचारेशसा काढादपः ततः एषाद्वन्दः ततस्तेच तेव प्रकाराश्च तिकर्मधारयः ततस्ते पुसाकाष्टादशताचैवमाहारस्य स्सयोदगोर जावण‍ तिनियमसाइ ६ गोरसो० जूसो भक्खो गु ललावणिया१० मूलफला११ हरिययं १२ डागो १३ होइरसालूय १४ तहमा १५ पाणीय २ पाणगंश्चेव श्रद्वारसमोसागोनिस्वह महुमंसबडप्पकारमज्जिय निद्वाणगदालियंत्र से हंब दुइदहिसर यमज्जवरवारुणी सौजकापिसा यणसायट्ठारसबहुष्पगारेसु भोयणेमुयमणुस्वरगंध रसफासवडदव्वसंभिएस सुयएवमाद् रीसहित मधुमासषणाप्रकारना आहारविशेषघणे मूलेनिपजाव्यो उडदप्रमुखनाघोडवडा दूधदही गुडधातकीपुष्पथीनिष्पन्नमद्यम धानमदिरामदविशेषमद्यविशेषचटार हसाकसहित प्रकारनाभोजनचनादिक मनोजजेंदनावगंधर सस्पर्श षणेद्रव्येकीधात्र * 張柒柒柒柒柒柒業 Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ डोत्ति तिन्नियमसाइत्ति जलचरादिसत्कानिजूसोत्तिमुहृतंदुलजीरककडुभाण्डादिरसः भक्खत्तिखण्डखाद्यानिगुललाव लपर्पटिकालोकप्रसिद्धांगुडधानाचामूलफलान्य कमेवपदंइरितगंतिजौरकादिहरितं डागोत्तिवस्तुलादिर्जिकारसालत्ति रणंतिमद्यपाणीयंति जलंपाणगंति द्राक्षापानगादिसागोत्तितक्रसिद्दशाकति तथाभोजनेपचाि स्पानिचतानिवद्रव्यैः संभूतानिचोपस्कृतानितानितयातेषुअन्येषुचैवमादिकेषु रसेषुमनोजभद्रकेषुत्रमणेननरक्तव्यमि * तथापुनरपिजिहेन्द्रि येणा खाद्यरसान अमनोज्ञपापकान्कितेत्तितद्यथाअरसानिअविद्यमानाचार्यरसासेसुमणणसहएसुनतेस समणेणसज्जियव्वं जावनसतिंचमतिंच तत्थकुज्जापुणरविजिति 米諾諾諾諾諾諾諾懿 -IndiaPPATABAC U ME