________________
[ પગદષ્ટિ મુરચય વ્યાખ્યાને ભાગ-૨
ચારે
જેવાને માટે “આ ખરાબ માણસ એટલે વિચાર એ શું કર્યું? સાકારમાંથી નિરાકારતા પર પણ લાવતા નથી! ને એમાંથી ઉગારી લેનાર ગયા. આખી મૂર્તિથી કીકી સુધી બધું ધરણંદ્ર-પદ્માવતી જેવા ભક્તને માટે આ સારા સાકાર છે, નિવિકારતાદિ ગુણ એ નિરાકાર છે. ભક્તોએમ સમજતા નથી ! કેઈને ય ઈષ્ટ કે આમ મંદિરે નીકળ્યા ત્યારથી બાદબાકી કરતાં અનિષ્ટ તરીકે જોવાની વાત નહિ.
કરતાં સ્કૂલમાંથી–સૂક્ષમ-સૂક્ષ્મતર તરફ જતા (૨) પ્રભુ! આપની નિત્ય સેવામાં રહેનાર ગયા ને અંતે સાકાર કીકીમાંથી નિરાકાર નિવિ. મહા વિનયવંત ગણધર ગૌતમસ્વામી જેવા કારતા પર પહોંચ્યાએ બતાવે છે કે, તરફ આ “મારે સારે શિષ્ય” એવી નજર સાકાર પરમાત્મામાંથી નિરાકાર પરનથી! તેજેશ્યા મૂકનાર ગે શાળા જેવા તરફ માની પ્રાપ્તિ થાય, “આ દુષ્ટ માણસ છે!” એવી નજરે નથી! પછી એ માટે સાકાર પ્રભુ-મૂર્તિ એ જબરદરત ગૌતમ જેવા પર રાગ-રુચિને વિકાર અને આલંબન છે, પ્રબળ કામ કરે છે, માટે પરમા ગશાળા જેવા પર શ્રેષ-અરુચિને વિકાર માની મૂર્તિનાં દર્શન-પૂજન- સ્તવન-મરણ હોવાની વાતે ય કયાં? આપની કીકીમાં આ આદિ ખાસ આદરવા જોઈએ. મૂર્તિપૂજા નહિ નિવિકારતા છે.
માનનારને પણું પ્રભુનું સે પ્રભુભવ્ય અને આકર્ષવા માટે મનની સામે પ્રભુનું શરીર લાવવું પડે છે, ને દેવતાઓ ચાંદી–સોના-રત્નના ત્રણ મોટા એ શરીર જડ છે, સાકાર જ છે, પછી ગઢનું સમવસરણ રચી ઉપર અશોક વૃક્ષના જડ સાકાર શરીરને ભજવું, ને જડ સાકાર થડની ચારે બાજુ એકેક રત્નમય સિંહાસન રચે તિર નહિ ભવ એ દેવ ઘોર અજ્ઞાન? છે. એના પર બિરાજી આપને દેશના દેવાની - હોય છે. છતાં એ સમવસરણ “સા૨ હાઈકલાસ સાકારથી નિરાકાર પ્રાપ્તિના દાખલા - એમ આપ જોતા નથી ! ને દેશના માટે જમીન (૧) નિરાકાર સુગંધ જોઈતી હોય તે પરના ઓટલા પર બેસવાનું હોય તે “એ સાકાર પુષ્પ આદિને જ ભજવું પડે છે. એટલે માલ વિનાને; આ સમવસરણ સારુ, (૨) નિરાકાર વિદ્યા જોઈએ છે તે સાકાર એવી નજર આપની થતી નથી ! એવી આપની ગુરુ કે સાકાર શાસ્ત્રને વળગવું જ પડે છે. કીકીમાં નિવિકારતા છે.
(૩) વિદ્યાર્થીમાં નિરાકાર જાણકારી-જ્ઞાનપ્રભુ ! મોટી ઇંદ્રિાણીઓ અપ્સરાઓ એ, બુદ્ધિ છે કે નહિ, એ માટે શિક્ષક પ્રશ્ન પછી રાણીઓ આ૫ના મુખને ટગર ટગર જોઈ રહી
એના ઉત્તરમાં એ શબ્દ કેવા કાઢે છે એ જુએ હોય છતાં આપ એમના તરફ કઈ જ રાગની
છે. શબ્દ સાકાર છે. વિદ્યાથીના સાકાર શબ્દ નજર કરતા નથી, કીકીમાં કેવી નિર્વિકારતા! પર
પરથી એનામાં નિરાકાર બુદ્ધિ કેટલી છે એનું
માપ કાઢે છે. અર્થાત્ સાકાર શખથી નિરાકાર પ્રભુ! દેશના સાંભળી બૂઝનારા ભવ્ય છે
બુદ્ધિ સુધી પહોંચાય છે. એમ માટે આ સારા છે, યા નહિ ભૂઝનારા
(૪) કોઈને નિરાકાર પ્રેમ જોઈતો હોય પત્થર જેવા અભવી વગેરે જીવ માટે ‘આ તે એના સાકાર શરીરની સેવા-ભક્તિ કરવી ખરાબ છે” એવી રીતે આપ જોતા નથી,
૫ જોવા નથી પડે છે, એની સાકાર વસ્તુથી અને સાકાર
તો કેવી નિર્વિકારતા !”
ક્રિયાથી સરભરા કરવી પડે છે. એમ સાકારથી આમ કીકીમાં પ્રભુની નિર્વિકારતા જોઈએ, નિરાકાર પ્રેમ પ્રાપ્ત થાય છે. આટલું સ્પષ્ટ
