________________
પ્રકરણ પહેલું
ઉપાસના કેની કરવી? ૧-સત્યના સ્વીકારમાં જ આપણું કલ્યાણ છે.
ઉપાસના કેની કરવી? અર્થાત્ ઉપાસ્ય દેવ તરીકે કિને સ્વીકાર કરવો?” એ પ્રશ્ન ગંભીર વિચારણા માગે છે. જેઓ ભેળા છે, ભદ્રિક છે, અથવા વિશેષ વિચાર કરવાને ટેવાયેલા નથી, તેઓ કદાચ એમ કહેશે કે “એમાં ગિંભીર વિચારણા શી કરવાની હતી? બધા દેવે સારા હોય છે, માટે ગમે તે એક દેવને સ્વીકાર કરી ઉપાસના કરવા લાગી જાઓ.
પરંતુ તેમનું આ કથન ઠીક નથી. તેમણે જાણવાની ખાસ જરૂર છે કે દેશમાં પણ તરતમતા હોય છે, અર્થાત્ કેટલાક દેવે કનિષ્ઠ, કેટલાક મધ્યમ તે કેટલાક ઉત્તમ હોય છે. ઉત્તમમાં પણ દશા–વીશી હોવાથી કેટલાક ઉત્તરમનું સ્થાન પામે છે. આથી તે સંબંધી ખાસ વિચાર કરવાની જરૂર છે. જે ઉપાસનાથી આત્મકલ્યાણની આશા રાખવામાં આવતી હોય, તે તે ગમે તે દેવની ઉપાસના કરવાથી ફળતી નથી. જેમ એગ્ય ઔષધના સેવનથી જ રંગનું નિવારણ થાય છે, તેમ એગ્ય દેવની ઉપાસના કરવાથી જ આત્મકલ્યાણને પ્રસાદ પ્રાપ્ત થાય છે.