________________
૨૪૨
[ જિને પાસના દૂર થાય છે અને તે નિર્મળ-સ્વચ્છ બની જાય છે, તેમ વીતરાગ અરિહંત દેવનું પૂજન કરવાથી હૃદયમાં રહેલે રાગ-દ્વેષરૂપી મલ-કચરો દૂર થાય છે અને તેથી ચિત્તની વૃત્તિઓ નિર્મળ બને છે. આને જ મન પ્રસાદ સમજવાને છે. આ મન પ્રસાદ પ્રાપ્ત થતાં સમાધિ અર્થાત્ ચિત્તસ્વાશ્ય ઊભું થઈ કમશઃ શુકલ ધ્યાન સુધી પહોંચાય છે કે જ્યાં સર્વ વિકપનું શમન થઈ જાય છે અને માત્ર સ્વરૂપરમણ અવસ્થાને જ અનુભવ થાય છે. આ અનુભવ કરનાર કે જેમને વીતરાગ અથવા જીવનમુક્ત કહેવામાં આવે છે, તેઓ જીવનપૂર્ણ થયે અક્ષય-અનંત સુખના ધામ સમા મેક્ષ, નિર્વાણ કે નિઃશ્રેયસને પ્રાપ્ત કરે છે. આમ અક્ષય-અનંત સુખની પ્રાપ્તિમાં જિનપૂજન પ્રથમ પગથિયું હેઈને તે અવશ્ય કરવા એગ્ય છે.
કેટલાક કહે છે કે “શ્રી જિનેશ્વર દે વીતરાગ હોય છે, એટલે ભકિત કરનાર પર પ્રસન્ન થતા નથી કે નિંદા કરનાર પર અપ્રસન્ન થતા નથી, તે પછી તેમની ભક્તિ કરવાનું કારણ શું?”
તેને ઉત્તર જૈન શાસ્ત્રોએ આ પ્રમાણે આપે છે क्षीणक्लेशा एते, नहि प्रसीदन्ति न स्तवोऽपि वृथा । तत्सद्भावविशुद्धेः, प्रयोजन कर्मविगम इति ।
જેમના સર્વ કલેશે (કર્મો) ક્ષીણ થયા છે, એવા શ્રી વીતરાગ દેવે પ્રસન્ન થતા નથી, તે પણ તેઓની
