________________
પ્રકરણ સોળમું
અગ્રપૂજા અંગપૂજા પછી અપૂજાને અધિકાર આવે છે. આ પૂજામાં ત્રાદ્ધિ-શક્તિ અનુસાર અનેક પ્રકારના ઉપચારોને આશ્રય લેવાય છે. તેમાં અક્ષતપૂજા, નૈવેદ્યપૂજા, ફલપૂજા, ગીતપૂજા, વાજિંત્રપૂજા તથા નૃત્યપૂજાની મુખ્યતા છે. વળી લુણ ઉતારવું, આરતી ઉતારવી અને મંગળદી કર, તે પણ આ પૂજામાં જ ગણાય છે. આ પૂજાનું અહીં ક્રમશઃ વર્ણન કરીશું, પણ તે પહેલાં એટલું જણાવી દઈએ કે અગ્રપૂજાને મુખ્ય હેતુ શ્રી જિનેશ્વરદેવના સત્કારસન્માનને છે, એટલે તેની સર્વ રોજના એ ધરણે થયેલી છે. પ્રથમ પ્રભુને વંદન કરવું, પછી તેમની પૂજા કરવી, પછી તેમના સત્કાર–સન્માનને વિધિ કરે, એ આપણી પ્રાચીન પ્રણાલિકા છે અને તેને અહી બરાબર અનુસરવામાં આવે છે. ૧-અક્ષતપૂજા
અક્ષત એટલે ચેખા, અખંડિત ચેખા, તેના વડે જે પૂજા કરવી તે અક્ષતપૂજા. અખંડિત ચેખા વડે પૂજા શી રીતે થાય ? તે પણ સમજવા જેવું છે. પ્રભુ સમક્ષ પડેલા પાટ કે પાટલા ઉપર અખંડિત ચોખા વડે અષ્ટ