________________
6e @ GT
પ્રકરણ ઓગણીસમું
રથયાત્રાદિ ૧-રથયાત્રાને ઉદુભવ
સૂર્યને ઉદય થતાં પદ્યની પાંખડીઓ વિકસ્વર થવા માંડે છે અને તેમાંથી મધુર ગંધ ચારે બાજુ પ્રસરવા લાગે છે, તેમ અહંદુભક્તિ કે જિને પાસનાને ઉદય થતાં હૃદયની પાંખડીઓ વિકસ્વર થવા લાગે છે અને તેમાંથી વિવિધ પ્રકારની યાત્રાએ, વિવિધ પ્રકારના ઉત્સવે આકાર ધારણ કરે છે. રથયાત્રા તેમાંની એક છે અને તે વિશેષ પ્રકારે જાણવા ગ્ય છે, તેથી જ તે અંગે અહી કેટલુંક વિવેચન કરવામાં આવે છે. ૨-રથયાત્રા અંગે કિંચિત
રથવડે અથવા રથની મુખ્યતાથી જે યાત્રા-જે ઉત્સવ કરવામાં આવે તે રથયાત્રા કહેવાય. આજે ચાલુ પ્રવાસમાં રથને બહુ પ્રચાર નથી, પણ પ્રાચીન કાળમાં તેને બહુ પ્રચાર હતા અને રાજાઓ, શ્રીમતે તથા અન્ય ગૃહસ્થો બહાર જવા માટે તથા ફરવા સ્થળને પ્રવાસ કરવા માટે તેને ખાસ ઉપયોગ કરતા. વળી યુદ્ધ માટે વિશિષ્ટ બનાવટના રથ તૈયાર થતા અને દ્ધાઓ તેના પર આરહણ કરીને જીવસટોસટને જંગ ખેલી લેતા. અર્જુને રથમાં બેસીને જ મહાભારતનું યુદ્ધ ખેડ્યું
