________________
૪૭૪
[ જિનેપાસના
તે ઉપરાંત પૃથ્વીકાય, અપૂકાય, તેજસૂકાય, વાયુકાય, વનસ્પતિકાય, અસિ, મસિ અને કૃષિને લગતું પરિમાણ તથા ત્રસકાયની રક્ષા નક્કી કરવામાં આવે છે.
ચાલુ પ્રણાલિકામાં દિવસના દસ સામાયિક (અથવા સવાર-સાંજ પ્રતિકમણ અને આઠ સામાયિક) અને ઓછામાં ઓછા એકાસન તપથી દેશાવકાશિક વ્રત કરાય છે. ચૌદ નિયમ ધારવાને વ્યવહાર-સાતમા વ્રતમાં છે. અગિયારમું પિષધ-વત
જે ધર્મનું પિષણ કરે, તે પિષધ કહેવાય. આ વ્રતમાં ઉપવાસ, આયંબિલ, નિવ્વી કે એકાસણાનું તપ હોય છે, સ્નાન, ઉદ્વર્તન, વિલેપન, પુષ્પ, ગંધ, વિશિષ્ટ વસ્ત્ર અને આભરણુદિ શરીરસત્કારને તથા વ્યાપારને ત્યાગ હોય છે; બ્રહ્મચર્યનું પાલન ચાર પ્રહર અને આઠ પ્રહરની મર્યાદાથી ગ્રહણ કરવામાં આવે છે. આ વ્રતમાં દેવવંદન, ગુરુવંદન, છ આવશ્યક, બાર વ્રતને લગતી કિયા તથા પ્રતિલેખન-પ્રમાર્જન કરવાનું હોય છે, તેથી સાધુજીવનની કેટલીક તાલીમ મળે છે. શ્રાવકે પર્વ દિવસે પિષધ અવશ્ય કરવું જોઈએ. બારમું અતિથિસંવિભાગ-વત - સાધુમુનિરાજે અતિથિ કહેવાય છે. તેમને પિતાના અર્થે તૈયાર કરેલાં ખાનપાનને અમુક વિભાગ ઉચ્ચ પ્રકારની ભક્તિ વડે આપવાનું વ્રત તે અતિથિસંવિભાગ-વત કહેવાય છે. પિષધના બીજા દિવસે સાધુ-મહાત્માઓને
