________________
ધર્માચરણ ]
૪૭પ.
આહારપાણી વહેરાવ્યા પછી જ પારણું કરવું તથા અન્ય દિવસોમાં પણ સાધુ મુનિરાજને આહારપાણે વહેરાવ્યા પછી જમવાની ભાવના રાખવી એ અતિથિસંવિભાગ વતનું. રહસ્ય છે. ૬-સર્વવિરતિ ચારિત્ર
સર્વ એટલે સવશે, વિરતિ એટલે વ્રત, નિયમ કે પ્રત્યાખ્યાન, તેના વડે પ્રાપ્ત થતું જે ચારિત્ર તે સર્વવિરતિ ચારિત્ર. દેશવિરતિ ચારિત્ર કરતાં આ ચારિત્રની કક્ષા ઘણી ઊંચી છે અને તેનું યથાર્થ પાલન કરવા માટે વૈરાગ્ય-ત્યાગ આદિથી વિભૂષિત થઈ શમણાવસ્થા સ્વીકારવી પડે છે.
આ પ્રસંગે સર્વવિરતિ સામાયિક ઉચ્ચરીને પાંચ. મહાવતે તથા છઠું રાત્રિભૂજન-વિરમણ-ત્રત અંગીકાર, કરવામાં આવે છે. તેની પ્રતિજ્ઞાઓ નીચે મુજબ છેઃ પહેલું પ્રાણાતિપાત-વિરમણ-મહાવત
હે ભદન્ત! જીવહિંસાથી વિરમવું એ પહેલું મહાવ્રત છે (એમ હું સમજ છું). હું સર્વ પ્રકારની જીવહિંસાને ત્યાગ કરું છું. તે જીવ-પ્રાણું સૂક્ષ્મ હોય, બાદર હેય, ત્રસ હોય કે સ્થાવર હોય, તેની સ્વયં હિંસા કરું નહિ, બીજા પાસે કરાવું નહિ, પ્રાણીની હિંસા કરી રહેલા. અન્યને સારે માનું નહિ. જ્યાં સુધી જીવું ત્યાં સુધી ત્રણ પ્રકારે એટલે મનથી, વચનથી અને કાયાથી કરું નહિ, કરાવું નહિ, કરતાને સારો માનું નહિ. તે પાપમાંથી હે
