________________
૪૬૦
[જિનેપાસને (૩૫) મુખાકૃતિ સૌમ્ય રાખવી. સૌમ્ય એટલે કે પ્રસન્નતાયુક્ત. તેથી અન્ય લેકે પર સારી છાપ પડે ચીડાયેલ ચહેરો કે દીવેલ પીધા જેવું મેટું કોઈને ગમતું નથી. લકે તેના ચાળા પાડે છે અને તેથી માનહાનિ થાય છે. પ-દેશવિરતિ ચારિત્ર
દેશ એટલે અંશથી, વિરતિ એટલે વત, નિયમ કે પ્રત્યાખ્યાન, તેનાથી પ્રાપ્ત થતું જે ચારિત્ર તે દેશવિરતિ ચારિત્ર. તેમાં સમ્યકત્વમૂલ બાર તેની ધારણ કરવાની હોય છે. આ વ્રતોને સામાન્ય રીતે “શ્રાવકનાં બાર વતી’ કહેવામાં આવે છે.
સમ્યકત્વની ધારણા જે મૂળ હોય તો જ થડ ટકી શકે અને ડાળા-ડાંખળીને વિસ્તાર થાય, તેમ સમ્યકત્વ હેય તે જ વ્રતો ટકી શકે અને ચારિત્રરૂપ ધર્મને વિસ્તાર થાય, તેથી પ્રથમ ધારણું સમ્યકત્વની કરવામાં આવે છે. તેમાં એવી પ્રતિજ્ઞા લેવાની હોય છે કે, “હું જીવું ત્યાં સુધી શ્રી અરિહંત ભગવંત એ જ મારા દેવ છે, સુસાધુઓ એ જ મારા ગુરુ છે અને જિનેએ કહેલે ધર્મ એ જ મારે પ્રમાણ છે.”
સુદેવ–સુગુરુ અને સુધર્મમાં શ્રદ્ધા હોવા સાથે બહિરાત્મદશાનો ત્યાગ અને અંતરાત્મદશા પ્રતિ અભિમુખતા એ સમ્યકત્વનું મુખ્ય લક્ષણ છે.
જે સમ્યક્ત્વને ધારણ કરે તે સમ્ભવધારી કે સમ