Book Title: Jinopasna
Author(s): Dhirajlal Tokarshi Shah
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir

View full book text
Previous | Next

Page 543
________________ ધર્માચરણ ] ૪૬૫ આવે છે ને બાકીની યતના હોય છે, તેથી તેને સ્થૂલ-મૃષાવાદ -વિરમણવ્રત કહેવામાં આવે છે. પાંચ મોટાં અલીક વચનેની ગણના નીચે પ્રમાણે થાય છે – (૧) કન્યાલીક-કન્યાના વિષયમાં અલીક વચન બોલવું તે.અર્થાત્ કન્યા ખેડ-ખાંપણવાળી હોય છતાં તેને સુંદર કહેવી કે સુંદર હોય છતાં ખેડખાંપણવાળી કહેવી છે. આ પ્રકારના અલીક વચનથી વરની કે કન્યાની જિંદગી બરબાદ થાય છે, માટે વ્રતધારી તેવું વચન બેલે નહિ. દાસદાસી વગેરે મનુષ્ય માટે પણ એમ જ સમજવું. (૨) ગવાલીક-ગાય વગેરે પશુના સંબંધમાં અલીક વચન બોલવું તે. ગાય ઓછું દૂધ દેનારી હોય છતાં વધારે દૂધ આપનારી કહેવી, વધારે વેતર થયાં હોય છતાં ઓછાં વેતર કહેવા વગેરે. અન્ય પશુઓની બાબતમાં પણ તેમ જ સમજવું. આ પ્રકારના અલીક વચનથી પશુ ખરીદનાર સામા ધણને ઘણું નુકશાન થાય છે અને કેટલીક વાર મેટો આઘાત લાગે છે, એટલે વ્રતધારી આવુ વચન બોલે નહિ. (૩) ભૂસ્યલીક-ભૂમિ, મકાન વગેરે અંગે અલીક વચન બેલવું તે. પડતર ભૂમિને ખેડાણવાળી કહેવી, કે ખેડાણવાળી ભૂમિને પડતર કહેવી, અથવા જે ભૂમિમાં એ છે પાક થતું હોય તેને ફલપ કહેવી અને ફલદ્રુપ ભૂમિ હોય તેને ઓછા પાકવાળી કહેવી વગેરે. આ પ્રકારના –૩૦

Loading...

Page Navigation
1 ... 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576