________________
૪૪૨
[ જિનાપાસના
સ’બધી આંતરિક વિશ્વાસ. જેને આત્મવિશ્વાસ નથી, તે પ્રથમ તા કાઈ પ્રવૃત્તિ શરૂ કરી શકતા નથી, અને કદાચ શરૂ કરે તે તેમાં પ્રાણ પૂરી શકતા નથી કે તેના નિર્વાહ કરી શકતે નથી. આ જગતમાં જે કંઈ મહાન કાર્ચો થયાં છે—થાય છે, તેમાં આત્મશ્રદ્ધા જ કારણભૂત છે. સાગરના પાર પામવાનુ કામ ઘણું કિઠન હતું, પરંતુ આ મશ્રદ્ધાવાળા મનુષ્યાએ નૌકા બનાવી, વહાણા બનાવ્યાં, *ત્તેમારી તથા આગમાટેની રચના કરી, અને તેના વડે. તેઓ સાગરને પાર પામવાને શક્તિમાન થયા. એવરેસ્ટ શિખરને સર કરવાનું કામ પણ એવુ' જ કઠિન હતું, છતાં મનુષ્યાએ આત્મશ્રદ્ધા રાખીને પ્રયત્ન કર્ધા તા તેઓ એ શિખરને સર કરી શકયા. એ જ રીતે મનુષ્યાએ બીજા પણ અનેક કઠિન કાર્યો આત્મશ્રદ્ધાથી પાર પાડવાં છે, એટલે ઉપાસનામામાં પણ એનુ અવલંબન લેવું ઈષ્ટ છે. સિદ્ધિ ઘણી દૂર હૈાય તે! પણ આત્મશ્રદ્ધાવાળેા જીતે છે, અને સિદ્ધિ એકદમ સમીપે આવી હોય તેા પણુ આત્મશ્રદ્ધા વિનાના હારી જાય છે.
અહી શૌચથી માહ્ય અને અભ્યંતર અને પ્રકારનુ શૌચ અભિપ્રેત છે. તેમાં માહ્ય શૌચ તે દ્રવ્યાદિ સ્નાન વડે સહેલાઈથી પામી શકાય છે, પણ અભ્ય તર શૌચ એટલું સહેલું નથી. તે ભાવનાન માગે છે; અને ભાવ સ્નાનનું કામ કઠિન છે, પણ તે અશકય કે અસ‘ભવિત. તા નથી જ.જો નિષ્ઠાપૂર્ણાંક પ્રયત્ન કરીએ, પુરુષાર્થ કરીએ.