________________
તીર્થયાત્રા ]
૭૭૩
તત્પર રહેવું જોઈએ. ભક્તિરસને ઉત્કર્ષ કરવા માટે સંગીતમાં જે શક્તિ રહેલી છે, તે અન્ય કેઈ સાધનમાં રહેલી નથી. જે આ વખતે હૃદયના તાર બરાબર ઝણઝણવા લાગે તે તીર્થંકર પદ પ્રાપ્તિનાં મૂળ નંખાય છે અને તે આત્યંતિક કલ્યાણનું કારણ બને છે.
(૫) સ્તુતિ-સ્તોત્ર-યાત્રિકે તીર્થમાં આવીને સાર ગર્ભિત સુંદર સ્તુતિ-સ્તોત્રો વડે શ્રી જિનેશ્વર દેવની ભક્તિ કરવી જોઈએ અને તેમની છબી અંતરમાં ઉતરી જાય એવી તલ્લીનતા સેવવી જોઈએ.
(૬) પ્રેક્ષણાદિ–તીર્થયાત્રા પ્રસંગે ભક્તિરસની ભવ્ય જમાવટ કરવા માટે પ્રેક્ષણાદિ એટલે નૃત્ય, નાટક વગેરેની ચેજના કરવી જોઈએ. ગરબા, દાંડિયારાસ વગેરેને પણ તેમાં જ સમાવેશ થાય. એક કાળે મહા-કવિઓનાં રચેલાં ઉત્તમ નાટકે તીર્થયાત્રાના પ્રસંગે અપૂર્વ છટાથી ભજવાતાં અને તે લોકોને ધર્મની ભાવનાથી તરબળ કરી નાખતાં. આજે એ પ્રચાર એ છે, કારણ કે આપણા જીવનની રીતરસમ બદલાઈ છે અને વસ્તુનું મૂલ્યાંકન કરવાની દષ્ટિમાં પણ મેટે ફેરફાર થયેલ છે. આમ છતાં મન પર લઈએ તો આ પ્રાચીન પ્રથાને પુનરુદ્ધાર થઈ શકે એમ છે અને તે અનેક આત્માઓને જિનેપાસના તરફ વળવાનું સુંદર નિમિત્ત પૂરું પાડી શકે એમ છે. ૮-કુટુંબીજને વગેરેને સાથે રાખવાં. | તીર્થયાત્રા બને ત્યાં સુધી પિતાના કુટુંબીજનેને સાથે