________________
-ધ્યાનની મહત્તા
પ્રકરણ બાવીશમુ
ધ્યાન
એક મહાપુરુષે કહ્યું છે કે
पूजाकोटिसमं स्तोत्रं, स्तोत्रकोटिसमो जपः । जपकोटिसमं ध्यानं, ध्यानकोटिसमो लयः ||
પૂજા એટલે બાહ્ય ઉપચારેથી થતી પૂજા. સ્તાત્ર એટલે સારગભિત સ્તુતિ-સ્તવન, જપ એટલે ઇષ્ટદેવને મંત્રજપ. ધ્યાન એટલે ઇષ્ટદેવનું ધ્યાન અને લય એટલે સાધ્યું, સાધન અને સાધકની ભેદબુદ્ધિને નાશ. આ અધી ‘ઉપાસનાની ઉત્તરોત્તર શ્રેષ્ઠ ભૂમિકાએ છે. અહીં કાટિ શબ્દના પ્રયાગ મહાન અંતર દર્શાવવા માટે થયેલા છે.
આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે ઉપાસકે ઇષ્ટદેવના નિયત પૂજા-પાઠ કરી લીધા એટલે બધુ પતી ગયું, એમ સમજવાનુ નથી. તેણે ઇષ્ટદેવના ગુણાનું પણ સ્મરણ કરવુ જોઈએ અને તે માટે સારગર્ભિત સુદર સ્તુતિ, સ્તવન કે સ્નાત્રા ખેલવાં જોઈએ. તેના પ્રભાવ આપણા આત્મા પર ઘણા પડે છે, એટલે કે ઇષ્ટદેવના જેવા જ ગુણ્ણા મેળવવાની વૃત્તિ આપણા અંતરમાં જાગ્રત થાય છે
