________________
પ્રકરણ એકવીસમું
અહ મંત્રને જપ ૧-મંત્રજપને મહિમા
ભજન-કીર્તન, સ્તુતિ-સ્તવન, પૂજા-પાઠ, ઉત્સવમહોત્સવ, તેમ જ તીર્થયાત્રાદિ જેમ ઉપાસનાનાં મહત્ત્વનાં અંગે છે, તેમ મંત્રજપ પણ ઉપાસનાનું એક મહત્વનું અંગ છે. વધારે સ્પષ્ટ કહીએ તો ઈષ્ટદેવના મંત્રને જપ કરવાથી ઉપાસના ઉત્કૃષ્ટ કેટિની બને છે અને સિદ્ધિ ઘણી સમીપ આવી જાય છે. અહીં સિદ્ધિ શબ્દથી ઈષ્ટદેવનાં દર્શન કે ધ્યેયને સાક્ષાત્કાર સમજ.
ગવિશારદેએ પણ મંત્રજપનું મહત્ત્વ સ્વીકાર્યું છે. શ્રી પતંજલિ મુનિએ એગદર્શનના સમાધિપાદમાં કહ્યું છે કે “શ્વાળિજાનાર્ વા –અથવા ઈશ્વરનું પ્રણિધાન કરવાથી સમાધિને લાભ થાય છે. વિશેષમાં તેમણે કહ્યું છે કે “તી વાવ: પ્રણવ –તે ઈશ્વરને–પરમતત્ત્વને વાચક પ્રણવ (ઋાર નામને મંત્ર) છે.” “તજ્ઞતર્થમાવાનું –તેને જપ કરે અને તેની અર્થભાવના કરવી એ પ્રણિધાન કે ભક્તિવિશેષ છે.” “તતઃ પ્રચે રેતાધિામોત્તરમાવજ –તેનાથી ચિતન્યસ્વરૂપ પરમાત્માને સાક્ષાત્કાર થાય છે અને અંતરાને અભાવ પણ થાય છે, અર્થાત્ સિદ્ધિની આડે જે અવરણે રહેલાં હોય તે ખસી જાય છે.
