________________
ભાવપૂજા ]
જોઇ લેવાં. વળી અમેાએ શ્રી પ્રતિક્રમણુસૂત્રપ્રાધ–ટીકાભાગ પહેલામાં તેના પર જે અષ્ટાંગી વિવષ્ણુ કયુ છે, તે પણ જોવા ચેાગ્ય છે.
૩૧૭
'
ચાગમુદ્રા કેને કહેવાય ?' તેના ઉત્તર એ છે કે માંહા માંડે દશ આંગળીએ આંતરી, કમળના ડાડાના આકારે અને હાથેા રાખી, પેટ ઉપર હાથની કાણીએ સ્થાપવી, તે ચેગમુદ્રા કહેવાય,’
‘મુક્તાણુક્તિમુદ્રા કોને કહેવાય ? ?
તેના ઉત્તર
'
'
એ છે કે માંહે માહે આંગળીએ આંતરી ન હોય એવા બે હાથ પેાલા રાખી લલાટે લગાડવા, તે મુક્તાણુક્તિમુદ્રા ' કહેવાય મુક્તાશક્તિ એટલે મેાતીની છીપ. તેના જેવા આકાર કરવા, તે મુક્તાણુક્તિમુદ્રા.
‘ ચૈત્યવ`દનના અધિકારે સાધુએને વંદના કેમ ?' એ પ્રશ્નના ઉત્તર એ છે કે ‘ જુદી જુદી ભૂમિકાએ રહીને આત્મવિકાસની સાધના કરી રહેલા સાધુપુરુષા-સંત પુરુષા ચૈત્યવ’દનરૂપી શ્રદ્ધાયાગ કે ભક્તિયોગની ભાવનાને કરવામાં નિમિત્તભૂત છે,માટે તેમને પણ વ'દના કરવી જોઈ એ.’
દૃઢ
શુદ્ધ ભાવે થતી વંદનામાં કેટલી શક્તિ રહેલી છે, તે અમે નમસ્કાર-પ્રકરણમાં દર્શાવી ગયા છીએ, એટલે અહીં તેનુ વિશેષ વિવેચન કરતા નથી, પણ એટલું જણાવીએ છીએ કે ભાવની અને તેટલી શુદ્ધિ રાખવી, મનને જરા પણ ચલ–વિચલ થવા દેવુ નહિ, જરા પણું આડું અવળું જોવું નહિ, તથા દૃષ્ટિ પ્રભુની સમક્ષ જ રાખવી.
