________________
ભાવપૂજા ]
૩૨૩ પદ હોય તો તેનો વિગ્રહ કર જોઈએ, એટલે કે સમાસ છૂટો પાડી બતાવ જેઈએ, પછી તેના પર તર્ક કરી તેનું વેચ્ય સમાધાન શું છે? તે પણ જણાવવું જોઈએ. જે આ રીતે સૂત્રોનું શિક્ષણ અપાય તે શબ્દચારમાં શુદ્ધિ રહે અને તેના અર્થ તથા વિષયમાં પણ બરાબર ઉપયોગ રહે.
વળી મુદ્રાઓ અંગે પણ કેટલીક પાઠશાળાઓમાં જોઈએ તેવી ચોકસાઈથી શિક્ષણ અપાતું નથી, એટલે તે બાબતની ખામી રહી જાય છે અને તે આગળ પર કઈ અસાધારણ ઘટના ન બને તે સુધરતી નથી. દહેરાસરમાં પાંચ જણ ચૈત્યવંદન કરવા બેઠા હોય, તે મુદ્રા અંગે પાંચેયની સ્થિતિ જુદી જુદી જોવામાં આવે છે. તેમાંથી એકએ તો મુદ્રા રચી ન રચી ને ક્રિયા કર્યાને સંતેષ પામે છે અને બાકીના ત્રણ–ચાર એક જ મુદ્રા જુદી જુદી રીતે કરે છે, પણ એક જ ઢબે કે એક જ રીતે કરતા નથી; તેનું કારણ એ છે કે તે અંગે પ્રથમથી જ જે ચેકસાઈપૂર્વક શિક્ષણ અપાવું જોઈએ, તે અપાતું નથી. - સાધુ-મુનિરાજે કે જેઓને સામાન્ય રીતે આ વિષયનું સારું જ્ઞાન હોય છે, તેઓ વ્યાખ્યાન-પ્રસંગે કે તે માટે ખાસ વર્ગો જીને આ બાબતનું જૈન સંઘને શિક્ષણ આપે, તે ઘણું જ જરૂરનું છે.
કેટલાક માને છે તેમ, સૂત્રે એ માત્ર બેલી જવાની વસ્તુ નથી; એ ચિંતનીય છે, મનનીય છે, એટલે કે તેના
