________________
સાત પ્રકારની શુદ્ધિ ]
૨૫૦
શ્રાદ્ધનિકૃત્યમાં પણ ‘ Àચવત્યનિયંત્તળા ’પદથી વેત વસ્ત્ર પહેરવાનું સૂચન છે. ર'ગની અસર મનુષ્યના શરીર અને મન પર અવશ્ય થાય છે. તેમાં શ્વેત રગ સાત્ત્વિકતાને વધારનારા છે, એટલે તેના અહી નિર્દેશ છે, એવી અમારી સમજ છે. અપવાદમાગે તે રાતા, પીળા વગેરે શુભ વસ્ત્રો પણ વાપરી શકાય. શ્રી હરિભદ્રસૂરિએ પૂજાષાડશકમાં આ ખુલાસેા કરેલા છે. પૂજામાં સુતરાઉ વસ્ત્રા ઉપયાગમાં લેવાતા હાય તે રાજે રાજ પાણીથી શુદ્ધ થવા જોઈએ. શણુ–રેશમ વગેરે વસ્રોમાં આ નિયમનું પ્રાજન નથી.
૩-મનઃ શુદ્ધિ
મન:શુદ્ધિ એટલે મનની શુદ્ધિ, ચિત્તની શુદ્ધિ, ભાવની શુદ્ધિ, અથવા તેા વૃત્તિએ અને વિચારાની શુદ્ધિ. તે ન હોય તેા અભ્યંતર શુદ્ધિ થતી નથી અને પરિણામે પવિત્ર થઈ ને પૂજન કરવાના સિદ્ધાંત સચવાતા નથી.
એક લાટાને બહારથી ખરાખર માંજેલા હાય, પણ અદરથી સાફ કરેલા ન હાય તા એ શુદ્ધ કહેવાશે ખરે ? અથવા એક મકાન બહારથી ધાયેલું હાય અને તેના પર સુંદર રંગ-રોગાન કરેલા હાય, પણ તેની અંદરની દિવાલે ધૂણી-ધૂમાડાથી કાળી પડી ગયેલી હાય અને તેના ઓરડા કે ચેાગાનામાં કૂડો-કચરા જમા થયેલા હાય, તેા શુ એ મકાનને શુદ્ધ-સ્વચ્છ કહેવાશે ખરૂ? તાત્પર્ય કે માહ્યશુદ્ધિ સાથે આંતરિક શુદ્ધિ ભળે તે જ શુદ્ધિની ક્રિયા