________________
२७८
સાત પ્રકારની શુદ્ધિ ] અથવા કોઈને વિશ્વાસઘાત કરીને, કોઈને ઠગીને, કોઈની એક યા બીજા પ્રકારે બનાવટ કરીને, કોઈની ચોરી કરીને કે બળાત્કાર, લાંચ-રૂશ્વત, જુગાર વગેરે અનુચિત સાધનેથી મેળવેલું હોય, તે શુદ્ધ ગણી શકાય નહિ.
ગૃહસ્થનો સામાન્ય ધર્મ માર્ગનુસારના પાંત્રીશ ગુણે રૂપ ગણાય છે, તેમાં પહેલે ગુણ ન્યાયથી દ્રવ્ય મેળવવાનું છે. તાત્પર્ય કે શ્રાવકને પોતાના જીવન-નિર્વાહ માટે જે દ્રવ્ય મેળવવું પડે, તે તેણે ન્યાયથી મેળવવું જોઈએ, પણ અન્યાયથી નહિ. તેનાં કારણેની સ્પષ્ટતા કરતાં શાસ્ત્રકારોએ જણાવ્યું છે કે અન્યાયથી દ્રવ્ય મેળ વવા જતાં રાજ્ય તરફથી દંડ થાય છે, જેલ કે ફાંસીની શિક્ષા પણ ખમવી પડે છે અને પરલોકમાં નરક વગેરે દુર્ગતિમાં જવું પડે છે. વળી આવાં દ્રવ્યને નિઃસંકેચ. પણે ઉપભેગ કરી શકાતો નથી, તેમજ આવું દ્રવ્ય
જ્યારથી ઘરમાં આવે છે, ત્યારથી કલેશ-કંકાસની વૃદ્ધિ થાય છે, આરોગ્ય બગડે છે અને માનસિક શાંતિ નાશ પામે છેઆવું અશુદ્ધ દ્રવ્ય દેવપૂજન જેવા પવિત્ર કાર્ય માં કેમ વાપરી શકાય? બાલ સૂર્ય નાનું હોય છે, તે પણ અંધકારને નાશ કરે છે, તેમ ન્યાય-નીતિથી કમાયેલું દ્રવ્ય થોડું હોય તો પણ લાભકારક થાય છે, તે નિઃસંકોચપણે ભોગવી શકાય છે અને તેને પ્રભુપૂજન, તીર્થયાત્રા તથા દાનાદિકમાં ઉપયોગ કરી આત્મકલ્યાણ પણ સાધી શકાય છે.”
