________________
૨૮૮
[ જિનપાસના
ક્ષત્રિયકુળમાં નખવાળા પ્રાણુનું ભક્ષણ કરવાની મનાઈ છે. એવામાં ત્યાં એક સિદ્ધ પુરુષ આવ્યા. તેમણે કહ્યું કે “હે નરોત્તમ ! તું આ પુત્રના કામથી ખેદ ન પામ. તે જેનું રહસ્ય પામવું અશક્ય છે, એવા સૂત્ર-રહસ્યને “જ્ઞાતા થશે.”
પછી તેજ વડે સૂર્ય સમાન, ઉદ્યમી અને સાવધાન એ નાગાર્જુન બાલ્યવયમાં જ અદ્ભુત કળાવાળા પુરુષની સોબત કરવા લાગ્યો અને જરા મેટો થયો કે પર્વતે. અને જંગલમાં જઈને વનસ્પતિઓને ઓળખવા લાગ્યો. એમ કરતાં તે વનસ્પતિઓને ભારે રહસ્યજ્ઞાતા થશે અને રસ સિદ્ધિ કરનાર ઔષધિઓને સંગ્રહ કરવા લાગ્યો. અનુક્રમે હરતાલનું સત્ત્વ, ગંધકનું ચૂર્ણ, અભ્રકને દ્રવ તથા પારાનું કારણું–મારણ કરવામાં તે અસાધારણ નપુણ નીવડ્યો અને સહસ્ત્રપુટ, લક્ષપુટ તથા કોટિપુટ રસાયણ બનાવવામાં નિષ્ણાત થયે.
હવે એક વાર વિવિધ તીર્થોની યાત્રા કરતાં જિનશાસનના શણગારરૂપ શ્રી પાદલિપ્તાચાર્ય તેનાં નગરમાં પધાર્યા. સિદ્ધ નાગાર્જુને તેમની ખ્યાતિ સાંભળી હતી અને એ પણ જાણ્યું હતું કે તેઓ કેટલીક ઔષધિઓનો પગ પર લેપ કરીને તેનાં બળથી આકાશમાગે ગમન કરી શકે છે. આવા સમર્થ સિદ્ધ પુરુષનું પિતાનાં નગરમાં આગમન થયેલું જાણીને તે અત્યંત રાજી થયા અને તેમની પાસેથી કોઈ પણ પ્રકારે આકાશગામિની શક્તિને લેપ
