________________
સાત પ્રકારની શુદ્ધિ ]
૨૩
જાણી લેા. કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યે ચેાગશાસ્ત્રમાં કહ્યુ` છે કે
- दीपिका खल्वनिर्वाणा, निर्वाणपथदर्शिनी । एकैव मनसः शुद्धिः, समाम्नाता मनीषिभिः ॥
‘વિદ્વાન પુરુષાએ એક મન:શુદ્ધિને જ મેાક્ષમાગ દેખાડનારી અને ન બુઝાય તેવી દીપિકા કહેલી છે.’
सत्यां हि मनसः शुद्धौ, सन्त्यसन्तोऽपि सद्गुणाः । सन्तोऽप्यसत्यां नो सन्ति, सर्वेः कार्या बुधैस्ततः ॥
જો મન:શુદ્ધિ થયેલી હાય તે અવિદ્યમાન ગુણે આવી મળે છે અને ગુણ્ણા વિદ્યમાન હોય છતાં મનશુદ્ધિ ન હેાય તે તે ગુણેા છે જ નહિ; અર્થાત્ તે ગુણેા ચાલ્યા જવાના કે નકામા છે.’
માટે સૌ સુજ્ઞ જનેાએ મનઃશુદ્ધિ કરવી જોઈ એ. तदवश्यं मनःशुद्धि, कर्तव्या सिद्धिमिच्छता । સવ:તચમાચ: મિર્ચઃ જાચરને ? ।।
માટે મેાક્ષની ઈચ્છા રાખનારાઓએ મનની શુદ્ધિ અવશ્ય કરવી જોઈ એ. તે સિવાય તપ કરવાથી, શાસ્ત્રોનું અધ્યયન કરવાથી, વ્રતા ધારણ કરવાથી કે કાયાને દડડનારા અન્ય ઉપાયા કરવાથી શુ' ?” તાત્પ કે જે કંઈ ધાર્મિક ક્રિયાઓ કે અનુષ્ડાના કરવામાં આવે તેમાં મનઃશુદ્ધિ તે પ્રથમ જોઈ એ.
સ્કંદપુરાણના કાશી ખંડના છઠ્ઠા અધ્યાયમાં કહ્યું