________________
( [ જિનેપાસના તેને મહાન, ન્યાયી, દયાળુ અને ભલે માનીને સર્વ ક્રિયાઓનું સંચાલન કરનારો માનતાં અટકવું જોઈએ. આ બે વિકલ્પમાંથી કયે વિકલ્પ પસંદ કરવા ગ્ય છે, તે કઈ પણ સુજ્ઞજન સહેલાઈથી સમજી શકે તેમ છે, ઈશ્વરને મહાન, ન્યાયી, દયાળુ અને ભલો ન માનવામાં તેનું મહત્ત્વ કઈ પણ રીતે જળવાતું નથી, જ્યારે બીજા વિકલ્પ અનુસાર તેની ઈશ્વરતા ટકી રહે છે. - કેટલાક એમ કહે છે કે–આ જગતમાં જે કાંઈ સારા કામે થાય છે, તે ઈશ્વરની આજ્ઞાથી થાય છે અને બૂરાં કામ થાય છે, તે શેતાનની આજ્ઞાથી થાય છે. તાત્પર્ય કે “ઈશ્વર તે મહાન, ન્યાયી, દયાળુ અને ભલે છે, પણ શેતાન બૂર છે, પરંતુ આ વિધાન પણ ઈશ્વરની માનવામાં આવેલી મહત્તાને લેપ કરનારૂં જ છે. જે આ જગત પર એક વ્યક્તિને બદલે બે વ્યક્તિની સત્તા ચાલતી હોય તે ઈશ્વર એ ઈશ્વર જ ન કહેવાય, કારણ કે ઈશ્વરને અર્થ શ્રેષ્ઠ રાજકર્તા કે સહુથી મહાન રાજકર્તા એ થાય છે. વળી આ જગતમાં સારાં કામ કરતાં બૂરાં કામ વધારે થાય છે, એટલે ઈશ્વરની સત્તા કરતાં શેતાનની સત્તા વધારે સ્વીકારવી પડે અને એ રીતે ઈશ્વર કરતાં શેતાન વધુ માટે સાબીત થતાં ભક્તિ, આરાધના કે ઉપાસના ઈશ્વરની નહિ, પણ શેતાનની જ કરવી ઘટે; પરંતુ તેમ કરવાનું કેઈ ભાગ્યે જ કબૂલ કરે છે, એટલે સારાં કામે ઈશ્વરની આજ્ઞાથી અને બૂરાં કામો શેતાનની આજ્ઞાથી જ થાય છે, એમ માનવું સંગત નથી.
-
