________________
મંદિર અંગે કિંચિત ]
૨૦૭ પલ્લી કહેવામાં આવે છે, તેનું મૂળ નામ ત્રિજિનપલ્લી હતું. એટલે કે ત્યાં ત્રણ જિનમંદિરને સુંદર સમૂહ હતે. રામેશ્વરમ્ વગેરે નામે પણ એવી રીતે જ પડેલાં છે.
ભારતીય સંસ્કૃતિ એ વાસ્તવિકતાએ મંદિરની જ સંસ્કૃતિ છે. તેનાથી પ્રભુભક્તિને વેગ મળે; ધર્મબુદ્ધિ જાગૃત રહી, શિલ્પ, ચિત્ર, કાવ્ય, સંગીત વગેરે કલાએને ઉત્તેજન મળ્યું; તત્વજ્ઞાનને વિકાસ થાય અને વિવિધ તીર્થો અસ્તિત્વમાં આવ્યાં. જૈન, વૈદિક અને બૌદ્ધ એ ત્રણેય પરંપરાએ તેમાં સારે રસ લીધો. તેમાં પણ જૈન પરંપરા અગ્રગણ્ય રહી. આજે ભારતવર્ષમાં ૩૬૦૦૦ ઉપરાંત જૈન મંદિર છે, તેમાં કેટલાક તે શિલ્પ અને સ્થાપત્યના અદ્વિતીય નમૂનારૂપ છે, તેમજ ભવ્યતાથી ભરપૂર છે. આબૂદેલવાડાનું શિલ્પ જુઓ, રાજસ્થાન-રાણકપુરનું સ્થાપત્ય જુઓ અને સૌરાષ્ટ્ર-શત્રુંજ્યનાં મંદિરને સમૂહ જુએ, તે મુખમાંથી પ્રશંસાનાં પુપે ઝર્યા વિના રહેશે નહિ. દેશ અને પરદેશના જે પ્રવાસીઓ આ મંદિરે જુએ છે, તે જેનેની ધર્મભાવના અને કલાપ્રિયતાનાં મુક્ત કઠે વખાણ કરે છે. આવાં મંદિરે માટે આપણાં હૃદયમાં કે ભાવ હોવું જોઈએ, તે વિચારી જુઓ.
કેટલાક કહે છે કે “જેનેએ પિતાને ઘણે પિસો પાષાણમાં જ નાખે. તેમને આ શું સૂઝયું ?” પણ તેમને ખબર નથી કે એ પાષાણેએ પારસમણિનું કામ કર્યું છે. તેના સહવાસમાં આવનારા પાપીઓને પવિત્ર બનાવ્યા
