________________
ઉપાસના સંબંધી કેટલીક વિચારણા ] બાકી રહી સાત્ત્વિકી ઉપાસના. તેને જૈન ધર્મો સ્વીકારેલી છે, કારણ કે તે સકલ કર્મને નાશ કરી ઉપાસકના ભવભ્રમણને અંત લાવનારી છે.
પ્રશ્ન--જે ઉપાસના અંગે જૈન દષ્ટિ આવી જ હોય તે કેટલાક જેનો અમુક કાર્યસિદ્ધિ-નિમિત્તે કેસરિયાજીને ભારેભાર કેસર ચડાવવા વગેરેની માન્યતાઓ કેમ રાખે છે?
ઉત્તર–જૈન સમાજમાં આવી સ્થિતિ કેટલાક અંશે જેવામાં આવે છે, પણ તે ધાર્મિક સિદ્ધાંતોના અજ્ઞાનનું પરિણામ છે. જૈન ધર્મ તો ઉલ્લેષણા કરીને કહે છે કે
(૧) જેઓ રાગ, દ્વેષ, અજ્ઞાન, મેહ વગેરે દેષવાળા લૌકિક દેવોને માને-પૂજે, તેને લૌકિકદેવગત મિથ્યાત્વ લાગે.
(૨) જેઓ પ્રાણાતિપાત આદિ અઢાર પાપસ્થાનકને સેવનાર, મહાવ્રતથી રહિત ગુરુને માને-પૂજે, તેને લૌકિકગુરુગતમિથ્યાત્વ લાગે.
(૩) જેઓ પગલિક સુખની અપેક્ષાએ પ્રવર્તેલા હળી, બળેવ, શીતળાસાતમ વગેરે લૌકિક પર્વોને માને, તેને લૌકિક પર્વગતમિથ્યાત્વ લાગે.
(૪) જેઓ સર્વદેષ રહિત અરિહંત ભગવંતને આલેક કે પરલોકનાં પૌદ્ગલિક સુખની ઈચ્છાએ માનેપૂજે, તેમજ તેમની યાત્રા વગેરેના નિયમ રાખે, તેને લેકેત્તરદેવગતમિથ્યાત્વ લાગે.
