________________
૨૦૦
[ જિનાપાસના
અર્થાત્ તેમાં રાગ અથવા દ્વેષની છાયા જણાતી નથી. કેટલીક દેવમૂર્તિના ખેાળામાં કે તેની નજીક સ્ત્રીની મૂર્તિ હાય છે કે જે પ્રકટપણે રાગનું ચિહ્ન છે, ત્યારે જિનમૂર્તિના ખેાળામાં કે તેની નજીક સ્ત્રીની મૂર્તિ હોતી નથી, અર્થાત્ તેમાં સાચા ત્યાગ-વૈરાગ્યના ભાવ સ્પષ્ટ દેખાય છે. અને કેટલીક દેવમૂર્તિ એના હાથમાં નાના પ્રકારનાં શસ્ત્રો હાય છે કે જે સંહારવૃત્તિને સૂચવનારાં છે, ત્યારે જિનમૂર્તિના હાથમાં કોઈ પ્રકારનું શસ્ત્ર હેતુ' નથી; અર્થાત્ તે અહિં'સા અને અભયની વૃત્તિનેા પરિચય આપે છે. શું આવી વીતરાગતાભરી સુંદર મૂર્તિ નિત્યનિયમિત દર્શન-પૂજનને ચાગ્ય નથી ?
શ્રી મંડન સૂત્રધારે રૂપાવતારના સાતમા અધ્યાયમાં નીચેના શ્લેાક લખ્યા છે :
मुक्यर्थे विश्वमेतद् भ्रमति च बहुधा देवदैत्याः पिशाचा, रक्षो गन्धर्वयक्षो नरमृगपशवो नैव मुक्ति बिजग्मुः । एक श्रीवीतरागः परमपदसुखे मुक्तिमार्गे बिलीनो, वन्द्यस्तेनाद्य जैनः सुरगणमनुजैः सर्वसौख्यस्य हेतुः ||७४ ||
આ વિશ્વ બહુધા મુક્તિને અર્થે ભ્રમણ કરતું જણાય છે; પર`તુ તેમાંના દેવા, દૈત્યા, પિશાચા, રાક્ષસા, ગધ ચહ્ના, મનુષ્યા, મૃગા કે અન્ય પશુએ તેમની આકૃતિમૂર્તિ પરથી મુક્તિમાં ગયા હૈાય એવું જણાતું નથી. માત્ર એક શ્રી વીતરાગની મૂતિ પરમપદનુ સુખ આપનાર મુકિતમાર્ગોમાં વિલીન થઈ હાય એવું લાગે છે. તેથી સવ સુખના હેતુરૂપ આદ્યદેવ એટલે શ્રી ઋષભદેવની મૂર્તિ દેવતાઓના સમૂહ અને મનુધ્યેા વડે વઢવાને ચેાગ્ય છે.’
