________________
મૂર્તિનું આલંબન ] ધ્રુવે પણ જાહેર કરેલું છે કે “કલિંગના શિલાલેખથી એ સ્પષ્ટ થઈ જાય છે કે આજથી ૨૩૦૦–૨૫૦૦ વર્ષ પૂર્વે પણ જેનોમાં મૂર્તિપૂજાને વ્યાપક પ્રચાર હતે.”
પરંતુ હવે તે કાશી વિશ્વવિદ્યાલયવાળા છે. પ્રાણનાથ વિદ્યાલંકારને સૌરાષ્ટ્રમાંથી એક એવું તામ્રપત્ર મળી આવ્યું છે કે જે ૨૮૦૦ વર્ષથી પણ વધારે પુરાણું છે અને જેમાં શ્રી ગિરનાર તીર્થ પર આવેલા શ્રી અરિષ્ટનેમિ ભગવાનના મંદિરને અમુક ગામ ભેટમાં આપ્યાને ઉલ્લેખ છે. વળી મેહન-જો-ડ વગેરેમાંથી મળી આવેલી પ્રાચીન મુદ્રાઓ વગેરે પણ જેનેમાં મૂર્તિપૂજા ઘણા પ્રાચીનકાળથી પ્રચલિત હોવાનું પૂરવાર કરે છે.
આમ જ્યારે મૂર્તિપૂજા યુક્તિયુક્ત છે, શાસ્ત્રસંમત છે અને પ્રાચીન પણ છે, ત્યારે તેની વિરુદ્ધમાં સૂર કાઢ એ ક્યાં સુધી ઉચિત છે? તે સુજ્ઞજનોએ વિચારી લેવું.
અહીં જિનમૂર્તિની સુંદરતા વિષે પણ બે શબ્દ કહેવા જોઈએ. કેટલીક દેવમૂર્તિનાં નેત્રે અતિ ભયંકર હોય છે અને હમણાં કોઈને સંહાર કરી નાખશે, એવી ઉગ્રતાને પ્રકટ કરનારા હોય છે, ત્યારે જિનમૂર્તિનાં બંને નેત્રમાં પ્રશમરસ ભરેલો હોય છે, અર્થાત્ નિર્વિકલ્પઉદાસીન–વીતરાગદશાની પરમ શાંતિ દષ્ટિગોચર થાય છે. કેટલીક દેવમૂર્તિઓના મુખ વિકરાળ હોય છે, હાસ્યાદિ ચેષ્ટાથી યુક્ત હોય છે અથવા તે વિષાદની ઘેરી છાયાવાળા હોય છે, ત્યારે જિનમૂર્તિની મુખમુદ્રા પ્રસન્ન હોય છે,
