________________
સ્મૃતિનું આલેખન ]
૨૦૧
એક જૈનેતર કલાકારના મુખમાંથી નીકળેલા આ શબ્દો શું સૂચવે છે? ખરેખર ! જેને મેાક્ષસુખની અભિલાષા છે કે વીતરાગતા કેળવવાના મનેારથ છે, તેમણે તે આવી નિવિકાર સુંદર જિનમૂર્તિનું જ આલંબન લેવું જોઈ એ.
જિનમૂતિ ભવસાગર તરવાનું એક અમેઘ સાધન ઢાઈને તેના નિર્માણ અને પ્રતિષ્ઠામાં અનત પુણ્ય મનાયેલું છે. શ્રી હરિભદ્રસૂરિ આદિ આચાર્યએ તે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં જણાવ્યું છે કે પુણ્યના ચેાગે મનુષ્યની પાસે ધનવૃદ્ધિ થાય તે તેણે એ ધનને શુભ માગે વાપરવાને સકલ્પ કરવા જોઈએ અને તેમાં પ્રથમ પસઢગી જિનમૂર્તિને આપવી જોઈ એ; તાત્પર્યં કે તેણે શ્રી જિનેશ્વરદેવની નાની માટી સુંદર મૂર્તિ નિર્માણ કરાવવી જોઈ એ.
આદ્ય તીર્થંકર શ્રી ઋષભદેવના સમયમાં શ્રી ભરત ચક્રવર્તી એ અષ્ટાપદ પર્વત પર ચાવીશ જિનની મણિમય મૂર્તિએ બનાવી હતી. તે જ રીતે અન્ય તીર્થંકરાના સમયમાં અનેક રાજા-મહારાજાઓએ જિનમૂર્તિ એ ભરાવવામાં ગૌરવ માન્યું હતું. ઐતિહાસિક કાળમાં સ’પ્રતિ, ખારવેલ, આમ, કુમારપાળ વગેરેનાં નામેા મૂતિ નિર્માણ માટે પ્રસિદ્ધ છે. વળી અનેક ગૃહસ્થાએ પણ જિનમિ મોટા પ્રમાણમાં ભરાવ્યાના ઉલ્લેખેા મળી આવે છે. ગુજરાતના ગૌરવનું રક્ષણ કરનાર મહામંત્રી શ્રી વસ્તુપાળ અને તેજપાળે અન્ય સત્પ્રવૃત્તિની સાથે જિનિખ એ ભરાવવાનું