________________
નમસ્કાર ]
૧૭૩. શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યે યોગશાસ્ત્રના આઠમા પ્રકાશમાં કહ્યું કે કે–
यदीच्छेद् भवदावाग्नेः, समुच्छेदः क्षणादपि । स्मरेत् तदाऽऽदिमन्त्रस्य, वर्णसप्तकमादिमम् ॥
જે સંસારરૂપ દાવાનળને એક ક્ષણ માત્રમાં ઉચ્છેદ કરવાની ઈચ્છા હોય તે નમસ્કાર મહામંત્રના પ્રથમના. સાત અક્ષરોનું અર્થાત્ “નમો અરિહંતાઈi”નું સ્મરણ કરવું જોઈએ.”
અહી એટલી સ્પષ્ટતા કરી દઈએ કે નમો પદ, નમસ્કારસૂચક છે અને અરિહંતાણં પદ સર્વ જિનેશ્વરેનું સૂચક છે, એટલે નમો અરિહંતા પદના જપમાં નમસ્કારપૂર્વકનું નામસ્મરણ રહેલું છે અને તેથી જ જૈન સંઘમાં તેને વ્યાપક પ્રચાર છે.
નમો ઉકાળ નિચમથાળું પદ ણાથો (શકસ્તવ) નામના “નત્થણુંસૂત્રની નવમી સંપદામાં આવે છે, પણ સમવાયાંગ સૂત્ર, જીવાભિગમસૂત્ર અને રાયપસેણીયસૂત્રમાં આવતાં “નમેળુણું”ના પાઠમાં આ બે પદે દષ્ટિગોચર થતાં નથી. એનું કારણ એ લાગે છે કે મુખ્ય
અરિહંતાણં' પદનાં “ભગવંતાણું” પદથી ઠેઠ “ઠાણું સંપત્તાણું' સુધીના પદે વિશેષણપદે છે, ત્યાં વાક્ય પૂરું થાય. પછી “નમે જિણાણું જિયભયાણું ? એ સ્વતંત્ર વાક્ય હેઈ સમવાયાંગ વગેરેમાં એના વિના. ચલાવી લીધું હોય.
