________________
૧૯૬
[ જિનાપાસના
આમ છતાં કાઈ એમ કહેતુ હાય કે અમને આવે કશે અનુભવ થતા નથી, તે ત્યાં મૂર્તિની નિરર્થકતા નહિ પણ તેમની ભાગ્યદશા માળી સમજવી, તેમની ક બહુલતાને જવાબદાર ગણવી. અહીં અમને સંસ્કૃત ભાષાનુ એક સુભાષિત યાદ આવે છે:
पत्रं नैव यदा करोरविटपे दोषो वसन्तस्य किम् ? उल्लूको न विलोक्यते यदि दिवा सूर्यस्य किं दूषणम् ? वर्षा नैव पतन्ति चातकमुखे मेघस्य कि दूषणम् ? यद् भाग्यं विधिना ललाटलिखितं देवस्य कि दूषणम् ? [1
વસંત ઋતુનું આગમન થતાં બધાં વૃક્ષાને નવાં પાન આવે છે, પણ કેરડાને આવતાં નથી. ત્યાં શું વસંત ઋતુને દોષ સમજવા ? સૂર્યના ઉદય થતાં અંધારુ' નાશ પામે છે અને બધા પ્રાણીઓ જોવાને શક્તિમાન થાય છે, પણ એ વખતે ઘૂવડ દેખી શકતા નથી. ત્યાં શું સૂના ઢોષ સમજવા ? મેઘ વરસવા લાગે છે અને સર્વત્ર પાણી પડે છે, પણ ચાતક પક્ષીના મુખમાં તેનાં ઘેાડાં છું પણ જતાં નથી. ત્યાં શું મેઘના દોષ સમજવા ? અને વિધિ તા સહુના કર્મ અનુસાર લલાટમાં લેખા લખે છે અને તેનું ફળ પ્રાણીઓને ભાગવવુ પડે છે, ત્યાં શુ દૈવને દોષ સમજવા ? તાત્પર્ય કે તેમાં વસ્તુને પાતાના જ દોષ છે, અન્યના નહિ.
કેટલાક કહે છે કે ‘ જડ મૂર્તિમાં ભાવારાપણ કરી શકાય અને તેની સાથે જીવતા જેવા જ વ્યવહાર કરી
