________________
૧૪૫
તાત્વિક ભૂમિકા ]
'अरिहंतो मह देवो, जावज्जीव सुसाहुणो गुरुणो । जिणपन्नत्तं तत्तं, इअ सम्मत्तं मए गहिरं ॥' -
“અરહિંત એ મારા દેવ છે, સાધુઓ અર્થાત્ નિગ્રંથ મુનિઓ મારા ગુરુ છે અને જિનેએ કહેલું તત્વ એ મારે ધર્મ છે. મેં સમસ્ત જીવન માટે આ પ્રકારનું સમ્યકત્વ ગ્રહણ કર્યું છે.'
“જેને સાચું શું? અને ખોટું શું?’ તેને વિવેક નથી, તે દેવ, ગુરુ અને ધર્મનું સત્ય સ્વરૂપ સમજી શકતે નથી, એટલે મુમુક્ષુઓ આ વિવેક કેળવી લેવાની જરૂર છે.
દેવ, ગુરુ તથા ધર્મની પરીક્ષા કેમ કરવી? તે અંગે જૈન શાસ્ત્રોમાં ઘણું વિવેચન થયેલું છે, જે મુમુક્ષુઓને સુંદર માર્ગદર્શન આપે એમ છે. તેને સાર અમે “સાચું અને ખોટુ નામના “ધર્મબોધ ગ્રંથમાળા'ના ત્રીજા પુસ્તકમાં આપેલ છે, તે જિજ્ઞાસુઓએ જરૂર જે. -સમ્યગજ્ઞાન
જે જ્ઞાન સમ્યકત્વથી યુક્ત હોય તે સમ્યગૂજ્ઞાન કહેવાય. આવું જ્ઞાન મેક્ષમાર્ગની બીજી મજલ બને છે અને ત્રીજી મજલને માર્ગ મોકળે કરે છે.
સમ્યગ્રજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ સર્વજ્ઞકથિત શાસ્ત્રાધ્યયન અર્થાત્ શ્રતાભ્યાસથી થાય છે, એ ભૂલવાનું નથી. જે સમ્યક્ત્વધારી આત્મા શ્રતને પદ્ધતિસર અભ્યાસ કરે છે તેને જીવ–અજીવને ભેદ સમજાય છે, પુણ્ય–પાપને બધા
૧૦
