________________
૧૫૨
[ જિનેપાસના
ત્યાં પ્રભુના નામને સંસ્કાર પડે ક્યાંથી? અને રેજ પ્રભુસ્મરણ થાય ક્યાંથી?
આજે સારા સંસ્કારોનું બળ ઘટયું છે અને બુદ્ધિવાદ બેફામ બન્યું છે, એટલે નામ-સ્મરણ કે પ્રભુસ્મરણ વિષે પણ જાતજાતના અને તરેહતરેહના પ્રશ્નો પૂછાય છે.
એકવાર એક વિદ્યાર્થીએ અમને પૂછ્યું કે વારંવાર અરિહંત દેવનું નામ બેલવાની જરૂર શી? પેપટ વારંવાર રામનું નામ બેલે છે, તો શું તેને કેઈ પ્રકારને લાભ થાય છે ખરે?” અમે કહ્યું: “અરિહંત દેવનું વારંવાર નામ લેવાથી તેમની સાથે આપણે સંબંધ બંધાય છે અને બંધાયો હોય તો તે પાકે થાય છે. એમ કરતાં તેમને પર સ્નેહ થાય છે, પ્રીતિ જામે છે અને તેમના જીવન તથા ઉપદેશનું રહસ્ય સમજાય છે, એટલે આપણું લક્ષ ભૌતિક પદાર્થો પરથી ખસીને ધાર્મિક-આધ્યાત્મિક જીવન પર કેન્દ્રિત થાય છે અને તેનું પરિણામ ઘણું સુંદર આવે છે.
તમે અહીં પિપટનું દષ્ટાન્ન આપ્યું, પણ તે ઉચિત નથી. જ્યાં તિર્યંચ અને ક્યાં મનુષ્ય ! એ બંનેની સરખામણ જ શી હોઈ શકે ? આમ છતાં એટલું સમજી લો કે રામનું નામ લેવાથી કેને તે પ્યારે લાગે છે, લોકેને તે ગમે છે અને લેકે તેને જમરૂખ, મરચાં વગેરે ઈષ્ટ પદાર્થો ખાવાને આપે છે. તાત્પર્ય કે તેથી તેને લાભ જ થાય છે, કઈ પ્રકારનું નુકશાન થતું નથી. આથી સમજુ–શાણું–વિવેકી પુરુષે એટલું વિચારવું જોઈએ કે
