________________
તાત્ત્વિક ભૂમિકા |
૧૩પ
પક્ષીઆ જેટલા સરલ નથી. જ્યારે આ બધા ભવા અનંતી કે અસ`ખ્યાતી વાર પ્રાપ્ત થાય છે, ત્યારે માનવભવ એકાદ વાર પ્રાપ્ત થાય છે. એટલા જ માટે જગતમાં મનુષ્યેાની સંખ્યા બીજા જીવા કરતાં ઘણી અલ્પ દેખાય છે. လူ့ વસ્તુ ઘણા કાળે અને ઘણા પરિશ્રમે પ્રાપ્ત થતી હાય, તેને દુલ ભ જ ગણી શકાય.
અહીં કોઈ એમ કહેતું હાય કે ‘માતાપિતાએ વિષયભેાગ કર્યો અને અમે આ જગતમાં એકાએક પટકાઈ પડવા, પછી માનવભવને દુલ ભ શી રીતે માનીએ ? ’ તેા એ મહાન ભ્રમ છે. માનવજન્મ એ માત્ર ભૌતિક ક્રિયા નથી. તેને સબધ ચૈતન્ય કે આત્મા સાથે પણ છે. આત્મા પાતાના કમ અનુસાર વિવિધ ચેાનિએમાં જન્મ ધારણ કરતા કરતા મનુષ્યયેાનિમાં આવ્યે અને દેહ-ઈન્દ્રિયા વગેરેનું નિર્માણ કરી સમય પરિપકવ થતાં માતાના ઉદરમાંથી બહાર નીકળ્યેા. તાત્પર્યં કે તે આ જગતમાં એકાએક પટકાઈ પડચો નથી, પણ પેાતાના કર્મનું ફળ ભાગવવાને અહી આવેલા છે, એ એક સિદ્ધ હકીક્ત છે. આજે પણ કેટલાક માણસા એવા મળી આવે છે કે જે પેાતાના ગત ભવતુ વન કરે છે અને તપાસ કરતાં તે ખરાખર જણાય છે. વર્તમાનપત્રામાં આવા કિસ્સાઓ અવારનવાર રહે છે, એટલે શિક્ષિત-સમજી વગ તેનાથી છેક અજાણ્ય હાય, એમ માનવાને કારણ નથી.
કપાતા જ
જૈન શાસ્ત્રકારો કહે છે કે લાખા મણ ધાન્યને
: