________________
[ નિપાસના ઢગલે કર્યો હોય, તેમાં એક થાલી જેટલા સરસવના દાણું ભેળવી દેવામાં આવે અને પછી એ દાણું વીણવા માટે એક તદ્દન ઘરડી ડેસીને બેસાડવામાં આવે તે એ કેટલાં વર્ષે સરસવના દાણા ભેગા કરી શકે ? માનવભવનું પણ આવું જ છે. જે તે હાથથી ગમે તે આત્મા ભવસાગરમાં ડૂબી જવાને અને તેને મનુષ્યત્વની પુનઃ પ્રાપ્તિ કરતાં ઘણે લાંબે કાળ નીકળી જવાને.
શાસ્ત્રકારના આ શબ્દ આપણા કર્ણપટ વધીને અંતરના ઊંડાણ સુધી પહોંચ્યા છે ખરા ? જે પહોંચ્યા હોય તે તે અંગે આપણી શી તૈયારીઓ છે? હાલ તો
રાત ગમાઈ સેવતે, દિવસ ગમાયા ખાય; હિરા જેસે મનુજભવ, કવડા બદલે જાય.' એ ઘાટ છે.
કોઈ એમ માનતું હોય કે આ વચનેમાં અતિશયેકિત છે, કારણ કે અમે રાત્રિ-દિવસ અનેક પ્રકારનાં કાર્યો કરીએ છીએ અને તેમાં કેટલાંક ધાર્મિક કાર્યો પણ હોય છે. તે એ મહાશને અમારી એટલી જ વિનંતિ છે કે તમે ભલા થઈને ચોવીસ કલાક દરમિયાન જે જે પ્રવૃત્તિઓ કરતા હે, તેની નોંધ રાખે અને પછી જણાવે કે તેમાં એશ-આરામની, ધંધા-ધાપાની તથા ખાવા-પીવાની પ્રવૃત્તિમાં કેટલા કલાક જાય છે અને ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓમાં કેટલા કલાક જાય છે? કદાચ વીશ કલાકમાં અ કલાક કે એક કલાક ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓમાં જતે હોય તે એ તે કાંઈ ગણનાપાત્ર છે?
