________________
પ્રકરણ બીજું જિનદેવને સામાન્ય પરિચય અહંત, જિન અને તીર્થકર એ ત્રણે શબ્દો આજે સમાનાર્થમાં વપરાય છે, પણ તે દરેકને પિતાને વિશિષ્ટ અર્થ છે અને તે જિનદેવનું સ્વરૂપ સમજવામાં ઘણા ઉપયોગી છે, એટલે પ્રથમ વિચાર તેનો કરીશું. ૧–અહંત શબ્દની મુખ્યતા
શ્રી નમસ્કાર-મહામંત્ર જૈન ધર્મ કે જિનશાસનના સારરૂપ ગણાય છે, તેના પ્રથમ પદમાં “નમો અરિહંતાણે એ પાઠ આવે છે. વળી પ્રણિપાતદંડક તરીકે પ્રસિદ્ધિ પામેલા “નમેળુણું” સૂત્રના પ્રારંભમાં “નમોહ્યુ l કરતા માવંતા” એવાં પદો આવે છે અને તેમાં જિન તથા તીર્થકર એ બંને શબ્દોને વિશેષણ તરીકે ઉપયોગ થયેલે છે. ઉપરાંત જિનેશ્વરને લગતું મંત્રબીજ સર્જે છે, એટલે આ ત્રણ શબ્દોમાં મુખ્યતા અર્હત્ શબ્દની છે.
અહીં એ પણ સ્પષ્ટતા કરવી જોઈએ કે જિનાગમે પ્રાકૃત-અર્ધમાગધી ભાષામાં રચાયેલાં છે, તેમાં ત્રા, અહંત અને અરિહંત એ ત્રણ શબ્દ આવે છે. વળી પંચસૂત્ર જેવા માન્ય ગ્રંથમાં કહૃત શબ્દને પ્રયાગ પણ થયેલ છે. તથા પ્રાચીન શિલાલેખમાં શરત એ પાઠ
