________________
જિનદેવને વિશેષ પરિચય ]
ચેત્રીશ અતિશયેનું વર્ણન શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યું અભિધાનચિંતામણિકેશના દેવાધિદેવ–કાંડમાં આ પ્રકારે
तेषां च देहोऽद्भुतरूपगन्धो, निरामयः स्वेदमलोज्झितश्च । श्वासोऽब्जगन्धो रुधिरामिषं तु, गोक्षीरधाराधवलं ह्यविनम् ॥१। आहारनीहारविधिस्त्वद्दश्य
श्चत्वार एतेऽतिशयाः सहोत्थाः । (૧) જિન ભગવંતોને દેહ અદ્ભુત રૂપ અને સુગંધવાળો
હોય છે, તેમાં કોઈ પ્રકારનો રોગ હોતો નથી; વળી તે પ્રસ્વેદ અને મલથી રહિત હોય છે, એટલે કે તેમને
પરસેવે થતો નથી કે શરીર પર મેલ ચડતું નથી. (૨) તેમને શ્વાચ્છવાસ કમળના જેવો સુગંધી હોય છે. (૩) તેમના શરીરમાં રહેલાં રુધિર અને માંસ ગાયના
દૂધ જેવા શ્વેત તથા દુર્ગધ વિનાના હોય છે. તેમની આહાર-નિહાર(મલ ત્યાગ)ની ક્રિયા ચર્મચક્ષુઓ વડે જોઈ શકાતી નથી, એટલે કે આપણું જેવા સામાન્ય મનુષ્યો તેને જોઈ શકતા નથી. જેમને અવધિ કે કેવલજ્ઞાન જેવું અતીન્દ્રિય જ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું હોય, તે જ તેને જોઈ શકે છે. આ ચાર અતિશયે જન્મથી હોય છે.