Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 12 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
भगवतीस्त्रे मिथ्या असत्यम् अयथार्थतया प्रवन पतिकूलं वदितुं शीलं यस्यासौ मिथ्यावादी मिथ्यादृष्टिरित्यर्थः । हे भदन्त ! शक्रो देवेन्द्रो देवराजः किं सम्यग्दृष्टिमिथ्यादृष्टिा ? इति भावः, भगवानाह-गोयमा' हे गौतम ! 'सम्मावाई-नो मिच्छावाई' सम्यग्बादी सम्यग्दृष्टिरस्ति नो मिथ्यावादी नो मिथ्यादृष्टिः । अथ गौतमश्चतुर्विधभाषाविषये पृच्छति-'सक्के णं भंते देविदे देवराया' शक्रः खलु भदन्त देवेन्द्रो देवराजः किं सच्चं भासं भास' किं सत्या भाषां भाषते, 'मोसं भासं भासइ' मृषा भाषां भापते, 'सच्चामोसं भास भासई' सत्यमृपा भाषां भाषते 'असच्चामोसं भासं भासई' असत्यमृषा भाषां भाषते ? हे भदन्त ! योऽयं देवराजः शकः स सत्यभाषां वदति मृषामाषां वदति अथवा सत्यमृषाभाषां वदति असत्यमृषां वा मापां वदतीति पश्नः, भगवानाह'गोयमा' हे गौतम! 'सच्चंपि भासं भासई' सत्यामपि भाषां भाषते ग्वादी है । या प्रवचन से प्रतिकूलरूप असत्य बोलने का स्वभाववाला है-मिथ्यावादी है ? पूछने का भाव ऐसा है कि शक्र सत्य बोलनेवाला है या मिथ्या बोलनेवाला है ? इसके उत्तर में प्रभु ने कहा-'गोयमा ! सम्मावाई नो मिच्छावाई' हे गौतम देवेन्द्र देवराज शक्र सम्यग्वादी है। मिथ्यावादी-नहीं है। अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं कि चार प्रकार की भाषा में से शक्र किस भाषा को बोलता है-'सक्केणं भंते ! देविदे देवराया कि सच्चं भासं भासइ, मोसं भासं भासह सच्चामोसं भासं भासह, असचामोसं भासं भासई' हे भदन्त । देवेन्द्र देवराज शक्र क्या सत्य भाषा बोलता है ? या असत्य भाषा बोलता है, या सत्यासत्यभाषा अर्थात् मिश्र भाषा बोलता है या असत्य मृषा भाषा अर्थात् વસ્તુનું એ જ રૂપે કથન કરવું તે સમ્યવાદી છે. અને પ્રવચનથી વિરૂદ્ધ અસત્ય બલવાના સ્વભાવવાળું હોય તે મિથ્યાવાદી, છે. પૂછવાને ભાવ એ છે કે સમ્યમ્ બોલનાર છે, કે મિથ્યા બાલવાવાળે છે. તેના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે छ " गोयमा ! सम्मावाई नो मिच्छावाई " गौतम! देवेन्द्र देव२००१ श સમ્યમ્ (સાચુ બેલે) વાદી છે મિથ્યાવાદી નથી. - હવે ગૌતમસ્વામી પ્રભુને એવું પૂછે છે કે ચાર પ્રકારની ભાષામાં શાક
नापामा छे. “सक्के णं भंते । देवि दे देवराया कि स्वच्छ भासं भासह मोसं भासं भासइ सच्चामोसं भासं भासद असच्चा मोसं भासं भास" હે ભગવન્! દેવેન્દ્ર દેવરાજ શું સત્ય ભાષા બોલે છે કે અસત્ય ભાષા બેલે છે કે સત્યાસત્ય ભાષા બોલે છે ? અસત્ય મૃષા ભાષા બોલે છે? તેના ઉત્ત
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨.
