Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 12 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१७ उ० २ सू० ३ शरीरजीवयोभिन्नत्वनिरूपणम् ३९९ परमतम् । स्वमतं तु उत्तरपक्षावसरे कथयिष्यतीति । प्रस्तुतमनुसरामः 'पागाइवाए' प्राणातिपाते प्राणातिपातक्रियायाम् 'मुसावाए' मृपावादे-असत्यभाषण. क्रियायाम् 'जाव मिच्छादपणसल्ले' यावत् मिथ्यादर्शनशल्ये, यावत् अष्टादश पापस्थानरूपक्रियायाम् इह यावत्पदेन अदत्तादानादारभ्य मायामृपान्तानां पञ्च. दशानां पापस्थानानां संबदः, 'वट्टमा गस्स' वर्तमानस्य देहेन: 'अन्ने जीवे अन्ने जीवाया' अन्यो जीवः अन्यो जीवात्मा, जीवः शरीरम् , जीवात्मा फलभाग जीवः अन्यः जीवात्मा अन्य इत्यर्थः । अथ प्राणातिपातादित्यागविषये पुनरांप परमतमेव दर्शयति-पाणाइवायवेरमणे' इत्यादि । प्राणातिपातविरमणे, विरमणं भेद को प्रकट करने के लिये किया गया है। यही बात सूत्रकार इन वक्ष्यमाण सूत्रों में प्रकट करते हैं-'पाणाघाए' प्राणातिपात क्रिया में 'मुसाबाए' मृषावाद क्रिया में-असत्यभाषणरूप क्रिया में, 'जाव मिच्छादसणसल्ले' यावत् मिथ्यादर्शनशल्य में, यावत्-अष्टादश पापस्थान रूप क्रिया में, यावत्पद गृहीत-अदत्तादान से लेकर मायामृषान्त १५ पापस्थानों में 'बट्टमाणस्स' वर्तमान देही का 'अन्ने जीवे, अन्ने जीवाया' जीव अन्य है शरीर भिन्न है, और जीवात्मा भिन्न है इन प्राणातिपाता दिरूप क्रियाओं में कर्ता रूप से दृश्यमान जीव-शरीर-है और फल भोक्ता जीवात्मा है । अतः ये दोनों परस्पर में भिन्न २ हैं। इस प्रकार से प्राणातिपातादिक क्रियाओं के विषय में परमत प्रकट करके अब सूत्रकार इन क्रियाओं के त्याग के विषय में परमत क्या है ? यह पात दिखाते हैं-'पाणावायवेरमणे, जाव परिग्गहवेरमणे यहां यावत् ભેદ બતાવવા માટે કર્યું છે. એજ વાત સૂત્રકાર આ વક્ષ્યમાણ સૂત્રથી ४८ ४२ छे. "पाणाइवाए" प्रातिपातयामi "मुसावाए" भृषावाणियामा मेरले यसत्य मोस।३५ यामi “जावमिच्छादसणसल्ले'' यावत मिथ्या દર્શન શલ્યમાં યાવતુ અઢાર પ્રકારની પાપાનરૂપ ક્રિયાને અહિયાં યાવત५४थी महत्ताहानथी बनि भूषापासुधीना ५४२ ५।५स्थानामा "वट्टमाणस्स" २a हीना "अन्ने जीवे" ७३ अन्य छे. "अन्ने जीवाया', मने शरीर પણ અન્ય છે. અને જીવાત્માભિન્ન છે. આ પ્રાણાતિપાતરૂપ ક્રિયામાં કર્તારૂપથી દેખાતે જીવ–શરીર છે. અને ફલને ભેગવનાર જીવાત્મા છે જેથી આ બને પરસ્પર જ ભિન્નભિન્ન છે. આ રીતે પ્રાણાતિપાત વિગેરે કિયાઓના વિષયમાં અન્ય મત પ્રગટ કરીને હવે સૂત્રકાર એ ક્રિયાઓના त्या विषयमा ५२मत शु छ ? ते मतावे छ. “पाणाइवाइयवेरमणे जाव
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨