Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 12 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 12 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 573
________________

प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१८ उ०१ सू०१ प्रथमाप्रथमत्वे संशिद्वारनिरूपणम् ५५९ त्रिचतुरिन्द्रियास्तथा च एकद्वित्रिचतुरिन्द्रियान् वर्जयित्वा शेषानारकादिवैमानि कान्ता जीवाः संज्ञिनः अपथमा नतु प्रथमा इत्येवं वक्तव्याः विकलेन्द्रियाणां संज्ञित्वस्यैव अभावात् विकलेन्द्रियवर्जमिति कथितम् । 'एवं हुतेण वि' एवं पृथक्त्वेनापि बहुवचनेनाऽपीति यथा संज्ञिजीवे एकत्वमाश्रित्य कथितं यत् संज्ञी जीवः संज्ञिभावेन न प्रथमः किन्तु अप्रथनः जीवेन संज्ञित्वस्यानन्तशो लब्धत्वात् तथा बहुत्वमाश्रित्यापि संज्ञिजीवानां संज्ञिभावेन नो प्रथमत्वम् अपितु अपथमस्त्रमेव जीवानां संज्ञित्वस्यानन्तशो लब्धस्वादितिभावः । 'असन्नी एवं चेत्र एगत्तपुहत्तेणं' असं एकमेव एकस्वपृथक्त्वेन असंज्ञिजीवानामपि एकम्बबहुस्वाभ्याम् असंज्ञिमावेन प्राथम्याप्राथम्यवक्तव्यता संज्ञिजीनवदेव वक्तव्या 'न प्रथमः चौsन्द्रिय जीवों को छोडकर शेषनारकादि वैमानिकान्त जीवों में कर लेना चाहिये । अर्थात् संज्ञिभाव की अपेक्षा ये सब अप्रथम हैं प्रथम नहीं हैं ! विकलेन्द्रिय जीवों में संज्ञित्व का अभाव है अतः उन्हें यहां छोडा गया है । 'एवं पुहुतेग वि' जैसा यह संज्ञिभाव द्वार में एक जीव में प्रथमता का कथन किया गया है उसी प्रकार से अनेक संज्ञी जीवों में भी अप्रथमता है । इस द्वार में ऐसा कथन कर लेना चाहिये । क्योंकि उन्होंने संज्ञिदशा अनन्तवार प्राप्त की है । 'असनी एवं चेव एगन्त पुहुत्ते णं' एकवचन और बहुवचन को लेकर जैसा यह अप्रथमता का कथन संज्ञिहार में संज्ञी जीव के विषयमें किया गया है, इसी प्रकार से असंज्ञिहार में भी एकवचन और बहुवचन को लेकर प्रथमता और अप्रधमता की वक्तव्यता का कथन कर लेना चाहिये - इस प्रकार
वेमाणिए" मेद्रिय, तेाद्रिय मने यौद्रिय लवाने छोडीने गाडीना નારકાથી વૈમાનિક સુધીનાં જીવામાં પણ આજ પ્રમાણેનું કથન કરી લેવું. અર્થાત્ બધા સ`ગ્નિભાવની અપેક્ષાએ અપ્રથમ છે. પ્રથમ નથી. વિકલેન્દ્રિય જીવામાં સ'ન્નિપાના અભાવ છે. તેથી અહિયાં તેને છેડી દીધા છે. " एवं पुहुत्तेण वि" सज्ञिद्वारमां से सज्ञी मां अथभानु स्थन लेवी રીતે કરવામાં આવ્યું છે. એજ રીતે અનેક સ`જ્ઞી જીવોમાં પણુ અપ્રથમપણાનુ' કથન કરવામાં આવ્યુ છે એજ રીતે અનેક સ'ની જીવોમાં પશુ અપ્રથમપણુ છે. આ દ્વારમાં આ પ્રમાણે સમજી લેવુ. કેમ કે તેઓએ અન’તવાર सज्ञीदृशा प्राप्त रेली छे. "असन्नी एवं चैव एगत्तपुहुत्तेणं" सप्रथभतानु કથન સ‘નીદ્વારમાં સંજ્ઞી જીવના વિષયમાં જે પ્રમાણે એક વચન અને મહુ વચનને લઈને કર્યું છે. તેજ રીતે અસ’ની દ્વારમાં પણ એકવચન અને મહુવચનને લઇને પ્રથમતા અને અપ્રથમતાના સબંધમાં કથન સમજી લેવુ. એ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨


Page Navigation
1 ... 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710