Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 12 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 693

प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१८ उ०३ सू०३ छनास्थविषये प्रश्नोत्तरम् ६७९ चतुर्विंशतिदण्डक रूप प्रज्ञापनासूत्र पञ्चदशपदस्थपथमेन्द्रियोद्देशकस्य अत्राध्येतव्यः, तव्याख्या तत्र मस्कृतायां प्रमेयबोधिनीटीकायां विलोकनीया। कियत्पर्यन्तमित्याह-'न पासंति आहारेति' न पश्यन्ति आहरन्ति, सूक्ष्म पुद्गलाम् न जानन्ति न पश्यन्ति आहरन्ति-सूक्ष्मपद्लानामाहारमात्रं कुर्वन्ति । अत्र आहार ओजाहार एव ज्ञातव्यः। यावद्वैमानिकाः' इत्यनेन सप्तनारकदशभवनपतिपश्चस्थावर. विकलेन्द्रियत्रयतिर्यपश्चेन्द्रियवानवयन्तरज्योतिष्काः, एते नारकवत् न जानन्ति, पश्यन्ति केवलमाहरन्त्येव सामान्यमनुष्यवैमानिकाः एके जानन्ति, पश्यन्ति, आहरन्ति, एके न जानन्ति न पश्यन्ति केवलमाहरन्त्येवेति ॥९० ३॥ देख लेना चाहिये । यह पाठ न पासति आहारैति' यहां तक का यहाँ कहना चाहिये । इस प्रकार जो उपयोग रहित हैं वे निर्जरा के सूक्ष्म पुद्गलों को न जानते हैं और न देखते हैं। किन्तु सूक्ष्म पुगलों को आहार मात्रारूप से ग्रहण करते हैं। यहां आहार से ओजाहार ही लिया गया है । 'जाव वेमाणिया' पदसे सूत्रकारने यह समझाया है कि सातों पृथिवियों के नारक दश भवनपतिदेव, पांच स्थावर, तीन विकलेन्द्रिय, निर्यश्च, वानव्यन्तर एवं ज्योतिष्क ये सब नारक की तरह उन निर्जरा सूक्ष्मपुद्गलों को न जानते हैं, न देखते हैं । केवल वे इनका आहार ही करते हैं । अर्थात् वे केवल इन्हें ग्रहण ही करते हैं। सामान्य मनुष्य तथा वैमानिक इनमें से कोई एक इन्हें जानते हैं । और देखते हैं तथा इनको ग्रहण करते हैं । और कोई एक न इन्हें जानते हैं और न देखते हैं-केवल ग्रहण ही करते हैं । सू० ३॥
मा ५18 'न पासंति आहारे ति' हि सुधान। पाठ महियां अ५ ४२ छे. આ રીતને જેને ઉપયોગી છે. તેઓ નિર્જરાના સૂમ પુદ્ગલોને જાણતા નથી અને દેખતા નથી. પરંતુ સૂકમ પુદ્ગલેને આહારરૂપે જ માત્ર ગ્રહણ કરે છે मडियां महारथी । माहार ग्रहण ४३८ छ. 'यावद्वैमानिकाः' मा यथा સૂત્રકારે એ સમજાવ્યું છે કે-સાતે પૃથ્વીના નારક જીવ દશભવનપતિદેવ પાંચ સ્થાવર ત્રણ વિકલેન્દ્રિય, પચેદ્રિય, તિયચ, મનુષ્ય વાન વ્યતર અને
તિષ્ક એ બધા નારકેની માફક તે નિર્જરાના સૂમ પુદ્ગલેને જાણતા નથી અને દેખતા નથી. તેઓ કેવળ તેનો આહારજ કરે છે. અર્થાત તેઓ કેવળ તેને ગ્રહણ જ કહે છે. સામાન્ય મનુષ્ય તથા વૈમાનિક તેમાંથી કઈ એક તેને જાણે છે. અને દેખે છે. અને તેને ગ્રહણ કરે છે. અનેક કોઈ એક તેને જાણતા નથી. અને દેખતા નથી-કેવળ ગ્રહણ જ કહે છે. એ સૂત્ર ૩
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨