Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 12 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
५६२
भगवतीस्त्रे असभिभावेणं किं पढमे अपढमे गोयमा ! पढमे नो अपढमे । नो सनि नो असन्नी णं भंते ! मणुस्से नो सभि नो असभिभावेणं किं पढमे अपढमे गोयमा! पढमे नो अपढमे ' नो सन्नि नो असन्निणं भंते ! सिद्धे नो सन्नि नो असनिमावणं किं पढमे अपढमे गोयमा ! पढमे नो अपढमे इति, ‘एवं पुहुत्तेण वि' एवं पृथक्त्वेनापि एवम् एकवचनाश्रयणेन यथा नो संज्ञि नो असंज्ञि जीवमनुष्यसिद्धेषु प्रथमत्वस्य स्वीकारः अप्रथमत्वस्य निराकरणं कृतम् तथैव बहुत्वमाश्रित्यापि नो संज्ञि नो असंज्ञि जीवमनुष्यसिद्धेषु माथम्पस्य अनुमोदनम् अमाथम्यस्य निराकरणं वक्तव्यम् उभयत्र समानत्वादितिभावः ३ ।
____ इति चतुर्थ संझिद्वारम् ॥४॥ पढमे अपढमे ? गोयमा! पढमे नो अपढमे नोसन्नी नो असन्नी ण भंते! मणुस्से नोसन्नी नो असन्नी भावेणं किं पढमे अपढमे ? गोयना ! पढमे नो अपढमे नो सन्नि नो असन्नी ण भंते ! सिद्धे नो सन्नि नो असन्निभावेणं किं पढमे अपढमे ? गोयमा ! पढमे नो अपढमे । एवं पुहुत्तेण वि' इसका तात्पर्य ऐसा है कि नो संज्ञी नो असंज्ञी अवस्थावाले एक जीव में, एक मनुष्य में और एक सिद्धमें प्रथमत्व की स्वीकृति और अप्रथमभाव कि निराकृति की गई है । उसी प्रकार से अनेक जीवों में अनेक मनुष्यों में और अनेक सिद्धों में नो असंज्ञी भाव की प्रथमताकी स्वीकृति और अप्रथमता की निराकृति (निषेध) की गई जाननी चाहिये। क्योंकि दोनों जगह युक्ति समान है । ४ संज्ञीद्वार समाप्त । छ. "नो संन्नी नो असन्नी णं भंते ! जीवे नो सन्नि नो असन्नि भावेणं कि पढमे अपढमे ?" "गोयमा ! पढमे नो अपढमे नो सन्नि नो असन्नि गं भंते ! सिद्धे नो सन्नि नो असन्निभावेणं कि पढमे अपढमे गोयमा! पढमे नो अपढमे एवं पुहुत्तेणं वि" मा थननुं ता५य से छे हैं ને સંજ્ઞી ને અસંજ્ઞી અવસ્થાવાળા એક જીવમાં એક મનુષ્યમાં અને એક સિદ્ધમાં પ્રથમ પાને સ્વીકાર અને અપ્રથમપણનો અસ્વીકાર કહ્યો છે. અને એજ રીતે અનેક જેમાં અનેક મનુષ્યમાં અને અનેક સિદ્ધોમાં “નો” સંજ્ઞી નો અસંજ્ઞી ભાવના પ્રથમતાનો સ્વીકાર અને અપ્રથમતાને અસ્વીકાર કરવામાં આવ્યું છે. તેમ સમજવું કેમ કે બને ઠેકાણે યુકતી સરખી છે.
"सशी दार समाप्त"
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨
