Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 12 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 475

प्रमैयचन्द्रिका टीका श० १७ उ०४ सू०१ प्राणातिपातादिक्रियानिरूपणम् ४६१ प्रकरणेऽपि बोधव्यम् । 'एवं जाव परिग्गहेणं' एवं यावत् परिग्रहेण, अत्र यावत् पदेन 'मुसावारण वि अदत्तादाणेण वि एवं मेहुणेण वि' इत्येतेषां ग्रहणं भवति मृषावादेन यस्मिन् समये क्रिया क्रियते तस्मिन् समये सा क्रिया किं स्पृष्टा भवति अस्पृष्टा वेति प्रश्नः, गौतम ! तस्मिन् समये स्पृष्टैव क्रिया भवति नो अस्पृष्टेस्यादि सर्व प्रकरणान्तं भगवत उत्तरं विज्ञेयम् ‘एवं एए वि पंचदंडगा' एवमेतेऽपि पश्चदण्डकाः समयमाश्रित्य प्राणातिपातमृषावादादत्तादानमैथुनपरिग्रहघटिता इहापि पश्चदण्डका भवन्तीति १० । प्राणातिरातादिपरिग्रहपर्य: न्तानां प्रत्येकं विस्तरो विचारः पूर्वपदर्शितरीत्या स्वयमेव करणीयः । समये जीवानां माणातिपातादिना क्रिया क्रियते सा स्पृष्टा भवति नो अस्पृष्टा, इति विचार्य अतः परं देशपदेशविषये प्राणातिपातादिना क्रिया भवति तद्विषये दर्शयितुमाह-जं देसेणं भंते !' इत्यादि । 'जं देसे णं भंते !' यस्मिन् देशे खलु भदन्त ! 'जीवाणं पाणाइवाएणं किरिया कज्जइ' जीवानां प्राणातिपातेन क्रिया क्रियते यस्मिन् देशे देशविभागे जीवानां प्राणातिपातादिना क्रिया क्रियते तस्मिन् देशे कि सा क्रिया स्पृष्टा भवति अस्पृष्टा वा भवतीति गौतमस्य प्रश्नः, भगवानाह-'एवं चेव' इत्यादि । 'एवं चे' एवमेव हे गौतम ! यथा समयमाश्रित्य जीवानाम् पाणातिपातेन स्पृष्टैव सा क्रिया भवति न तु अस्पृष्टा सा तथा यावत् परिग्रह से जिस समय जीव कर्म का बन्ध करता है वह स्पृष्ट हुए कर्म का बन्ध करता है या अस्पृष्ट हुए कर्म का बन्ध करता है ? तो इसका उत्तर भी ऐसा ही है कि वह स्पृष्ट हुए कम का बन्ध करता है, अस्पृष्ट हुए कर्म का बन्ध नहीं करता है ऐसा जानना चाहिये इस प्रकार से भी ५ दण्डक हो जाते हैं । 'ज देसे णं भते! जीवाणं पाणाइ. पारण किरिया कज्जई' हे भदन्त ! जिस देश में-क्षेत्र में जीव प्राणा. तिपात द्वारा कर्म का बन्ध करता है वह कर्म स्पृष्ट होता है या अस्पृष्ट होता ? 'एवं चेव-जाव परिग्गहेणं एए वि पंचदंडगा १५' हे गौतम ! જીવ કર્મના બંધ કરે છે, તે સ્પષ્ટ થયેલ કર્મનો બંધ કરે છે? અથવા અપૃષ્ટ થઈને કર્મને બંધ કરે છે? તેને ઉત્તર પણ એ પ્રમાણે છે કે -સ્કૃષ્ટ થયેલ કર્મને બંધ કરે છે, અપૃષ્ટ થયેલ કર્મને બંધ કરતું નથી, तम सभq. भारी माना ५२ पाय ७४ भने छे “जं देसे गं भंवे! जीवाणं पाणाइवाएणं किरिया कज्जई" सन्दे शमां-क्षेत्रमा १ પ્રાણાતિપાત દ્વારા કમને બંધ કહે છે, તે કમ સ્પષ્ટ થાય છે?
म२Yष्ट थाय छ १ "एव चेव जाव परिग्गहेणं एए वि पंच दंडगा ?१५"
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨